I
on
Besluiten en Benoemingen.
e
.w<
Myne Heeren,
BURGERSTAND DER STAD VEURNE.
Myniieeren,
Mïne Heeren,
If
-J
bin
.1
mi
tin
ter
ba
J
o\e
<la;;
tot
In
arc
Ih'I
hel
lire
mil
|>at
io I
cell
Bui
Wei
z\<1
me
1
pla<
sch
han
tier
nes
sin;
Pro
vae
leg.
mis
legi
By koniti;;lyk besluit van 28 april wordt de heer
A. be Brauwere, kandidaat notaris to Aieuporl, lol
loegevoegd regter by het vrederegl van hel kanton
Nieupoort benoemd, in vervanging van wylen den
heer L. Jooris.
to I
res
vol
nci
sc I
del
re;
bit
blv
Bci
be I
sul
Veurne,drukk. van de wed. Ryckchoer on Abon.
erkentenis aen den heer prins Behacghel optedragen, 1
en deze werdt hem met eene warme redevoering en
(te algemeenc toejuiging overgegeven. De prins heeft
door eenige «el toegepaste woorden zyne mede
broeders bedankt.
De stoet geleide de Rhetorica naer het gildhof en
ging dan uiteen.
Om 2 ure begaven zich de heeren deel nemende
aen het banket, ten getalle van 69, naer hetzelfde
lokael. By het intreden was elk verwonderd van den
fraijen, rj ken en smaekvollen opgeschik der zael en
derzelvcr versieringen: eene tafel, vol goude bloe
men en vazen, mandekens en lafelgeregt; rond de
kamer hier de acht medailjons, met de wapens der
acht vreemde maelschappyen, omringd met roozvn
en strengelen, daur de Belgische kleuren, uitma-
kende eene schoone trophée niet ’s konings borst
beeld, nu het zilveren Barbarabeeld met do oude
slagzweerden, ginter hel tooneel vol bloemen, potten,
planten, boornen, vaendels, printen, de afbeeldsels
van ’s konings familju en vaii groote geleerden, en
dit fraei gezigt was het miuslbelangrvke niet van het
gcheele feest! ook de kommissie heeft er de welver
diende gelukwenschingen over ontvangen.
Aanwelyks aen hel nageregt of er vloog als eene
hagelbui van toasten of dronken uit de lucht, altyd
de eene na de andere, zonder ophouden De voor
zitter aen hel besluer, het hoofd des besluers aen de
welvaert van de maetschappy en tic bloei van den
schouwburg, Brussel aen hel gouvernement, Gent
aen de v laemsche beweging, Yper aen den heer prins,
de prins aen juli’. Deweerdt, nog Yper aen de oude en
nieuwe vlaemsche sehryvers van hitland, Lokercn
aen de eenheid der moedertael, Antwerpen op de
verbroedering van alle de looneelmaelschappyen, Mr.
V. B. van Langhemarck, op het oud en nieuw Veurne
de hoofdman van St. Sebastiaeu op de overeenkomst
van alle onze stadsgilden, een werkend lid stelde
de gezondheid voor van alle do klassen der inwoo-
tiers die zoo aenboudeiid de vertooniugen bygewoond
hebben, een ander uitteden vvensch dat den schouw
burg eenezedenschool zoude mogen blyven,een derde
dronk op de sehryvers van zoo vele zedige cn vader-
landschc dramas en vrolyke blyspelcn, een vierde
op de pryswinn.aren en de andere goede spelers, een
regts van do tafel dronk op degezondheid van de toot
neelIiefhebsters Mev. Eauconnier, Gassée, Deterre,
Versluys, D’haencns, Speelman, Desomme, Denilde,
Verstraete, en de jonge Henriette, die alle hare rollen
zoo getrouwelyk, zoo naturelyk gegeven hebben, en,
met de spelers, do looneelkunde op eene zoo hoogen
graed van volmaaktheid gebragt hadden, een links
dor tafel deed een toast op alle de besturen die
hunne edelmoedige hand leenen aen de vlaemsche
zaek cn het vlaeiusch tooneel; en men moet zeggen
dat allo dronken voorgesteld waren in warme woor
den en innige overtuiging, en ook door alleu zoo
aenvaerd werden. Het spreekt van zelfs dat de cham
pagne hier eene harde party heeft moeten spelen, en
ware het niet geweest door gebrek aen tyd, er moes
ten nog toasten gedaen worden op de werkingen
vanden hulpgreffier en de kommissie; op den orkest
meester en zyne jonge liefhebbers, aen de zang
meester en zyne begeleidingen, aen do jonge spelers
van Rhetorica en aen de jonge kooristen van verle
den winter, die voor de eerste mael proeven van
hunnen goeden zang gegeven hadden. Maer dit alles
is daerna gedaen geweest by het nemen van den
koffy, met een fynen borrel en het rooken van eenen
lekkeren «igaer.
Om 9 ure begon het bal dat dit feest moest sluiten
en dat om 1 ure geëindigd was.
De afgevaardigden hebben van hun verblyf alhier
gebruik gemaekl om de Panne, onze aenstaende bad-
plaets te gaen bezoeken, en zy hebben wel gedaen.
Een oude neuswyzu vroeg ons of de feesten van
1823, 18-12, 1833 beter dan die van 1863 waren? En
wy antwoorden daerop dat de twee eerste slechts
konkoirsen van alleenspraken waren; maer de twee
lts o festivals van vertoonde stukken zyn, die veel
belangryer voor de kunst, aangenamer en nuttiger
zyn voor het publiek.
VVy mogen dat zeggen: dank aen de leden van
Rhetorica die alles deden om dergelyku feesten te
besluiten en te doen uitvoeren, en ons daardoor
eene reeks vertooniugen gegeven hebben die ons
de winteravonden in vreugd, hebben doen door
brengen, en welke nu alle bezegeld hebben geweest
met het laetste feest der prysdeeling
Leve het vlaeiusch looneel
Leve de Rhetorika
Ziet hier nu eenigc der redevoeringen aen het
BankeJ uitgesproken, en welko het ons gelukt is ons
te kunnen verschaffen.
Redevoering van den l.’“" prys van hel blyspel,
de heer Posch, lid der Jlorgendatar, van Brussel.
Als afgevaerdigde der vlaemsche tooneel-mact-
echappy Morgenditar van Brussel, voel ik my vereerd,
gelukkig inoet ik zeggen, door de gulle omhaling
welke ik in de vlaemsche stad Veurne geniet.
Ontvangt mync heeren, hiervoor mynen harte-
lyken dank, in afwachting UEd. er van de weerga te
tetuigende gelegenheid welke ons hier vereenigd
U be?sluiten van den grooteu festival-prykamp door
GEBOORTEN.
den 22. Carolus l'orney, zoen van I’ieler en
Amelie Vandewoude, Abdystraet.
den 24. Sophie Vantnassonliove, dochter van Caro
lus en van Marie Vermeeseh, Bewester poort.
den 2b. Leonie Caillie, dochter van Carolus en van
Mathilde Delanghe, Vestenstraet.
IIÜWELYKEN.
den 23. Augustus Vanhoutle, bierbrouwer, 28 jaren
en half, jongman, met Marie Macrten, bezondere, 24
jaren en 11 maenden, jonge dochter, beide geboren
en woonende te Veurne.
den 26. Carolus Lepine, regter by de rcglbank, 46
jaren en o maenden, geboren te Lessen en woonende
to Veurne, weduwaer van Hermanen Autrique, mil
Marie Henry, bezondere, 24 jaren en 2 maenden, ge
boren te Jauche (Braband en woonende te eurne,
jonge dochter.
den 27. Edmond Vnnderslraete, handschoenmaker
en koopman in leer, 23 jaren en 1 maend, jongman,
met Sophie Vanbeveren, bezondere, 30 jaren en half,
jonge dochter, beide geboren en woonende te Veurne.
STERFGEVALLEN.
den 24. Carolus Torney, 2 dagen.
den 24. Octavie Delanghe, 6 jaren en 3 maenden.
den 27. Evelina Bilcke, 10 maenden en 20 dagen,
den 27. Sophie Vanmassenhove, 4 dagen.
den 28. Joanna Vanjwaede, bezondere, 76 jaren en
19 dagen, geboren en woonende tc Veurne, ongehuwd.
de maetschappy: Arm in de borat en ran zinnen jong
uitgeschreven.
Hebben onze verdienstelyke vaderlandsche letter
kundigen, onze groote tooneelsehryvers, veel, zeer
veel, voor onze moedertael gewerkt, zoo mag men
toch ook niet ontkennen dal de tooneelkunsl hacr
deel-in den vooruitgang mag nemen.
Het vlaeiusch tooneel, mynheeren, dat groot be-
schavings-middel, waer men leert de deugd loonen
en de sëhurkery ontmaskeren, neemt dagelyks meer
toeloop. In alle vlaemsche gewesten, worden er ver-
tooningen tot stand gebragt, niet zoo als over dertig
jaren, wanneer eene maetschappy eens of ten hoogste
twee mael speelde, maer met moed bezield, door
vaderlandsliefde aengevuerd, aarzelen ze niet van 12
tot twintig vertooniugen in den loop van eenen
winter optevoeren.
Het gemeentebestuur der stad Veurne aen wiens
hoofd zich den zoo vlaeiusch-als vaderlandsminnendeii
heer Behaeghel bevindt, heeft zulks ook begrepen;
het heeft gezegd wy ook willen het middel betrach
ten, onze stadsgeiiooten datgene tc bezorgen welk
tot beschavingsmiddel dienen kan! Wyook; wy wil
len eene behoorlyke tooneelzael waer de gewrochten
onzer vlaemsche sehryvers kunnen uitgevoerd wor
den. De heeren stadsbestuerders lubben mildzaem en
breedvoerig gehandeld, zy hebben eene schoone
schouwburg-zael laten bouwen, iels wal nog vele
vlaemsche steden die het dubbel inwooners tellen,
zoo prachtig, zoo wel ingerigt niet bezitten
Eer dan, aen u heeren burgemeester en schepenen
Eer aen u gemeenteraedsheeren gy hebt als magis
traten en Vlamingen uwe plichten gekweten Gy
hebt allen van het vaderland verdiendl!
Brengen wy ook eene hulde, aen onzen minister
van binnenlandsche zaken, de weledele heer AI phons
Vandenpeereboomdie geene gelegendheid laet
voorby gaen, om aen den vlaming te loonen, dat hy
ook onze eischen billyk vind, en alle middelen in
het werk stelt, om onze moedertael, die ook de zyne
is, regt te laten wedervaren. De Weledele Heer Vram-
boudt, gouverneur der provinlie Wisl-Vlaenderen
verdiend insgelyks eene byzondere hulde voor du
aetimoediging Welke hy aun de vlaemsche mael-
tchappyen zyner.provintio vergunt.
En gy allen mync Veurneschu tooneelmakkors,
werkt yverig voort! dal twist of tweedragt u nooit
verdeele, dal vooral de verwaandheid, die zoo ver
giftige slang, zich nooit van u meester make, hel
vaderland heeft hel oog op u Welaen dan; vooruit
Gy zyt de voorwacht onzer Heilige zaek, gy staet op
de plaels van eer!.... Wykt nooit voor de verbaste
ring, want gy sleepte ons in uwen val mede1... Voor
uit zonen van Breydel en Pieter de Coninck ge
heugd u steeds, dat zy, ofschoon klein in getal! do
dwingelanden versloegen; doch, zy waren groot door
deugden zy waren als broeders vereerd, die voor een
cn hetzelfde doel streden
Eu wanneer wy het gezegend oogenblik zullen zien
verschynen, dal wy Vlamingen hetzelfde regt in onze
provinlien zullen genieten als de walen by hun; 0
op dat oogenblik zullen allu harten blaken van
liefde!De vaderlandsche kooren zullen weèrgal-
men door de lucht! en een zegenzang aenhvllën,
voor de vereeniging der moedertael voor het vrye
vaderland
Redevoering uitgesproken door den l.,l,“ prys in
het ernstig vak M.’ G. Schram, lid van den Eik, van
Antwerpen.
Ik was er verre af te denken dat my in Veurne
eene onderscheiding zoude te beurt gevallen zyn,
wanneer wy met eenige liefhebbers het denkbeeld
opvatten onze nederige kunde in uwestad ten tooneele
te voeren. Het was van zelfs met een weinig schrik
dat wy die afgelegen vlaemsche stad een bezoek
braglen, daarvan dan dat ons getal belrckkelyk zoo
klein was; doch laet my het zeggen, wy hadden er de
minste niet uitgekozen, en heb ik den eersten prys
behaeld, dan toch zyn er mync makkers voor het
grootste gedeelte lusschen, daer ze my zoo kundig
hebben bygcstaen. Doch mynheeren, wat ons hel
meeste moed byzette, was het gold onlhael dat wy
hier ter slede by onze aenkoinst genoten hebben en
het warme vlaemsche gevoel dat lusschen onze zui-
derbroeders heerschte. Heb dan dank, mynheeren,
om dat gy het Heiligdom der lael zoo zuiver bewaerd
hebt, en voor de kundige leiding die gy aen deszelfs
uitvoering en toepassing weel te geven. Zoo voort
gaende zullen onze zonen in later tyden hel aloude
Veurne-ambachl onverbasterd terug vinden.
Redevoering uitgesproken door den heer Pieterz,
tooneelbesluerder van de Vlaemschc Ster, teYperen’
De taal is hel volk, heeft men sedert lang gezegd.
Geen wonder dan dalai wie een vlaamsch hert °en
vlaamsch bloed heeft, zich beïevert om deryke taal
van Van Maarlant uit haar slof te doen opryzen.
’tls waar, die jeugdige, krachtige, volschoone taal
van het klein maar dapper volk, wiens vriendschap
koningen en keizers kwamen afsmeeken; voor wiens
zweerd Rome, Erankryk, Engeland, Duitsland en
Spanje menigmaal duchten moesten; de taal van
Boduognat, Ambiorix, van Breydel en De Coninck,
van de Artevelden, van Horne en van Egmont; dc
taal van het volk wiens zeden en landaard door hel
ontsterfelyk penseel van Rubens, Vandyck, Teniers
werden afgebeeld; die schoone taal werd verdrongen,
miski nd; hare welluidendheid werd voor domheid,
haar rykdom voor armoede gehouden, in een woord,
Myne Heeren, hel nederduilsch was aenzien als hoog
stens goed voor het volkje cn voor de keukenmeiden.
Under zitlken smaad kon Vlaanderens maagd niet
gebukt blyven: schoon als een lentemorgen, ver
scheen zy uil haren langen slaap. Op dit bekoorlyk
gezigt rezen langs allo kanten bewonderaars, genieën
op. Ledeganck, Van Beers, Van Duyse, Dautzenberg,
Stroobant, Jules de S.’ Gcnois, vrouw Vanackere,
vrouw Courtmans, gevolgd door eene lange ry zan
gers en zangeressen, zongen hare bevalligheden in
hemelzoete akkoorden. Conscience, Vandekerck-
hoven, Sleeckx, Ecrevissc, Snieder», David, maalden
hare zeden af.
Schilders, beeldhouwers, toonkundigenkunste
naars en geleerden in alle vakken, kwamen de
schoone aanbidden. Du vlaming voelde een nieuw
leven door zyne aders vlieten; hy toog met volle
borst de vaderlandsche lucht in, cn zyne danklie
deren stegen ten hemel; trouwens Vlaanderen werd
wederom vlaamsch; de vlaamsche rederykers hieven
hunne zangen aan, en hel vlaamsch tooneel trad
met nieuwen luister te voorscliyn.
11 et vlaamsch tooneel, wel edele kunstbroeders,
hoe gering zulks aan sommigen moge loeschynen, is
een magtige hefboom ter beschaving van taal cn
zeden, en ik vrees niet tc overdryven met hem den
titel van volkschool toe te kennen. Inderdaad onze
vlaamsche tooneelschryvers, en wel voornamelyk
onze diep betreurde Van Peene, welken de onver-
biddelyku dood zoo vroegtydig aan hel vlaamsche
land en aan zyne bewonderaars heeft ontrukt, zyn
waarlyk zcdcnlceraara, die op eene vermakelyke
wyzc <le deugd verecrcn en de ondeugd laken, het
slechte bestryden en het goede aanmoedigen, den
landaard ontwikkelen en de verbastering bevechten.
Wy, kunstbroeders, die de vertolkers zyn van de
veredelende gevoelens, wy hebben eene schoone zen
ding; hel volk verlichten, hem do pil der geleerden
door het talent van uitgalming aangenaam maken,
hem het bittere der waarheid door den luister der
uitvoering verzoeten, zy nu taal en zeden zuiveren
terwyl het zich lustig vermaakt, zulkdanig is onzu
zending, broederen. Om die te vol voeren is er studie,
moed, vertrouwen, eendragt en verbroedering noodig.
Dat het my toegelalun zy, myne heeren, en kunst
broeders, eenen dronk voor te stellen op den voor
uitgang van het vlaamsch tooneel, op dc eendragt,
de verstandhouding en verbroedering der vlnain-
sehe looneelislcn.