in de kerk en thuis Koning Winter ging er met de vuile voeten door De Aanbidding dér Drie uitgavePoperiiige - leper Kerstmis Aan onze Postabonnenten Daarom knielen we j in den Ouden Tijd Overvloedige sneeuwval maakt het haan- verkeer gevaarlijk Haasjes, herten en everzwijnen op zwerftocht Jnsefarljvingsbuiletijn. WIJ ftraaktan al vertrouwd met sneeuw en Ijs»... koude winter!... Kerstdag nadert. Kerstdag, dag van licht en warmte ln duistere, donkere, barre, koude dagen. Kerstdag ls zo welgekomen leder jaar; onbewust verlangen we naar dien dag, allen wie we zijn, groten en kleinen. 8t Niklaas brengt speel- en snoepgoed voor de klei nen en dan zien we dat volkje in zijn uitbundig rumoer; dan leven m helemaal naar buiten al die kleine spoken en guiten. Maar met Kerstdag zijn ze al vroomheid en... braafheid. Dan zijn ze van binnen en langs binnen ge keerd. t Is werkelijk of die kleinen iets begrijpen van dat groot gebeuren, van dat eindelijk-diep Kerstdag- mysterie. Ze hebben het kribbeke opgesteld thuis, ze hebben het versierd en de dagen... geteld. En als moe der met hen naar de kerk en bij de kribbe gaat, kunnen zij zo starreling kijken in de ogen van dat kleine kribbe- klnd, zodat het voor moeder zelf als een mysterie lijkt, dat kontakt tussen het kribbekind en de kleinen. WIJ groten gaan op Kerstdag jaren achteruit ln de ze herinnering; onze eigen kindertijd staat voor ons, met ons eigen voorbije kinderlijk verlangen naar dien dag. Er komen dan wel andere herinneringen boven van min der blijde dagen, aan onze tekortkomingen, aan de da gen waarop we dèit kind vergaten, er van wegliepen. Kom, dan gevoelen we toch wroeging en berouw... och! een kind misdoen is toch zo onnatuurlijk! Zo wij al niet ln de ogen kijken van 't kribbekind, toch gaan on ze blikken naar stalleken en kribbe. Toch komt er dan een gevoel van warmte in ons hert... Neen, er zingen geen engelen meer, maar we ademen die goddelijke Kerstdagboodschap in: «Vrede aan de mensen van goe de wil 't Is alsof we ons allen van goede wilach ten op dien dag, vredelievend, vredesgezind. Die gezind heid brengt ook in de hardste dagen een gevoelen van inwendige warmte mee! t Was er «koud» In die stal! Er was geen plaats voor arme lieden... *t Stroomde volk toe in alle herbergen, 't was overal rumoerig. Alleen zij, die de nacht door waken moesten, kwamen dat arme kind bezoeken, groeten en aanbidden! Dat Kind bracht... verlossing! In die tijd wist nie mand wat «verlossing» was. Van eeuwen te voor was de komst van dè,t kind voorzegd, aangemeld. Men wilde niet eens onderzoeken wat DIE verlossing zou meebren gen. En, wanneer die simpele herders voortvertelden wat zij in DIE nacht gehoord hadden en gezien, werden zij gescholden voor dwepers en maanzieken. Vrede! Er was geen oorlog immers! En een kind in een stal? Wat was dat toch voor een gebeurtenis? Nie mand was toch verplicht zich last op de hals te halen... Naastenliefde? Dat was immers een onbekend gebod. Het was wel in steen gedrukt, maar in geen enkel hart. 't Was «koud» in die stal, 't was koud in alle har ten over heel de toenmalige wereld! Sedert eeuwen weet de wereld nu wel wat vrede en «verlossing» betekenen. Die vrede en die verlossing maken alle harten warm, waar ze kunnen en mogen binnendringen. En toch is de wereld koud, ijskoud, Siberisch koud; omdat de wereld d&t zo liefst heeft. Omdat de hoge he ren er meer willen over weten dan dit kind. Hoogmoed, verwaandheid, zelfzucht, vrekkigheid, haat, nijd zijn wereldmachten geworden, verpesten de lucht en vergif tigen mensen en volkeren. Kijk rondom U hoe koud het is: Alle mensen broeders? Wie het echter niet met onze mening houdt, wordt broederlijk in een concentratiekamp opgesloten. Alle mensen broeders... en miljoenen vluchtelingen zwerven rond, vinden dak noch werk... stalletjes van Bethle hem zijn er thans bij duizenden. Denk even aan het ongelooflijk zwaar en toch zo edelmoedig werk van de... Spekpater Alle mensen broeders! Koude oorlog en... ware oor log! En de hele wereld roept toch om vrede, schreeuwt om vrede en miljoenen wenen en snikken om vrede. Hoevelen... bidden om vrede? Vs Kerstdag nadert. Koud is 't overal, buiten maar ook binnen en de kostelijkste fourrureen de geweldigst- gestookte heerd of oven kan die koude, die van binnen zit, niet verwarmen. Eén kan dét: HET KERSTKIND. Vindt ge ook niet dat dit gebed aan de kribbe, dit Jaar alleszins zo eenvoudig is dat iedereen het uit eigen hart naar mond en lippen voelt stijgen? etief kind in de kribbe, goddelijk kind... het is zo ijskoud. Gij weet wat koude is, winterkoude en koude van mensenharten. Heel uw leven hebt gij die laatste koude ondervonden en er zo vreselijk om geleden, tot op uw kruis. En toch waart gij gekomen om warmte te brengen; de warmte, de gloed van de liefde. Was uw hart niet een brandende oven van liefde? Waarom toch willen de mensen en de volkeren ijskoud blijven tegen over U en tegenover elkander? Maak ons eigen hart warm, opdat we niet aan an deren verwijten wat we zelf... verdienen. Geef uw warme liefde aan ons en onze gezinnen, aan groten en aan kleinen. Geef die liefde en warmte aan al onze landgenoten, geef die aan alle vluchtelin gen, dompelaars en dutsen over de hele wereld. Breng uw licht en warmte bij hen die U verlieten en bij hen die V nooit kenden. Laat uw licht en uio liefde de koude, de ijskoude wereld ontdooien en vrucht baar worden, V dienen en den evenmens hartelijk be minnen. Breek dan het ijs van alle harten. Opdat er vrede kome, uw vrede, uw Kerstdag-vrede... Daarom knielen wij op Kerstdag bij de kribbe, ln de kerk en... thuis. PÉ VLAMYNCK. Niet alleen ln onze streken werden we ln het laatste week-eind op overvloedige sneeuw vergast, gans Midden-Europa kreeg hetzelfde lot beschoren. Natuurbewonderaars moeten zich in onze streken meestal tevreden stellen met sneeuwzichten waarop zij ruwe knotwilgen aan de rand van een klein beekje opgesteld zien. Zwitserland echter kan daar meer op Inbrengen. Typische huizen, houten brugjes, 'n naakte treurwilg en op de achtergrond 'n witte bergmassa, ja, ieder vogel zingt zoals hij gebekt is. 't Js al maar kwestie van het schone erin te zien.., hoe men ook rijk of minder toebedeeld is,., en gelukkig te zijn Het begon Vrijdag 15 December met een ons:huldig sneeuwpartijtje toen het daglicht met moeite zijn weg zocht door de grauwe mistige lucht. De droge koude grond liet de witte vlokken zich ongedeerd op stapelen tot het een effen tapijt werd dat uur na uur aangroeide. De jeugd kreeg sneeuwpret met sneeuwmannen en sneeuwgevech- ten. Zelfs ouderen voelden de vin gers jeuken en konden de bekoring niet weerstaan vriend of gebuur met een balletje te bedenken. Voor de weggebruikers echter kreeg alles een andere aanblik. De voetgangers dachten aan de oude spreuk: «als ieder veegt voor eigen deur, dan is 't voor alle deu ren schoonDe voorbijgangers hadden dan ook een dankbare blik voor de huisvrouwen die er met de ruwe borstel doorgingen en het gaanpad voor hun deur trachtten vrij te houden. De fietsers werkten zich ais wan hopige dwangarbeiders door de wit te massa heen tot ze met een zucht de flets naast zich voort sleepten die plots een onwillig lastdier werd. Voor hen die er met gespan of auto op uittrokken was iedere reis gevaarlijk. Zij die per auto de baan op moesten zochten hun toevlucht in ketens waarmede de achterwie len bekleed werden. Zo deed koning winter zijn intre de. Iedereen keek bedenkelijk naar de lucht en verzuchtte: ...de win ter duurt nog zo lang. IN SNEEUW OVER GANS HET LAND Vrijdagmorgen scheen het sig naal gegeven voor een sneeuwpar- tij over gans het land. De Arden nen in de oostelijke provincies had den reeds dagen voordien een voor smaakje gekregen doch het winter- avontuur bleef er beperkt tot sneeuw die weer spoedig smolt en het peil der rivieren deed stijgen. Toen de witte vlokken onbarmhartig over gans het land begonnen neer te vallen van. uit een dichte grijze hemel kreeg men zelfs hier in West-Vlaanderen een laag van 20 centimeters die op sommige plaat sen, waar de wind zijn parten speelde, groeide tot een halve me ter. In onze streken was het Zater dag rustiger geworden, doch in het Oosten van het land ging het tem peest verder zijn gang zodat in de streek van Verviers de sneeuw een meter hoogte bereikte. Op sommige plaatsen ln de buurt van de Bara- que Michel werd het 2 meter. Het verkeer tussen Eupen en Malmedy werd onderbroken, evenals tussen Elsenborn, Bullingen en Rocherath. Bij Hendriks Kapelle, waar zich het grote Amerikaanse kerkhof be vindt van gesneuvelden uit de jong ste wereldoorlog, werd de weg over een afstand van 2 Km. totaal on bruikbaar. Sneeuwploegen diiffiden in deze streken aan het werk ge steld om het nodige verkeer voor bevoorrading en postverkeer moge lijk te maken. (Zie vervolg blz. 7.) Als het Kindeke is geboren Heeft 't raapke zijn smaaitske verloren. KERSTDAG wordt pas se dert de IV" eeuw als een Kerkelijk Hoogfeest ge vierd. Het is niet onze bedoe ling hier een studie te maken van Kerstmis in de Kerk, maar wel eeri overzicht te geven van de gebrui ken die rond Kerstdag ontstaan zijn, zowel in Vlaanderen als elders. Nadat vele jaren Kerstdag een voorwendsel ls geweest om bals, banketten of braspartijen te hou den, gaan we Kerstdag geleidelijk terug als een typische familiefeest dag beschouwen, zoals het onze voorouders steeds pleegden te doen De ganse familie zat dan rond de haard geschaard, waarin de kerst blok geurig brandde die men enkele dagen voordien ln het bos ging hakken. Alle lichten in de kamer waren uitgedoofd en bij het laaien de licht van de knetterende kerst blok was het aan ledereen de beurt om te vertellen of te zingen, liefst van toveressen en spoken, van weerwolven en bokkerijders. Het branden van de kerstblok schijnt vooral uit Engeland en Duitsland naar onze streken over gewaaid te zijn. Het is misschien omdat er bij zulke typische Outer en Heerd »- atmosfeer drank te pas komt, dat het o.m. te Geraardsbergen de ge woonte was de vlammen weer te doen oplaaien door de kerstblok met genever te begieten. Liet men de kerstblok in som mige gewesten volkomen opbran den, dan spaarde men in andere streken integendeel een stuk er van, om het onder het bed te leg gen, ten einde de woning tegen de bliksem te vrijwaren. Het volksgeloof schreef heel wat kracht toe aan de kerstblok: de as werd gemalen en met water ge mengd, en als behoedmiddel tegen de tering aangewend. Zelfs tegen tandpijn was de verpulverde houts kool goed. wijn veranderde. Ook de Brugse voorouders waren al even naïef toen ze beweerden dat wanneer de uurklok van de Halletoren twaalf keren sloeg, de leeuwen op de Leeuwenbrug zich omkeerden. Destijds mochten de herders tij dens de Kerstnacht nooit de naam van de wolf uitspreken, of ze kon den er van verzekerd zijn dat het dier in hun kudde zou opdagen. Dieren kregen doorgaans een wondere begaafdheid tijdens de Kerstnacht. Zowel in Vlaanderen, ln Friesland als in Zwitserland be weerde men dat de bijen aan het zingen gingen, in hun korven. In Limburg begonnen de ossen met de andere staldleren te kallen. Van 23 tot 24 uur sloegen de staldieren een praatje en voorspelden tevens de toekomst der mensen. Maar wacht er u wel voor hun gesprek af t luisteren, want dan loopt het spoe dig fallkant met je af. Zowel in Vlaanderen als la Wal lonië beweerde men dat de dieren te middernacht opstonden, om ver volgens weer te gaan liggen. De schapen richten op hetzelfde ogen blik hun ogen naar de ster in het Oosten, terwijl de Luxemburgse ossen van de Kerstnacht vertelden wét de Evangelisten vergeten had den neer te schrijven. Wat het volksgeloof in die vele eeuwen er nog allemaal bijgesleurd heeft, is eenvoudig verbluffend. Men geloofde eertijds dat het wa ter te klokslag middernacht geput geneeskrachtig was, en o.m. diende om koorts weg te nemen en maag pijn te doen ophouden. Te Gent geloof "e men zelfs dat het water van de Leie te middernacht in Bomen, planten en gewassen kre gen natuurlijk ook een ruim deel in de kerstfolklore toegekend. Onze Vlaamse voorouders geloofden dat een twijgje van de kerselaar, een appelaar of een Meidoorn op het wondere uur van Christus geboorte afgesneden, met Lichtmis in bloei zou staan. In Westfalen beweerde men dat de appelbomen dan kort stondig bloeiden, en dat de hopjes- spruiten een vingerlengte groeiden, zelfs wanneer ze onder een dikke sneeuwlaag bedekt waren. (Zie vervolg blz. 2.) Zwakken en Machtigen vereren en aanbidden het Kerstkind. Het voorrecht, om als eersten de nieuwgeboren Heiland te aanschouwen, genoten niet de machtigen der aarde, maar wel de herders. Later kwamen toen de drie Wijzen uit het Oosten zich neerbuigen in de stal vóór de Zoon van God. Ze brachten Hem wierook en myrrhe, symbolen van de vorste lijke hulde. Dit geweldig gebeuren herschiep voor ons drie eeuwen geleden, de reus der Vlaamse Barok, Pieter Pauwel RUBENS. Ondanks al het geiveld van kleur en beweging blijven deze haast woeste gestalten stilstaan voor de majes- steit van het Kind in de handen van een Vlaamse Lieve-V rouw. Contrast en harmonie, rijkdom van kleur, macht der gestalten, groots beeld door 'n machtig kunstenaar, dat is da bijdrage van Vlaanderen in da rij der Kerstmis-vsrheerlijkingen. Jffl De hernieuwing der postabonnementen voor 1951, geïnd door de postbode, loopt ten einde. Het grootste aantal onzer lezers die 55 fr. betaalden, en dus hernieuwden voor 6 maand, zullen in de loop der maand Juni a.s. opnieuw door de postbode bezoek ontvangen, die hen het kwijtschrift voor Juli-December 1951 zal aanbieden. Veel anderen, die weigerden, daar ze ineens voor gans 1951 wilden hernieuwen, en ons dit mededeelden, zullen op hun beurt door de postbode 125 fr. gevraagd worden voor hun abonnement Januari-December 1951. Wij danken allen die ons blad trouw bleven door hun abon nement te vernieuwen, doch vragen hen, als soms in de eerste weken hun blad niet bijtijds besteld wordt of hen door de briefdrager een andere uitgave dan de gevraagde wordt gegeven, een weinig geduld te willen hebben: tal van laattijdige ver anderingen brachten de regelmatige diensten wat in de war, dit komt echter spoedig in orde. Schrijf ons onmiddellijk bij moeilijkheid, doch let wel, eens de dienst normaal, bij niet-bestelling of vergissing van uitgave is het aan de post, die U bedient, dat dc klacht moet gericht worden; schrijft U rechtstreeks naar ons, dan moeten wij op onze beurt toch aan de voornoemde post vragen naar de reden der missing, wat dus vertraging bijbrengt. Wie voor gans 1951 ons blad per post wil thuisbesteld krij gen, Kerst- en Nieuwjaarnummer inbegrepen, vuile onder staand inschrijvingsbulletijn zorgvuldig in, en sture het ons op in niet-gesloten omslag met zegel van 20 centiemen. Ondergetekende begeert een postabonnement op HET WEKELIJKS NIEUWS Editie (1) NAAM ADRES GEMEENTE (STAD) (1) Poperinge - leper Roeselare - Izegem - Menen Veurne - Nieuwpoort - Diksmuide (Handtekening) BEMERK WEL: De briefdrager gaat slechts déAr binnen om het abonnement te vernieuwen, waar de lezer op een post abonnement ingeschreven was en is. Wie dus nog nooit ons blad met de post kreeg, en dit thans wenst, dient heel eenvoudig bovenstaand formulier in te vullen en het onder omslag op te sturen ter drukkerij, Gast huisstraat 19, Poperinge. Enkele dagen daarop krijgt U dan het bezoek van de briefdrager die komt ontvangen (jaarabon nement 125 fr.) en dan zorgen wij ervoor dat U regelmatig om 4 de week. de door U begeerde uitgave ontvangt. I ni|r"'» W""1*1——i- «urn"i unr^un»w-n«n—TBuwnr-ir hhTh-iii—111

HISTORISCHE KRANTEN

Het Wekelijks Nieuws (1946-1990) | 1950 | | pagina 1