Zondaosermo
PATER HARDEMAN, S. J.
Mgr Kerkhofs pleit voor begrip
en billijkheid inzake repressie
De Grensarbeiders
terug aan het werk
De Frans-Belgische
handelsbetrekkingen in het slop
President Trumam kondigt
belangrijke hervormingen af
Drama van het wangedrag
te Meenen
In het felsen dep ztuepoende Dpie koningen
HET WEKELIJKS NIEUWS Zaterdag 8 Jan. 1949. Blz. Z
t in Memoricm
1948
1876
UIT DE PERS
BELANGRIJKE
WIJZIGINGEN AAN DE
MILITIEPLICHT
DODELIJK AUTO-ONGE
VAL TE ZWEVEZELE
Seen Prnnse meer tel I Maart '4/
STOFFELIJK OVERSCHOT
VAN ANDRÉ GERYL,
UIT NIEUWPOORT-BAD,
GEREPATRIEERD
IEPERSE
HONDERDJARIGE
OVERLEDEN
Op 22 April aanstaande zou ze
101 worden.
GENEESMIDDEL
ONTDEKT TEGEN
SLAAPZIEKTE
Storm en onweder over
Binnen- en Buitenland
Talrijke dodelijke ongevallen.
SHeuwgaarhoaaBscficp aan het Congres der U.S. A.
iHIW DEAL» van President Roosevelt overtroffen
Man met ijzeren staaf neergeslagen
D&der legt bekentenissen af.
ZOVEEL NIEUWJAARS
WENSEN NIET
ALS ANDERE JAREN!
SCHUIF
DE DIAMANTEN
PRIESTERJUBILEUM
TE VLAMERTINGE
Dlt IDolh 30 vroom en vro
KERKELIJK NIEUWS
PRIESTER-JUBILARISSEN
i H
DE BELG. APOSTOLISCHE
VICARIS VAN KWANGO,
E. P. DAUVIN,
DOODGEBLIKSEMD
De dag waarop zijn benoeming
werd bekend gemaakt.
waar hij ia 1910 was geboren®
Daags vóór Kerstdag overleed te
Alken (Limburg) E.P. Hardeman, in
de ouderdom van 73 jaar. Oud-stu
dent van bet bisschoppelijk college te
Poperinge, trad hij in het Gezel
schap van Jesus, 23 September 1895,
onderging de gewone vorming, en
werd, 1913, als redactielid van de
Bode van het H. Hartnaar Alken
gestuurd, waar hij, 24 December 1948,
aan de kwaal bezweek, die hem al
een helen tijd ondermijnde.
.Een stille mens, die Pater Harde
man. In stilte heeft hij geleefd, in
stilte heeft hij gewerkt, en in stilte
is hij heengegaan naar zijn Vriend,
Christus, aan Wie hij gans zijn le
ven had gewijd, en voor Wie hij 35
jaren, ononderbroken, heeft gearbeid
aan de verspreiding van de Devotie
tot het H. Hart.
Na 50 jaren zie ik nog, alsof het
gisteren was, hoe hij, op het college,
vriendelijk en eenvoudig met zijn
makkers omging, hoor ik nog hoe hij
in vuur geraakte voor zijn geliefkoos
de dichters, voor Homeer, vooral
voor Gezelle, van wie hij honderden
verzen van buiten kende, die hij tel
kens en telkens weer te pas wist te
brengen. En toen reeds 't zat hem
in 't bloed, en 't is, zijn leven lang,
in 't bloed blijven zitten spoorde
hij de meestbegaafden aan tot schrij
ven en dichten tot Gods meerdere
eer en glorie. «We zetten elke dag
boven ons dagwerk: A.M.D.G. Laat
het toch gemeend zijn!
In die tijd bestonden er nog wed
strijden onder de Athenea en de
aangenomen colleges. Student Har
deman werd bekroond, luisterrijk
gehuldigd op het stadhuis, en met
*n vracht prijzen onder de arm, daal
de hij de brede trap af, en stapte het
rijtuig in, dat hem naar Loker
bracht, midden in zijn geliefde
Streek, de Westvlaamse Ardennen.
Hier kunnen we niet uitweiden
oyer de veelheid en verscheidenheid
van zijn artikelen in de Bode
noch over zijn bijdragen in «Pastor
Bonus noch over zijn literair werk,
toch mogen we dit laatste niet totaal
Verzwijgen, en dient er melding ge-
tnaakt van zijn studiën, meestal uit
religieus oogpunt, over P. Poirters,
ÏJichiel De Swaen, Stalpaert Van
der Wielen, Daniel Bellemans, Jan
Buyken, Heiman Dullaert, enz. naast
zijn nogal letterkundige levensbe
schrijving van Pranciscus Costerus
S. J., een boekje over «De Levende
liefde tot Christusen gebundelde
bladzijden uit C. Hazart en Pater
Hiilegeer.
Treffend juist staat hij getekend
in. deze korte regels van een zijner
vrienden: «Pater Hardeman behoor
de tot de zo rijk begaafde en geleerde
onzer West-Vlaamse priesters en hu
manisten, waarvan een Guido Gezel
le. Hugo Verriest, deken De Bo, Cyriel
Verschaeve, Delfien Van Haute de
meest gekenden zijn. Al is zijn naam
verborgen gebleven, toch blijft hij
onafscheidelijk verbonden met die
ven zijn leerlingen, en waarschijnlijk
eal.de literaire geschiedenis de naam
van de verborgen aanmoedigende
Pater Hardeman recht laten weder
varen, ook de Westvlaamse gouw ter
ere, waarvan hij een waardige en
heilige zoon was.
De verborgen aanmoedigende... Be
ter kon P. Hardeman niet getypeerd.
Geen humanist in Vlaanderen, of hij
weet welke dank wij aan P.A. Geere-
baert S.J., verschuldigd zijn om zijn
puike vertalingen en geleerde tekst
verklaringen van Griekse en Latijnse
IMVWMWUWMMAMMMMfUVVWMMMWMIVMfMnMfMMMWIAfVMMMft
t PATER HARDEMAN S. J.
klassieken. Minder bekend is, dat
van P. Hardeman de stoot uitging,
die hem in die richting dreef, en dat
Pater Geerebaert, bij de voortzetting
van zijn werk, zijn vriend bleef
raadplegen tot aan het einde toe.
Aan de zijde van E.P. Ballings,
die zijn mede-redacteur zeer hoog
schatte, wist hij onze beste schrijvers
te winnen voor medewerking aan de
Bode en de Bibliotheek van het
Heilig HartPater Fleerackers,
Geerebaert, Reypens, Emiel Jansen,
Lode Arts, Van Laer, De Clippele,
Brauns en zoveel andere nog.
Wat hij deed voor de ouderen,
deed hij met even veel liefde voor
de jongeren, die eenparig getuigen
dat P. Hardeman, van hart en geest,
in hun midden de jongste was en
bleef. Elk jaar ging er een brief uit
Alken naar de leraar te Drongen,
met de bede hem de naamlijst van
de jonge studerenden te bezorgen,
niet zonder een, twee, drie kruisjes
naast hun naam, al naar gelang van
hun schrijverstalent en een woordje
uitleg over de aard van hun begaafd
heid. Kort daarop werden de ge-
kruisten aangezocht om een artikel
in de Bodeover een onderwerp
waarvoor hij zelf al de nodige we
tenswaardigheden had opgezocht.
Talenten ontdekken, ontwikkelen en
aanmoedigen gaf hem meer vreugd#
dan eigen productie.
Dat een jongen uit de meest verlo
ren hoek van ons Westland jaren
lang leiding gaf aan de voor het
Nederlands opkomende talenten, hij
kon er, ootmoedig als hij was, soms
om lachen, maar de opkomende ta-.
lenten lachten niet, volgden zijn wij
ze raadgevingen, en zagen, jong nog,
hun werken in vreemde talen over
gezet of meermalen bekroond.
Zijn, belangstelling was niet be
perkt tot de Compagnie. Overal waar
hij fijne poëzie aantrof, drong hij
op uitgeven aan.
Na de eerste aanval van zijn kwaal,
schreef, me Pater Hardeman: 't Is
erg, zal ik het nog te boven komen?
\Zoals God het wil, ik ben bereid.
Vooravond van Kerstdag riep hem
de Heer tot Zich, tot het bezit van
Zijn Heilig Hart dat hij op aarde
zó lief had. Dit, Pater Hardeman, is
onze onverwoestbare hoop en troost,
en die van uw christelijke familie.
P. D.
Vorige week waren een groot deel
der grensarbeiders reeds terug aan
het werk gegaan, behalve in het Mee-
nense en het Wervikse waar onder
communistisch gekuip stakingspicket-
ten opgesteld aan de grens beletten
dat de autobussen met arbeiders
Frankrijk zouden kunnen binnenbol
len.
Aan de stakers werd geen werklo
zensteun meer verleend daar de sta
king volgehouden werd tegen het ad
vies der syndikaten in en niettegen
staande het te Parijs tussen beide
Regeringen bereikte akkoord.
De houding der stakingspicketten
had te Meenen en Halewijn aanlei
ding gegeven tot woelingen zodat een
strenge ordedienst werd ingesteld en
versterking van gendarmerie toe
kwam. Gewapende rijkswachters
hielden de wacht aan de grens maar
ook in de straten van Meenen en be
letten elke samentroppen van meer
dan drie personen.
Voor Maandag Jl. werd verwacht
dat de staking zou zijn geëindigd. Die
dag kwamen dan ook de bussen van
uit de omtrek aangehold, maar wa
ven nog ver van volledig bezet. Rijks
wachters per auto gingen de slierten
bussen voor- en achteraf om elk in
cident te vermijden. Dinsdag Jl. ech
ter scheen alles weer normaal en was
de strenge ordedienst en bewakings
dienst niet meer nodig en staken de
bussen weerom stampvol.
De werkherneming mag thans als
volledig aanzien worden.
Te Wervik plaatselijk evenwel was
de herneming slechts zeer klein.
Plaatselijke toestanden blijken hier
van wel de oorzaak te zijn.
Met een was het opruierswerk van
de communistische actie-comités wel
ke tegen wil en dank de staking wil
den doen aanhouden, spaak gelopen.
Wat nu de 20% bijslag uit te beta
len in Franse munt betreft blijkt dat
Handelend over Meer con
tact en hulp gewenst in de
schoot van de Volkspartij
schrijft Schildwachtin Het
Volk
Daar zijn tal van mensen die
bij de verkiezingen voor de C.V.
P. stemmen, doch d'e aan de
partijgelederen afbreuk doen in
tal van omstandigheden en al
dus aan de partij een hulp ont
trekken die zij juist zou nodig
hebben om te verwezenlijken wat
de kiezers in kwestie zelf van
haar vragen.
Indien men de C.V.P. wil
steunen moet men logisch zijn;
men moet niet alleen voor de
partij stemmen, men moet de
partijorganisaties daadwerkelijk
bijstaan, men moet de bevriende
sociale organisaties begunstigen,
men moet de C.V.P.-ers steunen;
men moet eraan meehelpen om
de openbare opinie te beïnvloe
den ten voordele van de politie
ke doelstellingen der C.V.P.
Wij wensen dan ook op de
drempel van dit nieuwe jaar dat
allen, die van oordeel zijn dat
de C.V.P. een grote rol te spelen
heeft in dit land er ook daad
werkelijk zonden toe bijdragen
om het aan de partij mogelijk te
maken die rol te spelen.
Niemand heeft het reoht de
strijders te beoordelen, indien
hij niet mee vecht.
III
de Franse toldlensten onderrichtin
gen hebben gekregen om de grensar
beiders toe te laten zekere produkten
als klederen en eetwaren mede te
brengen, maar niet alcohol, reukwer
ken en pharmaceutische producten.
Op 17 Januari zullen nu te Rijsel
Belgische en Franse Volksvertegen
woordigers bijeenkomen om het pro
bleem der grensarbeiders nader te
onderzoeken.
AANHOUDINGEN
Naar verluidt zijn in het grensge
bied een twintigtal personen ingere
kend die zich trachtten te verzetten
tegen de stijgende werkhervatting
door de grensarbeiders.
Men zegt ook dat huiszoekingen
zijn gedaan in verdachte politieke
lokalen en daar beslag werd gelegd
op pamfletten en andere druksels.
Onder meer zou te Meenen een
huiszoeking gedaan geweest zijn in
het lokaal der Communistische
partij.
WISSELKOERS: 16,50
Uit een mededeling van Franse
zijde blijkt dat de wisselkoers toepas
selijk op de lonen van de grensar
beiders voor de maand Januari 16,50
zal bedragen.
De wisselkoers heeft dus geen wij
ziging ondergaan.
MOEILIJKHEDEN INZAKE HAN
DELSVERKEER GEEN WEERSLAG
OP BELANG DER
GRENSARBEIDERS
Zoals verder in dit blad gemeld
zal Frankrijk wegens deviezen-
schaarste de invoer uit België voor
een drietal maanden moeten schor
sen. In verband hiermede werd reeds
gemeld dat deze toestand niets wij
zigen zal aan het akkoord gesloten
inzake de lonen der grensarbeiders.
Meer dan vier jaar duurt nu reeds
deze toestand, die niet slechts aan
de zielen en het christelijk leven veel
kwaad doet, maar tevens ook en in
dezelfde mate schade berokkent aan
het vaderland: want zo bestendigt
men haat en verdeeldheid, die de
toekomst van ons land en volk
bedreigen.
Luisteren we naar de raad, die ons
destijds door Zijne Eminentie Kardi
naal van Roey werd gegeven: laat
ons onderscheid maken tussen de
gevallen: waar het past dat men met
een gerechte strengheid zou optreden
tegenover de werkelijke misdadigers,
daar is het evenzeer aangewezen
blijk te geven van een grote mildheid
in de andere gevallen, vooral wan
neer er nog zeer jonge mensen in
betrokken werden of men te doen
heeft met lichte vergrijpen. Laat ons
niet uit het oog verliezen dat de
abnormale oorlogsomstandigheden,
de eenzijdige propaganda, de onrust
en onzekerheid over de dag van
morgen, het voorbeeld van persoon
lijkheden met veel invloed en de
heersende geestesverwarring de hou
ding van heel wat personen gedeel
telijk kunnen begrijpbaar maken,
zonder dat ze haar nochtans volledig
kunnen verontschuldigen.
Laat ons ook niet vergeten dat de
gematigdheid steeds een kenmerk
van onze volksaard werd genoemd.
Bedenken we dat we, honderd jaar
geleden, practisch de doodstraf heb
ben afgeschaft, zelfs voor de ergste
misdadigers van het gemene recht.
Bedenken we ook tevens dat bij ons
sedert vijf jaar, ongeveer 230 ter-
doodveroordeelde incivieken werden
gefusilleerd, dan wanneer men er in
Nederland, waar men nochtans ook
dezelfde gevallen van gebrek aan
burgertrouw had te betreuren, slechts
22 heeft terechtgesteld. Wat de
krijgswet toelaat en zelfs oplegt in
oorlogstijd mag geen gewone regel
worden als de vrede is hersteld.
VREDE EN VERZOENING
We beginnen het jaar van de
naastenliefde en van het gebed,
waarvan we verwachten dat het de
vrede tussen de volkeren en tussen
de burgers van ons land herstellen
zal.
Laat ons voorbeelden zijn van
naastenliefde: zovele natuurijlke en
bovennatuurlijke broederbanden bin
den ons immers te zamen. Het eerste
en het grootste van alle goddelijke
geboden legt ons op de Heer, onze
God, boven alles te beminnen en on
ze naaste gelijk ons zeivenDe
stichter van onze godsdie tm geeft
er ons een voorbeeld van en houdt
ons voor: «Bemint elkander, zoals
ik u bemind heb hij heeft van de
liefde het teken gemaakt waaraan
pien zijn leerlingen zal erkennen.
Wij lezen in De Vlaamse
Oudstrijderorgaan van het
Nieuw Verbond der Vlaamse
Oud-Strijders (Em. Jacqmain-
laan 124, Brussel)
Naar het schijnt zou door de
Minister van Landsverdediging
eerlang een wetsontwerp worden
ingediend dat belangrijke wijzi
gingen zou brengen aan de mili
tieplicht.
Tot nu toe strekt de dienst
plicht zich uit over een periode
van 25 jaar. zodat de gewezen
militairen eerst definitief vrij
gesteld werden op 45 jaar.
In de nieuwe wet zou die
periode gebracht worden op 10
a 12 jaar, zodanig dat men op
32 jaar van de reserve zou ont
slagen worden. Ingeval van alge
mene mobilisatie zouden dus
slechts 10 lichtingen opgeroepen
worden, hetgeen het gemobili
seerd leger alsdan op ongeveer
300.000 man zou brengen.
Dhr De Prest, vader van de Brugse
tandarts, is Zaterdagavond enkele
ogenblikken na een auto-ongeval
overleden. Het ongeval had plaats op
de baan tussen Zwevezele en Rudder-
voorde, waar de wagen uitgleed, in de
gracht terecht kwam en vuur vatte.
In de wagen hadden plaats genomen
dhr De Prest, zijn vrouw, zijn beide
kinderen en zijn vader. De inzitten
den konden allen gered worden, maar
enkele ogenblikken nadien overleed
de vader van dhr De Prest, naar men
vermoedt," aan de gevolgen van een
hartziekte.
EEN MEDEDELING VAN ONS dat de middelen opgespoord worden
MINISTERIE VAN BUITENLANDSE
HANDEL
De moeilijkheden waarmede Frank
rijk thans kampt om zich deviezen
aan te schaffen om in het buiten
land, dus ook in België, aankopen te
kunnen doen, blijken voor een paar
maanden de Frans-Belgische han
delsbetrekkingen uiterst moeilijk te
zullen maken.
Een mededeling van het Belgisch
Ministerie van Buitenlandse Handel
wees er dezer dagen eerst op dat
ingevolge besprekingen in de schoot
van de Frans-Belgisch-Luxemburgse
gemengde commissie is gebleken dat
er zich talrijke moeilijkheden hebben
opgestapeld inzake de handelsbetrek
kingen tussen de Belgisch-Luxem
burgse Unie enerzijds en Frankrijk
anderzijds. Het ingestelde onderzoek
van de commissie wees verder er op
dat er bezwaarlijk nieuwe bestellingen
van Franse zijde kunnen worden ver
wacht voor de periode van 1 Decem
ber 1948 tot 1 Maart 1949. Verder
wordt gezegd dat deze toestand ver
moedelijk slechts tijdelijk zijn zal en
Heer André Geryl, wiens stoffelijk
overschot op Vrijdag 7 Januari in
zijn geboortedorp zal toekomen. Op
6 December 1943 werd hij door de
vijand weggevoerd en stierf in het
kamp van Wayenhof op het einde
van Maart '45, enkele dagen vóór de
bevrijding van het kamp. De plech
tige rouwdienst en begrafenis heeft
plaats op Zondag 9 Jan. e.k., te 11 u.
om een spoedige verbetering te be
werkstelligen.
SOMBER BEELD OPGEHANGEN
DOOR FRANS ECONOMIST
In verband met de Frans-Belgische
handelsbetrekkingen heeft de Heer
Monnet, de vader van het Frans
Financieel herstelplan, een somber
beeld opgehangen van de toekomst
van dit handelsverkeer.
Zo deed de Hr Monnet o.m. uit
schijnen dat tijdens de komende
maanden het handelsverkeer tussen
Frankrijk en België volkomen zou
kunnen worden stilgelegd, zo de
Franse uitvoerders niet zinnens zijn
hun kapitalen te repatriëren, en zo
lang de Fransman niet weerom ver
trouwen krijgt in zijn munt.
Verder deed hij uitschijnen dat de
lonen der grensarbeiders maandelijks
230 millioen Belgische franks eisen,
dat zij met deze der seizoenarbeiders
en de betaling der lopende contrac
ten, alle beschikbare gelden van de
Belgische hulp in het kader van het
Marshall-plan opeisen. Hr Monnet
hoopt dat in het voorjaar het toe
risme weerom deviezen in Belgische
munt ter beschikking zullen kunnen
stellen.
Frankrijk wenst evenwel niet zijn
schuld nog te verhogen voor aankoop
van niet-essentiële producten. Bij
gebrek aan Belgische deviezen moest
Frankrijk reeds de levering verzaken
van kunstmeststoffen welke voor de
oogst 1949 dringend noodzakelijk
zijn.
Met het stopzetten voor een drietal
maanden van de invoer uit België
maar in het vooruitzicht verder zelf
voort te kunnen uitvoeren naar Bel
gië, hoopt Frankrijk in drie maan
den tijd, de achterstallige betalingen
te kunnen aanzuiveren. Voor België
betekent zulks een verlies van een
maandelijkse uitvoer van circa 700
millioen Belgische frank, wat voor
3 maanden ongeveer 2 milliard Bel
gische frank zal betekenen. Komt er
nadien geen evenwicht, dan zullen
zelfde toestanden als thans zich dan
laten terug voordoen.
WORDEN DE BELGISCHE EFFEC
TEN DOOR FRANSEN OPGEEIST?
Thans zou de Franse Regering de
mogelijkheid onderzoeken de heer
sende crisis inzake de handelsbetrek
kingen met België en haar deviezen-
schaarste aan Belgische munt op te
lossen door de opeising van de Bel
gische effecten welke de Franse aan-
gehorigen mochten bezitten.
Dergelijke maatregel zou evenwel
een zware weerslag kunnen hebben
op de Belgische effectenmarkt zelf.
De Franse nood aan Belgische de
viezen stelt ons land en onze Rege
ring en ook onze nijverheid, voor
zware problemen.
METJE HERREMAN
Maandagvoormidd.ag, 3 Januari, te
11 uur, ging Met je Herreman ter
ziele.
Sedert een drietal dagen bleek zij
licht ongesteld en vooral de nachten
bracht ze onrustig door. Een E. P.
Capucijn, van het nabije klooster,
had haar even te voren de laatste
Heilige Sacramenten toegediend en
toen hij terug de kamer binnentrad,
had Metje reeds de geest gegeven.
Het nieuws verwekte een grote
verwondering in de stad, temeer dat
Mét je Herreman nooit tevoren enige
tekenen van ziekte had gegeven en
nu almeteens naar de Heer ging. Zij
telde juist 100 jaar 8 maanden en
12 dagen.
Op 6 Mei 1948 vierde leper haar
op een uitzonderlijke wijze.
Octavie Devos werd te leper ge
boren in 1848. Zij trad in het huwe
lijk met Theodoor Herreman en
baatte een bloem- en groenselkwe-
kerij uit. Twee dochters werden uit
het huwelijk geboren die reeds over
leden zijn. Ook haar echtgenoot wis
selde reeds het tijdelijke met het
eeuwige in 1930.
Zij vertoefde thans in de Capu-
cienenstraat 34, samen met haar
schoonzoon Cyriel Vandermeersch,
die reeds de 78 Jaar nabij is.
De plechtige Begrafenis had plaats
op Donderdag 11. te 9.30 uur.
IWMMWWMIlWIMm
De Britse plaatsvervangende mi
nister van Koloniën, Rees Williams,
heeft bekendgemaakt dat Engelse
geleerden een genees -en afweermid
del hebben gevonden tegen de ge
vreesde slaapziekte, veroorzaakt door
de tsetse-vlieg. De nieuwe medicijn
heet antrycide.
Met de Nieuwjaarsdagen heeft een
geweldige storm gewoed zowel over
het binnen- als het buitenland, en
niet het minst op zee.
In hoog België viel sneeuw en be
reikte een dikte van 15 cm. te Stour-
brodt.
Te Oostende zochten talrijke sche
pen een schuiloord. Meerdere sche
pen konden Antwerpen niet binnen
varen en moesten voor Vlissingen
het anker werpen.
Te Dilbeek werd het tramverkeer
verhinderd door omgewaaide bomen.
Op de vliegvelden konden de kleine
re toestellen niet starten.
Een boot van de lijn Dieppe-New-
haven, verrast door de storm, strand
de. Na lange tijd geraakte de boot
weer vlot. Er waren 344 passagiers
aan boord.
In het Kattegat verging een Noor
se boot met man en muis.
Nabij Maubeuge slipte een autocar
waarin 67 arbeiders plaats hadden
genomen, en kwam op een bevroren
vijyer terecht. Het ijs belette dat de
wagen onder water kwam zodat alle
inzittenden konden worden gered.
Te Cherbourg, toen de Britse reu-
zenpaketbpot Queen Marybij
stormweder wilde uitvaren, geraakte
een anker een stalen net, overblijf
selen van 1940 terecht en liep op een
zandbank. Na veel moeite kon de
boot terug vlot gebracht worden en
naar Southampton varen waar het
nader onderzocht werd. Aldaar werd
vastgesteld dat de kiel door het
stranden zekere lekken vertoonde zo
dat voor 100 ton beton in de scheeps
romp moest worden gegoten om alles
dicht te stoppen. De boot onderging
aldus 48 uur vertraging. Meerdere
passagiers vertrokken met een andere
boot of per vliegtuig.
Op het Britse eiland Wight werden
electrische leidingen neergeslagen
door de wind. Te Hastings sloegen de
golven tot in de straten en stichtten
er grote schade. Te Leafield begaf
een zendtoren van 200 meter hoog
onder de druk van de wind.
Aan de Franse kust zonk de sloep
Robert Marie en de elf opvaren
den verdronken.
Te Shoreham-bij-Sea, Engeland,
kantelde een bus over de borstwering
van een brug, dit tengevolge de wind.
De wagen viel in het water van de
rivier, 6 meter diep. Meerdere der in
zittenden werden gewond.
Een Griekse boot welke nabij Lis
sabon was voortgesleept geraakte ten
gevolge de storm los en strandde ten
slotte in de nabijheid van een hotel
waar o.m. ex-koning van Italië, de
Graaf van Barcelona e.a. hogere he
ren oudejaarsavond aan het vieren
waren.
Te Belfort en omstreken werd door
sneeuw grote vertraging veroorzaakt
aan het treinverkeer.
Te Teheran, Perzië, werden duizen
den lichte huisjes plat gedrukt onder
de druk van de sneeuw en 73.000 per
sonen werden aldus dakloos.
Op de Spaanse kust sloeg een boot
te pletter en 18 opvarenden verloren
daarbij het leven.
Te Trente stortte een autocar in
een ravijn en 9 inzittenden werden
gedood en 30 gewond.
Een wervelstorm heeft een deel
van de Amerikaanse stad Warren
platgelegd en de dood veroorzaakt
van 30 personen. Er waren tevens 500
gewonden.
Voor het Congres heeft President
Truman in een Nieuwjaarsboodschap
hst grootste economisch, sociaal en
militair programma voorgelegd dat
ooit in de V.S. van Amerika in vre
destijd gekend werd en ver weg het
gewezen New Dealprogramma
van wijlen President Roosevelt over
treft.
President Truman beklemtoonde
dat het staatsgezag wilde beijveren:
de verbetering van de levensstan
daard van alle niet bevoorrechte
klassen, ontwikkelen en beschermen
van de nationale rijkdommen der
wijze dat zij iedereen te goede
komen.
De U.S.A.-President verzocht het
Congres hem uitgebreide volmachten
te verlenen om de prijsbeheersing
DÏnsdag avond' werd het Station
Kwartier te Meenen in grote op
schudding gebracht door een zeer
ernstig voorval dat zich voorgedaan
had in het huis Nr 99, dér Wervik-
straat.Aldaar woonde het echtpaar
Vanneste Pierre, 49 jaar en zijne
vrouw, geboren Vanlerberghe Yvon
ne, met hun twee minderjarige kin
deren. H. Vanneste welke handelaar
was in materiaal voor bakkers, had
als werkman, zekere Leon Belpaire,
45 jaar, uit Komen, welke bij hem
inwoonde. De politie werd Dinsdag
namiddag verwittigd dat men Van
neste Pierre, dood kwam aan te tref
fen in zijn werkhuis, met een erge
wonde aan het achterhoofd. Volgens
de verklaringen welke Belpaire en
Vanlerberghe Yvonne deden, moest
de wonde voortkomen van een ijzeren
staaf welke door een ontploffing van
een der machienes zou zijn losge
raakt en de ongelukkige dodelijk
kwetste.
De politie van Meenen, onder de
leiding van Politie-Kommissaris P.
Brokken, alsook het Parket van Kort-
rijk en de fotografische dienst van
het gerecht van Gent, stapten dade
lijk ter plaats af en een streng onder
zoek werd ingesteld.
ZWARE VERMOEDENS
Belpaire Leon en Vanlerberghe
Yvonne, echtgenote Vanneste, wer
den aan een streng onderhoor on
derworpen, gezien zekere omstandig
heden had men grote vermoedens op
het koppel, daar het geen geheim
was dat beiden in goede verstandhou
ding leefden, en er reeds twisten ont
staan waren tussen het slachtoffer en
Belpaire. De vermoedelijke moorde
naar, gezien men Belpaire verdacht
van Vanneste neergeslagen te hebben
met de ijzeren staaf, werd weldra
geboeid weggeleid. Kort nadien werd
vrouw Vanneste, geboiren Vanler
berghe Yvonne, eveneens gevankelijk
weggebracht. Belden werden op het
stedelijk politiebureel aan een lang
durige en strenge ondervraging on
derworpen. Het tweetal bleef hals
starrig loochenen. Doch na lang
worstelen legde Belpaire Leon be
kentenissen af.
DE DADER BEKEND D^ MOORD
Belpaire Leon bracht Vanneste do
delijke slagen toe met de ijzeren
staaf in de nek. Er werd eveneens
vernomen dat het koppel, Belpaire
en Vanlerberghe Yvonne, zinnens
waren samen naar Argentinië uit te
wijken en reeds hadden zij maatre
gelen getroffen om een levensverze
kering te kunnen opstrijken op de
persoon van Vanneste Pierre. Bij het
onderzoek der woning van het
slachtoffer werd tevens vastgesteld
dat men aldaar op onwettige wijze
alkohol stookte.
PARKET OPNIEUW TER PLAATS
Woensdag namiddag is het Parket
van Kortrijk, onder leiding van dhr
Prokureur des Konings, dhr Mostaert
opnieuw ter jDlaats afgestapt. Men zal
overgaan tot de lijkschouwing, en
waarschijnlijk tot de hersamenstel
ling der misdaad.
Zoals men denken kan, heeft deze
wrede en koelbloedige misdaad grote
opschudding verwekt in onze grens
stad, alwaar het slachtoffer van elk
een geacht werd om zijn minnelijk
karakter. Melden we tevens dat het
dank is aan het snel ingrijpen en
doorzichtig optreden van onze wak
kere Politie-Kommissaris, dhr P.
Brokken, dat dit drama een zo snelle
ontknoping kreeg.
iiwuvviftfimwvvvMAfvvtnnmAftn
In de grote post te Brussel is er
met de Nieuwjaardagen wel veel werk
geweest, doch volgens de statistieken
is het toch minder geweest dan ande
re jaren.
Van 25 December tot 1 Januari
werden er 500.000 poststukken min
der behandeld dan vroeger.
De drie laatste dagen van het Jaar
kwamen er 1.450.000 brieven binnen
tegen 1.800.000 vorig Jaar; 1.028.000
visitekaarten tegen 1.313.000; 691.000
postkaarten tegen 561.000; in totaal
3.200.000 stukken tegen 3.700.000 vo
rig jaar.
weder te kunnen Invoeren, de staats
inkomsten met 4 milliard dollar te
kunnen verhogen en andere maatre
gelen te treffen. In zijn rede betoog
de de President verder dat zijn be
doelingen verder o.m. beoogden:
Bestrijding van de inflatie;
Afschaffing van de anti-stakings-
wet Taft-Hartley en vervanging er
van door een meer liberale wet;
Uitbreiding van de voordelen van
de maatschappelijke zekerheid en
uitbouwen van een zeer ruime so
ciale wetgeving, ten bate van werk
lozen, gepensioneerden, zieken, enz.;
Invoering van een nationale ver-
zekeringspolitiek zodat elke burger
de mogelijkheid geboden wordt zich
te laten verplegen zo hij ziek wordt;
Verbétering van het lot van negers
en andere minderheden;
Opdrijven van de lonen van 40 tot
75 ct„ 't zij ongeveer met 100%;
Lonende landbouwprijzen;
Uitvoering van grote werken, o.m.
bevaarbaar maken van St LaurentS-
stroom;
Grotere opnemingen van ontheem
den uit Europa;
Aanmoediging der productie.
De U.S.A.-President behandelde
eveneens de buitenlandse politiek
van zijn regering en betoogde o.m.
dat zijn enig doel is de vrede te ves
tigen. De Marshall-hulp moet de vol
keren nader bij elkaar brengen.
Over het Atlantisch pact repte hij
geen woord en in zijn rede welke
4.000 woorden telde vernoemde hij
geen enkele maal de naam Rusland.
na lezing, ons blad in de handen
een uwer vrienden of buren die
ons blad niet hebben. U bewijst
er ons een dien3t mee. Dank.
Z. E. H. August Lambaere vierde
Maandag 27 December 11. zijn dia
manten Priesterjubileum, jubileum
waarover we verleden week uitvoerig
verslag brachten. We wensen de Eer
waarde Jubilaris nogmaal van harte
geluk om zijn 60 jaren in dienst zijn
van de Heer.
Er is veel, zeer veel over dit feest te
vertellen. We mogen geen enkel jaar la
ten voorbijgaan zonder er wat nieuws
over te zeggen. Nu vooral op de plechtige
Driekoningen-Zondag.
Vroeger heette Driekoningendag ook
Dertienavond, omdat het de 13" dag is,
met Kerstdag te beginnen. Wat een
vreugde heeft dit feest al niet bezorgd.
Vreugde die wij nu zouden willen zien
herleven. De wintertijd met zijn lange
avonden, was wel geschikt tot het houden
van huiselijke feesten en de familiegeest,
die alsdan het volk bezielde, droeg daar
het zijne toe bij.
De koek, de wafel of taart werden op
Dertienavond gegeten. De koek bevatte
een zwarte boon; hij werd in stukken
gesneden, en wie bij de verdeling het
stuk met de boon ontving, werd koning
uitgeroepen.
Hij of zij koos uit de vergadering een
koning of een koningin, en gans het ge
zelschap moest zich aan hun bevelen on
derwerpen. Wie ongehoorzaam was, werd
gestraft; daar nu van de drie koningen
één zwart van aangezicht was, bestond
de straf niet zelden hierin, dat de schul
digen zich het gezicht moesten zwart
maken, hetgeen niet weinig bijbracht tot
de algemene vrolijkheid.
De Zondag of Maandag na het Drie
koningenfeest was de koning verplicht
zijn onderdanen een gezellig feestje aan
te bieden.
Het koningschap werd ook door het
trekken van de kaarten aangeduid. De
koningsbrieven of prenten werden dan
's avonds van de feestdag in stukken ge-
sneden, opgerold en aan de leden van het
gezelschap aangeboden. Zij, die de kaart
trokken, waarop koning of de koningin
was afgebeeld, moesten aan tafel naast
malkander zitten en werden plechtig als
vorsten geëerd; wie de kaart trok met de
«kok», moest de spijzen opdienen; deze,
die de kaart ontving met de zotmoest
die avond het gezelschap met allerlei
kluchten en poetsen vermaken.
Hierbij werd het koning- of sterrelied
gezongen:
Wij komen getreden met onze sterre
Wij zoeken Heer Jezus, wij hadden Hem
[gere.
Elders zong men:
Drie Koningen met ene ster
Ze kwamen gerezen van zeer ver.
Ofwel:
Op eenen Driekoningenavond,
Op eenen Driekoningendag,
Vind ik Maria-Magdalena
Op 's Heeren Jezus' graf.
Sta op, Maria-Magdalena,
Uw beden zijn verhoord.
Uw zonden zijn vergeven,
Al waren ze nog zoo groot.
Zo waren er honderden liedekens bij
het volk verspreid, naief van opvatting'
wel is waar, maar waarin degelijke en
deugdelijke, Ja soms de meest verheven
gedachten leefden.
Op straat gingen groepen werklieden
en kinderen met een ster, aan een stok
gehecht, welke ze onder het zingen deden
draaien.
Meesttijds gingen zij rond ten getalle
van drie, veelal verkleed met lange witte
klederen en een kroon van goudpapier
op het hoofd, één van de drie had ge
woonlijk het aangezicht zwart gemaakt.
Zij gingen van huis tot huis, zingende:
Wij komen van Oost, en wij komen van
[ver,
Wij zijn de drie Koningen met eene ster.
O Sterre, gij moet er zoo stille niet staan.
Gij moet er met ons naar Bethleëm gaan.
Naar Bethleëm! Naar Bethleëm, in de
[schoone stad,
Daar Maria met haar Kindeken zat.
Dat Kindeken, dat heeft zoolang geleefd
Dat het hemel en aarde geschapen heeft!
Hemel en aarde en dan nog meer
Dat is een teeken van God, den Heer!
Het lied werd gewoonlijk begeleid door
het geronk van de rommelpot. Dat was
een diepe kom, waarover een varkens
blaas was gespannen en waarin een korte
stok was gestoken, die men dan op en
neer deed gaan, zodat er een dof, trillend
geluid ontstond.
De rommelpotmannen bleven zolang
spelen tot de deur werd geopend en drink
penningen of een stuk koek of taart wer
den uitgedeeld.
Zo gingen de Driekoningenzangers, op
de hard bevroren weg, met de draaiende
ster over het land, dat daar zo schoon
rustte onder de strakke vrieshemel, met
duizende pinkende sterren en beschenen
door de heldere maneglans; zo gingen zij
door de krakende sneeuw langs de hui
zen, die met gesloten deuren en slag
vensters onder het sneeuwkleed schenen
te slapen, bewaakt door de trouwe toren,
die ginds boven het kerkje zijn besneeuw
de kappe boven het gehele landschap
verhief. Maar binnen de huizen, in de
verwarmde en verlichte huiskamer, daar
was leute en vermaak en gezelligheid, en
deden de mensen die kwamen buurten
zich te goed aan de aangename geur en
lekkere smaak van de wafels en panne
koeken, die moeder bakte.
Het is op dit oud volksgebruik dat de
betreurde Vlaamse schrijver Felix Tim
mermans zijn bekend toneelwerk: «En
waar de Sterre bleef stille staange
bouwd heeft, dat door het Vlaamse Volks
toneel, in zoveel steden en dorpen van
Vlaanderen en Nederland opgevoerd werd
en thans nog opgevoerd wordt.
Ook bestond vroeger het gebruik van
de zogenaamde Koningskeersjes kaar
sen met drie armen, waarvan de middel
ste zwart was geverfd; zij werden ook
gebenedijde of heilige keersjes ge
noemd en werden door de kaarsenmakers
ter kerke gebracht en door de geestelijk
heid gewijd.
Ten einde die kaarsjes te kunnen aan
kopen, gingen de kinderen rond om geld
in te zamelen, en zongen daarbij het
liedje:
Een oortje om te vieren
Dat gaat met goed gemak:
Schiet eens in uwen zak,
Dat gaat met goed gemak;
En dan, mijnheer, een oortje
Om kermis te houden, als 't u belieft.
's Avonds werden de kaarsjes op de
hoeken van de straten geplant en ont
stoken. De kinderen dansten rond of
sprongen over de lichtende kaarsjes al
zingende
Drie Koningen! Drie Koningen!
Koopt mij een nieuwen hoed,
Mijn oude is versleten,
Moeder mag 't niet weten
Vader heeft het geld
Op den rooster geteld.
Evenals zoveel oude volksgebruiken ge
raken deze van Dertienavond langzamer
hand in de vergeetboek, en met weemoed
herdenken wij die eenvoudige volksge
bruiken, die hun ontstaan te danken
hadden aan de christelijke geest van on
ze Vlaamse voorouders en de schoonste
uiting waren van ons eigen Vlaams
volksleven.
Als ge, dezen Zondag, goed oplet
bij de preek, hoort ge zeker bij da
aankondigingen; vandaag, feest van
de H. Familie, en te dier gelegen
heid, vernieuwing van de toewijding
der huisgezinnen aan het H. Huis
gezin. Denkt eens na; gij leeft toch
ook in een familie, hetzij dan als
huisvader of moeder, hetzij als kin
deren. Denkt eens na: kan uw fa
milie er niet bij winnen, als ze eera
méér ging gelijken aan de Heiliga
Familie van Nazareth? Ik geef u ter
overweging dit woord mee: heilig
huisgezin, veilig huisgezin. We wil
len immers allen geluk vinden In
den kring van diegenen met wie wij
verbonden zijn door de banden van
Jiefde en bloed, gedachtig het oude
spreekwoord: «die het geluk thuis
niet vindt, die vindt het nergens.
Maar het huiselijk geluk is niet vei
lig, als het huisgezin niet heilig is.
Een heilig huisgezin, dat is er een
waar de echtgenoten verhonden zijn
in trouwe, zuivere en uitsluitende
liefde; waar de ouders voor hun kin
deren zorgen met werkdadige, waak
zame en sterke liefde; waar de kin
deren tegenover vader en moeder be
zield zijn met eerbiedige, onderdani
ge en daadwerkelijke liefde.
In een woord, een heilig huisgezin,
dat is er een waar ieder der familie
leden volledig en gestadig het Vierde
Gebod onderhoudt. Daarom juist
krijgt de familie waar Jezus en Maria
en Sint Jozef samen leefden bij uit
stek dien naam: Heilige Familie;
want die drie Personen waren de uit.
stekendste Voorbeelden van huiselijk»
deugd. En daarom ook is er, temid
den van zeer harde beproevingen,
nooit een familie geweest, waar het
huiselijk geluk veiliger was. Bidt dan
daarom vandaag, vaders en moeders
en kinderen, bidt daarom tot het
Kind Jezus en Moeder Maria en Va
der Jozef, en wijdt u daarom opnieuw
aan Hen toe: opdat Zij u helpen op
hen gelijken in heiligheid, en dat op
die wijze uw geluk gelijk het hunne
in veiligheid weze onder Gods goeden
zegen, dit jaar en alle Jaren die nog
komen zullen.
BISDOM BRUGGE
Blijkens de jaarkalender 1949 voor
het bisdom Brugge telt het altham
1315 priesters.
Onder de nog in actieven dienst
zijnde geestelijken stippen wij als
ouderdomsdeken aan:
Z. E. H. Kan. L. Asseloos, secreta
ris, geboren te Oostende 8-8-1865,
Dan volgen:
E. H. L. Vandenberghe, ,geb. 1-3-1898,
vicaris-generaal sedert 1932;
E. H. H. Godderis, geb. 17-11-1868,
sedert 1924 pastoor te Langemark;
E. H. A. Declerck, geb. 20-3-1869, se
dert 1922 pastoor te Adüikerke;
E. H. M. Vandromme, géb.. 13-9-1870,
sedert 1926 pastoor té Loo;
E. H. J. Lammens, geb. 1-2-1871,"M-
dert 1931 pastóor te Marke.
Anderzijds in de erelijst der cp
rust zijnde geestelijken treffen wij
aan als ouderdomsdeken:
E. H. R. Rooryck, geb. 10-6-1861, ruf
tend pastoor van Roesbrugge, se
dert 1933 te Woumen.
Dan volgen:
E. H. F. Vervaeke, geb. 27-3-1863,
rustend pastoor van Hóuterft, se
dert 1946 te Waasten;
E. H. G. Baert, geb. 30-10-1862, rus
tend pastoor van Gljverinkhov»,
sedert 1945 te St-Michiels; -
E. H. J. Dewitte, geb. 9-1-1864, rus
tend pastoor van Reningelst-Klijtt»,
sedert 1929;
E. H. A. Gallant, geb. 1-4-1864, rus
tend pastoor van Bossuit, sedert
1939 te Avèlgem;
E. H. L. Morel, geb. 7-5-1865, rustend
pastoor vaii Kaster, sedert 1945 ta
Kachtem;
E. H. V. Wilïems, geb. 31-3-1866, rus-
tend pastoor van Westkerke, se
dert 1933 te Westkapelle;
E. H. V. Priem, geb, 4-9-1866, rustend
pastoor van Handzame, sedert 1928
te Tielt
E. H. A. Krelly, geb. 12-9-1866, rus-,
tend pastoor van Klemskerke, se
dert 1942 te Klemskerke;
E. H. Delbar P., geb. 14-10-1866, se
dert 1912' habituant te Moeskroen;
E. H. Van Seynhaeve F., geb. 18-3-'67,
rustend pastoor van Gits, sedert
1948 te Rekkem;
E. H. E. Tyteca, g<£>. 1-10-1867, se
dert 1912 te.Sint-Michiels;
E. H. G. Devos, geb. 5;3-1868, rustend
pastoor van Kofftërdam-Steene, se
dert 1920 te Brugge;
E. H. M. Vandeputte, geb. 1-10-1868,
rustend pastoor van Veurne, Sedert
1944 te Veurne;
E. H. A. Six, geb. 11-3-1869, rustend
pastoor van Wingene, sedert 1945
te Poperinge;
E. H. Dr A. Camerlynok, geb. 9-5-'69>.
rustend deken vah Kortrijk, sedert
1941 te Passchendale;
E. H. F. Iserbyt, geb. 10-10-1869, se-
1941 rustend pastoor Van Wevelgem
te Kortrijk;
E. II. J. Vandecasteele, geb. 18-3-'70»,
rustend pastoor van Nieuwpoórt se
dert 1936;
E. H. J. Kést'eloot, geb. 13-6-1870, se
dert 1940 rustend pastoor van Lef
fInge té Gistel;
E. H. R. Brutsaert, geb. 30-6-1870,
sedert 1945 rustend pastoor van Jn-
gooigem te Houtem; .v gm
E. H. R. Garmyn, geb. 30-7-1870, rus
tend pastoor van Klerken, sedert
1939 te Kortrijk;
E. H. E. Craceo, geb. 17-8-1870, rus
tend pastoor' van Ooigem, sedert
1945 te Meulebeke;
E. H. C. Desmet, geb. 1-12-1870, se
dert 1937 rustend pastoor van Bel-
legem te Oostkamp;
E. H. T. Hocepled, geb. 17-6-1871, se
dert 1935 te Moeskroen;
E. H. A. Bruyneel, geb. 6-8-11871, se
dert 1945 rustend deken van Gistel
te Zwevegem;
E. H. V. Fové, geb. 10-12.-1871, sedert
1947 rustend pastoor van Merkem
te Sijsele;
E. H. M. vinck; geb. 20-11-1871, se
dert 1947 rustend pastoor van Kaa»
kerke te Veurne.
i j ''(l'D»
Een Belgische missionaris is dood* -
gebliksemd de dag waarop werd be
kendgemaakt dat hij verheven wa
tot de bisschoppelijke waardigheid.
Dit bericht komt uit de Osservatora
Romanodie schrijft dat Pater
Charles Dauvln van het Gezelschap
Jiesu, op deze tragische manier ii
omgekomen op 28 December toen te
Rome het nieuws van zijn benoeming
als Bisschop van Amizone en coad
jutor opvolger van de Apostolisch®
Vicaris van Kwango (Belgisch Kon
go) werd bekendgemaakt. De overle
dene was herkomstig uit Edingetf
