MQT
Franco£panje, een afleidingsmanoeuvre
DE WEEK IN ONS LAND
ifisterrijke H. Sükramentsfeeslen
té Lis ik
1
De iJzertoren
onteigend
DE «GROOTE» KERMIS
Wereldgebeurtenissen
AAN ONZE LEZERS
KATHOLIEK WEEKBLAD VOOR WESTVLAANDEREN
ZATERDAG 22 JUNI 1946.
PRIJS PER Nr: 2 FRANK
1» JAAR. Nr 3.
BESTUUR EN REDACTIE:1
Gasthuisstraat 19,
Telefoonnummer
POPERINGE 9.
Postcheckrekening
Sansen Gebroeders 47.63.60
POPERINGE
Prijs voor 't Abonnement:
BUITENLANDSCH OVERZICHT
5 STAD ROESELARE
De Beroemde
H. HART PROCESSIE
gaat uii
OP VRIJDAG 28 JUNI
te 4
uur.
WELGESLAAGDE
BETOOGING
DER KONINGSGEZINDEN
TE KORTRIJK
DE CONFERENTIE
DER VIER
GEOPEND TE PARIJS
BIJ DEN VEILIGHEIDSRAAD
V. S. VAN AMERIKA
ITALIË
vuvywwwvwwv:
I IC 1
Men abonneert zich op alle post
kantoren van 't land, of bij t
SANSEN GEBROEDERS
Gasthuisstraat 19,
POPERINGE
Poslcheckrckening 4763.60.
Tot Nieuwjaar 55,fr.Jj
Verleden jaar ging bi.) ons een
'«Bevrijdingsstoet» uit. En al ons
gasten, groote en kleine, moesten
er in gaan; er was geen houden
aan. Zoo was 't op heel de paro
chie. Iedereen wilde er bij zijn,
was preusch er bij te zijn! Ge
lukkig waren er nog wél vreem
delingen, anders waren er waar
achtig geen kijkersgeweest.
En 'k wete nog zoo goed dat 't
muziek 't werd vóór den oor
log overal gevraagd! dien dag
aan de kop stapte. Na jaren zwij
gen schetterde dat koper tame
lijk... valsch, maar dat gaf niet,
't muziek leefde nog en ook die
valsche schreeuw was een teeken
van nieuw leven.
Ik peisde daarop, Zondag laatst,
als onze Pastoor over de groote
Processie sprak. Verleden jaar,
was 't och arme toch zoo flauw!
't Processiegoed was veelal ver
dwenen, 't muziek was nog niet...
saamgeraapt en we waren allen
meer dan beschaamd. Dees jaar,
zei de Pastoor, zal 't weer de
oude Processie zijn, lijk vóór
den oorlog, met groepen en zan
gers, met lichtdragers en met 't
muziek, en de parochianen zullen
lijk vroeger, de Processie volgen.»
I': peisde daarop, en dat bleef in
mijn kon hangen in 't naar huis
gaan: We waren er allen bij, in
den stoet van de bevrijding, wat
zouden we nu wel anders doen?
Groote Processie!
De groote dag, als we zelf jon
gens waren en mochten meestap-
pen!
Groote dag, als aan ieder huis
d.e vlag wapperde, als we in volle
zon door de straten gingen over
bloemen en groen; ons muziek
c.e lucht vol blijde klanken goot;
we gulzig de wierook opsnoven,
e i werkelijk heel devoot kwelden
r.ls de zegen gegeven werd aan
het rustaltaar. We keken dan ook
raar de kleurige vlaggen en vaan
dels, vlag van de Boerengilde en
van de Oud-Soldaten en van Sint-
Febastiaan; de zware kerkvanen:
van St-Antonius en Ste Barbara, i tot moordtuig, maar de blijde
d.e rijke vanen van O. L. Vrouw'stem te zijn van een parochie die
en 't H. Sacrament. We keken den grooten Meester vergezelt...
raar die mannen die een fakkel j als de zon weer meedoet en haar
r roegen, statig en plechtig, naar1 goud legt op die processiegroe-
d e mannen die het baldakijn, Ipen; als honderden mannen en
terd niet, dat bromt niet... dat
is de zoete volle toon van een
heerlijke mannestem!...
De kleinste moeten bloemen
strooien voor het Allerheiligste,
de andere gaan meê met de Ho-
sannagroepen de oudste stapt
in de rij der vlaggedragers! En
nu zijn er: H. Hartebond, Kajot-
ters en Werkersverbond, jonge
Boeren en Boeregilde, St-Sebas-
tiaan, de Oud—Soldaten en onze
wielerclub blijft niet ten achter.
Moeder gaat ook mee en, dat is
beslist, we eten Zondag een half
uur later, lijk als 't kermis is.
't IS kermis, zei onze Fien. Als
er ergens een minister op bezoek
gaat, loopen al de heele en halve
heeren om hem te ontvangen, een
hand te drukken en om den klank
van zijn minister-stem op te van
gen. En dat is voor hen een ware
kermis!
En nu gaan... wij mee, heel
ons gezin, omdat O. L. Heer zelf
het dorp bezoekt. Een grooter
kermis kan er toch niet zijn.
Waar onze Fien dat gehaald heeft
weet ik niet maar 't deed me
deugd dat ze zoo sprak. Moeder
was preusch op haar Fien: zoo
hoore ik U geren spreken, zei
moeder... Hoe triestig moet het
niet ziin waar men aan O. L. Heer
verbiedt over de straat te gaan.
't Was hier ook zoo triestig onder
den oorlog ...de Duitschers gaven
hun Befchlaan O. L. Heer,
maar ge ziet hoe ze gevaren heb
ben. 't Laatste woord blijft altijd
aan Hem!
Zoo is het bij ons, zoo is 't bij
de buren en nagenoeg over heel
de parochie.
En zoo zal 't zijn in tientallen,
zoo zal 't zijn in honderden dor
pen in ons land. Triomfantelijk
zal O. L. Heer gedragen worden
midden zijn volk. Midden zijn
volk! zijn volk dat Hem niet ver
geet en door Hem niet vergeten
wordt.
Kermisdag! Als de klokken
de onze keerden terug uit heel
hun bronzen ziel zullen uitzingen
over ons dorp, hun blijheid en
vreugde met te moeten dienen
en draaghemel, droegen. En on-
t er dat baldakijn, in wolken wie
rook schreed de Pastoor in een
gouden gewaad en droeg O. L.
l ieer. Dan volgde een stoet, man
nen en vrouwen, heel 't dorp!
Dat... was eenig en on school
roraken we erover... wie licht zou
c'ragen en wie die zwpre vanen
zou in zijn vuist houden en na
de Processie leefden we nog een
week in den geur van die groote
gebeurtenis.
Weerom stappen we allen meê.
Mijn tubablinkt als een
spiegel en 'k garandeer dat er
geen andere klank uit komt dan
die zoete volle toon van dat
schoon instrument! Dat schet-
vrouwen meegaan en bidden en
O. L. Heer ons zegent, ouderen en
jongeren zegent, ouders en kin-
ders, zijn volk uit ieder van onze
parochies en dorpen.
Dat is onze groote kermis.
PS VLAEMYNCK.
MINISTERS L ALM AND EN KKOON-
ACTÏER SPREKEN ELKAAR TEGEN
INZAKE ONZE BEVOORRADING
Dat het met ornze bevoorrading niet
te best meer zit, hoeven wij niet te
zeggen. dat weet immers iedereen.
terieden wéék werd onze Minister
van Bevoorrading, Hr Lalmand, in
den Senaat ondervraagd over den
toestand van onze ravitailleering.. In
zijn antwoord zegde hij o.rn. dat men
niet had kunnen voorzien dat de be
voorrading minder goed zou kunnen
worden, o.m. inzake broodgraan. Od
andere vragen weigerde hij zelfs te
antwoorden.
Hr Kroonacker, onze Minister van
Invoer, hield nu Maandag een pers
conferentie over onze bevoorrading
en de geboden mogelijkheden.
In den loop der conferentie ver
klaard; de Minister dat hij reeds een
i?.ar gelede"i onze huidige graanmoei-
li-kheden had voorzien en dat hij,
in overleg met zijn collega's, belang
rijks hoeveelheden vervan gin as-graan
hid gekocht. Op 11 April 11. had hij
cok reeds gezegd: «Wees zuinig met
uw broodSpreker wist ook te ver
klaren dat voorzien wordt dat de
schaarscht; no" zal aanslepen tot na
den oogst 1947. Aaneenschakeling met
den nieuwen oogst en verbetering van
de kwaliteit van het brood, wist Heer
Kroonacker evenwel te verzekeren.
De Minister legde er den nadruk
oo dat zoowel in Amerika als in Ca
nada ors land afges-'Wderd werd als
verkwistend, wat cure bevoorrading
n'et in de hand heeft gewerkt. Inzake
vlsesch en vetstoffen zijn de voor
uitzichten eveneens goed, verklaarde
de Hr Minister.
Het feit dat de vorige oogst, in ons
land piet werd gemobiliseerd, werd
in de V. S. van Amreika als een ver
kwisting aanzien.
In c'-aae persconferentie treft Mi
nister Kroonacker dus oo stellige wij
ze de beweringen van Minister Lal
mand tegengesproken.
WELDRA BETER BROOD
Hr Kroonacker beloofde ons dus
verbetering van de kwaliteit van ons
brood. Het Ministerie van Ravitaillee
ring komt deze week ook hetzelfde
in het vooruitzicht te stellen, en wel
voor pansch het land.
T-* Ar.werpen zijn anderzijds ver-
Bclr'fte id; schepen met graan binnen
gevaren.
Ir -ens intusschen hopen dat die
beloften in vervulling gaan.
DE C.V.F. VRAAGT VROUWEN-
STEMRECHT
Door een groep Kamerleden van
de C.V.P. werden bij de Kamer twee
wetsvoorstellen Ingediend, strekkende
tot het verleenen van stemrecht aan
d? vrouwen, zoo voor de Kamers als
voor de Provinciale Raden.
VOORSTEL TOT AFSCHAFFING
VAN HET BEWIJS VAN BURGER
TROUW
Door Senator Orban werd bij den
Senaat een wetsvoorstel ingediend,
strekkende tot de afschaffing van het
B"wljs van Burgertrouw.
De toelichting die het voorstel
voorafgaat, bepaalt dat de toeken
ning van dergelijk bewijs door geen
enkele wet geregeld is, slechts een
loutere administratieve schepping is,
die veel gevaren van willekeur in zich
houdt en dat. nu de krijgsaudito-
raten hun uitwerking hebben ge
had, men dient terug te keersn tot
een meer gezonde rechtvaardigheid.
VOOR VERLENGING VAN HET
VERLOF DER JEUGDIGE LOON
ARBEIDERS
Of» grond van de huidige wetten,
hebben de jeugdige loonarbeiders van
min dan 18 jaar recht op 12 dagen
betaald verlof. Een groep leden van
de C.V.P. heeft thans bij de Kamer
een wetsvoorstel ingrdiend; strekken
de tot het verleenen van 24 dagen
verlof aan de jeugdige loonarbeiders
tot 15 jaar, van 18 dagen aan deze
tot 18 jaar en van 12 dagen aan deze
tot 20 jaar.
De toepassing van dit voorstel zou
geen nieuwe financieele lasten bij
brengen, daar dit zou kunnen gedekt
worden door de huidige betaalde bij
dragen.
WIJZIGING VAN KIESWET
VERWORVEN
Door Socialistische, Communisti
sche en Liberale Senatoren was een
wetsvoorstel ingediend tot wijziging
van de Kieswet en waarbij de kleine
partijen zouden bevoordeeld worden.
Voor de Senaatecommissie die dit
ontwerp te onderzoeken had. werd
het thans verworpen. Alleen de Libe
ralen en de Communisten bleken er
nog voorstanders van. Het ontwerp
werd bestreden door Hr R. De Man.
Senator-C.VP.
BEZWAREN TEGFN DE KIEZERS
LIJSTEN
Een besluit vn den Regent ver
schenen in het Staatsblad van 16 Ju
ni 194S. bepaalt dat een termijn zal
opengesteld worden voor het indie
nen van bezwaren tegen de oo 25 Ja-
nuari 1945 in werking getreden kie
zerslijsten.
De bezwaren moeiten Ingediend
worden uiterlijk op 8 Juli.
TUSSCHENKOMSTEN VAN
VOLKSVERTEGENWOORDIGER
L. DESCHODT IN DE KAMER
Op de zitting van de Kamer van
Woensdag 1.1. kwam Volksvertegen
woordiger L. Dsschodt tusschen in
het debat geopend over de economi
sche politiek onzer Regeering. Hr De-
schodt waarschuwde tegen de bedrei
ging die wegens de prijspolitiek op
den middenstand drukt en wees ver
der op het onbegrip waarmee de han
delaars van hoogerhand worden be
handeld.
(Zie vervolg op 2' blad)
FRANCO OP HET BANKJE
Terwijl wij nog wachten op de
uitslagen van de Conferentie van
Parijs waar de Vier Grooten op
dit oogenblik weer bijeen zijn om
over den wereldvrede te beslissen,
wordt onze aandacht op New-
York gevestigd waar de Veilig
heidsraad van de Organisatie der
vereenigde volkeren (O.V.V.) aan
't redekavelen is of ze Franco uit
Spanje zullen wegjagen of niet.
Voor oningewijde toeschouwers
mogen hier twee bedenkingen gel
den: 1) dat de Spaansche Kwes
tie een afzonderlijk en alleen
staand geval is, en 2) dat het
klaarblijkelijk is dat Franco moet
verdwijnen, aangezien hij in
Spanje dezelfde terreur uitoefent
als Hitier destijds in Duitschland
en dat het onduldbaar zou zijn
dat de Angel-Saksers tegen den
eenen tyran zouden gevochten
hebben terwijl ze den anderen
zouden vrijlaten!
Bij een eerste opzicht lijken
deze bedenkingen steekhoudend.
Maar wie eenigszins in het
schaakspel der internationale po
litiek thuis is, bekijkt dit met
geheel andere oogen. Hij ziet het
Spaansch geval in het geheel van
het diplomatiek spel, of liever van
den diplomatieken oorlog die de
Drie Grooten op dit oogenblik
onder mekaar voeren.
Wat er ook van zij: Franco zit
op het bankje en hij zal niet
meer naar huis gaan vooraleer
de uitspraak gevallen is: vrij
spraak of straf.
DICTATOR EN COLLABORATOR
Dat Franco als dictator op het
bankje zit is niet zonder reden,
en wij, Katholieken, zijn de eer
sten om de waarde van de per
soonlijkheid te erkennen en de
persoonlijke vrijheid te doen eer-
oiedigen. Het staat nu ontegen
sprekelijk vast dat het Franco
regime een even onmenschelijk
en dictatoriaal systeem is als dat
wat destijds door Hitier geprati-
keerd werd. Wie destijds de bij
dragen gelezen heeft die Teodoro
de Aguirre (broer van den Presi
dent der voormalige Baskische Re
publiek) in het weekblad Pt Wes
ten» heeft gepubliceerd, kan hier
over den minsten twijfel meer
koesteren. En wie ooit de gele
genheid had op het centrum der
Backen te Parijs met gevluchte
Spanjaarden als dhr de Lauda-
buru, gewezen lid van de Spaan
sche Cortes, te spreken, die west
oorlog in feite de Duitsche kaart
gespeeld, en dat hij ook tijdens
den jongsten oorlog Hitler zou
geholpen hebben waar hij maar
kon.
Hij heeft dus op zijn manier
bijgedragen om den tweeden ive-
reldoorlog te helpen voeren. Ook
hierom moet hij op het bankje
zitten.
FRANCO IS NIET ALLEEN
Wanneer de hierboven vermel
de redenen nu echter voldoende
zijn om Franco te veroord.ee-
len, dan MOET men hem ver-
oordeelen en dan moet men het
noodige doen om het volk dat
onder zijn tyrannie zucht te be
vrijden.
Maar... er is een maar bij. En
meer dan een. Wanneer men te
gen Franco wil optreden omdat
hij een dictator is, dan moet men
ook de andere Staatsleiders die
geen haartje beter zijn omver-
werpen. En dan komt de beurt
aan Bierut in Polen, aan Tito in
Yougo-Slavië, aan Grozea in Roe
menie... aan Stalin in Rusland.
In al die landen kennen de con
centratiekampen een buitenge-
ivonen opbloei, worden de men-
schen door geheime politie geter
roriseerd en blijft er van de per
soonlijke vrijheid niets meer over
dan het recht te zwijgen en te
gehoorzamen.
En wanneer men Franco wil
wegjagen omdat hij mot Duitsch
land gecollaboreerd heeft, dan
most men in de eerste plaats Sta
lin en Molotov den rug toedraai
en, want zonder het Duitsch-Rus-
sisch verdrag van Augustus 1939
zou Hitier het nooit gewaagd heb
ben den oorlog te ontketenen, om
dat hij bij ondervinding wist dat
Duitschland een oorlog op twee
fronten verliezen moest.
I-Iet is dan ook potsierlijk dat
het juist dhr Lange is, vertegen
woordiger van het huidige dicta
tuur-Polen, die de Spaansche
Kwestie voor den Veiligheidsraad
van de O.V.V. brengt. Bij ons zou
men zeggen: de pot verwijt den
ketel dat hij zwart is.
HET DEBAT TE NEW-YORK
De Spaansche Kwestie houdt
dus voor het oogenblik dxn Vei
ligheidsraad te New-York bezig.
Als redenen werden zekere feiten
voorgebracht onthuld door de
Russen en door de uitgeweken
Spaansche regeering Giral.
Als verwijten c.an Franco wor
den opgenoemd dat Duitsche ge
er alles van: geheime politie, ge-\lcerden in Spanje opzoekingen en
vangenissen, concentratiekampen, I proefnemingen doen in verband
wreedheden, enz... zijn in Franco-\met de atoombom en dat de we-
Spanje schering en inslag. reldvrede dus bedreigd is. Verder
Niet alle verwijten tot Francodat Franco aanzienlijks troepen-
gericht zijn overdreven en door massa's aan de Franssïce gi ens
stok tusschen de beenen gooien.
En dat zijn nu juist twee din
gen waarop de Angelsaksers niet
gesteld zijn. Franco zal intus
schen dan ook blijven tot dat de
andere moeilijkheden in Europa
zijn opgelost.
Intusschen blijft het echter
zoo dat het Franco-regime moet
verdwijnen. En vnj wedden ook
dat het reeds lang zal verdwenen
zijn loanr.eer in Oost-Europa de
communistische Quislings nog al
tijd als tyrannen voort zullen re
geer en.
De huidige verontwaardiging
door die communistische figuran
ten aan den dag gelegd, is dan
ook niet anders da.n een aflei
dingsmanoeuvre, ontstaan na de
incidenten over Iran en thans in
't leven gehouden opdat de we
reld niet te zeer zijn oogen zou
slaan op hetgeen gebeurt achter
het ijzeren gordijn dat van Stet
tin tot Trieste loopt en Europa
onverbiddelijk in twee stukken
snijdt.
Dit is het anti-Franco manoeu
vre. Wis zegt: Weg met Franco
moet ook roepen: Weg met Sta
lin», want zoo lang er ov de we
reld één dictator is zal den vrede
in gevaar zijn. En dit gevaar is
des te grooter naarmate het land
wo.ar de dictatuur gevestigd is
sterker en machtiger is.
19-6-'43. V. WESTERLINCK.
Zondag namiddag werd te Kort-
rijfc, door het provinciaal blok der
koningsgezinden een groote konings-
manifestatie ing;richt. Talrijke ge
meenten van Zuid-West-Vlaanderen
waren vertegenwoordigd.
Duizenden toetoogers namen deel
aan den stoet, die te 15 uur zich in
beweging zette en de straten van
Kortrijk doortrok. Beeltenissen van
den Koning werden in dsn stoet mee
gedragen en deii terugkeer van den
geliefden vorst geëischt.
Na de optocht kwam deze duizend-
tallige menigte op de Markt aan, na
dat ze reeds van cnteltoaren langs den
weg het applaus had ontvangen. Op
het perron van het stadhuis namen
hooge personaliteiten de manifestan
ten in oogenschou-w.
Aan het monument der gesnsuvel-
n sprak Heer Lefeèer, advokaat uit
Itpsr, tot d
NIET OP ALLE PUNTEN KON
AKKOORD WORDEN BEREIKT
De vier Ministers van Buitenland-
sche Zaken van Groot-Brittanje,
U.S.A., Fr arkrijk en Sovjet-Rusland,
respectievelijk de HH Bevin, Byrnes,
Bidault en Molotov, zijn andermaal
samengekomen te Parijs, om de ver
dere vestiging van den vrede te be
handelen, of beier gezegd om uit de
oneenigheid te geraken welke de over
winnaars van gisteren scheidt, on
eenigheid die hoofdzakelijk West te
gen Oost opstelt.
Voor dat de nieuwe Conferentie
reeds een aanvang nam bleek Mos
kou weinig optimistisch ie zijn over
6:' uitslagen welke er zouden kunnen
bereikt.
Te Washington anderzijds ver
klaarde Hr Eyrnes, vóór zijn afreis
naar Parijs, cp een persconferentie,
dat een mislukking van deze nieuwe
Conferentie een nederlaag zou betee-
kenen voor de menschheid. Geen en
kele stap vooruit werd gedaan sedert
de laaiste bijeenkomst, vervolgde hij.
T.:n slotte vroeg de Hr Byrnes dat
men vcor hem zou bidden opdat men
vooruitgang zou kunnen maken op
den weg naar een duurzamen en
rechtvaardigen vrede.
Kesren wij echter terug naar Pa
rijs. De in het Palais du Luxem
bourg eerste ontmoeting tusschen
de vertegenwoordigende Ministers der
vier Grooten had Zaterdag 15 Juni
plaats. De begroeting was zeer har
telijk. Hr Molotov zegde hierbij
«Laat ons opschieten!», waarop Hr
Bevin g-evat antwoordde: Uitste
kend idee!
Op de eerste bijeenkomst werd de
agenda vastgesteld. Aldus werd be
sloten" dat de vraagstukken betreffen
de Italië, Duitschland en Oostenrijk
zouden worden besproken.
Maandag had een nieuwe vergade
ring plaats. Een akkoord kon reeds
bereikt worden omtrent vier punten
welke Italië betreffen. Inzake de
herstelbetalingen te eischen van
Italië, werd besloten een bijzonde
re Commissie aan te stellen waar
in Italiaansche afgevaardigden zou
den opgenomen worden. Hr Byrnes
stelde hieromtrent voor af te zien
van alle herstelbetalingen maar stuit
te op Britsch en Fransch verzet wijl
Hr Molotov geen stelling koos. Twee
dons werd besloten dat de Italiaan
sche goederen in den vreemde in han
den zouden blijven van elk der Ver
eenigde Volkeren bij dewelke zij zich
bevinden. Ten derde werd aanvaard
menigte, van welke hij dat Italië zou afzien van elke eisch
bhgdurig applaus mocht ontvangen, op vergoeding tegen geallieerde on-
r
f'
de communisten uitgevonden om
dat hij Spanje van de roode ter
reur verlost heeft. Franco heeft
inderdaad reeds tijdens den bur
geroorlog een zeer handige po
litiek gevoerd: hij kon zich ge
makkelijk doen doorgaan als de
verdediger van de priesters en
kloosterlingen door de commu
nisten vermoord. Dat hij tezelf-
dertijde even erge wandaden deed
bedrijven wist hij voorloopig goed
te camoufleer en Maar de waarheid
breekt tenslotte toch altijd door.
Zoo schreef de bekende Fransche
schrijver Georges Bernanos reeds
ten tijde van den Spaanschen
Burgeroorlog zijn striemende aan
klacht tegen het Franco-regime:
Les grands cimetières sous la
Lune Hij kan van ondervinding
spreken, want hij verbleef op het
Spaansche eiland Minorca wan
neer de burgeroorlog uitbrak, en
hij zag hoe de Franco-troepen
hun tegenstanders bij massa's fu
silleerden en omverschoten, om
de eenvoudige reden dat ze ver
dacht waren van sympathieën
met de rooden.
Zeker we hebben toen de ge-
heele comedie der niet inmenging
gekend. Niet inmenging die niét
belette dat overal vrijwilligers
voor de rooden geronseld werden,
dat Sovjet-Rusland en Frankrijk
heele schepen wapens binnen
smokkelden en dat Duitschland
en Italië gelieele regimenten en
vliegtuig eskaders (o.m. het be
ruchte Condor-legion) aan Fran
co ter hulp stuurden.
Dat Spanje in feite een inter
nationaal strijdperk geworden
was, deed echter niets af aan het
onwettige en het onmenschelijke
van het Franco-regime. En moge
de revolutie van 1936 ook nog ge
wettigd lijken, één dingen staat
vast dat het niet te verantwoor
den is dit regime van bloed en
terreur in stand te houden.
En er is meer. Uit de documen
ten die door de uitgeweken
Spaansche regeering Giral zijn
voorgebracht, alsmede uit de dag
boeken van Sir Samuel Hoare,
Britsch ambassadeur te Madrid
van 1940 tot 1944, én ook uit de
getuigenissen van de Duitsche ge
neraals Karl Warlimont en Alfred
Jodl, zou blijken dat Franco
vóór, tijdens en na den burger-
Een aantal Abonnenten die ons blad nu per post onder
afzonderlijken band ontvangen, vragen dat wij het noodige zou
den doen opdat ons blad hen den ZATERDAG MORGEN zou
besteld worden.
Het is ons tot en met 6 Juli onmogelijk aan dit verzoek
te voldoen. Na 6 Juli komt die zaak in orde: vanaf 13 Juli zul
len alle Postabonnenten den ZATERDAG MORGEN besteld
worden. Een weinig geduld dus.
Vanaf 1 Juli zal de Postbode aan allen die thans ons blad
door de post onder afzonderlijken band ontvangen, een kwijt-
schrift aanbieden.
Wie dus begeert ons blad verder PER POST te ontvan
gen, -betale 50 frank (48 2 frank inningskosten) aan de Bode
«n hij ontvangt ons blad tot einde 1946. Wil het geld, a.u.b.,
gereed leggen tegen de Bode komt; hij keert geen tweede maal
terug.
Wie begeert ln 't vervolg besteld te worden door een onzer
Verkoopers, betale niet aan de Postbode en weigere dus het
kwijtschrift. Hij late dan ook niet na, onze Verkoopsr, die' bij
hem aan hufs komt, ons blad aan te vragen.
Aan allen dank en achtingsvolle groeten.
DE REDACTIE.
heeft samengetrokken en dat
Spanje weigert een aantal oor
logsmisdadigers uit te leveren.
VJaarop Engeland en'Amerika
onderzoekscommissies instellen,
en tenslotte tot de conclusie ko
men dat er van een gevaar voor
den wereldvrede van uit Spanje
geen spraak is.
Maar Rusland en zijn ja-knik
kers de Balkan Staten laten niet
los: Franco moet er uit gejaagd
worden en met de moreele ver
oordeeling door de Angelsaksers
en Frankrijk uitgesproken nemen
zij geen vrede. Men moet, vol
gens hen de diplomatieke betrek
kingen verbreken en economische
sancties toepassen.
Waarop de Angelsaksers, tij
dens de jongste zittingen ant
woordden dat het een ontoelaat
baar iets is zich met den regee-
ringsvorm van een bepaald land
te bemoeien, wanneer het niet
klaarblijkend is dat hieruit juist
een gevaar voor den vrede voort
spruit.
Enz... enz... De bal wordt ge
kaatst en steeds teruggekaatst.
En het wordt met den dag dui
delijker dat we hier niet te doen
hebben met een debat dat tot het
geval van Franco beperkt is, maar
dat het een van de vele punten
is waarover Angelsaksers en Sov
jets niet accoord gaan.
DE WARE ONDERGROND
In feite is de verontwaardiging
van Sovjet-Rusland tegenover de
dictatuur in Spanje een Farizee
ërshouding. In Spanje bestaat
minstens zooveel vrijheid als in
Sovjet-Rusland en dit laatste land
is veel meer dan het eerste een
gevaar voor den wereldvrede.
En er komt nog dit bij dat Rus
land tijdens de jongste dagen di
plomatieke betrekkingen heeft
aangeknoopt en belangrijke han
delsovereenkomsten heeft aange
gaan met den Argentijnschen
dictator Peron.
Waarom spreken Rusland en
zijn marionetten dan heel den
tijd over Spanje en willen ze
Franco er uitgooien?
Waarom? Juist om dezelfde re
den waarom ze thans met Argen
tinië aan 't flirten zijn gegaan.
Het groot doel van Rusland
blijft nog altijd de wereldrevolu
tie, met daarna de wereldheer
schappij van het proletariaat.
Voor 't oogenblik nu weet Stalin
dat de Angelsaksers machtiger
zijn dan hij en zoekt hij bijge
volg al 't mogelijke te doen om
Tommies en Yankees tegen me
kaar op te jagen en hun moei
lijkheden te vergrooten.
Peron is een dictator? Goed
maar Peron is de groote kam
pioen van den Zuid-Amerikaan
schen weerstand tegen de supre
matie van de Vereenigde Staten.
En dictator of geen dictator, maar
Rusland wil daar ee'a voet in huis
hebben.
Franco is in den grond onscha
delijk? Goed, maar Franco doen
vallen is alle kansen geven aan
een nieuwen Spaanschen burger
oorlog, waarin de communisten
ongetwijfeld een proper rolletje
zouden spelen. En een nieuwen
Spaanschen burgeroorlog brengt
een heelen boel moeilijkheden
mee voor de Angelsaksers die op
dit oogenblik reeds meer dan de
handen vol hebben.
Het doel van de Sovjet-agitatie
te New-York is dan ook dubbel:
de communisten een kans geven
om op hun beurt een dictatuur
in Spanje te vestigen en intus
schen de Angelsaksers weer een
Mgr. Kerkhofs, na van de boot te z'j-i gestart, richt zich naar het on
gestelde altaar, om er den zegen met het Allerheiligste te geven aan de
dicht opeengepakte menigte.
Luik heeft op grootsche wi-'ze de
700" verparing van het H. Sakra-
mentsfeest gevierd.
's Zondags was het bijzonderlijk
da dag der kinderen. M?n schat dat
niet min dan een 50 000-tal kinderen
dien dag te Luik aanwezig waren.
's Morgens te 10 uur werden in
30 versohiltende Luiksche kerken
Hoogmissen opgedragen, voor de kin
deren. Uit Limburg waren de kinde
ren bijzonderlijk talrijk aanwezig.
In de St Martinuskerk, waar vóór
7O0 jaar voor het eerst het H. 8a-
kramentsfeest gevierd werd, was Mgr
Kerkhofs aanwezig.
In den namiddag had de water-
nroeessieplaats. Hieraan namen
30 versierde booten deel, die schitte
rende ui'tibeeldingen gaven van den
oorsprong van de stad, van het
H. Sakramentefee.vt. de hulde van
Belgis, van 'het Bisdom, enz. Op de
eerste bcot stond een reusachtig
kruis opgesteld. Wie nog nooit der
gelijk schouwspel oo het water ge
zien heeft, kan zich geen gedacht
vormen van het wonderlijke dat zulks
biedt. Het laatste schlo vooral was
een pracht- en p-aalmrtoon zonder
weerm. Do "iom-mmkkrn van bet
Kapittel en Mgr Kerkhofs zaten neer
geknield ln aanbidding voor het
H. Sakrament. Het, was e:n weelde
van paars en oud goud, van zilver en
kazuifel,geel.
Het hooft dan ook niet te verwon
deren dat een massa volk dit schouw-
derdanen en ten vierde dat Italië de
clausule van de meest bevoordeelig-
de natie inzake economische betrek
kingen aan de U.S.A. zal toestaan.
Italië anderzijds deelde aan de
confereerende Ministers een voorstel
mede Inzake regeling van de Fransch-
Italiaansche grens, waarbij enkele
kleine gebieden aan Frankrijk zou
den worden afgestaan.
Dinsdag kwam er weer een kling
in de kabel; Molotov wou immers
zijn zienswijze inzake herstelbetalin
gen van Italië doorhalen.
Rusland verlangt 100 millioen dol
lar van Italië voor zichzelf en zou
ten grooten deele moeten worden be
taald met de loopende Italiaansche
produktle. Aan Hr Molotov werd be
taling met schrpen voorgesteld, maar
de Rus bleef bij zijn zienswijze en
overeenkomst bleef dan ook op dit
punt uit.
NOG STFEDS
BE SPAANSCHE KWESTIE
RUSLAND MAAKT GEBRUIK
VAN ZIJN VETO-RECIIT
In den loop der laatste dagen
kwam de Veiligheidsraad herhaalde
lijk bijr:en ter bespreking van de
Spaansche Kwestie.
Van Australiaansche zijde werd
voorgesteld dat alle treffen van maat
regelen zou worden overgelaten aan
de algexnrene vergadering, met aan
beveling af te breken met Spanje.
Gromyko, de Russische afgevaardig
de, eischte daarentegen onmiddellij
ke verbreking van de diplomatieke
betrekkingen met Spanje.
Op de vergadering van Maandag
stelde de Britsche afgevaardigde voor
de zaak eenvoudig aan de algemeene
vergadering van de O.V.V. zonder
aanbeveling voor te leggen, maar
vond weinig gehoor. He; voorstel
Gromyko werd eveneens verworpen.
Dinsdag gingen negen landen te
gen twee akkoord om de kwestie uit
te stellen tot September en voor ver
breking der diplomatieke betrekkin
gen met Spanje.
Bij elke stemming stemde de Hr
Gromyko neen. Gezien over geen
enkel punt de algemeene goedkeu
ring bikomen werd kon geen beslis
sing getroffen worden. Aldus maakte
de U.S.S.R. gebruik van zijn veto
recht.
Hiermede is de Spaansche Kwestie
weerom in een slop geraakt. Hr Gro
myko blijkt duidelijk te hebben wil
len aantoonen dat hij de princieps
kwestie als veel belangrijker be
schouwde dan de heele Spaansche
Kwestie zelf.
Naar een bericht nu van de B.B.C.
zou Franco akkoord gaan om af te
treden ten voordsele van den Spaan
schen rechtsch-politièken leider Gil
Robles die dan vrije verkiezingen zou
uitschrijven. 'Of dit bericht al dan
niet waarheid bevat weten wij niet,
de tijd zal het moeten uitwijzen.
I
DE U.S.A. BEREID
HET WAPEN DER ATOOMBOM
TE VERNIETIGEN
De vernietiging van de op dit
oogenblik voorradige atoombommen,
en het stopa: ;ten van de fabricage
werden Vrijdag aan de O.V.V.-Ccm-
mi§sie voor atoomenergie door dhr
Bernard Barueh,, hoofd van de af
vaardiging van de Vereenigde Staten,
en voormalig administrateur, gedu
rende den eersten wereldoorlog, voor
gesteld
Hij verklaarde dat dit kon geschie
den, zcodra een billijk controolsys-
.cem inzake de atoomenergie zou
zijn uitgedacht, en in werking ge
steld, waarin tevens een afdoend plan
tot bestraffing van de schenders der
controleschikkingsn zou zijn opge
nomen.
Opdat dit zou gebeuren werd door
Hr Bernard Baruch de eisch gesteld
dat de groote mogendheden dan ook
afstand zouden doen van hun veto
recht.
«O»
DE REPUBLIEK UITGEROEPEN
Het Italiaansche Hof van Cassatie
heeft Dinsdag 1.1. in het Italiaan
sche Parlement officieel de Republiek
uitgeroepen en de definitieve cijfers
van het referendum bekend gemaakt.
12.717.923 Stemmen werden uitgc-
bracht voor de Republiek, 10.709.284
wers stonden tot cp de daken der
hu'zen.
Alleen op de plaats waar de zegen
zou gegeven worden, stonden 40 000
kinderen opgesteld.
Den Maandag was het de hulde
van de arbeiders en arbsidsters aan
de H. Eucharistie. Dien dag bouwden
arbeiders, gekomen uit alle hoeken
van het gewest, een altaar op de
«Stade St Martin»; zi( bouwden er
het «altaar van den arbeid».
Om 9 uur 's avonds werd door
M'T Kerkhofs esn pontifikale Hoog
mis op dit altaar gecelebreerd. Dui
zenden- arbeiders eri arbeidsters vul
den op dit heugel like uur de Stade
Pt Martinen baden innig mede.
De H. Communie werd uitgedseld on-
de- de H. M:s.
Be volgende d^gen, tot 22 Juni.
werd dit 7" e~uwf©f"-t verder -mvierd
met godsdienstige plechtigheden.
Eten van clc vele versierde booten die Zondag langs de Maas door Luik
trokken ter gelegenheid van de 700" verjaring van het H. Sakraments-
feest. Deze indrukwekkende waterstoet was bi.ina 5 km. lang en booten,
zoowel uit Antwerpen als uit Gent, Tongeren, Doornik, Charleroi, Erus-scl
en Dinant als van Luik zelf. namen er aan deel. lï'er een fcseld van
de boot der Luiker Ambachten cn Nijverheden. Op den rand van de boot
kan men volgende spreuk lezen: «Kom tot Mij, ca Ik eal U troosten».
blanco of ongeldige stemmen waren
Koning Umberto II was voordien
op Donderdag der vorige week uit
Italië vertrokken, naar Lissabon, om
er zijn Familie te vervoegen. Vóór
zijn afreis maakte hij een procla
matie bekend waarin hij protest aan
tekende -tegen wat hij noemde de
machtsgreepder Regeering en ver
klaarde liever het land te verlaten
dan oorzaak te zijn van bloedver
giet.: n. To-en de Koning per vliegtuig
wilde vertrekken weigerde zijn per
soonlijke piloot het vliegtuig te be
sturen, zeggende den dood te varkie
zen boven het in ballingschap bren
gen van zijn Vorst.
Na de afreis van den Vorst verde
digde de Hr de Gasperi, Ekrste Mi
nister, het beleid der Italiaansche
Regeering, wees de aantijging van
machtsmisbruik van den Koning te
gen de R"geering van de hand en
beriep het Italiaansche Volk tot na
tionale eensgezindheid.
(Zie vervolg op 2* blad)
Helden, die in de ervpte rustten en
onberispelijk waren, als BeLgen en als
soldaten.
De 'band tusschen hun graven en
het op te richten gedenkteeken moet
strikt geëerbiedigd worden.
In ieder geval dient de tusschen-
komst der regeering gelaakt, omdat
ze. zelfs indien men aanneemt dat er
objectief naar een oplcssin-g gestreefd
wordt, aanleiding zal gaven tot twis
ten. die zeer gemakkelijk in politieke
veeten kunnen ontaarden.
«LA LIBRE BELGIQUE»
noemt de scherp; reactie der Vlaam-
sche pers gewettigd en gerechtvaar
digd en de regeeringsdaad een daad
van kwaadwillighiad. die de schan-
dige profanatie van de grafschenners
nog verergert. Het blad betreurt dan
ook het toesluit docr de regeering ge
troffen en drukt de hoop uit dat hier
op zal worden teruggekomen.
Talrijke protesten van veree-nigln-
gen en g roe peeringen werden even-,
eens gexiit tegen het regeeringsbesluit.
Aldus door het Comité voor het nieu
we IJserkruïs, door verschillende
C.V.P.-groepen, enz.
rp" -- f m
f Gelijk moeders hoelr*e In
v»ders huis, zoo bentin ik
Vlaanderen in Belgie.»
Ui; Gedenkboek van den
Vlaamschen Soldaat», T4-'18.
Wij hebben verleden week reeds
kort en goed ons gedacht gezegd
over dit onwettig machtsmisbruik
der Regeering. Deze beslissing
kan er enkel toe bijdragen om
misnoegdheid bij alle weldenken
de Vlamingen te verwekken.
Niemand betwist dat vroeger
door een kleine groep ongepast te
Diksmuide opgeireden werd.
Mraar niemand ook zal betwis
ten dat ver het grootste deel der
IJzerbedevaarders naar D lcsmui-
de ging om er hulde te brengen
aan alle Vlaamsche Soldaten voor
het Vaderland gesneuveld en om
voor hun zielerust te bidden.
De IJzertoren was een Gedenk-
teeken opgericht met Vlaamsche
centen voor de Vlaamsche Ge
sneuvelden. Het was niet gericht
tegen Belgie.
Ook de Walen hebben derge
lijke gedenkteekens in de Walen-
streek en de Vlamingen vordert
daar nooit graten in.
Het gaat niet. om op dJe p'zats
nu een ander gedenkteeken op te
richten.
De IJzertoren wérd opg> blrzen
door heethoofden cn deze hebben
Belgie daarmede een slechten
dienst bewezen.
De Staat is over die verriieling
verantwoordelijk en hij moet den
IJzertoren hercpbouiven zooals
hij was; noch min noch meer.
Het geld dat tot nu toe door
inschrijvingen verzameld werd
mag, o. iniet dienen tot den
heropbomo van den Toren, maar
wel tot verfraaiing van den
grondeigendom er rond.
Alle katholieke bladen zelfs
franschtaligc keuren dezen
aanslag der Regeering af.
De Senaatsgroep der C„ V. P.,
bij monde van Senator Sobry,
heeft Dinsdag in den Senaat
daarover den bevoegden Heer Mi
nister ond.crvraagd en zal verder
de Regcerir.g daarover bij hoog
dringendheid interpelleeren..
De IJzertoren moet uit zijn puin
herrijzen; de Vlamingen hebben
tot plicht dit te bewerken, en wie
zich daartegen verzet bewijst
Belgie den siechtst-mogenlijken
dienst.
Zoo lezen wij in:
«DE NIEUWE STANDAAK»..::
Het monument var. den Ijzer li
uit den Vlaamschen grond verrezen,
gebouwd door gansch Vlaanderen,
uit liefde en dankbaarheid; het is
ontstaan in een periode der Vlaam
sche Beweging die deSnitief afgeslo
ten is, maar als symbool is het ons
dierbaar en heilig, want in zijn ves
ten rust het gebeente van de besten
onzer broeders.
Daarom moest de misdadige aan
slag goedgemaakt worden, daarom
moest het IJzerkruis herrijasn zooals
het was en cp de plaats waar het
stond.
De parti'dige tyrannieke rer-eering
die thans de onze is. heeft beslist c'eu
grond waarop het IJzerkruis stond t:
onteigenen en er een monument o(
te richten voor «1 de gesneuvelden
v„n 1914-18 en 1945-44.
Wij zeggen: neen!
HET VOLK
Wij hebben niets tegen de ge
dachte van de regeering cm eer. groot
monument aan de oorlovss. acht offers
cm te richten. Wij iuichen o e ge
dachte zelfs toe en zijn gaarne bereid
aan or-ze lezers voor dergelijk opzet
steun te vragen.
Mear we kunnen noch zullen aan
vaarden dat het graf van hen die
rusten onder het puin van het IJzer
monument worde vervreemd van zijn
oors-oronkeli.'k" beteekenls.
Door het IJzermonument te ontei
genen en te ontvreemden, begaat de
regearing een daad van geps-teliike
gew:ldenarij. waarmee ze tenslotte het
werk voltrekken wil van de dw'n''iet
leggers die het IJzerkruis hebben ver
woest.
HET HANDELSBLAD
De vernietiging van den IJzerto
ren niet voldoende!
«DE GAZET»
Thans zal aan dit monument een
■bittere herinnering verbonden blijven:
nooit zullen de Vlamingen vergeten
dat op die zelfde plaats eenmaal de
IJzertoren stond!
Moest de regsering haar opzet uit
voeren, dan toegaat ze een onvergeef
lijke politieke fout, waarvan de weer
slag zich jarenlang zal laten gevoelen.
HET NIEUWS VAN DEN DAG
Het Vlaamsche offer werd eerst
geschondsn, het wordt thans ont
eigend ten voordeele van de regee-
ringspartijen.
Vlaanderen verzet zich daartegen
met kracht, en sluit zijn gelederen
van weldenkende burgers dichter
aaneen, want het west dat de regee
ring voor de heiligste protesten voor
loopig niet wijkt.
«LE QUOTIDIEN»
Bij alle afwijkingen van de oor
spronkelijke opvatting van het IJzer
monument, heeft er toch een zaak
ten allen tijde buiten kijf gestaan:
de zuivere gedachtenis der Vlaamsoü»
Zie vervolg vorige kolom.