De
onderzoekscommissie
der C.V.P.
maakte haar hesluiten bekend
DE WEEK IN ONS LAND
Buitengewoon
Congres ran de C.V.P.
nesTOR mflRTin
En dit is de~goede REVOLUTIE voor onze Landbouwers!!
LUCHTAFKOELING
STEVENS G
Partij-organisatie
moet hervormd worden
Enkele nuttige inlichtingen voor
de bouwer, aangaande de met
het zegel gelijkgestelde taxes
Het 75-jarig bestaan van het
Davidsfonds tijdens een 2-daagse
jubelviering te Leuven herdacht
De Landbouw-tractor DEUTZ
ebroeders
HET WEKELIJKS NIEUWS Zaterdag 23 Sept. 1950. Blz. 5.,
Er werd geen verraad gepleegd doch wel
werden zware fouten begaan door sommige
leiderszij dienen hun ambt neer te leggen
FACTUURTAXE
OP DE OVERDRACHTEN
op 23 en 24 September e.k.
60
Het is te zeggen achttien mil-
lioen op de dertig millioen
KOLONIALE LOTERIJ
Trekking te Kortrijk op 7 Oct.
TAXE OP HET VERVOER
TOEPASSINGEN
DE GIETERIJEN
bieden U
een volledige reeks van uitstekende kolentoestellen
aan
KACHELS
HAARDEN
BUFFETTEN
FORNUIZEN
NESTOR MARTIN
Huis Gebroeders ROFFIAEN
FACTUURTAXE
OP DE WERKAANNEMINGS
CONTRACTEN
OPRICHTING VAN
EEN LEIEMONUMENT
Hulde aan Koning en Leger.
DE POSTHELICOPTER
IN DE MAAS GESTORT
TE LUIK
met
ZONDER radiateur
ZONDER water
dus geen roest-mogeiijkheden...
geen dichtingen cHe kapot gaan...
geen vriesgevaar in de winter...
...enkel een verhoogd rendement.
Alle grootten: 12-15 - 28 - 35 - 50 P. K.
METEOR GEZIEN
BOVEN BELGIE
Veuree - Lo
AUeenverkcop
leper - Pepsriisge
Wervik
IEPER, Vanden Peereboomplaats 9,
POPERINGE, Veurnestraat 40,
Tel. 249
Tel. 94
VOOR U HEBBEN WIJ
GELEZEN...
De onderzoekscommissie die door
liet Nationaal Comité en de Par
tijraad der C.V.P. op 5 Augustus jl.
werd ingesteld om, onder voorzit
terschap van dhr Michel Vande-
kerckhove, advokaat te Kortrijk,
een onderzoek in te stellen naar de
verantwoordelijkheid in de schoot
der C.V.P. voor de schokkende ge
beurtenissen van einde Juli en 1
Augustus, heeft Maandag 18 Sept.
haar verslag kenbaar gemaakt.
In een inleiding wordt er op ge
wezen dat voor dit onderzoek 31 zit
tingen gehouden werden tijdens de
welke 27 personen werden gehoord.
Terloops wordt ook aangehaald dat
talrijke moeilijkheden dit onderzoek
belemmerden o.m. de noodzakelijk
heid het geheim te eerbiedigen dat,
overeenkomstig de grondwet, de be
sprekingen tussen de Koning' en zijn
Ministers of zijn raadgevers moet
dekken; de onmogelijkheid leden van
's Konings cabinet te horen. Een
grote moeilijkheid was eveneens het
afwezig blijven van sommige getuigen
die, niettegenstaande de algemene
oproep der commissie, zich niet aan
boden om nuttige verklaringen af te
leggen.
De commissie stelt vervolgens vast
dat de C.V.P. op wetgevend gebied
haar plicht ten voile deed door de
terugkeer van de Koning met de op
heffing van de verbanningswet moge
lijk te maken. De Regering Duvieu-
sart echter, aldus de commissie, en
zekere leiders der partij, gesteld voor
de algemene staking, gewelddaden en
bedreiging met oproer vanwege de
linkse partijen, hebben gemeend de
politieke verantwoordelijkheid van
de beslissing van 1 Augustus te moe
ten nemen.
WAT ER DIENT VASTGESTELD
TE WORDEN
De houding' van de partij inzake
het hervatten der Koninklijke prero
gatieven wordt in dit verslag nog
maals onderlijnd en er wordt tevens
op gewezen dat de C.V.P. met eer
bied acte nam van de Koninklijke
boodschap van 15 April en hulde
bracht aan de daarin vervatte edel
moedige motieven, doch dat zij steeds
vreemd is gebleven aan de daarin
vervatte suggestie.
De onderzoekscommissie stelt in
derdaad vast, dat, de op 1 Augustus
aangenomen oplossing, terzelfdertijd
het partijprogramma en de Konink
lijke boodschap voorbij streeft door
het feit, dat de troonsafstand op ter
mijn impliceert.
Zij is bijgevolg van mening dat het
past de verantwoordelijkheden voor
deze schending van het programma
vast te leggen.
Anderzijds dient eveneens vastge
steld wie verantwoordelijk is voor de
wanordelijkheden en stakingen en 't
niet handhaven der orde; eveneens
dient, volgens de commissie, onder
zocht te worden of het feit, voor
geweld te wijken, een fout in zich
zelf uitmaakt en in dit geval te on
derzosken wie hiervoor aansprakelijk
is.
DE LINKSE DRIJFVEREN
In een scherpe aanklacht veroor
deelt de commissie, de linkse drijfve
ren die van de democratische tradi
ties zijn afgeweken en het geweld
hebben doen zegevieren. De Socialis
ten treft hier de zwaarste blaam, ook
de Liberalen worden als medeplich
tigen beschuldigd.
DE VERANTWOORDELIJKHEDEN
Alvorens de verantwoordelijkheden
aan te snijden wordt gewezen op
verschillende misverstanden die tot
de tragedie van 1 Augustus aanlei
ding hebben gegeven: misverstanden
tussen de Regering en de onderhan
delaars die de draagwijdte van hun
verantwoordelijkheid niet bleken te
kennen. Dit geldt ook voor de con
tactcommissie; misverstand tussen de
Koning en dhr Duvieusart tijdens 't
onderhoud van 19 tot 19.30 u. op 31
Juli; misverstand in de diensten van
dhr Duvieusart, waardoor zekere Mi
nisters niet uitgenodigd werden op
de Ministerraad van Maandag 31 Juli
op Dinsdag 1 Oogst.
De C.V.P. en de Regering kunnen
echter niet voor gans 't verloop
verantwoordelijk gesteld worden, ver
mits bepaalde factoren teruglopen
tot in het jaar 1940; anderzijds zijn
de Boodschap van 15 April en de tus
senkomst der Politieke Gevangenen
factoren waar tegenover de C.V.P
machteloos stond.
De Commissie vat de fouten der
Regering als volgt samen:
1. Er niet te hebben voor gezorgd
genoegzaam te zijn ingelicht no
pens de toestand.
2. Niettegenstaande verwittigin
gen, niet de nodige voorzorgsmaat
regelen, zowel juridische als mate
riële, genomen te hebben om de
orde te handhaven, de vrijheid van
arbeid te doen eerbiedigen enz.
De Commissie is tot de overtui
ging gekomen dat Ministers die de
Koningszaak bijzonder genegen
zijn, misdaan hebben door overdre
ven optimisme.
3. Klaarblijkelijke misbruiken ge
duld te hebben van politieke en
syndicale voormannen, waaronder
sommigen op het meest beslissende
ogenblik langs de radio konden
spreken.
4. Voor het geweld bezweken te
hebben en aanvaard te hebben
zonder uitstel te beslissen onder
uitwendige dwang.
5. In de nacht van Maandag, 31
Juli op Dinsdag, 1 Oogst, haastig
en zonder er voorafgaandelijk in
Ministerraad te hebben over be
raadslaagd, een beslissing goedge
keurd te hebben die de uitgestelde
maar definitieve troonsafstand als
gevolg had.
Wat de C.V.P. zelf betreft wijst het
verslag eerst en vooral op de integra
le aanhankelijkheid der partij aan
de Koningskwestie en dit in al de
geledingen der partij. Zij besluit dus
dat het programma der partij niet
in het gedrang kan worden gebracht.
De Commissie verwijt echter aan
de partij dat de Contactcommissie
op 31 Juli toegevingen in de zin van
de Boodschap als een ontspannings
middel heeft aanvaard nog voor de
orde hersteld was en dat zij onder
handelingen onder bedreigingen van
geweld heeft aanvaard.
Het Nationaal Comité had in zijn
vergadering van 20 Juli beslist:
stelt vertrouwen in de Regering om
de rust in het land te herstellen en
vervolgens de maatregelen te treffen
die best geschikt lijken om de een
dracht onder de Belgen te herstellen.»
Deze beslissing werd niet geëer
biedigd.
Een psychologische gevaarlijke toe
stand werd in de partij geschapen
door het feit dat mandaten en lei
dende posten aan personen werden
toevertrouwd en scms moreel opge
legd die zonder twijfel rechtschapen
en bekwaam, toch niet wat hun ge
voelens in de Koningskwestie betreft,
het volledig vertrouwen van de
C.V.P.-aanhangers bezaten.
Wat de kwestie der personen zelf
betreft die bij dit alles betrokken
werden oordeelt de commissie niet
over voldoende elementen te be^
schikken die haar toelaten over be
paalde personen een morele veroor
deling uit te spreken, doch is ze van
mening dat er geen verraad gepleegd
werd. Zij oordeelt nochtans dat het
vertrouwen in de rangen van de par
tij geschokt werd en dat de tegen
stand van de tegen de Koning ge
kante partijen aangemoedigd werd.
doordat hoge posten bezet werden
door partijleden die in de Konings
kwestie niet het geloof en de ziens
wijze van de partij deelden.
De Commissie betreurt eveneens
dat zij die zich niet zonder voorbe
houd aan het programma der partij
konden geven en een hoge functie
bekleedden, zich niet teruggetrokken
hebben. Zij verzoekt derhalve de per
sonen die zich in deze toestand be
vinden zich terug te trekken.
Voor zover nodig, verzoekt de
Commissie verder het Nationaal Co
mité contact te nemen met de ar
rondissementen en de parlements
groepen en de nodige maatregelen te
nemen om. met inachtneming van
alle verdedigingsrechten, de perso
nen die zich in voormelde toestand
bevinden uit bedoelde functies te
verwijderen.
DE WERKLOOSHEID
In de week van 3 tot 9 September
jl. werden gemiddeld per dag 146.817
volledige en 30.417 gedeeltelijke werk
lozen gecontroleerd, 't zij ten over
staan van de voorafgaande week een
vermindering van 630 volledige en
1.228 gedeeltelijke werklozen.
DUIZEND BELGEN NAAR KOREA
Luitenant-Kolonel Crahay
hun aanvoerder.
Door België werd aan de Heer
Trygve Lie, Secretaris-Generaal van
de U.N.O., bekend gemaakt dat ons
land een detachement van 1.000 man
na,ar Korea zal zenden om er te
strijden aan de zijde van de UJST.O-
strijdkr achten.
Luitenant-Kolonel S. B. Crahay
werd aangewezen als bataljonscom
mandant om de Belgische vrijwilli
gers aan te voeren, en oud-Minister
Moreau de Melen als zijn adjunkt.
Majoor S. B. Vivario werd aange
steld tot tweede bevelhebber.
OPTREDEN V.'-N HET PARKET
TEGEN PRIJSOPDRIJVING
Te Bergen traden het Parket en
de gerechtelijke politie op om onder
zoekingen in te stellen inzake prijs
opdrijvingen.
HOENDERPEST WOEDT
NOG STEEDS
Door het Ministerie van Landbouw
werd medegedeeld dat de hoender-
pest nog steeds voortwoedt in zekere
delen van het land en dat het hou
den van pluimveemarkten nog steeds
erboden blijft.
achterstallige wedde wordit in het Be
sluit niet overwogen. In sommige ge
vallen wordt echter de mogelijkheid
tot uitbetaling van een wachtgeld
voorzien. Alleszins blijven de rechten
van de belanghebbenden op het stuk
van de anciënniteit en de pensioen
regeling gevrijwaard.
OMZETBELASTING VOOR SIGA-
GAREN EN SIGARILLO'S OP DE
HELFT GEBRACHT
Met ingang van 1 October.
Li het Staatóblad is een Ministe
rieel Besluit versohenen betreffende
het fisoaal regime van de tabak.
Met ingang van 1 October a.s. wor
den de tarieven van de omzetbelas
ting van 3,8 t. h. voor de sigaren en
van 4,4 t. h. voor de sigarillo's ge
bracht onderscheidenj-k op 1,9 t. h.
en 2,2 t. h.
AMERIKAANSE WAPENS
IN ANTWERPSE HAVEN
AANGEKOMEN
Voor de derde maal in enkele tijd
is in de haven te Antwerpen Dins
dag op Woensdagnacht een belang
rijke lading Amerikaanse wapens,
die in het kader van het Atlantisch
Pact aan ons land toegewezen wer
den, aangekomen.
Nog dezelfdle nacht werd, onder
het waakzaam toezicht van politie
en rijkswacht, met de lossing van de
wapens een aanvang gemaakt.
A. - DE GEWONE TAXE
In de regel is de overdrachttaxe
van 4,50 verschuldigd op elke
eigendomsoverdracht, onder bezwa
rende titel, (t.t.z. mits een prijs in
geld of een andere prestatie) van
lichamelijke roerende goederen (o. a.
koopwaren) waarvan de levering in
België geschiedt.
Nochtans de verkopingen gedaan
aan particulieren die kopen voor
eigen gebruik zijn van deze taxe
vrijgesteld.
B. -
FORFAITAIRE TAXE
BIJ DE BRO::
BESLUITEN DER COMMISSIE
In haar belsuiten vraagt de com
missie dat alle mandaten zowel in
het bureau der beide Kamers als in
de partijleiding hernieuwd zouden
worden. Herziening der polreglemen.
ten wordt gevraagd ten einde de
werkelijke beslissing van de leden
der partij tot uiting te laten komen,
ditzelfde geldt voor de samenstelling
van alle besturen der partij. Tussen
het Nationaal Comité en de parle-
mentsgroepen dient nauwer contakt
te bestaan.
Zij doet beroep op de krachtda
digheid, de toewijding en de goede
wil van alle leiders, alle verantwoor
delijken en alle leden van de C.V.P.
opdat de partij met beslistheid zou
hernieuwd worden in de voorgestane
geest, opdat, de ervaring uit de voor
bije gebeurtenissen, te nutte makend,
de Christelijke krachten, waarvan
de eenheid meer dan ooit noodzake
lijk blijkt, zouden versterkt worden
om te weerstaan aan de linkse mach
ten. die steeds blijken zich te ver
enigen. en om de waarden van onze
Christelijke beschaving te vrijwaren.
Door de C.V.P. wordt op Zaterdag
23 en Zondag 24 September een bui
tengewoon Congres gehouden te
Brussel.
Tijdens dit Congres zal worden
overgegaan tot de aanstelling van 'n
nieuwe Voorzitter en van 'n nieuw
Nationaal Comité. Ook belangrijke
statuaire wijzigingen, alsmede be
sprekingen over het verslag van de
Onderzoekscommissie omtrent de ge
beurtenissen rond de overdracht der
Koninklijke machten, staan op het
programma.
De kandidaten voor het voorzitter
schap zijn:
De HH. Theo Lefevre, Volksverte
genwoordiger, Gent; Maurice Van
Hemelryck, Senator, Brussel.
VOOR WEDEROPBOUW
IN SNELLER TEMPO
Op een vergadering gehouden te
Antwerpen en waaraan honderden
geteisterden deelnamen, die protest
wilden uiten tegen, het uitblijven
van uitkeringen inzake oorlogsschade,
werd o.m. een rede gehouden door
de Heer De Boodt, Minister voor
Wederopbouw.
In deze rede wees de Heer Minis
ter erop dat de administratie zelf
geen verwijt treft inzake de aange
haalde grieven, maar wel de wijze
waarop de wet opgested werd. Ruim
700.000 dossiers dienen afgehandeld,
voor een waarde van 35 milliard fr.
van 1939, thans 125 milliard verte
genwoordigend. Daarbij komen nog
een 200.000 dossiers voor schade aan
personen.
Minister De Boodt drukte vervol
gens het voornemen uit, bij de her
vatting' der parlementaire werk
zaamheden onmiddellijk een wets
ontwerp in te dienen voor de ver
eenvoudiging der procedure, welke
het zal mogelijk maken de meeste
gevallen in één maand tijds te ver
effenen.
DOODSTRAFFEN WORDEN NIET
MEER UITGEVOERD
Er werd ons bevestigd dat de Mi
nister van Justitie, Heer Moyersoen,
beslist heeft geen enkels doodstraf,
uitgesproken voor politieke misdaden,
nog te laten uitvoeren.
HERZIENING VAN DE
ADMINISTRATIEVE EPURATIE
Door de Ministerraad werd onlangs
een ontwerp van Koninklijk Besluit
goedgekeurd ter herziening van de
administratieve epuratie.
Dit ontwerp wordt thans onder
zocht door de Raad van State.
Dt ontwerp voorziet dat de staats
ambtenaren tegen wie een admini
stratieve maatregel werd getroffen
inzake epuratie, een verzoek om her
ziening zullen mogen indienen. Een
commissie zal hun verzoek dan on
derzoeken en een beslissing aan de
Minister voorstellen.
In geval van herziening met go-ed
gevolg, zal betrokkene onmiddellijk
opnieuw worden in dienst genomen.
Een volledige terugbetaling van de
VOOR DE BEENHOUWERS
Verplichte prijslijst voor vleeswaren
moet van buiten uit kunnen worden
gelezen.
Het Ministerie van Economische
Zaken en Middenstand vesltigt d-e
aandacht van de kleinhandelaars in
vlees of vleeswaren op de beschik
kingen van het Koninklijk Besluit
van 4 Februari 1933, waarbij zij ver
plicht worden het publiek, door mid
del van een prijslijst, voor elke vlees
soort op een klare en zichtbare wijze
in te lichten omtrent de verkoop
prijzen der verschillende stukken.
Deze lijst dient op zulke wijze ge
plaatst en de aanduidingen dienen
groot genoeg te zijn om gemakkelijk
van buiten uit door de klanten te
worden gelezen.
Bovendien dienen de te koop ge
stelde stukken v-an een etiket voor
zien, dat duidelijk de juiste bena
ming van het stuk vermeldt, alsme
de de prijs per eenheidsgewicht.
Strenge onderrichtingen werden
aan de controlediensten verstrekt
om 'bijzonder te waken over het na
leven van die voorschriften.
bevat in iedere schijf van de
worden om de drie weken door het
toeval verdeeld.
54.426 LOTEN VOOR
300.000 BILJETTEN WAARVAN
34.395 loten van 200 tot 20.000 frank
12 loten van 50.000 frank
12 loten van 100.000 frank
3 loten van 250.000 frank
2 loten van 500.000 frank
één groot lot van een millioen frank
één supergroot lot van twee en een
half millioen frank.
Het biljet: 100 fr. - Het tiende: 11 fr.
EN VERGEET NIET DAT ÉÉN
ZELFDE BILJET MEERDERE
LOTEN KAN WINNEN.
(d-7983)
De forfaitaire taxe bij de bron is
een overdrachttaxe welke geheven
wordt bij de invoer van koopwaren,
of bij de verkoop door de voort
brenger (fabrikant).
Zij dekt al de latere verkopingen
tcaan de aankoop door de persoon
die de voorwerpen verbruikt (in e n
gebouw gebezigd b. v.) of ze aan nij-
yerheidsbewerking onderwerpt.
Hier ie de vrijstelling van de ver
kopingen aan particulieren NIET
ABSOLUUT. In sommige gevallen is
de forfaitaire taxe wel verschuldigd.
Zijn onder meer onderworpen aan
de forfaitaire taxe bij de bron:
1) Van 9 - Zelfs in geval van
verkoop aan particulieren voor eigen
gebruik.
Zekere bouwmaterialen: kalk, ce
ment, 'pleister, bouwstenen, dakpan
nen, tegels, blokken, poutrellen, bui
zen, putbekledingen in cement (ge
wapend of niet) of kunststeen, plei
sterplaten, holle welfsels.
2) Van 9 - (Taxe niet verschul
digd in geval van verkoop aan par
ticulieren voor eigen gebruik).
a) Inlands hout op stam geveld;
2) Buitenlands hout: balken, plan
ken, palen, blokken en ander bewerkt
hout.
3) Van 4,50 - (Taxe niet ver
schuldigd in geval van verkoop aan
particulier voor eigen gebruik)
Ijzer en staal in staven, poutrellen,
platen profielijzer en staal.
De niet vernoemde bouwmaterialen
zijn aan de gewone overdrachttaxe
van 4,50 onderworpen en dus niet
verschuldigd bij verkoop aan par
ticulieren voor eigen gebruik.
C. - DE TAXE VAN VIER EN HALF
PER DUIZEND
De taxe is verschuldigd op de
eigendomsoverdrachten die volgen
op de overdracht die aanleiding gaf
tot een forfaitaire taxe.
VRIJSTELLING: de verkoop ge
daan rechtstreeks aan particulieren
die kopen voor eigen gebruik, zijn
van de factuurtaxe vrijgesteld.
len, het afbreken van een van nature
onroerend goed
Wanneer de bouwer zelf zekere
materialen aankoopt, zodat de aan
neming slechts slaat op te preste
ren werk, is de factuurtaxe op de
werkaannemingscontracten slechts
toepasselijk op het gepresteerde
werk.
BEDRAG: In de regel bedraagt
de factuurtaxe op de werkaanne
mingscontracten 4,50
Het werkaannemingscontract tus
sen een aannemer en een particulier
geniet geen vrijstelling.
m
Het goederenvervoer is aan de
taxe van 4,50 onderworpen, :.elfs
gedaan voor rekening van een par
ticulier.
1. - EEN PARTICULIER BOUWT
MET AANNEMINGSCONTRACT
Hij dient de factuurtaxe van 4,50
op het globaal bedrag van de aan
neming te betalen (Zie par II hier
boven)
2. - PARTICULIER NEEMT DE
LEIDING DER BOUWWERKEN EN
KOOPT ALLE MATERIALEN ZELF
VOOR ZIJN EIGEN WONING
Hij is vrijgesteld voor elke aankoop
van bouwmaterialen bij een hande
laar in bouwmaterialen.
Koopt hij echter rechtstreks aan
de bron (bij de fabrikant zelf) dan
dient hij voor zekere materialen de
forfaitaire taxe van 9 te betalen
(Zie par. I hierboven).
Hij moet de factuurtaxe betalen
van 4,50 op de rekeningen der
ambachtslieden. Hiervoor dient er
dus een factuur te worden afgeleverd.
Bovendien betaalt hij 4,50 op
het vervoer der materialen.
BUFFETKACHEL 37.60 bis
Deze apparaten, evenals de fornuizen en komforten
met Gas en Shell-Butagaz, staan te koop bij
Allerlei Ijzerwaren
T«i. as leperstraat 122-124 POPERINGE Tel. 88
(d-7992)
II
Is toepasselijk op de facturen die
afgeleverd worden betreffende een
contract van werkaanneming, met
of zonder leveringen voor zoveel de
prestatie niet tot de belasting wegens
overdracht aanleiding geeft.
Wordt beschouwd als een werk
aanneming, vallend van het geheel
dus ook voor de leveringen van de
te gebruiken materialen door de
aannemer onder de toepassing van
de taxe op de werkaannemingseon-
traeten, alle contracten hebbend tot
voorwerp een onroerend werk, zoals
het bouwen, het voltooien, het ver.
anderen, het inrichten, het herstel-
Op initiatief van het Comité
Leie-LysKortrijk, en in samen
werking met oudstrijders- en Ko
ningsgezinde groeperingen zowel als
andere personen uit geheel het land
werd te Kortrijk op Maandag 11
September jl. overgeaan tot de
stichting van het Comité Leiemo
nument aan het Leger van 1940 en
aan zijn opperbevelhebber.»
Onder meer werden volgende per
sonen aangewezen voor het vormen
van het oprichtingscomité:
Hr Scherpereel, voorzitter van het
«Comité Leie-Lys», Kortrijk; dhr
P. Simpelaere, reserve Kapitein, De
Panne; Baldewijn Steverlynck Kort
rijk; Joseph Vandekerekhove, voor
zitter van het Blok der Koningsge-
zinden van West-Vlaanderen, Deer
lijk.
Voorlopige postadressen: Kortrijk,
Doornikwijkstr., 76; Brussel, Post-
straat, 46.
Een paar weken geleden werd door
het Beheer der Belgische Posterijen
een helicopter in gebruik gesteld om
de post naar bepaalde plaatsen veel
sneller aan te brengen.
Op Vrijdag 15 September jl. is nu
deze helicopter, even na het opstij
gen te Luik, aldaar in de Maas ge.
stort, wegens motordefect. De vlieger
kon zich redden. Het toestel werd
naderhand bovengehaald en van de
meegevoerde post ging nog niet te
veel verloren.
Zaterdag 16 en Zondag 17 Septem
ber ging te Leuven de herdenking
door van het 75-jarig bestaan van
het Davidsfonds.
De vereniging die zoveel goed deed
aan ons volk, en gedurende 75 jaar
op de bres stond met de fiere leuze
Voor Godsdienst, Taal en Vader
land heeft tijdens twee dagen deze
heuglijke verjaardag herdacht onder
de vorm van ernstig studiewerk dat
men zelfs als zeer nuttig gewetens
onderzoek kan beschouwen. Wij ge
ven hieronder het relaas over deze
herdenkingsdagen en verwijzen naar
het artikel van Pé Vlaminck die een
paar beschouwnigen geeft over deze
viering.
KONGO IS OOK VLAAMS
RIJKSGEBIED
De eerste dag werd besteed aan
twee sectievergaderingen. Tijdens de
eerste spreekbeurt handelde Z.E.P.
Van Reeth, Scheutist, over het Leven
der Vlamingen in Belgisch Kongo en
dit op cultureel en maatschappelijk
gebied.
Einde 1949 waren in Belgisch Kon
go 39.000 Belgen waaronder 6 Vla
mingen aldus spreker. In staatsdien
sten echter zijn de Vlamingen in de
minderheid. Men mag echter een
kentering voorzien op dit gebied. Se
dert 1940 werd vooruitgang geboekt
wat wel bewezen wordt door het feit
dat sindsdien twee Nederlandstalige
tijdschriften verschenen.
Om verdere vooruitgang te ver
wezenlijken beveelt spreker een be
tere voorbereiding aan in het kolo
niaal onderwijs in de Koloniale Ho
geschool zelf waar de toekomstige
ambtenaren gevormd worden.
DE VLAMINGEN IN WALLONIË
Dhr Clottens, hoofdbestuurslid uit
Vilvoorde, hing in de tweede les een
beeld op van de Vlaams-Waalse ver
houdingen. Het gaat voornamelijk
over de toestand van de Vlaamse uit
wijkelingen in Wallonië. De euvels
waaronder wij hier te lijden hebben,
aldus spreker, zijn te wijten aan het
gebrek aan rasfierheid en stambe-
wustzijn van de uitwijkelingen. In-
In de Borinage hebben talrijke
personen op Vrijdag-.avond 15 Sept.
jl. een meteoor door de lucht zien
klieven. Ook te Poperinge werd het
opgemerkt, alsmede te Zulte, Gent,
en andere plaatsen.
Het tuig verspreid een grote klaar
te en was als een heldere vuurbol
die dan snel als de bliksem verdween.
dien al de landverhuizers, plichtbe
wuste Vlamingen waren, dan lag de
taalgrens onder Charleroi.
GETUIGENIS
VOOR VLAANDEREN»
door K. C. DE BUSSCHERE.
Hernieuwen-uitgaven te Roeselare.
40 Blz. - Prijs: 10 fr.
Onder de titel van dit werkje staat
vermeldnaar 'n lezing gehouden op de
studiedagen der K.S.A.-Jong-Vlaanderen
Noordzeegouw Waregem 1949Indien
dat jaartal er niet bijgestaan had, dan
ware men geneigd geweest dit geschrift
te bestempelen als de resultante van
een bezinnende meditatie na de Juli-
Augustus gebeurtenissen in ons land.
Het verhaal van de machteloze meer
derheid Is ouder dan een paar maanden,
want de schrijver slaat de bladzijden
der geschiedenis één na één om en durft
te wijzen op onze nationaal-kulturele
kwalen die ons naar de dieperik helpen.
ichrij-
De grootste verdienste van de s<
ver is echter wellicht dat hij geen gé'
leerde toon aanslaat en zijn lezer niet
verplettert onder statistieken en getal
len. Wie Vlaanderens geschiedenis wil
begrijpen en de betekenis wil kennen
van de Vlaamse strijd, vroeger zoals nu,
mag dit werk niet ter zijde laten.
Het is voor velen die het probleem
Vlaanderenhoorden aansnijden en
er niet steeds veel van begrepen, een
ware opheldering.
DE FEESTZITTING
Nadat de tweede dag dezer viering
geopend werd met een plechtige H.
Mis, opgedragen door de algemene
Voorzitter, Z. E. H. Kan. Prof. Dr.
Janssen, tot zielelafenis der afgestor
ven leden en tot dank voor de 75
voorbije Davidsfondsjaren, werden in
de voormiddag nog twee studielessen
gevolgd.
Mw Dr L. Gelber, archivaris bij
het Hoger Instituut voor Wijsbegeer
te te Leuven, handelt over de midde
len die het Davidsfonds kan aanwen
den tot bevordering van de muziek
cultuur onder het volk waarna dhr
R. Braeckeveldt, secretaris van de
Gewestbond Tielt, de vergadering
onderhoudt over het nut en de nood-
zakelijkeid van de gewestbonden.
Spreker toont aan hoe de samen
werking van plaatselijke bonden on
derling, de algemene organisatie ten
goede komt.
Nadat de Congressisten nog door
het Leuvens Stadsmagistraat ten
Stadhuize ontvangen werden ging in
de namiddag de algemene vergade
ring dezer Jubelviering door, Het
volledig bestuur van het Davidsfonds,
vooraanstaande geestelijke overheden,
waaronder Mgr Van Wayenbergh,
Rector der Leuvense Universiteit, en
verscheidene Volksvertegenwoordigers
en Senatoren waren aanwezig..
De inleidende rede werd gehouden
door Z. E. H. Prof. Dr Janssen, Voor
zitter van het Davidsfonds. Na zijn
tevredenheid uitgedrukt te hebben
over deze talrijke opkomst, wees de
voorzitter er echter op dat dit niet
volstaat, doch dat de tijd van de
daad is aangebroken, vooral nu mm
moet vaststellen dat men zelfs de
wil van 70 der Vlamingen durft
negeren. De heropleving van het
Vlaams bewustzijn moet opgewekt
worden, er moet iets wakker geschud
worden in de gemoederen der Vlaam
se massa. Dit Congres zal dan pas
gelukt zijn indien het een aanleiding
is geweest van veel en goed werk in
dienst van Godsdienst. Taal en Va-
dei-land.
Dhr Amter, Secretaris van het
Davidsfonds gaf dan een overzicht
op het jaarverslag 1940. Uit de cij
fers blijkt dat 627 afdelingen werden
opgericht, het ledenaantal steeg tot
76.014 wat een vermeerdering is van
1.002 tegenover 1948. De dienst der
uitgaven zorgde voor 10 delen in de
algemene reeks en 2 delen in de
keurreeks. Dhr Amter herinnerde
ook aan de 283 door het Davidsfonds
ingerichte Gezelle-herdenkingen.
De feestrede werd gehouden door
Prof. Baur. Spreker gaf 'n historisch
overzicht over de groei van het Da
vidsfonds. De toestand was vroeger
op cultureel gebied alles behalve
rooskleurig. Spreker situeerde 't ont
staan van het Davidsfonds als een
uitvloeisel van het Willemfonds dat
aanvankelijk goede dingen heeft ge
daan en dat uit de aard van zijn
stichter Jan-Frans Willems diep
christelijk getint was.
Een daverende toejuiching besloot
deze gloedvolle feestrede en met het
zingen van die Vlaamse Leeuw werd
dit Congres besloten.
Een motie werd aan het einde van
dit Congres voorgedragen namens de
800 afgevaardigden, gericht tot de
Minister van Openbaar Onderwijs en
waarin gewezen wordt op het feit
der minderwaardige vertegenwoordi
ging van het Vlaamse landsgedeelte
in de leidende posten van de Kon.
Musea van het Jubelpark, en dit
reeds sedert 1835. Ook wordt er op
gewezen dat sedert hun stichting
deze Musea nooit beheerd werden
door een Vlaams hoofdconservator.
Bij de Minister wordt aangedrongen
opdat zijn benoemingspolitiek er op
zou gericht zijn dat het Vlaam.se
volk in de bestuurskaders evenredig
vertegenwoordigd weze.
Een flinke borrel cognac is eigen
lijk nog het best tegen de koude, zei
hij. haar een klein tafeltje aanwij
zend. Ik verwacht, dat de zon morgen
zal schijnen, zei hij aanmoedigend,
toen ze gezeten waren.
Jackie vouwde haar kille handen
in haar schoot:
O! ik hoop het, antwoordde ze.
Hij riep een steward en bestelde
drank.
Ik veronderstel, dat uw familie
in Engeland woont, zei hij.
Ja, neen, dat is te zeggen ze
voelde zich hopeloos onzeker ze
zullen mij natuurlijk aan de boot
komen afhalen, voegde ze er haastig
aan toe. Ge moet weten, het klinkt
zonderling, maar ik heb hen nooit
gezien, en zij mij evenmin...
Hij scheen enigszins verwonderd.
Het klinkt werkelijk eigenaardig,
zei hij, doch hij stelde geen vragen
meer. De drank werd gebracht. Ja
ckie zette even de lippen er aan en
glimlachte.
Dat smaakt! zei ze; en ze voelde
ai haar moed terugkeren. Is er veel
volk aan boord?
Ik geloof van wel, ge zult u niet
eenzaam voelen. Uit welk gedeelte
Van Canada komt u?
Toronto.
T- jj| ïvrwto ?oed, al kom Ui
nu van Californië.
Californië moet heel schoon zijn,
zei Jackie.
Ja het heeft een heerlijk kli
maat, antwoordde hij, terwijl hij in
zijn zak naar een sigarettenkoker
zocht, die hij haar aanbood, zeggend:
Rookt u?
Graag, zei Jackie.
Hij gaf haar vuur en keek in het
gelaat, waar de kleur langzaam in
terugkeerde. Een lief gezichtje, zei hij
bij zichzelf, jong en onschuldig, en
hij was blij bij het gedacht dat ze
acht dagen in zijn nabijheid zou zijn.
Ze spraken nog een tijdje en toen
stond Jackie op:
Ik dank u vriendelijk, ik voel
mij nu veel beter, zei zie bedeesd. De
man stond eveneens op:
Integendeel, ik ben het die u
dank, antwoordde hij, en voegde er
aan toe: ik hoop dat wij elkander
nog zullen ontmoeten Miss... hij aar
zelde, en Jackie zei:
Mijn naam is Miller, Jacqueline
Miller.
De man scheen een ogenblik ver
wonderd
Jacqueline Miller, zei hij, maar
voegde er ogenblikkelijk kalm aan
toe: ik hoop dat wij elkander meer
zullen zien, Miss Miller, mijn naam
is Mandeville.
Jackie glimlachte en gin# he«n bij
zich. self zeggend.:
Ik houd van hem, ik ben blij dat
hij ook op de boot is.
De voorspelling van Mandeville, dat
ze een kalme reis zouden hebben,
kwam uit, want, gedurende zes dagen,
hoewel het koud was, trok het schip
door een onbewogen zee.
Jackie was verbaasd hoe vlug de
tijd verstreek en hoe gemakkelijk ze
vriendschap met de overige passa
giers sloot.
Er was een juffrouw in het bijzon
der, Mary Grant, die haar uiterste
best deed om haar niet alleen te la
ten. Die had heel wat gereisd en de
laatste drie maanden doorgebracht
bij een van haar broers in Alberta.
Ik had hem in geen vijf jaar
meer gezien, vertelde ze, zo hadden
wij natuurlijk elkaar heel wat te zeg
gen, en hebben ons schitterend ge
amuseerd. Toch ben ik blij weder
naar huis te gaan, er is toch maar
één land als Engeland! Dat zult ge
beamen voor wij veel verder zijn. Ik
ben zeker dat ge er zult van houden!
Waar gaat ge wonen?
Dat weet ik nog niet, antwoord
de Jackie, misschien in Londen.
Mary knikte. Het was een grote,
flinke vrouw van omstreeks acht en
twintig en herinnerde Jackie 'n beet
je aan Jacqueline, met al haar zelf
vertrouwen en gebrek aan schroom.
Ik heb in Hampstead gewoond,
zei Mary, bij mijn moeder, maar die
is niet heel sterk en kan niet tegen
reizen, anders was ze zeker mede ge
gaan. Ik hoop, dat wij elkander later
nog zullen ontmoeten.
Jackie hoopte het eveneens; ze
voelde zich zo gerust met Mary en
was werkelijk van haar gaan houden,
omdat ze haar zeer dikwijls op niet
opvallende wijze, aan boord geholpen
had met allerlei dingen.
Is Mr Mandeville een van uw
vrienden, had ze op een dag gevraagd,
toen het gesprek over hem ging.
Ik heb hem hier op het schip
voor het eerst ontmoet, zei Jackie.
Mary trok haar wenkbrauwen op,
zeggend:
O! ik meende dat ge hem heel
goed kende, hij is zeer oplettend,
voegde ze er met een glimlach aan
toe.
Ik houd van hem, antwoordde
Jackie eenvoudig, hij is werkelijk
vriendelijk. Houdt ge niet van hem?
Mary haalde haar schouders op:
Ik ken hem nauwelijks, ik heb
een paar malen met hem gedanst, en
dat kan hij goed!
Jackie fronste de wenkbrauwen,
omdat ze deze woorden aanvoelde als
een verduivelde lof zoals Jacque
line zou gezegd hebben.
Hij zal mij op enkele bals in
Londen introduceren, zei ze.
Er is gelegenheid te over om te
dansen in Londen, antwoordde Mary
terwijl ze naar de grond staarde.
Het zal aangenaam zijn daar
iemand te hebben, die men een beetje
als een vriend kan beschouwen, ver
dedigde ze zichzelf.
Jackie bloosde.
Mary glimlachte:
Rekent ge mij dan niet tot uw
vrienden?
Dat bedoel ik niet, haastte Ja
ckie zich te antwoorden, alleen zal
het in het begin vreemd schijnen, zo
geheel alleen.
Ik meende, dat men U in Liver
pool zou komen afhalen?
Jackie trok een gezicht:
Alleen door een man van de wet,
en ik ken hem niet!
Er zijn heel aardige mannen on
der, lachte Mary.
Ik geloof niet, dat deze er een is,
zuchtte Jackie, hij schrijft zulke
grimmig zakelijke brieven: «Dear
Madam en tekent Uw dienaar
Mary schaterlachte:
Wat kan hij anders schrijven,
mijn kind, indien hij U niet kent?
Jackie moest eveneens lachen.
Ja, ik geloof, dat ik iets doms
gezegd heb, gaf ze toe, maar toch ben
ik bang hem te ontmoeten. Het klinkt
al zo voornaam, zelfs zijn naam boe
zemt mij angst in.
Hoe heet hij?
Hunter, Gordon Hunter, maar
er is nog een compagnon ook, een ze
kere Portman.
Gordon Hunter, zei Mary, ik ken
hem heel goed, het is een alleraardig
ste man en ge zult beslist van hem
houden.
Er volgden enige ogenblikken stilte.
Het is eigenaardig, dat ge hem
kent, doch ik voel er mij niets gerus
ter door, hoewel ik meen, dat ik het
zou moeten zijn. Iedere keer, als ik
zijn brieven lees... ze brak haar zin
af met een schril lachje... ge zult
denken, dat het dwaas is, doch ik ben
bang voor het ogenblik, dat wij el
kander ontmoeten. Ik denk er dik
wijls aan, en verleden nacht, droom
de ik dat hij aan boord was, dat hij
mij zocht, en ik probeerde mij te ver
stoppen. Ik vraag mij af wat een der
gelijke droom kan beduiden?
Ik vermoed, dat een psycholoog
dat zöu kunnen uitleggen, zei Mary
sarcastisch, denkelijk zou hij zeggen
dat het voortkwam uit een slecht ge
weten.
Wat bedoelt ge daarmee? vroeg
Jackie scherp.
Mary lachte:
Ik bedoel niets; ik weet niets
van psychologie, ik plaagde alleen,
maar in ernst nu: er is niets waar
voor ge bang hoeft te zijn. Ik ken
Hunter sedert jaren en... ze zweeg
toen Mandeville naar hen toekwam.
Waar zijn jullie beiden over be
zig? vroeg hij.
Wij zijn juist aan het uitvinden
hoe klein de wereld eigenlijk is, zei
Mary, het schijnt dat Miss MUIer in
Liverpool iemand moet ontmoeten,
die een goede bekende en een vriend
is van mij, een procureur.
Een procureur? zei Mandeville,
een uitvinding van de duivel. Er zijn
twee soorten mensen, die ik steeds
tracht uit de weg te gaan: procureurs
en dokters.
Dat doe ik ook, zei Jackis op
recht.
Ze stond op.
Ik ga even wat frisse lucht hap
pen!
Ik ga met U mede, zei Mande
ville kalm. maar ge zult een mantel
moeten aantrekken, want het is erg
fris op dek.
O, ik heb mijn mantel hier, ant
woordde Jackie, en nam het kleding
stuk van een stoel, die naast haar
stond. Mandeville hielp haar bij het
aantrekken en samen gingen ze naar
het wandeldek.
Er stond werkelijk een koude wind,
en, hoewel de zon scheen, huiverdé
Jackie.
Een flinke wandeling, zei Man
deville, en ge zult het ogenblikkelijk
warm hebben, en plotseling stak hij
zijn arm door de hare. Is dat niet be.
ter? vroeg hij. ('t VervolgtJ
