Se Staking der Grensarbeiders DE WEEK IN ONS LAND Kasteelheer schiet op groep knapen te Beernem Zondaosermoeni e Zo leefde en cuep^te Güido Gezelle Toch t'ksraad- pleging LI Hi©uwsg©s in 'f kort De zaak van Dr Rinchard te Eigenbrakel Philips Radio het wekelijks nieuws Zaterdag 15 Okt. 1949. biz. 2. Nog steesüs geen oplossing in het verschiet DE WINNERS DER GROTE LOTEN van de KOLONIALE LOTERIJ GOUDEN BRUILOFT TE ALVERINGEM Omdat zij kastanjes raapten. Steeds nieuwe aanhoudingen, o.m. van gewezen Socialistisch Burgemeester. c) STORT 22 FRANK GEZIN VAN 5 PERSONEN UITGEMOORD TE WIJGMAAL Zeven betichten voor de Krijgsraad. KALENDER DER MIDDENSTANDS- VERGADERINGEN KERKELIJK NIEUWS DE RIJKSTE MAN DER WERELD TE LONDEN brief uit bruisel DE GEMEENTEN MOGEN GEBOORTEPREMIËN TOEKENNEN IMJIt In de lo»p der vorige week werd te Parijs oen modus-vivendi uitgewerkt door de Belgisch-Franse commissie. Intussen bleek dat deze modus-vi vendi slechts betrek had op een ge deelte v'an de grensstreek zodat de Belgische grensarbeiders besloten het werk niet te hervatten op Maandag jongs tlèden. In sommige Franse fabrieken waren Intussen de Franse arbeiders ook met nieuwe looneisen voor de dag geko men. Tussen werkgevers en Vak- bondleiders werd dan verder onder handeld. In verband met de staking der grensarbeiders zal het eens interes sant zijn de volgende vergelijking te maken tussen de lonen voor zelfde catsgoriën uitbetaald in België en de ze van Frankrijk, herleid in .Belg. fr., ook nog voor en na de laatste deva luatie: het minimumloon, dus van 360 tot 400 fr. per week. Hiervan dienen de sociale lasten (6 t.h.) en de reiskos ten (40 B. fr. per week) afgetrokken. Het is begrijpelijk dat de devaluatie van 17 September jl. beroering onder die mensen bracht. De onderhandelingen gevoerd te Rijsel tussen werkgevers en vakbond leiders zijn thans ook op niets uitge lopen. De werkgevers weigeren name lijk een bonificatie te verlenen voor de periode van 1 April tot 22 Septem ber 1949, ttz. niet uit eigen beurs, maar wel zo de Franse Regering die zou terug betalen. Een afvaardiging is nu naar Parijs vertrokken om er onderhandelingen in te zetten met de Franse Minister van Financiën. Laat ons hopen dat alles rap op schiet ter beider bevrediging. Loon in Loon Frankrijk in ln Be! g. fr. België aan aan 16% 14,28% Katoenspinnerij Losse arbeider 9,05 8,07 14,— Fileur 13,40 11,63 18,10 Weverij vlas-katoen: Wever 2 getouw. 10,79 9,63 17,35 Wever 6 getouw. 11,26 10,05 19,15 Spinnerij gekamde wol: Fileur 14,02 12,51 21,70 Soigneuse prep. 10,29 9,19 14,55 Weverij wol: Twee getouwen 9,60 8,58 18,45 Acht getouwen 13,04 11,64 22,25 De grensarbeiders van de textiel sector werken in 't algemeen 40 uren per week,en de meesten ontvangen 0) l tx^Cct/mx. &Le. JLcyeAi&tx- MeU+t ipUL' VOORSCHOTTEN OP OORLOGSSCHADE De Regering, in kabinetsraad van Vrijdag 7 Oktober jl., heeft een ont werp goedgekeurd houdende toeken ning aan de getroffenen, van voor schotten voor oorlogsschade aan par ticuliere, goederen. De vereffening van de voorschotten en van de herstel- credieten zal verzekerd worden door bemiddeling van de autonome kas voor oorlogsschade. KAMER KOMT OP 19 OKTOBER BIJEEN Op Woensdag 19 Oktober e.k. komt de Kamer bijeen om de uiteenzetting te aanhoren der Regering over de financiële politiek en de laatste de valuatie, In de Senaat zal het wetsvoorstel van Hr Struye inzake een volksraad pleging over de Koningskwestie wor den behandeld. ZITTING VAN EUROPEES COLLEGE TE BRUGGE GESLOTEN In het Grand Hotel du Commer ce werd op Zaterdag 8 Oktober jl. de eerste zitting van het Europees College op plechtige wijze gesloten. Talrijke personaliteiten woonden de plechtigheid bij en meerdere toespra ken werden gehouden. TER HERDENKING VAN DE GESNEUVELDE AMERIKANEN Ter herdenking van de gesneuvel den van- het Eerste Amerikaanse Le ger werden twee eenzelfde monu menten onthuld, een te Hendrik-Ka- pslle en een te Bullange. Het zijn hoge zuilen waarin de namen der ge sneuvelden gebeiteld staan. Nabij Bastenaken wordt door de Amerikanen anderzijds een groots monument opgericht ter herinnering aan de slag geleverd te en in de om geving van Bastenaken. KARDINAAL SPELLMAN IN BELGIE Kardinaal Spellman, aartsbischop van New-York, is Maandag uit Pa rijs per Vliegtuig te Meisbroek geland. Hij werd opgewacht door Mgr Cento, apostolisch nuntius en Mgr Tamini, secretaris van de Nuntiatuur. Na een bezoek aan Waterloo, heeft de Kardinaal te Mechelen een pri vaat onderhoud gehad met Mgr Van Roey. Naderhand was de Kardinaal op bezoek bij Minister Van Zeeland. Dinsdagmorgen is hij dan terug af gereisd naar Parijs. BENELUX-CONFERENTIE TE LUXEMBURG Meerdere onzer Ministers nemen thans deel aan de Benelux-conferen- tie op Donderdag 13 Oktober jl. ge opend te Luxemburg. Op de agenda staan: handelsbetrekkingen, mone tair probleem, landbouw-protokol, fiscale unificatie, waterwegen en ha vens, Europese samenwerking, e.a. De Belgische Regering wenst de Eco nomische Unie te bespoedigen. (14* Schijf 1949 getrokken op I Okt.) RUSLAND LEVERDE OOSTFRONTSOLDATEN AAN BELGIE UIT De Sovjetautoriteiten hebben zopas een ruim aantal Oostfrontsoldaten, N.S.K.K.-mannen en leden van an dere Duitse organisaties aan het Belgisch gerecht uitgeleverd. De re patriëring van de betrokkenen, van wie de meesten bij verstek ter dood zijn veroordeeld, geschiedde over Oostenrijk. Het onderzoek van de gevallen door deze teruggekeerden gesteld, zal heel wat werk bijbrengen voor Krijgsra den en Rechtbanken. wordt verkocht bij - - I EP E R - PO P E R IN GE GEEN HUISWERK MEER IN DE LAGERE SCHOLEN Een maatregel van de Minister van Openbaar Onderwijs. De Heer Mundeleer, minister van Openbaar Onderwijs, heeft een mi nisterieel rondschrijven ondertekend, waarbij in het belang van de ge zondheid van de kinderen, voortaan geen huiswerken meer mogen gege ven worden in de lagere scholen. De Minister onderzoekt op dit ogen blik volledig de kwestie van de on derwijsprogramma's. NADELIGE HANDELSBALANS IN SEPTEMBER In September sluit de Belgisch- Luxemburgse handelsbalans met een tekort van 724 millioen fr. De in voer beliep inderdaad 2 millioen 135.711 ton ter waarde van 6.487 milliard fr., terwijl de export 5.763 milliard fr. bereikte. Daardoor is de import door export gedekt, ten be- lope van 90 t.h., wat ook het voor oorlogse gemiddelde was. Dat enkele maanden geleden een dekkig van 106 t.h bereikt werd,, was ten dele het gevolg van de gunstige prijzenpositie van onze industrieproducten. Men verwacht in October een be ter exportcijfer, nu de schok van de devaluaties achter de rug is en men begint klaar te zien in de evolutie van de wereldmarkt. Te Alveringem vierden de echtgenoten Barbier Camiel en rierlot Elodie op Kermis-Dinsdag hun Gouden Bruiloft. We zien op de foto de jubi larissen omringd door hun familieleden. In de vroege morgen van Vrij- stemd voor de opruimingsdiensten dag 7 Oktober jl. deed zich een tota- voor oorlogstuigen. Tijdens de brand le maaneklips voor, welke normaal ontploften deze springstoffen zodat zichbaar had moeten zijn in België, hierdoor ook 6 personen zwaar ge- maar dichte mist belette dit natuur- wond werden. verschijnsel waar te nemen. Te Genappe reed een jongeling Te Nazareth kwam een 2-jarig per moto, wijl hij een geladen kara- kindje in een mestput terecht en ver- bijn met zich meedroeg. Plots viel de dronk. motorijder en meteen ging het ge- Te Leffrinckhoeke waren twee weer af. De lading trof de jongeling kinderen aan hst baden in de vaart die zo erg gewond werd dat hij kort naar Veurne. Plots ging de 9-jarige nadien de geest gaf. Marcel naar de diepte en alle po- Een groepje Beernemse knapen en jongelingen, 8 in getal, waxen Zondag namiddag jl. naar het park van het kasteel van Graaf van der Stegen de Schrieck getrokken om er wat kas tanjes te rapen. Zij hadden er hun fietsen in de kasteeldreef neergelegd ein waren over de droge wal gespron gen tot onder een 5-tal reuzekastan jebomen om er aan het rapen te gaan. Plots verscheen de kasteelheer, een jachtgeweer in de hand, en nabij de knapen gekomen, loste hij een schot in de lucht. De groep spatterde uiteen en met hazesprongsn liepen de jon gens naar hun fiets, op dewelke zij inderhaast wipten en de vlucht na men. Toen vuurde de Graaf een tweede schot af naar de 17-jarige landbouwerszoon Valère Van Daele, die laatst zijn fiets had bereikt. De jongeling werd aan het been ge raakt en zijn fiets buiten gebruik ge steld. In een nabijgelegen woning ontving hij de eerste zorgen en strom pelde dan huiswaarts. Een geneesheer stelde aldaar vast dat niet min dan 16 korrels hem In de kuit waren ge drongen. Hij werd naar een kliniek vervoerd. Sleohits een der korreltjes kon totnoigtoe verwijderd worden. Het Parket van Brugge kwam ter plaatse en deed de Graaf aanhouden. vruchteloos. red<3en W8Ven Naweeën van bezettings- en bevrijdingstijden. Te Dagen, achter het Sovjet- scherm, zouden 25 Duitse krijgsge vangenen om het leven zijn geko men door het ontploffen van een Russische munitietrein die vooraf met een andere trein in botsing was gekomen. Nabij Salermo, Italië, speelden kinderen met een gevonden granaat. Het tuig kwam echter tot ontploffing en doodde drie kinderen:, wijl twee andere zwaar verwond werden. De Spaanse politie is op zoek naar een dief, die een bïoek en 5.000 dollar gestolen heeft van twee Ame rikaanse congresleden, die op studie reis waren in Spanje. De diefstal ge beurde in het station van Casetas, in een spoorwegcoupé, waarin de twee congresleden sliepen: Een van hen had zijn broek uitgedaan wegens de warmte. Te Ceglie Messapico, Apilië, Ita lië, zagen werklieden die bij vroege morgen naar hun werk togen, een afgesneden vrouwenhoofd liggen langs de straat. De politie werd bij geroepen die een onderzoek instelde. Het hoofd werd erkend als dit van een jonge inwoonster. Men trok naar haar woning en vond er in haar bed de romp liggen met ernevens slapend de man van de dode. De man had bij nachte ruzie gehad met zijn vrouw en in woede ontstoken haar het hoofd afgesneden en dit door het venster geworpen, waarna hij dan in slaap was gevallen. Te Lommei, Limburg, wordt de stadvuilnis van Etterbeek aange voerd. In een der aangekomen vrach ten werd het hoofd van een man ontdekt. Te Parijs werden Belgische smokkelaars verrast door Franse tol beambten. Toen een der smokkelaars, die koffie aan het overladen was, handgemeen geraakte met een luite nant der douanen, ging dezes re volver af en werd de smokkelaar, zekere Vanden Bosch door de af gevuurde kogel getroffen en gedood. Te Putte-bij-Mechelen werd een bewoner bij nachte herhaaldelijk ge stoord door bijen welke op zijn slaap kamer aanwezig waren. Ten einde raad werd de plankenvloer openge broken en men vond er een ganse bijenfamilie welke er haar winter voorraad hanl'g had opgeslagen en nu binnenhuis wilde uitvliegen. Te Kiel heeft een werkloze zijn vijf kinderen en zichzelf vergiftigd daar hij het niet langer wilde aan zien dat zijn kinderen honger leden. Toen zijn vrouw thuis kwam vond zij haar ganse gezin stervend liggen, alsmede een portret van haar om ringd met bloemen en daarbij een flesje vergift. Te Erdeven, nabij Rennes, Frankrijk, heeft een zwakzinnige die uit een gesticht was ontvlucht, een hoeve in brand gestoken. Twee kin deren kwamen in de brand om het leven. Op de zolder bevonden zich ongeveer 3 kga\ springstoffen, be- De zaak van Dr Rinchard is weer- lier volgelingen betrokken zien, trach- om verder aan het rollen gegaan, ten de zaak te milderen en groten- Men weet dat deze geneesheer enkele deels voor te stellen als zijnde weer- maanden geleden werd aangehouden standsuitvoeringen, maar toch kun- toen hij een aanslag poogde uit te nen zij niet beletten dat Rinchard voeren tegen een andere geneesheer beschuldigd is van moorden, vrucht woonachtig te Nijvel. Na zijn aan- afdrijvingen, handel in verdovings houding bleek alsdan ras dat Dr Rin- middelen, verklikking aan de vijand, chard betrokken was in moorden be- bedrog, misbruik van invloed, en dies dreven tijdens de bezetting en ook na meer. de bevrijding. De Raadkamer van dé Rechtbank Na hem vlogen dan enkele mede- te Nijvel heeft gemeend de invrij- plichtigen eveneens de bak in, heidsstelling van oud-Burgemeester Enkele dagen geleden heeft deze Hans, de politie-inspecteur Flamand, zaak nu een nieuwe vlucht genomen en twee anderen te moeten bevelen, en werden nog meerdere medebe- maar de Prokureur ging in beroep schuldigden ingerekend, zodat bene- en kreeg voldoening, vens Dr Rinchard er nu 13 anderen Begin dezè week werd nu ook nog hem in het gevang zijn gevolgd. aangehouden, namelijk zekere Bal- Onder deze aangehoudenen bevindt' lingand. Deze, een jong student uit zich o.m. de Hr Hans, gewezen Socia- Eigenbrakel, was gewezen weerstan- listisch Burgemeester van Eigenbra- der. Hij bekende samen met Vau- kel en oud-Senator, die namelijk zou thier, het gedwee instrument van geweten hebben dat Dr Rinchard de Rinchard, de genaamden Vanden Hr De Berghe, Liberaal Journalist en Borre en De Tavernier (uit Tielt) te O.F.-man uit de weg zou hebben ge- hebben vermoord. Naderhand heeft ruimd, na hierover het zwijgen te eveneens Vauthier bekentenissen af hebben bewaard en tevens Dr Rin- gelegd. chard beschermd te hebben. Hr Hans zou ook hoofd geweest zijn van een bevrijdingscomité te Eigenbrakel dat o.m. het vermoorden van Vanden Borre en De Tavernier hebben be volen. De andere leden van dit Comi té, o.m. een politie-officier, werden eveneens ingerekend. Hans zou aan Dr Rinchard, kort na de bevrij ding, ook vergunningen voor de aankoop van Amerikaanse auto's hebben doen bezorgen, wat grote: win sten aan Dr Rinchard zou hebben be zorgd. Melden wij nog dat Hr Hans destijds in de Senaat de Koning be schuldigde jachtpartijtjes te hebben gehouden met von Falkenhausen en hij zou eveneens een landmijn heb ben doen leggen op een weg welke door twee vooraanstaande Konings- gezinden moest voorbijgetrokken worden; deze namen echter een an dere weg en de mijn werd ontdekt. In verband met de zaak Rinchard, zal thans ook de Duitse Kreis-kom- mandant van Zinnik worden onder- hoord, daar deze meer zou afweten van het geschil Rinchard-De Berghe. Nog meent men dat andere lieden in het gedrang zullen komen, o.m. een hoog-ambtenaar die door het verlenen van vergunningen van auto's Rinchard 700.000 fr. zou hebben la ten winnen, ook een ambtenaar van het justitiepaleis, enz. De Socialis ten, die bij deze zaak meerdere hun- op postcheckrekenlng Nr 4763.60 der Gebroeders Sansen, Poperlnge, en ons blad zal U wekelijks tot steld worden. einde 't jaar per post tehuis be- Op 10 Mei 1944 werden te Wijg- maal de moeder Organe, vrouw van een arbeider, haar drie dochters en haar 16-jarig zoontje uit hun woning gehaald en wat verder koelbloedig neergekogeld. Enkele tijd kon worden uitgemaakt dat deze uitmoording ge pleegd werd door een 7-tal lieden, zo gezegd namens de Weerstand, dit al hoewel niets op de slachtoffers te zeggen viel. Leidende P.A.-mannen poogden de zaak op de rug te schui ven van gesneuvelde patriotten en vier verdwenen Russen. Binnen kort moeten evenwel de 7 beschuldigden nu voor de Krijgsraad te Brussel ver schijnen. ZONDAG 16 OCTOBER Nieiiwpoort: Kaderdag en statutaire oprichting van het Gewest Oostende- Veurne. Spreker: E. II; Fruytier, prov. proost. Diksmuide: Algemene vergadering, lokaal «Bourgondisch Schild te 15 u. Sprekers: G. Vandeputte, prov. secretaris; M. Clement, gewestel. se cretaris. MAANDAG 17 OCTOBER Roeselare: Algemene Proostendag voor al de Proosten uit de provincie, in de IC. A.-Centrale, Leenstraat 50. Sprekers: Z. E. H. Fruytier, prov. proost; G. Vandeputte, prov. secret. Gistel: Algemene* vergadering, te 20 u. Sprekers: Volksvertegen woordiger G. Develter; Fl. Vanden- broucke, gewestel. secretaris. Lcdegcm: «In de Drio Koningen», te 19.30 u. Sprekers: Dhr G. Thiers, advocaat; R. Desplenter, gewest, secr. DINSDAG 18 OCTOBER Lendeledc: Algemene vergadering. Sprekers: Meester St. Dousy; G. Vandenberghe, gewest, secretaris. Komen: Algemene vergadering. Spreker: Dhr Vandenberghe, gewest, propagandist. Staden: Algemene vergadering, in café «Patria», te 10.30 u. Sprekers: Dhr G. Thiers, rechtskundig adviseur;. R. Desplenter, gewestel. secretaris. Ichtegem: Algemene vergadering. Sprekers: Meester Vandevennet; M. Vandecappelle, gewest, secretaris. WOENSDAG 19 OCTOBER Meulebeke: In de «ICath. Kring», te 19.30 u. Sprekers: G. Vandeput te, prov. secretaris; A. Vandewiele, gewest, secretaris. Sint-EIoois-Winkel: In het Midden standshuis, te 18.30 u. Sprekers: Volksvertegenwoordiger A. Degryse; R. Desplenter, gewest, secretaris. Kemmel: In café «Delobelle», te 19.30 u. Sprekers: Dhr Advocaat Vanmoerkerke; K. Eisen, gewest, secr. Le Bizct-Ploegsteert: Algemene ver gadering. Spreker: Dhr Vanden berghe, gewest, propagandist. Meenen: Kaderdag voor het gewest Meenen. Spreker: Meester Thiers, prov. juridisch adviseur. DONDERDAG 20 OCTOBER Ooigem: Algemene vergadering, lo kaal Het Paradijste 19.30 u. Sprekers: Volksvertegenwoordiger A. De Clerek; G. Vandenberghe, gewest, secretaris. Wakken: Algemene vergadering in het Gemeentehuis, te 19.30 u. Spre kers: Meester Bauwens; A. Vande wiele. gewest, secretaris. St-Joris-ten-DistelAlgemene ver gadering. Sprekers: Dhr de Schie- tere de Loppem; Et. Geysen, gewest, secretaris. Poperinge: Kaderdag voor het ge west Poperinge, te 18.30 u. Spreker: G. Vandeputte, prov. secretaris. VRIJDAG 21 OCTOBER Ingelmunster: «In het Damberd», te 19.30 u. Sprekers: Volksverte genwoordiger Degryse; R. Desplenter, gewest, secretaris. leper: Algemene vergadering. Sprekers: G. Vandeputte, prov. secre taris; R. Minjauw, gewest, secretaris. Warcgem: Algemene vergadering, lokaal Hotel des Flandres te 19.30 uur. Spreker: Volksvertegenwoor diger Van Elslande. HEILIG-VERKLARING VAN MARIA GORETTI TIJDENS HET HEILIG JAAR In aanwezigheid van haar moordenaar. In het kader van de plechtigheden van het Heilig Jaar zal het I2-jarige Italiaanse boerenmeisje Maria Go- retti, dat 47 jaar geleden vermoord werd, heilig verklaard en ln de rij der martelaren opgenomen worden. De moordenaar, Allesandro Sere- nelli, thans E. H. Stefano, zal die dag, nl. 7 Mei, in de St-Pietersbasi- liek tegenwoordig zijn. Serenelli heeft dertig jaar in de gevangenis gezeten, waarna hij in het klooster is gegaan. WEER KAARSEN VAN ZUIVERE BIJENWAS VOOR DE H. MIS De H. Congregatie der Riten heeft een vooroorlogs decreet heringevoerd waarin bepaald wordt dat enkel kaarsen van zuivere bijenwas mogen gebruikt worden bij het opdragen van de H. Mis. De H. Congregatie trok de tijdens de oorlog gegeven toelating in be treffende het gebruik van kaarsen en zuivere olijfolie voor de godslamp. Tijdens de oorlog en tot op heden mochten alle stoffen gebruikt wor den, gezien de schaarste of de hoge prijs van bijenwas en olijfolie. Bovendien wordt bepaald dat voor een Hoogmis 4 kaarsen en voor een gelezen Mis 2 kaarsen moeten ont stoken worden. De woorden waarmede de Kerk vandaag haar Zondagdlenst begint zijn een samenvatting van de belof ten van God tegenover ons, zijn noodlijdende kinderen: Ik ben het heil van het volk, zegt de Heer: wel ke ook de nood weze waaruit zij naar Mij roepen, Ik zal hen verho ren, en Ik zal altijd hun Heer blij ven. Geloven wij dat nog wel? Maar dan met héél ons hart? Onze Vlaamse voorouders hebben in hun spreek woorden zoveel christelijke wijsheid en ondervinding gelegd; «Aan Gods zegen is 't al gelegen en Wat God bewaart is wel bewaarden zoveel andere die dezelfde inhoud hebben! En wij, weten wij dat ook nog, waar lijk? Ziet ge, geloof en vertrouwen zijn twee zuster-deugden: waar het geloof vermindert, gaat ook het ver trouwen te loor, en dat is erg! Want als dè,t verloren is, 't vertrouwen op God, dan wordt alles zo donker ron dom ons in dagen van grote nood, en die komen er toch, vroeg of laat, in elk mensenleven. Geloof aan God, die belooft te helpen is een lichtende ster door de donkerste nacht. Ik heb eens horen vertellen van een moeder van een kroostrijk gezin, en vader was vroegtijdig, al te vroeg tijdig ontvallen door de dood, en die eerste avond na de begrafenis van de broodwinner, zaten ze aan 't avond maal, moeder en de kinderen, en va der was er niet en zou er nooit meer zijn; en opeens, als de moeder haar sehaapkes van kinderen daar zag zit ten rondom, kwam haar gemoed vol, en zij liet het hoofd op de arm val len, en snikte het uit: «Kinderkes toch, wat gaan we nu aanvangen? Nu hebben we niemand meer om voor ons te zorgen! Maar toen stond het oudste meiske op, 't had nog maar pas haar plechtige communie ge daan, en 't ging naar moeder en 't legde haar armke rond moeders hals en zegde heel'stil: Moederke, moe- derke, is Onze Lieve Heer dan ook dood?Was dat niet het énige troostwoord dat in zulkeomstandig heid mocht gesproken worden? Maar dat was dan ook de waar heid: Onze Lieve Heer was immers niét dood, en dus was het niet waar, wat de ontmoediging moeder in de mond legde: nu hebben we niemand meer om voor ons te zorgen! Zolang Hij er is, kan dat nooit gezegd wor den, en Hij is er altijd nog. Daarom is het, dat in tijden van nood het ge loof zo "gemakkelijk terugkomt, dat in tijden van voorspoed soms verge ten wordt: als de nood komt, dan voelt de mens dat hij God nodig heeft, en dan keert zich zijn hart spontaan naar Hem als naar de Eni ge die nooit ontvalt! Geloven ln Gods beloften, dat ls de uitweg, en dan bidden dat wij* de beloften van Christus waardig: wordenen zo leven dat wij zijn volk zijn en blijven, en dan maar vooruit, onder het lichtend schijn sel van die ster van vertrouwen, door de duisternissen van het mensenle ven! God sterft nooit, en als Hij ons maar helpt, dan komt alles in orde. Laten we vandaag in onze Zon dagmis een vermeerdering vragen van dat volstrekte, kinderlijk ver trouwen, voor ons eigen groter geluk. De Maharadja van .Todhpur, van wie men zegt dat hij de rijkste man ter wereld is, bracht een bezoek aan Lon den. Hij is vergezeld van zijn blanke echtgenote, de Maharanee, de gewe zen nurse Alexandra Mc Bride, die thans Indische klederen draagt; de sandalen ontbreken er zelfs niet bij. II. 1809 1940 HEER ENDE MEESTER GEZELLE TE ROESELARE Werden gewonnen door gehele bil jetten: het supergroot lot van een millioen; een groot lot van een half millioen; een van een kwart millioen; vijf van 100.000 fr.; vijf van 50.000 fr.; zeven van 20.000 fr. Het groot lot van een millioen werd geïnd door bemid deling van een bank. Werden gewonnen door biljetten verdeeld in tienden: het supergroot lot van twee en een half millioen; een groot lot van een half millioen; twee van een kwart millioen; zeven van 100.000 fr.zeven van 50.000 fr.; acht van 20.000 fr. Op datum van 6 October, waren vijf tienden van de twee en een half millioen geïnd. De winners wonen te Aarlen, Farciermes, Luxemburg, Oost ende, Oplinter, Tienen. Een der tienden hoort toe aan een korporaal van het bezettingsleger ln Duitsland. Plaatsen waar grote loten wei-den verkocht of gewonnen (minstens 20 duizend fr.): Aalst, Antwerpen (3 lo ten). Abhus, Berg, Bergen-biJ-Luik, Brussel (10 loten), Boussu, Bouillon, Brasschaat, Charleroi, Denderleeuw, Dlest, Doornik, Drogenbosch, Esschen, Ganshoren, Gent, Gullegem, Hal, Ju- pille, Kortrijk, Leuven, Luik, Mar- chienne-au-Pont, Merksem, Namen, Opwijk, Peutle, Soignies, Vilvoorde. Twee loten, een van 20.000 fr. en èen van 250.000 fr, werden gewonnen door Kolonialen. Bijzonderheden ovgr zekere win ners: men vindt: een groentekweker, een iimonadeverkoper, een juwelier, een steenkapper, een diamantsnijder, een vervoerder, twee melkverkopers (voor verschillende loten), een dac- tylo, een schilder, een smid, een re- kenplichtlge, groothandelaars, han delaars en winkeliers, werklieden waaronder een vader van 6 kinderen, personen uit de burgerij, een eorset- tenmaakster, een konvooitoezichter, potjeseen werkvrouw, een sol daat, een hersteller, twee caféhou ders, een makelaar ln onroerende goe deren. (d-3234) 1 NATUURWETENSCHAP IN VERZEN Nu kon de jonge priester zich nog meer aan zijn leraarswerk en aan zijn kunste wijden. Hij was niet de trotse pro fessor die zijn mannekes klein keek, maar als een goede kameraad, die hun broe derlijk les gaf, smakelijk en bevattelijk... en die ten speeltijde mee kaatsballen, toppen, schaverdijnen of spelen kon, als een groot kind met zijn geliefde Engelse beschermelingen, die hij meetroonde naar boer Dumoulin te Rumbeke of naar het geliefde Poucke of zelfs naar Brugge, waar ze de zalLge stilte van heel de Rol- weg stoorden. Na klas- en bewakingsuren zit hij op zijn kamer waar 't krioelt van boeken en bladen en printjes. Daar is hij in de weer met de studie of aan 't dichten. Van hogerhand werd gauw opgemerkt dat Gezell° de man was om verder op te gaan, en hij mag de natuurwetenschap onderwijzen aan de filosofen. Hij wil niet bouwen op het zand, hij gaat uit van de levende wetenschap die bestaat. Vader Gezelle wordt ter hulpe geroepen, plan ten worden verzameld, een museum aan gelegd. Hi1 dicht ten bate van zijn mu seum, de lustige Boodschap aan de vo gels en andere opgezette dieren Hoe rijk de jonge dichter al geworden is, ondervindt ge aan die verbazende ken nis van zaken en eigen klank en kleur: Blijde, blijde nachtegale eerlijk en van schóonder tale, die zo helder en zo zacht hellemt in de stille nacht, broeder leeuwerk. hemelviekker, zevenzangerbietjesstekker, slaande laoakkel ende vink... enz. Mot de dag gaat hij er op vooruit. En niet te verwonderen. Hij speurt gedurig maar de levende volkstaal op, brengt die in vergelijking met de oudere talen die hij leerde: Engels, Duits, Italiaans, Spaans, Noors, enz., en leest daarbij nog vele oude werken. Hij wil een goede en ware dichtkunst, in een taal die niet uit de lucht gegre pen is of van over de grenzen gehaald, in de fonkelende, levende Vlaamse volks taal, en een kunst die godsdienstig is, die serieus is. Hij predikt daarom tegen de torenhoge boekenstapels gevuld met goed kope romantiek: Pakt den Hekel, Vlaamse Vlaming... Pakt den Hekel, hekelt boeken... DE MEESTER DER VLAAMSE DICIITERSKLASSE Aldus uitgerust, was hij de aangewezen fnan om de ledige leraarsstoel van Poësis te gaan bezetten, 't geen dan ook ge beurde in 1857. Wat zouden de leerlingen van Poësis straks opkijken naar die nieu- we leraar, die zijn eigen weg wou gaan, én als leraar én als priester te Roeselare zijn ideaal tegemoet gaat: Christen- Vlaamse waarheid en schoonheid, in en door zijn eigen volk, in en door de tale van dat volk. Waarheid en schoonheid gaat hij met zijn leerlingen zanten in de eeuwenoude schriften der Griekse schrijvers, met Ho meros op de eerste plaats. Bij enkele La tijnen eveneens. In het Italiaans letter- schoon, 't zij ln Franciscus' Hymne aan de Zonof in Dante's geweldige beschrij vingen, of bij Engelsen of Duitsers, Fran sen en Noren. En kwam de schoonheid uit heidense schrijvers, Gezelle wist ze te omkleden met de immer jonge luister van christelijke zin. Ook waardeert hij de rijkdom en de schatten van de Bijbel, van de Liturgie, van Heiligen levens, van oude legenden, van volksgeleerdheid, van volkszeisels en volksgebruiken. Hoe diepzinnig en boelend hij dat kon, getuigen de brieven van zijn leerlingen. Het levende bewijs ligt nog in zijn schrif ten in Rond den Heerd en in de Ring van het Kerkelijk Jaar». Hij spande hart- en zielesnaren van zijn leerlingen, scherpte oog en oor om rondom hem, in natuur en leven, het wave, het goede, het schone te vinden: Als de ziele luistert Spreekt het al een taal dat leeft... Hij bleef verzot op de Westvlaamse volkstaal, de levende taal van zijn stu denten, die hij wilde uitdiepen en ver rijken. In zijn eerste dichtbundel Dicht oefeningen waarin een uitlezing verzen van 10 jaar in 1858 werden gebundeld, geeft hij het goede voorbeeld van een volkstaal, die bij ons toch zo nabij de oude taal gebleven is... De oude taal, dat is die van Maerlant en Ruusbroec, de onverbasterde taal. Hij treedt er mee naar voor als iemand, die een speeltuig uit de middeleeuwen zou trachten weer ln te voeren. En lees me toch enkele staaltjes maar, hoe het zingt en klinkt, 't zij van Het Schljverke O krlnklende, winklende waterding met 't zwarte kabotseken aan... Of hoe zijn tale op en neer gaat. kloek en vol als de hamerslag in «Excelsior»; Qelijlc een peerd te stampen staat en sperken uit de stenen slaat. Of als een klacht in de gevoelvolle verzen O ruisen van het ranke riet O wist ik toch uw droevig lied Wanneer de wind voorbij u voert En buigend moe halmen roert. Kan 't misseh dat de lof van die «Dicht oefeningen tot over de grenzen klonk! VOOR U Dit boekje was opgedragen aan zijn Beminde en dierbare Leerlingen «Voor u, naast God, zijn ze gemaakt en uitge geven Zijn beminde en dierbare leerlingen! Groot was de eerbied en liefde van enige dezer leerlingen voor de oorspronkelijke leraar. Meer dan eens kwamen ze de klas uit met een warm kloppend hart, want wellicht stond professor Gezelle weer recht achter de lessenaar met gesloten boek en sprak hun zijn herte uit over zijn schoonheid, Christen-Vlaamse kunst, oude tale.Soms liet hij de zee, de grote zee die zijn geest en hart door woelde, stromen over onszo getuigt Hugo Verriest. O, zijn leerlingen! Hij zag een gen- sterke van poësie in menig harte van zijn jongens smeulen, en was er zo gelukkig om. In dat ene jaar '58-'59 droeg Gezelle zo menlgwerf een dichtje aan hen op. De Gheldere kreeg zijn wedergunste op zijn gekend gedichtje: Zo welkom als de ble, die...Van Oye, «de bevoorrech te jongen kl-eeg menig vers van Gezelle: Dien avond en die rozeVan Oye had Immers een schone roze meegebracht voor zijn leeraar. En het rietgeruis op de Man- delbeke, 't bonte leven op de seminarie- hofsteê, en zo menig andere schoonheid hij kwam ze in dicht vertellen voor zijn leerlingen, Verriest, een rappe, vlugge rakker in zijn tijd, kreeg in opdracht 't Edele spel der vlugge sohaverdijn- dersR. Wlllaert, die eens over de leeu werik zong, werd ook meer dan eens in zijn dichten herdacht. En Edm. Van Hee, Polydoor Demonie, Gustaf Verriest en zijn aanbevolen beschermeling van Poucke, H. Van Doorne, weet er zo smakelijk van te vertellen. Te Poucke ging Gezelle zelvs op vancantle. Poucke, Poucke, 't langzaam luien Van uw klokken, en 't gekras Van uw zwarte vogelbuien Deê mij deugd als 'k bij u was. Een Italiaanse jonge vriend verlaat Roeselare, en t is of de dichter schreiend zijn laatste raad zegt: «Ramentati, ont houdt het welen na de uitgeleide van de Jongen nadr het station, is het lijk een gesnik: Het voert mijn hart, mijn hoop, mijn Mijn al, mijn zeiven henen. kind Als biechtvader kan hij zo troostend zalven en als opvoeder wist hij zo in slaande te welken: «Ik zie hem nog de kruisweg gaan, en ons meeslepen. Ik zie nog zijn kerstkribbeke in de Congregatie kapel, waar hij ons vergaai-de om 't Kin- deke Jezus onze hulde te brengen. En toch had 'hij tijd om 't beeld van O. L. Vr. uit te zetten en te versieren, tijd om beeldsprakelijk het eeuwig licht met drui ven en korenaren te versieren, tijd om te leren wieroken voor de processie. Wat er roerde en waagde in de heer lijke Liturgie, dat sloeg in zijn hart, hij speurde naar de zin ervan, en zong er over ln menig vers. Toe, sla open het meesterlijke werk «Kerkhofblommen», ge tuige van de liefde voor zijn leerlingen, getuige van zijn diep begrip der kerk plechtigheden. Met zijn leerlingen trok hij naar Staden in die zonnige Meimor gen, naar de begrafenis van Eduard Van den Bussche. De hoge zeevaartvan de Leeuwerk, de landman op de akker, de witte wijtewagen ter kerke, de oude chris tens Vlaamse rouwgebruiken, de tocht naar de kerke, de rouwliturgle. 't Heeft hem zo aan 't herte gepakt. Het moet er uit en twee dagen later liggen zijn «Kerk hofblommen» klaar. Die «Kerkhofblom men» bevestigden van eerstaf zijn naam als groot dichter. Twee schooljaren door, '57-'58, was hij aldus de bezielende leraar, opvoeder en dichter van de dlchtersklas. Doch na die twee Jaar kwam er verandering. Gezelle werd ontslagen van zijn dlchtersklas. We vertellen dat hier zo rad af. Maar stil aan hadden de omstandigheden dit pijn lijk ontslag voor de Jonge leraar bereid. IIET IS MIJ AL ONTVLOGEN Geen licht of 't heeft zijn schaduw kant. Gezelle, oorspronkelijk en geniaal als hij was, had dwars door de oude schoolvormen heen, zijn eigen weg ge baand... maar wellicht ook overdreven. In zijn dichterlijke geestdrift vergat hij wel eens de min begaafden, sloeg eens 't een of 't ander puntje van 't onder wijsprogramma over, en was daarbij zo heel anders in zijn doen en laten met de leerlingen, dan andere leraars. Hij liet ze naar zijn kamer komen, gaf hun al eens een voetje voor, en ze pak ten dan wel eens een stap. Zijn mede leraars zagen 't precies wel niet geerne, sommige leerlingen konden 't niet verdra- gen en 't liep op klikskesgeest uit. 1 Maar wie durfde de steen gooien naar dat grote dlchtershoofd, naar die grote Gezelle? Want zonder enig kwaad inzicht was Gezelle in het verleden niet voor zichtig genoeg geweest. En kunnen die kleine fouten opwegen tegen het grote werk dat hij daar heeft verricht? De Bisschop van Brugge liet Gezelle echter te Roeselare om zich met taalles sen en met de Engelse boys bezig te hou den, maar hij was zijn geliefde klas kwijt. Het kruis viel loodzwaar op het frele hart van Gezelle en bij 't eerste moment snikt hij het uit: Komt hier mijn rozenkrans het is mij al ontvlogen waaraan ik troost weleer en lafenis vrcifjen dorst. Gezelle bleef nog een schooljaar te Roeselare. Hij zag zijn nieuwe leerlingen, de dichtersklasse die anders de zijne ware geweest. Hij miste vrienden als Van Oye, hij loopt vereenzaamd en verschuwd, met een steek in 't hart... zijn dierbare dlch tersklas is hij kwljr Doch Gezelle was de man «niet om zich dood te jammeren over dit kruis. God was daar! Heere God van hemelrijken Heere God mijn toeverlaat! En zijn werk, werk dat de schrijnende wonde zalft en de man opbeurt. Hij ls dapper begaan met zijn Engelse boys en werkt zich op tot een verbazende kenner van de Engelse taal. Hij dicht af en toe nog heerlijke brokken waarvan Het Kin- deke van de doodeen perelke is. Hij hielp met raad en daad aan de Legen den van Baekelandt» van E. H. Huys. Hij predikte op een nieuwe en boeiende manier de passie voor de studenten. Hij schrijft rake Vlaamse bijdragen voor een plaatselijk Zondagblad of voor het Lim burgs blaadje «Hekel en Luim». En af en toe een versje o zulke prachtige die stilaan een bundeltje maken: Kleen- gedichtjes. Zijn dichtkunst monterde hem op: O lied, gij kunt de wonde ln 't hert vermaken!Hij werd. met bereidwillige toestemming van de Bisschop, Kanunnik van Jeruzalem. Links en rechts begon men zijn leerwijze, zijn West-Vlaamse kunst hoog te schatten. En dat alles joeg eventjes nog wel eens zijn hogere geestdrift op, ja, zijn strijd lust, als lk zo spreken mag. Maar ze waren te Roeselare er niet te gen opgewassen te leven In de schaduw van die hoogstaande Gezelle. Hadden z» daar wel tact genoeg, kunde en hart ge noeg om die zonderlinge Gezelle aan het lelzeel te houden? Nee, 't en ging niet te pluis, noch met hem. noch met zijn Engelsen. En zo mocht Gezelle verhuizen met zijn Engelsen mee naar Brugge. ('t Vervolgt.) F.R. BOSCHVOGEL. TOENADERING), De Eerste-Minister Eyskens zoL naar men zegt, eerlang naar Pregny afreizen om er de Koning te ontmoeten en er met hem be sprekingen te voeren die verbant houden met de Volksraadpleging, Dit bezoek zou plaats vinden nog voor de Kamer bijeenkomt. Ter voorbereiding van dit bezoek aan de Koning heeft de Eerste Mi nister in de jongste dagen met te.' van personen overleg gepleegd. Naar men zegt, niet zonder go de uitslag. Uit deze besprekingen zou me„ inderdaad tot de indruk gekomen zijn dat de Liberalen bereid zijn om wat meer water in hun wijn tt doen en heel wat gunstiger ge stemd zijn ten opzichte van d| Koningskwestie en de volksraad pleging dan dit het geval was bij het aantreden van de huidige Re gering. De Liberalen geven n blijk van meer bezorgdheid om in de Koningskwestie tot een blij. vende en duurzame oplossing U komen en ook om de Regerim niet nodeloos opnieuw in liet slo te drijven en een crisis uit te lok ken. Dat is al niet erg bemoedigend voor de Hr Buset en zijn sociali tische vrienden. Zij hadden voor speld en voorzegd dat de coalitie tussen Liberalen en Katholieken bij de eerste besprekingen oven, Koningskwestie, als een zeepbel voorgoed zou uiteenspatten. Zo'n vaart loopt het nu nog nirt vermits de Liberalen dan toch blijk geven van meer verantwooi - delijkheidszin. Zij hebben trou wens ook moeten ondervinden dat al het gestook en de herrie van da socialistische leiders en van h -j kranten, bijster weinig weerklank vindt bij de socialistische volge lingen. De Leopoldistische agitalh bestaat alleen in het brein van heetgebakerde politiekers van aa Maison du Peuple die haar zelf hebben op touw gezet en ten eeu wigen dage zouden willen onder houden. BELANGRIJKE MEERDERHEID. De C.V.P. is intussen nog geen duimbreed afgeweken van de ge dragslijn die zij zichzelf heeft op- gelegd in de Koningskwestie en it blijkbaar ook niet van plan dit ts doen. Zij weigert resoluut de vast stelling te aanvaarden van een be paald percentage dat de Koning, naar de mening van sommigen, bij de volksraadpleging zou moe ten behalen omdat deze aldus in een plebisciet of volksstemming zou ontaarden. Daarentegen wordt blijkbaar ivel van gedachten gewisseld over de betekenis die men moet hech ten aan de woorden «belangrij ke meerderheid die de Koning gebruikt had in zijn brief over 'deze volksraadpleging. De enen nemen aan dat men reeds bij 55 t.h. van de stemmen van een belangrijke meerderheid kan spre ken, anderen denken dat dit eerst bij 60 t.h. het geval mag zijn, Men heeft in elk geval al wat weg afgelegd sedert de dag dat dl kliek van Buset kwam verkondi gen dat de Koning een meerder heid van 77 t.h. moest bereiken. Naar men verneemt zouden ds Liberalen toegeeflijker worden wanneer zij eenmaal gerustgeüeli zijn aangaande de interpretatie die men aan de woorden be langrijke meerderheid zal geven. MOTTEBOLLEN. Ook over een ander punt is men het nog niet eens. De C.V.P. had er zich voor stander van verklaard de optel ling van de uitslagen der stem ming te laten geschieden voor ge heel het land en niet per streelt of per arrondissement. De Libe ralen daarentegen zijn de laatste manier meer genegen. Dit is echter een kwestie die ivaarschijnlijk in het Parlement zelf zal moeten uitgemaakt wor den. Immers, wanneer de volks raadpleging eenmaal in de Kamet is goedgekeurd, dan moet deze toch nog bepalen volgens welkt modaliteiten deze zal ingericht worden. Intussen is men nu reeds tot de bevinding gekomen dat de Rege ring veel vaster in het zadel zit dan men aanvankelijk gemeend had. Zowel de Liberalen als de C.V.P. zijn er om bezorgd van de Koningskwestie geen steen des aanstoots te maken. Zij vinden, terecht, dat dit reeds lang genoeg het geval is geweest. Dit is zeker niet naar de zin van de Socialisten. Zij hebben verleden week al verschillende proefballonnetjes opgelaten in neutrale kranten om de Regering te verruimen Maar ze kloppen nog altijd aan dovemans deur. ;V Zij krijgen wel de krop in de keel en de tranen in de ogen als ze denken aan de goeie ouwe tijd toen Asiel nog Minister was van Verkeerswezen, Radioberichten en Portugese sardientjes en toen Verm'eylen de internationale film vedetten moest verwelkomen. Dat is nu alles voorbij, wie weet voor hoelang. Nog een geluk dat ze een klein beetje goed weer gehad hebben voor een niet al te lang verlof. Nu hebben ze hun ministeriëls frak afgeborsteld en tussen ds mottebollen gehangen, op hoog van zegen. T Pas, Zoekt g'iets t'huren of te kopen, Zoekt ge 'n weid, 'n plaats of watf Wacht niet langer, waar plaats nog heden n Kleine ZOEKER in ons blad! Enkale gemeentebesturen hadden enige jaren voorbij- het gelukkig ini tiatief getroffen, geboortepremiën tos te kennen aan de fatnilies ln bun ge meente, vanaf het 3" of 4* kind. Natuurlijk stak dergelijke familial* politiek de ogen uit van de socialist!" sche Minister van Binnenlandse Za ken, Vermeylen. Hij verbood dan ook die gemeenten nog langer dergelijk» prernlën uit te keren. Maar onz» christelijk gezinri-en, die steeds eea familiale politiek trachten te bevor» deren, legden zich bij dergelijke slissing niet neer, en er werd kracht" dadlg geprotesteerd. Het vraagstuk werd voorgelegd m3 de Raad van Staite. De Mlntótef kreeg ongelijk en hij moest idch daarbij neerleggen. Voortaan mogen de gemeentel* wier financiële toestand het toelaat weer geboortepremiën toekennen, Zouden soortgelijke vergoeding#! ook in onze gewesten niet kunne* worden gestemd?...

HISTORISCHE KRANTEN

Het Wekelijks Nieuws (1946-1990) | 1949 | | pagina 2