De 24eIjzerbedevaart vonc de luister der grote dager terug Buim 88 duizend bedevaarders zwoeren Viaanderej EINDELIJK! Figuren uit de Petroleumoorlog trouw rend bet graf der Uzerbelden te Biksmuid Jonge moeder geëlectrocuteerd te Veurne Op slag gedood terwijl zij de was deed Folkloristische Bloemenstoet te Koksijde KATHOLIEK WEEKBLAD VOOR POPERINGE-IEPER-WERVIK EN OMSTREKEN ZATERDAG Bladzijden PRIJS 3 Frank AUGUSTUS 1951 ONZE 3 UITGAVEN BUITENLANDS OVERZICHT De eerste paal voor de nieuwe Uzertoren plechtig ingeheid Zij laat drie kleine weesjes na SL0W ZUIO-SUVIE j*l- FRANKR. •Parijs op Zondag 26 Oogst 1951 Abadan HOOFDBUREEL en REDACTIE Poperinge Gasthuisstr. 19. Tel. 9 - Postcheckr. 47.63.60. PLAATSELIJKE BURELEN: leper: P. BRAS-DEKLERCK de Stuersstraat 4. - Tel. 445 Nieuwpoort: Drukkerij DUMON, Marktstr. Roeselare: J. VERRIEST-DE Z EURE St-Alfonsusstr. 12. - Tel. 1523. Veurne: M. D'HERT, Noordstraat 14. POSTABONNEMENT 1951: België (tot einde 1951) 53 fr. Belgisch Congo 4 fr. p. week Frankrijk Holland 4fr. p. week Anderelanden 5fr. p. week Verantwoordelijke Uitgever: J. Saneert, Gaethuieetraat 19, Poperinge. POPEKINGE en IEPER (met Wervik en randgemeenten), ROESELARE (met Izegem-Menen en randgemeenten). KUSTSTREEK (Veurne-Nieuwpoort-Dlksmuide en randgemeenten) Aangesloten bij het Verbond der Belgische Periodieke Pers. 3!®5S>Hi0 wenden dat onze scholen minder waardig waren op wetenschappelijk gebied. Het was tot nog toe abso luut geen waar, al moest het er on vermijdelijk van komen. Thans wordt het meer nog dan vroeger werkelijkheid dat alleen bij ons het onderwijs volledig zal zijn; degelijk in alle vakken, omdat wij naast de materiële mogelijkheden en de we tenschappelijke bekwaamheid ook beschikken over de ongeëvenaarde toewijding van onze leerkrachten die in hun geloof de moed putten zich helemaal aan onze kinderen te geven, en een vaste opvoeding ver zekeren, geschraagd door een le vensbeschouwing die alleen vermag aan het leven een doel en een bete kenis te geven. Nu zijn we vrij! De kogel is door de kerk. Rechtvaardigheid is ge schied maar bovendien: de toe komst van onze jeugd en gans ons Volk is beveiligd. Zondag laatst stond gans Vlaan deren eendrachtig rond het monu ment van onze IJzerhelden ge schaard. We hebben er gezworen trouw te zullen zijn aan hun le vensprogramma: Alles voor Vlaan deren en Vlaanderen voor Kris- tus». De strijd om de grootheid van ons Volk is niet beëindigd. Diegene die tegen ons staan, haatdragers van al Wat kristen is en Vlaams, zullen met vereende krachten schudden aan onze eenheid en ons bekampen. Alleen in de eensgezin de trouw aan de kristelijke politiek die thans een doorslaand bewijs ge leverd heeft van volksverbonden heid en kracht, zullen we stand houden. En slechts wanneer we hardnekkig op ons stuk blijven, ons steeds meer inspannend voor de grootheid van ons vrij middelbaar onderwijs door geen duimbreed toe te geven, zullen wij zonder blikken of blozen al de volgende jaren nog naar de IJzertoren mogen bedeva ren en voor de Vlaamse helden ge tuigen: wij deden lijk U, ONZE PLICHT. Kwapenninck. mmmmmmmmmmmmsprnmimm Het komt ons nu voor dat het voor een ruim deel ter béinvloc- \'y v van Hidië kan zijn. dat Mos- WÊÊWml 3h> i hou besloten heeft aan de con- MÊmmmWf"jerentie deel te nemen «IIP n&j Komt indië niet. dan zal Moskou XiÊmm. triomferen en zeggen: uw vredes- WmËÊ, lltejf verdrag is niks waard, want de IllplÉ&Baga. 11*^ twee grote Aziatische Staten ivil- |||||1|J len er niet van hebben. Komt Mm0È%- Indië wel, dan vrezen wij dat het lllllllpw JÊÈ S 1W■"fvst zal weigeren tc kiezen tussen Ame- WMmLml'' S' ffc Wm ,rika en Rusland en dat het zich MP'TT ,'M, Wi zal terugtrekken. WËËt* J* ff - Heeft dat allemaal zeer veel be- 1 WÊ tekenis? Wmmt Jkv'vv Wel, het is te zien hoe men het mmmsê:. Jg*®: bekijkt. f J|||<fe Dit vredesverdrag moet niet nood- zakelijk een volledige regeling zijn §tó§3l van de Oost-Aziatische problemen. y Het kan ook eenvoudig weg liet f i" 'jëlpll j oplossen zijn van een oorlogstoe- sfaud die nog steeds tussen Japan en een aantal Staten bestaat Ijptf, i Willen enige daarvan een einde llflr"1 aan juridische toestand stél- i .mw X Wimm ien en andere niet, tot daar toe. Sluiten Amerika en enkele andere HEER FOSTER DULLES landen een vredesverdrag met Ja de Amerikaanse staatsman die na rian tegen de wil van Rusland in. veel onderhandelingen met Japan kan m.en nog zeggen dat die Engeland en Frankrijk, het vredes toestand niet zo verschillend zou verdrag voor Japan opstelde da zijn van die in de Balkunlanden, thans te San Francisco ter goed- waar er wel een algemeen vredes- keuring zal worden voorgelegd. verdrag ondertekend werd. maar waar men zich aan de bevalingen van dat vredesverdrag hoegenaamd niet stoort onder de hoae be scherming van het Kremlin) en waar men ten slotte alleen in vrede wil leven met de Sovjet-Unie Het ware dus zo slecht niet dat Amerika voet bij stek hield en het ontworpen vredesverdrag doorzette Anders komt er trouwens nooit een INDIE TUSSEN OOST EN WEST Die kwestie van het vredesver drag met Japan, lijkt ons echter een goede gelegenheid om even de aandacht te vragen voor Indië dat. naast China, de twgede groot macht is van het Aziatisch con tinent. (Zie vervolg blz. 2.) MOSKOU KOMT TOCH Terwijl te Berlijn een kleine blocus opnieuw aan gang is; ter- ivijl de petroleum van Iran nog steeds in het vuur ligt en terwijl men te Kaesong nog steeds over en weer geslingerd wordt tussen in cidenten en lastige vergaderingen van subcommissies, op dat ogen blik wordt zoals wij verleden week schreven te San Francisco de zaal in gereedheid gébracht waar over het vredesverdrag met Japan zal beraadslaagd ivorden Wanneeer wij verleden week schreven dat de man die voor de materiële uitrusting moest zorgen blijkbaar in de penarie zat, omdat hij niet wist hoeveel stoelen hij rond de tafel moest schuiven, dan heeft hij toch, spoedig daarna een gedeeltelijk antwoord gekregen: Moskou liet na weken stilzwijgen plots toeten dat het aan de con ferentie zou deelnemen. Wij hadden die mogelijkheid in onze vorige kroniek voorzien, zeg gende dat het best mogelijk was dat het Kremlin zich zou laten vertegenwoordigen al was het maar om herrie te maken door zich te gen het afsluiten van het verdrag te verzetten. Toen het nieuws bekend was ge maakt, heette het dat de Ameri kaanse politieke kringen verwon derd en perplex waren. Wij gelo ven eerder dat ze verveeld zaten. Niemand immers gelooft dat Mos kou zal te vinden zijn voor het vredesverdrag dat door John For- ster Dulles in verstandhouding met Londen en Parijs werd op gemaakt. Japan ligt te totaal in 'de Amerikaanse machts- en in vloedsfeer opdat Rusland niet alle denkbare hindernissen op de weg volksvertegenwoordigers en senate ren, onder wie de heren Vander berghe, Piers, Bertrand, Develte Robyns, Lefere, Maes, Delwaid Dupont. De Clerek, Scheere, Vei lacht, Desaegher, Verbist, Fery: Bouweraerts, Leemans, Sobry, Cu; ters, Van Peteghem, Gabriël e Eeckman. Te 11 uur klinkt het altaarbelle tje schuchter door de luidspreker In nomine Patris..., zo bidt Z. E. 1 Vicaris Generaal Quaegebeur, d de H. Mis aanvangt, opgedrage voor de gesneuvelde IJzerhelde Het is stil over de vlakte, terwi meer dan 80 duizend vrome bede vaarders op de nat doorweek grond neerknielen wanneer c blanke hostie tussen het puin oi geheven wordt als een eeuwig te ken van liefde en vrede. De Psalm van Rodenbach wort na de Mis gezongen door de soli A. Peeters. Dhr J. Plateau gee vervolgens lezing van de oproe tot kalmte en rust door het Bed vaartcomité tot de aanwezigen g richt. Op tekst van Dirk Vansin draagt de voorzegger, Hein N: ckaerts, vervolgens de bindteksta voor, die de verdere plechtighe tot een geheel zullen aaneenschs kelen. Zijn wekroep tot het vol dat zich zelf niet verloochent, di trouw blijft aan zijn leuze Allj voor Vlaanderen. Vlaanderen vol Krist us en dat durft neen zei gen aan vreemde gedachtenstr? mingen die een door eeuwen krij tendom gevormd geweten willen on; vormen en heropvoeden naar hu wet van hoogmoed en haat, wor^ eenstemmig beantwoord door ef krachtig «O Kruise den Vlaming, De muzikale omlijsting der zanij uitvoering wordt geleid door Renaj Veremans. DE JEUGD TREEDT AAN Aan een vertegenwoordiger va de jeugd komt de eer toe hier eerj het woord te voeren. Het is En Van Herzele die, namens de jeug| hulde brengt aan de Vlaamse g< sneuvelden, die vielen voor de vrij heid van het vaderland en vo< de rechten van Vlaanderen. De werkelijkheidszin heeft mé vat op ons gekregen, maar wij li den vooral gebrek aan offervaa digheid, wij missen de trouw de kracht die onze doden bezie den «Waar blijven onze intellectuele die eens studentenleiders ware: Waar de studentengeneratie. d eens de eed heeft afgelegd? O: verwijt men gemis aan strijdlu; doch wat vermogen wij als slech zo weinig intellectuelen en leide de moed hebben om de waarhe: te zeggen en vooral om daden i te stemmen op deze waarheid? Helaas vervolgt spreker, ve eden werden even gemakkelijk ve geten als gemakkelijk gezworen Dhr Van Herzele roept de aai wezige jeugd op geen halfheid me< te aanvaarden en zelf eensgezir aan de arbeid te gaan op de voo: name actiepunten. Hij besluit mi de bede: «Vlaamse strijders van c IJzer, moge uw geest onze kracl zijn ZIJ WAREN GEEN VERRADER Tergende motregen valt op d ogenblik neer. Hier en daar vei schijnt een regenscherm, regei mantels worden over de schoude: gelegd. Iedereen blijft echter kal: op de weide. Na enkele minute klaart de hemel terug op. (Zie vervolg blz. 1 naar een vredesverdrag zou op richten. Waren zij niet naar San Fran cisco gekomen, dan zou het wel een enigszins eenzijdig vredesver drag geweest zijn, maar de wereld zou er een goede en kalme indruk hebben van meegedragen. Nu zal dat moeilijker gaan, Amerika heeft wel aangekondigd dat er geen spraak zal van zijn het ontworpen vredesverdrag te la ten discussiëren, maar dat da conferentie te San Francisco alleen bijeengeroepen werd om te tekenen of niet te tekenen. Wij kunnen ons moeilijk voor stellen dat Amerika de indruk zdl willen wekken een pax Ameri cana op te dringen. En drijft men het wel zover, dan is er nog altijd de gelegenheid om vóór dat men zijn handtekening zet of weigert, een verklaring af te leggen waar om men zus of zo handelt. De grote moeilijkheid van de Russische aanwezigheid op de con ferentie ligt echter niet zozeer in mogelijk kabaal maar in de terug slag en de invloed ervan op de landen van het verre Oosten, en voornamelijk* op Indië. Inderdaad: hoe men het draaie of kere, het vredesverdrag met Japan is wel gedeeltelijk een nieu we normalisering van de betrek king tussen gewezen vijanden, maar ook gedeeltelijk een voornaam ele ment van de orde, de organisatie en de machtsverhoudingen in Oost- Azië. Welnu, één zaak is al zeker: China, dat tien jaar in oorlog ge weest is met Japan zal niet op de conferentie vertegenwoordigd zijn, noch door Mao Tse Tung, noch door Tsjang Kat Tsjek. Zoals we verder verleden week ook aanstip ten is het nog niet uitgemaakt o' Indië aan de conferentie zal deel nemen. Müar als én Indië én China afwezig zijn, welke waarde kan dan gehecht worden aan de regeling met Japan? Telkens een vliegtuig uit Meisbroek naar Kongo vertrekt, zijn er kloos terzusters-missionarissen onder de passagiers, die aan familie en land vaarwel zeggen om in het missiegebied de volle inzet te doen van al hun krachten, ten dienste van de kristelijke beschaving. Zelfs tijdens de reis stellen zij zich belangloos ten dienste van de passagiers. De tweede Zuster op de foto houdt het kindje van een koloniaal op de arm, dat mede de grote reis doet. De Oosterse rust van het oude Perzië, dat thans ook luistert naar de moderne benaming van Iran, is brutaal verstoord geworden door de petroleumkwestie. Sedert de tijd dat de Engelsman d'Arcy zijn concessie voor 70 jaren lange exploitatie ontving van een Shah, die genoeg had aan rozengeur en een gezellig leventje, is het eigenlijk nooit meer rustig geweest in dit sprookjesland. Teheran met zijn prachtige paleizen en rozentuinen ligt wel een duizend kilometers van het naar petroleum ruikende Zuiden en er is schier niemand die van uit de hoofdstad ooit het duistere Abadan bezocht. Maar de zwarte aardolie heeft nu een maal een pikante geldgeur, die reeds jaren lang de reukorganen der Iraanse leiders prikkelt, en ook deze van mensen buiten Iran, bij zoverre dat er nu, gelukkig nog zonder bloedvergieten, duchtig ge streden wordt om het kostbare bezit. Hier volgen dan een paar schetsen over Oosterse figuren die een grote rol spelen In deze strijd. MOHAMMED MOSSADEGH Mohammed, wat betekent de ge- l prezene, is een voornaam die elk Jlr«L '?2ïlsl vooraanstaand Oosterling graag Jp/# draagt, hij herinnert aan de stich- '*HBr ter van hun godsdienst. De naam Jmf IMfi Mossadegh werd aan deze Moham- -mit fill™ med, waarover wij het hier heb- /i ben, geschonken toen hij pas 15 jaar j 14a8mi s$|ɧ|| oud was. Het is geen familienaam ëwlSLlStö&sm WP doch wel een eretitel die hij kreeg m 'w I® van de Shah zelf en die betekent: li®?/!, «Hij die geadeld is omdat hij het J|f|| Mossadagh werd geboren rond PilL 1870. zijn moeder was de mooie J-f< prinses Najmos, nicht van de Shah. Van die geboortedatum schijnt nie- rP ma; d het Lino tc weten want se- dert het jaar 1942 viert Mossadegh ieder jaar zijn 69° verjaardag om yv x ta de eenvoudige reden dat de Iraan- se grondwet de 70-jarigen als on- ,4 l verkiesbaar aanziet en hen dus --s uit het politiek leven sluit. J§ De jonge Mohammed was de v hoop van Perzië, tot zijn vijftiende jaar bestond zijn enige bezigheid in het jagen van gazellen op het HR MOSSADEGH v JKyws\ ff*- ide Iraanse premier, die de nationa- P-J-Jl iisatie der petrolcumproductie in VJ-' Iran met alle kracht doorvoeren wil. derwisjen leerde hij de kunst een zekere graad van gevoelloosheid te bereiken, door uren en uren lang naar een zelfde punt te staren, dit deed hem in slapenloze nachten zijn pijnen vergeten. Iran kende op dat ogenblik geen bepaalde politieke partijen, ieder politiek man verzorgde er zijn eigen publiciteit en kandidatuur. Mossa degh had bij deze traditie aange sloten. Intussen had zich, op het einde der 19i eeuw, het petroleumdrama in het Zuiden van het land vol trokken. Voor de Shah was het persoonlijk een goede zaak geweest. In 1934 kreeg Mossadegh van een Berlijns specialist de weinig be moedigende uitspraak te horen dat zijn ongeneeslijke kwaal hem hoog stens nog twee jaren te leven liet. Intussen had de Shah met wan trouwen zijn buitenlandse reizen gade geslagen en achtte zijn po litieke overtuiging te zeer door spekt met nationalistische tenden- zen. Bij zijn terugkeer te Teheran einde 1934. werd Mossadegh zonder plichtplegingen door de politie op gepikt en in een ondergrondse cel der politieke gevangenis opgeslo- i ten. Gedurende vier jaar en half 1 leefde hij er van een karig brood- rantsoen en werd hem zelfs het gebruik van geneesmiddelen ont zegd. I Juist vóór zijn gevangenschap was hij voor de tweede maal in het huwelijk getreden, zijn jonge vrouw was pas 17 jaar oud en werd spoe dig ongeneesbaar ziek ten gevolge van doorstane angst om haar man. Zij verblijft thans nog in een Zwit- sers Sanatorium. Mossadegh wordt als een trane- rig man afgeschilderd die om een niemendal in een huilpartij los barst. Maar het is terzelfdertijd deze zieke man die, gesterkt en op gezweept door een godsdienstig fanatisme, de kop heeft durven oprichten tegen Engeland, door de nationalisering der petroleumin dustrie. (Zie vervolg blz. 6.) Het slachtoffer Esther Dewulf, Toen wij Dinsdag namiddag rond 16.45 u. Uit de richting Kok- sijde naar Veurne kwamen, aan het punt waar de nieuwe baan naar Koksijde op de Pannesteenweg uit komt, wees een ongewone drukte erop dat er zich een of ander onge val had voorgedaan. Wij bemerkten een priester die haastig de herberg De Halve Maan», gelegen langs de Panne steenweg 59, binnentrad. Ook de politie was ter plaatse aanwezig. Spoedig vernamen wij dan ook welk verschrikkelijk ongeval zich hier had voorgedaan. De vrouw Esther Dewulf. gebo ren te Brugge op 1 April 1924, echt genote Albert Gaytant, was alleen thuis met een 7-jarig kindje dat ziek te bed lag. Haar man was af wezig, samen met de twee overige kinderen, respectievelijk 4 en 1 jaar oud. Op de koer der herberg was de vrouw bezig met de was te doen. De wasmachine had zij buiten gezet en daar de stroomdraad van de motor te kort was om het stopkontakt in de keuken te bereiken, had zij er een verlengsel tussen gestoken. Het bleek echter dat de isolerende ebo niet van een der stekkers gebroken was. Plots moet de vrouw, vermoede lijk bij het in of uitschakelen van het verlengstuk, aan het blote ko per der geleiding geraakt hebben Zij slaakte een luide gil en viel ter. gronde. Het 7-jarig bedlegerig kindje kwam daarop naar buiten en vond zijn moeder roerloos uitgestrekt ten gronde. Het kind liep om hulp bij een gebuurvrouw: Simonne, ge mort eens komen, er is iets ge beurd met moeder Deze gebuurvrouw, vrouw De- burggraeve, had ook de gil gehoord, ENGELAND' Lomten domein van zijn grootoom, de ge vreesde Shah Nahr-ed-Din waar van zijn vader minister van Finan ciën was. Nauwelijks had hij zijn eretitel, Mossadegh, gekregen of in 1888 stelde hij zich overmoedig aan het hoofd van een revolutie die het be staande regiem moest omverwer pen. Hij kon zijn vel redden doch moest als banneling de wijk nemen naar Europa. Zijn vrouw en 2 kin deren bleven te Teheran achter. Te Parijs, in de rue des Sainte Pères, huurde hij een kamertje en betaalde er 1 frank per maand voor. Niettegenstaande zijn vrouw hem een kleine toelage wist te be zorgen leed hij veel ontbering. Zijn heimwee en zijn ellendig bestaan verdoezelde hij door hardnekkig te studeren en zich de lessen te nutte te maken die hij volgde aan de Sorbonne. Na vier jaar ballingschap was de politieke storm in zijn vader land geluwd en kreeg Mossadegh toelating naar zijn land terug te komen. Verstandelijk was hij zeer ontwikkeld doch lichamelijk alleen nog een wrak, gekweld door maag zweren, die hem als een ongenees lijke kwaal gans zijn verder leven zouden bijwijven. Van de Oosterse Berlijn I J DUITSLAND* Wsmtau ussn Polen v S|É:f •«sMl tsj•-<- IÉr Bogtopesl jf 1 V, HONGAR'JE WEMENlë B'Wuto u. BoekareV >0RT/ SPANJE Madrid /BULGARUE TURK'JE iGRIEKENJ A.FR I KA Op bovenstaande kaart kan men zich 'n beeld vormen der opper vlakte van het rijke petroleumlan d in vergelijking met Europa. Bij na gans Frankrijk, een groot gedeelte van Duitsland en gans Italië zijn er op deze kaart mede bedekt. Deze kaart toont eveneens hoe het Zuidelijk gedeelte, van Abadan tot Djask, dat het petrolcumgebied vormt, zeer ver verwijderd ligt, van de hoofdstad Téliéran, die in het Noorden gelegen is.

HISTORISCHE KRANTEN

Het Wekelijks Nieuws (1946-1990) | 1951 | | pagina 1