Gazette Tan Yperen. yperen; den, in deze jaren, met alle regt boere jaren genoemd, zy zullen in gewonejaren, waerachlig den bedelzak moeten opnemen. Ik snuffele wat voor der in die zaek, en k meene liet geheim van geheel dit Icraem te ont dekken zeg eens, M'zoude het niet zyn om dat men, kost dat 't koste, eenige tafelieren en bedliggers wil vergaderen in de middenschool, en wit konnen zeggen aen het Staetsbesluer Ons geslicht bloeit en groeit; het verdient den onderstand dien gy hetzelve toestael? T is gekend dat uiv stadskollegie dertig dui zend en eenige franken 's jaers kost, en dat men daer mee eenige van onze buitenjongens voor nieten kweekt; en men roemt zich over den bloei en den groei van het kollegie 'T ware belagchelyk, M' de Opsteller, indien met al dat, ons geld, en voorenuit dit van de Yperlingen, niet gebruikt wierde voor jongens wiers ouders het niet noodig hebben, maer zelve wel konnen de educatie betalen die zy willen aen hunne hinders geven. Maer nu, M' de Opsteller, ik heb u op den iveg gesteld, en ik zou ook willen dat gy iels trachte na te halen. Zoude gy niet konnen we ten of die proprietarissen van uwe stad, die ook al een voetje zetten op uw Stadhuis, en onder ons gezeid, ook al wat fenyn tegen de de magt van het klerilcael uitspuwen, of die mannen, zeg ik, nog zullen, gelyk het te Thour- out geschiedt, beurzen geven aen de buitenlieden die het niet noodig hebben? Indien gy my dit konde laten welen, dan van onzen kant, ik en eenige van mijne vrienden, geburige burge meesters, ivy zullen u weten te zeggen welke noodhebbende landbouwers onderstand beko men, ten voordeele van hunne jongensmaer ten laste van uwe stad, en dit door het toedoen en de tusschenkomst van MM.hunne proprietarissen. Mijn sekretaris wordt zoo dikwyls statis tieken gevraegd waeraen liy moet werken gelyk een slaef, en die lot geen nut dienen konnen; maer die statistiek, waervan ik spreke, zou waerachlig belangrijk zyn voor de inwoners van Yperen en van gansch ons arrondissement. Wal dunkt er u van Ontfang, M' etc.... Burgmeester. "Waer zyu de gelukkige tyden opwelke de vlaming niet wist wat droogbrood eten was! De prys der boter was een schelling het vlaemsch pond (fr. 0 54 c.): de eijeren kostten vier stuivers het vyf en twintig (fr. 0-36c.), endanwas burger enwerkman weeldig. Wy spreken van over vyf en twin tig jaren,en wat iser sedert dien geschied? De werkman kent nauwelyks nog wat boter is, de borger spaert die als het kostelykste dat voor zyne tafel wordt gebruikt. De goede boter geldt tot by de drie francs den kilo, en zal misschien het aenslaende jaer nog meer gelden. En waerom? Om dat zy wordt opgekogt voor de vreemde landen. Engeland, naer gewoonte, kooptaltyd onze boter op. Zy wordt met de stoomschepen naer Londen vervoerd, uit de have van Oostende. Yrankryk, sedert dat de yzere wegen zyne gansche oppervlakte door- kruissen, koopt jaerlyks meer en meer bo ter. Parys, zoo wel als de noorderlyke franschesteden, eet boter :Lyon, Marseille, geheel hetzuiden van Yrankrykleeren boter eten en vinden dat de keuken met boter bereid lekkerder is, dan die met de vette olie van Provence, die men tot nu altyd gebruikt heeft. Nergens besteedt men acht en veertig uren, om met den yzeren weg de vlaernsche boter naer het zuiden van Yrankryk over te zenden. Het gebruik on zer boter zal wel haest eene noodzakelvk- heid worden voor velen die ze niet kenden; enwy zullen pruim- enappelmoeszien eten op het brood, om te konnen munte slaen inet het kostelyke vet voortkomende van onze koeijen. Ongeleerden durven zeggen datdeduerte der boter toe te wyten is aen de machienen en aen de ryluigen van den yzeren weg, die, zeggen zy, ingevet zyn met boter. Er is in dit gezegde niets gegrond: wel is waer, men vet de assen der ryluigen met zeker vet ondermengd met geel was; en het is dit geel kleur dat hun doet peizen dat het boter is. De yzere weg, door zynen spoe- digen vervoer, is eenigzins de oorzaek der duerle van de boter, als ook van den visch, welken wy op onze markten nauwelyks nog zien te voorschyn komen, en dien wy koopen moeten met stukken van geld, ge lyk men zegt. Andere zeggen dat de boter wordt opge kogt tot het bereiden der zydenen stoffen. Ongegrond is wederom dit gezegde. De zydeheefteenen eigenen glans, en met haer door de cylinders te doenstryken,glanst zy nog meer. Indien men boter of ander vet gebruikte de stoffe zou plekken door den regen, door de zon en zelf door de hande ling met de hand. De boter wordt enkelyk gebruikt voor de keuken; zy is duer en alles voorzegt dat zy duerder zal worden in evenredigheid van haren uitvoer naer vreemde landen. In Vrankryk,.het noorden uitgezonderd, en in andere landen de werkman eet geen boter, hy eet wit brood dat hy bevogtigt met vleeschzap, of dat hy eet met vleesch of vet. Ieder land heeft zyne gebruiken en ongelukkiglyk zal het goed gebruik van boter te eten by velen onzer werklieden ook veranderen, by gebrek aen middels om die ware te koopen. ©©hls ail Een der laetste trekken van 't liberael ministerie is de afroeping geweest van de Belgische gouden stukken. Het ministerie liet alsdan geene beweegredens kennen van zyne handelwys. Sommigen vonden er eenen maetregel van speculatie in, anderen eenen akt van groote onbedachtheid. Elk een vroeg waerloe dient deze afroeping? van wat nut is deze maetregel? En ieder een moest de schouders op trekken en zeg gen dat het boven zyn verstand was; en tot nu toe weten wy het niet. Wat er van zy, 't ergste van al is, dat de fransche gou den munt geenen wettigen kours heeft in België, endater byna geene zilveren munt in handel is. De landbouwers willen zy hunne beesten of hunne granen verkoopen, worden betaeld met fransche gouden stuk- ken;gaenzymetdie klinkende specien naer M. den ontvanger om hunne contributien te voldoen, of naerM. den proprietaris om hunnen pacht te betalen, zy staen daer te kyken gelyk n'en uil in 't gotegat; men vraegt hun zilver,zilver, en men wilt geen goud Wat er hun te doen staet weten wy niet; maer wat wy weten, 't is dat zy op hun goud moeten verliezen. En aldus moet de boer het al betalen. De heer Serrure Bector der hoogeschool van Gent, komt zyn ontslag van zyn ambt te ontfangen. Het koninglyk besluit zegt niet, of de heer Serrure zyn ontslag vryelyk heeft aengeboden, of dat het hem door den minister van het inwendig is opgelegd. Men verzekert dat M. Serrure zal benoemd worden tot de plaets van bewaerder der koninglyke bibliotheek van Brussel, in plaets van den heer Alvin benaemd tot bestuerder der hoogeschool van Luik. Alsdan zal de pil verguld worden. Wat er ook van zy, in alle die verande ringen zien wy niets als eene andere toegevenheid van den minister aen de overdrevene party. Gent behoudt zynen Brasseur,zynen Laurent, Gallier, Wageneer en anderen, die geschreven hebben tegen de Jeeringen van onzen Godsdienst,en die in den Rector geen werktuig konden vinden om hunne uitzinnigheden onder de jongheid te verspreiden. Toen professor Huet het tiende deel der ketteryen door de hedendaegsche professors der gentsche universiteit nog niet schreef, wierdt hy door den liberalen minister Rogier afge steld; en heden dat de heeren professors te samen werken om alles door kettery en ongeloovigheid te besmettenheeft de minister den moed niet om streng te zyn!!! Dat de ouders op hunne hoede zyn. De universiteit van Gent is nu het gene zy was t voorledene jaer, toen eenige los bollen harer leerlingendurfden doen drukken een boekje met titel Noord en Zuid: boekje gedoemd door de H. Kerk en door bevel van den Paus gesteld in den Index. De universiteit van Gent behoudt dezelve professorszy moet gevlugtworden door alle goede katholyken die hunnen Godsdienst en het welzyn van het Vader land zyn aengekleefd. Dyssendag toekomende 27° dezer zal er alhier kiezing zyn voor den kommunalen Raed. De uittredende leden zyn MM. Vanden- peereboom,Vandenbogaerde,Legraverand, Martinus Smaelen (overleden), Ed. Cardi- nael, Ern. Merghelynck en Karei Becuwe. Eene tweede kiezing zal plaets hebben voor de vervanging der HH. Boedt-Lucien (overleden), en Heindrik Iweins die zyn ontslag gegeven heeft. Zondag toekomende, binnen de Hoog mis, zal er in t fransch gepredikt worden in de kerk van den H. Jacobus. Er zullen voortaen aen de manschap pen van ons korps der Pompiers, eertee- kens gegeven worden, verschillig in even redigheid van het getal jaren van dienst. Men zal hun toch zeker geene kruiskens geven? want ware het zoo, in eenige jaren OVER DEN PRYS DER BOTER. EEN WOORDJE OVER DE GENTSCI1E HOOCESCIIOOL.

HISTORISCHE KRANTEN

Gazette van Yperen (1857-1862) | 1857 | | pagina 2