VOOR POPERINGE EN IEPER
12
22
Onze plicht
en onze plaats
Om betere tijden
te bekomen
Dodelijke ontploffing op botelkamer
te le Panne
Westvlaamse Electriciteitsproblemi
"wiEiÊmir
De Nationale Studiedagen van de
Christen Middenstand te Oostende
Een nieuwe Westvlaamse
Monseigneur
Minister De Boodt op bezoek te Proven
Naar de oplossing
KATHOLIEK WEEKBLAD VOOR POPERINGE-IEPER-WERVIK EN OMSTREKEN
ONZE 3 UITGAVEN:
Bladzijden
PRIJS
3 Frank
ZATERDA
SEPTEMBE
1951
Z. H. de Paus zet de
geüovigen aan met ijver
het rozenhoedje
te bidden
DE JAARBEURS VAN
MIDDEN-VLAANDEREN
TE ROESELARE
BUITENLANDS OVERZICHT
12-Jarige Franse viligiatuurknaap slachtoffer
van zijn onvoorzichtigheid
Scheidingslijs? fusses? Middenstand
en Greet-ICapifaal wercif getrokken
De Middenstanders moeten over meer politieke medezegge
schap beschikken
Z.E.H. Kanunnik Brys tot geheim Kamerheer
van Z. H. de Paus benoemd
HOOFDBUREEL en REDACTIE;
Poperinge Gasthuisstr. 19.
Tel. 9 - Postcheckr. 47.63.60.
PLAATSELIJKE BURELEN:
leper:
P. BRAS-DEKLERCK
de Stuersstraat 4. - Tel. 445.
Nieuwpoort:
Drukkerij DUMON, Marktstr.
Roeselare:
J. VERRIEST-DEZEURE
St-Alfonsusstr. 12. - Tel. 1523.
Veurne:
M. D'HERT, Noordstraat 14.
Aangesloten tij het Verbond der
Belgische Periodieke Pers.
HET WEKELIJKS
POPERINGE en IEPER (met Wervik én randgemeenten).
ROESELARE (met Izegem-Menen en randgemeenten).
KUSTSTREEK (Veurne-Nieuwpoort-Diksmuide en randgemeenten).
47» JAAR
Nr
POSTABONNEMENT 1951:
België (tot einde 1951, 41 1
Belgisch Congo 4fr. p. wei
Frankrijk Holland 4fr. p. wei
Anderelanden 6fr. p. wei
Verantwoordelijke Uitgever:
J. Samen, Gasthuisstraat 19, Poperin)
smm
ER is iets gebeurd in
Frankrijk.
De Kamer heeft een
subsidie gestemd voor het
vrij onderwijs.
Er is geen reden om
triomf te roepen, want de wet moet
nog in tweede lezing worden aan
genomen en wie weet welke rege
ring Frankrijk dan hebben zal.
Nu reeds was Pleven verplicht
van die wetgeen regeringszaak
te maken zodat de ministers naar
overtuiging of naar willekeur voor
of tégen mochten stemmen.
En toch is het een gebeurtenis.
Het is nu bewezen dat er in de
Franse Kamer een meerderheid is
van mensen die het redelijk en
rechtveerdig vinden dat de ouders
zelf nog iets te zeggen hebben waar
het gaat om de opvoeding en het
onderwijs van hun eigen kinderen.
De Staat meende dat net zijn
plicht was de ouders te verplichten
hun kindexs naar school te sturen.
Dan moest hij aan de ouders de ge
legenheid en de mogelijkheid geven
zelf de keus van de school en van
het onderwijs te kunnen doen.
Het zal U echter niet verwonde
ren dat de grootste vijanden de
geweldigste tegenstrevers van die
subsidie precies die mensen waren
die dag in dag uit beweren dat zij
de belangen dienen van de arbei
ders en van de dutsen. Communis
ten en Socialisten verwekten storm,
gloeiden van gramschap. De Socia
listen, die deelnemen aan de rege
ring, verklaarden dat zij in geen
regering meer zouden treden die
niet die anti-leke wetten zou kel
deren. Onder de Radikaal-Socialis-
ten, die vroeger de grote vijanden
waren van het vrij onderwijs, wer
den er reeds gevonden die begrip
toonden voor het recht der ouders.
Onder de Communisten en Socia
listen geen enkele. Vrijheid heeft
voor die mensen al een zeer vreem
de betekenis gekregen.
Toch is er dus iets gebeurd in
Frankrijk.
Zondag 30 September zal er ook
Iets gebeuren bij ons.
Die dag immers grote betoging en
grote redevoeringen!
Ge weet w:l... van de vrienden
van het neutraal onderwijs. Ze
hebben zelfs de bombardon gebla
zen: de verdedigers van de... Natio
nale School.
Nationaal-Socialistisch? of Com
munistisch of wat?
Heeft het Communisme in Frank
rijk zijn macht niet te danken aan
de... onderwijzers, aan de Commu
nistische onderwijzers, die voor de
oorlog 1940 zeer talrijk waren in
de... Nationale Scholen?
Ik begrijp het wel: men wil van
de neutrale scholen echte Staats
scholen maken, waar, bij een even
tuele meerderheid van Socialisten,
het Socialisme zou worden aan
geleerd, zoals nu in alle scholen
achter het ijzeren gordijn de leer
van... Stalin de wetenschap is, die
de kinderen moet worden inge
pompt of ingestampt.
En Zondag zullen we, uit de mond
van Mr Missiaen en andere «neu
trale gloriesvernemen kunnen
hoe, tegenover de aanmatigheid
van de Kerk die niets dan... domme
kinkels uit haar scholen laat weg
vliegen, de neutrale school het licht
laat schijnen in de duisternis. Wie
Immers uit de vrije scholen komt is
toch maar een... domper! Voor die
heren is ootmoedigheid immers
een... hoofdzonde of nog erger.
t Zou eigenlijk dwaasheid zijn
toekomende week terug te keren op
die betoging en vooral op de wijs
heid die daar zal worden verkocht.
Jaar na jaar Immers herhalen de
woordvoerders van het neutra
lisme» zich zelf, spreken over ver
draagzaamheid, over vrijheid en
vaderlandsliefde en duwen de ver
draagzaamheid, de vrijheid en de
ware vaderlandsliefde... kapot!
Eerst en vooral over de jeugd in
onze tijd. De oorlog heeft geweldige
invloed uitgeoefend op de jeugd. Er
is niet alleen algemene verwildering
ingetreden, maar er zat zoveel le
lijks aan de oorlog dat ai wat
schoon, wat edel en hoog is bij de
jeugd te loor ging. Daar heeft de
jeugd geen schuld aan. dat is een...
besmetting en hier ligt de grote
taak voor de leerkrachten, die be
smetting weg te werken. Die... ont
smetting vraagt toewijding en edel
moedigheid.
Hoe dikwijls hebben wij zelf niet
geklaagd over de jeugd, over die
kinderen die inderdaad zo weinig
schone dingen hebben gezien, zo
veel ruwheid, zoveel zelfzucht haat
en nijd. Voed me dan die jeugd op!
Alleen toewijding, grootmoedigheid,
edelmoedigheid kan genezing bren
gen.
Dan raakte de Paus een ander
punt aan: overal woedt de strijd
tegen Gods Kerk en in de eerste
plaats in die landen waar een le
vende afgod, Stalin of hoe hij ook
moge genoemd worden, God zelf
vervangt. Daarom dan ook vroeg de
Paus dat leerkrachten en ouders
hun plicht begrijpen zouden. In die
strijd hebben wij allen onze...
strijdplaats.
Zo sprak de Paus.
Wat zouden wij ervan denken?
Van uit Rome bekijkt de Paus de
hele wereld; wij bezien de dingen
van uit ons klein hoekje aan de
Noordzee, maar luisteren met eer
bied naar de stem uit Rome Dan
komen ook wij tot het besluit dat
de strijd om de school in ons land,
dezelfde strijd is in ons klein hoek
je aan de zee, als de strijd die voor
al achter het ijzeren gordijn wordt
gevoerd, de strijd tegen God, de
strijd van het materialisme tegen
alles wat nog geest en geestelijk is.
Velen van diegenen die op "0 Sep
tember te Brussel zullen betogen en
luisteren zijn zich misschien daar
van niet bewust, 't Wordt dan meer
dan tijd dat ook ieder van ons zijn
plicht begrijpe en zijn plaats in-
neme in die strijd.
PÉ VLAMYNCK.
Nieuwe encycliek aan bisschoppen
van gehele wereld
Z. H. de Paus heeft aan de bis
schoppen van de gehele wereld een
nieuwe encycliek gezonden waarin
hij hen vraagt de gelovigen aan te
zetten, gedurende de maand Octo
ber met hernieuwde ijver het ro
zenhoedje te bidden om, met de
voorspraak van de H. Maagd, van
de Heer betere tijden te bekomen.
De Paus herinnert er aan dat hij
gedurende zijn gehele pontificaat
voortdurend de bijstand van de H.
Maagd Maria heeft afgesmeekt, en
Hij raadt de gelovigen aan, de H.
Moeder Gods in hun gebeden te
vragen dat weder een ware vrede,
steunend op de rechtvaardigheid,
moge heersen voor de enkelingen,
de gezinnen, de volken en de na
ties
Pius XII spoort de gelovigen er
eveneens toe aan, te bidden voor
al degenen, die lijden, inzonderheid
voor de gevangenen onder wie zich
zoveel leden van de geestelijkheid
bevinden, die voor hun trouw aan
de Kerk vervolgd worden.
Op Zaterdag 29 September te 15
uur gaat de officiële openings
plechtigheid door van de 2' Jaar
beurs van Midden-Vlaanderen te
Roeselare in de Foorhalle, Brugge-
steenweg 227.
Vanaf 17 uur worden dan de ge
wone bezoekers toegelaten.
Op de gewone dagen is de Jaar
beurs open van 14 tot 21 uur. De
Zondagen van 10 tot 21 uur. Er is
een speciale autobusdienst ingelegd
van de statie over de Grote Markt
naar de Foorhalle, om het half uur;
de Zondag om de 20 minuten. Wij
nodigen U allen uit deze enige
Jaarbeurs te komen bezoeken.
'n nieuwe poging met Vier
de
DE HR SCHUMAN
Franse Minister van Buiten-
Er was nog iemand die handelde
over onderwij- en opvoeding. Niet
langer dan verleden week sprak
Paus Pius XII tot een groep leraars,
onderwijzers en onderwijzeressen,
die in bedevaart naar Rome gingen
en op het Vatikaan in audiëntie
werden ontvangen.
Voor die leerkrachten handelde
de Paus over het modern vraagstuk
van school en opvoeding. De Paus
wees vooral op twee zeer belangrij
ke punten.
Sedert begin September had de
Familie Verbeek, afkomstig uit
Wasquehal, Noord-Frankrijk, en
bestaande uit vader, moeder en vier
kinderen, haar intrek genomen in
een appartement gelegen in de
achtergebouwen van het Pension
Marie-José, in de Nieuwpoortlaan,
teneinde een maand rustig verlof
door te brengen aan zee.
Zondagnamiddag werd gezellig in
familie een ritje gemaakt in
quisse-taxwaardoor rond 6 u.
thuis gekomen werd. De twee oud
ste kinderen, de 12-jarige Paul en
zijn li-jarig zusje vroegen nog een
half uurtje te mogen spelen in de
duinen, wat hun toegestaan werd.
Bij thuiskomst werd samen het
avondmaal genomen, waarna Paul,
tegen de gewoonte in. vroeg naar
bed te mogen gaan. Denkende dat
hij oververmoeid was, werd dit hem
toegestaan en bracht moeder hem.
na een goede nacht gewenst te
hebben, in zijn bed.
De ouders met hun drie kinde
ren bleven nog wat napraten in de
keuken. Plots hoorden zij een ge
weldige ontploffing, komende uit
Volgens de jaarlijkse demogra-
phische statistieken van de U.N.O.
telt de wereld thans 2 milliard 378
millioen bewoners, wat een ver
meerdering betekent met 554 mil
lioen bewoners tegen 1920.
Zij zijn als volgt verdeeld over
de werelddelen: Afrika 198 millioen,
Amerika 321 millioen, Azië 1.254
millioen, Europa 593 millioen en
Oceanië 12 millioen.
De Katholieke Kerk telt thans
400 millioen gelovigen, of 1/6 van
de wereldbevolking.
de richting van de slaapkamer
van hun jongen. Deze ontploffing
was zo hevig dat zij zelfs ver in de
straat waargenomen werd. Na van
de eerste ontsteltenis bekomen te
zijn, sprong de geschrokken vader
naar de kamer van zijn zoon, waar
bij het openduwen der deur, een
afgrijselijk schouwspel zijn ogen
trof. Door de dikke rook die nog
de kamer vulde, zag hij in het be
bloed bed het verminkte lichaam
van zijn zoontje liggen. Hij lag er
dood uitgestrekt met opengereten
buik en afgeslagen handen; de
dood moet ogenblikkelijk geweest
zijn.
Niet wetende wat gedaan, riep de
ongelukkige vader om hulp. Toe
gesnelde geburen verwittigden aan
stonds de geneesheer en Z. E. H.
Pastoor. Daar hier echter geen ge
neeskundige hulp meer baten kon,
werd door de priester in extremis
het II. Oliesel toegediend.
Het onderzoek naar de oorzaak
dezer ontploffing, dat daarna ge
leid werd door de adjunct-commis
saris van de politie, schijnt uit te
wijzen dat een ontsteker van een
landmijn, die door de knaap in de
duinen zou gevonden geweest zijn,
als oorzaak van dit tragisch gebeu
ren diende te worden beschouwd.
Daartegen echter verklaarde zijn
zusje dat het haar broertje dien
avond niets had zien oprapen. De
vraag stelt zich dan ook: hoe lang
was dit gevaarlijk tuig reeds in
zijn bezit? En waarom moest juist
Zondagavond hij zo vroeg naar
zijn bedje?
Vragen die nooit zullen beant
woord worden.
Eén zaak is zeker: andermaal is
een onschuldig slachtoffer geval
len. Een jong slachtoffertje dat de
dure tol betaald heeft aan het ver
schrikkelijke oorlogsmonster.
DE CONFERENTIE DER DRIE:
EEN EUROPEES SUCCES
De besprekingen die Acheson,
Morrison en Schuman te Washing-
ton gehouden hebben, tussen de
conferentie van San Francisco en
die van Ottawa in. zijn zeer goed
verlopen en hebben goede en po
sitieve resultaten opgeleverd.
De bizonderheden van de beslui
ten zullen de lezers ongetwijfeld
elders in dit blad vinden
Wij van onze kant moeten met
Le Mondegetuigen dat die be
sluiten een succes geweest zijn voor
Frankrijk en een nog groter succes
voor Europa Het ene heeft zijn
voorstellen verregaande zien triom
feren; het andere begint eindelijk
in de werkelijkheid te leven in
plaats van in woorden alleen.
Het is wel nog niet zover dat
men zal kunnen gaan spreken van
een federaal Europa, maar er wer
den toch een paar stappen gezet
die leiden moeten tot een totaal
nieuwe structuur van het oude
avondland.
De Verenigde Staten en Enge
land hebben er zich thans op ak
koord verklaard dat het Schuman-
olan (steenkolen en ijzerpool) en
het Plevenplan Europees leger)
twee essentiële pijlers zijn waarop
de economische en militaire orga
nisatie van ons continent moet
rusten.
Tezelfdertijde hebben wij met ge
noegen mogen vaststellen dat Ame
rika er niet opstaat alleen de lei
ding van de Atlantische gemeen
schap in handen te nemen. Het
ivordt integendeel een soort drie
manschap, wat in West-Europa, en
in 't bizonder in Engeland en
Frankrijk, zeer gunstig wordt ont
haald, en geruststellend werkt.
Ten slotte heeft Engeland voor
de eerste maal het bestaan erkend -
van een Europese gemeenschap in koude oorlog blijken dat hun
het kader van de Atlantische ge- eensgezindheid slechts facade was
meenschap. En wat nog sterker is: °J sen eensgezindheid uitsluitend
De Britten hebben eindelijk aan- onder druk der omstandigheden en
genomen in de schoot van die Eu- uit absolute noodzakelijkheid tot
ropese gemeenschap hun verant- stand gekomen?
woordelijkheden ov te nemen L Fan liet entwoord op die vraag
Reeds enkele weken geleden meen- hangt liet af of de werkelijke een-
de men die gelukkige wending te making van West-Europa zal wor
mogen verwachten, 'maar zeker is voortgezet.
EEN NIEUWE CONFERENTIE
DER VIER?
landse Zaken, die tijdens de con
ferentie der Grote Drie te Was
hington een goedkeuring heeft
kunnen bereiken over plannen
Schuman en Pleven.
ding is tussen de drie die nu ein
delijk officieel Europa boven de
doopvont hebben gehouden.
Om dat te weten zullen wij niet
al te lang moeten wachten.
Dank zij de huidige akkoorden
immers zullen weldra Duitse sol
daten hetzelfde uniform aantrek
ken als de andere Westerse verde
digers. De drie zullen nieuwsoor-
tige betrekkingen met Bonn moe
ten aanknopen en onderhouden.
Zullen z,e in al die omstandighe
den eensgezind blijven of zal bij
een mogelijke ontspanning van de
men toch maar wanneer het ge
beurd is.
Dat heeft heel tvat moeite gekost
om het zover te brengen. Onze le
zers zullen ongetwijfeld herinneren
dat wij herhaalde malen de steen
naar Engeland gegooid hebben om
dat zij weigerden met de andere
West-Europèse staten mee te doen
Vooral het Scliumanplan was
verre van sympathiek in hun ogen
en ook voor een Europees leger
voelden zij niet veel.
Wij zijn trouwens overtuigd dat
de geschiedenis later zal uitwijzen
dat generaal Eisenhower in die
bekering der Britten een ruim aan
deel heeft gehad, alsmede in de
zeer positieve houding die de U.S.A.
thans in die Europese aangelegen
heden aannemen Eisenhower staat
hier inderdaad als de bevelhebber
van de Atlantische strijdkrachten
en iedereen tveet dat hij een over
tuigde voorstander van de twee
plannen geworden is Hij was dan
ook de geknipte en onvooringeno
men man om Engeland en Amerika
te overhalen tot het Eurovees leger
en de Europese kolen e:: ijzerpool.
Maar om de waarheid te zeggen:
Engeland is daarom nog niet be
reid zich in een federaal Europa
te laten opnemen De Times van
Zondagmorgen onderlijnt inderdaad
nog zeer sterk dat er geen spraak
kan van zijn een stukje souvereini-
teit af te staan. Engeland zit vast
in zijn Commonwealthen het
voelt zich daarmee oned. Wil men
het ooit in een echt Europees Sta-
tenverbond krijgen, dan zal men
ofwel totaal nieuwe formules moe
ten vinden ofwel zal Engeland de
andere landen vün de Common-
ivealth moeten in de steek laten, of
er door in de steek nelaten worden.
Tenware de werkelijkheid sterker
zou zifn dan alle theorie, wat zeer
dikwijls het oevttl is.
De toekomst zal nu moeten uit
wijzen hoe sterk de verstandhou-
De 75 vergaderingen van de jong
ste conferentie der vier in de Salon
Éose te Parijs, liepen op niets uit.
Rusland wou een vijfmogendheden-
conferentie, met China er bij.
Dat pakte niet.
Dan dachten de Russen aan
Kaesong, hopende door een pacifi
catie in het Verre Oosten, de drie
Westmachten er toe te overhalen
met China aan tafel te gaan zitten.
Maar Kaesong slabbakt, want het
Westen laat zich niet meer doen.
Zelfs het vredesverdrag met
Japan werd afgesloten zonder naar
Rusland of China om te zien.
De haring der vijf braadt niet.
En nu gaan de Atlantische mach
ten zover, ook een bepaalde rege
ling met Duitsland te willen tref
fen en een echt West-Europa op
zijn poten te zetten.
Dat is natuurlijk meer dan het
Kremlin verteren kan.
En het is ook een veel gevaar
lijker spel als met Japan, want met
Duitsland gaat het om een Rijk
dat in zich zelf verdeeld is. en waar
de twee werelden vlak naast elkaar
leven.
Rusland houdt nu eenmaal ab
soluut niet van een ernstig georga
niseerd en weerbaar West-Europa
Waar alle pogingen om het met
vijf te doen geen succes kennen,
waarom het dan niet nog eens met
zijn vieren geprobeerd? Als men
maar kan bereiken dat. de besluiten
der drie Westmachten inzake Duits
land niet worden doorgevoerd!
Diplomatieke nota's werden daar
over nog niet verzonden, maar ka
meraad Grotewohl. de Oost-Duitse
Communistische ivhrer heeft een
speech ske afaestoken waarin hij
aan West-Duit.sl.and nieuwe voor
stellen doet om het oude vaderland
tervn één f>e maken.
Het is de eerste maal niet dat
Grotewohl daarover spreekt, maar
telkens liep hij een blauwtje o
want elke keer wilde hij een gelijke
vertegenwoordiging voor Oost- en
West-Duitsland, wanneer er in het
Westen driemaal zoveel mensen wo
nen als in het Oosten.
Deze keer ziet hij daarvan af en
belooft absoluut democratische ver
kiezingen.
Bonn zit natuurlijk altijd enigs
zins verlegen om een dergelijk aan
bod af te wijzen De drang naar de
eenheid leeft vanzelfsprekend zeer
diep. Daarom heeft Adenauer thans
gezegd dat het veel meer afhangt
'van een overeenkomst tussen de
vier groten dan van de twee Duitse
staten. En dat. is heel juis'
Veronderstellen we inderdaad dat
Oost en West zouden akkoord gaan
om weer één Rilk te vormen, dan
zou het nog maar kunnen gebeu
ren mits de instemming van de
Westmachten en Rusland, war
dat aaat het toekomstig statuut
van Duitsland aan en dus ook het
stelsel van de grenzen
Dat wil dus in andere woorden
zeggen: geen Duitse eenheid vooral
eer de vier het eens zijn over een
vredesverdrag met Duitsland.
(Zie vervolg blz. 2.)
Naar wij uit goed ingelichte bron
komen te vernemen, voert de Be
stendige Deputatie, onder leiding
van de Weledele Heer Gouverneur,
onderhandelingen met de groep
GAZELEC omtrent het stichten
der Intercommunale INELGAS
Deze onderhandelingen zijn thans
tameiijk ver gevorderd en wij kun
nen onze lezers mededelen dat gun
stiger voorwaarden werden beko
men.
Ter bevestiging van dit nieuws
kunnen wij eveneens aanhalen dat
de bespreking' van toetreding dooi
de Stad Roeselare. voorzien in de
Gemeenteraadszitting van Maandag
17 September jl., werd uitgesteld.
Tijdens een banket ter gelegen
heid van de inhuldiging van de
watertoren, waar Minister De Taeye
en talrijke andere vooraanstaande
personaliteiten aanzaten vernam
de Heer Burgemeester van Roese
lare inderdaad van de Heren Be
stendige Afgevaardigden Loncke en
Olivier, dat de besprekingen tussen
de betrokken maatschappijen Ga-
zelec B.M.G.E. en de Provincie,
tot gunstiger resultaten hadden ge
leid. Vandaar ook dat én de be
sprekingen in de rechterzijde én in
de Gemeenteraad werden uitgesteld.
Wij zijn gelukkig dat een ak
koord zal bereikt worden en i
hopen dat de verbruiker er
vruchten zal van kunnen plukl
Wij blijven bij ons standpunt
de tarieven kunnen en moeten i
minderen: dat de winsten w<
ten goede zullen komen aan
steden en gemeenten, eerst en vc
al moeten aangewend worden
het electriciteitsverbruik te bet
deren en de prijs ervan zo laag 1
gelijk te houden.
Het zou niet opgaan dat
winsten zouden gebruikt worden
een of andere belasting te vern
deren, vooral nu dat er tussen
steden en gemeenten, inzake fin
ciën, een zekere compensatie C
Vermeylen) bestaat.
Tenslotte, en niemand zal het
ten kwade duiden, verheugen
er ons over dat onze tussenko
en onze talrijke bijdragen in
weekblad er enigszins hebben
bijgedragen om gunstiger resu
ten te bekomen.
De Heren in kwestie nemen
ons niet kwalijk. Ons doel was
bepaalde instellingen te bekritise
om de kritiek: ons doel was
blijft de gemeenschap dienen
alles waar zij logischerwijze rc
op had en heeft.
Vrijdagnamiddag werden deze
studiedagen geopend. Aan de be
stuurstafel hadden plaats genomen:
Z. E H. Colpaert, nationaal proost
van het N.C.M.V., dhr Senator San-
tens, nationaal voorzitter, en dhr
Gaby Vandeputte, nationaal secre
taris. Onder de circa 200 aanwezi
gen bemerkten wij de Senatoren
Clynmans, Slegten en Van Loen-
hout, alsmede de Volksvertegen
woordigers Van Elslande, Mevrouw
Van Daele-Huys en Hermans.
MARXISME EN
SOCIAAL PROGRESS IS ME
De eerste lesgever van deze stu
diedagen, E P. Devolder, professor
aan de Universiteit te Leuven, be
handelt de marxistische invloed in
het sociaal progressisme. Na er op
gewezen te hebben, dat wij in een
socialistisch tijdperk leven, onder
lijnt spreker hoe het ouvrierisme
hierop zijn stempel drukte naar de
leer van Marx, die een maatschap
pij van loonarbeiders wil tot stand
zien komen. Daardoor wordt het
bestaansrecht van andere sociale
groepen ontkend. Deze stelling, die
zelfs in de christelijke arbeidersbe
weging haar invloed liet gelden,
werd door de Paus als kortzichtig
bestempeld Er moet een breed be
grijpen heersen tussen alle standen
De drie nationale studiedagen van het Nationaal Chris
Middenstandsverbond, die op 14, 15 en 16 September te Ooste:
doorgingen, werden bij hun aanvang door dhr Santens, Natioii
Voorzitter, aangekondigd als een beperkte bijeenkomst tijdens dew<
zou onderzocht worden in hoeverre het programma van het N.C.M
overeenstemde met de christelijke grondgedachte en welke plaats
Middenstand toekomt in het huidig tijdsgebeuren. Zowel theoretici
practici, hoogleraren en mensen uit de beweging, werkten samen
tijdens de lessen en de besprekingen een klaar uitzicht te geven i
de behandelde problemen. Het is een ernstige studie geworden, in»
breedte en in de diepte, waarbij de reeds zo vaak geroerde grievj
trommel niet aangeraakt werd. Deze zakelijke studie kreeg geen afbt
kend of negatief karakter, maar heeft de verantwoordelijke middl
standsleiders en politici op duidelijke wijze de elementen in ham
gegeven, waarop de toekomstige werking van het N.C.M.V. vanaf hei
dient gebouwd.
Voorbeelden uit andere landen zijn altijd leerzaam en di
was het een gelukkige omstandigheid dat Nederlandse en Duitse
vaardigden de studiedagen bijwoonden, waardoor de toestanden
bij ons op vruchtbare wijze konden getoetst worden met deze bi
onze grenzen.
Wanneer men van middenstand
spreekt, wordt er te weinig onder
scheid gemaakt tussen ambachten
en kleinhandel, dit valt nadelig uit
voor deze laatste tak.
Organisatorisch heeft het N.C.
M.V. te weinig vat op twee voor
name bedrijfstakken, namelijk de
bakkers en beenhouwers, die in
eigen bedrijfsgroeperingen zijn on
dergebracht en dus buiten de be
weging staan
Wij moeten nochtans de vrij-
heid van de middenstand redden,
D*e nationalisaties, door de La- 1 want de genationaliseerde arbeider
bour in Engeland doorgevoerd, zijn stompt af en voor hem ging de zin 1
een middel van het marxisme om voor eigen scheppingen verloren
Zondagnamiddag 16 September was Z. Exc. De Boodt, Minister van Wederopbouw, op bezoek te Pro
ven waar hij voor een drievoudige plechtigheid was uilgenodigd, namelijk: de inhuldiging van het
nieuwe Pompiersarsenaal en van het Oudmaimenhuis, alsmede de ingebruikname van de uitbreiding
van het electriciteitsnet. Hierboven enkele opnamen uit deze feestelijkheden. Boven: de groep met
personaliteiten gekiekt na de inhuldiging van het Oudmannenhuis. Onder links: de Minister tijdens zijn
toespraak in het nieuw Pompiersarsenaaï; men bemerkt van links naar rechts Senator Feryn, Minister
De Boodt en Senator De Man, oud-minister en voorzitter van de B.M.G.E.. Rechts: Minister De Boodt
onderhoudt zich hartelijk met «Mietje», de 91-jarige en ook oudste inwoonster van 't Ouderiingengesticht.
iëi? Vleier ons verslag op viz, ók
Alwie de Z. E. H. Kan. Antoon
Brys, proost van het Algemeen
Chr. Werkersverbond kent, heefl
met grote vreugde vernomen dat
hij dezer dagen door Z. H. de Paus
tot Geheim Kamerheer werd ver
heven. en voortaan behoort tot de
Pauselijke Prelatuur.
Mgr Ant. Brys is een Westvla-
ming. Hij werd in het zonnige en
nijvere Leieland geboren, met na
me Harelbeke. op 21 November
1891. Hij bezit de hoge deugden
van de Westvlaming: hij is een
werker, een bezieler, een scherp en
gezond verstand.
De Westvlaamse schoolmeesters
die hem te Torhout in de Nor
maalschool aan 't werk gezien heb
ben. weten wat werk hij daar pres
teerde: geen halfheid, geen lafheid!
Met een beslistheid en helder
ziendheid wees hij menigeen de
rechte lijn. Toen reeds bleek het
hoe belezen hij was in sociale kwes
ties. Zijn lessen, gesproken en ge
schreven, getuigden van een alom-
wetende en diepgaande visie. Van
Torhout werd hij overgeplaatst
naar St Amanduscoilege te Kort-
rijk. waar hij de studie op een hoog
peil bracht. Het viel op dat hij
meer kon dat hem de gave was
gegeven om nog zwaardere verant
woordelijkheden te torsen. Hunne
Hoogwaardigheden de bisschoppen
riepen hem dan ook naar de ver
heven doch zware post proost te
worden van het A.C.W. Al deze
jaren heeft hij dit vertrouwen niet
beschaamd. Hij kan een werkplan,
uitbouwen als niet een. Hij bezielt
meteen. Wie hem benadert draagt
iets van zijn grote ijver mee, moet
werken, meet slagen. Want tegen
over elke moeilijkheid is hij opge
wassen. De Christelijke democratie,
die het niet gemakkelijk heeft, had
dergelijk geestelijk leider broodno
dig. Hij Is wijs, beslagen en ervaren
genoeg om met de grootsten te
spreken en om hen te winnen.
Doch en dat is het kenmerk
van ware grootheid en ware wijs
heid hij kan eveneens spreken
en schrijven dat de kleine man het
begrijpt, wnflfijr ooit banaal te zij». dienstbaar is.
Links: Volksvertegenwoordiger A. De CIcrck uit Kortrijk tijdens zijn
les over de middenstand en het N.C.M.V. in het kader van de hui
dige politiek. Rechts: de bestuurstafel tijdens de studiedagen waar
wij bemerken van links naar rechts: Z. E. H. Colpaert, Nationaal
Proost van het N.C.M.V.; Senator Santens, Nationaal Voorzitter en
Heer Gaby Vandeputte, Nationaal Secretaris.
investering en consumptie in even
wicht te brengen. Dit is een aan
val op de vrije onderneming, waar
tegen door de Paus gewaarschuwd
werd. Deze anonieme collectivitei
ten zullen de arbeiders echter nog
erger uitbuiten dan het groot kar-
Het zelfstandig bedrijf stimuleert
de familiegeest, de arbeidslust en
de spaargeest.
Tijdens de bespreking die volgt,
wordt door Volksvertegenwoordiger
Van Elslande er op gewezen dat
het doelmatig zou zijn de lasten
der sociale veiligheid proportioneel
derneming moet behouden blijven,
vermits zij het gevolg is van het
natuurlijk eigendomsrecht.
Uit de bespreking die or) deze les
volgt blijkt dat de structuurhervor
mingen de familiale bedrijven be
dreigen. Immers de middenstands-
bedrijven met, meer dan 50 perso-
te verdelen volgens de belangrijk
heid der bedrijven, dermate dat
voor kleine bedrijven een aanzien
lijke ontlasting zou ontstaan
Met deze twee Franciscaner-les
sen, zoals de Voorzitter lachend
deed opmerken wordt deze eerste
r.eelsieden hebben een gans ander studiedag besloten,
karakter, dan hetgeen men als I Na het avondmaal zochten ver
grootbedrijf beschouwt Tussen het schillende deelnemers een aange-
Z. E. H. KANUNNIK BRYS
als algemeen Proost van 't A.C.W.
Het is dan ook geen gemeenplaats
te zeggen: groot en klein estimeren
hem.
Door hem wordt het A.C.W. ver
eerd, door hem worden de West
vlaamse taaiheid en durf vereerd,
door hem wordt de oude en schone
familie Brys een van deze heer
lijke Westvlaamse schoolmeesters-
families vereerd, te Harelbeke
en elders.
Wij bieden Mgr Antoon Brys on
ze eerbiedige gelukwensen aan.
Mogen de eretekens der pauselijke
prelatuur hem nog vele jaren sie
ren. Moge O. L. Heer hem nog lang
de volheid van krachten schenken
waarmede hij zo volkomen zijn
Kerk, zijn Volk en zijn Land
anoniem grootkapitaal en de mid
denstand moet de lijn getrokken
worden
IN DE HUIDIGE
SOCIALE STROMINGEN
E P. Deiooz. provinciaal proost
van het N.C.M.V. Brabant, stelt bij
dc aanvang van de tweede les aan
zijn toehoorders de vraag, of de
middenstand zich nog kan handha
ven in de socialistische stromingen
van deze tijd, waar de Staat meer
en meer als overheersende voorzie
nigheid optreedt. Aan de hand van
verslagen over het jongste congres
der christelijke metaalbewerkers
bewijst spreker hoe de gedachte
van het staatskapitaiisme zijn ver
dedigers vindt in deze arbeiders
rangen
Om verschillende redenen kan de
middenstand zich hiertegen slechts
met moeite te weer stellen. Er is
een gebrek aan organisatiebesef en
standsgevoel. De middenstander ziet
er tegen op een stukje van zijn
individualistische vrijheid prijs te
geven, omwille van de organisatie,
hij ziet het onmiddellijk nut niet
in van het verenigingsleven De
continuïteit of het voortbestaan is
te gering, deze bedraagt voor de
ambachtslieden 50 en in de de
tailhandel slechts 30 Innerlijk
wordt de middenstand ook aange
tast door gebrek aan vakkennis en
ergst van al door cumulards en
sluikhandelaars.
name verpozing in een uitstap naar
Brugge om er dp prachtige verlich
ting van de stad te bewonderen.
HOE HET ECONOMISCH
LEVEN EVOLUEERDE
Professor J. Van Houtte van
Leuvense Alma Mater, gaf 's Zaf
dags de eerste les en besprak
economische evolutie van deze t:
Toen de Franse revolutie losbr
was het gildeleven in volle ver:
het economisch maltusianisme,
beperking van het aantal con
renten, dat -door de gilden gel.
digd werd. doemde hen tot on'
gang evenals de industriële evi
tie, die zich toen aftekende,
tijdvak der machinale indust:
dat ingeluid werd, en de daarm
gepaard gaande standarisatie
producten voltrokken deze on
gang. Zij die zich wisten aan d
vooruitgang aan te passen, kl
men spoedig boven de anderen
en aldus ontstond een uitbreid
van de grootnijverheid Deze
dustriële revolutie bracht een
hoging van het welstandspeil me
waarmede een aangroei van de c
turele behoeften gepaard ging V;
daar een algemene uitbreiding,
van middenstandsbedriiven als v
vriie beroepen Rond 1900 was 1
hoogtepunt v?n deze gunstige c<
junctuur bereikt On dat ogenb
begonnen zich moeilijkheden af
tekenen veroorzaakt door overp
ductie. De groot industrie zcx
hiertegen redding in cartelvormij
Doch uit deze neriode stamt ook
politieke groei van de min vern
gende stand door uitbreiding v
het kiesrecht Dit bracht voor
middenstand een mindevheidspc
tie mede. De reeds sedert 1851 o
stane grootwarenhuizen were
door deze minvermogende sta
verdedigd, daar op deze wijze h
behoefte aan goedkope goeder
voldaan werd.
Door zijn wantrouwigheid tegi
over het organisatieleven stond
middenstand machteloos voor dq
toestand, die na de oorlog 14-
nog scherper vormen aannam.
IN DE HUIDIGE ECONOMIE
Om de plaats te situeren van
middenstand in de huidige ecot
mie kwam dhr Wuyts, secreta
van het Economisch en Sociaal
stituut voor de Middenstand, a
het woord
Het is een verheugend feit
de middenstand zich opnieuw a
de belangstelling opdringt Te<
nische verbeteringen en een grq
end gevoel van samenhorigheid
werkstelligen dit. Zelfs begint m
te twijfelen aan de voordelen v
het grootbedrijf tot in de U B S
toe, want de sociale en economise
krachten werken de kapitaalsv Ij
ming tegen.
(Zie vervolg tilz
Voor onze fotograaf waren het twee vliegen in één klap toen
Ernest Claes en André Demedts betrapte tijdens een gemoed pi
praatje. Wat Ernest Claes met een ernstig gezicht verteld heeft, k
iacu ocscvcer leze a in 4e tiateleode ogen va» André Demedts
