Hoe het groeide
Hernieuwenburg
De Centrale
Tijdens de Bezetting
De Bevrijding
Diocesane Zetel der KJ.
Naar een schone toekomst
Hoe de Centrale
thans ingedeeld is
Onze
Week-end
Reportage
LEENSTRAAT 50, ROESELARE
Zen u ween trum
der Katholieke
Actie in het
Bisdom Brugge
«HET WEKELIJKS NIEUWS a— Zaterdag 4 Februari 1950. Blz 12.
Dat is de Leenstraat 50, de Centrale voor Katholieke Actie. 'n Stille
stemmige binnenkoer, het ranke torentje van de ka-pel rijst bescheiden
boven het grote gebouw.
Mannenverbond: ROLAND CAS-
TELEIN.
K. B. M. J. (Kristen Burgers- en
Middenstandsjeugd)FLOR VAN-
DENBROUCKE.
Hernieuwenuitgaven: GASP. VAN
HECKE.
Het ontstaan der Centrale.
Z. E. H. Kan. KAREL DUBOIS,
ieraar in de Wijsbegeerte aan het
Klein Seminarie te Roeselare, sticht
te in 1935 samen met de Poperinge-
riaar, dhr LUCIEN DESCHODT, za
liger gedachtenis, het Mannenver
bond voor Katholieke Actie. Het
Mannenverbond nam zi.in plaats in
naast de andere vertakkingen der
Katholieke Actie die zich, sedert
1928, bijna uitsluitend tot de jeugd
gericht hadden.
Spoedig echter was het duidelijk
dat voer het Mannenverbond een
Erotc werkkring weggelegd was die
grot middelen eiste om zijn wer
king doelmatig te verrichten en uit
te breiden Teende het Klein Semi
narie zich nog goed voor leiding van
de K.A.-beweging onder de studen
ten, voor het Mannenverbond waren
deze middelen te beperkt.
In de Leenstraat 50 te Roeselare
bevond zich de oefenschool van de
Normaalschool der Broeders der
Christelijke Scholen; dit gebouw
kwam vrij en werd ter beschikking
gesteld van het Mannenverbond.
Zo gebeurde het dat op 1 Oktober
1937 7.1. E. H. Kan. Dubois, met me
dehulp van Z. E. H. Vervenne,
than Pastoor-Deken te Roeselare,
het Mannenverbond voor Katholie
ke Actie voor gans het bisdom Brug
ge hier onderbracht. Om de Ka
tholieke Actie te bundelen tot één
grote macht werden ook de andere
mannelijke K. A. - groeperingen (die
we verder zullen .behandelen) hier
ondergebracht.
Zó ontstond de Centrale, Leen
straat 5"
CENTRALE EN INSTITUUT
VAN K.A.
De gebouwen voor de Centrale
waren er, evenals de pioniers die de
leiding zouden in handen nemen.
Z. E. H. Kan. Dubois en Z. E. H.
Vervenne beseften dat nu het ogen
blik daar was om een gans nieuwe
organisatie uit de grond te stampen,
zij moesten goed gevormde krachten
hebben die alle waarborgen gaven en
die vooral gevormd en geschoold wa
ren om een secure gang van zaken
te verzekeren.
Daarom werd van meetaf aan te-
sloten dat de Centrale haar eigen
krachten zou vormen en zo onder
scheiden we van bij de stichting;
1. De Centrale voor K.A.-leiding der
K.A. in het Bisdom.
2. Hét Instituut voor K.A.-leerschool
voor jonge mannen die zich ten
dienste stellen van de Katholieke
Actie.
Het instituut heeft dus inzake
werking niets gemeens met de Cen
tral) zelf; het is een VORMINGS-
SCHOOL waar de Centrale de no-
d:ge elementen kan vinden om haar
eigen kaders aan te vullen. De leer
tijd werd eerst op 2 jaar, later op
3 iaar bepaald
Deze splitsing van Centrale en In
stituut liet dan ook in 1948 toe dat
het Instituut omgeschakeld werd in
«SCHOOL VOOR MAATSCHAPPE
LIJK DIENSTBETOON».
Hierover handelen we verder wan
neer we spreken over de huidige toe
stand van de Centrale en het In
stituut.
BE VERDERE BLOEI
In dit deel onzer uiteenzetting
moeten we'onvermijdelijk de ontwik
keling van de Centrale en van het
Instituut laten amen gaan.
Bij haar stichting in 1937 zag de
benerkte bezetting der Centrale er
als volgt uit: voor drie takken was
er een Diocesane Secretaris;
Toen in 1928 de Katholieke Actie in ons land ontstond en nieu
we gestalten gaf aan het leven der Kerk, toen vroegen zich velen af
wat deze beweging feitelijk beoogde. We herinneren ons daaromtrent
het kernachtig antwoord van een Professor aan de Poësis die op de
vraag van een zijner studenten: «Wat is het doei der Katholieke
Actie? antwoordde met de woordsneiing: Actieve Katholieken vor
men» en de Professor verduidelijkte zijn bondig antwoord ais voigt:
de Katholieke Actie betrekt de leken rechtstreeks in het leven en
het apostolaat der Kerk; de gelovige blijft niet langer een passief
toeschouwer doch helpt op werkdadige wijze mede met de priesters
aan de uitbouw van de Kerk. En evenals het werk zelf der priesters
staat dus ook deze bedrijvigheid onder de directe leiding der Kerke
lijke Hiërarchie waarvan de hoogste top eindigt te Rome bij Z. H.
de Paus.
Aan die woorden Actieve Katholieken vormendachten we
toen we de poort binnenstapten Leenstraat 50 te Roeselare, waar
de Centrale voor Katholieke Actie van het Bisdom Brugge, manne
lijke afdeling der beweging, gevestigd is.
We troffen het uitstekend want op de binnenkoer ontmoetten
we reeds Z. E. H. Kindt, algemeen diocesaan hulpprcost. We merk
ten dat de-man-met-de-permanente-glimlach even vluchtig zijn pols
horloge controleerde, journalisten zijn nu eenmaal tijd-dieven, maar
die glimlach werd er geen zier door verstoord en nadat we het doel
van ons bezoek aangekondigd hadden en beloofden weer gauw de
plaats te poetsen, leidde onze gastheer ons binnen in zijn werkkamer.
Daar hebben we gevraagd, geluisterd en nota's genomen.
Even later loodste Z. E. H. Kindt ons binnen in de studiekamer
van Z. E. H. Kan. Dubois, algemeen proost voor de K. A. in 't Bisdom
Brugge. Ook hier werd met veel hartelijkheid aan onze weetlust vol
daan. Wij houden er dan ook aan beide E.E. H.H. Proosten van harte
te danken voor hun bereidwilligheiddit woord is de stempel, die
gans de Centrale merkt.
moet verdedigen, hij had dat im
mers ondervonden in 1940 toen de
Duitsers hem in kennis stelden- met
de gevangeniscel, sprong moedig in
de bres voor hét goed recht der
K.A.-Jeugd. De Leeuwenvlag mocht waargenomen:
niet verdwijnen uit deze manifesta- Voorzitter: dhr Jos. Laga, Nijve-
tie en ze bleef ook waar ze was haar raar te Roeselare; Secretaris: dhr R.
plaats innemen aan het hoofd der Dierickx, uit Roeselare; Algemeen
Zo vonden we Z. E. H. Kan. Dubois in zijn studeerkamer; de man van het eerste uur, die altijd en overal
met koppigheid zijn gedacht doordreef omdat het de uitvoering was van een Pauselijk bevel. Hij is nog steeds
de eerste en de laatste het werk, onvermoeibaar en uit taai hout gesneden.
geestdriftige jeugd.
DE GOUWDAG 1945 TE BRUGGE
Dat de Katholieke Aktie niets van
haar strijdlust verloren had door
jaren «onderduiking» werd bewezen
door de Gouwdag voor de K. S. A.
Proost: Z. E. H. Kan. Dubois; Dio
cesaan Hulpproost: Z. E. H. A. Kindt.
Voor het Mannenverbond wordt als
tijdschrift uitgegeven De Weg
K.S.A. JONG VLAANDEREN
Thans wordt de leiding als volgt K.A.-groepering voor de jongens der over het Instituut. De waarde van
lagere scholen. het Instituut voor K.A. kan men me
ten aan de resultaten. De jeugdige
krachten die hier hun vorming kre
gen vonden gaandeweg hun werk
terrein in de kaders der Centrale,
waar zij zeer flink werk presteerden.
We komen even terug op Her- voor een buitenstaander is dit moge-
nieuwenburgwaarvan hoger sprake üjks een zeer subjectieve norm tot
en waarvan E. P. Feys O. Praem. be- beoordeling van het vormingsgehalte
stuurder is. van het Instituut; we vinden echter
Hernieuwenburg is een jeugdte- op een zwaarder werkterrein, buiten
De K.S.A. Jong Vlaanderen werd huis der K.S.A. onstaan in 1935, doch be Centrale, dezelfde mannen terug
Jong-Vlaanderen, Gouw West-Vlaan- gesticht in Januari 1943 als federatie wordt gebruikt door gans de manne-. Dhr Gab. Vandeputte was een der
deren die op 15 April 1945 te Brugge voor gans het Vlaamse land. We moe- lijke K.A. eerste leerlingen van het Instituut,
doorging. Op het rhythme van hun ten er hier op wijzen dat de werking In deze inrichting gaan ook de wjj schetsten reeds zijn bedrijvigheid
zware trommen met vlag en wimpel van deze organisatie vanuit de Cen- Jeugdkampen door. De de Katho- jn de Centrale. In 1945 kwam bij in
op kop rukte de K.S.A. in gesloten trale zich richt tot gans het Vlaamse lieke Actie worden er kampen voor het politieke leven terecht eerst als
gelederen de aloude bisschopsstede land, dit in tegenstelling met de wer- werklozen ingericht Hernieuwen- Arrondissementssecretaris der C.V.P
binnen. Zij legden getuigenis af van king van de andere K.A.-grceperin- burgis een vacantietehuis voor de voor het arrondissement Roeselare-
hun rotsvaste trouw aan Land, Volk gen die vanuit de Centrale slechts K.S.A. en ten slotte dient deze mo- Tielt, in Nov. 1948 wordt hij Pro-
en Kerk en ten tweede maal sedert een diocesane werking hebben. delinrichting als retraitenhuis waar vinciaal Secretaris dér Middenstands-
de bevrijding kon men aan de he- De Secretaris der landelijke Fede- de leden van iedere K.A.-organisatie organisatie. Einde 1949 werd hij Nar
vige reactie van andersdenkenden ratie is dhr Rik De Ghein uit Brugge, enkele dagen van geestelijke training tionaal Secretaris van het Nationaal
meten dat de Katholieke Aktie niets Dit secretariaat voert de bevelen uit kunnen doorbrengen. B.J.B. en K.B. christen Middenstandsverbond.
van haar kracht had ingeboet. «Le van de algemene leiding en heeft ook M.J. richten er hun vormingsda- Een ander oud-leerling van het
Journal de Bruges» en «De Koerier» tot taak de administratie en de re- gen in.
hadden van gans deze heerlijke ma- dactie van de tijdschriften der K.BA.
nifestatie niets anders gezien of ge- Zo worden hier uitgegeven: HER.
hoord dan 'n militaire parade- NIEUWEN, voor studenten vanaf de
mars die nota bene van de 4" Latijnse; RICHTEN, het alge-
Duitsers afgekeken was en «fascis- meen Leidersblad en DE KNAPE,
Z. E. H. Vervenne, thans Deken te
Roeselare. ivas samen met Z. E. H.
Kan. Dubois een der eerste grond
leggers van de werking der Centrale.
Het instituut begon op dat ogen
blik met 6 studenten, ieder jaar ver
meerderde dit aantal. Geleidelijk
werden deze studenten aan het werk
gezet in de Centrale en waren ter
zelfder tijd én student aan het In
stituut én werkzaam in de Centrale.
Uit het schooljaar 1937-'38 note
ren we:
FRANS TANGHE die in 1937
Gouwleider werd der K.S.A. Hij
is than; Nationaal Secretaris der
C.V.P. voor het Vlaamse Land.
GAB. VANDEPUTTE werd in 1937
Gouwhoofdman van de Hernieuwers;
thans is hij Nationaal Secretaris
van de Kristen Middenstand en te
vens lid van het Nationaal Comité
der C.V.r. Het is ook hij die in 1939
Frars Tanghe opvolgt als Gouwlei
der der K.S.A
ROBERT GHEYSEN die reeds 10
jaar werkzaam is als diocesaan lei
der in de B.J.B. en thans de leiding
heeft van FAMAC (Familiale Actie
bij de Landbouwers) en van de hulp
dienst voor emigratie van landbou
wers.
GERARD LENOIR die sedert tal
rijke jaren als diocesaan hulpleider
van de B J.B. dhr Gheysen ter zijde
staat.
STEP. TESSIER wordt in Januari
1939 Gouwhoofdman der Knapen.
"4YM. DIERICKX wordt in het
zelfde jaar Gouwhoofdman der Her
nieuwers.
Het schooljaar 1938-'39 ziet het
aantal studenten met 7 aangroeien.
Bij de aanvang van het studiejaar
1939-'40 werd met 8 leerlingen in
het Instituut herbegonnen. Zij die
hun studiën beëindigd hadden wa
ren thans op hun post in de ver
scheidene bewegingen.
Alvorens deze drie vooroorlogse
jaren af te sluiten moeten we hier
nog wijzen op de Jubel-gouwdag van
de K.S A. die doorging tijdens het
Paasverlof '38. Bij die gelegenheid
mocht de K.S.A. en haar leiders van
uit Rome de schoonste aanmoedi
ging ontvangen in een brief van
Mgr Pizzardo.
Het was te voorzien dat de ver
overingsgeest die de Centrale voor
Katholieke Aktie bezielde voor de
bezetter een doorn in het oog zou
zijn. Het Instituut werd voorlopig
geschorst, de Centrale werkte door.
Begin December '40 wordt Z. E. H.
Vervenne benoemd tot Superior van
het Klein Seminarie te Roeselare.
Op 6 December wordt Z. E. H. Kindt
benoemd tot Diocesaan Hulp-Proost
der Kath. Actie. Tenauwernood had
Z. E. H. Kan. Dubois gelegenheid
om zijn nieuwe medewerker in te
wijd-.i in het werk der Centrale
toen de Duitsers op 30 December '40
Z. E. H. Kan. Dubois aanhielden.
De opsluiting was gelukkig van kor
ten duur en einde Januari '41 volg
de zijn vrijlating.
Het Instituut opende einde Ja
nuari '42 terug zijn cursussen.
Aanvankelijk vond het stedelijk
hospitaal onderkomen met zijn zie
ken en oudjes in de gebouwen van
de Centrale. Nadien werd ook de ste
delijke bevoorradingsdienst er onder
gebracht, door toedoen van Hr Stads
secretaris R. D. Deman, Dit redde
de Centrale van bezetting door Duit
se troepen.
Het spreekt vanzelf dat de activi
teit van de Centrale tijdens deze
jaren niet meer naar buiten kon
uitstralen zoals men het wel ver
langde. De tijdschriften immers
werden stopgezet, richtlijnen werden
dan ook gegeven langs clandestiene
weg. Toen in '43 verbod kwam bro
chures of boeken te verspreiden ten
zij in inrichtingen voorzien van uit
stalraam, werd besloten de Hernieu-
bracht, zelfs de Eerw. Zusters uit de
keuken moesten mee. Z. E. H. Kan.
Dubois, die van op zijn bureel wel
een ontploffing gehoord had,, ver
moedde echter niets van 't gebeurde
en werd door de Duitsers niet ge
stoord. zij hadden inderdaad het
zijpoortje niet bemerkt dat van de
Centrale naar de woning van de
Kanunnik leidt.
Onwetend van hetgeen in de Cen
trale gebeurde Is Z. E. H. Kan. Du
bois rustig aan 't brevieren in zijn
studeerkamer. De telefoon rinkelt
en aan de andere kant van de lijn
vertelt de Bestuurder van de Vak
school aan de verbaasde Kanunnik
over de ontplofte handgranaat, de
woede van de Duitsers en... over ar
restaties aan de lopende band die
van uit de Vakschool konden waar
genomen worden. Men had Z. E. H.
Kindt zien wegbrengen door de Duit
sers, het personeel volgde en zelfs
de Nonnekens van de keuken ont
snapten niet.
Z. E. H. Kan. Dubois legde de tele
foon neer en overdacht de toestand.
Een ogenblik nadien roept hij langs
de huistelefoon een nummer op. Tot
zijn verbazing hoort hij een onbeken
de stem en vraagt: «Hallo, met wie
spreek ik?»... en aan het andere uit
einde van de lijn: «Hier twee Duitse
soldaten, vanwaar spreekt U daar?
In een ondeelbaar ogenblik overziet
Z. E. H. Kan. Dubois de toestand
en... het gevaar en dan klinkt het
kalm terug naar de heren aan de
andere kant van 't lijntje: «ik
spreek van uit de stad, 'k ben stel
lig verkeerd aangeslotenDe tele
foon inhaken en 'n zucht van ver
lichting besluiten het angstig ogen
blik.
Gelukkig kende de zaak geen ern
stige gevolgen, 24 uur opsluiting en
's anderendaags vond de een na de
andere de weg naar de Centrale te
rug, waar het avontuur met een lach
herdacht werd, nu 't toch veilig af
gelopen was.
De mensen van de Centrale snak
ten naar de bevrijding evenals de
andere burgers van ons land. Weer
vrij zijn, vrij in hun handelingen,
vrij om weer met hun onderschei
dene bewegingen in het publiek te
verschijnen. Vooral de jeugd ver
langde met hart en ziel naar de dag
dat ze weer achter wapperende
vaandels zou mogen opstappen om
de trouw en de liefde aan haar Idea
len, die ze vier Jaar lang in stilte
moest belijden, thans weer uit te
galmen in de zonnige luchten van
hun vrije land.
De laatste schoten van de bevrij
dingsgevechten waren amper uitge
storven of de bevrijdlngsgouwdag
van September 1944 te Roeselare
werd reeds gepland.
Fier stapten de jongens op achter
hun drie vlaggen, drie symbolen die
de getrouwe weergave waren van de
betekenis van deze gouwdag: de
Driekleur, de Leeuwenvlag en het
Chirovaandel.
Maar toen bleek dat men in som
mige verzetskringen er een andere
mening op nahield, de Leeuwenvlag
moest verdwijnen. Z. E. H. Kan.
Dubois, die bij ondervinding wist
hoe men van mening kan verschil
len en hoe men ook zijn goed recht
Instituut die in de Centrale zijn spo
ren verdiende als gouwleider der
K.S.A. is dhr Frans Tanghe ook een
der eersten. Thans is hij Nationaal
Secretaris der C.V.P. voor het Vlaam
se Land.
Deze feiten bewijzen dat het In
stituut aan zijn studenten een volle-
Onze uiteenzetting over de wer- dige en deugdelijke vorming geeft,
king van de Centrale Leenstraat 50
zou onvolledig zijn indien we geen
bijzondere vermelding maakten van
de centraliserende werking die van
hieruit vertrekt en die al de K.A.-
SCHOOL VOOR MAATSCHAP
PELIJK DIENSTBETOON
De bekomen resultaten waren dan
groeperingen van het Bisdom omvat, ook voor de leiders van het Instituut
zowel mannelijke als vrouwelijke af- een aansporing om tot een hervor-
delingen. ming over te gaan die deze inrich-
Elke maand is er in de Centrale ting volledig zou aanpassen aan de
vergadering voor de EE. HH. Proos- noden van deze tijd. De Katholieke
ten der onderscheidene groeperingen. Actie wil aan de maatschappij
Om de maand komen beurtelings mannen leveren die gevormd zijn
de leiders en leidsters van de 4 K.A.- volgens de richtlijnen der Kerk en
vertakkingen hier samen. Zo blijft die tevens op sociaal gebied voldoen
er een bestendig kontakt onder de aan de ontwikkelingseisen die de
leiders van de verscheidene groepe- huidige maatschappij stelt. Het In-
ringen onderling. stltuut werd daarom: School voor
Maatschappelijk Dienstbetoon.
°P het programma staat vermeld;
GEREALISEERD VIERD Godsdienstige en Sociale Vorming,
Door de Centrale dit laatste volgens het officieel pro
gramma van de Staat. De Bestuur-
Wanneer we het voorgaande even der van deze inrichting is than»
doorlopen dan hebben we daar fel- Z. E. H. De Jaegher.
telijk reeds een ontzaglijke som van De leergangen omvatten een voor
feitenmateriaal dat we op het actief "bereidend jaar, een eerste en tweede
van de Centrale mogen schrijven. We studiejaar; thans zijn er 32 studen-
mogen hier niet vergeten te wijzen ten.
op het prachtige Gezinscongres, in- Bij het einde van het schooljaar
gericht door het Mannenverbond en 1948-49 werden zes kandidaten van
dat doorging te Roeselare 27 Juni '48. het eerste studiejaar voorgesteld voor
Maar de Centrale wist zich ook te het examen dat afgenomen werd on-
lenen tot een der schoonste verwe- der voorzitterschap van een Inspec-
zenlijkingen der christelijke naasten- teur van de Staat; allen slaagden in
liefde: een helpende hand te bieden hun examen. Op het einde van het
aan diegenen die lijden onder de ge- laatste studiejaar dienen de studen-
volgen van de jongste wereldoorlog, ten hun examen af te leggen voor de
Z. E. H. Kindt heeft buiten zijn Centrale Jury. We moeten hier vol-
vele beslommeringen in zijn werk- ledigheidshalve nog aan toevoegen
kring der K.A. tevens de zeer verant- dat de School voor Maatschappelijk
woordelijke bediening van Diocesaan Dienstbetoon gerekend wordt bij het
Secretaris van Caritas Catholica. Hoger Technisch Onderwijs.
Zo werden de poorten van de Cen-
trale open gesteld voor de duizende
Hernieuwenburg te Wielsbeke. Het uitzicht alleen doei denken aan een en duizende kinderen en vluchtelin-
kalm rustoord. Hier vindt men samen met lichamelijke ook geestelijke ggn uit eigen land en uit de vreemde.
krachten terug. Kinderen uit Antwerpen kwamen
hier toe terwijl hun stad onder het
tische uniformen» die het spook der (het vroegere Klaroen) voor de stu- vuur der V-bommen lag. Later zag ting van de Centrale in 1937, het zijn
Hitlerjugend opriepen. «Te Peu- denten onder de 4" Latijnse. men op de grote binnenkoer der Cen- er amper 12 waarvan er nog 4 schier
pleen consoorten waren er natuur- Benevens het Secretariaat der trale de bleke en uitgemergelde ge- verloren gingen in de oorlogsmiserie
lijk als de kippen bij om het «reac- K.S.A. Jong Vlaanderen, wordt de zichtjes van kinderen uit Holland, en toch is het resultaat, waarvan wij
tionaire gevaar» te melden en er werking van de K.S.A. «Noordzee- Frankrijk, Hongarije, Oostenrijk en hierboven een overzicht gegeven heb-
de welwillende aandacht van Veilig- gouw (West-Vlaanderen) eveneens Letland. Allen kwamen zij langs de ben, zo prachtig. Lachend zegde de
held van de Staat op te vestigen. Zo van hieruit geleid. Centrale van waaruit zij bij edelmoe- z. E. H. Kindt ons: «hier gaat de
erg is 't nu precies wel niet gewor- Diocesaan Proost: Z. E. H. Kan. dige mensen in Vlaanderen werden tijd zere», we kunnen 't best geloven
den en er waren gelukkig nog ge- Dubois; Hulpproost was de E. H. Vin- ondergebracht. want in de Centrale is er werk, veel
noeg gezonddenkende mensen in ons eke, die op 21 December te Torhout Dan zag men Z. E. H. Kindt in werk.
land die zich aan dat gebazel niet overleed; Diocesaan leider: Leo Van actie, persoonlijk ontving hij de kin- En steeds bouwt men voort aan het
stoorden. Ack"re. uit Wevelgem. deren in de Centrale, zorgde ervoor grote organisatiewerk. De classieke
Allerminst kon het de leiders in De K.S.A. Hernieuwers (de oude- dat zij aan een goede tafel konden vraag aan het slot van een vraagge-
de Centrale beroeren. Ze zagen de ren vanaf 4" Latijnse) heeft ais Dio- aanzitten en bediende zelf aan tafel sprek luidt zo ongeveer als: «en de
geestdrift van hun jongens, ze besef- cgsaan Proost: E. H. Alb. De Vloo, waar er handen te kort schoten. toekomstplannen? Die vraag heb-
ten dat de oorlogsjaren hun idea- leraar aan het College te Menen, als Hiervan waren we destijds zelf ben we niet gesteld want de uitbouw
len niet aangetast hadden en dat leider dhr Leo Van Ackere uit Wevel- ooggetuige toen we de ontvangst is nog ten volle bezig. Altijd schaven
zij veilig mochten doorwerken met Sem- meemaakten van een konvooi Hol- en verbeteren is de leuze van de
die jeugdige generatie die zich door De K.S.A. Knapen (het jonger ge- landse kinderen. bouwmeesters die hier aan 't werk
niets van haar stuk liet brengen. Hd tot en met de 5° Latijnse) he°ft Nog steeds wordt deze werking zijn.
De Centrale werkt door, onver- a,s P-oost E. H. Jos. Verstraete. le- voortgezet, men verwacht thans in De moderne tijd eist moderne mid-
saagd en onvermoeid, tot spijt van raar aan het College te Torhout en verplaatste personen uit de Libanon delen dit geldt ook voor het leven
nlf IniJnn Cl hp(-14 /mi -1 /-I11 .3t-i -r-r- i t f il 1 l a 1 1 M m
We tellen de jaren sedert de stich-
wie 't benijdt.
Om de heren, die gemeend had
den aanstoot te moeten vinden in
de machtsontplooiing van de Gouw
dag te Brugge, van antwoord te die
nen werd door de K.S.A. Jong-
als leider dhr Stefaan Tessier.
MIDDENSTANDSJEUGD - B.J.B.
- K.A.J. -
De Burger- en Middenstandsjeugd
Vlaanderen 'n brochure uitgegeven: waarvan Z. E. H. Fruytier diocesaan Gm volledig te zijn nog een woord
-- -- - Proost is en anr Rik Tanghe uit
de Centrale een tiental ouderlingen, van de Kerk. De Katholieke Actie lfl
en Oostenrijk, mensen die men te- het middel bij uitstek om dieper door
genwoordig wel de grootste sukke- te dringen in de Maatschappij. De
laars ter wereld mag noemen. Centrale is op haar beurt het meest
doeltreffend instrument in handen
HET INSTITUUT Van de Katholieke Aktie.
'mmmlÊ..-.
Ve Chirovlag is het trotse embleem van een nieuwe generatie wereld
veroveraars.
De Hulpproost Z. E. H. Kindt, wiens
schaduw nooit helemaal verdwijnt op
de muren der Centrale, omdat hij
altijd en overal is waar men hem
nodig heeft.
wenuitgaven te laten samengaan met
Boekhandel Haedewych. De Leiders
der verschillende groeperingen wer
den tijdens deze sombere Jaren voor-'
zien van valse papieren dit om te
ontsnappen aan te werkstelling in
Duitsland.
Onder de activiteiten die tijdens
de bezetting voortgingen of speciaal
op touw gezet werden onder invloed
der oorlogsomstandigheden stipuen
we hier aan: de Paasactie, het Man
nenverbond en de K.S.A., de verlof-
actieen vooral de actie voor Arbei
ders in Duitsland of in andere
vreemde gebieden te werk gesteld.
Volledigheidshalve dient hier aan-
gestint dat in Augustus 1940 Rob.
Ghevscn Diocesaan Leider werd der
B.J.B., die alzo ook haar plaats in
de Centrale veroverde. In 1942 wordt
wordt de Chirojeugd gesticht met
als Diocesaan Leider Willy Bracké.
DE AANSLAG IN DE VAKSCHOOL
De aanhouding van Z. E. H. Kan.
Dubois scheen al niets meer te zijn
dan een beroerde herinnering toen
op 22 December '43 de rust plots
opnieuw verstoord werd en alles
scheen in 't honderd te zullen lopen.
De Vakschool van Roeselare is
goede gebuur met de Centrale. Daar
waren Duitse troepen ondergebracht.
22 December '43 ontplofte een gra
naat op de koer van de Vakschool.
De Duitsers die 't spel niet erg be
trouwden vonden maar één aanne
melijke uitleg, namelijk dat iemand
uit de Centrale die granaat gewor- Stef. Tessier, de leider der K.S.A.-
pen had. In een oogwenk werd ieder- knapen, die na tien jaar zwoegen
een, te beginnen met Z. E. H. Kindt, voor zijn jongere broers,, noch niets
naar de Kommandantur overge- verloor vanzijn eeuwige glimlach.
«Verraad? Neen, Weerstand!» Dat
GEMO.
do kamnprs uit de Centrale rpeds °utrijve de leider, heeft ook haar
vó6ór 2?PJuni 1941wiSen wat echtf vZ^K A Teteefffe ^A
Weerstand ls, werd hier op een -RnM-on^omrd ^ot Lu swe
goed gedocumenteerde wijze aan het proost E H Remaut ^nder-
verstand gebracht van hen die 't £r™§t i H. RemauL onder-
niet wisten of... 't niet wilden weten. §lst£VeJ£°°f^
De tijdschriften Hernieuwen
Richtenen De Knape ver
schenen opnieuw als vóór de oorlog,
der Rob. Gheysen uit Roeselare. Dhr
Ger. Lenoir uit Roeselare is hulplei
der dezer afdeling.
De K.A.J. echter heeft geen eigen
de administratie ervan berust bij de gecretariaat in de Centrale der Leen
Centrale
straat. Haar organisatie over gans
het land had reeds vaste vormen
aangenomen op het ogenblik dat met
de Centrale in 1937 van wal gestoken
werd. De K.A.J. heeft in elk van haar
vijf verbonden haar eigen Secreta
riaten. Iedere maand echter is er in
de Centrale een diocesane bljeen-
komst van de onderscheidene propa-
De begin-penode van de Centrale gandisten. Diocesaan Proost der
ging de oorlog van 1940 onmiddellijk k.A.J. is ds E. II. K. Denys, onder-
vooraf. tijdens de bezetting door- pastoor te Kortrijk. Diocesaan leider
stond de Centrale en het daaraan dhr Joris Moerman te Kortrijk.
verbonden Instituut de vuurproef
en toen de oorlogsweeën besloten DE CHIROJEUGD
werden met een ultieme overwin-
ning tijdens de bevrijdingsperiode, De Chirojeugd is de jongste afde-
kon men in de Centrale de volledige 'mf der K.A. die in de Centrale fs
uitbouw van de werking aanpakken, ondergebracht.
De Centrale beschikt thans over Diocesaan proost is E. H. Jos. Bon
een keurschare van jonge krachten jieure, leraar aan de Vakschool te
die in het Instituut gevormd werden Waregem.
en die hun aangewezen plaats heb- Hulpproost: E. P. Feys O. Praem
ben in het reusachtig raderwerk der ?e^Mu1n?el; van Hernieuwenburg
Katholieke Actie. te Wielsbeke
Leider: dhr Richard Terrie, te
Kortrijk.
HET MANNENVERBOND Hulplelder: Roger Six te Wevel
gem.
Het Mannenverbond voor Katho- De Chirojeugd kreeg haar naam uit
lieke Actie groepeert alle mannen, de twee Griekse letters van het
zonder onderscheid van stand die ac- Christus-monogram Chi en Rau die
tief medewerken aan het lekenapos- in schrift weergegeven worden als
tolaat der Kerk. X en P vanwaar het kenteken van
In de Centrale is het Secretariaat d Chirojeugd in het monogram
dezer organisatie ondergebracht. We (PX).
schetsten hoger reeds hoe dit Man- De Chirojeugd omvat de school-
nenverbond ontstaan is in 1935 en gaande jeugd tot en met 14 Jaar, ter
hoe het in 1937 naar de Centrale wijl de K.S.A. zich enkel richt tot
overgebracht werd. Jeugd der colleges ls de Chirojeugd de
Zo vertrokken destijds de Kruisvaarders uit hun trotse burchten len
strijde voor herovering der Heilige Plaatsenzo trekken ook thans de
leden der Katholieke Actie ten strijde voor herovering van Christus'
plaats in de moderne samenleving.
