It 5'1
I)c W
zoo zeki
bckoiiH'i
nil to
Altiji
van een
’T is
7 kan
lets over de houding der katholieke
partij
Als de katholieken overwonnen zijn,
dan zijn zij oncerdragelijk in hunne hou
ding. Dit zagen wij tijdens en na de stem
ming der schoolwel van 1879. Geen
eerbied voor wel noch voor overheid,
opstand en tegenstand overal waar men
kon. En nu sedert zij onze meesters
zijn, hoe houden zij zich geheel hel land
door? Zij zijn wreed in hunne zegepraal.
Hunne woorden zijn soms nog wat zoel
maar hunne daden, voor wie er slacht
offer van is, zijn zuur. Zij melen niet mei
de maal waarmede zij gemeten werden,
maar doen wel twintig weer voor een.
Nooit zag men dergelijke houding door de
liberale partij of een liberaal ministerie
aangenomen. Haast zou men gelooven dat
men tol den lijd der Spanjaards terug
gekeerd is; dan ook waren geene misda
den ie afschuwelijk om lol zijn doel ic
geraken, als men maar aan vorst en geloof
getrouw bleef, en een voorwendsel kon
vinden om legen ketters te handelen. En
er was niet veel noodig om dan iemand
voor ketter te houden, zooals men nu al
de liberalen voor framassons ziel nemen.
Welnu, kiezers, zult gij toelalen dal
er ook in Veurne wreedheden gepleegd
worden Ik geloof bet niet.
Stemt dan niet voor de slaafsche katho
lieken maar voor de onafhankelijke libe
ralen. Maakt dat de mannen van de
linkerzijde des stembriefjes met eene
groole meerderheid gekozen worden 11
Nooit genoeg.
Een ieder weel dat de priesters en
kloosters in Veurne niet te klagen hebben
en dal zij nog al een schoon penningsken
bijeen vergaren.
Hel geestelijk collegie is eene goud
mijn want er zijn daar wel twee honderd
schoolkinderen en alle, zonder uitzonde
ring, betalen. De inkomsten van dit ge-
De Middelbare School.
Toen wij in ons laatste nummer aan do
kiezers deden kennen, dal dc afschalling
der Middelbare school ook deel maakte
van het klerikaal programma, dachten wij
niet dal dc Veurnaar zou gauw onze ge
zegden zonde bevestigen, maar dit heeft
hij reeds Woensdag gedaan, toen hij de
som beknibbelde welke de stad verplicht
is ie betalen voor de Middelbare school.
Wij zeggen dal de slad verplicht is jaar
lijks deze som ie betalen, want overal
waar er Staatsmiddelbare scholen beslaan
zijn de gemeenten gehouden in de on
kosten dezer scholen tusschen te komen
bij middel van subsidiën.
Welnu deze uitgaaf beknibbelen, dc af-
schalling er van vragen is eenvoudig do
afschtifling vragen der Middelbare school
zelf. Gij ziel dus wel, kiezers, dal wij u
geenszins bedrogen hebben als wij u
zegden dal de Middelbare school bedreigd
was. Aan u dus, kiezers, nu hel nog lijd
is, dit gevaar af te wenden door uwe
stemmen aan de liberale kandidaten te
geven. Kwamen de klerikalen op hel
stadhuis dan ware hol te laai, en gij
zomll dan schoon te klagen hebben over
de afschalling der school en over hel
hoogc schoolgeld dat gij in het bisschop
pelijk collegie zoudt moeten betalen, dat
zou lot niets balen, wam de heeren
Cailliau en C” moeten op het stadhuis
niet zijn om naar uwe klachten te luiste
ren cn hel welzijn der burgers le be
trachten, maar alleenlijk om de bevelen
der geestelijken uil te voeren.
op zond
ren wel
en zijnd
raio vrit
dc stem!
Oe MClioollioMten.
Dc Veurnaar geeft in zijn nummer van
Woensdag de sommen op welke de ofli-
ciëele lagere scholen, de school voor
volwassenen en bewaarschool jaarlijksch
aan dc stad kosten. Wij willen ons geen
zins de moeite geven de echtheid der op-
gegevene cijfers le onderzoeken, wij
nemen ze aan zooals de Leugenaar ze ons
opiliscbl, maar wij willen de kiezers doen
zien dal de Veurnaar in dit artikel het
belangrijkste punt vergelen heeft, en dal
hij dus doende de kiezers heeft trachten
te bedriegen.
En inderdaad, kiezers, de Veurnaar
zegt u wel dal de ofïiciëele scholen jaar
lijksch aan dc slad 10000 frs. kosten, ter
wijl de katholieke scholen geen centiem
kosten, maar hij vergeel er bij le voegen
hoe het zoudezijn indien zijne vrienden op
het stadhuis meester waren. Zou hel on
derwijs dan minder koslen Zouden de
katholieke scholen dan ook niets van de
slad trekken? Daarover zwijgt de l’riir-
naar cn hel was juist daarover dal hij dc
kiezers behoorde in te lichten, maar wij
zullen het in zijne plaats doen, want wij
willen niet zooals hij de kiezers bedrie-
Dc il'
Ja, dc
reden. I11
meer sic
gebracht
overal
want zij
cn de l»:
Ja. I’ü
treffelM
ralen
daarom
De 1
menscl*
slagen1’
Dat
liberale1
menscli1
ingesk’r
gekend'
kaiidida
slicht moeten dus lol eene hoogc som
beloopen.
In de bruinenonnopschool zijn de ont
vangsten ook groot. Aangezien men er
niet alleenlijk betaalt voor schoolgeld en
schoolbehoellcn, maar daarbij nog voor
oenen gebeden hoop diljes en datjes
zonder iiaam. Voör die ditjes cn datjes
geven de kinderen wel is waar enkel
centen cn sous, maar hel neemt nooit
geen einde en veel kleintjes maken
een groot.
De kapelaans, boven hunne jaarwedde
en hunne gewone profijten, hebben meer
missen te lezen dan zij doen kunnen, en
pastoren doken winnen ieder ten minste
zoo veel als hooge ambtenaars.
Eu nochtans dit is voor die heilige
mcuschen niet voldoende: de geestelijken
van het bisschoppelijk collegie, de bruine
nonnen, do kapelaans, pasted en deken
willen meer hebben. Nooit genoeg 1 Eu
hel is om meer te krijgen rfnt zij detr oor
log aandoen aan hel gemeentebestuur,
dal zij den burgemeester en zijne vrien
den uit hol stadhuis willen jagen, om ze
te vervangen door strooien mapnen, die
zo'mlei. dansen zoo als de grrroote deken,
hun zeer eerweerde meester, zou schuife
len.
Kon die geld beminnende meester ecus
baas spelen op hel Stadhuis, welhaast
zouden zijne strooien mannen do middel
bare school cn de gemeente meisjesschool
afschatlen, om aldus, ten nadecle der
burgerij, dc inkomsten der gekruinde
professors en der bruine nonnen merke
lijk ie doen vergroolen.
Welhaast ook zou hel nieuw papenbe-
stuurde schadeloosstelling voorde woonst
van pastor en deken, schadeloosstelling
die door, dc ;ttad moei betaald worden,
verdubbelen.
Dit ware nog niet al, want de dienaars
des Heeren (lees van geld) zouden niet
alleenlijk putten in de beurs der ouders
en in de kas der stad, maar van het oogen-
blik at dal de besturen der liefdadig
heids gestichten zouden gcklerikaliseerd
zijn, zouden de geestelijken ook de hand
steken tot aan den elleboog in de kas van
den disch cn in dc kas der hospiceti.
Ziehier op wi Ike wijze.
Onze priesters beweren dal niemand
beier den schamelen arme kent dan zij
zelven, en dal hel aan niemand beier past
dan aan de geestelijken om gedokene on
dersteuningen uil le deelcn. Onze pries
ters zouden dus elk een jaarlijksch
rond somincken krijgen van den diseb
waarover zij geene t ekening zouden moe
ten doen.
De zwarte opperbaas beweert van zijnen
kant dat de dienst van het hospitaal en
van het oude mannenhuis zeer lastig is
voor de priesters der kerk, aangezien er in
die gestichten eene bevolking is die daar
omtrent gelijk staal mei dc bevolking
cencr kleine parochie, en dal het redelijk
zou zijn dal zij voordien buil< i/.-.ucii
dienst betaald wierden, al was liet maar
een sommeken van zeven honderd frank,
som die door den Staal betaald wordt voor
den geestelijken dienst in ons gevangen
huis.
Zouden de nieuwe disch- en hospicen
heeren zich tegen die isclien durven ver
zeilen Neen, zij zouden toegeven en de
kassen der weldadigheids gestichten ten
dienste .stellen van hunne gezalfde mees
ters.
Nooit genoeg! altijd om moer! En hel
is om dit meer te krijgen dal de prieslets
pogen de zegepraal te bekomen in de aan
staande kieziiig. Maar die pogingen zullen
niet gelukken, want de kiezers zien te
klaar in hel spel der geestelijken en zij
zullen nooit toelalen dal men treffelijke
cn verstandige bestuurders wegjago om
ze door kerkmeesters,door strooien man
nen te vervangen.
eenieder mei ons, cn te midden der alge
mcene vreugde en blijdschap, zal uit aller
borsten dc blijde kroel ontgaan van
LEVE T VRIJE VEURNE
LEVE DE LIBERALEN I
- ---
Wat is er beter benijd of beklaagd?
Een spreekwoord zegl: 'l is beter benijd
dan beklaagd. Evenwel is hel somtijds
geheel anders gelegen.
lleclc dagen hoort men de priesters en
kloosterlingen kermen cn jammeren
schoon zij niet altijd zelven gelooven wal
zij zeggen - over den slechten toestand,
waarin zij zich bevinden men vervolgt
hen, men krent hunne rechten, men wil
hun alle middels van beslaan onttrekken.
En noglans, ziel eens bij hel afsterven
van oenen pastoor, welken smoutpot,
wijnkelder cn fraaie meubels hij nalaai.
Zijne goederen l oerende en onroeren
de zijn voor hel meerendeel verkregen
gedurende cn door de uitoefening van
zijn ambt. Moet dal niet een winstgevend
stieltje zijn
En in dc sleden waar men nieuwe
kloosters ziel lot stand komen, weten de
kloosterlingen op kuilen lijd aanzienlijke
eigendommen le verwerven. Vandaar dal
zij overal goedkoope winkels kunnen in-,
richten. Ik ken eene slad in onze pro
vincie, waar dc paters redemptoristen
maai’ over ecu tiental jaren gekomen ziji:
en reeds is een geheel kwartier der slad
het hunne. Zijn zulke vervolgden dan diet
diep te beklagen
Is het dan niet goed voor hen van te
roepen en le schrijven dal de onderwij
zers, onderwijzeressen en alle wereldlijke
ambtenaren, opeters van ’t gouvernement
zijn?.la zeker, want hierdoor koeren de
langgerekte mannen de aandacht van zich
af. Maar waar is de bediende van den
staal of de gemeente die schallen ver
gaart, gelijk zij Men kenl er geen. Even
wel worden de bedienden door priesters
en katholieken benijd.
Voor landbouwers en eigenaars, her
bergiers en winkeliers, kooplieden en
neringdoeiicrs komen er slechte jaren,
jaren van tegenspoed cn verlies maar
onze eerwaarden kennen dc slechte lijden
niet: hun inkomen is nu zoo goed en vast
als over vijftien en twintig jaren. Niet
temin doen zij in hunne sermoenen pre
dikstoel daveren en kerk dreunen door
hunne luidruchtige en niet gemeende
klachten. over de slechte behandelingen,
die heji en de katholieken le beurt vallen.
Ook zijd er altijd eenvoudige cn lichtgc-
loovige personen die gereed zijn om ben
le beklagen.
Eltwel, vee! liever zou ik beklaagd
worden op hunne manier, dan benijd te
wezen op de manier en in hel geval van
eene heclc klas van ambtenaren, die door
de toepassing van de verfoeilijke school
wet zoo deerlijk getroffen zijn of na de
kiezingen zullen zijn.
Kiezers, in wiens plaats zoudt gij lit ver
wezen
Mor?'
pracht'»
lijkste?
der pr".
heden"'1,
De tn
waaro®
van Ve«
haantje
bleven)'
dc veroi
zullen o
dat bo'1
staat.
Dein'1
TeCa
kandid;’
voorges
Also»
wille» o
geu
Vox f
De
ter dooi
genades
nutte100
de lants
hebbe»’
De P»
buis z*j'
dacht k
De l>bcl
moet oo
stad bes
De
nu voor
altijd
Ik ben
zijn, o'
krijgen
DE T'
cox W'
ik zal ei
dc libe'1
De i'11’1
Veurne'
lickcn’;
bij. ‘I:\.
sicmtni
De f
lijk ik
eerste"
De e<"
reeds b'
De z"
De
koze»
-zoon v"
bccsljc 1
de r"
voor o"'
morgei’’
DE r"
zal hel
De
droom"
GUM’"
nem
steed z'l
Mijnheer Desmet.
De Veurnaar kan maar niet verdragen
dal M. Desmet van dc landbouwers zoo
gaarne gezien is, cn telkens hij op rang is
vindt het heilig bladje eenige leugens uil
om M. Desmet de achting le doen verlie
zen die allen hem toedragen.
Woensdag laatst heelt hij er weerom
een uitgekraamd die zoo dom is, dal men
waarlijk zou beginnen le gelooven dal de
opstellers van den Veurnaar hel hoofd
verliezen.
Wij willen dien dommen praal niet
weerleggen, maar nemen deze gelegen
heid le baal om eens aan den Veurnaar le
zeggen waarom M. Desmeldevriend.de
vertrouweling is van al de landbouwers.
M. Desmei is reeds meer dan veertig
jaren veearts in onze stad, altoos hecfl hij
de plichten van zijn beroep met dc
grootste nauwkeurigheid vervuld, dag en
nacht is hij bereid om de landbouwers dn
hulp zijner kunst te bieden, en aan velei,
onder hen heeft hij groole diensten be
wezen. Kleine landbouwers, arme voer
lieden heelt hij bijzonderlijk in hunnen
nood geholpen, en de erkentelijkheid dezer
brave lieden was meest altoos voor hem
de ecnigsle maar de zoe'isle aller beloo-
ningen. Ook zullen de landbouwers zipli
gen maar dezelve den waren toestand der
zaken doen kennen.
De Veurnaar durft n niet zoggen, kie
zers, dal imlieii zijne vrienden op het
stadhuis zetelden, de schoolkosten zoudmi
verminderen want hij weel maar al te
wel dal het juisl hel tegendeel zou zijn.
In voorgaande artikelen hebben wij u
klaar bewezen dal door de afschalling
der ofliciëcle scholen de gemccntelaslcn
wel vei re van te verminderen, merkelijk
moeten verhoogen, wij hebben u doen
zien dat de Veurnaar schandelijk gelogen
heeft als hij durfde beiycreti dal le Ave-
cappclle, waar de gemeenteschool is afge-
schall, de lasten van 1300 lïs. zouden
verminderen, ook achten wij hel onnoodig
onze gezegden nog eens te herhalen.
De Veurnaar rept ook geen woord over
dc subsidiën welke de katholieke scholen
van dc stad zouden ontvangen, indien de
geestelijkheid van stadskas meester ware,
en hij wil alzoo de kiezers doen gelooven,
dal zooals nu, deze scholen niets aan de
slad zouden kosten. Maar denkt de IVur-
naar dan dat de kiezers niet weten dal de
schoolwet alleenlijk gemaakt is, om dc
gemeentekassen ter beschikking der gees
telijkheid te stellen, en hen alzoo toe te
laten rijke subsidiën te geven aan de zoo-
gezeide viije scholen die de rijke kwezels
en kwezelaars moede zijn van onderhou
den
Ah slimme Eeinnanr, gij denkt door
uw stilzwijgen de kiezers le bedriegen,
maar dal zal niet gelukken, want allen
weten wel dal indien uwe mannen op het
stadhuis geraken, de school van meester
Dime, de Annunliaten, de Blauwe zusters
en misschien ook wel hel bisschoppelijk
Collegie de sommen zullen binnen pal
men die gij nu beknibbelt omdat zij aan
hel officieel onderwijs besteed zijn. Neen,
de kiezers zullen zich niet laten bedriegen,
zij zullen stemmen voor hel behoud onzer
bloeiende gemeentescholen; zij zullen u
toeroepen Weg met de bedriegers! Weg
niet de broodroovers en onder het ge
juich van alle ware Vcurnaars zullen de
namen der liberale kandidaten zegevie
rend uil dc stembus komen.
komsten, alsclialliug en veriiieligiiig welke
c.m klerikaal bestuur zou te weeg bren- i
gen, hoogst nadeelig zou zijn voor de I
groole meerderheid onzer bevolking.
Kiezers,
Gij die uwe slad bemint, gij zult nooit
stemmen om de belangen cn de inkomsten
der slad in handen te geven der geeste
lijken, wier geldzucht maar al te wel
gekend is; gij zult nooit toelalen dat men
onze goede wereldlijke scholen afschalfe
en aan dc ouders hoogc lasten oplegge
voor hel betalen van onderwijs en school-
bchoeflenaltijd zult gij uwe gilden,
uwe feesten, uwe bijeenkomsten in stand
houden; altijd zult gij beletten dal men
de gezelligheid in onze slad vernielige,
en daarom zult gij stemmen om hel
liberaal bestuur op ons stadhuis te be
houden.
Ja, kiezers, wij zijn diep overtuigt dal
gij zulks doen zult cn dat onze vrienden,
morgen, met eene groole meerderheid
zullen zegepralen.
In die overtuiging roepen wij, van
heden af,
Leve de liberalen
Leve ons liberaal Gemeentebestuur
---
Gij allen die uwe geboortestad lief hebt
cn daar de rust en vrede wilt zien heer-
sclicn, gij zult morgen voor de liberalen
stemmen, gij zult eene vadcrlandsche
plicht vervullen.
En ten andere zoudt gij. Kiezers, per
sonen kunnen vinden die beter dan de
liberale kandidaten uwe intresten verde
digen
Zij liet geene. bekwame bestuurders,
vol ondervindingen die niets vcrwaarloo-
zen om den voorspoed van Veurne le be
trachten
Zijn bel geene volksvrienden, in den
waren zin des woords, die op alleoogen-
blikken ten dienste slaan van burger en
werkman, als ze van hun iets noodig
hebben
Wie beter dan de heeren Biyex, De
Brauwere, Deetens, Desmet, Ollevier en
Van Grombruggc, kunnen met meer ver
kleefdheid de belangen, hel welzijn, den
voorspoed onzer duurbare slad vededi-
gen
.la. Kiezers, die mannen zijn hel die gij
moet noemen, wilt gij dal rust en vrede
in Veurne heersche, en dat uwe persoon
lijke belangen en den algcuieeuen voor
spoed er bij winnen.
Mc<IeI»ui*£;ei*N Z
Voor uwe weldoeners, voor dc libera
len zult gij stemmen, omdat gij door uwe
stemming zult bewijzen, dal gij le vreden
zijl over de manier waarop de stad be
stuurd wordt door hel tegenwoordig libe
raal Gemeentebestuur; dal zijne politiek
beaiilwoordl aan uwe verlangens; dal zij
volgens u overeenkomt mei de belangen
cn de eer der Veurtiesche bevolking.
Voor de liberalen zuil gij stemmen, om
dat gij de katholieken, dc kerkmeesters,
niet wilt aan hel bewind zien komen;
omdat gij die geestelijke politiek wilt
veroordcelen, die dc burgers in twee
vijandelijke kampen wil verdoelen; die
hier twist en haal zoekt te zaaien, waar
de vrede, de vriendschap cn het geluk
heerschen.
Voor de liberalen zult gij stemmen, om
te bewijzen dal gij den priester in de kerk
hoogacht, maar dal gij niet welen wilt
van zijn bestuur in hel stadhuis, waar
zijne plaats niet is.
Voor de liberalen zuil gij steinmm,
omdal gij niet wilt dal de geestelijken
meester in alles spelen in zaken van
openbare liefdadigheid, van onderwijs,
enz, cn vrij van alles in te palmen naar
hun goeddunken.
Voor de liberalen zult gij stemmen,
omdal zij uwe belangen keimen en men
alloos op hunne genegenheid, op huune
dienstwilligheid mag rekenen.
Voor de liberalen zuil gij stemmen,
omdal de liberale partij de Vcurnesche
burgers genegen is en de neringdoeners
voorenstaat; omdal hel de liberale partij
is die welvaart en leven brengt in de
slad, die de kerkratten, in een klooster, in
een begijnhof zouden willen veranderen.
Vciii'imnrH,
Gij weel wat integendeel de katholieke
partij voor u doel! Gij weel hoe zij u ge
negen is! Gij weel hoe zij, indien zij aan
hel bewind kwame, alles zou doen om de
burgerij te tergen en den duivel aan le
doen Gij weet dal zij tegen alle vermaak
is, legen alle gilden uitgezonderd den
lap tegen alle dans- cn andere feesten
die den mensch eenig genoegen en den
winkelier cn herbergier eenig voordeel
kunnen verschaffen.
Dit zuil gij u herinneren morgen als gij
voor de stembus slaat. Gij zult dc libeiale
kandidaten zegevierend uil de stembus
doen komen. En dan is 't morgen feest
en gejubel in Veurne, dan verheugt zich
---- -rm— - -
DE k"
Vandf'1!
