Kerstboodschap van LH. de Paus
DE WEE2C IN ONS LAND
m éér ii
't CDqs op een Dieucnjaapaüoncl
Kijkje over de Grens
Kardinaal-Primaat Mindszenty
aangehouden
De Heer Harmei en het
Sentiment» der Vlamingen
De Nederlandse
actie in Indonesië
ChristeHfke vredeswil tracfel
ooriogsoorscken uit te schakelen
Zij die beweren dat men de oorlog moet voorbereiden
om de vrede te handhaven, brengen de vrede in gevaar
HEER HENRI D'ARTOIS
LID DER BESTENDIGE
DEPUTATIE,
TE IZEGEM OVERLEDEN
De Godsdienstvervolging in Hongarije
STORT 4 FRANK
NEST CLAES...
Brief uit Brussel
DE STAKING
DER GRENSARBEIDERS
Slechts ongeveer 40 hebben
het werk hervat.
ZIJNE MAJESTEIT PRINS CHARLES OF EDINBURGH
IS HET WAAR...
UITWIJKING
VAN INCIVIEKEN
NIEUWJAAR-
SERMOENTJE
KERSTMIS IN DE
VERENIGDE STATEN
VERGT 500 DODEN
2>it vro en vrome IDoUl.
13 MILLIOEN PERSONEN
IN RUSSISCHE CONCEN
TRATIEKAMPEN
ZALIG EN GELUKKIG
NIEUWJAAR 1949!
geo.
leper, 1949,
HE.T WEKELIJKS NIEUWS Zaterdag 1 Jan. 1243. Blz. 2, ma»,
Z. H. de Paus richtte Vrijdag 24
December jl. een Kerstboodschap tot
de wereld. Het was de tiende maal
sedert zijn kroning in 1939 dat
Pius XIl, ter gelegenheid van Kerst
mis, een toespraak hield.
Hoofdthema van de pauselijke
Kerstboodschap was: De Christe
lijke Vredeswil
Pius XII verwerpt zowel de op
vatting van degenen die steunen op
het adagium: zo gij de vrede wenst,
bereid dan de oorlog voor, als de
Illusie van degenen die vrede tot
elke prijswillen.
De eersten, aldus de Heilige Vader,
wekken wantrouwen, de tweeden
versterken het vertrouwen van hen
die een aanval voorbereiden. Belde
brengefi, zonder het te willen, de
zaak van de vrede in het gedrang en
dit op 'een uiterst gevaarlijk moment.
Daarom beschouwt de Paus het als
zijn plicht; te wijzen op de eigen
schappen van een echt christelijke
vredeswil'.
GEBED EN NAASTENLIEFDE
Na het gebed en de naastenliefde
als de machtigste geestelijke wapens
tegen dë stoffelijke te hebben aanbe
volen, licht de Paus als volgt toe wat
hij bedoelt met 'de christelijke vre
deswil.
Overeenkomstig het goddelijk
vredesgebod maakt deze wil van een
kwestie van nationaal prestige of
nationale eer nooit een casus belli,
noch zelfs een geval van oorlogshe-
dreiging. Déze wil hoedt er zich
voor te trachten met wapengeweld,
de verovering af te dwingen van
rechten, die ofschoon gegrond, het
gevaar van een wereldbrand met al
le stoffelijke en geestelijke gevolgen
Van dien, niet rechtvaardigen,»
In dit verband wijst de Paus op
het belang van de jeugd en van de
voorlichting der publieke opinie.
Daarom is hij van oordeel, dat al wie
het recht met de voeten treedt uit
de maatschappij zou moeten verban
nen worden en hij uit de wens, dat
de UNO de zuivere, volwaardige uit
drukking van de internationale vre-
dessolidariteit moge worden door uit
haar statuut elk spoor van de oor-
logssóiidariteit, die er aan ten grond
slag lag, Uit te wissen.
De Heilige Vader onderstreept
voorts, dat de vredeswil ook daad
werkelijk moet tot uiting komen. De
ze wil zóu als onmiddellijk doel moe
ten nastreven de oorzaken van span-
ning, die het oorlogsgevaar vererge-
ren, uit te schakelen of althans te
verzachten. Ten einde de grondstof-
fenschaarste en de landnood te ver
helpen, zou men de immigratie en
de emigratie moeten vergemakkelij
ken, de productie niet mogen belem
meren en de hindernissen voor de
vrijheid van handel uit de weg moe
ten ruimen.
VREDESWIL, GEEN ZWAKHEID
Pius XII bevestigt vervolgens, dat
men de', vredeswil niet mag verwar-
ren met' zwakheidof berusting.
«Elke aanvalsoorlog, zegt Hij, is
een zonde, een misdaad, eèn vergrijp
tegen dé goddelijke majesteit. Een
volk dat bedreigd is of het slachcof-
fer is géworden van een onrechtvaar
dige agressie en dat christelijk wil
handelen en denken, mag zich niet
Opsluiten ,}n passieve onverschillig
heid, pe solidariteit verbiedt de an
dere volkeren daarbij lijdzaam en
onbewogen toe te zien.
Volgeïys de Paus heeft deze onvei-
schilligheid het veiligheidsgevoel ver
nietigd, en enkel de aanvallers aan
gemoedigd..; De vredeswil moet staal
hard zijn.' en mag niet bestaan in etn
eenvoudig humaniteitsgevoel, dat
enkel de öorlogsverwoestingen vre -st
en hun onrechtvaardigheid .''iet
veroordeelt.
«Dit gevoel, aldus de Paus, brengt
een gunstige voedingsbodem tot
stand voor zinloze, bedrieglijke en
nutteloze compromissen en voor laf
hartige zelfzucht op andermans
kosten, hetgeen in laatste instantie
enkel de aanvaller ten goede komt.
BESCHERMING TEGEN
ONRECHTVAARDIGE AGRESSIE
IS GEWETTIGD
Na deze beschcuwingen zegt ae
Heilige Vader, dat verzet tegen elke
agressie noodzakelijk is en hij voegt
er aan toe: Het vredesgebod is
neergelegd in het goddelijk recht, het
heeft tot doel de bescherming 'an
's mensen goederen, met andere
woorden van de goederen des Schep
pers. Welnu, er bestaan goederen "an
zo groot belang v oor de mensheid,
dat de bescherming ervan tegen °en
onrechtvaardige agressie gewettigd
is. Bij deze bescherming dient zich
de solidariteit der volkeren aan te
sluiten, die tot plicht hebben "net
aangevallen volk niet in de steek te
laten. De zekerheid, dat deze plicht
zal worden in acht genomen, zal de
aanvallers ontmoedigen en bijgevolg
de oorlog helpen vermijden, of, in
het ergste geval, zijn duur verkorten.
De herinnering aan de verwoestin
gen van de jongste oorlog en de
liefdeswekroep, die van de kribbe
uitgaat tot de mensen, moeten de
vredeswil stalen. «Dierbare broeders
uit de gehele wereld,zo roept de
Paus uit, Wij bezweren u te ijveren
voor de vrede volgens de hartewens
van de Verlosser Wij bezweren u
met alle rechtschapen geesten, die,
zonder in uw rangen te strijden, dit
zelfde ideaal aanhangen te ij veen
voor de verspreiding en de bescher
ming van de christelijke vredeswil.
Piu3 XH smeekt eveneens de,
goddelijke bijstand af over allen,
die zich willen wijden aan het werk
van de veiligheid en aan de bevor
dering van de vrede, door hun
gebeden en door hun actieve mede
werking, over de bewindslieden, over
degenen, die op doeltreffende wiize
de publieke opinie kunnen beinvloe-
den, evenals over allen, aan wier
rechtzinnige oproep tot vrede de
volkeren het gemakkelijkst hun oor
verlenen.
Voorts heeft de Heilige Vader in
zijn boodschap de toestand van de
Kerk in Roemenië, de gebeurtenissen
in Palestina en de sociale vraagstuk
ken behandeld.
SOCIALE RECHTVAARDIGHEID
Daarna heeft de Paus het over de
christelijke plichten op sociaal
gebied.
De christenen mogen zich niet
opsluiten in zelfzucht. Zij moeten
medewerken aan de oplossing der
sociale vraagstukken in een geest van
rechtvaardigheid.
De Paus veroordeelt zowel de zelf
zucht onder de mensen als onder de
volkeren. Deze zelfzucht, verklaart
Hij, zou na de oorzaak te zijn
geweest van-vroegere oorlogen, kun
nen leiden tót nieuwe conflicten, die
wellicht de ondergang der beschaving
kunnen betekenen
INTERNATIONAAL STATUUT
VOOR JERUSALEM
Uiting gevend aan zijn ongerust-.,
heid in verband met Palestina, geeft
Hij de wens te kennen, dat een
gelukkige oplossing zou gevonden
worden, die tevens beantwoordt aan
het verlangen der gehele Christen
heid. Men kan deze wensen tegemoet
komen door er voor te zorgen, dat
de Heilige Plaatsen worden be
schermd en toegankelijk gemaakt
door de instelling van een interna
tionaal regime.
Sedert: in Hongarije de Communis
ten het beleid in handen hebben ge
nomen is er ook een godsdienstver
volging tot uiting gekomen en rezen
talrijke moeilijkheden tussen Staat
en Kerk.
Kardinaal-Primaat Mindszenty hield
de kerkelijke rechten hoog en week
niet. lm September werden de moei
lijkheden op de spits gedreven f.oen
de scholen er genationaliseerd
werden.
Daar' de Kardinaal niet buigen
wilde werd tegen hem een campagne
van verdachtmakingen ingezet wel
ke met de dag heviger werd. De
Communisten slaagden er zelfs in tij
de gelovigen zekere verwarring te
stichten en verplichtten kristenen,
onder dwang, protestbrieven aan de
Kardinaal te sturen.
Hem werd geweigerd om naar het
Vatikaan te reizen. Op 19 Oktober
werd zijn secretaris Mgr Zakar reeds
aangehouden.
Enkele dagen geleden schreef de
nieuwe Hongaarse President Sza ka-
sits nog dat de Kardinaal een hin
derpaal was op de weg van de derno-
kratie én dat deze hinderpaal moest
worden opgeruimd.
Maandag jl. vroeg in de morgen,
hebben de Communisten nu de kroon
op hun werk gezet en de Kardinaal
doen aanhouden. De aanhouding ge
beurde vroeg in de morgen, in net
bisschoppelijk paleis te Esztergcm,
op 50 km. van Boedapest. In het
officieel communiqué dat over deze
aanhouding bekend werd gemaakt
heette het dat Mgr Mindszenty zich
schuldig had gemaakt aan spionra
ge, verraad en deviezensmokkel
De moeder van de Kardinaal was
aanwezig toen politieagenten hem
kwamen aanhouden. De Kardinaal,
dia klaarblijkelijk zijn aanhouding
verwachtte, toonde geen verrassing
omtrent de genomen regeringsmaat
regel. Hij vertrok in de auto, met de
brevier in de hand.
Kardinaal Mindszenty, primaat
Tan Hongarije, is op 29 Maart :892
te Csehimindszent. een dorp ln net
comitatVas in West-Hongarlje
geboren.
De gebeurtenissen in Hongarije
werden met de grootste aandacht in
het Vatikaan gevolgd, en men ver
bergt er de ongerustheid niet, die
werd veroorzaakt door de tegen de
Primaat uitgebrachte beschuldi
gingen.
BESCHULDIGD VAN ROYALISME
Daags na de aanhouding van de
Kardinaal-Primaat heeft de Hongaar
se Regering een gans deteetieve-ver-
haal opgedist om die aanhouding te
kunnen staven. Zo heette het hierin
dat Kardinaal Mindszenty benevens
op postcheckrekenlng Nr 4763.60
der Gebroeders Sansen, Poperinge,
en ons blad zal U wekelijks tot
einde 't jaar per post tehuis be
steld worden.
zijn bestrijding van de huidige Hon
gaarse Republiek, de Hafosfourgers te
rug op de troon wilde plaatsen; aan
gedrongen had bij de Westerse Mo
gendheden om tussen te komen in de
Hongaarse aangelegenheden; dat do-
kumenten welke dit staafden werden
gevonden in een metalen kistje dat
uit de kelder opgedolven werd, enz.
NOG MEERDERE AANHOUDINGEN
Voor de Hongaarse Communisten
was het aanhouden van Kardinaal
Mindszenty nog niet genoeg en meer
dere vooraanstaande priesters en ka
tholieken moesten zelfde lot onder
gaan, o.m. Miklós Nagy, de secretaris
van de Katholieke Actie in Hongarije,
twee Paters Jezuïeten, Miklós Beres-
teezy, bestuurder der K.A. te Boeda
pest, meerdere priesters, Prins Paul
Esterhazy, een advokaat, een hoog
leraar, alle onder beschuldiging van
verraad, deviezensmokkel, helpen van
vluchtelingen, niet aangeven van
misdaden, en andere voorwendsels.
HEER HENRI d'ARTOIS.
Op Kerstdag ontsliep te Izegem,
in dë Vrede van het Kerstekind, de
Heer Henri d'Artois, Bestendig Af
gevaardigde der Provincie.
Geboren op 2 Februari 1875, betuig
de de Heer d'Artois een prille be
langstelling voor de maatschappelijke
werken.
Hij werd in 1921 tot gemeenteraads
lid te Izegem verkozen, en hetzelfde
jaar nog deed hij zijn intrede in de
Provincieraad, om op 22 Mei 1923 tot
lid van de Bestendige Deputatie te
worden aangesteld; in Mei jl. brach
ten de Heer Gouverneur en zijn col
lega's in het Provinciaal Hof een in
tieme hulde aan de rijke loopbaan
van deze bescheiden man, die Z. K.
Hoogheid de Prins Regent zopas met
een bevordering tot Kommandeur in
de Kroonorde waardeerde.
Onder zijn beheer kende West-
Vlaanderen een financieel gezond en
voorspoedig bestuur, waarop hij het
werk van zijn. sterke persoonlijkheid
wist te prenten.
Strijdend kristen, zag hij het be
lang van en de nood aan degelijke
vakonderwijsinrichtingen.
Zijne Heiligheid Paus Plus XII
vereerde hem hierom met de hoogste
pauselijke onderscheiding, het Rid
derschap in de Sint Gregorius-Orde.
Weldoener van zijn volk, zullen de
jonge bouwlustige gezinnen in hem
met erkentelijkheid bekennen, de va
der der provinciale vërórdening tot
het verlenen van foouwpremies.
Met hem gaat een groot figuur uit
het Vlaams openbaar leven heen,
een toonbeeld van veelzijdige gaven,
voor de jongere geslachten.
Dit weze een troost voor allen die
hem gekend en geprezen hebben, en
tremen om zijn versaheiden.
vertelt in Jeugd dat hij els
jongen droomde van heiligte
worden, dóch vond dat het
voorbeeld van St Jan Berch-
mans, al, was het een heilige
van zijn streke, voor hem niet
paste. Hij zou eerst zijn De
Wittestreken uitwerken, én ia-
ter dan martelaar sterven. Gaat
zijn droom nu niet in. verval
ling? Martelaar worden is niet
alleen voor het geloof, waar ook
propter justitiam...
BELGIE EN DE HERBEWAPING
DER «VIJF»
Voor de Kamercommissie voor
Landsverdediging, heeft Hr Minister
De Fraiteur enkele belangrijke ver
klaringen afgelegd met betrek op het
militair aspect van het Vijfmogend-'
hedenverdrag, de herbewapening van
West-Europa en het besluit zich te
verdedigen ingeval van conflikt.
In het raam hiervan zal België een
veldleger en een landleger moeten
hebben. Het eerste zou onder com
mando komen te staan in oorlogstijd
van de eenheidsbevelhebber, het
landleger onder Belgisch bevel. De
bijdrage van België zal niet meer dan
10 lichtingen bedragen.
In België zullen tevens straalvlieg
tuigen worden gefabriceerd, waar
voor Nederland de cellen zal leveren,
alsmede de luchtafweerkanonnen.
DE VERHOUDING DER VLAAMSE
EN WAALSE AMBTENAREN IN
HET MINISTERIE VAN KOLONIËN
52 Walen voor 10 Vlamingen
Ter Kamerzitting van 23 December
jl., werd bij de behandeling van de
Begroting voor het Ministerie van
Koloniën, ook de verhouding tussen
Vlaamse en Waalse ambtenaren in
dit Ministerie ter sprake gebracht,
waar er tegen 52 Franssprekende
ambtenaren er 10 Vlaamssprekenden
in dienst zijn.
C.V.P.-Kamerlid Van den Daele
stelde een amendement voor om een
ktediet van 5 millioen ter beschik
king te stellen van de Hr Ministeir,
om ter dezer een evenwicht te ver
krijgen.
Minister Wygny wees dit amende
ment van de hand en beloofde dat ln
de loop van het volgend jaar hij de
verhouding van 5 op 2 brengen zou.
om dan verder tot een volledig even
wicht te komen.
Het amendement van Hr Van den
Daele werd verworpen met 80 stem
men tegen 50 en bij 29 onthoudingen.
De meeste tegenstemmers waren
C.V.P.-leden. Ook bij de stemming
over de begroting hebben 15 C.V.P.-
ers zich onthouden.
Alhoewel de Hr Van den Daele het
tegen de stelling van de Hr Minister
het niet heeft kunnen halen, blijft
het toch een feit dat het tegenstem
men van een 50-tal leden van de
C.V.P. tegen de ministeriële ziens
wijze een ernstige waarschuwing
daarstelt aan het adres, der Regering
om ln haar departement de taalwet
ten te doen toepassen.
ZESDUIZEND VERMISTEN
Uit het verslag van senator Van
Steenberge over het budget van We
deropbouw vernemen we dat er nog
steeds 6.085 personen vermist zijn,
waarover de opzoekingen geen e-
sultaat hebben kunnen opleveren.
Onder dezen bevinden zich 83 krijgs
gevangenen, 1.868 politieke gevange
nen, 763 verplicht weggevoerden, 743
vrijwillige arbeiders, 1.219 verplicht
ingelijfden in de Wehrmacht (Oost-
kantons), en 1.400 personen uit an
dere categorieën, waaronder de zgn.
incivieken.
Op 22 December 1945 verklaarde de
toenmalige' minister Basyn voor de
radio, dat er helemaal geen Belgi
sche vermisten meer waren... Op
27 April 1947 verklaarde de eerste
minister Spaak in het parlement, dat
al de Beigen, die nog in Rusland ver
blijven, de gelegenheid hebben gehad
naar hun land weer te keren, en nat
ze er slechts uit vrije wil van hebben
afgezien en ginder bleven. Ondertus
sen zijn er al verscheidene van die
vermisten weergekeerd, die blijkbaar
niet uit vrije beweging hun afwezig
heid zolang hebben getrokken...
DE ACTIVITEIT VAN
DE WEERSTAND
De laatste weken werd in de bla
den herhaaldelijk geschreven over
misdaden tijdens de bezetting of bij
de bevrijding gepleegd door zekere
personen die hun handelwijze lub
ben gecamoufleerd achter een acti
viteit als Weerstander. Hierbij is liet
gevaar niet denkbeeldig dat de echte
Weerstand daden zouden aangewre
ven worden, die noch met zijn waar
digheid, noch met zijn rechtmatig
optreden kunnen in overeenstemming
gebracht worden.
Ter opklaring van deze toestand,
heeft senator De Boodt een reeks
vragen gesteld aar de minister van
Justitie, o.m.:
Sinds wanneer werden van Lon
den uit derectieven aan de Weer
stand verstrekt, van welke instanties
gingen die uit en welke was hierbij
de verantwoordelijkheid van de le
gering?
Onder welke vorm werden die di
rectieven gegeven? Welke waren de
criteria voor het optreden tegen per
sonen? Wie had het recht de voor
schriften toe te passen?
Welke waren de criteria voor de
sabotage van nijverheidsinstellingen
en voor het vernielen van voor-
raden?
DE AANSLAGEN EN VERNIELIN
GEN TIJDENS DE OORLOG
In verband met de statistieken op
gemaakt over de aanslagen, vernie
lingen, diefstallen die onder de naam
van het gewapend verzet werden ge
pleegd, heeft dezelfde senator vol
gende vragen gesteld:
Hoeveel aanslagen op personen
op uitdrukkelijk voorschrift van de
bevoegde overheid wérden gepleegd?
Hoeveel aanslagen werden ge
pleegd op eigen initiatief of zonder
inachtname der gestelde criteria?
Welke is het aantal en de aard
van de ontvreemdingen die op in
structie geschiedden of op eigen
initiatief?
Welke is het aantal, en de aard
van de vernielingen die op instruc
tie geschiedden en op eigen ini
tiatief?
'4,266 MILLIARD FRANK
BELASTINGEN IN NOVEMBER
In November jl. werden 4.266 mil
liard frank belastingen geïnd, tegen
3 692 milliard frank in November 1947
en een maand-gemiddelde van 3.871
milliard frank.
BELGIE KREEG 2,3 MILLIARD
FRANK MARSHALLHULP
Het ministerie van Buitenlandse
Zaken en Buitenlandse Handel deelt
mede:
Op 23 December 1948 bedroeg het
totale bedrag, dat door de È.C.A. aan
de Belgisch-Luxemburgse economi
sche unie is betaald: 53.272.286 dol
lar 91, dit is 2.334.791.154 frank 55
Dit bedrag dient als volgt te wor
den verdeeld: (cijfers afgerond):
giften 132 millioen Belg. fr.; lëningen
409 millioen, Belg fr,; voorwaarde
lijke giften 1.974 millioen Belg. fr.
Op dezelfde datum bedroegen de
op België getrokken bedragen netto
1.909 millioen Belgische frank.
Wij hebben onze lezers reeds on-
derhouden over het amendement van
de hr Van den Daele, C.V.P.er die
vooropgesteld had de begrotingskre
dieten van het ministerie van Kolo
niën met 5 millioen te verhogen, ten
einde de Luiker-waal, Minister Wigny,
in staat te stellen in zijn depa.ie-
ment het nodige personeel te benoe
men tot herstel van het evenwicht
tussen beide taalrollen. Het aantal
ambtenaren van de Nederlandse
taalrol bedroeg 10 tegen 50 op de
Franse taalrol. Een op vijf.
In de laatste kamervergadering
voor het Kerstverlof werd het amen
dement van de hr Van den Daele
met 80 tegen 50 stemmen afgewezen
na een stemming bij naamafroeping.
En van dezelfde gelegenheid maakt
de Luikse hoogstaande Universiteits
professor en C.V.P.er Harmei dan
bovendien nog gebruik om te betreu
ren. dat men de taalkwestie behan
delt als een saütimentele kwestie op
een wijze die tweedracht moet zaaien
tussen Vlamingen en Walen.
Och gottekens toch! En dat voor zo
een geleerde mens!
Als men de taalwet eenvoudig toe
past dan is er toch geen taalkwestie
meer. En van sentiment gesproker!
De Walen en de felle rode en uitra
rode Wallinganten hebben sinds de
bevrijding duchtig met het sentiment
van hun zogezegde verdrukking ge
jongleerd om de Vlamingen in de
hoek te drummen, als 't kon voor
altijd. Maar ze zijn er niet in
geslaagd.
Niet met sentiment en rode
haantjes.
Het akkoord te Parijs gesloten
tussen de Belgische en Franse Rege
ringen heeft de grensarbeiders geen
voldoening kunnen schenken en heeft
dan ook geen algemene werkhervat
ting tot gevolg gehad.
Vorige week reeds stemden zowel
te Herzeeuw als te Moeskroen de
grensarbeiders aangesloten bij het
A.B.V.V, tegen de werkhervatting.
Dit niettegenstaande de vakbondlei
ders aanzetten tussen de twee kwa
len de minste te kiezen.
De grootste tegenstand bij de
arbeiders was de uitkering van de
devaluatietoeslag ir> Franse munt.
Bij een vergadering te Meenen be
sloten de grensarbeiders ook bij
handopsteken de staking voort te
zetten en op eigen hout hebben zij
Maandag jl. andermaal stakingspi
ketten uitgezet aan de grens, tegen
hun leiding in.
Te Halewijn schreed Maandag ook
geen enkele grensarbeider de grens
over. Bij de post te La Marllère trok
ken een 30 40% van het gewone
aantal textielarbeiders de grens o\er,
te Toufflers en La Houzarde bleken
die procenten evenwel 50 90% te
bereiken. Over het algemeen werd ge
schat dat slechts 40% het werk heb
ben hervat.
Kwam dan nog bij dat meerdere
grensarbeiders, toen zij hun gewoon
werk wilden vervoegen, hun plaats
ingenomen zagen door arbeiders die
de Franse patroons intussen hadden
aangeworven.
In de driehoek Komen, Wervik en
Halewijn werd het werk Maandag
niet hervat.
JsK
Prinses Elisabeth, Kroonprinses van Engeland, in bewondering voor
haar zoontje, de één maand oude Prins Charles-Philip-Arthur-George of
Edinburgh, op het Buckingham Palace te Londen.
Is dit geen mooie foto? En bewijst ze U ook niet andermaal dat de
schoonste banden welke ter wereld bestaan toch wel deze zijn tussen
een moeder en haar kindje, wat ook hun stand zij!
dat het vleesderven op Vrijdag
31 December niet of na de
noen ophoudt, lijk daags vóór
Pasen? Neen. Omdat daags
vóór nieuwjaardag een Vrijdag
is, is geheel die dag vasten en
vleesderven.
Hoe dan oudejaarsavond of
réveillon gevierd? Vóór midder
nacht met vis, die zal wellicht
in de smaak vallen van de vis
sers, want in de visserij is er
ook crisis.
En, propos van révéilion
vieren, weet je hoe pastoor Van
Haecke daarover sprak? Daar
zijn er, zei hij, die de twee
einden aan mekaar dansen, en
dat is zot; en andere drinken de
twee einden thoop, en dat is
beestig; en daar zijn er die 't
aan mekaar slapen, en dat is re
delijk en gezond; en eindelijk
zijn er die 't aan mekaar bidden,
en dat is zalig en heilig 1
Maar ook niet zonder sentiment.
En de heer Harmei zal zich dat
misschien tamelijk duidelijk herin
neren. Na de bevrijding is hij voor
de pinnen gekomen met de theorie
van de geographische senaat volgens
welke elke provincie een vast on
veranderlijk en gelijk aantal sena
toren naar de senaat zou zenden,
ongeacht de omvang van de bevol
king! Op die wijze zouden de uit
stervende Waalse provincies steeds
evenveel in de pap te brokken heb
ben als de Vlaamse.
De hr Harmei ondervond toen niet
veel tegenstand niet bijzonder veel
bijval en in 't geheel niet veel aan
dacht. Voor enkele weken ls hij op
nieuw met zijn geographische senaat
voor de dag gekomen in een politieke
redevoering.
En de Vlaamse kranten die intus
sen al wat meer haar op hun tanden
gekregen hadden reageerden bijna
onmiddellijk en vrij heftig» tegen de
uitlatingen van de hr Harmei. Wat
tot gevolg had dat de, overigens zeer
achtenswaardige volksvertegenwoor
diger, een strategische terugtocht
maakte en zijn eigen verklaringen,
mitsgaders deze van de steeds onbe
trouwbare perscorrespondenten aan
merkelijk afrondde.
De hr Harmei zal zich dat wel
goed herinneren... als hij daar geen
verschot van opgedaan heeft. En hij
zal dan meteen weten dat de Vla
mingen zich ook niet in koeien bloede
of zonder sentiment zullen laten be
duvelen door de overigens -eer
hoogstaande verdienstelijke en be
kwame mannen zoals de hr Harmei,
of de hr Wigny en andere.
Intussen moeten we van al die
ministriële en andere Luiker-Waien
niet veel goeds verwachten voor de
toepassing van de taalwetten.
Tijdens het jongste Senaatsdebat
werd door de C.V.P. aangedrongen
opdat het de incivieken, die het
verlangen, niet onmogelijk zou ge
maakt worden uit te wijken.
Hun wordt een reispas afgeleverd
op gunstig advies van de staatsvei
ligheid, die vooraf het advies van de
dienst voor de voogdij inwint. Indien
de dienst voor wederopvoeding het
bewijs heeft dat de verplaatsing
haar het buitenland gerechtvaardigd
is, wordt de reispas afgeleverd.
Totnogtoe werden 921 aanvragen
ingediend, 762 ingewilligd en 69 ver
worpen. Tien aanvragen werden in
getrokken en 80 blijven nog ln
onderzoek.
Wat vliegen de jaren ras voorbijl
Zou dat niet de bedenking zijn van
iedereen, nu we 't laatste blaadje van
onzen ouden scheurkalender hebben
afgetrokken, en de nieuwe daar
hangt, met zijn grote 1? Ja, de tijd
vliegt snel. Het doet me denken aao
het woord van een pastoor, een man
van jaren al, die eens z'n Kerkmees
ters ontving, die kwamen nieuwjaren
naar oude geplogenheid; en op hun
wensen antwoordde de oude herder:
i Maar Heren toch, ge moet U ver
gissen! Want het is nog geen dris
maand geleden, dat Ge den vorigen
keer komen nieuwjaren zijt!Neen,
't was geen drie maand, 't waren er
twaalf. In Gods naam, wat baat het
erover te jammeren: we kunnen hen»
toch niet tegenhouden, den snel-
voetlgen tijdzoals de oude Grieken
hem noemden. Onze Vlaamse voorva
ders trokken er de beste besluiten
uit, en ze zeiden voor hun part: D«
tijd vliegt snelGebruikt hem wel
Dat is levenswijsheid, gedegen chris
telijke levenswijsheid. Wat geeft het
tenslotte dat de tijd voorbijgaat, ver.
mits er toch eens een eeuwigheid
komt. Wij weten toch immers, dat
onze levensjaren wel zéér kort zijn,
maar dat er ook na dat korte leven
een altijddurend leven komt. En dat
is de ernstige vermaning welke past
op een Nieuwjaarsdag: gebruikt den
tijd goed. Verkwist hem niet in le
digheid en luiheid, daarvoor is hij
véél te kostbaar; misbruikt 'hem niet
voor woord of daad die eens wellicht
de eeuwigheid ongelukkig zoudèn ma
ken; integendeel, vult elke minuut
met verdienste die nooit voorbijgaat,
maar die ge meeneemt, over de grens
van het graf, naar dat Land waar er
geen tijd meer is, maar onvergapke-
Ujk en onveranderlijk geluk, Nieuw
jaarsdag is een ernstige dag, wat wilt
ge eraan veranderen, maar die ern
stige gedachte kan dan ook een ge
nade zijn, een genade van inkeer
misschien, een genade van bevesti
ging in elk geval in het vaste voor
nemen, 't geluk dat nooit voorbijgaat
te slachtofferen voor een zo vluchtig-
genot als wij hier zouden genieten
tegen Gods wil en wet!
Viert deze week:
Vrijdag, het feest van DRIEKONIN
GEN, afgestelde heiligdag, herin
nering aan onze roeping tot het
Geloof in den persoon van de Wij
zen uit het Oosten.
Tijdens de Kerstfeesten zijn in d«
Verenigde Staten bijna 500 personen
door ongevallen om het leven geko
men. 269 van hen verloren het bij
verkeersongevallen, 70 bij branden,
te wijten aan kerstbomen, terwijl 94
andere aan diverse ongevallen tea
offer vielen.
HET ZWEVENDE WIEL
Langs de Nationale Baan te Ar-
mentières, verloor een zware camion
een van de voorwielen en kwam te
gen de personenwagen terecht, be
stuurd door Hr .Delplace uit Blzet-
Ploegsteert. Bij onderzoek bleek dat
het gebint van het voertuig door de
hevige schok, zwaar geplooid was.
Persoonlijke ongevallen deden zich
niet voor.
PASTEIBAKKER BEKOGELT
CONTROLEUR MET IEREN
Dhr Jacques Flachez, pasteibakker,
te Amiens, ontving op vijf achter
eenvolgende dagen het bezoek van de
controleurs. Een zesde bezoek, bleek
hem wat te kras, temeer daar de
controleur hem het verwijt toestuur
de dat hij chouxmet boter be
reidde, wat verboden is. Hij nam
daarop een korf met eieren en be
gon de ongewenste bezoeker daar
mede te bekogelen.
Dat kostte de pasteibakker drie
maanden sluiting en 15.000 fr. boete.
ZIJ VIERDEN KERSTMIS MAAR
KWAMEN IN HET ZIEKENHUIS
TERECHT
Dhr Robert Mahonie, Schipperstr.
297 te Arras, had zijn gebuur Jean
Rowinski uitgenodigd om het Kerst
mis gezamenlijk te vieren.
Na het kerstmaal, natuurlijk over
vloedig overgoten, liep het gesprek
over een varken dat Mahonie ge
kweekt had en dat met Rowinski
moest verdeeld worden. Twist ont
stond nopens de prijs. Mahonie vroeg
180 fr. de kilo en zijn gebuur wilde
slechts 150 fr. geven. De vrouw
van Mahonie, die beide twisters wilde
bedaren, sloeg de gebuur met een
strijkijzer op het hoofd. Alhoewel
zwaar gekwetst, nam deze laatste een
mes van tafel en bracht zijn gast
heer» een diepe halssnede toe.
Beide kerstmisvierders werden naar
het ziekenhuis overgebracht.
HIJ VERKOCHT VLIEGTUIGEN
Op aanklacht van het Secretariaat
van het Vliegwezen, werd Hr René
Garnier, reserveofficier bij het vlieg
wezen, wonende te Parijs, aangehou
den wegens aftruggelarij.
De «handelaar» ln vliegtuigen liét
aankondigingen in verschillende dag
bladen verschijnen waarbij hij een
Pipercub te koop bood. Hij stelde
zich in verbinding met talrijke be
stuurders van aeroclubs die op zijn
aanbod ingingen en liet zich van
300.000 tot 400.000 frank als voorschot
afbetalen, maar het vliegtuig werd
noöit geleverd. Garnier had tot zijn
werkterrein, de departementen van
het Noorden en Nauw van Kales ge
kozen. Thans zit hij in verzekerde
bewaring.
EEN BENDE WAGONRATTEN
AANGEHOUDEN
Door de rijkswacht van Rijsel, wer
den een tiental nachtridders aange
houden, die rond de statie van Rij
sel, de goederenwagens, meestal met
eetwaren geladen, leegplunderden.
Een gedeelte der gestólen goederen
werd bij huiszoekingen teruggevon
den. Thans zit de bende op rust
in het gevang van Loos-Rijsel.
2.000 TON VEEVOEDER VERNIELD
Te Tourcoing, in een stapelhuis der
Olieslagerij Dumortier, werden 50.000
zakken, elk met een inhoud van 40 kg.
veevoeder door brand vernield.
De brandweer heeft met buitenge
wone inspanning het onheil moeten
bestrijden. Het blussen werd zwaar
gehinderd door de slechte ligging, de
verstikkende rookwolken en gebrek
aan water. Gelukkig kon een ver
gaarbak van 20.000 liters petroleum,
die slechts op enkele meters van het
brandend stapel huis gelegen was, ge
vrijwaard blijven.
De ontploffing van deze ketel had
een zware ramp geweest voor de gan
se wijk. De oorzaak van de brand
is nog niet vastgesteld kunnen wor
den.
MIJNINSTORTING
Te Onnalng had een mijninstorting
plaats, waarbij de 16-jarige mijnwer
ker Georges Lannoy, wonende te
Escautpont het leven verloor. Zijn
werltmakker Hans Debane, 26 jaar,
eveneens gehuisvest te Escautpont,
liep hierbij een schedel- en armbreuk
oi' en werd naar een kliniek overge
bracht. Zijn toestand blijkt ho
peloos.
Ja, die nieuwjaaravond en nieuwjaar
dag, daar is veel leuks over te vertellen.
Maar eerst ga ik fiks staan en 'k trekke
mijn handschoenen aan om u allen kort
en goed, zoals 't ons vaders en moeders
deden, te wensen: Zalig Nieuwjaar, beste
lezer!
En 'n vrolijk Nieuwjaar, met 'n geurige
pot straffe koffie, en 'n krakende lukke
tussen de kiezen, zij het ook met een
goede smulpartij met vrienden en ken
nissen. Want voor 't Nieuwjaarvieren
zijn wij, Vlamingen, beroemd, al is dat
gene, wat nu nog overblijft slechts een
schaduw van wat er vroeger plaats greep.
Vroeger, en met dat woord denken we
aan hetgeen er was in voorbije tijden,
toen Nieuwjaar... niet op Nieuwjaarsdag
viell
De Romeinen begonnen inderdaad van
150 jaar voor Christus af, het nieuwe Jaar
op 1 Januari. Maar onze verre voorouders
begonnen het Jaar op «Kleine Nieuw
jaarsdag dat is ongeveer op onze Kerst
dag, terwijl het Jaar pas goed begon nêt
de viering der Heilige Nachten, op Drie
koningendag of Grotn Nieuwjaarsdag
Na de Kerstening in Vlaanderen begon
men wel eens op de eerste Adventszondag,
zoals het kerkelijk jaar nog begint, en de
pennelikkers, de cle^ckenhadden de
aardigheid... het nieuwe jaar te laten be
ginnen op Pasen.
In 1575 deden de Schepenen van Gent
van het balkon van het Stadhuis afroe
pen, dat het jaar '76 zcu beginnen op de
eerste dag van Januari en dat het lopen
zou tot en met 31 December. Dat was een
hele gebeurtenis. Maar toch is het nog
tot het einde der zeventiende eeuw blij
ven duren, 1690 of '91, voor die regeling
algemeen aanvaard weid. Dat wil zeggen
door de grote mensen, want nu nog zin
gen de kinders in Vlaanderen van Kerst
avond tot Driekoningen, hun Nieuwjaars
liedjes.
Nu beginnen 'de laatste der Heilige
Nachten, die vroeger vol geheimzinnig
heid waren, en die nog wonderlijk zijn
voor kind en oudere. Dc Vlaamse Nieuw
jaarsbrief van onze kipderen betekent
nog iets voor hen, en is het voor ons,
ouderen, niet een dag om te denken aan
de voorbije tijd, en "aan de nieuwe tijd
vóór ons? Over die vroegere geheimzin
nigheid kunnen wij nog 'slechts lezen in
boekenschrift.
Zeker is dat er gevierd werd, niet alleen
door klein, maar ook door groot. Vooral
de rommelpotmannen lieten van zich ho
ren. Ze trokken de huizen af onder het
zingen van liederen en het rommelen van
de rommelpot, en kregen doorgaans geld
of een druppel. Dat ze op 't laatste van
de avond een beetje onzeker van rythme
en dwaas van geest werden, zal u niet ver
bazen.
Zo erg werd het omstreeks het midden
van de zestiende eeuw, dat de magistra
ten in Vlaanderen ordonneerden, dat bij
het uitgaan op nieuwdag... stokken en
messen thuisgelaten moesten worden, en
dat het, op straffe van boete, verboden
was... te smijten met «dweilen, modder,
dode katten en andere vuiligheidNog
is het Vlaamse Nieuwjaar goed en gezel
lig-
Is het niet aangenaam 's ochtends wak
ker te worden bij het jolig lawaai van
kinderstemmen, die u vertellen:
Nieuwe jaarken zoete
't Varken heeft vier voeten
Vier voeten en 'ne steert
't Varken is geen auitje weerd...
Het Nieuwejaarzingen is thans Iets
wat alleen aan kinderen toekomt. Van
heel vroeg 's morgens staan er soms al
troepjes zingende jongens en meisjes aan
de deur, en hier en daar kan men oen
hoofd door het dakraam of het venster
van de verdieping zien verschijnen om te
roepen: We delen nog niet! Toch ia-
ten de zangertjes zich niet ontmoedigen.
Uit volle keel galmt het:
Hier woont misschien een goede vrouw,
Die nog wel wat geven zou,
Lang mag ze leven.
Veel mag ze geven,
Honderd Jaar na deze dag
Hoop lk dat ze leven mag.
Als het klaar is, worden dan de manden
met «nieuwejaarskoeken», noten, appels
of appelsienen en de blikken dozen met
sollen, dikkens en kwaitjes ln t voorhuls
gebracht. En het delen begint. Dat er
sloebers zijn, die een tweede keer terug
komen, hoeft niet gezegd.
Is de voorraad op, dan kan het wel eens
hardvochtig lulden: We delen niet
meerl En dan stijgt er een gemompel
van teleurstelling op. Wordt de deur ech
ter niet opengedaan of krijgen de nieuw -
Jaarszingers niets, dan klinkt het ge
meend:
Achter de deur daar hangt 'ne zak met
Iedere zemel kost een duit, [zemelen,
D'r hangt 'ne gierige duvel ultl
En wee het hoofd dat dan achter een
hoek vJfi de gordijn verschijnt. Want
zonder schimp- en scheldnamen komt het
er niet van af.
Ook schijnt de bakker bij ons volk niet
op een goed blaadje te staan. Luidt het
rijmpje immers niet:
't Was op 'nen nieuwe jaarsavond
De bakker sloeg zijn wijf,
Al met 'nen eiken knuppel
Zo deerlijk op heur lijf.
Wat gaan we de bakker geven
Al voor z'n nieuwejaar
Een stok al ln zijn ribben
En 't vier al in zijn haar.
Elders klinken deze twee laatste regels:
Een kindje al in de wiege
Met schoon gekreukeld haar.
Het is dan ook de periode van bakken
en braden. Gebakken worden in onze stre
ken vooral geschenk- en peperkoeken,
met veel suikerwerk en fondants op, en
verder krenten- en rozijnenbroden met
sukade, die Iedere bakkerij aan haar goe
de klanten schuldig is.
Nieuwjaar, het feest van de huiselijke
haard bij uitstek, als de wind morelt in
de schouw en de vriesganzen schreeuwen
van honger en koude; is het kinderfeest
vooral. Want het kleine grut leeft op goe
water, die dagen. Als vader op een avond
de vraag stelt: Hebben we al lukken,
moeder? dan spitsen ze de oren en wrij-
vm stilletjes over hun buikje. En lk ver
zeker u dat het moeite kost om ze vroeg
in bed te hebben. Want het wonder mocht
eens gebeuren als zij e' niet bij zijnl
Als moeder 's morgens de boter en de
kom uit de kelder haalt, zijn ze met geen
stokken meer van huis te krijgen. Alles
moeten ze zien: hoe de blornme, eiers,
suiker gemengd en gekneed worden, of
het druppeltje brandewijn en 't een of 't
ander smaakje niet vergeten wordt. En
moeder heeft wel te roepen: «Gaat daar
af! Het helpt allemaal niets.
Het deeg wordt die dag te stijven gelegd
in de kelder, netjes gladgestreken, opdat
elke poging tot diefte onmiddellijk zou op
gemerkt worden. Spijts die goede voor
zorg komt het er meer aan eens gehavend
uit.
's Avonds wordt de deur vroeg gesloten.
Op de tafel legt men een schoon vel -vit
papier en dan maakt een bevoorrechte,
onder het kritisch oog van de anderen,
de eerste rolletjes Als het ijzer van pas
heet is niet eerder, anders is de gehele
bakte scheef legt moeder het eerste
rolletje, worstje of deegkeuteltje, duwt 't
ijzer toe en welhaast is het een plezier de
lukken te zien uitvliegen.
De kinders zitten rond de tafel. Ze me
ten en passen, tellen en hertellen. Hun
buikje is in feeste van de beetjes die zij
het beloven. God alleen en de duivel we
ten hoeveel Weesgegroets zij afrollen
opdat er enige lukken zouden breken...
De martelaars! Deze worden immers sef
fens opgegeten.
Als moeder met het bakken klaar is,
mogen zij een gehele lukke proeven met
een goê potje koffie en ge moogt geloven
dat het iets is van «lek mijn lip»! De
andere worden, zorgvuldig geteld, in een
blikken doos weggeborgen, tot de grote
dag daar is, of tot ze bij peter en meter
uit lukken gaan, met hun mooie nieuw
jaarsbrief, vol vergulsel. rozetten en sant
jes,
Vlaamse Nieuwjaar, tijd van leute en
vermaak, tijd van licht en liefde.
Want de mensen megen zeggen dat er
«niets meer over is van het oude»,... er
is nog véél. En o,ver de liedjes, spreuken,
wensen en bedelrijmpjes alleen is reeds
een dik boek te schrijven.
WWWWVVWWVVWVVVVWVfVV»
(VERVOLG)
Bij stemming bekwam de eis, dat
de Nederlandse troepen zich op hun
beginstellingen zouden terugtrekken,
niet de nodige stemmen, maar het
bevel tot «staakt hét vuur» werd
evenwel goedgekeurd met 7 stemmen
bij 4 onthoudingen. België onthield
zich.
Aan Nederland werd ook opgelegd
de Indonesische leiders terug' in vrij
heid té stellen.
Na berichtgeving van dit bévei
maakte de voorlopige Indonesische
regering evenwel een aantal voor
waarden bekend, welke Nederland
evenwel moeilijk zou kunnen aan
vaarden.
De ene noch de andere partij wi-lde
eerst het vuur staken zodat drie da
gen na het bevel van de Veiligheids
raad de strijd steeds voortduurde.
Het bleek wel dat Nederland zinnens
was tijd te winnen om alle strave-
gische punten intussen te kunnen
bezetten vooraleer de Veiligheidsraad
dwangmaatregelen zou opleggen.
De Nederlandse actie lokte intus
sen enkele reacties uit. Zo stópte ds
U.S.A. alle Marshall-hulp aan Neder-
lands-Indië. Ceylon en Indië verbo
den de toegang tot havens en vlieg
velden aan de Nederlandse schepen
en vliegtuigen, zodat de Nederlaniers
thans uitzien naar een luchtvermn-
ding met het Verre Oosten al over
Amerika, Canada, Alaska en Japan.
VEILIGHEIDSRAAD EIST DAT
INDONESISCHE LEIDERS
WORDEN VRIJGELATEN
De Veiligheidsraad heeft nu ook
nog aan Nederland het bevel gegeven
de Indonesische leiders welke gevan
gen werden genomen in vrijheid ta
stellen en hiervoor werd 24 uur hjd
gegeven. Omtrent het gevolg aan dit
bevel te geven schijnt er onenigneid
te zijn ontstaan in de schoot der Ne
derlandse Regering.
Ten slotte kan nog worden gemeld
dat volgens de Nederlanders zij in
de eerste 9 dagen van de operaaei
41 doden en 99 gewonden te betreuren
hadden en 4 vliegtuigen werden neer
geschoten.
Door Hr Royal Kenneth, de
Amerikaanse Minister van Oor
log, zouden ir. de Sovjet-Unie
thans 13 millioen personen in
concentratiekampen leven, waai -
onder 9 millioen Russen, 2 milli
oen Duitsers, en verder Polen,
Tchecken, enz. Al deze personen
zouden opgeleid zijn geweest
wegens hun politieke opinies.
Hr Kenneth verklaarde zijn
gegevens te hebben verkregen
■uit zeer betrouwbare bron.
VOLKSVERZEKEN SI
Aan
onze lieve Lezers
en Lezeresjes van
Het Wekelijks Nieuws
In name van onze Gazet,
Als weekblad, 't schoonste van on»
Kom ik tot U, op lichte tred, [Land,
En ik reik U mijn Vriendenhand!
Ik bied U voor de 24* maal
Mijn 'hartelijkste Nieuwjaarsgroet!
God spare U van ziekte en kwaal,
Leeft vredig, vroom en blijgemoedl
Bemint uw lieve Belgenland,
De plek waar eens uw wiege stond.
Van Limburg tot het Noordzeestrand,
In Vlaandren Vlaams, ln ziel en
[mond!
Koopt allen iedre week ons blad,
Met nieuws van Missie, Dorp en
[Landl
Sport en Toneel worden geschat!
Het strijdt voor Recht in Vlaander-
[landl
