r
z
I
Ot zou er misschien wel twist zijn,
over dal punt, in ’l kamp van Israël
In de bijzondere uitgave der Indt/pcn-
dance Ircffcii wij over die schroomelijke
brandramp de volgende inlichtingen aan
Eene
Bisteren
1
Wanneer de Veurnaar de liberalen aan
valt, vloeien er altoos van die beminne
lijke woorden uil zijne gebenedijde pen
Hij schildert geern de liberalen uil voor
swatclaars wisje wasjes ge
meen volkenz., enfin geheel den
gewonen katholieken vocabulaire. Mam
ais hel eenige zijner troetelkinderen be
treft, dan z.wijgi hij stil.
Zoo is hel dal iuj, h< o ;st waarschijno-
lijk, geen woord zul reppen over Irni
swalelen van zekere katholieke babbe
laars die, op nnmwjjarnachl. voor hunne
deur liggende bevonden werden en welke
men mei groole moeite in bewaring
heeft kunnen brengen.
Dat zijn er zeker ook uit de (rnilcrs-
bende niet waar l'etiriuW! In allo geval
zij hadden meer dan overschot
Segher II.
Do eorsta tijding to Brussel.
De eerste lijding, in hel paleis van
Brussel ontvangen, werd uit Laken geseind
door kapitein Dupré, die hel bevel 'voert
over hel detachement grenadiers in dienst
in hel pal -is van Laken.
De eerste mcdedreling werd aan dcu
Koiiiug zoo nadruk kei ijk gedaan, dat hij
aanvankelijk kon g-looven aan een onge
val dat gemakkrlijk te overkómen was.
Het was slecht» toen de heer Buis, lm-ge
in ■ester van Brussel, in allerijl, in het
paleis aankwam, dal de Koning kennis
kreeg van de uitgestrektheid der ramp.
De Koningin verliet hol eerst do receptie
zaal, een weinig voor 2 ure. Alhoewel
gerust gesteld over hel lol van prinses
l’.lenieniiue, was zij niettemin diep ont
roerd. Zooveel dierbare herinneringen
waren in die jammerlijke bv’.mdramp
vernield
Terwijl de. koningin in allerliaasl van
klecding veranderde om met haar'poney
rijtuig naar Laken tc vertrekken, ging de
Koniag voort de otlieie.-ie ontvmi’Sl voer
te /.ellen, liet was slechts een uur later,
toen hij ten vuile op de hoogte der ge
benrleuis was, dal de Koning den salon
verliet, toen de deliié van de ullicicrs der
burgerwacht bijna ten einde liep.
De ontvangst van de olticirrs van li< t
I leger en der voorgestelde personen werd
in haast gedaan, door prins Bauücwijn.
Hot vuur.
Hel vuur had, in weinige oogenblikken,
eene schrikkelijke uitbreiding genomen.
De vlammen hadden hel houtwerk, de
behangsels aangetast,en de vensterluiken,
langs builen, vielen de eene na de andere
brandend neder.
Hoe die ramp beschrijven die onbe
rekenbare schallen vernield. De vlammen
verslonden bel prachtig tapijtwerk dal de
receptiezaal versierde cn de ronde zaal
die vroeger door M. Bracquenié op twee
millioen geschal werd...'/
In minder lijd dan er i.oodig is om het
In het palais van Brussel.
Volgens jam lijksclm gewoonte hadden
op Nieuwjaardag in hel paleis van Brussel
de ontvangsten plaats, ter gelegenheid
van Nieuwjaar. Alvorens aide ollicieele
personen toegehiten konden worden om
den Koning en de Koningin hunne geluk-
wenschen aan te bieden, werd die plech
tigheid eensklaps onderbroken. Eenige
minuten voor half twee werd in 't paleis
de lijding aangebracht dat het kasteel van
Laken in vuur en vlam stond.
De Koning had reeds ontvangen ln.-l
diplomatisch korps, den Senaat, de
Kamer, hel Verbrekingshof, het Beroeps
hof, de raad der mijnen en de heer
Geyaert, die het woord voerde uitmens
de Koninklijke Akadcmie van België, had
juist zijne redevoering geëindigd, toen in
de salons de lijding verspreid werd dal
liet kasteel van Laken in brand stond.
De Koning, alhoewel ontroerd door de
schrikkelijke lijding, ging voort niet de
overheden te ontvangen, die. hem rede
voeringen vol gclukwecsclien moesten
voorlezen. Hel was slechts toen hij ver
nam dal de gouvernante van prinses
Clementine de dood in de vlammen ge
vonden had, dat hij de plechtigheid
onderbrak en prins Baude.vijn gelaste in
zijne plaats hel plechtig verhoor voor te
zetten.
De paniek.
De vervam lijke kreetBrand! brand!
klonk van apparl in-iil lol apparleiient.
Mej. de Rancourt, eene dame van een
vijftigtal jamsedert lang aan hel paleis
gehecht, en slechts sedert eenige'dagen
op pensioen gesteld, bevond zich reeds
op de eerste verdieping. Toen zij hel
alarm hoorde, werd zij gedreven hel ge
dacht terug naar boven te snellen óm de
kostbare voorwerp.-n die zij belal en
liai e juweelen te redden. Zij aarzelde niet
lang en snelde terug nuar hare katnef.
Middelerwijl was prinses Clementine
builen gevlucht. De vlammen slotgun toen
reeds boven de daken der gebouwen uit.
Redt mijnt! gouvernante riep de
jirinses den luitenant Lecal toe, die met
zijne manschappen toegesneld kwam.
De officier snelde hel paleis binnen en
beklom in allerijl de trappen om lol hel
appartement van Mej.. de Rancourt te
geraken. Doch de trapzaal was met eeneii
dikken rook gevuld, die den oüicier in de
keel greep.
LuRenaal Lecal kpq ger-^e(i| .tobop he^
portaal, waarop hel appaflmiicnt van Mej!
de Rimcóurl uilgeelï. Doch daar werd
hem den weg afgesneden door de vlam
men eti den vcrsiikkei’.den rook. Met
tranen in de OOgen, zag dc officier zich
verplicht terug naar beneden te gaan. Het
scheelde weinig ol hij verloor 'l bewust*
-ijn toen hij op hel gelijkvloers verscheen.
ontzaglijke menigte herft ZIC'1
na middag naar Laken begeven.
Men schal liet getal nieuwsgierigen <'l’
meer dan 25,001). De steenweg van ll*
voorde zag zwart van volk.
Hel was omtrent 6 ure avonds toen
de vuurgloed volop begon te verminderen-
Gedurende bijna vijl uren lang bad dc
brand met lievigheid gewoed. Hel "yï>
3 ure toen de koepel ii stortte.
Do oorzaak.
Nadere bijtundei Leden
De oorzaak van den brand is niet ge
kend, doch alles geeft te veronderstellen
dal hij veroorzaakt werd door lornéizeii
die te hard gestookt waren. Ouder liet
kabinet van wijlen aartshertog Rudoil
bevond zich eene kelderkeuken, waarin
fornuizen stonden om wat. rsclels te ver
warmen die ieder 209 liters kunnen in
houden.
Volgens de dienstboden verklaren,
hecrsclilr er sedert eeutgen lijd eene
ziekte in de stallingen Z. M. en utn dc
zieke paarden te verzorgen had men alle
dagen eene groole hoeveelheid warm
water noodig; dit water werd verwarmd
in de ketels waarvan wij zoocven spiakcii.
Daar de brand b-gumieii is in hel kabi
net, wordt verondei stelt dal hel vuur
Sedert lang smeulde en dal het door een
gebrek van bouw, moet voorigezet zijn
aan een houten balkje door dc schouw
der fornuizen.
Hel oude gebouw was volgens hel oud
stelsel gebouwd; er was zeer veel hout
werk aan grbi uikt.
Hij de laatst gedane hcrslelliiijswerken
in hel paleis hei.il men herhaalde malen
ondervonden, hij hel openbrekrn der
vloeren, dat cr balken gedeeltelijk ver
koold waren ten gevolge van de al tc
groole nabijheid der ibriirizrii.
Laat ons er bijvoegen dal sedci I uili ei l
twee maanden, men op de tweede vei -
dieping werken uitvoerde, bestaande m
hel maken van nieuwe lambriseermgen.
Hel is dus licht tc begrijpen hoe lid
komt dat dc brand aldus gevoed cn in
hel begin zeer zwak bestreden, in weinige
oogenblikken eene schrikkelijk tiitbt tiding
geiiumcn heelt.
Van hel gelijkvloers had de brand zich
spoedig aan de eerste verdieping voort
gezet en duurde niet lang of de tweede
was insgelijks aangetast. Door den Noor-
derwind aangedreven werd de kornis tan
den koepel aangetast cn eenige minuien
later was hij gansch door hel vuur om
ringd.
Het koninklijk paleis is een Staats
eigendom en btjg-wol» met verzekerd.
De meubelen waren de eigendom des
Roilings, uitgezonderd een zeker grtal
die aan den Staal toe hoorden.
van
s l allen a n d die het k >sie -I vorsierdeu,
welke volgens word bewe •ril gedeeltelijk
de plafonds storten de i verzekerd zijn dom ee.ic assurantie voor
6 millioen trunk.
Da hulp.
Dc pompiers van Laken zijn hel eerste
te piaats gekomen met hunne stoompomp,
<lie geplaatst werd te midden van T groole
graspieiii, legen de groole waterkom,
doch de drukking was met sterk genoeg
en kon niet de minlle hulp bieden.
Kort daarop verschenen de stoom
spuiten en de pompiers ran Schaarbeek,
van Brussel en van Cureghcin Anderlrchi.
Het vuur werd alsdan met slrooimm
water bestreden. Hel paleis stond alsdan
gansch in vuur cn vlammen
De domkoepel van hel paleis stortte op
dit oogenblik met een dof gekraak in.
Al de papieren des Kouings zijn gered.
Builen de kleederen en hel linnengoed
der Koningin, zijn al de familieherinne
ringen vernield, waaraan de Koningin
zooveel prijs hechtte de portretten van
wijlen koning Leopold 1, van wijlen
koningin Marie Louise van Orleans, van
koning Leopold 11, van den graal van
Vlaanderen als kinderen, van den jongen
hertog van Brabaiid.
Mendeur van hel stadhuis, de verslagen
der zittingen van den gemeenteraad aan
treft
Wel, vriendjes, hebt gij liet dan ver
gelen. Licht, immer lichtNiels onder
den domper Zie daar den kreet onzer
zvvaile meesters en, ge weel, zc zijn de
rechtzinnigheid zelve Ba jatije ze
te schrijven had hel vuur de benedenzalen verzamelingen en ku istvo irwcrpe i
bereikt. Hel werkkabinel des Rollings j allen a nd die hel
stond in lichte laaie vlammen. vlam
men klimiib’ii cn
ren na dc andere in den vuurgloed.
De brand is alsdan meester van 4e ge
bouwen. Eene monsierachlige vlam, dooi
den wind uangewakkeid, tlccg hoog
boven hel paleis.
De lo.'gesm-hte redders snelden eerst
en vooral naar hul kabinet des Kouings.
Men gelukte er in de bibliotheek te red
den de kleine bibliotheek, verzameld
door Napoleon I, tijdens zijn verblijf in
het p ileis van Laken, voor den veldtocht
van Rusland.
Er werden ook verscheidene schil
derijen en kleederen van Z. M. gered.
Doen, ongelukkig, werden de minst be
langrijke scinldei ijen gered door de loc-
gesnedde personen. Verscheidene prach
tige do-ken, waarvan een gi-teekeud
Aiitoon Van Dyek en een ander Hobbema
zijn vernield.
De brand had weldra dc apnai tementen
der eerste reiafirpiiig b’••reiklde slaap
kamer des Rollings, de slaapkamer en dc
toiletkamer der Koningin, de gepriveerde
apparleinnulen Hunner Majesteiten. Alle»
.verd door hel vuur vernield.
E-ne groep grenadiers en verscheidene
bui g -rs drongen in de kelders terwijl de
brand boven hun hoofd woedde, geleid
door de bedienden van hel paleis, om hel
zilverwerk te redden. De reddeis brachten
versciiridene zware koffers boven, die in
hel paviljoen der ofticicrs gebracht wer
den.
Het alarm.
Middelerwijl werd ditjakclig gerucht tv
Brussel verspreid Hel paleis van Lakei,
staal in brand
liet was kwart na één uur, toen te
Laken, hel alarm gegeven werd door
iwce bewoner» der gemeente, die zich
bevonden in hel park, nab.j I et herimic-
ringsmonumcnl. Toen reeds sloegen do
vlammen boven de gebouwen var. hel
paleis uil. Zij snelden tot aan dc eerste
nuiz.cn der voorstad, roepende Hel
Kasteel staal in brand
De brand was ontslaan in den rechter
vleugel van hel paleis, in eeneu recepliv-
salon, nabij de appartementen van p lines
Clementine.
Dc prinses had pas de tafel verlaten en
zich aan de piano gezel. Zij had hare
gouvernante, Mej. de Rancourt, doen
roepen om haar een bevel te gcveii, toen
het alarm gegeven werd.
M j. de Rancourt, wier appartementen
zich bevonden oj> de tweede verdicpi.ig
van T paleis, kwam naar beneden qni.dcn
roep der pi mses te beantwoorden.. Eens-
klaps klonk van alle kanten de kreet:
Brand brand
Do schade.
Hel zou zeer moeilijk wezen voor hel
Oogenblik de schade te berekenen door
die brandramp aangeiiebt.
Hetgeen is kunnen gered worden is
overgi-bracht uaar dc zijdegeboiiwrti,
namelijk naar de i-crczaal welke een
afgezonderd gebouw nilinaakl, tegenover
den linkervl, u,;el. Men heeft ondei andere
verschillige Gobelins en eene schilderij
van Rubens, die <>p ren half millioen ge
schal wordt, kunnen redden.
Hel grootste deel der hedendaagschc
sc nlderijcn, aan dc koninklijke familie
lociioorendr, bev inden z.icli in hel paleis
wan Brussel; te Laken, bevonden zich bij-
zondeilijk de schilderijen van oude mecs-
lei'S.
Hel zilverwerk ilat, zooals wij honger
z.rggen, is kunnen gered worden, wordt
op eene waarde van 2 millioen geschal.
l'usscheil de vu nwei pen die gespaard
zijn, bevindt zich een boher msrdiC gl-lS«
injelegd met «ond, door aartsheriog
Rudolf van Oostenrijk ten geschenke ge
geven aan de koninklijke lamilie van
Belgie, eene porscleinu vaas van Sèvre,
geschenk van Napoleon Hl, en ver.-chci-
denu gebeeldhouwde meubelen uil h('^
kabinet des Koniugs.
In dc zaal der M.n écliaiix bevond
zich een kostbaar im-ubel waaraan dc
Koning veel prijs hechtte, ’t Was op dal
meubel dal Napoleon I de oo logsver-
klaring aan R island leekende. Hel werd
door den fransclien keizer aan Leup dd I
ten geschenke gegeven toen deze laatste
terugkeerde van het eiland Elba. H'l
meubel is aan de vlammen ontrukt, maat
hei is erg beschadigd.
De slaapkamer van de eerste koninR11'
der Belgen wijlen Marie-Louiso, is totaal
vernield door den brand.
De puinen.
Rond 8 ure ’s avonds begonnen einde
lijk de vlammen te verminderen, in kracht
tc verliezen.
Wanneer eindelijk dc dikke rookwolken
zijn opgeklaard, is hel schouwspel het
welk dc ifgenwoordigen treft bedroevend.
Heel het kasteel is vernield. Op elk
oogenblik wordt gehoord hoe een deel
i van hel gebouw inslorl.
Zoo verdwijnt traag en opvolgeus wal
eens werd geiiceien hel kasteel van Laken,
hel geliefkoosde verblijf van oiixen suu-
verein.
Olschoon uicl zeer oud, want hel dag
teekenl eerst uil hel einde der 18" eeuw,
had toen liet kasteel van Laken zijne
geschiedenis.
Hel was gebouwd door de meesters
Montoyer en 1‘ayen, volgens de plans en
leekemngen van aailshcrlog Albrec.it van
Saksen-leschcii, in hel park gezegd
Sclioonenberg, afhangende van de resi-
dencie der gouverneurs vau de Neder
landen.
Gcransakl in 1793 was hel aangekocht
door Napoleon 1, welke liet deed be
meubelen Hiel meubels aangevoerd uil
Parijs Hij bewoonde hel met zijne cchl-
geiuaole Josephine. Men verzekert dal
hel in dit kasteel was dal hel plan werd
beraamd voor den vehtloclil naar Rusland.
Hel paleis was de met voorliefde be
woonde residentie der eerste souvereinen
Van Belgie. Leopold I en koningin Louise
verbleven er bij voorkeur en met cenen
godsdieusligen eerbied is liet kabinet ge
spaard, waar zij samen hunne geliefkoos
de schrijvers lazen THisioiie des ('.non-
dtns, van Lamartine, ITiislotie du Coiuu-
lal el de l'Empire, vaa Tinei s.
Na de dood van koningin Louise Marie,
in October 1830, bleef Leopold 1 bij voor
keur hel paleis van Laken bewonen. Hij
ginger altoos lieeu, na aldoening van de
I staatszaken eu overleed er den 10 decem
ber 1865.
Laken heeft hel stoffelijk overschot
onzer vorsten in bewaring.
Dc Belgische natie is eigenares van hel
koninklijk goed, waarvan alleen de rijke
bemetibelinj den koning toehoorde.
Hel zou moeilijk wezen van nu af reeds
de ontzaglijke waarde te schallen van de
Etiirgci‘w:»cht
Zondag 29 December lest heeft de ver
kiezing plaats gehad voor de 1' en 31-
kompanien der Burgerwacht, zoo klein
geestig als belachelijk verbrokri; op aan
vraag onzer klerikale bazen. Iedereen kent
de geschiedenis, onnoodig dus er op terug
te komen.
Nu, ten gevolge der nieuwe kiezing,
waarde katholieke schreeuwers zelfs niet
aanwezig waren, is de kader der wacht
volgendcr wijze samengesteld
'r-
1
I
Het vin» Laken door
brand verwoest.
i
1
I
i
Staf.
Majoor-bevelhebber, M. A. Houtnaeger.
Aitjudant-majme, M. II. Terlinck.
Kirxirtier-nn'esler, M. C. Barbier.
Geneesheer, M. I,. Steylaera.
Iljyevoeyd 'jenecsheei-, M. Cli. Itarbiur.
Eerste kompagnie.
Kapitein, M. ,1. Amlries.
JiAiite.natit, M. 1). Validen Kerckhovo.
Onder-Lialenanten, MM. A. Claoys cn Ch.
Queatroy.
Herjenten, MM. J. Decoator. A. Delanocye,
1’. Ranson en O. Vanderstraole.
Kourrier, M. Ch. Spilliaert.
Kn]K>raals, MM. C. Clacrobouitt, A. Vandu-
vvoude, Ch. Kerckhovo, I’. I’il-
laort, .1. Devallojo, ,1. Itabacy,
A. Barbier en L. Morael.
Tweede kompania.
Kapitein, M. II. Joyo.
luitenant, M. L. Vandon Korckhovo.
Onder Luitenanten, MM. O. Morlevedo cn
I.. Van Ilaccke.
Serjenten, MM. II. Butacraen, II. I’orlau,
(t. Diiclos en I.. ilancko.
Fourrier, M. 11. Bruneiu.
Kaporaals, MM. 1). I.nrooy, Ed. Itanckc,
A. Verbeque, 1?. Vandovcldo,
A Kelders, O. Roumeuuvv,
J. Pinte en E. Bogaert.
Derde kompanie.
Kapitein, M. II. Vandaal».
Luitenant, M. Ed. Herwyn.
Onder-Luitenanten, M MI. Borro on C. Sobry,
Serjenten, MM. II. Decrep, Eni. Vandon
Korckhovo, P. Eioriue en II.
Ilollovoct.
I’’ourrier, M. Ch. Cordier.
Kaporaals, MM. O. Paulet, II. Pinseel,
R. Vanelalande, L. Saison, Ch.
Benorine, A. Hartcel, L. Da-
Laenat on A. G.dloo.
