Tchecko-Slowakije 1938-1948
Wij zullen het tonen
Rond het Vierde
Congres te
Waals
Brussel
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN WESTVLAANDEREN
Is de Middenstand het Stiefkind
van Vadertje Staat
Onze LITTERAIRE
Prijskamp
f
MAARSCHALK
MONTGOMERY
BEZOEKT ONZE KUST
BUITENLANDS OVERZICHT
EEN BAANBREKEND
BESLUIT
VAN PAUS PIUS XII
I.Ö 00 Fr. PRIJZEN
AMERIKAANS KOLONEL
SCHENKT 400 PAAR
LAKENS TERUG AAN
BELGISCHE GEMEENTE
Het Vraagstuk van de Middenstand
OOSTENDSE
VISSERSSLOEP NAAR
BELGISCH KONGO
TREIN RIJDT IN VOLLE
VAART HELLING AF
IN ZWITSERLAND
Zaterdag 28 Febr. 1948.
BESTUUR EN REDACTIE:
Gasthuisstraat 19, Poperinge.
Telefoon 9. Postcheek 47.63.60.
ABONNEMENTSPRIJS YOOK:
België tot Nieuwjaar: 88 fr.
Belgisch Congo 3,— fr. p. week.
Frankrijk 4 Holland 3,— fr. p. week.
Andere landen 3,50 fr. p. week.
Uitgave PCJPERINGE-IEPER-WÊRVIK en Omliggende
Aangesloten bij V.B.P.P.
y JAAR. N' 9.
PRIJS PER Nr: 2 FRANK.
ONZE BURELEN:
Uoeselart, St-Alfonsusstraat 13.
leper, G. de Stuersstraat 4.
Poperinge, Gasthuisstraat 19.
Veurne, Noordstraat i4.
Wervik, Kasteelstraat 26.
Nieuwpoort, Langestr. (M. Dunton).
ONZE UITGAVEN:
u oeselare-Ieper-Mcenen.
4> Veurne-Nlcuwpoort-Diksmuide,]
Poperinge-leper-Wervik.
En er zijn waarachtig nog men
sen die menen dat goede wer
ken» uit de mode zijn! Zij zelf
hebben niemand nodig en: dus!
Met Nieuwjaar deden de «Chris
telijke Mutualiteiten» beroep op
hun honderdduizenden leden om
de teringlijders en hun familie
te steunen.
Hoe gesteund werd, weet ik: niet.
Maar wie ooit een Sanatorium
bezocht, wie ooit naging hoe 't
gaat in een gezin waar vader of
moeder naar het Sana werd over
gebracht, weet er alles van. Zou
dat geen goed werk geweest zijn?
Een werk van echt-christelijke
naastenliefde?
Bezocht ge reeds onze twee
Sana's: «De Lovie» en het Sana
te Sijsele?
Onze provincie deed het hare,
vervulde haar plicht; 't was ook
een prachtig werk van christe
lijke naastenliefde. Dokters en
zusters en personeel en de
aalmoezenier! kunnen daar
dag-in, dag-uit die naastenliefde
oefenen!
Maar onze Sana's liggen... vol
en tal van zieken wachten om
hun beurt! Gevolgen van den oor
log, van ondervoeding, van gevan
genschap, van opeising om naar
Duitsland te gaan arbeiden ge
volg van... gebrek aan woningen,
nu de oorlog nagenoeg drie jaar
voorbij is.
A
De geneesheren stuurden een
rekwest aan de regering. Zij we
zen er op dat het gebrek aan wo
ningen, met het onvermijdelijk
gevolg van opeenhopen van ge
zinnen en kinderen in dezelfde
Woonplaats, de tering tot natio
nale kwaal maken moest.
De Radio bracht dat nieuws
over.
Dat was nu eens naar het hart
gesproken.
De geneesheren moesten het
toch weten. Zij ondervonden het!
immers, iedere dag. Zij wilden het
nationaal geweten wakker schud-;
den, zij wilden de regering voor
haar plicht stellen.
Zeer mooi! Ik durf niet schrij
ven zeer schoon... immers het
zijn de... Nederlandse geneeshe
ren die de Nederlandse regering
atténtwilden maken. Hoe
't nu zij, bravo! voor die Neder
landse geneesheren!
Zouden onze Vlaamse genees
heren, kom! onze West-Vlaam
se geneesheren 't zelfde niet kun
nen doen? We hebben, goddank!
nog vele dokters die begaan en
bekommerd zijn om hun eigen
volk, om ons Vlaamse volk!
Te meer daar de eerste pogin
gen om ernstig de plaag van de
woningnood te bestrijden, van
West-Vlaanderen uitgingen. Een
bewijs te meer dat de christelijke
naastenliefde hier niet wegstierf
noch door twee bezettingen werd
uitgerukt.
Het wetsvoorstel om aan arbei
ders gelegenheid te geven met
staatshulp een eigen huis te bou
wen, kwam van de Heer De Taeye,
de... taaie volksvertegenwoordiger
voor Kortrijk.
De eerste provincie die steun
verleent aan de kleine man
die een eigen huis bouwen wil?
West-Vlaanderen.
En reeds hebben enige gemeen
ten in West-Vlaanderen het zelf
de gedaan.
We spreken nog niet van die
steden en gemeenten waar de oor-
Jog huis hield en hele straten in
puin liet; waar nu hand aan 't
werk wordt geslagen.
Zo niet begonnen wordt met
de woningnood te bestrijden, zo
wordt die een katastrofe, een na
tionale ramp, zo sprak een minis
ter, een lid van onze regering.
Maar, sommigen denken alleen
aan de grootstad, of aan steden;
waar kazernes zouden worden op
getrokken voor tientallen gezin
nen. De leden van de Katholieke
Werkliedenbonden kregen reeds
foto's van zulke... gevangenissen
in hun maandblad! Nesten wor
den dat van tering, van meer dan
een soort!
Wij, in Vlaanderen, weten dat
ieder gezin behoefte heeft aan
een huis, niet aan een paar ka
mers op het vierde of vijfde ver
diep. En zo diep, zo geweldig diep
ligt bij al onze mensen dat ver
langen om meester en baas te
ziin In het eigenhuis. Eerst
dan gevoelt gij u vrij wanneer ge
in het uwe woont.
Zou 't geen goed werk zijn daar
aan mee te helpen?
om die plaag van de tering
voor goed uit ons landje te ban
nen,
om onze arbeiders en de
kleine mantoe te laten heer
en meester te zijn in het zijne?
om een einde te stellen aan
de onmogelijke toestanden die
we nu kennen: drie tot vier ge
zinnen opeengetast in de zelfde
woning?
Laten we niet alleen de... Ne
derlandse geneesheren spreken.
Laten we ons eigen hert en
onze... vaderlandsliefde spreken.
Er is goed werk te doen, bui
tengewoon goed werk!
voor onze gemeentebesturen,
voor onze Eigen-Huis »-maat-
schappijen, die na 1918 in onze
provincie duizenden huizen heb
ben gebouwd,
voor zo velen die aan de bouw
maatschappijen geld... kunnen
uitlenen zou ik niet beter zeg
gen: geld moeten uitlenen, om
het nodige kapitaal te vormen.
Zonder dat geld immers kunnen
die plaatselijke maatschappijen
in onze grotere gemeenten en
kleine steden, niet beginnen.
De Katholieke Werkliedenbon-
den, de Katholieke Arbeidersvrou
wen roepen onze hulp in.
Er is goed werk te doen,
er is een nationale ramp te
voorkomen, of althans te bestrij
den.
Of zullen we tal van Sana's la
ten bijbouwen?
A
Wie helpen kan, helpe!
Wie zou er nog denken dat
goede werken tot het verleden
behoren?
Goede werken uit de mode? Al
leen bij die mensen wier hert een
verzegeld... graf is. Er zijn er nog
wel, hier en daar, O. L. H. moet
immers van alles, zijn getal heb
ben. Maar de christelijke naasten
liefde leeft nog bij ons in... West-
Vlaanderen.
Wij zullen het tonen!
PÉ VLAMYNCK.
Hij zal te Koksijde aanlanden
en tot Oostende doorreizen.
Koksijde zal met een bezoek van
Veldmaarschalk Montgomery vereerd
worden op Zaterdag 3 April 1948. Dc
aankomst van de Maarschalk heeft
plaats om 11 uur op het vliegveld
van Koksijde. Eerst gaat de ont
vangst en voorstelling door van de
Gemeenteoverheden. Om 11.05 uur
heelt op het Gemeentehuis 'het over
handigen van het diploma van Ere
voorzitter van de Verbroedering «Bri
gade Piron» plaats. De Veldmaar
schalk vertrekt om 11.10 uur uit
Koksijde naar Oostende, langs Oost-
duinkerke, Nieuwpoort, Lombardsij-
cie, Middelkerke. De terugreis ge
schiedt om 14.20 uur uit Oostende
waar Monty dan weer van op het
vliegveld van Koksijde zai vertrek
ken.
Het is beslist een grole eer voor
het klein hadplaatsje Koksijde met
zulk hoog bezoek vereerd te worden.
DE PUINEN VAN DEN IJZERTOREN
WORDEN OPGERUIMD
T" j i'l OM*
J 4t"i -. s
br Nv
Een reeent zicht op de vernielde IJzertoren en de opiuimlngswerken.
Deze foto's werden getrokken op Dinsdag 17 Februari 194$. De op-
Tuimingswerkeri werden 14 dagen vroeger begonnen en zullen 3 maan
den duren. Op bovenste folo ziet men wat overblijft van Vlaandercn's
IJzertoren die door misdadige onbekendehanden vernield werd. Dit
gedeelte moet verder afgebroken worden tot aan de crypte, die eerst
zal hersteld worden. - liet stcenafval wordt rond het gedenkteken ge
voerd zoals onderste foto aanwijst om de stenen plate-forme
n't te breiden. Later moet de IJzertorcu weer statig en koppig op-
Iijzen en het verbindingsteken worden van alle Vlamingen die bet met
het welzijn en dc vooruitgang van Vlaanderen, goed menen. «Gelijk
Jfceetesken i# ygdcri huis, jou ktjam >k II i» JUiftÜEl..
KLEMENT GOTTWALD
de Tchecko-Slowaakse Eerste-Minïs-
ter, die thans ook zijn land in de
eomnnmisthehe ma shtsgreep heeft
weten te prangen.
NOG EEN VERVLOGEN ILLUSIE
Vlanneer bij de jongste verkie
zingen in Tchecko-Slowakije de
communistische partij, dank zij
de gekende manoeuvres en uitbui
ting van de weerstand, 40
van de stemmen behaalde, werd
dhr Klement Gotiwald, commu
nist, als eerste minister aange
steld.
Op dat ogenblik hebben veel
mensen, kranten en staatsleiders
zich de vraag gesteld hoe dat ex
periment zou aflopen. Het toas
inderdaad duidelijk dat men
Tchecken en Slowaken niet on
der de knoet zou kunnen bren
gen, zoals 7nen dit met de Ballen,
Polen, en Balkanlanden gedaan
had, en wel om een drievoudige
reden: 1) Tchecko-Slowakije was
een bondgenoot tijdens de oorlog,
met een zeer Russophiele presi
dent; 2) Tchecken en Sloioaken
zijn heel wat meer geciviliseerd
dan de andere Balkanvolkeren
en heel vrat meer democratisch
en aan die democratie gehecht;
3) het land ligt verder van Rus
land af en vormt in feite de brug hebben ieaen de nationale socia-
tie, neen, daar zijn de Sovjets veel
ie sempuieus rwor.
Die meneer Zorin komt eenvou-
diy-weg de aankomst controleren
van het broodgraan dat uit Rus
land aan Praag werd opgestuurd.
V/at een onschuldige bezigheid,
niet waar? Zo onschuldig dat
zelfs de meest onschuldige zuige-'
ling nooit zal geloven dat het
icaar is.
Iedereen zal integendeel terug
denken aan het bezoek dat
Vichinskp, die andere Russische
excellentie, in 1945 bracht aan
Koning Michaël van Roemenië.
Toen kreeg Koning Michaël 24 uur
tijd om diegene tot eerste-minis-
ter te benoemen die hem twee
jaar later uit het land zou weg
jagen om het volk naar hartelust
te kunnen onderdrukken.
Geen enkel bericht wijst er op.
maar het lijdt geen twijfel dat
kameraad Zorin thans gelijkaar
dige beleefdheidsbezoeken bij
president Benesj aflegt.
BENESJ,
DE DOORN IN HET OOG
Ja die Benesj, dat is voor de
heersers van het Kremlin een
embetant geval. Die man was een
Russophiel avant la lettre. Hij is
het zelfs die, ingelicht door zijn
eigen spionnagediensten in April
1941 de Russen op de hoogte ge
bracht heeft van de aanval die
Hitier tegen de Sovjet-Republiek
aan 't beramen en aan 't voorbe
reiden was. Benesj is de man
die generaal Sikorski, Pools eer-
ste-minister te Londen, er toe
overhaald heeft onderhandelin
gen met Stalin aan te knopen.
Benesj is tenslotte de afgod van
de Tchecken en is zelf bij veel
Slowaken in hoog aanzien.
Zo 'n man zet men dan ook niet
gemakkelijk op zij ook al is men
overtuigd dat hij voor een volks
democratie naar Moskovitische
snit veel te democratisch is.
Maar ivie denkt dat er voor de
heren van het Kremlin iets hei
lig is, buiten hun eigen kapelleke,
die slaat de bal volledig mis.
Benesj mag zijn wie hij wil,
maar als hij niet wil plooien, dan
zal hij kraken. En liefst eerst
plooien en dan kraken.
Het zal dan ook wel niet toe
vallig zijn dat de communisten
hun batterijen het meest gericht
tussen Oost- en West-Europa.
Om deze redenen werd alge
meen geacht dat de communisten
zich daar constitutioneel en de
mocratisch zouden gedragen en
dat het internationaal commu
nisme aldus ging bewijzen dat al
le publicatie en beweringen over
dictatuur. Gepsoe, enz... slechts
laster, larie êft apëiïkoot wareii.
Superoptimisten zagen hierin
dan ook een mogelijkheid voor de
civilisering van hét bolsjewisme
tot in Rusland toe.
De regering Gottwald vertrok
dus met een préjugé favorable
vanwege de vrije volkeren.
En eens te meer werden ze be
drogen in him verwachtingen en
zagen ze hun illusies in rook ver
vliegen tijdens de jongste maan
den en vooral tijdens de laatste
dagen.
Alle beloften en mooie woorden
ten spijt is het Kremlin vast be
slist ook Tchecko-Slowakije on
der de voet te lopen, en dit land,
dat 10 jaar geleden als eeh der
eerste slachtoffers van het nazis
me onderdrukt werd. na een kort
stondige vrijheid, opnieuw te ver
drukken en te doen doodbloeden
in drenst van een wezensvreemde
cu verafschuwde heerserskaste.
HET GEKENDE PROCÉDÉ
Overal waar de Russen elke te
genstand willen breken gaat het
volgens dezelfde formule: com
munisten in de regering brengen,
hen de sleutelposities laten bezet
ten: leger (liefst een onafhanke
lijk generaal), binnenlandse
zaken (politie), justitie en arbeid;
verder de hand leggen op de vak
verenigingen; dan een complot
ontdekken tegen de veiligheid van
de Staat waar de leiders der an
dere partijen in betrokken zijn,
spionnage in dienst van vreemde
imperialistischemogendheden;
dan regeringscrisis en nieuwe
echte democratischeverkiezin
gen die de meerderheid geven
aan de communisten of een so-
eidlo-communistisch blok en dan:
leve de sovjetisatie 100%.
Waar de partij te lastig is om
spelen voor de binnenlandse woel-
makers alleen, daar komt dan
nog een afgezant uit Moskou met
de nodige bedreigingen, dwang
middelen en het nodige wapenge
kletter.
Zo ziet het gewoon scenario er
uit.
Zo verloopt het ook in Tchecko-
Slowakije.
Daar zit ook 'n communist aan
binnenlandse zaken. Die epureer-
de de politie en stak ze vol com
munisten. Dit werd de andere par
tijen van het Nationaal Front ten
slotte te bar en ze gaven ontslag.
Et voila: dat zijn natuurlijk
de provocateurs en de agenten
van het oorlogszuchtige en impe
rialistische Amerika.
Onmiddellijk groot lawijt: Gott
ioald organiseert de straat. Het
komt tot een staat van beleg. De
grenzen worden gesloten om te
beletten dat de verraders zouden
ontvluchten. De syndicaten hou
den een algemene staking. De ook
bij ons bekende waakzaamheids-
en actiecomité's» worden in 't le
ven geroepen en de communisti
sche minister van binnenlandse
zaken is brutaal genoeg om alle
Imrgemeesters en gemeenteraads
leden van geheel het land met
één pennetrek af te zetten en hun
macht op die beruchte comité's
over te dragen. En waar de
coco-ministers het niet recht
streeks aandurven iemand uit zijn
post te verjagen, daar hebben ze
vlug een bent je ultra-rode be
dienden en ambtenaren gevon
den om de minister van verkeers
wezen en die van posterijen uit
hun departement te verjagen.
Toevallig komt dan ook seig
neur Zorin, Russisch vice-minis
ter van buitenlandse zaken, per
vliegtuig uit Moskou te Praag toe.
Hij zal zich natuurlijk niet men
gen in de binnenlandse aangele-
'yejijieden van deze bevriende na-
HEER BENESJ
de President der Tchecko-Slowaakse
Republiek, die heeft moeten zwichten
voor i het communistisch straatgedee
en vrij spel laten aan de Eerste-Mi-
nister Gottwald om het land onder
communistisch beleid te brengen.
«o»
lace: die voorstander is van een
verregaand compromis met de
communisten en dat de politiek
door de nieuw verlcozene voorge
staan als volgt kan worden sa
mengevat: Tegen het Truman-
plan voor hulp aan Griekenland,
Turkije en China: tegen de al
gemene dienstplicht; tegen het
Marshallplan en voor een politiek
van bevrediging ten opzichte van
Rusland. In één woord: laat de
coco's toch hun gangen gaan.
Wat moeten de heren van het
Kremlin in hun handen wrijven
e.i zeggen: 't gaat goed, we kun
nen voortdoen, Amerika zal niet
tussenkomen.
En dat alles beioijst eens te
nicer hoe dringend nodig het is
de Westerse Unie solied uit te
bouwen en militaire accoorden
met de Verenigde Staten af te
sluiten indien wij niet wensen
één voor één door de communisti
sche veelvraat te worden opge
slokt.
25-2-43. V. WESTERL1NCK.
Franse taal toegelaten
in Frankrijk bij sommige
Kerkelijke Plechtigheden.
Vatikaanse kringen hebben mede
gedeeld dat dc Heilige Vader, met
het oog op dc huidige omstandighe
den en ingaande op een verzoek van
Kardinaal Emmanuel Suhard, aarts
bisschop van Parijs, toelating heeft
verleend om de Franse taal te ge
bruiken bij het toedienen van het
Doopsel, het Huwelijk, het II. Oliesel
en het houden van de lijkdiensten.
Het gebruik van het Frans blijft
beperkt tot bepaalde formules, doch
is toegestaan in alle Franse diocesen.
Een bizonder ritueel, waarin de ge
beden en de formules in het Frans
zijn vertaald, werd samengesteld en
ter goedkeuring aan de Congregatie
der Riten voorgelegd.
Zie verder uitleg op 2e blad
Tijdens het offensief van von
Rundstcdt had de Amerikaanse ko
lonel Hanlon een 409-tal paar lakens
gevraagd aan de inwoners van Heni-
roulle, bij Bastenaken, opdat zijn
mannen zich erin zouden kunnen
hullen, om aldus niet te worden op
gemerkt door de vijand, midden de
wit-bcsneeuwde velden. Goed gevolg
werd alsdan aan zijn verzoek gegeven
en dan ook beloofde hij die lakens
terug te schenken.
Eens van legerdienst ontslagen,
heeft kolonel Hanlon dan bij de be
woners van zijn stad in de U.S.A. ge
vraagd hem lakens te bezorgen, op
dat hij zijn belofte zou kunnen ge
stand houden. Aan zijn verzoek werd
ook goed gevolg gegeven en Zater
dag 21 Februari jl. werden de van
uit de U.S.A. medegebrachte lakens
door kolonel Hanlon teruggegeven
aan de inwoners van Hemroulle. Dit
gaf aanleiding tot een roerende
plechtigheid.
l!lil!!!Nll!!l!l!!lll!l!>!!!llllll>!ll!!IIIHilllllll!lll!lll!!!lllll!!lllllll>llllll!llllll!lllll!lli!!!!lll!ll!!lll!!niliS12ini:illii!ll
listen, partij waarvan Benesj lid
is, en dat het die partij is die
door de communisten ervan be
schuldigd wordt een militaire
putch ie hebben voorbereid.
Op die manier zal men onrecht
streeks het prestige van Benesj
aantasten en zijn weerstandsver
mogen. trachten te. verminderen
en te breken. Zo bv. een compro
mis of een koopje in volgende zin:
we zullen over die putch niet
meer spreken als gij de voonvaar-
cien van Gothoala aanneemt voor
het vormen van een nieuwe rege
ring. Op die manier zou Benesj
misschien enkele van zijn vrien
den kunnen redden, voorlopig...
EEN NIEUW MUNCHEN?
Wat hebben de communisten
al niet gebazeld over München!
Daar werd Tchecko-Slowakije aan
Hitier opgeofferd. Daarin ligt de
voldoende motivering van het
Duits-Russisch niet aanvalspact,
enz., enz
Een tweede München mag er
dan ook volgens de communisten
nooit komen. En wij zeggen: ac-
coord. Het eerste München was
het toegeven van de onvoorbe
reide democratiën uit het Westen
aan de vleesgeworden oorlogsgod
Hitler. Men heeft er een jaar tijd
mee gewonnen om zich gereed te
maken, maar het was duidelijk
dat het de slechte methode was.
Er mag dan ook geen tweede
München komen waarop voor de
tweede maal de democratiën zou
den duimpje leggen voor de dic
tatuur die met wapengekletter
het ene land na het andere over
rompelt en zich daarbij opwerpt
als de kampioen van de vrede in
de wereld.
In dit tweede, zoals in het
eerste München, zou Tchecko-
Slowakije het slachtoffer moeten
worden. Welnu, heren communis
ten, wij zeggen het met u me
de: geen tweede München, geen
slachtoffers meer onder de auto
ritaire en totalitaire pletrol. Het
is genoeg. Geen stap verder.
Zo omtrent zou de taal van
Benesj, de stem van Amerika en
van het vrije Westen moeten lui
den.
Dat de States hard zullen zijn
hebben zij al laten verstaan. Maar
zullen-ze iets kunnen doen? Daar
ligt de grote vraag, en wij menen
van niet. En zoel om de volgende
redenen:
1. - De regeling van de crisis
zal waarschijnlijk op binnenlands
plan gebeuren: Benesj zal gedeel
telijk capituleren omdat hij weet
dat hij geen effectieve hulp kan
.krijgen van buiten.
2. - Amerika heeft in Europa
geen troepen meer die tegen de
Russische divisies kunnen opwe
gen en dientengevolge is de druk
king die ze kunnen uitoefenen op
Moskou onder dit opzicht ook
weer nul.
3. - De aanstaande presiden
tiële verkiezingen zullen de Tru-
man-administratie tot grote voor
zichtigheid aanzetten.
4. - Buiten het diplomatiek pro
test en drukking door uanwezig-
heic van troepen blijft alleen de
oorlog open die Amerika niet
wenst en waarop het niet is voor
bereid.
Misschien zijn we pessimistisch,
maar we vrezen dan ook dat het
ongeluk over Tchecko-Slowakije
zal neerdalen. Niet in eens ver
moedelijk, maar in twee of hoog
stens drie etappes.
En het is jammer dat Stalin
en Molotov, juist gelijk Hitier en
von Ribbentrop in 1940, in de me
ning kunnen verkeren dat Ame
rika, om binnenlandse redenen
moeilijk zal kunnen ingrijpen.
Het zal de heren van het
Kremlin inderdaad niet ontgaan
zijn dat een gedeeltelijke verkie
zing te New-York schitterend ge
wonnen werd door een cundidaat
van de American Labour Party
tegen een democraat in. Nu moet
men weten dat de overwinnaar
gesteund wordt door Henry Wal-
Zaterdag en Zondag te Brussel,
hielden een groep Walen het vierde
Waalse Congres, na de Congressen
van Luik, Charleroi en Namen.
De voorzitter van hpt bureau was
niemand minder dan dhr Merlot,
Belgisch Minister.
Over al de cnrih daar verteld wil
len we geen lang verslag uitbrengen
en ook willen we maar seffens zeggen
dat het merendeel der Walen met de
geest en de betrachting van het ge
houden Congres, niet akkoord gaan,
betrachting die strekt tot het inrich
ten van het federalisme en Los van
Vlaanderen» en het zorgen dat bij
het inrichten van het federalisme,
Brussel niet toegewezen worde aan
de Vlamingen en dat de Brusselaars
blok moeten vormen met de Walen
willen zij niet verslonden worden
door de flamingantische mensen
eter. (Woorden op het Congres uit
gesproken).
Buiten genoemden Minister Merlot,
waren nog rerschillige Volksvertegen
woordigers aanwezig en een hunner,
Socialist Van Belle, ondervoorzitter
van de Kamer, verklaarde luidop:
Nooit zullen de Vlamingen te vin
den zijn voor de federalistische op
lossing tenzij zij daartoe gedwongen
worden door de Walen.
Men scheldt me wel eens voor ver
rader, maar dat men mij voor een
verrader van België scheldt, dat
raakt mijn koude kleren niet, zo lang
men mij niet uitscheldt voor een ver
rader van Wallonië. Wanneer ik
moest kiezen tussen België en Wal
lonië dan zou ik Wallonië kiezen.
En als bouquetmoeten we er
nog bijvoegen dat een afvaardiging
van het Waals Congres Zondagmor
gen door burgemeester Van de Meu-
lebroeck ten stadhuize van Brussel
ontvangen werd.
Heel terecht schrijft de correspon
dent van i De Nieuwe Gids
Wij hebben, tijdens de laatste
zitting van het vierde Waals Congres,
dat we de lezer moge ervan over
tuigd zijn meer voor onze persoon
lijke onderrichting dan voor ons ge
noegen hebben gevolgd, eens aan
dachtig dc figuur van dhr Merlot ga
degeslagen. En we hebben toen, bij
ons zelf, de bedenking gemaakt Zie
daar een man, die een zware verant
woordelijkheid cp zich heeft geno
men Niet, dat we dhr Merlot, al
de onbekookte, geëxalteerde en zelfs
kinderachtige uitlatingen van som
mige onzer Waalse landgenoten er
ten beste hebben gegeven, in de
schoenen willen schuiven. Niet, dat
we ongevoelig zijn gebleven, voor de
lofwaardige pogingen, welke hij heeft
aangewend cm paal en perk te stel
len aan de erbarmelijke woorden
kramerij van de hevigsten onder zijn
congressisten. Niet dat wij zijn be
klemtonen van het Belgische bestand
deel in de federalistische gedachte,
niet hebben gewaardeerd.
Maar eenvoudig, omdat dhr Merlot
er was..., omdat een Minister, lid van
de Belgische Regering, er ais voor
zitter fungeerde, en omdat dhr Mer
lot ofwel daar ofwel IN DE MINIS
TERRAAD op zijn plaats niet is.
Wij hebben, in onze tijd, menig
congres bijgewoond en koesteren niet
veel illusies over de betekenis ervan.
Wij weten zeer goed, dat op de
Vlaamse congressen en betogingen-
van-tussen-de-twee-oorlogen, het ook
allemaal zo pluis niet was: er zijn
zo weinig mensen, die nan de beko
ring kunnen weerstaan, de gekste
dingen te vertellen om 's anderen
daags in de kranten te kunnen lesen,
dat ze ee daverend applaus moch
ten in on .vangst' nemen
Dat is nu eenmaal één van die te-
Kenen vr.;i he£ gebrek jan politieke
rijpheid van een volk. Maar wij her
inneren ons niet, öe hysteriekste
V. N. V.-er ooit te hebben horen ver
tellen, wat vertegenwoordigers van
zgu. grondwettelijke partijen op het
Waals congres hebben uitgekraamd.
Wij hebben nooit een Vlaams ender
voorzitter van de Kamer horen ver
klaren, dat het hem vollledig on
verschillig liet, door te gaan voor een
verrader van België Noch de Vlaam
se socialisten, noch de Vlaamse libe
ralen, noch de Vlaamse katholieken,
■hebben met het anti-Belgisch extre
misme ooit iets gemeens •willen heb
ben. En wij betwijfelen het ten zeer
ste of Staf De Clercq, met een uitge
lezen groep van zijn menden, ooit
op het Brussels stadhuis zou ontvan
gen geworden zijn. Had eeh Katho
liek Vlaams minister voor de oorlog,
een landdag van het V. N. V. bijge
woond, laat staan voorgezeten, dan
zou en te recht een storm van
protest zijn opgerezen, die de schul
dige uit de Ministerraad zou hebben
verdreven.
Tegenover de hysterie van een Si
mon, de tranerige bedenksels van een
Grégoire, de goedkope demagogie van
een Van Belle, kan men zich onbe
tuigd laten. Maar van dhr Merlot,
heeft men het recht uitleg te eisen.
Er zijn mensen, die het Vaderland,
veel minder kwaad hebben berokkend
dan hij, die in de gevangenis zaten.
Een kieskeuriger man dan dhr Mer
lot, had zich, zolang hij Minister was,
van dergelijke manifestaties onthou
den. Nu wordt, of hij het wil of niet,
de regering er bij betrokken. Men
kan niet tegelijkertijd Minister zijn
van de Belgische Staat en tegen de
Belgische Staat complotten smeden.
Men kan niet tevens in' de rege
ring zetelen en de oppositie leiden.
Of is de regering voor het federalis
me? En indien niet, waarom duldt zij
nog langer in haar schoot, de aanwe
zigheid van de Voorzitter van het
Waals Congres.
Een grote waarheid ls het: Er
hebben er veel binnen gezeten en er
ziften nog veel .veroordeelden bin
nen, die het Vaderland veel min
kwaad hebben berokkend.
Er moet ln zulke zaken door onze
Regeling klare wijn geschonken,
willen de goedmenenden de gebroken
potten niet betalen.
Wij zijn een volk van pruttelaars.
Geen land ter wereld kent een weel
de en een welstand als het onze, en
toch zouden wij liet record der mis
noegdheid gemakkelijk kunnen weg
kapen. Want wij zijn ongelukkig als
we niets hebben om op te schelden
of om over te vitten. Bij de meeste
mensen van ons land is de Staat
een zevenkoppige draak en zijn alle
politiekers profiteurs, bedriegers en
woordenkramers. Dit slecht karak
ter van ons zal wei niet beteren door
het lezen van 'n paar artikels. Daar
om moet bovenstaande vaststelling
hier slechts aanzien worden als het
dekor waarin we de verhouding
tussen Staat en Middenstand moe
ten zien en belichten. Want iedereen
zal bekennen dat de middenstander
onder alle Belgen de meest misnoeg
de en meest pruttelachtige is. Dit
zou ons op het eerste zicht moeten
verwonderen. Het is immers duide
lijk dat de zelfstandige ambachts
lieden en neringdoeners, bij wie de
traditie zo diep is ingeworteld, bij
wie de familie nog de spil is van gans
het bedrijfsleven, meer dan wie ook
de orde en de rust moeten liefheb
ben en dus de beste vrienden moes
ten zijn van het Staatsgezag dat die
orde handhaaft en hun normale ac
tiviteit mogelijk maakt. Als dit nu
niet het geval is stellen we ons direkt
de vraag:
HOUDT DE STAAT VOLDOENDE
REKENING
MET DE MIDDENSTAND?
Alvorens op deze vraag te ant
woorden, willen wij een oogslag wer
pen op de voornaamste grieven van
de middenstand.
Onder alle staatsdiensten is de
fiscuszeker wel het zwartste
schaap. Toen de wetgever ons Bel
gisch belastingssysteem ontwierp,
ging hij uit van de volgende veron
derstelling: «De Middenstanders
zullen het wel niet nauw nemen met
de aangifte van hun inkomsten. Ze
zullen zoveel mogelijk ontduiken, en
het zai mij moeilijk vallen te con
troleren welke aangiften vals of
juist zijn. Daarom zullen we ervoor
zorgen dat zij voor eenzelfde inko
men als een loontrekkende een veel
'hogere belasting te betalen krijgen.
Dit was niet helemaal verkeerd ge
zien. Wanneer de porte-monnaie in
i het gedrang komt, is ieder staatsbur
ger min of meer incivieken zal
hij in de praktijk trachten toe te
passen wat de oude spreuk het
hemd is nader dan de rok hem ge
leerd heeft. Maar nu staan we voor
het feit dat de tijden veranderen,
en doorgaans sneller veranderen dan
de wetten. Gutt is gekomen en heeft
öe middenstanders een zwaar erf
deel nagelaten. En sinds Gutt is het
al heel wat moeilijker geworden een
merkelijk deel van het inkomen on
gestraft te verbergen. Soms gaat het
al zover dat sommige middenstan
ders, die geen boekhouding bezitten
voor een hogere winst werden aan
geslagen dan ze in feite geboekt
hadden. En natuurlijk, werd hun
belasting toch berekend op de ba-
rema's die rekening houden met ont
duiking en die hen zwaarder, takse
ren dan de loontrekkenden.
Daarom zal iedereen begrijpen dat
de middenstand een grondige her
ziening eist van ons belastingssys
teem, herziening die moet steunen op
het princiep van ecu
GELIJKE FISCALE INSPANNING
VOOR ALLEN
In hetzelfde domein liggen nog
andere wolfijzers. Zo bijvoorbeeld:
de zegel taksen. Dit systeem van taks
op de verkoop werd ingevoerd toen
onze Belgische Staat nog ln zijn kin
derschoenen stak. Het heeft met de
onstuimigheid van een woekerplant
zulkdanige uitbreiding genomen dat
men een geroutineerd specialist moet
zijn om er nog klaar in te zien. Er
zijn dus een 68 soorten van over
drachttaksen. verschillend naarge
lang het produkt, de koper of de
verkoper. Een stoel in citroenhout
heeft een andere taks dan een eilcen
stoel. De verkoop van een hemd
wordt anders getaksserd dan de ver
koop van een trui. Soms moet mén
9 taks betalen, soms 4,5 percent,
Voor proefvssvangsten
aan de Afrikaanse Kust.
Over enkele maanden zal de vis
serssloep O 320 Noordhende 3 uit
Oostende, naar Belgiseh-Kongo af
varen om er proefvisvangsten uit te
voeren aan de Afrikaanse kust.
Vóór de eerste wereldoorlog had
den gelijkaardige proeven plaats in
de kolonie, onder leiding van kapi
tein Arseen Blondé, het huidige ge
meenteraadslid. Deze proeven gaven
evenwel geen voldoening en werden
opgegeven. De visvangst bleek noch
tans zeer renderend te zijn in die zin
dat de vangst groot was. De metho
des tot bewaring van de vis lieten
evenwel te wensen over.
Men hoopt dat de «uur boord van
de 0 320 toegepaste methodes betere
resultaten zullen opleveren. Deze ex
peditie heeft trouwens plaats onder
regeringscontrole.
De vis zou met het oog op zijn be
waring worden gezouten, daar gezou
ten vis in smaak valt der inlan
ders.
21 DODEN
Tc Waedenswil, nabij Zurich, werk
ten de remmen niet meer van de
trein Sattel-Zurich bij liet ncerbollen
van een helling. Geen enkele lijn was
vrij, zodat dc trein moest afgeleid
worden naar een rangeerspoor, van
waar hij dan terecht kwam in een
drie verdiepingen hoog gebouw, dat
ineenstortte op de trein. Van onder
iiet puin en uit de inecngcurukle wa
gons werden 21 doden geborgen,
wijl er ongeveer 80 andere reizigers
zwaar gewond werden.
136» VERJAARDAG
Om de 136® verjaardag der geboorte
van Charles Dickens (Engelse roman
schrijver) te vieren hebben de «no
tabelen van zijn romans zich naar
de Charles Dickens-schóól begeven,
waar de schrijver zijn kinderjaren
doorbracht.
Op de foto: de «personaliteiten»
etappen uit de tram 1 Of x« bekijks
julku. geïnd hebbihl
soxns 4,5 per duizend en soms 2,5
per honderd. In één woordeen
kruiswoordraadsel
Maar ook hier zijn de tijden snel
ler veranderd dan de wetten. Er rijn
grootwarenhuizen opgekomen, mach
tige kapitaaltrusts, aantrekkelijke
winkelpaleizen, die de kunst verston
den de verbruiker met hun bamiun-
reklame zand in de ogen te strooien.
Welnu, deze grootwarenhuizen koch
ten natuurlijk hun waren recht
streeks bij öe fabrikant en ze be Aai
den dus maar één keer taks; Door
het uitschakelen van alle tussen
personen konden ze voor de grote
helft hunner waren 4,5 of 9 uit
sparen aan taks en aldus aan lagere
prijzen (of met hogere winstmarges)
verkopen dan veel kleinhandelaars.
Die ongelijkheid was de grote re
den waarom de middenstanders tot
nogtoe geëist hebben dat de groot
warenhuizen verbod van uitbreiding
zouden krijgen. De Staat tnoest
noodgedwongen toegeven dat deze
eis gegrond was. In 1937 werd een
grendelwet op de grootwarenhuizen
gestemd, die thans voor de veertien
de maal verlengd werd tot... oQ Juni
1943. De laatste verlengingora
kelde de officiële commissie. Goed,
de middenstander is voorstander van
de vrijheid. De echte vooruitstreven
de middenstander hoeft voor geen
grootwarenhuis bang te zijn twe ko
men er later op terug). Maar nooit
zullen wij de opheffing van de gren-
delwet en de onbeperkte uitbreiding
van de grootwarenhuizen dulden, zo
lang we op gebied van 'taksen, van
eerlijke concurrentie- en van kre
dietmogelijkheden niet kunnen ge
nieten van volledige
GELIJKBERECHTIGING
VAN GROOT- EN KLEINBEDRIJF
Er is echter nog iets dat de Mid
denstanders de laatste tijd terecht
heeft verbitterd. Hot is de willekeu
rigs indeling van het land in eco
nomisch sterkenen economisch
zwakken
Dit kwam het scherpst tot uiting
bij de toekenning der fameuze
eompassiebonsWaartoe die in
deling leidt, toont volgend staaltje
(één uit de duizend) duidelijk aan:
Een gezin van zes personen, waar
van vier laden geld verdienen, heeft
een totaal inkomen van 200.000 fr.
Het gezinshoofd is loontrekkend. Hij
ontvangt compensatiebons voor al de
leden van zijn gezin, want hij
wordt- aanzien als «economisch zwak.-.
Hetzelfde gezin, doch de kinderen
zijn nog schoolplichtig. Het enig in
komen is dit van het gezinshoofd
een kleine zelfstandige schoenmaker
die 40.000 fr. verdient. Hij heeft
geen recht op compensatiebons. Hij
is economisch sterk
Dergelijke ge-vallen zijn geen uit
zonderingen. Kijk rondom (J, naar
die bescheiden winkeltjes, die kleins
ambachtslieden, die niet-gepeurion-
neerde ouderlingen, en oordeel zelf
of dat de «economisch sterken» zijn!
Die verdeling van eompassie
bons» is eigenlijk maar 'n illustratie
van een mentaliteit die in leidende
staatskringen diep is ingeworteld. Zo
diep dat de middenstand op geen
Arbeidsconferentie geduld wordt, en
dat de Eerste Minister, wanneer hij
zich richt tot gans het land, zijn toe
hoorders aanspreekt met ds woor
den: «Werkgevers en werknemers!»
Is het dan te verwonderen dat de
middenstand zich afvraagt: Wil
men ons misschien uitschakelen»?
Is het te verwonderen dat hij zich
verzet tegen de opvatting van een
twee-klassen-maatschappij Zijn
grote getalsterkte en zijn beurdde-
lende funk tie geven hem het recht
te eisen dat
ALLE SOCIALE KLASSEN MOUTEN
ERKEND EN GESTEUN O
WORDEN.
We hebben rec-cls toegegeven det
er in de middenstand parasieten zijn
binnengeslopen die ons beroep geen
eer aandoen. I.' ar is dat een re
den om gans c._a stand, om meer
dan één miljoen mensen als woeke
raars en dieven uit te schelden.
Was het wel nodig met de miljoe
nen van de schatkist een propagan
da te lanceren, die op het stuk van
de prijzenslag weinig of geen vruch
ten afwierp, maar die de reputatie
van de kleine neringdoeners in de
brede volkslagen afbrak. De groot
warenhuizen, daar was men goéd
koop gediend! Waarom naast je
deur kopen, als je geen half uurtje
verder twee frank kunt profit.ren?
Waarom goeie kwaliteit zoeken ais
de goedkoopste produkten het toch
ook doen? Leve het paarden- en
schapenvlees, 't bevroren vlees, cle
standaardkof f ié! Zo heeft mende
smaak van onze mensen weer wat
omlaag geduwd en koning klant de
weg gewezen naar de geëvolueer
de bedrijven, waar kottingprodub-
ten aan de lopende band verkocht
worden. Niet alleen de regerings
maatregelen waren eenzijdig, maar
ook de sympathie der regeerders. En
het gebeurde zelfs dat een socialis
tisch volksvertegenwoordiger iu vol
le Kamer uitriep«De middenstan
ders zijn dieven. Men moest ze al
len in een concentratiekamp st»- -
ken.
Na deze beschouwingen kunnen
we op onze eerste vraag antwoorden.
Wat in ons huidig staatsregiein ver
keerd is, is 't volgende. Men Heit
zich nooit de vraag: «Wat Ui het
recht van die of die volksgroep?
Maar men richt het staatsschip veel
eer volgens de vraag: «Wat is da
macht van die of die groep?En
het is de macht die het haalt. Het
sterke gesloten blok van het groot
kapitaal ontmoet de machtig -geór-
ganisoerde arbeiders. En de midden
standers? Men kent hun verdeeld
heid, hun braafheid, hun bekrom
penheid. En daarom vindt men het
zo normaal, wanneer het moeilijk is
iedereen te bevredigen, die klasse te
vergeten waarvan men geen sterke
reakties ducht.
En de zedeles ligt voor de hand
Niet op de Staat moet gij scheiden,
middenstanders, maar op U zelf.
Niet door uw revanche te zoeken
in het bedriegen van de Staat, of in
't verzuimen van uw civieke plich
ten, neen, daarin zult ge geen reme-
die vinden. Maar in het opbouwen'
van een sterke organisatie, die uw
stand zuivert van al het kaf, en <iiai
tegenover de Staat, kalm en waardig,
maar sterk en beslist, uw rechten
weet «J t*
A. at,
