Pastoor Dergent
De oudste Molen van Europa
staat te Rexpoëde
Duizende Ha. bos branden uit in de Landes
Gebeente van H. Petrus
onder vloer van St-Pieters
ontdekt
Dhr De Schrijver neemt
geen ontslag als
Voorzitter der O.V.P.
En zal in 't kort verdwijnen
BESTUUR en REDACTIE:
Gasthuisstraat 19, Poperinge
Telefoon Nr 9. Postcheck 47.63.60.
KATHOLIEK WEEKBLAD VOOR POPERINGE EN 0 MSTREKEN
45° JAAR.
Nr 35.
ZATERDAG
AUGUSTUS 1949
A
BUITENLANDS OVERZICHT
De XXIIs Ijzerbedevaart te Diksmuide
Dit nummer bevat
12 bladzijden.
88 Sloden en honderden gewenden
vallen te betreuren
A
ABONNEMENTSPRIJS 1949
België tot Nieuwjaar 36 ff.
Belgisch Congo 3.— fr. p week
Frankrijk Holland 3.fr, p. week
Andere landen 3.50 fr. p. week
Aangesloten bij het Verbond
der Belgische Periodieke Pers.
KELIJKS NEUS
ONZE 4 UITGAVEN:
POPERINGE (met randgemeenten).
IEPER (met Wervik en randgemeenten).
ROESELARE (met Izegem-Meenen en randgemeenten).
KUSTSTREEK (Veurne-Nieuwpoort-Diksmuide en randgemeenten).
mmmmsm
27
Prijs per Nummer: 2 Fr.
Verantwoordelijke Uitgever:
J Sansen, Gasthuisst aat 19, Poperinge
Ik heb hem niet gekend gij
evenmin, maar we moeten hem,
na zijn dood, leren kennen.
Er moet soms een bizondere
gebeurtenis, een zware ramp of
een oorlog tussenkomen om onze
pastoors te kunnen kennen. Als
alles goed en normaal zijn gang
gaat, dan heeft de pastoor alleen
zijn alledaags bedrijf in de kerk,
dan bezoekt hij de zieken, komt
even binnen bij de parochianen,
geeft wel eens raad als men hem
om raad vraagt en slijt een ta
melijk eentonig leven op de stille
pastorij. De kinders vragen soms
en krijgen soms een beeldeke
de groteren groeten «Mr de Pas
ter wanneer ze hem ontmoe
ten, zijn beleefd als hij eens bin
nenkomt, maar spijt de diepe
overtuiging dat de pastoor niet
kan gemist zijn, draait het da
gelijks leven niet rond hem.
Hoe dikwijls gebeurt het niet
dat we eerst Mr de Paster
kennen als hij verplaatst wordt
of als hij begraven is.
Zo dikwijls leeft de pastoor op
en voor zijn parochie, zonder dat
men het eigenlijk gewaar wordt.
En 't moet al heel bizonders zijn
als we ons zo ver rischieren om
te durven zeggen dat we 'n goê
paster hebben!
't Verandert als het slecht gaat.
Ik weet niet hoe het ging met
Pastoor Pieter-Jozef Dergent te
Gelrode.
Gelrode is een parochie van
ongeveer 1300 zielen, te zuiden
van Aarschot, in Brabant.
Mijn geschiedenis is vijf en
dertig jaar oud... de oorlog van
'14-'18? Precies!
Aarschot was het toneel ge
weest van een vreselijke slachting
onder de burgers. De Duitsers
waren daar te werk gegaan zoals
in 1940 te Vinkt, 't Stadje zelf
had er verschrikkelijk van gekre
gen; het was nagenoeg helemaal
verwoest. Niet te verwonderen dat
de spaanders tot bij de geburen
waren gevlogen. Te Gelrode la
gen drie zwaar-gekwetsten. We
weten bij ondervinding wat dat
betekende. Hulp en verzorging ter
plaats was er niet te vinden,
't Was 26 Augustus, nog in de
eerste dagen van de oorlog, 't liep
vol Duitse soldaten en die waren
noch fatsoenlijk noch menselijk.
Rumbeke en Roeselare zouden
dat nog ondervinden twee maan
den later, op 't einde van Oc
tober.
Er moest toch gezorgd worden
Voor die drie zwaar-gekwetsten.
Menmoest zorgen. Maar
zoek nu die «men».
Die «men» werd toch gevon
den... Pastoor Dergent!
Hij voerdede gekwetsten.
Dat het moeilijk zou gaan dat
wist hij, dat er gevaar was en
groot gevaar voor hem zelf en
voor die drie mensen, dat wist hij
ook. Maar de herder zorgt voor
zijn kudde, zorgt voor de schapen
die meest zorg nodig hebben. Hij
maakte daar spel noch compli
menten om;" wat moest gedaan
worden, dat... deed hij.
't Was dus op 26 Augustus dat
Pastoor Dergent met zijn vracht
zwaar - gekwetsten gelukkig te
Aarschot aankwam en de gekwet
sten kon onderbrengen in het
hospitaal bij de Paters Picpussen.
't Was een steen van zijn hert
als de sukkelaars daar nu veilig
geborgen waren... alles was goed
verlopen.
Maar Pastoor Dergent zou nooit
meer Gelrode terugzien; en zou
geen ander liefdewerk meer ver
richten.
Hij keerde terug al de Peter
seliestraat.
Daar! Duitse soldaten. Wat had
die pastoor daar te doen?
Hij werd aangehouden en ge-
Vangen gezet op het stadhuis.
's Anderendaags, Donderdag 27
Augustus, werd hij naar de to
renmuur geleid. Daar waren een
menigte burgerlijke gevangenen,
de bekende civilen waaronder
verschillende ménsen van Gel
rode. Men had het op hem ge
munt. Zijn eigen parochianen wa
ren getuigen.
Het begon met onmenselijke
spot en 't eindigde met onmense
lijke folteringen.
Die pfarrer zou zijn geloof
afzweren! Dat hadden de Duitse
soldaten in hun kop gestoken...
hij zou!
Tot tweemaal toe eisten de
barbaren dat hij publiek zijn ge
loof afzweren zou.
Tweemaal klonk het beslist:
Nooit
Er kwam een rustpoos...
In de valavond, na zeven uur
Werd Pastoor Dergent, enige stap
pen verder, in een hoek, met drie
revolverkogels... vermoord. De
Vrijdag 29 Augustus werd het
lijk in de «Demer» geworpen.
Woensdag 2 September werd het
lijk opgevist.
Dat is, heel kort, de geschie
denis van Pastoor Pieter-Jozef
Dergent.
Men wist waarschijnlijk te Gel
rode te voor niet veel bizonders
te vertellen over den pastoor. Na
2 September wist men er genoeg
over om hem nooit meer te ver
geten! Daar was immers iets...
bizonders tussengekomen. Als al
les zijn gewone gang gaat kent
men de pastoor maar half of he
lemaal niet... eentonig is veelal
zijn leven en zijn werk in 't oog
van het grootste aantal zijner
parochianen.
Gelrode heeft hem niet verge
ten, kan niet vergeten... Zijn
liefdewerk voerde de gekwetsten
naar het hospitaal en hem zelf
naar den marteldood. Als marte
laar wordt hij op zijn parochie
geëerd en... vereerd. Hoe zou het
ook anders.
Op 4 September wordt Pastoor
Dergent, vijf en dertig jaar na
zijn dood, plechtig herdacht.
Mgr Cruysberghs doet de Hoog
mis in open lucht en in de na
middag onder het Lof in open
lucht sermoen door Mgr Cruys
berghs. De grote redenaar en be
kende schrijver Mgr Cruysberghs
gaf een boek uit, zoëven versche
nen: «Pastoor Dergent, priester
martelaar
Zou men niet goed doen in
onze Vlaamse gezinnen dat boek
te kopen en te lezen? We kopen
zovele... romans en ander «scho
ne» leugens! We kunnen er maar
deugd van hebben in 't volle licht
de gestalte te zien van een een-
voudigen pastoor van een een
voudige parochie.
Er is maar een Pastoor Der
gent. Wie op zijn parochie kon
vermoeden wie hij eigenlijk was.
Hij zou niet alleen zijn moes
ten op vele andere parochies de
zelfde omstandigheden zich heb
ben voorgedaan... Alleen in zulke
gebeurtenissen leren we... eigen
lijk onze priesters kennen.
PÉ VLAMYNCK.
Paus Pius XII zou het thans
in zijn kapel geplaatst hekhen.
De «New York Times» schrijft hl
een brief uit Rome dat het gebeente
van de Heilige Petrus op minder dan
twee meter onder de bevloering van
St. Pietersbasiliek zou zijn ontdekt.
De ervaren archeologen, die de
opgravingswerken hebben verricht
hebben zich bij ede verbonden het
geheim te bewaren, zo voegt het blad
er aan toe, en zij kunnen bijgevolg
niet bevestigen noch ontkennen of
e: van een ontdekking sprake is.
De crypte is twee jaren geleden
blootgelegd. Het gebeente bevindt
zich volgens Vaticaanse kringen, in
een urn die door Paus Pius XII zelf
in de particuliere kapel naast zijn
bureau bewaard wordt.
De Vaticaanse persoonlijkheden,
zo vervolgde de «New York Times»,
noemen deze ontdekking een der be
langrijkste voor de geschiedenis van
het christendom in het Westen.
In het bericht van de New York
Timeswordt hieraan nog toege
voegd: volgens de Vaticaanse per
soonlijkheden zou men omtrent deze
o?itdekking de strengste geheimhou
ding in acht nemen, omdat de H.
Vader, alvorens een verklaring af te
leggen, welke zeker, zowel onder de
katholieken als de niet-katholieken,
grote belangstelling zal wekken, ver
langt dat zijn deskundigen zulke on
weerlegbare bewijzen verzamelen dat
niemand de echtheid er van zal kun
nen betwisten.
Een nieuwe wereldmacht
EEN ONBEKEND LAND. neel een zeer voorname rol te ver- zich dan ook onmiddellijk laten
vullen, zodanig dat wij het gepast gelden als een kampioen voor de
Wanneer wij de kranten lezen oordelen even onze aandacht aan afschaffing van elke verschillende
dit land te wijten. behandeling om reden van ras-
Door de bijeenroeping bijvoor- senonderscheid en voor de bevrij-
beeld van de Conferentie van ding van de onderworpen volken.
Delhi betreffende het probleem Zijn onmiddellijk verleden dwong
van Indonesië in de maand Ja- het trouwens vanzelfsprekend in
nuari van dit jaar, heeft Indië die richting.
dan kunnen wij in de waan ver
keren dat er inzake wereldpoli
tiek sedert de eerste wereldoorlog
nog niet zo heel veel veranderd
is- De grootste aandacht wordt in
derdaad nog uitsluitend besteed
aan de berichten uit Amerika) E'ii-
geland, Frankrijk, Duitsland en
Italië. De enige nieuwe medespe
ler die ons wat beter bekend is
lijkt Sovjet Rusland te zijn.
Over wat er gebeurt in Zuid-
Amerika, waar Argentinië en Bra
zilië vooral echte moderne staten
zijn geworden, wier invloed gaan
deweg in het internationaal or
kest aan 't groeien is, daar hoten
wij slechts zeer zelden iets over.
Nog veel erger is het echter ge
steld met onze kennis betreffende
de staten uit het Verre Oosten.
Wat gebeurt er juist in Indone
sië? Welk is de evolutie in Austra-
inderdaad bewezen dat het een
nieuwe macht is die een zeer gro
te invloed in dat deel van de we
reld op zijn schouders heeft ge
nomen en waarmee de gevestig
de grote machten binnen zeer
korte tijd ernstig rekening moe
ten houden.
GEBOREN IN
MOEILIJKE OMSTANDIGHEDEN.
Onmiddellijk bij zijn wederge
boorte op 15 Augustus 1947 had
Indië af te rekenen met meerdere
uiteenrukkende krachten. Reeds
op het einde van de Britse heer-
lië? Welk is de betekenis van de schappij over dit wereldrijk be-
Nochtans ware het een vergis
sing tè denken dat Indië in dit
verband uitsluitend door gevoels-
motieven wordt gedreven. Bij de
scherpe oppositie die het voerde
in de U.N.O. tegen het rassensys-
teem in Zuid-Afrika zowel als bij
de verdediging van de Indonesi
sche onafhankelijkheid, was het
Indië niet te doen om een vijan
delijk gevoel tegenover de Neder
landers of de Europeërs in Zuid-
Afrika. De ware reden is dat de
Indische staatslieden van oordeel
zijn dat een gezonde wereldorde
en bijgevolg een bestendige vrede
onmogelijk zijn indien die beide
kwalen niet worden uitgeroeid
In antwoord op een vraag nopens
een bericht volgens hetwelk hij ont
slag zou nemen, als voorzitter van de
C.V.P. heeft dhr De Schrijver ver
klaard, dat het bericht volkomen uit
de lucht is gegrepen.
Philippijnen? Wat is er sedert de s^on^ eJ een sterke tendenz Aangezien onderdrukking en ras
tweede wereldoorlog in Indochina inaoes en Moslems ais twee sendiscriminatie nu juist zee
voorgevallen en welke zijn de ver- Wzonaeniyte^naties te aanzien. SCfierp zijn in zuid-Azië en da
houdingen tussen Ho-Chi-Min en Gffndi had zijn gehele leven door jndig a noopt de nieuwe een
de Bao Dai? Over het algemeen zlctl tegen aeze versputsing te traie macht van Azië te kunnen
weten wij het niet. En ik heb de weer gesteld en getracht de twee morden is het vanzelfsprekend dat
indruk dat wij zeer zeker, haast gemeenschappen die vooral net zijn buitenlandse politiek juist
totaal onbekend zijn met het godsdienstige gemeenschappen
machtige nieuwe rijk dat gedu- harmonisch samen te bun-
rende twee eeuwen een Britse
Kolonie is geweest en dat. op 5 Zijn ideaal heeft echter sclup-
Augustus jl. de tweede verjaardag de jonge staat
op die domeinen toespitst.
Het is er zich nochtans wel be
wust van dat deze politiek geen
kans tot slagen heeft indien het
daarbij niet kan rekenen op een
onafhankelijkheid heeft *LCLQ onmiddellijk met erge wan- nieuwe verstandhouding met het
gevierd? ïndië""""™"'"'ordelijkheden af te rekenen. Wel-
Over Indië weet wel iedereen licht zullen onze lezers zich de
dat het het vaderland van Gandi Ve^e. krantberichten en persfoto s
is en wie nog iets van de aard- herinneren die ze destijds over de
rijkskunde die hij op de lager vluchtelingen uit beide staten
- n/ir «n/w/xvi Z? «vi k nhXi
school geleerd heeft, heeft ont
houden, die zal ook nog wel een
paar namen van steden en stro
men in het hoofd hebben. Daar
buiten zal het echter meestal ab
soluut vaag en blank zijn.
Die nieuwe politieke gemeen-
het waren er 6 millioen hebben
gezien.
Wat een dergelijke vluchte-
lingenprobleem voor een pasge-
Westen. Uit het Westen inderdaad
moeten de nodige materiële in
strumenten komen om in dit aan
vangsstadium de beschaving op
een hoger peil te kunnen bren
gen. En Indië weet ook dat het
'een lange vredesperiode nodig
heeft om te kunnen uitgroeien
tot een staat wier mogelijkheden
horen staat en regering betekent zouden aangepast zijn aan de
ziet men zo van zelf wel in. sterkte van haar millioenrijke be-
Naast deze hoofdmoeilijkheid volking. De grote moeilijkheid
schap lijkt ons echter geroepen Kwamen er nog veie andere regio- echter voor haar betrekkingen
1 - i -n /v/1 oruin h et rn/nN/l'Vi'V/i'Vi /v/V/v» W
om gaandeweg op het wereldto-
30.000 Vlamingen herdachten rond
hot Herlevend Puin hun doden
De vóóravond der 22° Ijzerbede
vaart bracht ons dit jaar terug tot de
goede stemming. Stil luierende wan
delaars, kampeerders rond hun stem
mig kampvuur, en dat alles, beheerst
door de rijzige poort met het reus
achtige PAX, waartussen hel verlicht
ons kruisje staat, broos als een
kleinood In een massieve relikwie
schrijn. Stemmige muziek zweefde
rondom en iedereen sprak met fluis
terstem. want ieder hard woord was
hier een heiligschennis.
Zo kwam dan de 21® in 't geluchte.
De dag rees zwaar beladenop in
mist en smoor. Doch 't duurde niet
lang of de zon verbrak de betovering
en goot een blije kladde licht over
poort en kruis en puin. De blije zon-
ne deed de leeuwenvlaggen schitte
ren in het licht.
De rijkswacht heeft reeds van in
de vroege morgen de ordedienst ste
vig ter hand genomen, want, terwijl
de bedevaarders rustig optrekken
naar de ijzervlakte, zien we hier en
daar mensen van het Comité voor
Aktie en Waakzaamheidopduiken,
mensen die blijkbaar geen zuivere
bedoelingen hebben. Vlaamse meisjes
bieden het bedevaart-kenteken aan
iedereen die zich naar de vlakte
begeeft. Nous n'en voulons pas
horen we achter ons zeggen en wer
kelijk, daar zijn een vijftal van die
helden dit één meisje aandurven en
hardhandig optreden. Gelukkig kon
e^i ingrijpen der rijkswacht het
relletje onmiddellijk afdempen terwijl
die vijf helden hun heil zochten
in de vlucht.
Voortgaan, doorstappen klinkt
het beleefd doch dringend en in alle
kalmte vult zich het plein met vrome
bedevaarders.
Bij de ingang van de vlakte kijken
we een poos naar de glimmende
paardenruggen en de stalen helmen
die het beekje beheersen dat de grens
vormt van de bedevaartwelde. «Wel Algemeen zicht tijdens de plechtigheid van op de nieuwe «Pax»-poort.
ja, zegt er me iemand, dat is de Achter het vernielde monument bemerkt men een deel der bedevaarders.
Groeninge beekInderdaad, het
beeld kon moeilijk juister gevonden weerklinken. Dat ls dus een nieuwtje
worden. Aan de overkant der beek voor dit jaar, laat ons hopen 't
staat een zeer groot aantal vaandels laatste, want het deed eerder komisch
opgesteld, allen driekleur, we ontdek- en wansmakelijk aan.
ken weerstand, weggevoerden, vuur- Naarmate het uur vordert klinken
kruisers, meestal franstalig, alles in door de luidsprekers over de bede
een rommelige hutsepot. Ze staan vaartweide dringende oproepen tot merken we de Minister van Verkeer,
daar als ongenaakbarenmet en- de bedevaarders, die hen vragen dhr P. Segers.
kele mensen rond hen, meestal uitge- dichter aan te sluiten naar de >t is opvallend dat dit jaar de be-
dost in 't bekend uniform van Aktie linkerkant toe, want steeds groeit de langstelling vanwege de vooraan-
en Waakzaamheid». In de achter- massa aan. staande leiders groter ls. We moch-
grond staat een luidsprekerwagentje Wanneer te elf uur de altaarbelle ten de aanwezigheid vaststellen van
waaruit regelmatig in 't Frans en in schelt, gaan alle blikken naar het verscheidene C.V.P.-Volksvertegen-
het Brussels-Vlaams mededelingen rijzige kruisje tussen de ruïnes waar woordigers en Senatoren. We bemer
ken de Senatoren Sobry, Neels, Fe-
ryn, Custers, Bouweraerts en Leemans.
De Volksvertegenwoordigers Develter,
De Gryse, Eeckeman, Coppé, Vanden
Berghe, Scheere, De Paepe, De Clercq
en Bertrand.
Onmiddellijk na de H. Mis neemt
de programmaleider Hein Nackaerts
het woord en waarschuwt streng de
aanwezigen namens het bedevaart
comité dat we hier op een dodenveld
staan waar enkel ingetogenheid en
gebed passen. Laat U door geen
provocatie verleiden, vervolgt hij,
vanwaar ze ook moge komen.
Onder leiding van Meester Meule-
mans weerklinkt bazuingeschal over
de vlakte. De programmaleider ver
volgt zijn proclamatie en wijst erop
hoe uit het puin de Vlaming zijn
eigen haard weer opbouwt... en met
het puin van de IJzertoren bouwen
wij thans een poort die èn op het
verleden en op de toekomst uitzicht
verleent.
<Zie vervolg 2- blad).
E. Pater Van Gelder, oud-brankar-
dier '14-'18, thans professor in de
Theologie te Rome, de H. Mis
opdraagt.
Naast Professor Franssen en de
Heren van het Bedevaartcomité be-
De herdenkingsplaat aan de nieuwe Pax »-poort.
nalistische tendenzen aan de op
pervlakte maar de jonge regering
wist er zich doorheen te slaan en
een Indische Unie kwam tot
stand.
,Men zal zich wellicht ook her
inneren dat de moeilijkheden het
langst hebben aangesleept tussen
de twee grootste staten Cashmir
en Hyderabad- De politieke leiders
hadden gehoopt deze twisten te
kunnen bijleggen met er door
vrije verkiezingen te laten over
beslissen, doch de inval van de
nationalisten uit Pakistan alsme
de van het regelmatig leger in de
Herfst van 1947 heeft de beslis
bespoedigd zodanig dat
met het Westen zijn gelegen in
het feit dat dit Westen gedurende
eeuwen de onbetwiste meester ge
weest is van de gehele ruimte
waar Indië thans zijn eersterangs-
rol wil spelen. De koloniale mo
gendheden zien derhalve met
geen al te goed oog de groeiende
macht van deze nieuwe onafhan
kelijke staat en de aantrekkings
kracht die het op de andere Azia
tische volkeren uitoefent. Van
daar de terughoudendheid van
wege die Westelijke mogendhe
den. Vandaar ook de geest van to
tale onafhankelijkheid die Indië
b.v. aan de dag legde op de Con
sing bespoedigd zodanig dat de Jerentie van de Britse 'Common-
nationale vergadering besloot tot 'wealth in Aprü jL te Londen.
Indie toe te treden. Indie nam de
ze beslissing aan doch bepaalde
dat die annexatie later bij plebi-
ciet zou moeten worden bekrach
tigd, na het herstel van de vrede.
Deze twist werd trouwens verle
den jaar op initiatief van Indië
aan de Veiligheidsraad van de
U.N.O. voorgelegd.
Wat de uitslag zal zijn is na
tuurlijk moeilijk te voorspellen,
maar het lijdt naar ons oordeel
weinig twijfel dat Hyderabad
door Indië zal worden opgeslorpt.
Deze staat is inderdaad een eiland
te midden van het Indisch grond
gebied en is in het verleden steeds
beheerst geworden door de macht
die in Indië de plak zwaaide.
Sociale zowel als economische
redenen leggen dit gemakkelijk
uit.
Op die manier lijkt het wel dat
niettegenstaande alle godsdienst
twisten Indië in de toekomst een
neutrale staat zal zijn met een
gemengde bevolking die tot alle
godsdiensten zal behoren. De on
geveer 40 millioen Mosmels die
op zijn grondgebied wonen kregen
inderdaad de waarborg van gelijk
berechtiging.
Ditzelfde geldt trouivens ook
voor Pakistan waar een groot
aantal niet-Mosmels gevestigd
zijn.
Na de eerste woelingen die
vooral van traditioneel godsdien
stige oorsprong waren zijn Indië
en ook Pakistan bijgevolg op weg
om democratische staten te wor
den in de moderne en West-Euro-
pese zin vp.n liet woord.
Op die manier zelfs zal verwe
zenlijkt worden wat tijdens de
twee eeuwen Britse heerschappij
niet werd verwezènlijkt mis
schien wenste en wilde Engeland
het niet) namelijk de vereniging
van al de Indische staten in één
groot verbond.
Indië is op dit ogenblik inder
daad bezig zichzelf een grondwet
uit te werken waarin haar nieuwe
eenheid en haar vrijheid gestalte
zal gegeven worden.
Het groot binnenlands probleem
blijft voorlopig de sociale en eco
nomische ontwikkeling, de aan
schaffing van de nodige werktui
gen waarmede ze haaf ontwerpen
van wederopbouw wil uitwerken.
De oplossing van dit binnen
lands probleem echter dat ons
als zodanig minder aanbelangt
is onafscheidbaar van de huidige
staat der internationale politiek
en economische betrekkingen.
INDIE EN DE WERELDPOLITIEK.
Er zijn in Azië weinig landen
waar de inwijdingcondities zo vast
en vreedzaam zijn als in Indië.
Zijn arbeidskrachten en zijn na
tuurlijke rijkdom geven het trou
wens een zeer benijdenswaardig
voordeel. Niettegenstaande de
zeer primaire toestand waarin de
industrie en het militair apparaat
zich bevinden, toch steekt het ver
uit boven alle landen van hei Ver
re Oosten. Indië heeft geen tra
ditionele vijand en heeft trouwens
tot nu toe zich geen nieuwe ge
maakt. Het heeft geen enkel ge
vestigd belang in de wereldpoli
tiek tenzij een belang in de vre
de, een traditie van vriendschap
voor iedereen (het ideaal van
Gandi) en een bereidheid om met
allen voor constructieve doelein
den samen te werken.
Op het wereldplan heeft Indië
Vandaar ook de goede betrek
kingen die het met Sovjet Rus
land wil onderhouden, betrekkin
gen die soms worden uitgelegd in
een zuiver vredelievende zin alsof
Indië namelijk een brug zou wil
len vormen tussen de twee we-
reldblokken- Naar ons oordeel
spruit die politiek eerder voort uit
de zeer nuchtere berekening dat
het Westen toeschietelijker zal
worden om Indië bij zijn opbouw
tot een nationale en wereldstaat
bij te staan, naarmate het zichzelf
vriendeliik en toegankelijk tegen
over de heersers van het Kremlin
voordoet.
V. WESTERLINCK.
DE DUIZENDJARIGE CLOO STERMOLEN TE REXPOËDE
We trokken dezer dagen door Rexpoëde en namen de gelegenheid te baat
om de duizendjarige Cloostermolen te gaan bezichtigen en er een kijkje
van te nemen dat we hier onze lezers te zien geven. We werden op de
hofstede door Mevrouw Julien Verhille heel vriendelijk ontvangen en ver
namen er enige bijzonderheden. De oude molen toontzijn ouder
dom. De hekkensechter werden onlangs hernieuwd. De molen zal
denkelijk in de loop van deze zomer afgebroken worden. De hekkens
zijn besproken: een gaat naar Wormhoudt, de andere naar Hondschoote,
Jammer dat niet alles te Rexpoëde blijft. Aan Mevrouw Verhille,
dank om haar gulhartig onthaal.
Rexpoëde, kleine gemeente in Frans Wat wil zeggen: «Van wanneer ik
Noorden, hééft de eer de oudste mo- werd geveld (het gaat hier om dq
len van Europa te bezitten. boom waaruit de balken gezaagd
Hij is gekend onder de naam van werden) werd ik hier aan't werk ge-
Cloostermolenen staat midden de steld door Jacobus Mahieus, Pieter
gebouwen der hofstede thans be- Fonteyne en Jacques Boussean (1856-
woond door het gezin van landbou- 1858)
wer Julien Verhille. Hij is best te be
reiken uit Oostcappel naar Les Cinq
Chemins daar links op, naar Bam-
beke.
Het geeft een eigenaardig gevoel
die oude molen binnen te treden, ge
voel dat ontstaat bij het nagaan der
indrukwekkende dagtekeningen, zo
veelzeggend in hun bondigheid.
Op een der dwarsbalken leest men:
1001; op een andere: 1243.
Bij het zien van zulke dagtekenin
geen denkt men onvermijdelijk aan
die verre dagen van Vlaanderens ge
schiedenis, en staat men in eerbiedige
bewondering voor die stomme getuige
van al wat Vlaanderen was, en dan
gedeeltelijk Frankrijk werd.
Die hofstede met molen waren,
naar Nord-Echo waar we dezs
inlichtingen gedeeltelijk uitnemen
een afhankelijkheid van een klooster,
gevestigd te Roesbrugge, deel makend
van het bisdom leper. Het klooster
moet verdwenen zijn met de Frans#
Omwenteling.
32 Bomen zijn er nodig geweest om
die achtbare oude molen op te timme
ren; de kap en het binnenwerk wer*
den getimmerd in gekruiste balken.
Deze eigenaardigheid werd opgemerkt
door de Engelsen die foto's namen
van het binnenwerk om een repro
ductie ervan te maken in Engeland,
Maar helaas! «Cloostermolen» op
getimmerd in 1001 zal zijn duizend-
De gewichten op de molen gebruikt jarig bestaan niet vieren: hij moet
zijn kanonballen die, naar het afgebroken worden. Elke tempeest-
schijnt, voortkomen van de Slag van wind dreigt hem te doen instorten
Hondschoote. op de omringende hofstedegebouwen.
Op een later aangebrachte balk, En zo, langzamerhand, verdwijnen
leest men: «Van als womker hec uit Vlaanderen die bindtekens tus-
viert geveld, hec waas alhier aan sen hemel en aarde zoals de Franse
werek gestelt ut orders van Jacobus dichteres Germaine Acremant, de
Mahieus, Pieter Fonteyne en Jacques molen zo poëtisch in haar gedichten
Boussean (1856-58) noemde. Jammer!
Zware bosbranden in Zuid-Frankrijk
Aan elke grote boom hing er een aar- door het oprukkende vuur wegge-
den potje, juist onder een diepe in- vaagd nadat de bewoners inderhaast
snijding in de boom, om het hars de vlucht hadden moeten nemen. De
Hier een kaartje van het geteisterd
gebied der Landes, waar tienduizen-
de Ha. bos afbrandden en tientallen
lieden gedood of gewond werden door haard^ontstaan 'ÓfTestïcht, he*t allës-
van de den erin op te vangen, voor 't
vervaardigen van wierook en terpen
tijn. Grote pijnappels van wel 20 cm,
lang lagen er voor het rapen en eek
hoorntjes speelden in de hoge stam
men.
Telkenjare ontstaan er branden in
die bossen welke zich over een vlak
te van ongeveer 780.000 Jla. uitstrek
ken, maar nimmer kende men er
dergelijke brandramp als dit jaar.
De grote" droogte van deze laatste
maanden had reeds alle gras poer-
droog gemaakt. Het moet dan ook
niet verwonderen dat, eens een vuur-
het vuur. Men merke hier op de
meest geteisterde plaatsen: Léognan,
Saucats, le Puch, le Barp, Mios,
Marcheprime, Croix d'Hins, Pierro-
ton, Gazinet e.a., die men in ons ver
slag terugvinden zal. Ook nog Bor
deaux. dat in een rookwolk, komende
van de bosbranden, gehuld werd.
DE LANDES
De Landes vormen een uitgestrekt
gebied tussen Bordeaux, Bayonne en
de Atlantische Oceaan. Ze beslaan
een oppervlakte van 10.000 km2.
mannen waren doorgaans ter plaatse
gebleven om de brand te bestrijden.
En al die aangebrachte middelen
konden niet beletten dat de brand
steeds dichter bij Bordeaux kwam en
dat de stad gedurende enkele dagen
in een rookwolk gehuld bleef.
Maar wat al ellende en slachtof
fers in de geteisterde bossen en
plaatsen. Meer dan 50.000 Ha. bossen
werden de prooi der vlammen. Tien
tallen bewoners en ter hulp gesnelde
soldaten betaalden hun bestrijdings-
werk met het leven. De laatste be
kende officiële cijfers geven 88 do
den aan, en een paar honderd ge
wonden.
Andere berichten spreken van
100.000 Ha. vernielde bossen.
Op de spoorbaan Bordeaux-Arca*
chon moest gedurende enkele tijd al
le verkeer stopgezet worden.
De lijken van de omgekomen blus
sers werden gans verkoold terugge
vonden eens dat het vuur er zijn
werk had gedaan. Meestal konden de
vernielende vuur een uiterst snelle
uitbreiding nemen zou, net als zou
het over de grond rennen. De spar
ren brandden als toortsen en de uit
eenspattende pijnappels stichtten
soms brand een 200-tal meter verder.
Voor een paar weken nu werden de
Landes van .het Gironde-Départe-
ment door een reusachtige brand ge
teisterd. De uitbreiding van het vuur
werd er nog in de hand gewerkt ongelukkigen slechts geïdentificeerd
door een krachtige zeewind die het worden aan een ring, een sleutel, enz.
vuur verder het binnenland indreef. Bij Mios kon men het eerst de
Het zwaarst geteisterd gebied lag in brand blussen; daar waren geen
Vroeger was deze streek zandig en de streek gelegen enkele km. ten Zui- slachtoffers. Te Le Barp werden 2
vol moerassen, onbewoonbaar en heel den van Bordeaux, langs weerszijden personen vermist en 8 woningen ver-
ongezond. Het droogtrekken ervan van de grote baan naar Bayonne, brand evenals 50 landbouwloodsen.
werd begonnen ln de jaren 1770 door met als belangrijkste geteisterde cestas, Marcheprime en Le Puch ge*
Brémontier, die door beplantingen plaatsen Canéjan, Gazinet, Cestas, raakten in volle brand. Te Léognan
kon verhinderen dat het zand ver- Léognan, Le Puch, Saucats. Le Barp, woedde het vuur op 500 m. van da
der het binnenland indreef. Heden Pierroton, Croix D'Hins, Marchepri- plaats. Te Grillon brandden 30 hul*
zijn er nu ongeveer 863.000 Ha. be- me en tot Mios. zen af.
Meer dan een week lang heeft men Van Canéjan kwamen 26 inwoner»
er tegen het vuur een strijd op leven om het leven; in sommige gezinnen
en dood gevoerd. Ter plaatse bevon- z}jn er a]je mannen uit verdwenen,
den zich niet de nodige middelen om
daadwerkelijk het vuur te kunnen De gevonden lijken die niet onmid*
tegenhouden. Tienduizende soldaten konden weggevoerd worden,
werden dan bijgebracht en zelfs een J^gde men langs de weg, met een de-
tforloolfo rrori Trof hrori/IWDorTrr»me tmn Keil DcOcKGi
Een garagehouder uit de streelt,
was
bost, waarvan 780.000 Ha. met zee
sparren. Veel zagerijen en hars-
fabrieken zijn erdoor ontstaan, ook
kurkfabrieken.
De Landes, Frankrijk's dichtst be
boste streek tussen Bordeaux en gedeelte van het brandweerkorps van
Bayonne zijn zeker velen onzer wel- Parijs kwam ter plaatse. Er kwamen
bekend. Wie ooit naar Lourdes trok zelfs jeeps, trucks, tanks en vliegtui- die met zijn twee leerjongens
langs de baan zal zich zeker de rech- gen bij te pas, deze laatste om vuur- toegesneld om het vuur te bestrijden,
te weg herinneren gelegen tussen haarden op te sporen of de lijken van werd dood gevonden met de twe#
voormelde steden, met over een af- slachtoffers over de verschroeide leerjongens in zijn armen. De drie
stand van ruim 140 km. langs weers- aarde op te zoeken. lijken vormden één klomp,
zijden dichts bossen dennebomen. Tientallen dorpen werden letterlijk (Zis vervolg 11* blad.)
