Meer noodig dan... Whisky!
Kerstboodschap van Z. H. de Paus
Van Vrees naar Hoop
...öan bochten de Rape
Iftieuwjaav
Nieuwe bloedige Opstand in
Indo-China
ZATERDAG 28 DECEMBER 194S.
PRIJS PER N': 2 FRANK
1' JAAR. Nr 30.
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN WESTVLAANDEREN
Bureelmemen&os
Beierscagendcas
Wandkaienders
1947
bij SANSEN-VANNESTE
Pauselijke Nieuwjaars
gift van 500.000 frank
aan de Belgische
meest beproefde
Oorlogsgetroffenen
Rechtvaardigheid en Naastenliefde
Grondslagen voor den Vrede
AAN ON/F
CORRESPONDENTEN
Fransche traepen in hevigen
strijd gewikkeld
Herziening der verdragen
moet steeds mogelijk blijven
ONS KALENDER 1947
BUITENLANDSCH OVERZICHT
KERSTGEBRUIKEN
A
HET WEKELIJKSCH
Gasthuisstraat 15, POPERIXGE
We zaten, als stove-kommiezén
rond de kachel, ik en Fiel en nog
een paar buren, 't Is maar best
cat Kerstdag en Nieuwjaar zoo
volop in den Winter en de korte
dagen komen,... dkt breekt de
eentoonigheid.
En dat houdt 't gezin bijeen,
zei Fiel, onze filosoof. Dat zijn
feesten rond de kachel, met eigen
kleur en geur. Daar komt -de
kribbe bij en het... wafelijzer.
Maar, zei Fiel, men is bezig die
feesten te... mekaniseeren, te ma-
tcrialiseeren, te veramerikanisee-
ren.
We keken op naar Fiel.
Ziet ge 't niet, zei Fiel, en
hij zond een gulpe pijperook naar
de zoldering, ziet ge 't niet? Ge
weet genoeg hoe wij Nieuwjaar
avond en Nieuwjaar vierden.
Nieuwjaar avond, gebuurs on
dereen,... pannekoeken èn bij
't scheen een druppel oude
klarenEr werd een bladje ge
leid, of wat malligheid verteld....
uit 't Manneke uit de Maan
of uit Snoecken dan onder
de pluimen, 't Gebeurde wel dat
het... twaalf sloeg als we naar
huis gingen, maar nooit later;
t oud jaar was om, 't nieuwe
precies ingezet.
Op Nieuwjaardag? Vroeg er uit
en naar de kerk! Nieuwjaar gaan
wenschen aan den Grooten Baas;
een beetje later in den dag was
onze werkbaas ons wel verwach
tend... Dat was met u alzoo ge
lijk met mij!
T'huis kwamen kleinen en groo
ten, vader en moeder een Zalig
Nieuwjaar wenschen. De vogels
die 't nest waren uitgevlogen,
't jong moederke bracht zelfs
haar bunselkind meê. De klein
sten droegen hun van-buiten-ge-
leerden nieuwjaarbrief voor. Oud
en jong bleef 's noens saam eten.
Moest ge ergens absoluut gaan
Nieuwjaren, tegen middag waart
ge t'huis. Daar was 't warm en
gezellig!
De oorlog heeft leelijk kot ge
houden in die oude" gebruiken en
huiselijke gewoonten. Die ver-
wenschte zegels en die ravitail
leering deden 't familieleven te
loor gaan. Nu hebben we nog
niet eens bloem en boter en sui
ker om «lukken» te bakken; en
zonder lukkengeen Nieuw
jaar... is 't niet, Pé?
We waren, allen gelijk van die
meening.
Maar ze doen er waarachtig
om! ginder te Brussel; ziet ge
dat niet, zei Fiel.
Kijkt maar... In al de winkels,
waar noch suiker, noch bloem,
noch boter te krijgen is, staat
het nu vol... flesschen!
Wijn en likeuren, Pé!... 'k stond
dat gister te bekijken en waar
achtig te... begapen! 't Is niet
dat we aan 'n droge lever moes
ten lijden vóór den oorlog, maar
nu... 't is een echte zondvloed:
Klaren, Cognac, Rhum, Triple-
Sec, Sherry-Brandy, Whisky en
nog wel twintig andere variëtei
ten. En wijn- Fransche wijn, Al-
gerij nsche, Portugeesche wijn,
schuiipwijn en wat weet ik nog
meer. Dat wordt toch ook inge
voerd, meen ik en 't oude en...
noodige blijft buiten.
A
We worden veramerikaniseerd!
of verengelscht, 'k durve niet
zeggen... verduitscht!
Ik kan verstaan dat onder den
oorlog de soldaten nog zoó opge
zweept waren en nog zoo... dol
stonden als de flesch was aange
sproken. 't Spel duurde jaren en
niet te verwonderen dat door de
soldaten de «vrede» ook... in de
flesch werd gevierd, 't Was niet
alleen V »-dag, want al de let
ters van den ABC gingen al vie
ren voorbij. En maanden aan een
stuk bleven die Amerikanen en
haze, een groote diner in een
hotel en een nachtfeest met al
die flesschen en de leute die er
uit leekt. Daar hebt ge 't!
En Nieuwjaarsavond zal 't spel
opnieuw beginnen; van nu reeds
ziet ge affiches, ziet ge berichten;
van nu reeds hebben sommige
sociëteit j es hun leden uitge-
noodigd, zelfs de dames! Nieuw
jaarmorgen gaan ze dan, of wag
gelen ze naar huis, of worden
naar... bed getaxied! Nieuwjaar
is voor dit soort menschen een
drinkgelag, niet langer een fa
miliefeest. Die menschen zijn to
taal vermaterialiseerd!... Bezoek
aan eigen ouders? Misschien in
den' laten avond als ze maar zelf
niet verwacht worden op een
nieuw gelag... De kleinen, zoo er
al zijn, mogen wachten met
«hun» Nieuwjaarbrief tot... 's
middags, want hij of zij of
allebei slapen nog! Wat vreugde
kan het bij kinders verwekken,
die weken lang aan hun Nieuw
jaarbrief» tobden, te zien dat...
vader dien vaak uit zijn oogen
vaagt en gaapt en voor 't overige
zuur en nukkig is.
Zoo viert men jaar-uit jaar-
in,... en gaat het echte familie
leven te loor.
Fiel zweeg en we bekeken me
kaar, al de stove-kornmiezen!
Dat vreemd goed dat met
den oorlog alhier overwaaide...
moderniseerde een deel van ons
volk; 't is zoo Fiel!
Laat ze weer tot bezinning
k»men, antwoordde Fiel, maar we
moeten een handje toesteken door
ons eigen voorbeeld en... Pé moet
daarover schrijven.
We beginnen wij 't nieuwe
jaar, vroeg in ae kerk, met een
Nieuwjaar te wenschen aan On
zen Lieven Heer. We gaan daar
verder mee komen dan met een
whisky-avond en -nacht. We zul
len ln 't jaar O. L. Heer meer
noodig hebben dan de flesch!
Zalig Nieuwjaar!... naar
eigen Vlaamsche traditie!
cit)e wenschen ome beters en lezeressen
een Salicj en §eltthhicf
Ter gelegenheid van het Kerstfeest
heeft de Paus Mgr Cento, apostolisch
nuntius te Brussel, er mede toelast,
aan het Belgisch episcopaat een som
van 500.000 frank te overhandigen,
voor de meest beproefde oorlogs
getroffenen, en vooral voor de kin
deren.
Gezien den grooten nood van de
verwoeste gewesten der Ardennen,
heeft kardinaal Van Roey toesloten
deze vortselijke gift bijna geheel aan
de bisdommen Luik en Namen toe te
wijzen.
Mgr Cento heeft ook, ln naam van
den Paus, aanzienlijke sommen over
handigd aan den bisschop van Lu
xemburg, voor de oorlogsgetroffenen
in zijn bisdom, en aan de vatikaan-
sche missie in België, voor de Duit-
sche krijgsgevangen, vooral de zieken,
die in België vertoeven.
PÉ VLAEMYNCK.
Z.H. PAUS PIUS XII
iimiumiffliiumiwuuHuuiisiinufUii!iuiiuuiHUUiiii!>
Tijdens den jongsten oorlog liet de
Fransche Regeering Pétain Indo-Chi
na door de Japanners bezetten, en
ging in op de aanspraken en eischen
van Siam. Van dan af won de auto
nomistische beweging Viet-Minh veid
en werd ze door de Japanners, die
hun leuze Azië aan de Aziaten
wilden doorvoeren gesteund.
Toen de Japanners kapituleerden
verjoeg de leider der Viet-Minh, Ho-
Chi-Minh (een communist die in Rus
land en China zijn opleiding had ge
noten) den Annamitischen Keizer en
vormde een eigen Regeering te Ha
noi. Hierop rukte Tonkin zich even
eens los van Frankrijk.
De Fransche troepen grepen dan
in en gedurende den winter werd een
harden guerilla-oorlog gevoerd tus
schen de Fransche en de Viet-Minh-
troepen. Ten slotte kwam het op 5
Maart jl. tot een akkoord waarbij
Frankrijk de Viet-nam-republiek er
kende als vrijen staat, deel uitmaken
de van de «Fédération Indo-iChi-
noise. en van de Union Fran-
Caise.
Moeilijkheden bleven wel niet uit.
De Viet-nam wilde meer en meer
vrijheden die de Franschen haar niet
wenschten te geven.
Donderdag der vorige week heb
ben de Viet-nam-troe-pen op het on
verwachts nu de Fransche troepen
en bevolking aangevallen. De eerste
aanval werd ingezet te Hanoi maar
nam weldra uitbreiding zoowel over
Annam als ln den Tonkin.
In en om verschillende steden wer
den en worden nog harde gevechten
geleverd. De Viet-nam-troepen zou-
Engelschen in ons land. En we dm er naar verluidt een 30.000 man
namen een beetje van die ge
woonten over, Pé, samen met de
Jeeps en de zware vrachtwagens...
gemekaniseerd worden we en ver
materialiseerd: na ons is het toch
gedaan! Oorlogs-zottigheid!
We zagen nog niet best waar
onze Fiel naartoe wilde. We praat
ten over en weer om al die filo
sofie van Fiel te laten bezinken;
't was bijna te veel wijsheid in
één keer. Fiel klopte zijn pijp uit
op de neuze vaji zijn schoe, stop
te een versche...
'k Doe voort, zei hij, want
lk ben aan 't zielke van mijn be
toog.
...Vermaterialiseerd, beweer ik.
Hebt ge gezien wat er van
Kerstdag geworden is bij een deel
flierefluiters? 't Kribbeke?... Nee,
een kerstboom,... nee... maar
't kerstmanneke, zooals er bij
dozijnen zitten in ons oud-man
huizen! Een kerstmanneke, een
Daar het Woensdag aanstaan
de 1 Januari, NIEUWJAAR is,
wordt er natuurlijk in onze druk
kerij NIET gewerkt.
We vragen dus DRINGEND
onze Heercn Correspondenten te
willen EEN DAG VROEGER
ALS NAAR GEWOONTE hun
eopy in te sturen. Alle sport-
vcrslagen moeten ons den Dins
dagmorgen toekomen.
Wat den verkoop van ons blad
betreft, daar doen zich geen wij
zigingen in voor. We verschijnen
ais naar gewoonte.
We rekenen er op dat onze
HH. Correspondenten dit verzoek
zullen in acht nemen en bene
vens onzen welgemeenden dank,
wenschen wij hen ook een
ZALIG EN
GELUKKIG NIEUWJAAR.
De Redactie.
sterk zijn en beschikken over oorlogs
materiaal dat de Japanners er heb
ben achtergelaten. Naar verluidt zou
den zelfs Japanners met hen mee
strijden.
De Fransche tegenaanval liet niet
lang cp zich wachten. De Viet-nam
president Ho-Chi-Minh nam echter
de vlucht voordat zijn residentie dooi
de Fransche troepen werd bezet.
Het vreeselijke van dezen strijd is
dat de Viet-nam-troepen niet alleen
vechten tegen de Fransche troepen
maar eveneens de Fransche bevol
king die onder hun handen komt uit
moorden en hierbij beestachtig te
werk gaan. Ook Chineezen moeten
het entgeiden. Aldus werden 29 Fran
schen vermoord, waaronder 11 vrou
wen die voor het oneerendeel werden
verkracht en gemarteld. Bij sommige
Franschen werden de oogen uitgesto
ken met dolken die men in de oog
holten liet steken; Bij anderen werd
het hart uit de borst gerukt.
Talrijke slachtoffers werden de
handen op den rug gebonden en zoo
werden zij met knotsen doodgeslagen;
anderen werden met dolken neerge
stoken, de tanden uitgerukt of de
hals overgesneden.
Da Fransche Commissaris van de
Republiek, dhr Sainteny, werd bij
een Viet-nam-aanval gewond.
De Fransche Admiraal Thieffry
d'Argenlieu, Fransch Hoogcommis-
saris voor Indo-China, vertrok Zon
dag jl. per vliegtuig naar Indo-China.
Er is smaak dat de Fransche Gene
raal de Tassigny eveneens naar dit
nieuwe strijdveld zou gezonden wor
den om er het bevel te nemen over
de Fransche strijdkrachten.
Dinsdag jl. heeft de H. Vader via
radio-Vaticaan een Kerstboodschap
uitgesproken, waarin Hij zich niet
enkel tot den individueelen mensch
maar ook tot de regeei-ingen richtte
om hun te vragen dat een vrede op
rechtvaardigheid en naastenliefde
gegrondvest, zou opgebouwd worden.
De Paus begon met vast te stellen
dat een wijde afgrond gaapt tusschen
de verwezenlijkingen van vandaag
en de verwachtingen van gisteren.
De Kerk, zei Hij, wenscht niet tus
schen te komen in louter aardsche
betwistingen, doch de Paus acht het
aan zich zelf verplicht - zijn vrees
kenbaar te maken en te bidden.
Wij willen geen kritiek oefenen doch
wel opwekken. Wij willen ons on
waardig achten van ons mandaat,
indien wij, om gevaarvolle interpre
taties te vermijden, aarzelen datgene
te doen, wat onze plicht ons voor
schrijft. Geen enkel veto-recht kan
gelden tegen het voorschrift van Kris-
tus: «Gaat en handelt».
«De vrede komt slechts met de
grootste traagheid ter wereld, zoo'
vervolgde de Paus. Wat blijft er nog
over van het Atlantisch Handvest?»...
STAAT VAN ONZEKERHEID
MOET VERDWIJNEN
Na gezegd te hebben dat groote ge
bieden van den aardbol in onzeker
heid verkseren over hun toekomst,
noodigt de H. Vader de regeeringen
die het lot van de wereld in handen
hebben, het volgende te overwegen:
De allereerste voorwaarde om het
streven der volkeren tegemoet te ko
men en om gevaarlijke internationa
le spanningen uit den weg te ruimen,
is dat gij U zoudt beijveren den hui-
digen toestand van ondraaglijke on
zekerheid te doen eindigen door een
definitieve vredesregeling voor alle
landen.
Het Italiaansche volk heeft tot dus
ver weergalooze bewijzen van weer
standsvermogen geleverd maar het
heeft thans die uiterste grens hiervan
bereikt.
De diepe verslagenheid en verwor
ding, waarin de menschheid geduren
de de oorlog is gestort moet worden
te boven gekomen door een moreel
onaanvechtJbaren vrede, een vrede
die den geest van gerechtigheid op
zijn vroegere eereplaats stelt.De
Paus stipte aan dat de vredesverdra
gen de mogelijkheid tot herziening
hunner bepalingen moesten open la
ten.
VERTROUWEN IN DE TOEKOMST
DER KERK
Hij maakt hier tevens een toespe
ling op de aanvallen welke te Rome
tegen zijn persoon worden gevoerd.
Vervolgens wijst Hij op de dringen
de noodzakelijkheid van een groo
ten terugkeertot de beginselen ver
vat ln de boodschap van Bethlehem.
Geen enkel Kristen mensch heeft
hei recht den moed te laten zakken
in den strijid tegen het anti-godsdien
stige vloedgolf van het huidig oogen-
blik. Welk belang kunnen voor ons
de door den vijand aangewende me
thodes en wapens hebben? Niemand
zou te verontschuldigen zijn, zoo hij
steeds de armen zou kruisen, het
voorhoofd buigen en van schrik staan
te beven.- Het is nog altijd dezelfde
strijdwijze, die tegen de Kerk gevolgd
wordt: «den herder zoeken te tref
fen om de schapen te verstrooien
De Kerk vreest echter niet voor zich
zelf. Zij vreest slechts het verlies van
een al te groot aantal zielen. Heden
ten dage, evenals gisteren, en even
als morgen, zullen al de pogingen om
de Kerk te verbrokkelen zonder uit
slag blijven».
De H. Vader wijdde het slot van
Zijn toespraak aan den hongersnood
die in vele landen van de wereld
heerscht. Hij bracht hulde aan die
genen welke zich ingespannen had
den om den nood te lenigen en Hij
vroeg dat zij, die dit werk van m ensch-
lievendheid op zich genomen hadden,
niet zouden verflauwen in hun ijver.
Tot slot gaf Hij Zijn Pauselijken
Zegen.
zal aan alle Lezers gezonden
worden met het eerste nummer
van 1947, 't zij Zaterdag 4 Ja
nuari. Zoo krijgen alle nieuwe
Abonnenten ook een wandka-
Iender.
Overal in de wereld zijn er oude
kerstgebruiken die in eere gehouden
worden. In Sicilië speelt men met
den doedelzak La Caramella voor
het beeld van de H. Maagd.
KOUDE WIND UIT HET OOSTEN
Wanneer we bij dit jaareinde
gaan nadenken over het inter
nationaal gebeuren, dan herinne
ren ws ons de gedrukte atmos
feer waarin het jaar 1946 zich
aanmeldde.
Te Moskou was juist de Kerst
conferentie der grooten afgeloo-
pen, en die voorspelde niet veel
goeds. Het was alsof een ijzige
wind uit Siberië over het vaste
land van Europa blaasde.
De conferentie van Moskou
stond inderdaad nog in het fee-
ken van de optimistische Roose-
veltpolitiek, die geloofde dat Rus
land eindelijk tot goede gevoelens
was gekomen en dat de Sovjet-
Unie voortaan als een betrouw
bare en normale partner in hei
internationaal spel kon worden
beschouwd.
Op het Kremlin had de Britsche
afvaardiging dan ook moeten on
dervinden dat dhr Byrnes toe
schietelijker was tegenover ka
meraad Molotov dan tegenover
dhr Bevin. Men schreef overal
dat Rusland en Amerika op weg
waren een accoord te sluiten
achter den rug van Engeland
weg.
Ook voor ons land teas dit een
treurige periode, want indien En
geland ooit door Amerika in den
steek gelaten werd, dan betee-
kende dit voor ons vroeg of laat
een Sovjetheerschappij waarnaar
wij nu eenmaal niet kunnen ver
langen.
Zoo kwam o.m. het geval van
Iran, waar de provincie Azerbeid-
jan zich wilde losrukken uit het
staatsverband, om vroeg of laat
door Rusland te worden opge
slorpt. Amerika liet toentertijd
betijen, wat practisch beteekende
dat het Engeland aan zijn eigen
lot overliet in een gebied dat voor
het Britsche Commonwealth van
het allergrootste belang was.
Amerika was optimist en Ame
rika was oorlogsmoe. Rusland
profiteerde ervan: 1) om zijn
eigen macht reusachtig uit te
breiden, en 2) om Amerika en
Engeland van elkaar te verwij
deren: divide et impera verdeel
en heerscli.
Die stemming zou, gelukkig,
veranderen.
PARIJS EN FULTON
Toen Engeland gewaar werd
waar het naartoe ging, schoot
Winston Churchill weer in zijn
vuur. Hij die vanaf 1933, met een
profetisclien blik, den oorlog te
gen Hitier voorzien had, maar
haar wien toentertijd niemand
had willen luisteren, voorspelde
nu nogmaals waaraan de wereld
zich te verivachten had, indien
Amerika voortging met het com
munisme te spelen.
Van een verlof dat hij in de
Vereenigde Staten doorbracht,
maakte hij gebruik om aan de
Universiteit te Fulton een gewel
dige en bijtende rede tegen het
communisme uit te spreken. Hij
bezwoer Amerika en Engeland
nauw samen te blijven werken en
zich krachtdadig tegenover Rus-
Idnd, dat alleen de taal van de
mücht verstond, aan te stellen
En Churchill vond gehoor. De
Amerikaansche openbare opinie
zwenkte. Radio Moskou nam
nu natuurlijk de praatjes van
Goebbels over en schold den Brit-
schen staatsman voor een onver
antwoordelijke oorlogsstoker, juist
zooals Hitier hem kort te voren
nog voor een dronkaard had uit
gemaakt.
Ondertusschen kreeg dhr Byr
nes op de vredesconferentie te
Parijs ook ruim de gelegenheid te
ondervinden dat er met de Sov
jets geen land te bezeilen was.
Op alles wat Groot Brittannië of
Amerika voorstelde, had Molotov
maar één ivoord: neen!
Het ivas neen over Trieste, neen
over het vredesverdrag met Italië,
neen over Oostenrijk, nèeti over
de Balkanlanden, neen over de
Donauscheepvaart. Altijd maar
neen, neen, neen.
Weken aan een stuk iverd er
getobd en de verslagen over de
vergaderingen der conferentie
geleken meer op legerbulletins
dan op berichtgeving over een
vredesconferentie. De schaduw
van den derden wereldoorlog
gleed over de wereld-
Zoodanig ivaren de Angelsak
sische ministers ontgoocheld
men mag haast zeggen verbitterd
dat én Byrnes én Bevin, wan
neer zij in hun land terugkwa
men, regelrecht naar de micro
gingen om aan de bevolking van
hun land duidelijk te maken dat
het zoo niet verder ging...
Intusschen had men in Cana
da de beruchte zaak van de
atoomSpionnage ontdekt, waaruit
bleek dat Sovjet-Rusland, spijts
alle vriendschapsbetrekkingen, er
op uit loas alle militaire geheimen
van zijn bondgenooten afhandig
te maken en het politiek apparaat
der beide Amerikaansche repu
blieken te ondermijnen.
Binst diezelfde periode klonken
ook wilde geruchten uit den Bal
kan. Tito stelde zich aan als
een echte vechtersbaas en in
alle landen onder Sovjetbezetting
werd een echte vervolging tegen
alle niet-communisten ontketend.
Al deze elementen hadden voor
gevolg dat de openbare opinie in
Amerika totaal omsloeg.
Waar wij tijdens de maand
Augustus een vriend ontmoetten
die uit Rome kwam en die ons
vertelde dat men hem aangeraden
had vóór het einde van Septem
ber terug te zijn, omdat men op
meer dan een ambassade vertel
de dat Rusland binnen kort zou
aanvallen, daar spraken wij ein
de September met een kennis die
uit Amerika kwam en die ons ver
telde dat iedereen in de States
sprak over een preventieven oor
log, die men loei zou moeten voe
ren .om te voorkomen dat Rus
land het spel van Hitier zou her
halen.
IN HET TEEKEN VAN DE
ATOOMBOM
Zoo groeide de internationale
toestand steeds scherper en schei-
per toe. Amerika waakte jaloersch
en grijnzend over zijn atoomge
heim, richtte in de eene helft van
de wereld overal steunpunten in,
van waaruit het de andere helft
kon bombardeeren. Te Bikini en
in de zandwoestijnen van Nieuw-
Mexico werden de nieuwgevonden
wapens beproefd, verbeterd en
aangepast. Steeds zwaarder en
sneller vliegtuigen werden ge
bouwd.
Intusschen organiseerde Rus
land koortsachtig zijn Oostersch
blok en drilde de volkeren uit zijn
wingewesten. Het werkte een vijf
jarenplan uit, dat er vooral op
berekend was de oorlogsindustrie
op te voeren en voerde alle fabrie
ken van belang, met machines en
menschenmateriaal, weg naar het
Oeral-gebied.
Op de debatten van het veilig-
heidscomité bleef Rusland stug
op zijn vetorecht staan, waardoor
het elk waarlijk vredesinitiatief
bleef sdboteeren.
Op alle internationale confe
renties teekende het Oostersch
blok zich scherp af. Maar ook de
Atlantische volkeren bleven niet
meer bij de pakken zitten. De
Engelsche en Amerikaansche le
gerstaven hielden gecombineerde-
besprekingen en na een inspectie
reis van verschillende weken, kon
Montgommery verklaren dat het
Britsch gemeenbest thans op el-
ken defensieven of offensieven
oorlog whs voorbereid.
De gedachte aan een onvennij-
delijken derden wereldoorlog werd
sterker en sterker... zoodanig dal
nu én in Amerika én in Engeland
stemmen opgingen om te protes
teeren en te zeggen dat het de
houding der Angelsaksers was
E reis van Brussel naar bach-
|fe?i de kupeis altijd ver, maar
I moederziel alleen in een wagen
met een centimeter ijs tegen
de ruitjes lijkt alles nog veel
verder. Je hebt enkel de wanne ge
zelligheid van je pijp en de matige
lauwheid van een chauffagebuis om je
wat op te knappen, en je bladert zeer
verveeld in een tijdschrift; kwestie
van de tijd dood te krijgen.
Morgen Kerstmis! Je begint een
kerstverhaal te lezen en hebt veel zin
om het al dadelijk ver van je "weg te
gooien, je weet immers bij ondervin
ding dat je weer eens mooie leugens
aan het lezen zijt en dat de dag na
Kerstmis voor je weer even grauw als
alle andere om het hoekje van de
nacht zal komen gluren. Maar kijk,
hier heb je toch een mooi plaatje...
Ruischende engels, blinkende ster,
teerluchend kindje, Maria, blij-geluk-
klg, bezorgde Sint Jozef, warme adem
van os en ezel, knielende herders...
Dit ware beeld is veel schooner dan
duizend leugensprookjes.
Ik kijk toe... Hoe heerlijk die stoere
koningen, die kwamen van verre
en afstand deden van alle macht. Hoe
ontroerend de machtige gestalte van
Melchior in stille aanbidding voor het
Kindje.
Schijnt de trein nu niet te vertra
gen?
Lichtjes flikkeren door de ruiten,
rood, groen en geel, en dan de witte
klaarte van een station. De schorre
stem van een garde roept over het
perron een onverstaanbare naam en
dan... schuift de deur van mijn coupé
open.
EN gouden kroon, met smarag-
dsn en robijnen, een breed
openwaaiende mantel met pur
peren gloed, en de zachte reuk
van zuidervruchten. Ik sta ver
baasd recht en mompel: Koning
MELCHIOR Maar, vooraleer ik goed
weet iaat er gebeurd is ligt mijn hand
in de zijne en zitten wij tegenover
elkaar, ieder in een hoekje tegen de
ruit.
Wat is het koud bij jullie in
Vlaanderen zegt hij met een vreem
de tongval, en hij wrijft met zijn
hand de lange ijskegels uit zijn wit
ten baard.
Ik zou iets willen zeggen, maar mijn
tong ligt als vastgevroren in mijn
mond.
Monkelend diept mijn reisgezel een
meerschuimen krompijp uit zijn man
tel op, stopt ze peinzend en een wolk
met een reuk als wierook naar mij
toeblazend vervolgt hij:
Ja, ieder jaar maken wij een reisje
naar een of ander land om er Kerst
mis te gaan vieren. Dit jaar ben ik
maar alleen, mijn vriend BALTAZAR,
kan niet tegen uw klimaat, kwestie
van zijn rhumatisme en GASPAR...
hij wijfeit even en veelbeteekenend
kijkt hij mij aan: Je zijt toch geen
krijgsauditeur zeker?
Nu moet ik toch luidop lachen en
schud heftig met het hoofd van nee.
Mijn zwarte vriend zou mij
zeer graag vergezeld hebben, maar hij
was bang van mee te komen naar het
land der superepuratie...*
Toen dacht ik een tijdje na en 'k
vroeg:
«Is hij rijk, je vriend?
Zeer rijk, hij bezat uitgestrek
te landerijen en duizenden waren zijn
onderdanen.
Zonder aarzelen zei ik toen:
Dan had hij gerust zonder
vrees kunnen meekomen. Dit land is
er een, o wijze, waar iemand die een
brood steelt uit honger met veel la
waai tot schande van iedereen naar
het politiebureel wordt gesleept, maar
wie heele steden in oorlogstijd liet
verhongeren kan rustigjes met het
opgestreken geld in Zwitserland aan
wintersport gaan doen. V/ie om
vrouw en kind in het leven te hou
den Duitsche cantines ging uitbor
stelen kan de Kerstster van uit een
gevangeniscel begroeten; maar wie
mülioen verdiende met smokkelen
kan met nieuwe Packards over de
Vlaamsche wegen snorren. Wie zich
ging baden in champagne en zijn
pijp aanstak met een briefje van
honderd, wijl het kind van zijn buur
man een tering opdeed van honger...
Luister, onderbrak de wijze,
mijn vriend was niet enkel machtig
hij ivas ook goed en rechtvaardig...
zou er dan een plaats in dit land
voor hem geweest zijn?
«Neen, zei ik, wij hadden hier
ook een wijze en goede Vorst, hij
liuiode een sprookjeprinses uit het
Noorden en zegen kwam er voer al
zijn onderdanen... s>
«Ja, maar volgens persagent
schappen vermoordde hij zijn vrouw
in de bergen en schond hij den eed
aan het land gezworenl
Geloof mij, vorst, en ik trok
geweldig aan mijn pijp IJzerblomme
om mijn woorden nog meer kracht
bij te zetten dit land wordt ge
knecht door een vuurroode minder
heid, afstammelingen van Herodes,
die je den weg zouden vragen naar
icat schoon is en goed, om het- dan te
kunnen vermoorden... Zoo onze ko
ning, liever dan zijn pijn te laten ver
zachten door de liefde van een meisje
uit ons land, zoo hij ons hier allen
had laten uitmoorden en hij naar
partys in Engeland was geweest met
vrouwen van alle allooi en, zonder
ermee te trouwen, dan zou hij hier
de deur niet hebben gekregen! 11
Toen keek Melchior star voor zich
uit en hij mompelde: nis dat Vlaan
deren?
Maar ineens dacht ik op de zeer
vele menschen voor- wie Kerstmis nog
meer is dan een réveillon en schui
ven van voeten over een dansvloer
bij schreeuwende jazz-muziek.
De Wijze uit het Oosten scheen
mijn gedachten te raden, en met een
milde stem monkelde hij mij toe:
Hebben jullie dan niets te vragen
aan het Kerstekindje, wellicht zou
Het het nog eerder geven als ik het
voorstelde.
lk keek diep in de oogen van den
ouden goeden man en er lag zooveel
teerheid en gulheid in, dat ik moedig
begon en immer voortging met zeer
veel dingen te vragen. Ik sprak hem
over de zieken van de sana die met
brandende oogen vol verwachting
naar het opstellen der kribjes had
den gekeken... Van de moeder van
den weerstander, die voor volk en
vorst ivas gesneuveld, die thans een
zaam schreide en zeker bereid zou
worden gevonden om de hand te rei
ken aan de kindjes van den zwar
ten die om pekelzonden in een kamp
zit... Van de vele jonge menschen die
ik ken, en die onder een lachend ge--
zicht zooveel vliemende pijn verbor
gen houden... Van de ontelbar en die
hunkeren naar wat warmte en iaat
liefde
Misschien zou het Kerstekindje lieh
wel wat troost en zegen willen bren
gen... en wat ivarmte van de ster?
De oude man knikte almaardoor...
Er schenen stralen te springen uit
zijn gouden kroon die als een aureool
rond zijn hoofd schitterde...
Ik had hem nog zeer, zeer veel din
gen willen vragen maar plots scheen
hij als weg te glijden,... vertraagde
de trein nu weer niet?
1CHTJES als een sterrenregen
voor de vensters. Een korte
stoot... Ik grabbelde naar mijn
i.valies.
Toen ik nog op de treeplank
stond zette de trein zich al in bewe
ging... Blinkende ruiten... een rook
pluim naar den hemel... en van ach
ter een roze-rood licht...
Een zware valies? vroeg de
baanwachter toen ik aan het reeds
geopend barreel kwam.
lk gaf hem zwijgend mijn kaartje
en keek nog even om...
Wacht je nog op iemand?
Rook je vroeg ik, en ik reik
te hem mijn étui over.
Verbaasd nam hij een sigaar.
Koude Kerstmis, hé, Mijn
heer...
«Ja, maar mocht hij goed zijn
en warm voor vele menschenharten
Toen stapte ik peinzend de hard-
gevroren landweg op...
die de aanleiding zou geven tot
een nieuwen oorlog.
In de Vereenigde Staten was
het dhr Wallace. Staatssecretaris
voor den handel, die in een fa
meuze rede verklaarde dat Ame
rika den oorlog wou uitlokken,
terwijl het in Engeland enkele
Labourafgevaardigden waren die
in opstand kwamen tegen de bui-
tenlandsche politiek van Bevin.
Wallace verweet Byrnes dat hij
de toekomst van de V.Sop het
spel zette, door het oorlogszuch
tig spel van het Britsch imperia
lisme mee te spelen, terwijl de
Labour rebellen hun minister en
partijgenoot verweten dat hij
volledig in het zog van het dol
lar-imperialisme ging varen. Bei
de protestanten prezen dan ook
een meer Amerikaansche, respec
tievelijk meer Britsche buiten-
landsche politiek aan.
De rollen leken dus, bij het ein
de van dit jaar totaal omgekeerd.
In plaats van een kreet om een
heid, tegen het Sovjetgevaar, klon
ken thans verschillende roepen
om een meer afzonderlijke en
meer tegemoetkomende houding
tegenover de roode dictatuur.
DE DAGERAAD VAN DEN VREDE?
Wat er nu achter de schermen
en in de gesprekken tusschen vier
oogen allemaal gebeurd is, weten
Wij niet. Is Rusland terugge
schrokken voor de bedreiging van
een preventieven atoomoorlog of
heeft het de grens van zijn eigen
bluf en weerstandsvermogen over
schreden, wij loeten het niet.
Een zaak staat nochtans vast
en wij hebben ze in onze jongste
artikels duidelijk onderlijnd: Rus
land heeft een goed stuk van zijn
aanstellerigheid verloren en op
veel punten waar het in Juli te
Parijs nog onhandelbaar was,
thans volledig gecapituleerd en
de eischen der Angelsaksers inge
willigd.
Dat was natuurlijk een reuzen
stap vooruit op den weg naar de
liquidatie van den tweeden we
reldoorlog. De groote vooruitgang
die echter tijdens de jongste
U.N.O. vergadering te New-York
werd gedaan, was de positieve
wijze waarop het probleem van de
ontwapening werd aangesneden.
En ook daar heeft Rusland nu
eens afgezien van zijn eeuwig en
hervig stokken in de wielen
steken.
O zeker, het is nog maar een
schuchter begin en we herinneren
ons nog al te goed den optimis-
tischen toon die op de ontwape
ningsconferenties na den eersten
wereldoorlog werd aangeslagen
om nu al te hoopvol te zijn, want
de schoone woorden die 25 jaar
geleden gesproken werden, heb
ben niet verhinderd dat millioe-
nen menschen een kwart eeuw
later den dood zijn ingegaan.
En toch moeten wij gelooven
in de toekomst, en met Minister
Bevin hopen dat de conferentie
van New-York eindelijk de da
geraad van den vrede ie.
EN 1S47?
Met die meer opgeluchte ik
zou haast zeggen met die Kersi-
misstemming, gaan wij dus het
nieuwe jaar binnen. Vrede is er
op deze ivereld nog niet, er wordt
nog bloed vergoten in China, in
Indo-China, in Palestina, in In-
die, in Iran, in den Balkan... En
achter dit alles woedt den belan
genstrijd tusschen de grooten de
zer aarde.
1946 eindigt op een blijdere
noot en de Kerstnacht van alt
jaar zal ons stralender toeschij
nen dan de Kerstnacht 1945.
Maar laat ons niet te vroeg
victorie en vrede roepen, want
1947 kan nog heel wat verrassin
gen brengen.
In Maart a.s. immers zullen
de vier Grooten het statuut van
Duitschland bepalen. Dat kan nu
een vat vol gevaren worden, want
toegeven of ontkennen, maar het
is duidelijk dat Oost en V/est se
dert Duitschland's onvoorwaarde
lijke capitulatie, elkaar de gunst
van het Duitsche volk betwisten.
Nu is het goed te verivachten
dat Rusland mordicus de Duit
sche Oostgebieden blijvend in
zijn bezit zal willen houden. Da
Sovjets hebben die gebieden im
mers al volledig als Sovjetgebie
den ingericht. Anderzijds blijkt
van nu al dat de Duitsche bevol
king van het communisme niet
weten wil en dat het anderzijds
van nu al besloten is geen vrede
te willen aannemen waarbij
Duitschland verminkt wordt.
Men zou nu natuurlijk kunnen
probeer en Duitschland, icgc.i heel
zijn wil in, een dictaat op ie drin
gen, maar dan zou ae reactie
eensdaags nog veel erger zijn
dan-het met het naüonaiu-sccia-
lisme geweest is. De Russische
inschikkelijkheid te New-York
kan nu goed ingegeven zijn door
de speculatie dat de Angeisaksers
dan in Maart '47 te Moskou in
schikkelijk zullen zijn. Dit is ech
ter weinig te verwachten, want
wie Duitschland wil verminken,
zal Duitschland's vijand zijn. De
Angelsaksers zullen dus vermoe
delijk alles doen ivat ze kunnen
om Duitschland in de Wester-
sche sfeer te krijgen.
Tenware Rusland plots weer
aan politiek opbod zou doen,
want ook voor hen is het van
belang Duitschland aan zijn kant
te hebben...
Zoo zien we dat we met nog
niet al te veel betrouwen het
nieuwe jaar mogen ingaan.
De Kerstvrede is op de wereld
nog niet neergedaald, want vre
de is in den grond liefde en zoo
lang de volkeren elkaar niet
waarlijk gaan begrijpen, zullen
ze elkaar niet beminnen, zal er
geen vrede zijn.
Laten wij dan alvast hiermee
beginnen en het Kerstekindje
vragen dat het de harten en
geesten der verantwoordelijke
staatslieden komt verlichten en
verwarmen.
V. WESTERLINCK.
BESTUUR EN REDACTIE:
Sansen Gebroeders
Gasthuisstraat 19,
Poperinge
Telefoon 9. Postehcck 47.63.60.
ABONNEMENTSPRIJS VOOR:
België (bot Nieuwjaar)2,frank.
Belgisch Congo 3,fr. p. week.
Frankrijk 4- Holland 3,fr. p. week.
Andere landen 3,50 fr. p. weck.