lste Jaergang.
No 14.
HET ARRONDISSEMENT
Deliberalen zyn wit alssneeuw,onnoozel
als lammeren, eenvoudig als kinders, on-
bekwaemom kwaed te bedryven. Zy zeggen
het tenminste in hunne schriften; in hunne
gazetten zwygen zy het niet; maer geluk-
kiglyk voorons zien wynuen dan detanden
van den wolf uitsteken en wv zyn alzoo
bekwaem hun te oordeelen volgens hunne
werken, volgens hunne daden. Zy zullen
ons toch niet betichten van valschheid nog
van bedrog toen wy lelterlyk aenstippen
hetgene wy lezen in eenige hunner werken.
Zie dan, lees deze regels die woord voor
woord staen in het Journal van Gent
De kiezing slryd biedt zich zoo gunstig
aen, dat er van nu af geen twyffel meer is
dat de 10" december de dood klok zal luiden
van het belgiscli klerikael(lees: kristen ge-
loof). Want sedert 1847. heeft de libe-
rale party de ondervinding bekomen wat
het kost om zich ten opzigte van zynen
vyand groothertig te toonen en hem een
levensteeken te laten, en zy (de liberale
party) bereidt zich om EINDELYK HET
KLERICAEL FENYN TE VERDELGEN,
het land te verlossen van EENE KWAEL,
die zyne magl verydelt en zyn goed bloed
bederft. Want, met 10" december
aenstaende, zal er wel nog in België eene
bewarende en eene VOORUITGAENDE
party zyn, maer eene klericaele party zal
er niet meer bestaen.
Dat is opentlyk spreken en zeggen aen
de katholyken Vee viclis! Wee indien gy
overwonnen wordt!
Deze bedreigingen zyn geen nieuws. Een
fransche verbanneling, weggejaegd door
den franschen keizer, omdat hy eenen
revolutionnairen kop heeft, schreef over
eenige maenden
AENMERKINGEN OVER DE ROEIPLAEG.
III.
Omtrent de land grenzen wierden alle de wegen
afgezet met wachteo, welken men boere wachten
noemde. Men zag overal wacht huizekens om de
wachten te schuilen. Geene beesten raogten pas-
seeren, zelfs de menschen inogten niet gaen langs
de binnewegen van de eene gemeente tot de
andere, zonder voorzien te zyn van eenen per
missie brief door eenen der commissaris of door
den luitenant Jooris geteekend. De eerste wacht
wierd gehouden te Haringhe op 25 mei 1770.
Uit vreeze dat de plage zou worden voorgezet
door de honden wierdt er door het bof van
Brussel een placcaet uitgegeven waer by het ver
boden was, op eene boete van 25 guldens, van
de honden te laten loopen langs wegen of velden
en datdekonynen moesten gedood worden binnen
twee mael 24 ureo, op gelyke boete.
Zoo haest dit placcaet uitgegeven was hebben de
marechaussees, met de dragonders en eenige sol-
dateu van het regiment van Las Rios, beginnen
uittrekken op de honden jagt en hebben er veel
gevangen en gedood.
Het magistraet van Hondschoteonder het
fransch gebied, had ook eenige middels ingespan-
De stryd is ernstig en hevig. ER IS
NIET ALLEEN KWESTIE VAN HET
PAUSDOM TEGEN TE STRYDEN, MAER
VAN HET TE VERDELGEN. Niet alleen
van het te verdelgen, MAER VAN HET
TE ONTEER EN, niet alleen van het te
onleeren, MAER, gelyk de oude ger-
rnaensche wet handelde tegen de echt-
schenders, VAN HET IN HET SLYK TE
VERSMAGTEN.
Wy zeggen u rechtzinniglyk, Belgen,
kiezers, dat wy beschaemd zyn u diergely-
ken praet vooroogen te leggen. Men spreekt
van den paus eri vervolgens van degene die
aen den paus gehoorzamen, in het slyk te
versmagten; dat wil zeggen den kristenen
godsdienst uit te roeijeu door de vervol
ging. En wanneer? Als de liberalen, op 10"
december, hunne kandidaten in de kiezing
kunnen de meerderheid der stemmen doen
bekomen.
Kiezers! kristene kiezers, peisterernstig-
lyk op. De kliek der liberalen is schynhei-
lig, zy zegt, dat hetgene hunne gazetten
zeggen hun gedacht niet is. Wat is het
dan? Een zot uit maer al te dikwyls zyn
gedachtzyn de liberalen dan min ver
standig als de zotten?
Een ministerieel omzendbrief is rondgedeeld
geworden aen de provinliale gouverneurs en
aen de arrondissement kommissarissen. Hun
antwoord zal aenschouwd worden als een aki
van liberalismus of als eene weigering van
deel te maken in een liberael besluer.
Daer na, krak! en de ambtenaren die nog
eenige gevoelens hebben van godsdienst en
vader landsche lief de,zullen iveggezonden wor
den en vervangen door de liberale loopers die
ons land doorkruissen om het liberalismus te
prediken. Wy zullen welen te schandvlekken
allen handel van het ministerie die strekt om
nen om het kwaed te voorkomen. Een vetlegger
van Bergenpasserende door eene hofstede, was
de oorzaek dat de plaeg zich er verklaerde. Van
daer is zy overgegaen naer de kapelery van Veurne.
De eerste hofstede die besmet was bevond zich op
Houthem. Al de beesten, zoo wel het vee als de
honden en de katten wierden gedood en de men
schen wierden 20 dagen lang opgesloten. De plaeg
hield op in Veurne-ambacht tot de niaend augusty,
wanneer zy wederom verscheen op 'S Heer-
Willems Capelle, in de hofstede genaemd het
fVesthof. Van daer heeft zy zich als een vier ver
spreid door al de gemeenten van het bloote, dan
in het houtland, in de kasselery van Yperen en
gedurende de tnaend october in het Brugsche-vrye,
zonder dat dien voortgang heeft kunnen worden
gestut door de boere wachten of door de soldaten.
Het was jammer, zegt een ooggetuig, zoo menig
vuldige vette beesten, die hadden kunnen verkocht
worden om te slachten, te zien bly ven, by bedwaDg,
in de weiden en stallen, tot groote schade der
landbouwers. Om die schade zoo veel mogelyk in
te staen, heeft het magistraet, door medelyden
bewogen, al de vette beesten by prysie overge
nomen en dezelve ter plaets doen slachten, zouten
en in standen doen leggen, om het vleesch te
vetkoopen in vreemde streken.
deftige ambtenaren te vervolgen omdat zy
eerlyk man zyn en hunne pligten, naer be-
hooren, kwyten.
De Ctberaleit eu mtze Dtsaeljoppcn.
De liberalen schreeuwen en werpen
scheldwoorden naer onze eerbiedweerdige
bisschoppen. Over eenige jaren durfden zy
zeggen dat de bisschoppen de geeslelyken
onderdrukten. Deze, als één man, hebben
bewezen dat zy priesters zyn en hunne bis
schoppen beminnen als hunne vaders in
hetgeloof.Sedertdiende steen is geworpen
tegen geheel de clergie en het woord klé-
rikael, te vooren onbekend, beduidt in het
liberael woordenboek eenen priester of
persoon die nog de priesters eerbied be-
wyst.
Wat de liberalen ook zeggen van het
klerikael, wy houden staen dat in alletyden
de bisschoppen, de bewaerders zyn geweest
der katholyke belangen en dat zy het regt
hebben om hunne stemmen te doen hooren
aen de kinders der Kerk. Dikwils en meest
altyd, is de oefening van dit regt eene pligt
voor de bisschoppen. Zy zyn gesteld om te
waken over de zaligheid der zielen, om het
geloof en den godsdienst te bewaren. Zou
den zy daerin kunnen ten achteren blyven?
Zouden zy kunnen stom en ongevoelig bly
ven wanneer de kerk bedreigd wordt?
Die zending is heilig en groot, de belgi-
sche bisschoppen hebben die nimmer ver
geten.
Zy hebben gesproken tegen de godde-
looze en zedelooze schriften, over gansch
ons land gestrooid om de zielen en de ver
standen te bederven. Zy hebben gesproken
tegen de kettersche leeringen, en in
omstandigheden, gelyk aen die waer in
wy ons bevinden, zy hebben opentlyk bun-
Het magistraet van Veurne-ambacht, ziende dat
alle voorzorgen den voortgang der ziekte niet
konden beletten, heeft omtrent het midden der
maend october, met toestemming van bet hof, de
wachten afgeschaft. De commissarissen wierden
ook ingeropen en de landslieden mogten met
hunne heesten vry gaen waer zy wilden. Nochtans
moesten de beesten door de plaeg gestorven
gedolven worden.
-Zoo haest de wachten waren afgeschaft, de
plaeg, als een rivier welkers dvken doorbroken
worden, overstroomde gansch Veurne-ambacht en
het houtland. Te Haringhe wierd eerst besmet de
hofstede gebruikt door Pieter -Jacobus Houke,
liggende aen den Yzer, waer over ligt eene draei-
brug, die deze gemeente scheidt van Bomheke.
Men was alsdan half october. Men doodde aen-
stonds al het vee der voormelde hoeve en men
betaelde den boer naer evenredigheid der schat
ting van den greffier der gemeente.
Als naer gewoonte, alle die gemeens hadden
met de besmette hofstede, waren gekleed in het
linwaed en het vee gedolven zynde allen wierden
bewierookt om alzoo hunne kleederen te zuiveren.
Aen den uitgang der hoeve wierd genageld een
berd waer op stond dat de plage in de hofstede
heersebte.
GAZETTE VAN YPEREN
Dit blad verschyut den Zaterdag
Van iedere week.
Prys van inschryving by jaer
Voor de stad. Fr. 4-00»
Voor de provinciën. Fr. 4*5o.
De Jaergang begint met den ien
September.
EN VAN
BEKENDMAKINGEN:
zeventien centiemen den drukregel
Brieven, Bekendmakingen en Geld
moeten aen den uitgever Vrcichtvry
toegezonden worden.
De bekendmakingen moeien den
GODSDIENST EN VADERLAND. Donderdag, toegezonden worden.
LEERINGEN DER LIBERALE GAZETTEN.
(Zie het voorig nummer.)
