EEN SLECHT TOMATEJAAR!
STALIN DE VREDESENGEL...
Staatsminister VAN CAUWELAERT
DE WEEK IN ONS LAND
Uurregeling
Naar de Verdwijning
van den Middenstand?
Wereldgebeurtenissen
of"Als de Vos de Passie preekt"
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN WESTVLAANDEREN
O
BANK VAN
s ROESELARE n«
BUITENLAMSCH OVERZICHT
Trams Autobussen j
aan het woord te leper
yv«wvMMAfVWVww«R?vrcvvuvv'wvrj
BESTUUR EN REDACTIE:
Sansen Gebroeders
Gasthuisstraat 19,
Poperinge
Telefoon 9. Tostchcck 47.63.60.
ABONNEMENTSPRIJS VOOR:
België (tot Nieuwjaar) 22,frank.
Belgisch Congo 3,fr. p. week.
frankrijk Holland 3»fr. p. week.
Andere landen 3,50 fr. p. week.
ZATERDAG 12 OKTOBER 1946.
PRIJS PER Nr: 2 FRANK
1» JAAR. Nr 19.
WEKELIJKSCH
Noordstraat 34, Roeselare
Agentschappen:
IEPER, Diksmuidestraat 22.
VEURNE, Noordstraat 24.
BRUGGE, Dijver 7.
Alle Bank-, Beurs- en Wisscl-
5 verrichtingen.
C Voordeelige voorwaarden. (20) 9
fAiwvRvwwvwvvwwwvwvwAA/imd
OOSTENRIJK'S
OUD-KANSELIER
OP RONDREIS IN ONS LAND
En uw tomaten, zei Fiel?
Lijk de uwe, zei ik; we mogen
ze diep onder den grond steken
of toekomende jaar zitten we op
nieuw met de plaag.
Jammer! zei Fiei, 't is zoo 'n
goed eten!
En zoo een fameus goed alaam
voor de... tornatenschool!
Wat is dat nu voor nieuws,
vroeg Fiel.
De schoolstrijd is op komst.
De schoolstrijd is begonnen.
Op het Congres van de Socia
listen werd de oorlog verklaard
aan de vrije school. Bracops van
Brussel en onze député Missiaen
hebben hun plannen voorgedra
gen en de volledige goedkeuring
van de partijgenooten gekregen.
't Zij zoo!
Er worden links en rechts nieu
we Middelbare Scholen ingericht.
Dat is voor de kinders van de
burgers, zegt Huysmans. De So
cialisten zijn maar bekommerd in
de burgers als het er op aankomt
de kinders van de burgerij aan
de Colleges te onttrekken. En nu
is de burgerij aan de eer, want
er was geen kwestie van nieuwe
Vakscholen voor de kinders van
de werklieden!
Er is geen geld voor de oorlogs-
geteisteiden, er is geen geld om
huizen te bouwen voor ae tien
duizenden gezinnen die verplicht
zijn meê te wonen; maar men
zal... monumenten bouwen voor
kinders van menschen die geld
genoeg hebben om hun jongens
en meisjes te sturen naar de
school die ze zelf verkiezen. Nu
zal men hun 't gemak verschaf
fen aan hun deur scholen te bou
wen... er zijn te veel Vrije Scho
len!
Bovendien alleen de neutrale
«chool is de school van. iedereen.
Of weet gij dat niet, Fiel?
Alle opinies worden geëerbie
digd op die school en de kinders
worden opgevoed in den eerbied
en in 't respect van alle opinies.
Dat- wordt gezegd, dat wordt
voortdurend herhaald, dat wordt
gedrukt, dat wordt in groote
plakbrieven op onze muren ge
kletst.
Ziit gij daar ook niet van over
tuigd, Fiel?
Kinders worden in dat paradijs
opgevoed om echte burgers te
worden van hun land, wijs. ver
draagzaam, wars van alle klein
geestigheid en fanatisme. En dat
fanatisme, Fiel. dat is schering
en inslag in alle Vrije Scholen,
maar nog meest van al bij Zus
ters en Broeders, om nog van
onze Colleges te zwijgen.
Maar die andere scholen, die
neutrale scholen, dat zijn... to-
mate-scholen. Fiel, nu hebben
wij het bewijs.
Kijk maar zoo ongeloovig niet,
Fiel... wij hebben het bewijs.
De historie is oud en ze is
nieuw
Ge hebt nog wel onthouden dat
Hitier nog altijd Hitier
absoluut Oostenrijk wilde inlij
ven bij het Duitsche Rijk. Kan
selier Dollfuss wilde daar niet
van hooren. Op zekeren dag werd
Dollfuss neergekogeld door nazi
honden.
Maar Oostenrijk bleef koppig.
De vriend en medewerker van
Dollfuss volgde hem op. Ge her
innert U wel zijn naam: Schuss
nigg-
Hitier bleef echter ook koppig.
Hij ontbood Schussnigg naar zijn
roovershol, Berchtesgaden, dreig
de en tempeestte, maar 't was
verloren moeite... de Kanselier
van dat kleine Oostenrijk boog
niet voor den meester van de we
reld.
Ge hebt dat toch onthouden,
Fiel?
Maar, de Pantzer-divisionen
rukten Oostenrijk binnen.
't Was gedaan met Oostenrijk,
't was nu de «Anschluss» en Karl
Renner, leider der Socialisten in
Oostenrijk, verklaarde verheugd
te zijn over dien Anschluss
Schussnigg was in de handen
van de Gestapo gevallen. De
«Gestapo», Fiel!
Van 1938 tot in '45 hoorden we
niets meer over dien gevangene...
niets meer.
In '45 lieten de Amerikanen weT
ten dat hij leefde.
Hij werd gevonden in een con
centratiekamp, met andere poli
tieke leiders, onder meer met
Léon Blum, leider der Fransche
Socialisten die onder den oorlog
werd aangehouden.
Verleden week kwam Schuss
nigg naar België eenige voor
drachten geven. Hij moet wel iets
en anders weten te vertellen over
Hitier en zijn regiem. Zoudt ge
't niet denken, Fiel?
Maar er werden manifestaties
gehouden, niet door V. N. V. of
Rex, maar door onze Socialisten!
Aan 't hoofd van die geruchte
makers: twee députés: Bracops
zelf en Marcel Grégoire.
Bracops, de groote man van de
school waar men leert, ieders opi
nie te respecteeren, Fiel. Bracops
zelf heeft het daar geleerd... en
ging te keer als een vulgair visch-
wijf.
Grégoire was deftiger. Hij had
tomaten gekocht en slingerde
zijn projectielen naar Schussnigg.
Waar zou hij zijn opvoeding ont
vangen hebben? Het vat immers
geeft uit wat het in heeft. Hij
moet dat geleerd hebben op de...
tomateschool!
En zoo, Fiel, weten we nu ein
delijk, zonder bladen noch affi
ches, maar door de feiten, dat
de neutrale school de... tomate
school is.
't Is een slecht tomatejaar ge
weest, Fiel!
PÉ VLAEMYNCK.
EEN ZONDERLING INTERVIEW
Enkele dagen na de beruchte
rede van dhr. Wallace, toen nog
Minister van Handel der Vcree-
I nigde Staten (zie Het Weke-
lijksch Nieuivs van 21 Sept. jl.)
Mond Maarschalk Stalin een in
terview toe aan den Britschen
journalist Alexander Werth, die
in de Engelsche pers algemeen
bekend is om zijn pro-Russische
gevoelens.
We zouden dit reeds verleden
week besproken hebben, maar
het vonnis van Neurenberg nam
toen de belangstelling van de ge-
heele wereld in beslag, zoodat ook
wij daaraan ons laatste artikel
gewijd hebben.
De verklaringen van Stalin zijn
echter te belangrijk om ze zoo on
besproken te laten voorbijgaan.
Laten we dus eerst in 't kort
even herinneren in ivelke omstan
digheden deze verklaringen wer
den afgelegd en ivat de roode
dictator hierin gezegd heeft.
Ten overstaan van de oorlogs
psychose, die in de Vereenigde
Staten heerschte, hield dhr. Wal
lace zijn beruchte rede, waarin
hij de regeering Truman verweet
zich te laten op sleeptouw nemen
door de Britsche anti-sovjetpoli-
tiek en aldus den oorlog met
Rusland onvermijdelijk te maken.
Kort daarop nam ook dhr. Eden,
gewezen minister van Buitenland-
sche Zaken van de Churchill-
regeering, het woord en sprak de
hoop uit dat men met Rusland in
vriendschappelijker verhoudingen
Dit nummer bevat op de
6C bladzijde, de
DER
zooals deze sedert Maandag
7 Okt. I. I. in voege zijn.
Onder overgroote belangstelling
voerde ataa-tiaminister Fr. Van Cau
welaert verleden Zondag het woord
op een vergadering van de C.V.P.
te leper. De zaal was sober versierd;
op hft podium prijkte de beeltenis
van Koning Leopold, omringd door
de Nationale Driekleur en de Leeu
wenvlag. Onder de personaliteiten be
merkten we volksvertegenwoordigers
Ik Deschodt en J. Stobbe, verschil
lende provinciale raadsleden en be
stuursleden van de C.V.P.
Hr VAN CAUWELAERT AAN HET
WOORD
Na een korte inleiding van lir ad-
t oka at, A. De-hem, besteeg staatsmi
nister Van Cauwelaert, onder luide
toejuichingen het spreekgestoelte.
De komende verkiezingen, aldus
spreker, zullen een grooten weerslag
hebben op den algemeen en toestand.
Wij onderschatten >te veel heit belang
van de gemeentepolitiek. Op historisch
en economisch gebied vervullen de
gemeenten een niet te onderschatten
rol. De staatsinmenging is hier een
middel geworden waarvan onze po
litieke tegenstrevers zich bedienen
om de C.V.P. te bekampen. De be
moeiingen van den Staat met de ge
meen,tefinancieS mag geen systeem
worden in het voordeel van de Waal-
schc roode gemeenten.
De gemeentelijke autonomie is een
Waarborg voor de eenheid van den
Staat en een borstwering tegen de
aanslagen op het vrij onderwijs. Ter-
zclfvertijd als onze gemeenten moe
ten voortbestaan is er ook vernieuwing
nocdig; persoonlijke belangen die
nen ondergeschikt aan hst algemeen
belang.
DE REGEERINGSrOLITIEK
Na het programma van de C.V.P.
te hebben uiteengezet op het gemeen
telijk plan, had dlir Van Cauwelaert
het over os regen-ingspolitiek.
Op financieel gebied is de C.VF.
gekant tegen elke munt ontwaarding.
Op Monetair gebied is de toestand
ongetwijfeld gezond; hetzelfde kan
echter niet gezegd worden onder fi
nancieel oogpunt. Spijts de meer-in-
komsten van 12 milliard is er nog een
tekort van 10 milliard. Niettegen
staande de voorschotten van buicen-
landsche deviezen is de staatskas in
bederikelijken toestand; .needs wordt
de goudvoorraad aangesproken cm
deviezen te bekomen. Op economisch
gebied is de toestand hachelijk. De
drie slagen welke dhr Van Acker
moe ut winnen, zijn veeleer verloren:
de kolen-lag is in een wapenstilstand
herschapen; de prijs-en loonpolitiek
evenals de uitvoerslag voeren ons
evenmin naar de zege.
DE SCHOOLVREDE WERD
VERBROKEN
De regeeringepartijen geven ens
thans een voorsmaak van het lot dat
aan het land zou beschoren worden
moesten ze definitief de sleutelposi
ties in handen hebben. Op het laatste
congres van de B.S.P. werd den
sohoolvrede verbroken; het vrij on
derwijs wordt miskend door de re
geering en de groo.e meerderheid der
bevolking, wiens kinderen naar de
vrije school gaan, werd diep gegriefd.
Wij moeten het verwijt doorstaan
dat onze scholen niet nationaal zijn,
en dit vanwege een regecring ate
eenerzijds communisten bevat welke
steeds naar het Oosten staren en an
derzijds een Waalsche beweging-
steunt, die bij Frankrijk aanleunt.
Die regeering zelf is anti-nationaal,
daar ze den wettigen Vorst verbant
de grondwet ten spijt,
Zegrzefcer gaat de C.V.P. de ge-
moenteverkiszingen te gemoet: voor
Vorst, voor Vrijheid en voor Recht.
Meermaals werd deze rede, die
twee uren in beslag nam, door storm
achtige toejuichingen onderbroken.
VOLKSVERTEGENWOORDIGER
DESCHODT DANKT
De vergadering werd be. loten met
een dankwoord van volksvertegen
woordiger Dcschout. Het nationaal
Lied en de Viaamscne Leeuw weroen
door aile aanwezigen meegezongen.
HEER SCHUSSNIGG
iMc na den moord door de Nazis be
dreven op de Oostenrijkschen Kanse
lier Dollfuss, Oostenrijk nog trachtte
t* redden uit de klauwen van Hitier
maar hiervoor jarenlang moest boe
ten in de Duitsche concentratiekam
pen, Hr Schussnigg, na den oorlog
bevrijd, heeft thans in enkele onzer
steden het woord gevoerd over de toe
komst van Europa. Dit bezoek is niet
in de gunst gevallen van onze roodjes
die er niets beter op gevonden heb
ben dan met tomaten te gooien naar
den Heer Schunigg.
Begrijpe wie kan!
Er groeit een, groote onrust in de
meest levenskrachtige middens van
ons land. Alwie sinds de bevrijding,
met nuchteren geest het Belgisch
Staatsblad las, zag met ontzetting de
steeds groeiende reeks wetten en be
sluiten die den middenstand naar de
keel grijpen en steeds nauwer om
knellen. Nu eens gaat het cm het
vaststellen van prijsberekeningen-, dan
eens om heft aanstellen van verifica
teurs, om het verminderen van winst
marges of cm het uitbreiden van de
bevoegdheid der controleurs, door
drastische strafbepalingen gewaar
borgd.
Alles schijnt erop aangelegd het
den midd-ens:ander moeilijk te maken
en hem als zelfstandige ambachts
man of n-eringdoaner uit t-e schake
len.
De Gutt-opera-tie ontnam hem,, niet
zijn oorlogswinst, maar het vloeibaar
kapitaal dat van de verwezenlijking
van zijn vooroorlogsche stocks voort
kwam en dat hij, meer dan den arbei
der, wiens loon verzekerd is, cm meer
dan den groot-nijver aar, wienis geld
in aande-sleii zit, nocdig heeft om
zich te her-bevoorraden en zijn be
drijf voort te zetten. Een steeds in
gewikkelder wordende reglemcmtee-
ring heeft hem onder formulieren be
dolven. De prijzenslag heeft veel mid
denstanders op den boord, van den
afgrond gebracht daar ze een deel
hunner stocks met verlies moesten
vexkcopen. Het onhebbelijk optreden
van de controleurs, die spijts de
grondwettelijke waarborgen heel het
huis mogen doorzoeken, en die om een
omgevallen prijskaartje of een verge
ten. etiketje winkels deden sluiten ear
zware boeten deden opleggen, bracht
tallooze eerlijke handelaars in hun
goed en in hun eer groote schade toe.
Reeds heeft het woord n-uttelcoze
tusscheapersomsazijn intrede ge
daan in het Staatsblad. Morgen wordt
dit woord, thans alleen bedoeld voor-
wie niet rechtstreeksch met fabrikant
of met verbruiker handel drijft, wel
licht uitgebreid tot alle kleine nie-
ringdoehers, hoewel mc-n zich nooit
afvraagt hoeveel staatsbedienden er
strikt nocdig zijn. In sommige c-ffi-
cieele of politieks middens sleekt men
het niet onder storten of banken: de
zelfstandigen moeten verdwijnen om
te komen tot een Staat waar ieder
een staatsbediende is, waar magazij
nen en werkhuizen, alles wat voort
brengt of verdeelt, één groote machi
ne is die werkt voor de Naamlcoze
Vennootschap «De Staat».
De lokale C.V.P.-leiders verwelkomen den Heer Van Cauwelaert. Van
links naar rechts bemerken we; Heer Luciaan Deschodt, Volksvertegen
woordiger uit Poperinge; Heer Staatsminister Frans Van Cauwelaert;
Heer Deleu, Wervik, Voorzitter der Arrondissementee-le C.V.P.; Heer Ad-
vokaat A. Dehem, Voorzitter C.V.P.-afdeeling leper; Heer Jeroom Stnbbe,
Volksvertegenwoordiger uit leper, en Heer M. Kerreman, uit Poperinge,
Arrondissementeel Sekretaris der C.V.P.
WAAROM DE MIDDENSTAND
NIET MAG VERDWIJNEN.
Hot is niet alleen een kwestie van
leven of dood voor de ambachten en
neringen. Het verdwijnen van den
zelfstandigen middenstand zou voor
heel het volk een ramp beteekenen.
De gevestigde orde zou ineenstorten
en het land zou braak liggen voor
een revolutie, wanorde en eccnomi-
schen ondergang. Immers, wie in een
stad alle huizen gelijk wil, zal daar
niet in slagen door aan elk huis wat
bij te bouwen tot ze alle even gaooi
zijn, maar alleen door heei de stad.
gelijk met den grond te maken,
Lenine zelf had Spanje uitverko
ren ©ai het eerste land te zijn waai
de Sovjet-revolutie moest losbranden,
omdat Spanje geen middenklasse be
zit. D-e middenstand is de ruggegraat
der samenleving. Hij legt de brug
lussche.i arbeid en kapitaal. Zijn
groote rol en zending is: «dienen».
Niet alleen brengt hij de goederen
in het dichtbij© toereik van teder
klant maar, wat meer is, hij levert
ze niet lijk een machine, lijk een
automaat. De huismoeder die uit
winkelen gaat krijgt niet alleen- de
waren die zij bestelt, maar ook een
gemoedelijk woordje, een blijk van
belangstelling in haar vreugden en
miseries, ccn kleine raadgeving en eten
gezellig praatje. Het zijn menschen
die mekaar kennen en die ais vrien
den omgaan met mekaar. De midden
stander zorgt niet alleen voor de eco
nomische verdee-ling der goederen,
maar hij dient de wereldvrede omdat
hij de menschen nader tot mekaar
brengt.
Bij den haarkapper leert de ban
kier den kaartjesknipper kennen. In
de herberg, tusschen pot en pint,
worden veel stands- en meoningsver-
schillen vergeten, en de bakker levert
het broed met dezelfde vriendelijk
heid en achting aan armen en rijken.
Dagelijks brengt de melkhandel aar
aan elk huis een eerste morgengroet,
en zoowel het sukkelachtig oudje ais
de notens vrouw in haar peignoir
stappen goedganumeurd. de nieuwe
dag in, omdat de melkvent schoon
weer beloofd heeft. Zelfs de voerman
is een vertrouwde vriend die men
al eens met een boodschap mag ge
lasten waarvoor men bij den station
chef aan het verkeerde adres zou
zijn.
De middenstand vervult een onver
vangbare rol, en zelfs al hebben rom-
migen nis; altijd zonder fouten hun
rol vervuld, de meerderheid, bleef zich
bewust van haar dienende taak en
verdient daarom de achting en de
erkentelijkheid van allen.
DE MIDDENSTAND IS EEN MACHT
Het ge-tal midder?tanders is gr-vrter
dan men wel eens denkt. Niet alleen
zijn er 700.000 zelfstandige ambactots-
en neringdceners, maar wanneer we
er de 400.000 renteniers en eigenaars
bijtellen, de -helpers, de vrije beroe
pen en de Ibceren, die ten slotte toch
ook middenstanders zijn, komen we
in ons land tot tot de machtige som
van bijna 2 >6 miljoen midden-xan-
ders. Hce komt het dan dat men erin.
slaagt deze machtige volksgroep on
der de knie te houden en met aller
lei tergende wetten te belasten? Het
antwoord ligt voor de hand. Omdat
de middenstanders niet zcoals de
werklieden vereenigd zijn in, sterke
organisaties die hun belangen verde
digen. De gewone arbeider, die 1 fr.
per dag voor zijn syndicaat stort,
weet wat hij eraan te danken heeft,
en welke vooruitgang zijn stand ge
maakt heeft in den tijd van twee
generaties. Maar totnogtoe konden
vele middenstanders ex ni<rt toe ko
men verder te kijken dan hun eigen
klein bedrijfen vonden ze het nut
teloos elk jaar een rood briefje te
be'Leden aan de verdediging van hun
standsbei angen
MIDDENSTANDERS
REDT UZELF
Het gewest Roeselare telt 2.500 ge
organiseerde midöenstenders, in tal
van bloeiende toeroep .-.penden. Doch
totnogtoe was de reden van hun aan
sluiting bij de beroepsorganisatie veel
al slecnts de verwachting van fce-
rcepsvoardeeiem en inlichtingen. Doch
dat anag niet ineer volstaan. HfcC
komt er thans op aan dat alle mid-
denstandsbsreepen hun krachten zou
den samensnoeren niet alleen in een
plaatselijk verbond, maar in een -pro
vinciaal gecentraliseerde en rotio-
ïiaal-gefeiderc-srde machtsorganisatie
die de dringende taak heeft de mid
denklasse in de eerstvolgende jaren
van den ondergang te redden. De
middenstand voelt dat het mes op de
krol staat, en het is aHef hij uit
et.i diepe slaap ontwaakt. Hij beeft
bc.gii,~n dat hij zichzelf moet red
den, en dat het hoog tijd is.
Wij hebben voor een paar weken in
de bladen gelezen, dat te Leuven een
midd-smstandscomgres werd gehou
den, waar het vraagstuk grenmg be
studeerd werd, en dat te Brussel 8.030
middenctand-ers betoogd hebben voor
vrijhandel en goedkoop leven, tegen
staa-tsdictatuur en fiscale tolcwisitie.
Dezen koer blijft het niet bij een
congres. Overal in het land zet de
middenstand zich in beweging en
bundelt hij zijn -krachten samen. De
pers en de vertegenwoordigers der
openbare opinie schijnen eindelijk
hot belang van het middenstands-
vraagstuk in te zien. In West-Vlaan
deren worden alom massa «avonden
gehouden die den middenstand in
beroering brengen en het veld open
leggen voor een le-vende en sterke be
roeps-cn stand-organisatie. Na Brug
ge, I/.egem en Kortrijlk komt oo-k
Roeselare aan de beurt. Op 15 Okto
ber te 18 uur: zal het Citrceinstraatje
het volk niet kunnen slikken dat in
den Schouwburg Patria k<*m„ luis
teren n-aax heit woord van dhr. Hcu-
ben, Algemeen Sekretaris der Fede
ratie van den Belgischen Midden
stand, esx van dhr P. Eeckman, Pro
vinciaal Sekretaris van het Midden-
standsverbond Oost-Vlaanderen, die
zullen handel-en over de gevaren die
den middenstand bedreigen en over
de mogelijkheden en de noodzakelijk
heid van zelfverweer en redding.
Wie den nood -begrijpt en aan den
lijve voelt zal alles in den brand la
ten om daar te zijn en mee te wer
ken aan het 'bouwen van een onbreek
bare verdediginsmachine die den
middenstand, en ineiteccn de toekomst
van heel het Volk, zal redden.
A. M.
zou kunnen leven.
Terwijl de wereldpers zich nu
hiermee bezighield en iedereen
zich afvroeg hoe Rusland hier
zou op reageeren, antwoordde
Stalin op enkele vragen van den
Britschen journalist A. Werth.
In den grond komen die ver
klaringen hoofdzakelijk neer op
de volgende punten: 1) er bestaat
geen werkelijk oorlogsgevaar; 2)
zelfs indien het Westersch kapi
talisme het moest willen, dan nog
zouden zij de Sovjet-Unie niet
kunnen insluiten; 3) Ruslajid en
het Westen kunnen vreedzaam
samenwerken, met dien verstande
dat het communisme alleen in
Rusland zou bestaan.
Deze verklaringen hebben de
groote massa een zucht van ver
lichting doen slaken, ivaaruit on
middellijk en vatbaar bleek hoe
zeer het door iedereen jvordt aan
gevoeld dat de oorlagsbedreiging
werkelijk van Sovjet-Rusland uit
ging.
Diegenen echter die meer ver
trouwd zijn met de internationale
politiek, gingen zich afvragen
welke waarde er juist moest ge
hecht worden aan de verklarin
gen van Stalin en wat er achter
stak.
DRIE VERONDERSTELLINGEN
Over 't algemeen worden er drie
veronderstellingen dienaangaan
de gemaakt.
De eenen zijn van oordeel dat
die verklaringen een manoeuvre
zijn van Stalin cm de Amerikaan-
sche politiek dieper te verdeelen
en de republikeinen bij de vol
gende presidentieele verkiezin
gen het onderspit te doen delven.
De sterkste tegenstander van
het Russisch imperialisme, sedert
het einde van den oorlog, is in
derdaad dhr. Byrnes geweest.
Toen Tito wat al te driest werd,
kreeg hij van de Amerikanen een
ultimatum en toen de Russen lee-
lijke taal spraken tegen de Tur
ken, kwam een Amerikaansche
vloot in de Middellandsche Zee
manoeuvreeren.
Het is vanzelfsprekend dat Sta
lin graag Wallace in de plaats
van Byrnes of Truman zou zien,
en om de Amerikaansche verkie
zingen in dien zin te beïnvloeden,
zou hij zijn vredelievende ver
klaringen hebben afgelegd.
Dat is één vero7iderstelling.
Anderen meenen echter dat het
er Stalin vooral om te doen was de
Russen zelf gerust te stellen en
den binnenlandschen toestand te
stabïliseeren.
We mogen inderdaad aanne
men dat de Roode dictators voor
't oogenblik met zware binnen-
landsche moeilijkheden te kam
pen hebben. Alhoewel er niet zeer
veel doordringt van wat er ach
ter het ijzeren gordijn gebeurt,
toch zijn sommige uitlatingen van
Isvestia en de Prawda rijk aan
onuitgesproken feiten. Wanneer
die bladen inderdaad de eene
epuratie op de andere eischen,
dan mogen we aannemen dat het
in veel domeinen van den Sovjet
staat niet meer op wieltjes loopt.
Anderzijds schijnt het dat de
Russische bevolking, vooral door
de schuld van hun eigen leiders,
zoodanig overtuigd waren van een
volgenden en kortbijen oorlog dat
een zeer hooggeplaatste persoon
absoluut geruststellende verkla
ringen moest afleggen. De Rus
sische soldaten hebben inderdaad
zware jaren achter den rug en
hebbeji weinig lust om zoo maar
direct te herbeginnen, vooral wan
neer het zou gaan tegen de An-
gel-Salcsers wiens materieele su
perioriteit zij hebben leeren ken
nen.
Wanneer tenslotte Kalinin, ge
wezen voorzitter van den opper
sten Sovjet, nog korts voor zijn
dood meende te moeten wijsma
ken aan de soldaten die nu per
soonlijk in contact waren geioeest
met de Westersche beschaving,
dat het in Rusland, after all, toch
nog het best was, dan kan men
zich voorstellen hoeveel moeite
de Sovjetleiders moeien hebben
om die menschen die onze be
schaving hebben leeren kennen,
nog verder als slaven voort te
drijven.
Ook die uitleg is zeer aanvaard
baar.
Maar er zijn tenslotte nog groo-
ter optimisten die in de verkla
ringen van Stalin het begin zien
van een nieuwe politiek die door
Rusland van nu voortaan zou ge
volgd worden.
Ziende dat de Angel-Saksers
eindelijk hun tanden begonnen te
toonen en niet verder tot toege
vingen bereid waren, zouden de
Russische leiders er toe besloten
hebben hun brutaal imperialisme
stop te zetten en nu het lamme
tje uit te hangen. Op die manier
zouden zij er in slagen de ver
overingen die ze tot nu toe ge
daan hebben te behouden en zou
den zij den tijd hebben om hun
eigen puin terug op te botiwen.
En ook voor die opvatting is
wat te zeggen.
Kortom die drie veronderstel
lingen kunnen alle drie apart
waar zijn en zijn vermoedelijk
alle drie samen juist.
Naar onze meening echter gaan
ze nog niet tot den diepsten
grond van de zaak.
OOK HITLER WENSCHTE VREDE
IVanneer we de verklaringen
van Stalin nader onderzoeken
dan moeten wij er een eigenaar
dig gedacht van krijgen en zeg
gen dat ze waarschijnlijk niets
anders bedoelen dan zand in de
oogen der naïeven te strooien.
Inderdaad. Wie kan er geloof
hechten aan de bewering dat de
communistische partijen niet
door Moskou gecontroleerd wor
den wanneer we de Lalmands en
de Terfves hier aan 't werk zien.
Wie kan er gelooven dat het com
munisme: tot Rusland kan be
perkt blijven wanneer de grond
stelling waarop het berust de we
reldrevolutie van het proleta
riaat is? Zei ook Hitier niet voort
durend dat nationaal socialisme
geen exportartikel was? En toch
heeft hij het willen uitvoeren en
opdringen!
Hoe zouden we zijn bewering
ernstig kunnen opnemen dat dc
oorlogsgeruchten alleen verspreid
worden door diegenen die de de
mobilisatie van de Amerikaan
sche strijdkrachten ivillen rem
men, wanneer we weten dat Rus
land veel trager zijn millioenen-
legers naar huis zendt dan de
V. S. A.?
Welk een ernstig mensch kan
geloof hechten aan iemand die
zichzelf in één zelfde verklaring
tegenspreekt? Of zei Stalin aan
dhr Werth niet dat de atoom
bom maar een wapen was om
zwakke zenuwen vrees aan te
jagen terwijl hij twee zinnen
verder diezelfde atoombom een
bedreiging voor den wereldvrede
noemde?
En wat kunnen we gelooven
van zijn bewering dat Rusland
Duitschland niet tegen het Wes
ten. wil opstellen wanneer de fei
ten dit dag aan dag onweerleg
baar beivijzent
Hoe kunnen we gelooven dat er
r.geen werkelijk oorlogsgevaar be
vaar bestaatwanneer Stalin zelf
op 9 Februari jl. tijdens de zooge
naamde kiescampagne in Sovjet-
Rusland verklaarde dat in den
huidigen stand van onUvikkeling
van het wereldkapitalisme de oor
log onvermijdelijk was*, en wan
neer hij op 1 Mei nog herhaalde
dat de internationale reactie
d.fn oorlog voorbereidde?
Houdt hij ons dan werkelijk
voor bunselkinderen en denkt hij
dat ive vergeten zijn dat de pro
paganda voor het nieuw vijfja
renplan 40-46 gevoerd werd on
der het motto dat de Westelijke
mogendheden Rusland opnieuw
wilden insluiten?
Neen, we kunnen geen vertrou
wen hebben in de jongste verkla
ringen van Maarschalk Stalin én
omdat ze in tegenspraak zijn met
veel andere verklaringen én om
dat de feiten van eiken dag er
tegen getuigen.
We zouden hem graag gelooven,
maar we hebben in de laatste
tien jaar eenige ondervinding met
dictators opgedaan.
Ook Hitier beweerde voortdu
rend dat hij den vrede en niets
dan den vrede wilde. Maar intus-
schen smeedde hij niets dan aan
valswapens, en op den dag dat
hij zich sterk genoeg waande,
kivam hij uit zijn kot.
Dat Stalifi' voor 't oogenblik
geen oorlog wenscht is best te
gelooven: de helft van zijn land
is plat gebrand en verwoest; mil-
lioenen Russen verloren het le
ven, het leger en de burgers zijn
den oorlog moe, de nieuw ver
overde gebieden zijn nog te on
betrouwbaar om als hinterland te
kunnen dienen, enz., enz. De An
gel-Saksers zijn daarenboven voor
't oogenblik veel sterker dan hij.
Daarom moet hij tijd winnen
om wapens te smeden (geheel het
nieuw vijfjaren plan is gericht op
de oorlogsindustrie)om zijn men
schen op, een nieuwen oorlog voor
te bereiden, om het atoombom-
recept te vinden, enz... En intus-
schen terwijl zijn macht steeds
zal toenemen rekent hij er op
dat die der democratieën weer zal
teniet gaan zooals dit tusschen
1919 en 1939 het geval is geweest.
Intusschen wroet het commu
nisme in alle landen voort zooals
het nazisme sedert 1933 en indien
Stalin ooit denkt dat zijn macht
voldoende grooter geworden is
dan die van de Angel-Saksers,
dan zal een nieuw Dantzig
vlug gevonden zijn.
Dit is natuurlijk ook een ver
onderstelling, xoant het is geen
enkelen sterveling gegeven het
hart en de nieren te doorgron
den Die veronderstelling lijkt
ons echter logisch, want als de
Sovjets werkelijk den vrede wil
len niet alleen vandaag maar ook
morgen, dan zullen zij zich niet
verder opsluiten achter een on-
doordringbaren muur, dan zullen
zij hun volk geen honger laten
lijden om tanks en V-ééns te pro-
duceeren (liever kanonnen dan
boter, zei Hitier), dan zullen zij
zich niet verzetten tegen een in
ternationale controle op atoom
bomproductie en een wereldregee-
ring, dan zullen zij niet in elk
land ter wereld een vijfde colon
ne organiseer en...
In de politiek komt het niet op
woorden maar op daden aan en
zoolang de daden niet met de
woorden overeenstemmen kunnen
wij aan de woorden geen geloof
hechten.
Wij, Vlamingen, hebben een
nuchter spreekwoord dat bij de
verklaringen van Stalin zeer goed
te pas komt: als de vos de pas
sie preekt, boerken hoedt uw gan
zen
V. WESTERLINCK.
laHHHEBBBBHBKIBKB&aaSSBfSSB»
HET VAANDEL DER U.N.O.
DE VREDESCONFERENTIE
TE PARIJS
HEER SPAAK HEKELT DE VIER
GROOTEN EN VRAAGT MINDER
STRENGE VREDESVERDRAG
VOOR ITALIË
De Vredesconferentie 'te Parijs ge
raakt cp haar einde.
In dsn beginne werd geredetwist
om alles en niets. Over geen enkel
punt geraakte men dan akkoord.
Het duurid© te lang. M-sn wilde er
dan een eind aan -ma-ken, en thans
moet alle-s in vliegende tempo afge
handeld... of beter, aangeraakt wor
den.
Op -hot einde der vorige week ont
stond or nog heel wat herrie omtrent
de h-eusteibe talingen te toe-talen door
Itailië. Ten slotte werd besloten dat
Italië 25 milüoen dollar moeit beta
len aan Ethiopië, 100 midioen aan
Griekenland en 100 millioen aan
Youyo-Slavië, maar gee-n enkele der
twee laatst© landen gaat ermede ak
koord. Bulgarije zal anderzijds 125
millioen dioliar moeten toe-talen aan
Griekenland.
Einde vorige week is de Hir Molo-
tov nog even voor een paar dagen
naar Moskou gevlogen.
Zondag kwam de Confer-en-tie in
pl eno-vergadering bijeen, en aan
vaardde de Conferentie te sluiten
met 15 Oktober. Er werd verklaard
dat dc zittingen 24 uren zouden dm
ren en dat ploegweifc hiervoor nood
zakelijk sou zijn-
In de pleno-vergadering van Zon
dag werd het vredesverdrag met I-taMë
besprokenDe belangrijkste spreek
beurt van die vergadering was deze
van Maarschalk Smuts, die een. ver
standhouding pleitte '-tusschen Oost
en West; de wereld wil vooral veilig
heid, verklaarde hij.
Maandag werden* de zienswijzen
gehoerd van Oekraïne, China en
Abaasinië. Dinsdag deze van België,
Poten en Griekenland. Ds belangrijk
ste rede van d» zitting van Maandag
en Dinsdag is zeker deze geweest van
den Hk- Spaak, Belgisch Minister van
Buateniandische Zaken.
Heer Spaak, in zijn rede, hekelde
vooreerst ds traagheid der bespre
kingen en keurde de procedure af
welke door de Conferentie was ge
volgd. Hr Spaak betoogde eveneens
tegen de werkwijze cm alle ontwerpen
aan de Vier Grooten over te laten
en dat deze zic-h dan. -heftig verzet
ten tegen elke wijziging welke de
overige landen er zouden aan willen
zien brengen. Dit legt eenvoudig de
kteine landen lam; hij hoopt dan ook
dat todj de behandeling van het Vre
desverdrag met Duitschland een an
dere procedure zal worden gevolgd.
Hie-t verdrag met Italië vind; Heer
Spaak eveneens te streng. Er weid
geen rekening genoeg gehouden van
de deelname van Italië aan den oor
log tegen Duitschland, de laatste
maanden van den oorlog. Sipreker
wees er ock op dat-meer waardeering
had moeiten worden "betoond tegen-
over „het heldhaftige Grieken-land.
Anderzijds heft de afgevaardigde
van Polen een andere klok hooren
en eiischte r.cg m:er op voor Ycu-go-
Sla-vië.
VREDESVERDRAG MET ITALIË
GOEDGEKEURD
Op de plenovergadering van Woens
dag werd h©t ontwerp van vredes
verdrag met Italië groote-nd-eels goed
gekeurd. Bij de besprekingen welke
de-ze goedkeuring voorafgingen kwam
de tegenstelling tusschen Oost en West
andermaal tot uiting. Triest zal voor
taan dus zelfstandig gebied worden,
onder toe-zicht van den Veiligheids
raad.
Hir Molotov maakte nog bezwaren
tegen de oplossing bepaald voor Triest
en zegde dat dit een nieuw Dantzig
wordt.
Woensdag werd eveneens het ont
werp van vredesverdrag met Roeme
nië goedgekeurd.
YOUGO-SLAVIE
BRITSCH VLIEGTUIG TOT
LANDEN GEBRACHT
Ben Britsch koeriervliegtui-g werd
boven Yougo-Slavisch grondgebied
verplicht te landen. Bemanning en
passagiers zouden geïnterneerd, rijn.
DE VERVOLGING VAN
DE KERKELIJKE OVERHEDEN
Nog een Prelaat aangehouden.
Het geding ingespannen tegen Mgr
Stepin-ac is reeds begonnen. De open
bare aanklager heeft talrijke ge-tui
gen ten kaste opgeroepen, maar eiisch-
te dat geen getuigen ten ontlaste zou
den mogen komien getuigen.
Door de Kerkelijke Overheden wordt
voorzien daft de doodstraf zal worden
uitgesproken tegen Mgr Stepdmac, dit
Ln het raam van de kerkvervolging
doei* T-ito iageaet.
Uit Vatikaansohe bron wondt an-
d-enrij-dQ vernomen dat Tito, door
Mgr Stepinac voor het gerecht te
dagen, de excommunicatie op den
hals heeft gehaald.
Intussc-hen bezoeken duizenden ge-
loovigen dagelijks de kerken van
Yougo-Slavië om te g-aan bidden voor
Mgr Stepinac. Lange rijen boeren
maken den -kruisweg. De volikstoelocup
voor de kerken was zoo groot dat
Ti-t-o het bevel gaf alle groepen van.
meer dan drie personen uit elkaar te
jagen.
Spiekende voor de leden van de
Hk-iiiige Roomeohe Ro:a raakte de
H. Vader het p-roces ingespannen te
gen de Yougio-Slavisobe kerkprela-ten
aan en verklaarde dat de beschuldi
gingen, als zou Mgr Stepinac ver
plichts bekeeringen hebben goedge
keurd, vaboh-s aantijgingen ware».
Het is een zeer gemeen proces, zegde
nog de H. Vader.
Mgr Speliman, de aartsbisschop van
New-York, behandelde eveneens het
proces ingespannen tegen Mgr Ste
pinac. Tito werd door Mgr Spe-llman
betiteld als een Sovjieft-,pluimstrij
ker en hij zegde nog dat de Yougo-
Slavische hee-rscher de perfide me.
thoden van communistische godde
loosheid, barbarisme en knechting
volgde».
Ten slotte wsze nog gemeld dat de
Bisschoppelijke Vicaris van Ljoeblia-
na, Mgr Irvati Geritej, eveneens ge
arresteerd werd,
- «o»
V. S. VAN AMERIKA
PRESIDENT TRUMAN SPREEKT
ZICH UIT VOOR MASSALE JOCND-
SCHE LMMIGRAT1E IN PALESTINA
Inzake het Joodsohe probleem leg
de President Tramam op Vrijdag 4
Oktober jj. een belangrijke verklaring
af, waarbij hij een massale Joodeche
immigratie in Palestina eischte. Hij
betoogde dat daarmede spoedig moest
wonden begonnen en dat rijn Regee-
rinig deze immigratie ten volle zou
steunen. Er zouden onmiddellijk 100
duizend Joden moeten toe-gelaten wor
den, zoo besloot hij.
Deze tusschemkomst van den Heej
Truman, die weliswaar in vele krin
gen als een kiesmanoeuvar wordt aan
zien, heef; diepe ontevredenheid ver
wekt in de Britsche pers. Aldus ver
klaart de Daily Maildat zoo Pre
sident Truman bereid is twee Ame
rikaansche divisies in Palestina te
ontschepen, zijn tusschenkomst ge
wettigd is, maar dat het anders weer
den Britechen soldaat is die tegen de
onwettigheid en de onruststokers het
zal moeten opnemen.
In Arabische -kringen heeft de ver
klaring- van Hr Truman hevig pretest
dösn oprijzen. Arabische kringen
dreigden zelf met een moreelen oor
log» teigen de U.S.A., de verbreking
van de diplomatiek© betrekkingen en
intrekking van alle pctxcieian-con
cessies aan de V. S. van Amerika.
Gezien wij het h-ier nu hebben over
het Joocteahe probleem kunnen wij
terloops meiden dot het in Palestina
nog tseeds neet pluis zit. Jcdr-n heb
ben er een 12.0CO ha. braakiiggiande
gronden bezet zender verwittiging.
Dit zou nieuwe botsingen met Ara
bieren veroorzaakt hebben. Britsche
pantserwagens zouden naar deze
plaats oprukken c-m ds orde te hand
haven.
EEN WERELDREIS
VAN VLIEGENDE FORTEN?
Ds Amerikaansche kgeroverhaden
zijn zinnens een wereldreis te d'oen
ondernemen aan een groep van 9 tot
24 superforten van het Amerikaan
sche leger, d-e eenige toestellen die
atoombommen kunnen vervoeren.
«0»
FRANKRIJK
EEN WIJNSCKANDAAL
De Fransche Minls:er Farge heeft
bekend -gemaakt dat heel waft ge
woekerd werd met den Franwehen
wijn. Naar rijn verklaringen a&aösa
er 8 millioen liters per maand aan
het regelmatig verbruik of den. uit
voer onttrokken geweest rijn c-,n op
die zwarte markt terecht te k-cinen.
De Minister be-lccfde een streng
onderzoek te doen doorvoer n om
trent dit wijnschandaal
GENERAAL DE GAULLE
VRAAGT AAN DE FRANS CHEN
«NEEN» TE STEMMEN
Morgen -Zondag word;; dus in Frank
rijk het voilksrefcrenidum f h.-uia-en
orn-trent hot al of nCe-t goedkeuren
van het nieuwe ontwerp vun. Grojnd-
wet.
In een nieuwe verklaring heeft Ge
neraal de Gaulle de Franschcj. ver
zocht ne-ente willen stemmr n,
daar zegde hij, anarchie en dikta-
tuur hst gevolg van de gröndrweft
zouden zijn,.
Anderzijds hefcbsn alle par;.,.- den
strijd om het referendum ingt-zU. De
«Union Gaulfiste» verzet ten,, om.
-heftig tegen de nieuwe Grondwet.
(Zie vervolg 2' blad).
Het Engelsëh dagblad de Times
publiceert een idee van Boris Ortzy-
lasheff betreffende de samenstelling
van het vaandel voor de U.N.O Het
ontwerp Is een regenboog op ccn wit
veld en al de kleuren der landen zijn
er vertegenwoordigd. Niet slecht be
dacht!
NEDERLANDSCHE OFFICIEREN
IN DE BELGISCHE ARDENNEN
Een groep vaar een 20-tal Ncder-
landache oiiicieren, van vexschillsnde
wap-ens, zijn zich komen oefen-en in
de Belgische Ardennen, namelijk in
de streek gelegen tu&schen. Manche
en Rochefort.
MONSTERTENTOONSTELLINGEN
IN DE GROOTE STEDEN
De Regeering Huysmans heeft dus
besloten in die magazijnen dre het
uoen willen, temtooaytehingen te hou
den van monsters m« aanduiding
van de -prijzen aan dewelke die ten
toongestelde produ-kten officieel die
nen verkocht.
Begrijpelijker wijze werden de
eerste dier tentocinotellinig-en gehou
den in de groote magazijnen, en in
onize groote steden. Maandag jl. be
gon officieel een aanvang hiermede.
Deze monste-rtentoonstellingen heb
ben heel wat nieuwsgierigen aange-lckt.
De bevrniifirigen van wie die ten-
toonstiaingen zag, was dat het ten
toongesteld© zeer aanlokkelijk was,
maar dat men, zoo men maar die
proaukten in het zelfde magazijn
zocht, het mocht nog een zeer groot
rijn, die niet kon vinden noch koopen
aan den uitgestald-i-n prijs. Aldus
merkt o.m. «Het Nieuws van den
Dag» op dat hun reporter op een
dier tentoonstellingen bij het gleis-
werk borden (teilooren) zag staan,
van zeer goede kwaliteit, aan 4,50 fr.
stuk. Een -buitenkansje dus. Toen de
man echter naar* de gewone afdeeltn-
gen van het magazijn gtang zoeken
na,ar die rr. Mie borden, toon hij er
slechte itooo-pen aan 10.50 fx, en dan
neg van mindere kwaliteit.
Aldus wordt het publiek voor het
lapje gehouden.
NIEUW HANDELSAKKOORD MET
ZWITSERLAND
Naar verluidt zal het nieuw han
delsakkoord dat met Zwits-erjanrl aal
gesloten word-en, andermaal sluiten
met een dei'icitier saldo voor Zwit
serland.-, saldo, dat zal gecompenseerd
warden me-t net instand-hondem van
de overeenkomst inzake hc. ioeiiismoe
naar Zwitserland.
België zal naar Zwitserland uit
voeren: Congcloesch hout, koper, ko
len, enz. Zwitserland zal ons W-veren:
tex-üe-lmiachlnies, gekleurde stoffen,
uurwerken, en mogelijk ook koos.
OPENING VAN HET
VOEDINGSSALON TE BRUSSEL
Zaterdag jl. 5 October wcrtl te
Brusse-1 het XVII® Salon voor Voe
dingsmiddelen en Huishoudelijke ar
tikelen geopend, cuor Hr Vao» d®
Meule-brouck, Bur gemeester van Brus
sel. Het salon wordt gehouden in do
Eeuwfeestpaleizen.
Naar verluidt is dit salon een Ito»
zoek overwaard.
HET WERK VAN DEN AKKER
50 JAAR OUD t
Het Nationaal Werk van den, Afc*
ker, dat op 5 April 1896 gesticht we-r<V
1 reeft Zondag jl. op het GemeemtelTula
te Schaarbeek de j u-bel plechtigheden,
ingericht bij het 50-jarig benlaan-,'
besloten met een nationale zWilJ-iwr.
Deze plechtigheid werd bijgewoond
door enkele Staatsministers, Minii-;-^
ters en andere vooraanstaande p&reOU
nalitoitcm
DE PRINS-REGENT NAAR PARIJS
Begin dezer week is de Prins-Re
gent naar Parijs vertrokken, waai!
hij emteto dagen zal vertoeven»
