HET ARRONDISSEMENT.
lste Jaergang.
No 50.
STAETRUNDIG OVERZIGT.
Een keizerlyk besluit, voorgegaen door
een verslag van den minister belast met de
godsdienstelyke zaken, schikt op nieuw de
jaerwedden der pastoors in Frankryk. De
jaerwedde der pastoors, die hun vyftigste
jaer niet hebben bereikt, is gebragt op 900
franken.
De zitting van het engelsch Parlement
is opgeschorst op 2en oogst.
De prins regent van Denemerken is
op 23en july vertrokken op het stoomschip
Valkyrian om eene reis te doen in het
noorderlyk gedeelte des ryks. Hy was ver
gezeld tol Waxholm door den hertog van
Ostrogothien en door twee fransche offi
cieren, de luitenant kolonel Brincourt en
den kapitein graef de Geslin.
Men kondigt aen de wederkomst van
Lord Stratford de Redcliffe te Konstanti-
nopelenniet als afgezant van Koningin
Victoria, maer als geheime raedsheer van
den turkschen Keizer.
De cholera is uitgeborsten te Sint-
Petersburg en neemt meer en meer toe;
op 20?D july waren er twintig gevallen.
De zaken gaen niet al te wel te Can
ton. De Chinezen worden dagelyks baldadi
ger wegens de Europeanen. Te Hong-Kong
is men ook jegens de Europeanen en
bovenal jegens de Engelschen slecht gezind.
Sedert eenigen tyd zyn er dieften met ge
weld gepleegd; men heeft ook poogingen
gedaen om brand te slichten.
De Spanjaers voegen zich met de
Eranschen om den oorlog te voeren tegen
den Koning van Cochinchina. De fransche
en spaensche eskadrilien verzamelen zich
te Manille om welhaest Cochinchina aen
te vallen.
Te Djeddah zyn reeds twee honderd
pligtigen aengèhouden. Niet alleen de
moordenaers zullen gestraft worden, maer
een nauwkeurig onderzoek zal geschieden
betrekkelyk het gedrag der turksche
overheden gedurende de wanorders van
loen juny.
M. Zoepffel, prefekt van Constantine,
is benoemd tot bestuerder der burgerlyke
zaken by het ministerie van Algerien. De
kolonel Franconière is belast met krygs-
zaken van hetzelve ministerie.
De Koning van Napels heeft de straf
fen verminderd uitgesproken tegen de
veroordeelden in den opstand van Salerne.
De eene hebben gratie bekomen van de
straffe der dood, de andere zullen hunnen
eeuwigdurenden dwangarbeid in gewoon
gevang veranderen.
Onze Grondwet waerborgt aen allen
Belg de vryheid van het Onderwys. Een
ieder is vry van te onderwyzen en van
zich te doen onderwyzen op de wyze dat
hy het begeert. Vervolgens vryheid van
onderwys voor protestanten, voor joden,
voor kalholykenvoor alle slach van
geloofsgezind heden.
Regt over deze vryheid zie ik staen de
liberale bende, die ze wilt muilhanden en
die ze uitsluitelyk tot zich wilt trekken.
Wat ontbreekt er in de scholen die niet
staen onder het beheer van het staetsbe-
sluer? Zyn het de leerwyzen? is het den
naïever? is het 't gebrek aen meesters, aen
leerlingen? Vraeg aen de liberalen waerom
zy zyn tegen de vrye scholen en namelyk
tegen degene die bestierd zyn door de
geestelyken? Het antwoord is gestadig dal
men het klerikael er moet uitroeijen. Daer
is de bezwaernis!
Het monster dat de liberalen bevechten
in het onderwys is vervolgens den Gods
dienst, hel eenigstedat noodig is lol eene
goede, tot eene ware opvoeding.
De wet op het lager onderwys roept de
geestelyken in de scholen om er de zeden
en den Godsdienst te bewaken. Dit is eene
andere liberale bezwaernis, die kost wat
kost moet ersteld worden door eenige
veranderingen welke zy beweeren te zullen
inbrengen. Wel hoe een priester in de
kommunale scholen! Daer mag hy onder
zoeken of men den Godsdienst niet tegen-
spreekt door valsche leeringen! O verer
gernis! het klerikael moet hui ten! de
priester in zyne kerk, zeggen zy, en de
liberael in de scholen om van onze jongens
ook a! goddelooze liberaeltjes te maken.
Kan er wel een onderwys bestaen zonder
Godsdienst? De liberalen zeggen ja; wy
zeggen neen. Ban de religie uit de school
en de kinders zullen wanschepsels worden.
In de prolestanlsche landen is de leering
in de scholen gegrond op den godsdienst;
waerom zou de godsdienst moeten geban
nen worden uit de scholen waer de leer
lingen allen roomsch katholyken zyn?...
Het is gekend door al die een weinig
klaerziende is, dat de liberalen den gods
dienst willen vernielen. Wy hebben hun
aen 't werk gezien in onderscheidene
streken van Europa; alle hunne pogingen
waren gewend legende roomsch kalholyke
religie, omdat deze hunne misdadige aen-
slagen doemt, omdat hare grondstelsels
tegenstrydig zyn aen de leeringen die door
de liberalen geput worden in de vrymet-
selaers logien.
Veronderstellen wy dat de godsdienst
uit de scholen gebannen worde, welk
gevolgen zal deze maelregel hebben? Dat
de scholen zullen verlaten worden. Ja
maer, zeggen de liberalen, wy zullen u
anders vinden. Wy zullen eene wet maken
waerby wy alle ouders zullen verpligten,
op straffe van boete of van gevang, hunne
kinders ter school te zenden. Dit ware
eene dwingelandy, eene overtreding der
Grondwet. Zult gy de ouders beletten
hunne kinders zelve te onderwyzen, die
toe te vertrouwen aen vrye scholen? Dat
zullen wy later zien als gy den grooten
stap zult gedaen hebben, heeren liberalen!
en wy voorzeggen u, van nu af, dat uwe
onderwyzers zullen speeltyd hebben gansch
het jaer door. Gy gaet er naer toe op eene
ergere wyze als vader Willem, die door
het tegenkanten van het onderwys en door
het aen stukken trekken van de Grondwet,
zyne kroon en troon verspeeld heeft.
DE WELDADIGHEID DER LIBERALEN
TOT DEN ARMEN.
De liberalen tuiten zonder ophouden over
de weldadigheid. 'T is niet dal zy hunne hor
zen openen voor den armen; maer zy willen
door het uildeelen van geslichte almoezen
invloed verkrygen by het volk. De hospicen
zyn ryk, vele bureelen van weldadiqheid
hebben eene goed voorziene borze; de liberalen
steken er de hand in Zy zyn meester van de
officieele almoezen en aldus doen zy hunnen
invloed gelden by de werklieden, by de koop-
mans, by de winkeliers door hun de kalandizie
te verleenen voor het verkoopen hunner waren
ten dienste der belioeftigen.
Denkt niet dat sommige liberale heeren
aldus voor niet handelen. Er zyn pensioenjes
vast aen eenige postjes van de hospicen en
men doet geenen stap onvergeld. Wie lydt er
daer door Den armen die een groot deel van
zyn goed ziet opeten door eenige mannen die
het niet noodig hebben en die door hunne han
delwijs nog invloed winnen voor de kiezingen.
Men verdeelt de leveringen der waren onder
zoo veel neeringdryvers als het mogelijk is en
als de tyd gekomen is der kiezingen men leidt
die belanghebbende als met de roede, om te
stemmen tegen hunnen dank.
Wat volgt er daer uit? Dat het goed van
den armen armlgk wordt bestierd en meer-
mael verkwist om het zot gedacht van eenige
liberalen te voldoen. Er volgt nog daer uil dat
men weinig zorge draegl voor den armen; dat
men partijdig is in de uildeelingen, dat men
ontneemt aen de eene, die hunne kinderen
niet willen zenden naer de liberale scholen,
om te geven aen anderen ivier gedrag veel te
wenschen laet.
Als wy deze daden aenhalen men zou ons
kunnen eenige partijdigheid ten laste leggen,
maer zien wy niet nu en dan uit de reglzin-
niglieid eeniger onbedachte liberalen dat liet
stelsel hetwelk zy verdedigen valsch is? De
gouverneur van Braband, M. Liedts, die toch
ook een liberael is, spreekt aldus in zyne rede
voering aen de provinliale leden. Onze hu
rt reelen van iveldadigheid hebben, voor eene
GAZETTE VAN YPEIEI
Dit blad verschyut den Zaterdag
van iedere week.
Prys van iuschryving by jaer
Voor de stad. Fr. !\-qo.
Voor de provinciën. Fr. 4"5o.
L)e Jaergang begint met den tea
September.
EN VAN
GODSDIENST EN VADERLAND.
BEKENDMAKINGEN:
zeventien centiemen den drukregel
Brieven, Bekendmakingen en Geld
moeten oen den uilgever Vrachtvry
toegezonden worden.
De bekendmakingen moeien den
Donderdag, toegezonden worden.
HET LAGER ONDERWYS EN DE LIBERALEN.
cJ