IEPER
KAN DAT
NA DE U. N. O. - ZITTING
50.000 Grensarbeiders staken
Het eerste naoorlogse
V.E.V.-Congres te Roeselare
Kardinaal Van Roey
roept alle katholieken
op tot eensgezindheid
I
ëSSI
met 3.000 Fr. PRIJZEN
BESTUUR on REDACTIE-
KATHOLIEK WEEKBLAD VOOR POPERINGE - IEPER - WERVIK EN OMSTREKEN
DE AANSLAG
OP HET IJZERKRUIS
en
SPECIALE AMNESTIE
TER GELEGENHEID
VAN KERSTMIS...
BUITENLANDS OVERZICHT
Voor de oplossing van de Schoolkwestie
ONS KERSTVERHAAL
Franse Regering eist© dat zij 5©
van hun loon in Frankrijk verteren
Bonificatie moest door Belgische
Staat gedragen worden
Onaannemelijke Franse beslissingen inzake
uitkering van het loon aan de Grensarbeiders
STAATSMINISTER VAN ZEELAND
BELICHT OPTIMISTISCH ONZE NAOOR
LOGSE TOESTAND IN HET KADER VAN
DE INTERNATIONALE POLITIEK
mm
- - mÊÊÊÊ
Hr. ami
Dst nummer kon U t.000 frank opbrengen S
OPGELET!
1^WWWWWWWVWWUWWMWW'
Gasthuisstraat 19, Poperinge
Telefoon Nr 9. Postcheck 47.63.60.
3' JAAR N' 51.
ABONNEMENTSPRIJS 1949
België tot Nieuwjaar 4 fr.
Belgisch Congo 3.fr. p week
Frankrijk Holland 3.fr. p. week
•ndere landen 3.59 fr. p. week
PLAATSELIJK EUREEL:
IEPER:
Boekh ndel P. BRAS-DEKLERCK
O. tie Stuersstraat, 4. - Tel. 445.
WERVIK:
Kasteelstraat, 28.
Aangesloten bij V.B.P.P.
Stwt.'VMWwwuw*
WEKEL
ONZE 4 UITGAVEN:
POPERINGE (met randgemeenten).
IEPER (met Wervik en randgemeenten).
ROESELARE (met Izegem-Meenen en randgemeenten).
KUSTSTREEK (Veurne-Nieuvpoort-Diksmuide en randgemeenten).
msm
We zijn er bij!
Er wordt gebouwd in onze pro
vincie!
't Bouwvale zal bloeien en nieu
we huizen...
Niet. te rap lopen. Er is geen
kwestie van huizen, de wet De
Tacye wordt verder gesaboteerd.
Alw.e een huis wil bouwen heeft
te doen met de administratie. Ge
wordt van Pontius naar Pilatus
gezonden, de stedebouw komt er
tussen, er hapert iets aan de kel
der, of aan de zolder, de keuken
is tien millimeter te breed of te
nauw. We worden op... flessen
getrokken... in al die diensten
schuilen er nog mensen die ge
zonde wetten saboteren
Van sabotage is er echter geen
kwestie waar 't gaat om 't bou
wen van die nieuwe middelbare
scholen! Op de begroting voor
1949 is voor West-Vlaander en
een spm voorzien van 41 miljoen,
74 miljoen voor Oost-Vlaanderen.
Voor heel het land komt het op
690 miljoen.
600 Miljoen voor luxe-artikelen!
Want wat zijn die nieuwe scho
len anders wel?
Wij zullen betalen voor de scho
len van anderen en die anderen
zullen geen cent betalen voor on
ze middelbare scholen. Dan heet
het dat alle Belgen gelijk zijn
voor de wet!
Dat is nog niet alles. Dan ko
men er natuurlijk nog een heel
regiment leraars en professors bij
er zijn van die scholen waar
nagenoeg zoveel professors zijn
als leerlingen! Ook wij zullen
die betalen en zullen op den hoop
toe nog onze eigen leraars aan
<on:.a mi ddelbare scholen moe
ten ceoa.c
Heo o-iuerwijs zelf aan die
Staatsmiddelbare Scholen is na
genoeg helemaal kosteloos. Voor
de internaten wordt een spotprijs
gevraagd. Wij betalen en zul
len dan andermaal mogen beta
len zo onze eigen kinders op een
Internaat studeren in een vrije
school.
Wij zijn de... zakkedragers
En leve de vrijheid! Ge moogt
uw kinders sturen waar ge wilt.
Niemand verplicht U uw jongens
naar de staatsscholen te zenden.
Wat denkt ge wel? Leve de vrij
heid in ons vrije België, maar
't vrij onderwijs aan colleges en
vrije middelbare scholen kan U,
zo gij twee of drie... studentjes
hebt, duizenden franken kosten,
In die «andere» scholen... geen
cent. Dat herinnert ons aan de
fameuze vrijheid in den tijd waar
*t liberalisme floreerde. Ge zijt
vrij te werken of niet: werkt ge
wel, 't is voor een hongerloon,
werkt ge niet dan kunt ge kassei
stenen bijten!
Dat schoolvraagstuk ligt op
mijn maag. Ik schreef er over
verleden week, nu weerom.
Maar... 't ligt niet alleen op
mijn maag!
Niet alleen op de maag van
talloze ouders wier christelijke
overtuiging offers vraagt! Onze
kroostrijke gezinnen vooral staan
voor die zware, zeer zware last
aan hun kinders een onderwijs
en opvoeding te geven die over
eenstemmen met hun overtuiging
en zien dan het enig zoontje of
dochtertje... rijke doen aan een
andereschool waar rijke
doengeen geld kost.
't Ligt op de maag van vele
uitmuntende onderwijzers onzer...
gemeentescholen. Uitmuntende
onderwijzers die jaren op jaren
school gaven en nu... zonder leer
lingen staan of... zitten. De ge
meenteschool werd in vele plaat
sen bijna leeggepompt. Wat wilt
ge? De lagere afdeling van de
Staatsmiddelbare Schooldat
klinkt veel deftiger, veel rijker,
veel... chieker dan die ouderwet
se gemeenteschool!
Maar... de schoolstrijd leeft
wesr op, zegde Zondag laatst Zijn
Eminentie Kardinaal Van Roey,
en 't gaat wel tussen de christe
lijke school en de... onchristelijke
school, al wordt er zo geschermd
met dat paar uurtjes godsdienst
onderwijs dat op die scholen...
MAG gegeven worden, 't Is wel
meer dan een... koude oorlog, het
wordt een openlijke strijd waar
Socialisten en Liberalen GRETIG
de hulp en steun aanvaarden van
de mannen van Moskou!
Ge krijgt voorzeker wel, die re
de van den Kardinaal te lezen in
uw blad. 'k Weet het wel, 't is
geen roman, 't is een stuk zware
waarheid, maar ge eet ook veel
liever een schelle vlees dan een
zakske caramellen, ten minste
als... 't noene is!
Een overeenkomst is nochtans
mogelijk, zegt Kardinaal Van
Roey. We weten wel out er in ons
land mensen zijn die niet houden
van de vrije school. Maar dat is
geen reden om overal Staatsmid
delbare Scholen op te richten, en
alle subsidies te grabbel te gooien
aan die staatsscholen.
Overeenkomen
Men kon het wel in Nederland,
vaarom hier niet? Men kon het
wel in Engeland, waarom hier
niet?
...Kijk! Lees a.ub. eens aan
dachtig wat op 12 Juni 1948 ge
schreven werd in een... socialis
tisch weekblad De Stem van Ne
derland In plaats van staats
school en vrije school spreken de
Nederlanders over de openbare en
bijzondere school. Hier volgt nu
dit uittreksel:
Personalisme en demokratie
leiden tot de overtuiging dat er
ten slotte menselijke rechten zijn
waarvoor de politiek en de staats
macht halt moet houden. Een van
die rechten, is het recht van de
ouders om de geest te bepalen
waarin aan de kinderen onder
wijs wordt gegeven. Wanneer' de
ouders kiezen, hetzij voor de
openbare, hetzij voor de bijzon
dere school dan is het onjuist om
met de machtsmiddelen der poli
tiek een andere oplossing op te
leggen. Want dan komt men on
herroepelijk op de weg van de to
talitaire staat.
Heeft men liever hier een
soort burgeroorlog te ontketenen,
wanneer het zo rustig gaat in ons
wereldje? Zijn we reeds niet ge
noeg... verdeeld?
De overeenkomst dringt zich
op... in wederzijds begrip en eer
biediging van elkanders overtui
gingen. Daarbij wordt ons landje
gebaat.
PÉ VLAMYNCK.
Verdachten voor de Kamer
van Inbeschuldigingstelling.
Naar wij vernamen verschijnen de
personen, verdacht van de aanslag
op de IJzertoren ln Maart 1945,
aanstaande Dinsdag 21 December
voor de Kamer van Inbeschuldiging
stelling bij het Hof van Beroep te
Gent.
Alle Vlamingen verhopen dat het
Gereeht klaarheid zal weten te bren
gen over deze algemene afgekeurde
euveldaad en dat zo de verdachten
waarlijk schuld hebben aan de ge
pleegde grafschennis, zij de verdien
de straf niet zouden ontlopen.
1 lilflfct irfiT> irlOi» rTB
Met Kerstdag
verschijnt ons blad
EEN DAG vroeger
dan naar gewoonte.
We vragen dringend onze He
ren Medewerkers en Correspon
denten daar rekening mede te
willen houden bij het insturen
van hun artikels en berichten.
We doen dit opdat iedereen
zeker tegen Kerstdag en Nieuw
jaar zijn blad zou ontvangen
nebben, ook om onze Verkopers
toe te laten goed hun rondé te
doen en een prettig Kerstfeest
en Nieuwjaar aan huis te vieren,
We danken allen bij voorbaat
van harte.
DE REDACTIE.
IN DUITSLAND
De Amerikaanse Gouverneur in
Duitsland, Generaal Lucius Clay,
heeft aangekondigd, dat ter gele
genheid van Kerstmis een speciale
amnestie ten gunste van 1.000 Duit
se gevangenen zal worden uitge
vaardigd.
Op het Congres van het Waalse
Mannenverbond voor Katholieke Ac
tie, dat Zondag te Brussel besloten
werd, heeft Kardinaal Van Roey de
slotrede uitgesproken. De Aartsbis
schop van Mechelen heeft op ondub
belzinnige wijze de politiek aange
klaagd die een domper tracht te zet
ten op het katholiek onderwijs.
Het Congres was in hoofdzaak ge
wijd aan de plichten van de familie
vader tegenover de opvoeding van
zijn kinderen. De opvoeding in de
familie, aldus de Kardinaal, is van
het hoogste belang, want zonder dat
zijn de meeste mensen slechts heide
nen. De ouders zijn de eerste er-
antwoordelijken voor de goede op
voeding van hun kinderen: zij neb
ben die last en die plicht op zich
genomen tegenover God en hun ge
weten.
Van uit dat standpunt moet men
ook de schoolkwestie zien, De school
heeft als opdracht een deel der op
voedende taak over te nemen, maar
zij moet het geweten der ouders eer
biedigen. Voor de christene ouders
die hun plicht willen doen, is er
slechts één school die voldoening kan
schenken, en dat is de christelijke
school.
Ik spreek hier, aldus Kardinaal
Van Roey, over christelijke en niet,-
christelijke scholen, en niet over of
ficiële en vrije scholen. In vele ge
meenten van ons land bestaan er
Immers officiële scholen, die ge'wk-
kiglijk door alle kinderen mogen be
zocht worden. Maar andere officiële
onderwijsinrichtingen zijn helaas
niet voor allen geschikt, zelfs al
wordt er een leergang van godsdienst
gegeven.
DE VERDERFELIJKE POLITIEK
VAN OPENBAAR ONDERWIJS
Wanneer wij de schoolkwestie be-
DE WEGENKRUISPUNTEN DER TOEKOMST
Wellicht krijgen we in de toekomst wegen kruispunten als hierboven af
gebeeld. Deze maquette, voorgesteld op een Londense ten toonstelling, stelt
ven vernuftig systeem voor van boven elkaar geplaatste kruiswegen, zo
dat r i-'us t?n nstonnine aan kruispunten of overwegen, waar de auto-
voerders doorgaans zoveel tijd verliezen, volledig vermeden wordt.
handelen, dan hebben wij niet de be
doeling ons met de politiek te be
moeien.
De Kerk heeft minstens zoveel be
lang bij het schoolprobleem als de
Staat, want de Kerk moet zich nan
de opvoeding der jeugd interesseren
omwille van haar goddelijke zending.
Vóór de oorlog konden wij de
school toestand in ons land aanvaar
den, alhoewel hij niet aan alle ver
wachtingen beantwoordde.
Voor het lager- en het hoger on
derwijs bleef het status-quo van vcor
de oorlog grotendeels behouden. Het
Ministerie van Openbaar Onderwijs
tracht evenwel, volgens een handig
en methodisch plan, enerzijds het
katholiek technisch- en beroepson
derwijs te versmachten, en ander
zijds de bloeiende katholieke middel
bare scholen te ontvolken.
OPLOSSING
VAN HET SCHOOLPROBLEEM
De schoolstrijd is trouwens een
flagrante onrechtvaardigheid tegen
over de meerderheid der ouders: De
enen worden van alle laste'n onthe
ven, terwijl de anderen niet alleen de
kosten der opvoeding van hun eigen
kinderen moeten dragen, maar te
vens in de bres springen voor de eer
sten.
De oplossing van het schoolpro
bleem is nochtans niet moeilijk. De
Staat moet aan alle ouders de vrij
heid toekennen een school te kiezen
naar goeddunken, en dan aan allen
dezelfde voordelen toekennen die het
onderwijs en de opvoeding der Bel
gische jeugd geniet.
De vrije wil der ouders moet de
doorslaggevende wet zijn ln deze
aangelegenheid. De openbare mach
ten steunen het lager onderwijs en
ondersteunden tot voor korte tijd het
technisch onderwijs. Waarom zou
ditzelfde principe niet worden toege
past. op het middelbaar onderwijs?
De Staat heeft enkel te zorgen
voor de wetenschappelijke, culturele
en staatsburgerlijke opvoeding; wij
zijn bereid dit ook in onze vrije scho
len te aanvaarden
KATHOLIEKE EENSGEZINDHEID
VOOR DE VERKIEZINGEN
Deze problemen behoren tot het
godsdienstig domein, want zij inte
resseren rechtstreeks de toekomst
van de katholieke godsdienst ln ons
land. Hetgeen ons vooral tegen de
borst stoot, is dat heel de schoolpo
litiek van onze tegenstanders is in
gegeven door de vaste wil om de in
vloed van het christendom te be
perken. Maar ten slotte moeten deze
problemen toch op het politieke t.er-
teln worden opgelost.
Het is voor alle katholieken een
dwingende plicht eenheid en ver
standhouding na te streven in de
geesten, en tucht in de actie. Niet
tegenstaande een verschil van opvat
ting over andere punten moeten alle
katholieken nauw samenwerken om
zich op het ogenblik der verkiezin
gen ais één blok, zonder scheuring,
voor te stellen.
Ik hoop dat alle katholieke dag
bladen het als een gewetensplicht
zullen aanzien hun medewerking te
verlenen aan dit onontbeerlijk stre
len naar eendracht.
EEN MAGER BEESTJE
De valiezen zijn gemaakt. De
diplomaten met hun staven zijn
afgereisd. Het Palais de Chail-
lot wordt weer verlaten en keert
tot zijn vroegere rust terug.
Drie maand heeft de U.N.O. te
Parijs gezeteld.
En wat heeft hij gedaan?
't Is moeilijk om zeggen. Of
liever men zou zeer veel kunnen
zeggen over de besprekingen,
maar weinig over de vencezen-
lijkingen en de beslissingen.
Het is werkelijk ontmoedigend
voor diegenen die een zekere
hoop in de nieuwe volkerenorga
nisatie gesteld hadden. Alle illu
sies zijn thans gevallen en elkeen
commenteert deze jongste zitting
ongeveer in de zelfde woorden
als het Franse blad Le Monde
van 14 December dit doet: «Hoe
zouden doelmatige beslissingen
kunnen getroffen worden in een
wereld die in twee blokken ge
spleten is?» In de Veiligheidsraad
waar het veto speelt, worden alle
beslissingen eenvoudig weg ge
blokkeerd. In de Algemene Ver
gadering wordt er steeds gestemd
tegen een minderheid die steeds
dezelfde is, wetende dat elke re
solutie een slag in 't water is en
dat elke commissie die wordt op
gericht, door de minderheid wordt
lamgelegd.
Wat heeft men inderdaad ge
daan?
1. - Een verklaring gestemd
betreffende de rechten van de
mens. Dat is zeer mooi, maar
't is boerenbedrog aangezien die
rechten door de ene Staten wor
den geëerbiedigd en door andere
niet. Deze laatste hebben die ver
klaring dan ook niet gestemd.
2. - De tijdelijke commissie die
in Korea werkzaam ivas, tverd
door een definitieve vervangen.
Niemand rekent er echter op dat
het resultaat daarom beter zal
zijn, en iedereen ziet in dat de
positie der Amerikanen in Zuid-
Korea zeer breekbaar zal zijn in
dien de, communisten in China
de overwinning behalen.
3. - In de 'Palestijnse kwestie
is er vooruitgang omdat Joden
en Arabieren stilaan tot een ver
gelijk komen, en omdat de kloof
tussen Oost en West in deze aan
gelegenheid minder zichtbaar is.
Elke partij vreest inderdaad én
de Joden én de Arabieren te mis
hagen.
4. - In de Berlijnse kwestie is
er enige vooruitgang geboekt, in
die zin dat de Russen tenslotte
toegegeven hebben dat de Veilig
heidsraad wel bevoegd was om
deze kwestie te behandelen, wat
ze eerst ontkend hadden. Ook
zijn er zeer lofwaardige pogingen
geweest van de G neutralen onder
de leiding van dhr Bramuglia.
Tot een oplossing is het echter
niet gekomen.
Die oplossing schijnt zelfs ab
soluut nog niet in 't zicht te zijn
aangezien de toestand te Berlijn
zelf inmiddels nog verscherpte
door de machtsgreep der commu
nisten in Oost-Berlijn en de anti
communistische gemeenteraads
verkiezingen in West-Berlijn.
Als we dan daarbij een blik
werpen op de subcommissies van
de U.N.O.dan zijn de resultaten
al niet veel meer bemoedigend.
De commissie voor Oost-Azië kan
zich inderdaad, evenmin als de
Veiligheidsraad, bezie houden met
het Chinese geval aangezien dit
een burgeroorlog en dus een bin
nenlands geval is. En in Indone
sië heeft de commissie voor goe
de diensten 7ia zoveel maayiden
werk alleen geleid tot het hervat
ten van de vijandelijkheden op
dit ogenblik.
Kijken we dan naar de Unesco
die te Beyrouth veel tijd en geld
kapot geslagen heeft met hamers
en vanwaar dhr Huysmans zeer
zelfvoldaan terugkomt, da: heb
ben ice een all-round beeld van
de nutteloosheid van al het geld
dat er aan die zaken besteed
wordt aangezien ze ons niet dich
ter bij de vrede en de gezonde
wereldorganisatie brengen.
DE ECHTE WERELDPOLITIEK
De echte ivereldpolitiek die ge
beurt dus niet in de U.N.O., maar
elders: in de sferen der twee gro
ten en in de pogingen der kleine
volkeren om de vrede te vestigen
en een oorlog tussen de groten te
vermijden.
Het is dan ook van veel meer
belang de buitenlandse politiek
der Sovjets en Amerikanen te vol
gen, en na te gaan in welke mate
een derde machtkan tot stand
komen om de tioee blokken in
evenwicht en rust te houden.
De politiek der groten nu kan
in twee woorden worden samen
gevat: voor de Sovjets: expansie;
voor A.merika: indijken van. die
expansie.
Die twee wachtwoorden, hoe
eenvoudig in hun principe, plaat
sen beide grootmachten voor een
zeer groot aantal zeer diverse
We zijn verheugd onze lezers
te kunnen melden dat de jonge
Vlaamse schrijver F. R. BOSCH-'
VOGEL, wiens litteraire talen
ten reeds ver buiten onze pro
vinciale grenzen reiken en on
getwijfeld bij allen die wat van
litteratuur afweten, hoog aan
geschreven staan, ons een on
uitgegeven Kerstverhaal heeft
bezorgd dat we in ons nummer
van aanstaande week, ons Kerst
nummer, zullen publiceren.
We voelen ons zeer vereerd
en danken hem van harte- om
die blijk van genegenheid tegen
over ons blad. We zijn er stellig
van overtuigd dat
«DE KERSTBOOM VAN i
DE DRIE MUSKETIERS
die zeker tot een van Boschvo-
gel's mooiste en meest aangrij
pende vertellingen behoort, de
lezer zal weten te boeien.
steund ivorden en waarom Me
vrouw Tsjang-Kai-Tsjek zo koel
in de States onthaald werd. Men
wil wel iets doen, en het bewijs
ligt daarin dat Hoffman naar
China is om te onderzoeken,
maar dé middelen zijn beperkt.
In die strijd tot het indijken
van de Sovjet-expansieis het dan
ook duidelijk dat alle' niet-com-
munistische landen een actieve
rol te spelen hebben.
Of van die actie nu de redding
en de oplossing zal komen is juist
de grote vraag.
DE ANDERE KANT VAN
DE MEDAILLE
En daarmee komen we dan tot
de afgelopen U.N.O.-zitting terug.
We hebben ze hierboven betiteld
als een mager beestje, en we trek
ken er geen woord van terug.
Maar er is misschien toch één
lichtpunt in die geschiedenis, en
dat is dat de loop der omstandig
heden en de druk der feiten de
verhoudingen aan 't ivijzigen zijn,
en zelfs de principes van San
Francisco op hun kop aan 't zet
ten Zijn.
Volgens het Handvest der Ver
enigde Volkeren moest de vrede
inderdaad berusten op de eens
gezindheid der groten. De feite
lijke toestand is nu echter die
dat de vrede juist bedreigd zoordt
door de onenigheid tussen de groe
ten en dat het de kiemen zijn
die het vaajidel van de vrede heb
ben overgenomen en als bemidde
laars tussen de groten optreden.
Het is echter vanzelfsprekend
dat de kleinen de groten niet zul
len kunnen verhinderen slaags te
geraken indien die groten dat
werkelijk willen. Althans niet in
het huidig stadium waarin de
kleinen practisch door de groten
moeten ivorden uitgerust eh her
steld.
Het is echter duidelijk dat door
hun mond - zoals door die trou
wens van de eerste wereldburger
Garry Davis de stem van het
wereldgeweien klinkt, de stem
van de millioenen mannen en
vrouicen die oorlog en dictatuur
verafschuwen.
Het jammerlijke is echter dat
die stem nu juist niet gehóórd
wordt daar waar ze het luidst zou
moeien weerklinken: in de lan
den achter het ijzeren gordijn.
Er is inderdaad nog nooit een ty-
ran geweest die zich om het ive-
reldgeweten of het lot der enke
lingen heeft bekommerd.
Het is dan ook daarom dat al
de kleinen die vrede willen ver
plicht 'worden de oorlog voor te
bereiden en aldus hun krachten
en rijkdommen in absohiut on
vruchtbare producten moeien om
zetten. Zij confereren te Was
hington en te Kopenhagen.
Er gebeurt dus niets binnen het
kader van ds O.V.V. maar alles er
buiten. De O.N.U. is bijgevolg een
fiasco en niet in staat om de vre
de te handhaven. Wij grijpen
dan, noodgedwongen, terug na.ar
hei oude si vis pacem para. bel-
lum wilt ge vrede, bereidt de
'oorlog voor» en vervallen aldus
weer in de wet van de jungle
■waar het sterkste beest, of het
'meest loense, gelijk krijgt. Maar
die formule is in het verleden niet
afdoende gebleken om het oor
logsgevaar te bezweren. Zal ze
het nu roei zijn?
Beangstigende vraag die ieder
een zich na deze ontgoochelende
U.N.O .-zitting stelt, zonder ze te
kunnen oplossen.
14-XII-48. V. WESTERLINCK.
problemen. Er is b.v. Berlijn waar
ze het rechtstreeks met elkaar
aan de stok hebben, er is b.v.
China waar het om invloed en
hulp onder vorm van wapens gaat
(zo ook in Griekenland)er is ook
b.v. Frankrijk waar het er om te
doen is de economisch-financiële
toestand te redden of in het hon
derd te doen lopen. Er is verder
de herbewapening van de Sovjet-
satellietstaten door Rusland ver
boven het peil door de vredesver
dragen toegelaten. Er is de kwes
tie der Italiaanse Koloniën waar
het om Afrika en het Nabije Oos
ten gaat. Er is de kwestie van het
Vijflandenpact en de Atlantische
Unie.
En in al die kwesties hebben de
Verenigde Staten het oneindig
moeilijker als de Sovjets, en uel
om twee redenen: IJ omdat ze re
kening moeten houden met de
publieke opinie in het eigen land,
en 2) omdat ze de anders landen
niet zoals Rusland onder de voet
lopen maar vrij hun weg laten
kiezen, en in vrije overeenkom
sten een gemeenschappelijke ge
dragslijn zoeken.
Die moeilijkheden nemen soms
ongekende afmetingen en onver
moede wendingen aan, zoals dit
thans b.v. het geval is met het
Br.its voorstel tot het vormen van
een soort West-Europees autar-
chisch blok waardoor België debi
teur aan de pond-sterlingzone
zou worden in plaats van aan de
dollarzone en waardoor het Mar
shallplan een gevoelige wending
zou ondergaan. Er bestaan me
ningsverschillen in de schoot der
Zestienlanden van het Marshall
plan omdat elk liefst aan zijn
eigen koordje trekt, maar daar
door gaan tijd eh geld verloren.
Rusland zou dit siinpel oplosseri
zoals in het huidig geval met
Tchecko-Slowakije, en eenvoudig
iceg zeggen: zó moet het gaan en
niet anders. De Amerikanen kun
nen dit echter niet, en de enige
wapens die zij kunnen gebruiken
zijn de verwittigingen en de con
trole door dhr Hoffman, admi
nistrateur van het Marshallplan,
aan en op de verschillende lan
den zoals zopas met Frankrijk en
België is voorgevallen.
Men mag trouwens ook niet uit
het oog verliezen zoals de Ti
mes van 14 dezer terecht onder
lijnt dat de financiële bron
nen van Amerika ook niet onuit
puttelijk zijn, en dat de States
in eerstkomende jaren heel
wat meer geld in het eigen land
zullen moeten gebruiken. Inder
daad: tijdens de kiescampagne
heeft Truman een systeem van
sociale verzekeringen beloofd, een
reusachtig bouwprogramma aan
gekondigd en grootse electrifica-
tiewerken. Dit zal bijgevolg een
heleboel geld kosten.
Dergelijke beloften nu kan men
in Rusland feestelijk aan zijn zo
len lappen en indien het Krem
lin milliarden nodig heeft voor
de stakingen in Frankrijk, ds
oorlog in China en de revoluties
in Zuid-Afrika, dan kan het die
gebruiken en de Russen maar nog
een paar jaar in de ellende laten
leven.
In Amerika gaat dat echter
niet. Want daar zou Truman on
middellijk de syndicaten en de
publieke opinie tegen zich krij
gen. Het zou tot stakingen ko
men en alles zou bijgevolg op het
spel worden gezet.
Dat is dan ook de reden waar
om China niet effectief kan ge-
Naandag |l- wsrd het wsrR gestaakt -
Meerdere Pranse fabrieken vall m s2H.
Voor de grensarbeiders, die voor
gaande jaar goed hun brood konden
verdienen met te gaan werken in
Noord-Frankrijk, is dit jaar bijzon
der slecht uitgevallen en hebben
laatst getroffen beslissingen van de
Franse regering hen praktisch ge
noopt het werk neer te leggen.
De moeilijkheden begonnen in net
begin van dit jaar, toen de Franse
frank een tuimeling maakte van 36
op 20 ln verhouding met onze Bel
gische munt. Die devaluatie bete
kende voor hen een loonsverminde
ring van 55% en dan werd door de
grensarbeiders besloten over te gaan
tot staking. Na twee weken staking
en onderhandelingen, en na weder
zijdse toegevingen, kon alsdan een
akkoord bereikt worden waarbij aan
de grensarbeiders een toeslag van
25% zou worden uitgekeerd door een
te stichten bonificatiefonds. Op basis
van dit akkoord hernamen de grens
arbeiders dan het werk.
Gedurende drie maanden ging dan
alles goed, maar het bonificatiefonds
werd ledig en tot rog meerdere ramp
kreeg de Franse frank een nieuwe
klap en zonk tot op 16,40 Belgische
frank voor 100 Franse frank, en op
de zwarte markt nog dieper.
Dit betekende een nieuw verlies
van 20% voor onze werklieden. Al
dus werd de maandverdlenste van
een grensarbeider gebracht op ge
middeld 1.850 Belgische frank, wat
60 tot 90% betekende van wat een
arbeider ln België wint. Voor wie
kinderen had kon het nog gaan, in
Frankrijk worden immers hoge kin
dervergoedingen uitbetaald, maar
voor de andéren was het een laag in
komen.
Dan werd er maar weer onderhan
deld, in het eindeloze, zelfs tussen
beide regeringen. Vorige week werd
de kwestie nog besproken in de Bel
gische Kabinetsraad. Hr Spaak zou
zich persoonlij ie met de zaak moeien
bij zijn verblijf te Parijs, werd er
gemeld. Intussen werden ook de
grensarbeiders ongeduldig en eisten
uitbetaling van de achterstallige ver
goedingen, aanpassing dier vergoe
ding in verhouding met de jongste
Franse muntontwaarding en af
schaffing van de bepaling volgens
hetwelk moest worden betaald aan
de koers van de dag maar niet aan
de koers geldig de dag waarop het
loon was verdiend.
Anderzijds werd vernomen dat de
Franse Regering eigenmachtig had
besloten voortaan nog slechts 50%
van het loon der grensarbeiders in
Belgische munt uit te keren; de an
dere 50% moesten zij maar verteren
ln Frankrijk zelf.
Hr Spaak voerde hieromtrent Vrij
dag 10 Dec. besprekingen met de Hr
Schumann, Franse Minister van Bui
tenlandse Zaken, maar de Franse
Minister van Financiën werd bijge
roepen en weigerde verder deviezen
beschikbaar te stel'en voor het beta
len der lonen aan de grensarbeiders,
en, de genomen beslissing bleef.
Daarbij hield de Franse regering
voor dat een toeslag van 25% aan de
Belgische grensarbeiders zou worden
uitgekeerd maar dat België zelf hier
van 20% zou moeten betalen en
Frankrijk slechts 5%. België werd
aldus de eis gesteld dat zij arbeiders
betaalde om de Franse produktie op
te houden.
(Zie vervolg 2* clad).
Volksvertegenwoordiger DEQUAE, uit Kortrijk, houdt een
zakelijke uiteenzetting over de huidige crisistoestand in do
West-Vlaamse verbruiksgoederennijverheid.
I Hnp
Sr
•- y-»i
-3ÜPMm
MB—Br mmA
2 111 sJn
Staatsminister Van Zeeland tijdens zijn spreekbeurt. Van Sinks naar
rechts, aan tafel, bemerken we Ridder P. d'Outryve d'Ydewalle. Gouver
neur der Provincie; Hr Laga Jozef, Voorzitter der V.E.V.-Kern Roeselare;
Staatsminister Van Zeeland aan het woord; Iïr Maurice Carlier, Voorzit
ter der Koeselaarse Kamer van Koophandel; Hr Jos. Denolf, Burgemecs.
ter, en Hr Bckaert, Voorzitter van het A.C.V.W.
Ds V.E.V.-Kern uit Roeselare, het kloppend hart van
West-Vlaanderen de woorden zijn niet van ons. maar
roerden door de sprekers meer dan eens uitgesproken
heeft Zaterdag jl. de traditie hervat op een manier die
door de omstandigheden zo gediend werd dat dit werke
lijk tot iets uitstekends is uitgegroeid. Het spijt ons in
extenso niet alle spreekbeurten te kunnen mededelen;
ze waren het echter allen evenvol waard. We kunnen ons
echter van de indruk niet ontdoen dat, benevens Staats
minister Van Zeeland,' die, omwille van zijn waardigheid,
loellicht met zijn optimistische spreekbeurt, een meer
grote indruk'naliet, toch Volksvertegenwoordiger .Dequae
met zijn diep-gedocumenteerde zakelijke - (het woord
pessimistische is misschien een klein beetje te sterk
toespraak de toestand zo scherp aan het publiek wist op
te dissen, dat deze in wellicht hogere mate de West'
Vlaming interesseerde.
Heden zullen we ons bepalen tot een trouw verslag
der spreekbeurt van de Heer Staatsminister. We hopen
evenwel de uiteenzetting van Heer Dequae in em volgend'
nummer ten volle in het licht te kunnen stelden. Zij is
dat voor ons, West-Vlamingen, overwaard.
DE NAMIDDAGZITTING
Te 3 uur, in de Bovenzaal van het
Stadhuis, had de namiddagzitting
plaats. Op het podium bemerkten we
van links naar rechts: Hr Volksver
tegenwoordiger Dequae; Hr Delbaere,
algemeen voorzitter V.E.V.; Hr Jos.
Laga, lokaal V.E.V.-voorzitter; Hr M.
Carlier, voorzitter der Kamer van
Koophandel van Roeselare, en "de
Hr Jos. Denolf, burgemeester. Voor
aan in de zaal merkten we onder
de ongeveer 200 opgekomen nijve-
raars en belangstellenden de Heer
Gouverneur der Provincie; Hr E. De-
vos, arrondissementscommissaris; Hr
Volksvertegenwoordiger De Gryse uit
Roeselare; Hr Senator Desmet, e.a?
HET INLEIDEND WOORD
VAN VOORZITTER LAGA
Na een kort inleidend woord van
Hr Jos. Laga waarin hij een even-
wichtsbeeld gaf tussen de vorige
V.E.V.-vergadering en deze van thans,
schetste hij de huidige toestand in
beknopte lijnen. Hij stelde onze nij
verheid, deze der familiale uitbating
in tegenstelling met de zwaar-nij-
verheid uit Wallonië en beklemtoon
de de meer daadwerkelijke hulp die
laatstgenoemde vanwege de Regering
ontvangen mag dan onze West-
Vlaamse... spijt de lasten geen on
derscheid maken als het er op aan
komt te betalen.
BURGEMEESTER DENOLF
«Met groot genoegen,» aldus hr De
nolf, neem ik deze gelegenheid te
baat om allen ten stadhuize Roese
lare een eenvoudig doch hartelijk
welkom toe te stuien.
Aan de woorden van de Heer Voor
zitter die hij daar zoëven komt uit
te spreken, zal ik slechts een eenvou
dig woord van dank zeggen, want
het zou niet passen dat de Burge
meester van Roeselare een van zijn
stadsgenoten te grote hulde zou
brengen.
Niemand zal het ons ten kwade
duiden dat wij ln het bijzonder oe-
groeten de Heer Pieter Delbaere als
voorzitter van het V.E.V. Sedert meer
dan 25 jaar kennen wij Uw schran
derheid van zaken, Uw genegenheid
en liefde voor ons vaderland en m.
het bijzonder Uw bezorgdheid en
bekommernis voor ons Vlaamse volk.
Waar wij in zoveel jaren in U een
vriend hebben gehad, wensen wij dat
die vriendschap moge blijven en ver
stevigen.
Genoegzaam is het bekend dat het
V.E.V. als doelwit nastreeft, de ganse
economie van het Vlaamse land te
verdedigen. Voor U Loef: ruen niet
met cijfers de belangrijkheid van
handel en nijverheid van onze streek
te kenschetsen. Het feit dat net
V.E.V. hier deze vergadering heeft
belegd toont aan dat men zelfs in
de hoogste instanties van hef V.E.V.
het buitengewoon belang van de in
dustrie in onze streken bekent en
erkent.
Ik ben niet helemaal akkoord met
de woorden van de Heer Laga dat
het slechts in 1948 was dat de érug-
peilers opnieuw omspoeld waren door
crisis en oorlogsgevaar; want reeds
in zijn verslag over 1347 schreef
de Heer Arrondissementscommissaris
dat er werkelijk mag worden ge
waagd van een bijna algemene crisis
onzer nijverheid. Het spreekt vanzelf
dat deze toestand ongezond is vooral
in de gewesten waar werken en
voortbrengen steeds het ordewoord
is geweest. De regering zal al haar
aandacht en beste krachten aan de
oplossing van de moeilijkheden moe
ten wijden.
In zijn verslag over 1948 zal
de Heer Arrondissementscommissaris
mogen schrijven: «Zie verslag 1947,
maar in 't vierkant
Wat over 1949 zal dienen geschre
ven? Het antwoord ligt meest bij de
bevoegde overheid
De bijzonderste nijverheid, de vlas
nijverheid is toch de meest econo
misch gezonde en de meest voorde
lige.
Er zijn geen dollars .nodig om de
bewerking' en de afwerking te ver
zekeren.
Hier huizen de wroeters en de wer
kers zowel onder nijveraars en werk
lieden als onder de landbouwers.
Men vindt er hier nog die liever in
de koolputten gaan delven dan te
moeten gaan doppen.
De nijveraars mogen de dauw des
hemels niet afwachten, slechts met
werken en zoeken, met durf, rust en
vrede kan er een weg terug worden
gevonden.
Het is dan ook met volle overtui
ging dat wij wensen dat deze bijeen
komst talloze vruchten zal mogen af
werpen.
ALGEMEEN V.E.V.-VOORZITTER
HEER DELBAERE
AAN HET WOORD
De Heer Spaak, zo begint Heer
Delbaere, is een talentvolle redenaar.
Jammer echter dat alle toepassing
zijn redenaarstalent niet evenaart.
Spreker hekelt de tot nu toe toege
paste PRIJZENPOLITIEK en stuwt
(Zie vervolg op 2* blad)
MM»
VAN HEDEN AF: Bewaar het goed.
Een buitenkansje voor onze Lezers!
Het MEUBELHUIS A. MONCAREY, Poperinge,
geeft in ons blad een
(3 prijzen van 1.000 fr. ieder).
(Nummers van 2ö-12-'43, 2 en 9-l-'49.) De deelneming
is volledig kosteloos voor leder lezer van ons blad.
Deelnemingsvoorwaordc: Knip deze bon uit, bewaar hen, het
Is uw noodzakelijke deelnemlngshon, S
Aanstaande week maken we de verrassing
bekend. S
