Geen absolutie
Zo leefde en wep\{teGuido Gezelle
Z. E. H. Marcel Huyghe
als pastoor te Reninge
plechtig aangesteld
LV.-RETRAITE
VOOR HEREN
TE ROESELARE
WATERSNOOD
ÏN ZUID-ITALIE
30 Doden.
ZONDAGSERMOENTJE
VLIEGTUIGRAMPEN
Meerdere doden.
HET VINDT
EEN GOEDE BONDGENOOT
KOLONIALE LOTERIJ
die om de 3 weken
18 MILLIOEN VERDEELT.
Trekking te Wetteren
Zaterdag 22 October.
MAN DODELIJK GEWOND
BIJ AANRIJDING
TE SINT-ANDRIES
DOOR AUTO UIT IEPER
Brief uit Brussel
KONING LEOPOLD III
NAAR ITALIË
DE KATHOLIEKEN
IN DE WERELD
28-JARIGE ARBEIDER
TIJDENS HET DORSEN
HET BEEN AFGERUKT
TE STEENKERKE
DE VERSTOPPING
DE MUZIEKMAATSCHAPPIJ VAN PASSCHENDALE
IN FEEST
- fl-cy&ALC-i^L.
GROOTSTE HOUTDEPOT
VAN EUROPA IN BRAND
HET WEKELIJKS NIEUWS Zaterdag 8 Okt. 1949. Blz. 2.
DEVALUATIE ZAL BEHANDELD
WORDEN VOOR HET PARLEMENT
Ia Kabinetsraad heeft de Regering
toesloten dat in het Parlement een
ëebnt zou gehouden worden over de
jinlangs doorgevoerde devaluatie, en
at de Regering ter dier gelegenheid
en verklaring zal afleggen over fi-
anciëleen economische kwesties.
LANDBOUWTELLING
Een algemene landbouwtelling zal
In 1950 en in 1951 worden gehouden.
De laatste landbouwtelling had plaats
!n 1929. Overeenkomstig de door het
nternationaal landbouwinstituut te
Rome geuite wens, moet deze telling
Om do tien jaar plaats hebben. Door
de oorlogsomstandigheden kon zulks
niet geschieden.
VLAAMS-NEDERLANDSE
STUDIEDAGEN TE BRUGGE
Tijdens het jongste weekend wer
den te Brugge drie studiedagen ge
houden door de Vlaamse orgaftisatie
Familieleven in samenwerking met
de Nederlandse zustervereniging
Voor het Gezin een Nederlandse
Katholieke Bond.
Op de openingsvergadering werd
door verscheidene redenaars het
programma van die studiedagen voor
gesteld. Dr Leo Roels, Voorzitter van
Familielevensprak het welkom
woord uit, waarna o.m. toespraken
gehouden werden door Senator Van
Houtte, Mgr Cruysberghs en Kan.
Quaegebeur, Groot-Vicaris van het
Bisdom Brugge, die een speciale
boodschap van Mgr Lamiroy, Bis
schop van Brugge, aan de Congres-
eisten gericht, voorlas.
Tijdens de volgende studievergade
ringen werden alle vraagstukken be
trekkelijk het gezin onder alle as
pecten behandeld.
De leuze «Vaart Wel ende Levet
Scone is in de stille lokalen van de
Maagdenstraat te Brugge zeker geen
ljdele formule gebleven.
LICHTE STIJGING VAN DE
WERKLOOSHEID
Tijdens de week van 18 tot 24 Sep
tember werden gemiddeld per dag
164.941 volledige werklozen gecontro
leerd, en 64.986 gedeeltelijke en toe
vallige werklozen.
Met betrekking tot de vorige week
stelt men een verhoging van 1.360
volledige en 2.976 gedeeltelijke of
toevallige werklozen vast.
Van Zaterdagavond 29 Oktober,
18.30 uur tot Dinsdagnamiddag (Al
lerheiligen) 1 November 16 uur wordt
door de Ignatius-Vereniging v. West-
Vlaanderen een driedaagse gesloten
retraite voor ontwikkelde leken inge
richt.
Deze retraite gaat door in het Re
traitehuis van de E. Paters Redemp
toristen te Roeselare. Predikant: Z.E.
P. Dr D. A. Stracke, S. J.
Deelnemingskosten, alles inbegre
pen :200 fr. De inschrijvingen kun
nen gestuurd worden aan E. P. San-
tens, Retraitehuis, Roeselare, of aan
het I.V. Secretariaat, Korte Ieper
straat 21, Langemark.
De pcronalitciten bij het verlaten der kerk. Van links naar rechts:
E. II. Roels, onderpastoor te Reninge; Senator Sobry; Z. E. H. Deken
Verhaeghe uit leper, 1° getuige; de nieuwe Herder Z. E. H. Marcel
Huyghe; Z. E. II. Deken Butaye uit Poperingc, die de plechtige aan
stelling deed, en Z. E. H. DewaeJe, pastoor van St-Jacobs te lener, kozijn
van de nieuwe Herder, welke als 2" getuige optrad.
Buitengewoon hevige onweders
hebben Zondag in Zuid-Italiö een uit-
:cnderlljke stijging van de wateno-
pen veroorzaakt, vooral ln de streek
van Avelino en Benevento, nabij Na
pels. Te Benevento en in de omstre
ken bereikt het water een hoogte van
anderhalve meter. 30 personen ver
dronken en talrijke anderen hebben
verwondingen opgelopen. Een groot
gedeelte van het vee is omgekomen,
en op het veld is de oogst vernield.
Niet min dan 2.500 vierkante km.
terrein werden door het water over
stroomd. In meerdere plaatsen
stortten huizen in.
Te Los Angeles, U.S.A., stortte
een transportvliegtuig te pletter. De
zes inzittenden werden gedood.
Een B. 17 toestel van het Ame
rikaanse leger vloog tegen een berg
top, De 10 leden van dé bemanning
kwamen om het leven.
Zoudt gij meer voldoening vln-
Iden.
VOOR-UNIE MET NEDERLAND
WERD EEN FEIT
Door Nederlandse en Belgische af
vaardigingen werd te Den Haag een
verdrag geparafeerd waarbij de Voor-
Unie van Benelux tot stand komt
met terugwerkende kracht van 1 Ok
tober 1949.
Dit verdrag voorziet de vrije invoer
van een groot aantal Belgische pro
ducten, met uitzondering evenwel van
de textielprodukten in die verstande
aat de oude contingenten met 70
worden verhoogd. Voor de metaalfa
brikanten werd nog geen definitieve
beslissing getroffen. Wat de land-
bouwprodukten betreft blijft het Pro-
tokol der minimumprijzen van
kracht.
De contingentering van de uitvoer
van textielprodukten van België-
Luxemburg naar Nederland wordt in
de Belgische nijverheidsmiddens ten
zeerste betreurd.
O. L. VROUWTOREN TE ANTWER-
i51TreTeiW.'Be^ïToutèn"stelling welke'er
in 1933 rond opgericht werd, zal eerst
vervangen worden door een metalen
stelling. Er wordt voorzien dat de to
tale restauratie ongeveer 39 millioen
frank kosten zal.
ONZE BUITENLANDSE HANDEL
Over September werden 1.219.070
ton goederen uitgevoerd ten bedra
ge van 5.763 milliard frank. Dit is
ongeveer 300 milMoen frank minder
dan in Augustus toen voor een be
drag van 6.048 milliard frank werd
geëxporteerd.
DE DRINKWATERVOORZIENING
IN VLAANDEREN
Een Staatstoelage van 8 tnillioen.
Bij besluit van de Regent werd een
toelage ten bedrage van 8 millioen fr.,
ten bezware van de kredieten, inge
schreven op de buitengewone bcgr
ting voor het dienstjaar 1949, ver
leend als bijdrage in de vereffening
van de kosten der werken, welke ten
doel hebben de drinkwatervoorzie
ning van de kuststreek en het Noor-
derlijk gebied der beide Vlaanderen
te verzekeren.
Deze toelage zal vereffend worden
naar gelang van de vordering der
werken.
FILM OVER WEST-VLAAMSE
LAND- EN TUINBOUW
OPNIEUW BESCHIKBAAR
De Film West-Vlaanderen met
zijn Land- en Tuinbouw wordt op
nieuw ter beschikking van verenigin
gen gesteld.
Het betreft hier een stomme film
waarvan de projectieduur ruim twee
uur bedraagt.
De aanvraag met ongave van de
film die wordt verlangd (smalfilm
16 mm. of normaalfilm 35 mm.)
dient tijdig gericht tot het gezegd
Comité, Provinciaal Gouvernement,
Burg 4, te Brugge.
Het Comité zal vervolgens medede
len wanneer de film mag worden af
gehaald. Alsdan zal een som van 500
frank moeten gestort worden; zo de
film binnen de drie dagen na de ver
toning onbeschadigd wordt ingele
verd, zal 300 fr. worden terugbetaald.
Zondag 2 Oktober 1949 kwam Zeer
E. H. Deken Butaye uit Poperinge an
dermaal naar Reninge._ Zijn vorig Daar verschijnen de ruiters op hun
bezoek was een afscheidsgroet ge- zware dampende paarden, een in-
weest bij het graf van Z. E. H. Pas- drukwekkende geleide van een 40-tal
toor De Baecker, terwijl ditmaal de fikse boerenzonen, daarachter een lu-
vreugdeschoten knalden over de wij- xe-wagen die stapvoets volgt. De EE.
de vlakten der Reninger broeken. Heren stappen uit, de muziekkapel
Z. E. H. Deken was vergezeld van de van oostvleteren zet in met 't Vader-
meuwe Herder Z. E. H. Huyghe, iancjs lied. De Heer Burgemeester
voorheen pastoor te Voormezele, als- Spreekt het eerste welkom uit. We
mede van twee getuigen Z. E. H. Ver- krengen hiier in herinnering het op-
haeghe, Deken te leper en Z. E. H. schrjft dat we lazen boven de poort
Dewaele, pastoor op St Jacob, leper, van Gemeentehuis. Het is wel de
deze laatste is de kozijn van Z. E. H. pest;e samenvatting van deze toe-
Huygh.e. spraak:
Renmge met zijn feestelijk gepm- \yerk met ons steeds hand in hand,
te straten en zijn mensen die allen gerst voor God en dan voor 't Land,
ee,n,., gezicht opzetten, ligt daar Dan moge 's Hemels rijkste zegen
midden in de wijde vlakte als een immer gestrooid zijn langs uw wegen,
parel in de milde Oktoberzon te j^a de overhandiging van de mak-
schitteren. 't Staat ergens boven een ke nemen overheden en geno-
decor te lezen: digden plaats op de tribune om de
Vandaag is Rening' op zijn best, heerlijke stoet ln ogenschouw te ne-
Gelijk geen dorp in dit gewest, men.
Omdat het zijnen herder viert Naast de leden van de Gemeente-
En daarom huis en gevel siert. raad en Kerkfabriek bemerken we
Oud en jong doen mee, de oudjes °ok C.V.P.-Senator Sobry, talrijke fa-
van het oudmannenhuis sierden ook müieleden van Z. E. H. Huyghe en
him in.i-ano-nrinrt een grote menigte oud-parochianen
uiit Voormezele waren tegenwoordig.
Wees Gij een goede steun gen fijn verzorgde feeststoet trok
Voor d'ouderen van dagen voorbij. Groepen en wagens waren om
En 't offer van ons leed ter best. Voormezele wilde niet ten
Zal uwe werken schragen. achter blijven en was ln de stoet ver-
In afwachting van de hoge gasten tegenwoordigd door een mooie ja-
gaan we even grasduiven naar een gerswagen; zij wedijverden met hun
pittig woord tussen bloemen en guiir- collega's jagers uit Reninge in het
landes. Een kloeke zestiger staat in afvuren van vreugdeschoten en fu-
zijn deuregat en flikt een oogske sé's. 'n Beschrijving van de stoet
wanneer we zijn dichtvlug over- kunnen we niet geven bij gebrek aan
penner* ril O a Icrnlmlp woord 'twas al-
HET LOT HELPT DE
STOUTMOEDIGEN
in de
34.426 Loten voor 300.000 biljetten
waarvan 29 grote loten
van 50.000 tot 500.000 fr.
en de supergrote loten:
een millioen,
twee en een half millioen.
(d-3139)
Op Vrijdag 30 Sept. Jl., langs de
Torhoutsteenweg te St Andries, werd
rond 20.30 uur, het paardengespan
van voerman Vandenabeele Leon uit
St-Andries aangereden door een auto
bestuurd door Hr De Wulf uit leper.
De aanrijding was hevig. Vandena
beele werd in de lucht geslingerd en
bleef bewusteloos op het fietspad
liggen. Hij werd opgenomen met een
schedelbreuk. Een stuk hout van de
wagen werd geslingerd tegen een
autobus welke voorbijreed, maar al
hoewel een ruit ervan verbrijzeld
werd, werd er toch niemand van de
inzittenden gewond.
Koning Leopold III is in gezelschap
van de Prinses van Rethy te Villa
d'Est, nabij Milaan, aangekomen,
waar hij zal deelnemen aan de inter
nationale golfkampioenschappen.
Kamiel woont hier
Als rentenier,
Hij komt uit de stroke
Van moeras en beke,
Van haas en konijn,
Van baars en van snoeken.
En als hij niet thuis is
Dan moet ge niet zoeken,
't Is dat hij er op uit is
Naar de Reningse broeken.
IfVWAfVWnAiVWfWtSVMIVMAnm
Bij 'n electrieker:
Geef aan uw parochianen de staat
[van gratie
Ik zorg voor hun electrische instella-
Etie
Want staat van gratie en electricitedt
Zijn voor de Reningenaren een vei-
iligheid,
Bij de kleermaker:
Lang leve onze nieuwe Herder
Wees welkom en loop niet verder,
Met schaar en naald en draad
Staan wij voor ieder paraat,
Ook zullen wij ons tot U richten
Om 't zielekleed te verlichten,
Zo werken wij samen zonder schro-
imen
Om het eeuwige te bekomen.
En tot slot de schoenmaker:
Van Crispijn mijn stielpatroon
Die nu heerst in d'hemelwoon,
Wil ik steeds mijn werk gaan leren
Want wie kan nu schoen ontberen,
Voor dees lange wereldreis
Die ons voert naar 't paradijs,
Waar Gij ons voor zult leiden
't Zij in vreugde of in lijden.
Een feestmaal besloot deze heuglij
ke dag. Z. E. H. Deken Butaye wenst
Z. E. H. Huyghe welkom in de deke
nij. Op pittige wijze belicht Z. E. H.
Verhaeghe, Deken te leper, de per
soon van de nieuwe Herder als ijve
rige priester; hij kende Z. E. H. Huy
ghe als onderpastoor op St Maarten
's pastoor te
Van 1920 tot 1949 is het aantal
katholieken in de wereld gestegen
van 304 tot 423 millioen, zo meldt
radio-Vatikaan. Daaraan wordt toe
gevoegd, dat het aantal zielen met
600 millioen is gestegen.
Volgens het radiobericht is het toe
nemen van het aantal katholieken
in die periode van 29 jaren in grote
mate het gevolg van het bekerings
werk in Afrika en Azië.
Here God, geef den vrede aan al
degenen ei» op U hun vertrouwen
stellen! Met die woorden, die een ge
bed zijn, opent de Mis van dezen
Zondag. Waarachtig, een gebed dat
wij ,-it de grond van ons hart kun
nen meebidden! Want we weten wat
een groot goed de vrede is: wij, die
de meesten onder ons tenmiaste
twee verschrikkelijke oorlogen heb
ben meegemaakt: wij, die ons nog al
tijd afvragen, of de toestand waarin
de wereld nu is vredemag ge
noemd worden, of alleen maar wa
penstilstand en dan een wapenstil
stand waarvan gebruik gemaakt
wordt om een oorlog voor te berei
den waartegen de twee die we al on
dervonden kinderspel zou zijn! Daar
hangt zoveel oorlogsbedreiging boven
ons hoofd! We krijgen zo dikwijls, in
vette blokletters, boven aan onze dag
bladen, onheilspellende woorden te
lezen; er worden berichten doorgege
ven die ons hart een ogenblik rapper
doen slaan: ware het niet dat er tot
hiertoe nog een vraagteken achter
staat, zouden ze het allerergste ver
kondigen. Militaire actie nakend?
Ultimatum? Troepenbewe
gingen aan die en die grens? al
dingen die wij ook gehoord hebben
in de laatste maanden voor het grote
conflikt van 1939 en 1940. Toen is dat
vraagteken na enkele tijd een zwaar
uitroepingsteken geworden: wat zal
het nu zijn? Drijft het onweer toch
nog af? Wie kan het iemand kwalijk
nemen, dat hij zich soms die angst
wekkende vraag stelt? En er is zo
weinig, dat recht geeft op vertrou
wen, zo weinig: tenzij dan de hoop
op God, de opperste Meester van alle
dingen, die de leidsels van de geschie
denis in eigen handen houdt, en zon
der wiens toelating niemand iets ver
mag. Daarom moet dat gebed van de
Kerk vandaag het onze zijn van al
deze angstwekkende dagen: Here
God, behoud de vrede, geef de vrede
aan al degenen die op U hun vertrou
wen stellen; neig het oor en luister
naar de smeking van uw Kerk en
haar Opperhoofd, en van al uw kin
deren, verspreid over de wereld, in
elk van de kampen die dreigen tegen
elkaar in 't geweer te komen, ge
scheiden door grenzen, verdeeld door
belangen, maar vereend in de belij
denis van uw heiligen Naam! Dat ge
bed zal rust doen dalen in ons ge
moed, en naarmate de redenen van
vertrouwen op de mensen vermin
deren, zal de hoop op God vermeer
deren. Wij, christenen, wij doen ook
plaatsruimte; één woord: 't'was al
les even verzorgd en schoon. Een
ding moet er ons toch uit de pen en
wel de uitbundige vreugde die toch
door voornaamheid gedragen was. Er
was geen enkele wanklank en wan
neer de stoet ter kerke kwam wrs de
feestvreugde nog ongerept en Val.
De inrichters en de deelnemers ver
dienen hiervoor alle lof.
Met de overhandiging der kerksleu-
tels kon de kerkelijke aanstelling be-
Wil besluiten dat het hier een ginnen. In zijn gelegenheidssermoen
aards paradijs is voor de liefhebbers onderlijnde Z. E. H. Deken Butaye
van een haasje-in-den-pot als we er treffend de huidige crisis die voort- -
aan vast knopen wat op de jagerswa- spruit uit gezagsloosheid en ma-1 te ieper en nadien als
fjrcu jLuuyu ae 'aan'tfach'tig"hét"verioo'p der"cere- ir,=uwe_-tltl'u®'-'
marom bif0^t moniën en bii slot bad ieder een
nvi'elr w, schieten vroom In memoriamvoor Zeer
Fn Hnt n£ee$e ervfn genietfn* E* H* Baecker, overleden pastoor.
En als dat nu allemaal geen ja- Na de kerkelijke plechtigheid ne-
toorzich on'tffrf PnaStZ'rtE' HPas" men we de gelegenheid te baat om
toor zich op tijd en stond aan een nog hier en daar een treffende spreuk
n» op te viSRen. Ook de handelaars ver-
De stoet is zich inmiddels aan t geten niet hun nieuwe «klient» wel-
kom te heten en hun waren aan te
Een velocipeerdvan de jaren prijzen. Bij de kolenhandelaar:
1870 zet de boel op stelten. Met een
Welgekomen Heer Pastoor,
Wij juichen U toe met ons drapeau
Hier kunt U kopen
Met ganse hopen
Kolen en mul
't Brandt al even dul.
groot reuzenwiel van voor en een
trottinettewiel van achter, baant
het zich een weg. De berijder draagt
een voorname buishoed.
Dit velocipeerd
Is zijn ouderdom weerd
Maar in onze machienen
Zie vervolg hiernevens. J3F*
Tot slot neemt Z. E. H. Huyghe, die
tot dan toe als stilzwijgende getuige
al de hulde van deze dag in ont
vangst nam, het woord en dankt al
len die het hunne hebben bijgedra
gen tot dit huldebetoon, hij onder
lijnt voornamelijk de rol van zijn
ijverige onderpastoor en medewer
ker, de E. H. Roels, die als bezieler
overal bijsprong.
Z. E. H. Pastoor wij sluiten ons aan
bij dit koor van vreugde en welkom
en wij zouden graag tot de onze ma
ken, de heilwens die we in stijlvol
jaarschrift aantroffen:
WeLkoM LIeVe herDer In UW
ChrlsteLÏJke paroChle Reninge Voor
geLUkklge Jaren».
GEMO.
Donderdagavond, 29 Sept., heeft
zich een zeer ernstig ongeval voor
gedaan op de hofstede van landbou
wer Brusselle Raphaël, wonende aan
de Presende, grondgebied Steenkerke,
op een paar honderd meter van de
grote baan Veurne-Ieper.
Bij voornoemde landbouwer was de
dorsondernemer Degroote Remi, wo
nende Smishoek, te Alveringem, aan
het dorsen. Het werk was tot dan
toe naar wens verlopen, toen plots,
op een vijftal minuten vóór het einde
van de dagtaak, de 28-ja,rige De-
sehaoht Henri, echtgenoot Hennebert
Veronic, insgelijks wonende Smishoek
te Alveringem, een misstap deed en
uitgleed, toen hij boven op de dorser
stond. De ongelukkige kwam met het
rechterbeen terecht in het vreselijk
■eeva arte. waar hij met een ruk het
tut zijn netelige positie. Zijn pijn
verbijtend en zonder ook maar één
ogenblik het bewustzijn te verliezen,
vroeg het slachtoffer dat men zijn
vrouw zeer omzichtig zou willen ver
wittigen en haar zijn werkvest met
brieventas zou willen overhandigen.
In allerijl werd dan de ongelukkige,
die overvloedig bloed verloor, naar de
St-Au-gustinuskliniek te Veurne over
gebracht voor verdere passende ver
pleging.
Begrijpelijkerwijze heeft dit onge
val heel wat beroering verwekt in de
ganse streek, doch vooral in de werk
liedenmiddens en in de rangen van
het A.C.W., waar Henri ook lid van
is. We houden er aan, Henri, u een
zo spoedig en zo algeheel mogelijk
herstel toe te wensen.
VOORKOMEN
EN GENE ZEN
DOOS VAN 50 PILLEN
onze ogen niet dicht voor datgene met de miljoenen katholieken over de
wat ieder nadenkend mens wel zien wereld verspreid, bidden wij deze
moet: dat de mensen onbekwaam zijn maand de Rozenkrans, wij, in onze
om aan de mensheid de vrede te huiskamers en onze kerken, velen, in
waarborgen; maar wij verliezen daar- de gebieden waar kerkvervolging
om onze kalmte niet noch onze rust, heerst, in de gevangenissen en con-
omdat wij de belofte kennen van de centratiekampen, opdat de Konin-
goddelijke Meester: «Ik geef u de gin van den vrede» met haar al-
vrede dien de wereldgniet geven kan. machtig gebed onze smeking steune:
Met de Paus en met heel de Kerk, Here God, geef de vrede aan hen die
Zie vervolg hiernevens op U hun vertrouwen stellen!
fr.
ie-
fO- f
I.
EEN JONGE BLOESEMTAK GELIJK
f 1890 1049
Dit jaar is het een halve eeuw
geleden dat op een mistige win
termorgen Guido door de Brugse
straten werd ten grave gedragen.
Daarom buigt het Vlaamse Volk
opnieuw vol piëteit neder over de
ze, onze grootste dichter, die zo
eenvoudig was, omdat hij zo groot
was. Hij was met alle vezels van
zijn hart, één van ons. Gij moet
meer weten over hem dan zijn
naam.
Lees dan het verhaal van zijn
boeiend, zijn ontroerend schoon
leven!
cn
cv Lu
Op ongeveer 3 km. van de Finse
haven Kemi bevindt zich de grootste
houtdepot van Europa, waar thans
voor I milliard 275 millioen Belgische
frank waarde hout opgestapeld ligt.
In dit depot brak thans brand uit
en er bestaat weinig kans dat er
opgestapeld hout zal kunnen gered
worden. Krachtige wind voerde von
ken naar de stad Kemi zelf, opge
trokken in houten woningen, waar
ook reeds 10 brandhaarden ontston
den maar tijdig konden geblust WOr-
rten.
WEL HERE, WAT EEN HOOFD
Buiten verstierf de zonnige Meidag,
langs de oude Brugse gevels. In een sim
pel huis langs de Rolweg stond een be
zorgde dokter het hoofd te onderzoeken
van een pasgeboren jongentje, en trok
zijn wenkbrauwen op. ,- Wel Here, wat
een hoofd! buitengewoon groot, lijk mis
vormd... als het dutske maar blijft leven.
De gewetensvolle man deed water halen
en doopte het kind, omdat hij vreesde dat
uitstel gevaarlijk was.
Die dokter doopte Guido Gezelle, de
grote Vlaamse clchter. Het was de 1» Mei
1830. De levenslustige vader Gezelle had
nochtans zo schoon van zijn eersteling
gedroomd. Als hij bomen aan 't snoeien
was in de hof van 't Brugse Seminarie
of boompjes plantte in zijn eigen hof,
dan Zag hij reeds in zijn verbeelding zijn
kleine padotter langs de wegelingen trip
pelen, en hij had al gedroomd wat hij het
kind zou leren en uiteendoen. Want vader
Gezelle was een rappe, een prachtige ke
rel. In zijn jonge jaren stapte hij mee
met het grote leger van Napoleon. Toen
de vader hoorde dat Napoleon in de ban
gedaan was, zond hij de mare aan de
zoon-soldaat dat hij onverwijld moest
wegvluchten.
Het kostte de oude man de dood in de
kerkw, maar Pieter Gezelle kwam toch
als refractaire in Vlaanderen terug, leefde
een tijd ondergedoken te Heule, waar hij
leerde lezen en schrijven, en bekleedde
na de bange Franse tijd een schone post
van hovenier, eerst te Roeselare en dan
te Gent.
Hij kwam in kennis met Monica De-
vriese van Wingene met wie hij trouwde
ln 1829 en naar Brugge ging wonen, in
een stille uithoek, naar de Sinte Kruis-
veste toe, de Rolweg. De eeuwenoude
godshulzekens zitten als een reke kinde
ren op hun hurken, en verzinken in de
grauwe kasseien, de Jeruzalem-kerk trekt
met Oosters gebaar een kruiske over dit
gehucht vol kloosterlijke stilten, er schui
ven Brugse mantelvrouwtjes na-ar 't Lof,
en loopt ge de straat door dan waait u
de geur der open landouwen tegen. De
vrede van het vroomste stadsuiteinde. Een
geknipt milieu voor Gezelle's moeder.
Monica Devriese toch was een zwijgende
vrouwe, wat afgezonderd en dromerig,
maar een moeder van 't oude geloof. Nu,
vader Gezelle was totaal anders: hij bab
belde er maar levenslustig op af, zodat
het een plezier was cm hem te horen.
Hij kon een heel gezelschap bezig hou
den met de oude liedjes van zijn moeder
zaliger die sterke vrouwe Anne, die de
jongens voor hun eerste communie leerde,
die wist waar dat de priester verdoken
zat, op wiens hoogkamer ze vergaarden
om Messe t' horen, ten twaalven van
de nacht». Anne, die al de wijfs geriefde
van «goên snuif» spijt de commisen en
de Franse spions. Vrouwe Anne die dich
ten -kon. Van haar werd volgende tafel
zegen van mond tot mond bewaard.
Gods benedictie over deze dis
Laat ons 't eten binst dat 't er is
Want als de Fransen kwamen
En 't ons al ontnamen
Zou' me staan kieken
Met neuzen lijk pieken!
D'er zat van 't zelfde poer in Pieter.
Verzot op kwinkslagen en rake zetten,
volks en klinkend, maar schoon en deug
delijk kon hij van die spreuken aflappen,
die onvergetelijk in de memorie van de
bevattelijke zoon Guido zouden blijven
geprent staan.
Het ging dus van moeder tot zoon, van
vader tot kind. Guido zou die knapheid
van zijn vader zelf op een knappe wijze
bekennen: Mijn vader was een aardigaard.
Wat zou dit pasgeboren dikkopje prach
tig erven! Van uit grootvaders tijd: het
onverwoestbaar gelove, diep en rijk. Van
moederdromerige ingetogenheid, ja
schuwheid, zoals hij zelf dichtte «dat
beeld van mij dat gij gelaten hebt». Van
vader zijn gezonde geest en rappe tong
en zijn hang naar al wat volkse zeg en
zeisel was.
OP EEN VOETSTUK GEZET!
Op de 1» Mei van dat revolutiejaar,
dachten vader en moeder Gezelle niet aan
grote toekomstplannen. Hun eerstgeborene
werd zorgvuldig in 't oog gehouden.
De kleine Guido spartelde er toch door,
al plaagde hem meer dan eens een las
tige hoofdpijn. Zijn hardste tijd eens
door, ontbrandde in zijn hart de jongens-
lust naar vreugd en spel. Al overvleugel
den hem zijn twee broers Romaan en
Jozef, en zijn twee zusters Louise en Flo
rence, in 't rakkeren en ravotten, toch
stond Guid-o zijn steke op tijd en stond.
Maar hij zocht ook zo graag het innige,
het stille: hij liep zo geern naast vader
in de luchtige -hof om de verrassende
schoonheden van de blijde natuur te le
ren kennen, of nog vroeger met moeder
naar t Lof waar wierook geurde en
kaarslcens brandden, waar 't orgel speel
de...
Of hij zat met open mond in de oude
molen te luisteren naar Gh-evaert, de mo
lenaar, die vertelde van de Egyptische
plagen. Wat dierbare stondenO, en
die molen! Hoe dikwijls zat ik, als de
avond zonder wind was, en zag de smalle
lichtstrepen door de gerren in de wan
den van de donkere windmolen.
Denkt ge hier niet onwillekeurig aan
Conscience, die ten avondstonde naar
wonderlijke heldenmoedvertellingen zat
te luisteren? De groten hebben steeds
met voorliefde naar de eenvoudigen van
harte geluisterd,
Guido werd tussen botten en vlagen
hoofdpijn, een knappe scholier: hij werk
te vlug rijn ABC-boek door en kende
reeds vroeg het genot van op zijn eentje
fabeltjes te leren. En kort voor zijn Eer
ste Communie werd hij in de buurt op
een voetstuk gezet ten aanschouwen van
de hele kinderbende, want hij was in de
opvragingen van de catechismus, de pri
mus geweest van heel de stad. Vader
Gezelle en meester Reynaert gingen er
geen klein beetje fier op.
Ze mochten ook! Want de latere Ja
ren hebben geleerd hoe ontvankelijk dat
flinke hart en oog zou zijn voor het goede
en schone om hem heen. Al was -hij dan
ook nog een tikje koppig. Ge moest ln
zijn eerste dichtbundels eens lezen hoe
klaar hij het beeld tekent van de be
rechting te Heule, die hij als jongen bij
woonde. Of van zijn moeder die hem
leerde een kruiske te vragen.
't Eerste dat mij moeder vragen
leerde, in lang vervlogen dagen.
Dat gedicht van zijn eerste zeebezoek!
Als een silhouet getekend zwart op wit,
doet hij t beeld van dit bezoek herleven.
Maar wat zoeken we voorbeelden? In zo
menig hoek en kant van rijn klinkend
werk sprankelt een vonke herinnering uit
zijn kinderjaren, een lach of een ach,
een zang of een zucht.
Het zou dan geen verwondering wek
ken dat er van hoger hand werd aange
drongen opdat Guido zou mogen voort-
studeren. Kort na zijn Eerste Communie
trapte Guido het af, dag in, dag uit, naar
het College van Ter Duinen, in rijn ge
boortestad.
EN TUSSENIN PORTIERKE SPELEN
De Jonge student bleef niet alleen; zijn
broer Romaan deed eveneens de sohool-
weg mee, na twee jaar, als Guido de voor
bereidende klassen door was. Je kan den
ken dat die twee Jonge kerels, waltrvan
Romaan de toonaangevende rakker was,
al eens belust waren op ravotten. Ze lie
pen soms straat in, straat uit, zodat Guido
van die tijd af aan, de ontelbare schil
derachtige hoekjes van deze schone stad
leerde kennen.
Guido wist in die eerste humaniora
jaren steeds een goede plaats bij de eer
sten te veroveren. Vader sprak gaarne
over rijn jongen, die zo zijn best deed,
met de heren leraars, als hij in de semina
riehof werkte. Toen kwam er een grote
ommekeer in Guido's schoolgaan. Van
Brugge ging het naar Roeselare.
De armoede der jaren '40 tastte ook
de Gezelle's aan als -honderden huisge
zinnen die enigszins wat met landbouw
of vlashandel begaan waren. Vader krab
de in zijn haar: wie zou de schoolgan-
gers in die dure tijd betalen? Voor Ro
maan althans was 't gedaan: Guido zou
voortstuderen. Die flinke vader Pieter
Gezelle met rijn gezonde kijk op de din
gen, voorzag dat zijn oudste geroepen
was naar hogere trappen. Hij klopte aan
bij rijn oud-vriend Kanunnik B. Nac-h-
tergale, de Superior van 't Roeselaars
Klein Seminarie, e*i 't was niet vruch
teloos. Guido mocht komen en zou tus
senin portierke zijn. Dit stieltje erbij zou
aardig de kosten verminderen.
Deze toestand werkte hard op het tere
gemoed van Guido: hij werd nog schu
wer en bedeesder. HIJ voelde zich de min
dere bij rijn medestudenten; rijn innige
vaderhuis was zo ver en 't geloop langs
de Brugse kronkelstraatjes was amen en
uit. Hij was echter meer bezig met zijn
studie dan met zijn portierswerk en leer
de van daar uit, over het uiterlijke van
een slm-pel stieltje heen, de ingekeerdheid
bewaren, die hem zo diep is bijgebleven.
En wellicht had het eentonige studen
tenleven de jongen nog erger verveeld...
hij mocht nu eens de straat op, vreem
den aanspreken en hier staan we voor
een heerlijk gebeuren de Volkstaal met
haar eigen klank en leest beluisteren...
opschrijven, en alzo in de traditie van
vader Gezelle blijven. De rijkdom van
zijn taalschat uit de volksmond zou hem
tot een fijne taalkunstenaar maken en
beletten dat hij op zijn Bilderdijks of
zijn Tollen's, in hoogdravendheid zou ver
vallen. Hij werd de man van de volkstaal,
de pionier van haar recht. Maar dit alles
zal later meer te bespreken vallen.
Guido was 17 jaar oud als hij in de
dichtersklasse trok. IXar kwam de dich
ter in het daglicht te staan. Al was hij
hier reeds aan zijn eerste verzen niet
meer. Zijn gedicht De Mandelbeke
maakte hem bekend in Roeselare. Zijn
taalvaardigheid, zijn overvloed aan gevoel
komen er reeds tot uiting:
Waaroni, droeve wilgeboom
Staat gij op de Mandelstroom?
Het ademt weemoed, want er hangt nog
treurnis in dat weke hart. Zijn fame stijgt
EEN DRUKKE WEEK 7ief zal altijd nog een beproeving
Het afgelopen weekeind was in blijven,
verschillende opzichten het sein Dezelfde avond was de burge
voor de inzet van een drukke be- meester weer van piket,
drijvigheid !n de Hoogstraat en de Blaes-
Jef Van'de Meulebroeck in straat werd de jaarlijkse Breu-
de Hoogstraat zeggen ze Van de ghelbraderij geopend. En weer
Muilebroeck heeft het weer moest Jef Van de Muüebroeck
eens niet onder de markt. We overal de goede kwaliteiten van
hebben al verschillende keren ge- de likeuren en van de geuze- en
hoord dat de arme man van plan kriekelambik gaan waarderen,
was het bijltje er bij neer te leg- Het is met altijd een pretje bur
gen, dat hij het moe was als man gemeester te zijn van onze hoojd-
van jaren en als burgemeester stad.
van de hoofdstad, telkens Weer Maar wanneer Jef Van de Meu-
op zijn pinten te gaan naar de labroeck ooit blijft steken tussen
braderij, een of andere foor of V°t en pint en schielijk de pijp
tentoonstelling in de hoofdstad. aan Maarten geeft bij de een of
Maar hij houdt stand en geeft andere braderij dan zullen roe
het niet op. mogen zeggen dat hij zijn bur-.
Verleden Zaterdag was het weer gemeestersplichten tot het uiter-
een bijzonder zware dag voor hem. ste heeft volbracht en gesneuveld
In de namiddag moest hij aan- *s op het veld van eer.
ivezig zijn op de officiële opening WAT WAATc Tq
van het XX' Salon voor Voe- /T* w. „f
dingsmiddelen en Huishoudelijke Eens hebben de Vlamingen, vol-
Artikelen in de Eeuwfeestpalei- 9^n,s. e lagende,zich te weer ye-
zen. Op zich zelf is dat allemaal steld tegen de Franse overheer-
nog zo erg niet, maar daarna be- se™ lf9ers ™eP kreet
gint de beproeving. Dan moet de ^at Waals is, vals is, slaet al
Jef namelijk zijn rondgang doen doof.'Sommigen hebben bij de
rond de verschillende stands en Vlamingen naderhand deze kreet
van alles en nog wat proeven. t een leuze verheven. Men heeft
Daar zijn er misschien veel die cphter vrij spoedig ingezien dat
wel eenè graag in zijn plaats zou- ^et geen zin had de Vlaamse Be
den zijn. Maar ik geloof toch dat wepnip en de Vlaamse strijd af
het geen pretje is op luttele uren leiden op het zijspoor van een
tijds een indrukwekkende reeks steriele haat van de Walen. Ook
borreltjes en aperitifs ad patres d.e strijdende Vlamingen hebben
te helpen zonder te verpinken zl°h geleidelijk bekeerd tot de op-
Natuurllijk kan men de maag vatting dat geen afbreuk mag ge-
ook wel een beetje oefenen maar daan worden aan het Belgischs
staatsbestel waarin Walen en Vla
mingen moeten samenleven.
Zij zijn naar deze opvatting ge
groeid ondanks het gestook van
de Vlaamshaters en Franskiljons,
Deze laatste zijn er wel in ge
slaagd dé Vlaamse Beweging, door
het exploiteren van de bevrij
dingsnasleep, tijdelijk in de ver
dediging te dringen.
Dat blijft echter niet duren.
Maar ook hun ander spelletje
lukt niet, dat met de Wallingan-
tische Beweging.
Enkele Luikse verlichte geesten
die menen dat zij het lauw water
uitgevonden hebben, dachten na
de bevrijding hun slag te kunnen
slaan tegen de Vlamingen om
Wallonië's overheersing te doen
voortduren op administratief cn
economisch gebied en op alle an
dere gebieden waar de Walen de
overhand hadden. Zij dachten
dit te kunnen doen door intimi
datie, schrikaanjaging. En zij
hielden grote congressen met
ministers, volksver cegenwoordi-
gers, senatoren, bestendige af
gevaardigden en de hele cama
rilla van hele en halve en halve
gare politiekers en politikast ere
die vooral uit de rode middens
werden gerecruteerd. Op deze
congressen dreigde men met af
scheuring van Wallonië van Bel
gië en met andere malheuren.
Maar ongelukkig genoeg nam
niemand deze congressen bijzon
der ernstig op al sloofden al de
franstalige kranten in ons land
zich af om de volgelingen van
Gregoire - Tomate goed in de
bloemetjes te zetten.
Ook het laatste Waals Congres
dat in het afgelopen weekeind te
Luik gehouden werd, weigeren wij
ernstig op te nemen. Moesten mi
dat wel doen dan zouden wij de
Minister van Binnenlandse Zaken
met aandrang moeien vragen al
«itoif" -Miciea- +HUL(?él\:ll"'ën aan
Frankrijk vergooien netjes in te
rekenen en in de doos te doen
wegens incivisme.
Maar wij willen al deze hoge
omes en de deftige oude en jonge
snaken van de Waalse Congressen
niet ernstig opnemen.
Een ding echter zouden wij wel
ter overweging willen geven.
Als de regering blijkbaar ook
niet van plan is het geklets van
de Waalse rattachisten, annexio-
nisten of federalisten ernstig op
te nemen, dan moest zij ten min
ste ook zo looisch zijn de leiders
van deze beweging niet ernstig op
te nemen en niet voor vol te aan
zien.
Wij willen daarmede zeggen dat
men in het vervolg geen beroep
meer zou moeten doen op de hulp
van de heren van het Waals Con
gres om het Vaderland te rege
ren dat zij aan hun Wallinganti-
sche hielen lappen. Dat men dus
de mannen zoals de Ministers Rey
en Buisseret die aan het Waals
Congres hun medewerking ver
leend hebben, in het vervolg niet
meer verzoeke deel uit te maken
van een regering.
Ook voor de ernstige zaken kan
men deze heren niet meer ge
bruiken wanneer zij zich vergal-
loperen aan de zwans van het
Waals Congres.
GEEN ABSOLUTIE
De socialisten hebben spijt van
hun zonden en zijn voornemens
van hun leven te beteren.
Dit beweren de neutrale
kranten van de hoofdstad die
altijd een boontje gehad hebben
voor de partij van Mister Spaak
en le carnarade De Brouckère.
De patron Buset, die van zijn
eerste misrekening nog niet ge
barsten is, was vast overtuigd dat
de C.V.P. onmogelijk lange tijd
met de liberalen zou kunnen re
geren en dat men dan tvel zou
verplicht zijn geweest opnieuw
ootmoedig beroep te doen op de
onontbeerlijke hulp van de so
cialisten.
Dit is echter blijkbaar niet het
geval geweest. De socialisten ge
raken meer en meer overtuigd dat
de Regering Eyskens nogal vast
in het zadel zit en nu beginnen
ze melancholiek te doen en ts
zeggen dat ze het spijtig vinden
dat ze niet meer in de regering
zitten.
Dat is zo nogal te begrijpen.
De gebeurtenissen hebben hen
vrij erg overdonderd. De Engelss
socialisten hebben zich in de laat
ste tijden zo onbehoorlijk slecht
gedragen dat zij veel van hun
krediet ingeboet hebben op het
vasteland en dus ook in ons land.
Het is geen voordelige toestand
voor de Belgische socialisten dat
zij dit alles lijdzaam in de op
positie moeten gadeslaan. Zij zou
den veel liever aan de regering
deelnemen om te tonen dat zij
in ons land alles toch beter kun
nen doen dan de Engelse labour-
leden. Zij zouden nu vooral locer
wat graag in de de pap te brok
ken hebben nu de ergste slag van
de devaluatie voorbij is.
Maar de liberalen horen niet
langs deze kant. Als zij goed ge
noeg zijn om de devaluatie doof
te voeren, achten zij zich ook
goed genoeg voor het andere werk.
Intussen zal het de socialisten
geen kwaad doen in de oppositi9
iaat na te denken over de zonden
die zij bedreven hebben en tot
een rechtzinnig berouio en goedf
voornemens té komen.
Eerder kunnen ze de absoluti
niet krijgen.
PAS,
Zondag 25 September vierde de Muziekmaatschappij van Passchcndalc
9 van haar leden om hun vele dienstjaren bij de maatschappij.
Zittend, van links naar rechts: HH. Emiel Lesage, 65 j. oud en 54 j.
muzikant; - Theodoor Blanckaert, 82 j. oud en 64 i. muzikant; - Hector
Deforche, 80 j. oud en 69 j. muzikant: - Henri Deforche, 84 j. oud en
73 j. muzikant; - Maniël Vandenwcghe, 64 j. oud en 54 j. muzikant.
Staande, van links naar rechts: IIH. Cyriel Devogel, 54 j. oud en 40 j.
muzikant: - Alfons Reynaert, 61 j. oud en 51 j. muzikant; - Daniël
Soen, 54 J. oud en 42 j. muzikant; - Gabriël Versavel, 47 oud en 36 j.
muzikant. Is dit geen record? Welke andere muziekmaatschappijen
kloppen onze veteranenploeg in ouderdom en dienstjaren? Ze hebben
samen 483 dienstjaren en tellen 591 levensjaren.
echter. Hij wordt de hulp in noodvoor
een dichtje alhier en aldaar, en zelfs
wordt zij» gedicht De Belg in 1848
getoonzet.
DE SCHOONSTE DAG VAN
PETRUS GEZELLE
De tijden naderen om hoger op te gaan.
Guido wilde priester worden. Maar in de
ziel draagt hij nog bange twijfels. Vader
schrijft, echter van huis, dat hij moet
geestig zijn, en zich stellen in Gods han
den gelijk de potaarde in de handen
van de pottebakker Het lijden en het
strijden in Guido's gemoed gingen voort.
Zo loopt de jongen de humaniora uit, en
besluit priester te worden. Het volgende
jaar: de wijsbegeerte. Nu was 't portiers-
stieltje gedaan. Vader hield zich flink
recht om de kosten te dekken en hoe
nauw het bil ons staat, gij moet toch
uw noodzakelijkheden hebben om zoveel
mogelijk gelijk te zijnZo schrijft de
danpere man naar zijn zoon.
E. H. A. Walgrave schrijft zo waar:
Men zou die vader willen gekend heb
ben. Hem, na God, rijn wij de Priester
Gezelle verschuldigd. En wat ware Ge
zelle, zonder priesterschap? Die man heeft
voor zijn kind geleden en met het oog
op de toekomst zijn zeiven tekort gedaan.»
De studie ging nu rustiger door, al was
Gezelle ook al eens ziek of zuchtig.
Onverminderd blijft zijn liefde voor de
volkstaal, hij tekent op gehoinen door
medestudenten die hem van die aar
dige woorden aanbrachten. Zijn liefde
voor de Vlaamse letterkunde was er al
gemeen gekend.
Eindelijk toog hij naar het Seminarie
in zijn goede stad Brugge. Door rijn ziekte
had hij geen examen meegemaakt en
omdat hij zo'n zwijger geworden was,
werd er eerst nog wat geaarzeld.
Te Brugge zijn, waar zijn vaderhuis
lag, In het schone Brugge dat hij al
goed kende, in een midden van kerkelijke
schoonheid... Dit alles werkt op hem.
Het richtte en vormde vooral zijn dich
tersgeest. Hij dicht weer over 't Priester
schap. vertaalt Psalmen, enz. En daarbij
de schattige volkstaal, wier kennis en
liefcle bij hem steeds aangroeit en hem
tot een fijne dichter maakte, eigen-
Vlaams, boven de boebentale, leven uit
het leven! Zijn dichtkunst was hier ech
ter geen hoofdzaak. Vorming, daar was
het om te doen! En dat deed hij knap!
Als jonge diaken reeds werd hij naar
Roeselare gestuurd om er bewaker en
leraar te zijn. Zijn schuwheid had hem
hier weer te na-kken, hier, waar het arme
portierke... Zijn onderwijs vlotte noch
tans en hij werd geerne gerien.
Op 10 Juni 1854 werd hij door Monsei
gneur Malou ra-iester gewijd. En hij stond
sidderend van jubel en ontroering over
vader en moeder Gezelle zijn priester
zegen te geven. Dat zal wel de schoonste
dag geweest zijn uit het leven van Petrus
Gezelle.
Nu was de geurende bloesemtak reeds
uitgebloeid en gedegen tot vrucht.
Een vrucht die bloost van belofte en
vroege rijpheid. F. R. BOSCHVOGEL.
