Van Steenbergen N
neemt zijn kopplaats in
8si Pt iijck vervangt Jobé
R. Decock vervangt Van Brabant
De 12 delmitieven voor de Ronde
Sedert meer dan dertien jaar is
de Ronde van Frankrijk buiten het
kader van een gewone wielerkoers
getreden. Zijn stichter, Henri Des
granges, en dezes opvolger, Jacques
Goddet, hébben er een nationale
gebeurtenis van gemaakt. De Ron
de duurt slechts één maand, maar
tijdens die ene maand dat zij haar
sliert van 1.500 renners, ofjiciëlen
ol nieuwsgierigen, ontrolt, is gans
Frankrijk op de been en de poli
tiek, de grote processen, de revo
luties in het buitenland verhuizen
naar het tweede plan.
Gedurende een ganse maand
staat haar begroting gelijk met
deze van de nieuwe Joodse Staat:
ongeveer 150 millioen Franse frank.
Men verbruikt er 350.000 liter
benzine. Vierhonderd journalisten
schrijven over haar, ten gerieve
van 20 millioen lezers, meer lijnen
dan er gedurende een gans jaar
geschreven worden over de parle
mentaire aangelegenheden.
M$.n heeft de Ronde van Frank
rr'V beschreven als het grootste
rondreizende circus ter ivereld.
1903
De Ronde ontstond in het jaar
1903 in het brein van Henri Des-
granges. Desgranges was bediende
bij een advokaat te Bordeaux. Hij
was een oud-specialist van de
«driewieler», doch werd hartstoch
telijk liefhebber van de fiets. Hij
sloeg meerdere records (o.m. dit
van het uur), om ten slotte, wan
neer hij een gezet man werd, het
sportblad op geel papier, l'Auto
te stichten. Hij heeft zijn leven
gewijd aan de Ronde van Frank
rijk en... aan de fiets. Toen hij
60 jaar oud was, nam hij nog deel
aan proeven voor veteranen.
De eerste Ronde omvatte zes
rittenLyon - Marseille - Toulouse -
Bordeaux - Nantes en Ville-d'Avrav.
Het was de Fransman Garin die
won. Het reglement verbood tijdens
de koers iedere verwisseling van
onderdelen. De renner die breuk
had moest op eigen krachten her
stellen. Zo kon men de overwin
naar bezig zien in een smidse ter-
Wijl hij zijn kader wit-gloeiend
stookte om hem weer recht te krij
gen. Tijdens die Ronde waren er
80 renners om aan te zetten, doch
slechts 20 ter aankomst.
1904
In 1904 was een deel der open
bare opinie in beroering gebracht
door een dwaze perscampagne. Fa-
natiekers beloerden het peloton van
uit een hinderlaag en poogden, op
eenzame wegen, de eerst geclasseer-
den eenvoudig-weg te vermoorden.
Cornet, die de Ronde won. ont
snapte slechts op het nippertje aan
een schietpartij.
1905... EN LATER
In 1905 waren het andere fana-
tiekers die nagels op de wegen
smeten Al de renners, zonder on
derscheid, vielen plat en het was
nacht alvorens de eersten binnen
kwamen. Dat jaar was Trousselier
overwinnaar. Het publiek mopper
de. Vervolgens werd stilaan, jaar
na jaar, de Ronde van Frankrijk
verlengd. De renners moesten over
de Ballon d'Alsace. de Grande
Chartreuse. Men begon de Pyre
neeën en de Alpen aan te vallen
niet de hoogste Colvan Frank
rijk: de indrukwekkende Galibier
(2.600 m.). De Ronde veranderde
van richting. Zij werd onderbroken
door de ooriog. Desgranges voerde
de «gele trui» in; de renners wer
den in drie reeksen onderverdeeld:
de azen, de 2" klassers en de toe
risten.
HET GEBEURDE 38 JAAR
GELEDEN
Het gebeurde op 9 Juli 1913, in
de Ronde van Frankrijk. De Frans
man Eugène Chrïstophe, in zijn
tijd «Vieux Gallois» (Oude Galliër)
geheten wegens zijn lange, neer-
hande snor, stond aan de leiding
in de Ronde van Frankrijk. Boven
op de Tourmalet kwam hij voorbij
met 18 minuten voorsprong op
zijn twee gevaarlijkste tegenstan
ders, Marcel Buysse, de Leeuw
van Vlaanderenen Philip Thvs,
het Brussels keffertjeChristo-
phe was bezig de Ronde van Frank
rijk te winnen. toen hij in het be
gin van de afzink een val deed en
zijn vork brak. Niet alleen bestond
er toen nog geen verzorging, zij was
zelfs ten strengste verboden. Er
stond Christophe dan ook niets an
ders te doen dan ofwel op te ge
ven, ofwel zijn fiets zelf te herstel
len in de dichtstbijgelegen smidse.
Die lag... 14 kilometer lager, hele
maal beneden de afzink van de
Tourmalet. in het dorpje Sainte-
Marie-de-Campan.
Met de gebroken fiets op de
schouder stapte Christophe heel de
lange weg van 14 km. bergaf te
voet, vergezeld van de koerscommis-
earis. die hem in zijn auto trouw
volgde.
Beneden wees 'n vrouw hem de
weg naar de enige smidse van het
dorp, een knaapje vergezelde hem
en bleef bij hem, maar de koers-
commissaris was onverbiddelijk.
Voordat Christophe zich aan 't werk
zette, vermaande hij hem;
«En vergeet vooral niet, dat ge
4.
SPORTBLAD.
niet de minste hulp, van wie ook,
moogt ontvangen.
En Christophe begon zelf de vuur
haard op te poken, de blaasbalg te
trekken, de hamer te hanteren!
Hoe denken de heren renners van
nu daarover?
Op zeker ogenblik echter had
Christophe hulp nodig: hij moest
tegelijkertijd de blaasbalg trekken,
zijn fiets schuin gebogen houden
en hem met de hamer bewerken,
en vermits hij maar twee handen
had... Het knaapje hielp mee en
trok een tijdlang de blaasbalg. De
commissaris noteerde het vergrijp
en Christophe zou hiervoor 's
avonds nog tien minuten straf krij
gen!
Christophe verloor vier uren en
natuurlijk ook de Ronde. Hij ein
digde 7e op 4 uren en 6 minuten
van de winnaar Philip Thys.
Op Zondag 3 Juni dan heeft men
die haast legendarisch geworden
verrichting van Christophe. die een
lichtend voorbeeld was van moed
en volharding, vereeuwigd. Chris
tophe zelf, vergezeld van het oude
vrouwtje, dat hem de weg wees,
van het knaapje, nu edn gezette
man, die hem hielp, en van de
commissaris, die hem deed straffen,
heeft op dezelfde plaats, in het
zelfde koerspluntje van die dag.
met de fiets op de schouder, al de
zelfde gebaren herhaald van 38 jaar
tevoren en een symbolische vork
weer aangesmeed. Buiten op de
smidse werd een marmeren plaat
aangebracht, waarop het exploot
van Christophe verteld wordt
Zeer ontroerd pinkte Christophe
na afloop van de eenvoudige plech
tigheid een traan weg en zei: «Nooit
heb ik de Ronde van Frankrijk mo
gen winnen. Elk jaar. wanneer de
Ronde terugkeert en de bladen de
erelijst geven, doet het mij pijn
aan het hart er miin naam niet te
vinden. Oo die 9 Juli 1913 was ik
bezig de Ronde te wónnen... Nu
echter kan ik in vrede gaan. Nu
heb ik «mijn» Ronde van Frank
rijk srewonnen...
Soi.itig genoeg ligt de smidse een
vijftietal meter verwilderd van het
eigenlijke parcours. Zoniet zouden
al de ronderenners de marmeren
nlaat kunnen ontwaren en zich de
les van moed. enererie en volhar
ding. welke de Vieux Gallois
daar aan alle rondemannen heeft
geereven, gedenken.
(Voor de jongeren kannen we er
nog op wijzen, dat Chri^tonhe 2e
was in de Ronde van Frankrük
1912. 7" in de^e van 1913. lle in
1914. 3' in 1919 en nog 8e in 1923.)
NA DE OORLOG '14-18
In 1924 was er dusdanig geest
drift bij het publiek, dat men een
ogenblik vreesde het vertrek niet
te kunnen geven op het gestelde
uur; in het Luna-Park waren de
renners verloren tussen de menigte.
Voor de eerste maal werd de
Ronde gewonnen door een Italiaan:
Bottechia. Gedurende gans de duur
der koers had hij zich doen volgen
door een rollende keuken, die hem
ononderbroken beefstuks en spa
ghetti klaar maakte.
Een geniale gedachte van Des
granges zou in 1930 de Ronde de
finitief op de goede baan brengen:
het oprichten van nationale ploe
gen van acht renners. Vijf naties
waren vertegenwoordigd: Frankrijk.
België. Spanje. Italië en Duitsland.
De Franse renners, omgord met
de driekleur, uitgerust en verzorgd
door «l'Auto», hadden grote bijval
bij het dweepzuchtig publiek. Het
werd één en al geestdrift. In 1936
werden de Italianen door sancties
getroffen en verschenen niet aan
de start. Wat later werd het ver
snellingsapparaat toegelaten. Des
granges bracht de ritten tegen het
uurwerk tot stand, de bonificaties
op de cols en bij de aankomst; al
te laat binnengekomen renners wer
den uitgeschakeld.
In 1938 veranderde de Ronde
voor de derde maal. Men begon in
het Westen. Zes en negentig ren
ners verschenen aan de start.
Er zijn thans drie Franse ploe
gen deAzen de Bluets en
de Cadets het is echter de Ita
liaan Bartali die wint. De oorlog
onderbrak de Ronde voor de twee
de maal. In 1941 stierf Henri Des
granges; aan het hoofd van dit
grote wandelende circus werd hij
opgevolgd door Jacques Goddet.
Jacques Goddet, jongste zoon van
Victor Goddet, die een oude mede
werker was van Desgranges, heeft
heden de leiding van het sportblad
l'Equipe in handen. Voor de or
ganisatie van deze grote wielerge-
beurtenis wordt hij ondermeer bij
gestaan door de bestuurder van de
Wintervelodroom en het Prinsen
park, Charles Joly, die'de bijnaam
kreeg van «de man met de witte
haren door de vertegenwoordiger
van de Parisien LibertéFelix
Leviatan. door twee commissaris
sen-generaal, door Kolonel Beau-
puis en voornamelijk door een ge
heimzinnige persoon: Jean Gar-
nault. Deze laatste is in zekere zin
de geheimzinnige en allesbeheer
sende hand in de Ronde van
Frankrijk en die slechts door wei
nigen gekend is. Daar ergens in
een eenzaam bureel van Montmar-
tre zit Garnault, in hemdsmouwen
en de pijp in de mond, de grijze
haren kort la brosse» geknipt.
Daar worden de duizend en één
DE OVERWINNAAR DER EERSTE
RONDE VAN FRANKRIJK
RIJDT NOG ALTIJD PER FIETS
Maurice Garin, die in 1903 de eer
ste Ronde van Frankrijk won, heeft
nog niet afgezien van de fiets, al
hoewel hij dit jaar 80 jaar oud is
geworden. In 1903 legde hij de 2.500
kilometer af in 94 u. 53 min. Gara
gist van beroep in de Franse stad
Lens, kan hij gerust weerstand bie
den aan elke auto-bekoring en voor
de minste verplaatsing neemt hij
nog de fiets -.iet koersguidon. We
zien hem hierboven in foto, 80 jaar
oud, bij een doortocht in de straten
der Franse stad en... dit titanen-
werk schijnt inderdaad zijn sterk
gestel in niets ondermijnd te hebben.
problemen, die telkens éénmaal per
jaar door de grote wielerkaravaan
gesteld worden, opgelost.
Welke zijn die problemen?
Eerst en vooral moet de Minister
van Binnenlandse Zaken er toe wil
len besluiten, sommige wegen voor
het verkeer te openen of te sluiten.
Die wegen zullen door particu
lieren slechts mogen gebruikt wor
den twee uren vóór en één uur na
de doortocht van de renners. Aan
de Dienst voor Bruggen en Wegen
moeten de weggedeelten, die in
slechte staat zijn. gesignaleerd wor
den; het Ministerie van P.T.T., dat
voor de pers gemakkelijke verbin
dingen moet bezorgen, dient ver
wittigd; er moet gezorgd worden
voor de nodige vrijmaking van ben-
zine-contingenten. voor technische
uitrusting, voor ravitaillering, enz...
Drie maanden vóór het vertrek
der Ronde heeft Kolonel Beaupuis
reeds gans de Ronde van Frank
rijk gedaan... per auto. om de staat
der wegen na te gaan, om te on
derzoeken hoe het gesteld Is met
de bevoorradingsdienst, de huisves
ting en voornamelijk om de steden
te bepalen vaar iedere rit zal ein
digen. Hiervoor trad hij in verbin
ding met 8.000 burgemeesters en
ambtenaren. Bij deze onderhande-
lirgen maakt Kolonel Beaupuis alle
mogelijke dwaze tonelen mee. Som
mige burgemeesters dreigden zich
te zelfmoorden, toen ze vernamen
dat de Rondeniet langs hun
dorp of stad zou voorbij komen.
Ten slotte heeft hij misschien Rou-
baix boven Rijsel. Luik boven Brus
sel. Aix-lez-Bains boven Grenoble.
Lourdes boven Pau of Trouville be
ven Caen verkozen. Hij ontwierp
tijdens zijn rondreis misschien wel
nieuwe ritten. Dit alles brengt ech
ter mee dat hij de meest gehate
man uit gans de Ronde is. Hij
heeft echter de Ronde van Frank
rijk stevig verzekerd tegen misluk
king.
De karavaan is eindelijk de baan
op. Het zwaar gedeelte niet de her-
stelwagen, het reisgoed en enkele
inrichters is reeds voorop gereden
naar de stad der aankomst. Op een
afstand van één uur vóór het pelo
ton en geleid door een verantwoor
delijk karavaan-overste, rijdt een
bonte groep van publiciteitswagen,
die de voortreffelijke eigenschap
pen van een nieuwe soort zeep of
de ongeëvenaarde smaak van likeu
ren zus of zo langs de luidsprekers
verkondigen. Alle middelen zijn
goed om de aandacht te trekken.
De grote verplaatsing van een
menigte volk bij gelegenheid van
de doortocht der Ronden, biedt
uitstekende gelegenheden voor al
lerhande publiciteit. Deze wordt dan
ook zeer duur betaald. Voor een
firma die een voertuig wil inscha
kelen in de grote karavaan komt
dit op zo wat 300.000 Franse franks
te storten in de kas der inrichters.
Vermits echter het aantal plaatsen
in de karavaan beperkt is, heeft
men het soms tot een verbeten
strijd zien uitgroeien tussen fabri
kanten van sigarettenpapier en ver
kopers van insectendodende pro-
dukten; beter nog, het gaat er
soms per opbod waar met millioe-
nen gegoocheld wordt.
Achter dit luidruchtig peloton,
dat eerder op een bonte kermis
gelijkt, volgen de wagens van de
Pers. Ieder dagblad heeft er een
verslaggever, een fotograaf en een
telefoniste op af gezonden. Zij mo
gen echter niet op en af rijden
langs het peloton van renners en
zien dus in princiep helemaal niets
van de koers. Zij worden echter
regelmatig ingelicht door motocy-
clisten die over en weer rijden tus
sen het peloton en de persmannen.
Sommige bladen die zich op mo
derne leest geschoeid hebben, be
schikken over particuliere vliegtui
gen. die de koers volgen van uit de
lucht. In het jaar 1947 echter zijn
er twee van deze toestellen in de
Toumalet te pletter gestort enkele
ogenblikken vóór de doortocht dei-
renners.
Om de Pers te helpen wordt door
het Ministerie van P.T.T. een spe
ciale ploeg van bedienden ter be
schikking gesteld die de Ronde volgt
per spoor.
We komen zo ten slotte aan de
renners. Zij zijn verdeeld in ploe
gen van 12 man en omringd door
9 gemotoriseerde politiemannen. De
politiecommissaris van Parijs, Jac
quet, leidt deze ordedienst. Hij
moet de menigte beletten zijn fa
vorieten weg te drummen en de
onpopulaire renners af te ranselen.
Alzo bekeken heeft Commissaris
Jacquet alle kans zelf de tomaten
in ontvangst te mogen nemen.
Daarom heeft de leiding van de
Rondevoor hem een spc-ciale
verzekering afgesloten.
Iedere ploeg beschikt over een
technische leider, twee verzorgers,
twee mekaniekers en een commissa
ris voor de bewaking.
Gans dit gezelschap volgt het pe
loton tussen het licht reisgoed der
renners en de officiële wagens waar
geen enkele vrouw tenzij zij een
bepaalde functie uitoefent toe
gelaten is, in een vrachtwagen die
ter beschikking gesteld werd dooi
de inrichters: «l'Equipe» en «Le
Parisien Liberté
Tijdens de ronde van 1948 zorgde
ieder renner voor zijn eigen fiets
en zijn speciaal rennersbrcekje uit
vijf iagen stof, waarvan deze die
met de huid in aanraking kwam in
gemsleder om het wrijven van het
zadel te verzachten. De inrichter
leverde enkel de wisselstukken die
uitgekozen werden door Jean Gar
nault. Hij had hierbij nodig: 200
naar wielen. 3.000 kettingen. 2.000
tuben. 50 fietsen om te wisselen en
een ganse stapel pedalen, pompen,
bidon-hcuders. enz. Gelukkig dat
de tijd voorbij is dat de renners
aan hun fietsstuur een tromu met
caoutchouc-oeer als verwit tigings-
sein meesleurden.
Tot stichting van Jean Garnault
vertelt Anton in Magne dat hij tij
dens de Ronde van 1934 het vol
gende «verbruikte»: 28 renners-
broekjes, 13 paar kousen, 28 paar
sokjes, 12 paar speciale handschoe
nen en 4 brillen. Ieder heeft twee
rugzakjes. Het eerste krijgt hij bij
Woensdagnamiddag vergaderde het comiteit der B.W.B.
Waar Van Steenbergen aan deelname verzaakte, werd uiteinde
lijk volgend twaalftal vast aangeduid voor de Ronde van
Frankrijk:
OCKERS CONSTANT
COUVREUR HILAIRE
DEMULDER MARCEL
ROSSEEL ANDRE
VAN ENDE EDWARD
VERSCHUEREN MARCEL
BAEYENS ARMAND
DE HERTOGH ALOIS
DERYCKE GERMAIN
DECOCK ROGER
VAN STEENKISTE ALOIS
DE RIJCK ISIDOOR
het vertrek, het tweede halfkoers.
Er zitten sandwichen, suiker ea
fruit in. De metalen bidon die aan
het stuur is vastgemaakt is gevuld
met koffie of water. Maar het pu
bliek bevoorraadt zelf de renners
onderweg en met dusdanige goeda
wil dat het niet zelden gebeurt, dafc
men bij de aankomst crisissen van
buikloop vaststelt. Tussen de ren
ners en de officiële volgwagens
rijdt een wagen van het Rode
Kruis met verpleegsters die natuur
lijk vijandig staan tegenover de
sport; zij verstrekken de eerste zor
gen aan de gekwetsten. De mercu-
rochrome en het hydrophile-gaz be
wijzen vooral dienst bij het afda
len der cols waar het peloton zicht
hals over kop aan 80 km. per uur
naar beneden werpt.
De Ronde van Frankrijk kende
nooit dodelijke ongevallen, maar
door het onophoudend neerdalen
van bergen loopt een veteraan als
René Vietto heden met een ver
minkte arm, een gat in zijn sche
del, een metalen knie en met een
paar tenen minder. Het is de lij
densweg van vele kampioenen.
Ten slotte aan het einde van de
karavaan volgt een grote wagen die
tot taak heeft de renners op te pik
ken die opgeven. De Fransen noe
men hem «le camion balai».
Bestuurd door dezelfde specialis
ten die haar hebben ingericht,
wordt deze koers door dertien spe
ciale commissarissen gecontroleerd.
Deze zijn van verschillende natio
naliteit. Sommigen verplaatsen zich
tussen het peloton, een andere zit
op de wagen voor de opgevers, ten
slotte is er een die per moto volgt..
Natuurlijk is hij na enkele dagen
onvermijdelijk door de renners ge
kend maar hij gaat onverstoorbaar
voort met zijn geheimzinnige rol te
spelen. Het zijn drie speciale com
missarissen (een Italiaan, een Belg
en een Fransman) die de opperste
jury vormen. Deze jury komt sa
men voor het nemen van zeer ge
wichtige beslissingen. Duwen (hulp
gegeven door toeschouwers), onre
gelmatigheden bij de sprint en aan
de trui trekken, zijn zo wat de
meest verspreide inbreuken op het
reglement en tegen dewelke de
commissarissen moeten optreden.
Maar de meest kiese taak. omdat
geen enkel reglement haar om
schrijft, is deze van Jacquet God
det. die met zijn rode vlag en met
veel diplomatie de ronde leidt. Weg
gezonken in een speciale zetel die
in zijn wagen werd aangebracht,
vermoeid en ellendig moet hij al
tijd in een paar ogenblikken tijds
de meest ernstige betwistingen op
lossen en standvastig de lijst der
verschillende posities in zijn hoofd
hebben. Hij moet trachten inciden
ten te vermijden, zoals bv. in 1937
toen een al te pro-Franse houding
van het publiek meebracht dafc
gans de Belgische pleeg opgaf.
De begroting van de Ronde be
nadert de 150 millioen (Franse
frank natuurlijk). Van waar die
millioenen komen? Van de bijdra
gen der steden waar de ritten ein
digen of waar de Ronde maar een
voudig voorbijkomt, van de inrich
tende bladen, van de ontvangsten
bij de aankomsten, bijzonder bij
aankomst op velodroom, en ten
slotte van de publiciteit.
Maar de Ronde van Frankrijk is
een zeer renderende zaak. Alhoewel
iedere ploeg van renners en hun
personeel een millioen kost van
onderhoud, is de kas der inrichters
op het einde van de maand toch
nooit leeg. De renners verdienen
minder met de officiële prijzen en
de dageliikse vergoeding dan met
de premiën. De grote verdienste
ligt voor hen in de menigvuldige
contracten die hen in eigen land
of elders in Europa aangeboden
worden ten gevolge van hun ver
richtingen in de Ronde. De over
winnaar van 1947, Robic, verdiende
658.960 fr. in de Rónde en meer
dan één millioen op de piste. Vietto
streek 97.000 fr. aan premiën op.
Bourlon. die tijdens de rit Carcas-
sonne-Luchon alleen op kop was,
mocht voor 85.000 fr. plaatsel"ke
premiën in ontvangst nemen. Tij
dens diezelfde Ronde van 1947 deed
de laatst gerangschikt, de Zwitser
Wellemann. gans de Ronde voor
5.200 fr., De Gribaldv (46-) won
7.000 fr. en Audier (51e) 8.000 fr.
Gemiddeld wint een renner van 30
naar 60.000 fr.
Benevens deze winsten, bestaan
er min of meer geheimzinnige af
spraken die het de renner mogelijk
maken ofwel een rit ofwel een.
check te winnen. De meest ophef
makende combine was deze die
het in 1947 aan Robic mogelijk
maakte de gele trui te veroveren
tijdens de laatste rit Caen-Parijs.
De Italiaan Brambilla had de lei
ding bij de algemene rangschikking.
Robic (ploeg van het Westen) liep
weg met twee renners van de Fran
se ploeg, Tesseire en Fachleifcrer.
Fachleitner had zijn kans van te
winnen. Robic stelde hem 100.000
frank voor. Fachleitner aanvaardde
terwijl in het peloton de ploegma
ten van Robic andere renners uit
kochten om hen te beletten de Ita
lianen terug op hun kopmannen te
trekken. Fachleidde de kleine
Bretoen naar de overwinning. In
het vuur van de strijd wordt een
dergelijk kontrakt mondeling gete
kend. Er is geen voorgaande dafc
een renner dit niet zou geëerbiedigd
hebben.
Mysteries der Franse Ronde
