VOOR POPERINGE EN IEPER
12
15
Getimmer en ...Kerkewerk
M
Bewapening, Rebellie en
Communisme
Traditioneel Kattefeest lokte de
grote menigte naar de Hallestad
Grootse Paus-
hulde te Brugge
Nijveraar uit Roeselare
10=Jarige knaap
te Pittem gedood
door Oorlogstuig
Voor «Ons» Nationaal Heiligdom
zijn 2 zustertjes licht gekwetst
KATHOLIEK WEEKBLAD VOOR POPERINGE - IEPER - WERVIK EN OMSTREKEN
ONZE 3 UITGAVEN:
Bladzijden
PRIJS
3 Frank
ZATERDAG
MAART
1952
BUITENLANDS OVERZICHT
Druilregen kon de Ieperse katten niet versmoren...
DE VERRASSING WERD... AAN HUIS GEBRACHT
Bij een Prospectiereis naar Amerika
maakt deel uit van de speciale commissie
die naar Amerika vertrekt op zoek naar het
geheim der productiviteit der Amerikaanse
Nijverheid
J
HOOFDBUREEL en REDACTIE:
Poperinge - Gasthuisstr. 19.
Tel. 9. - Postcheckr. 47.63.60.
PLAATSELIJKE BURELEN:
Roeselare:
J. VERRIEST-DEZEURE,
St-Alfonsusstraat 12. - Tel. 1523.
leper:
P. BRAS-DEKLERCK,
de Stuersstraat 4. - Tel. 445.
Wervik:
ROGER PECTOR,
Leiestraat 11. - Tel. Komen 491.
Veurne:
M. D'HERT, Noordstraat 14.
Nieuwpoort:
Drukkerij DUMON, Marktstraat.
Aangesloten bij het Verbond, der
Belgische Periodieke Pers
HET WEKELIJKS NIEUWS
POPERINGE en IEPER (met Wervik en randgemeenten).
ROESELARE (met Izegem Menen en randgemeenten).
KUSTSTREEK Veurne-Nieuwpoort-Diksmuide en randgemeenten).
48' JAAR.
Nr 11.
POSTABONNEMENT 1952:
BelgiJ (tot einde 1952) 114 fr.
België (6 maand) 70 fr.
Andere landen 4fr. p. week
Verantwoordelijke Uitgever:
J. Sansen, Gasthuisstraat 19, Poperinge
"ORGEN, Zondag 16...
Te Deum in de kerk,
na de Hoogmis. Die dag
staan bij ons enkele
vlaggen in het Koor
van de Boerengllde en van de Chr.
Arbeiders de bestuursleden gaan
ten offer, na de gemeenteraadsle
den. En toch, die dag zou het volk
moeten gieten in de Hoogmis!...
Te Deum voor de Paus im
mers!
2 Maart 1939 werd Kardinaal
Eugène Pacelli tot Paus gekozen.
Die dag werd hij precies 63 jaar.
12 Maart werd hij gekroond... der
tien jaar is 't geleden. Bij de her
denking van die kroning wordt over
de hele wereld, in de kerken, het
«Te Deum» gezongen; het danklied
van de gelovigen, het danklied van
de kinderen, van de millioenen
kinderen van de H. Vader!
Pius XII, de opvolger van Petrus,
de Stadhouder van Christus, zo
leerden we, wanneer we naar school
liepen, zo zegden en antwoordden
we in de grote lering als Mr de
Paster» ons ondervroeg: «Wat is
de Paus van Rome Ons antwoord
kwam er uitgerold, hebt ge 't nog
onthouden? 't Kwam er uit op een
.bijzonder toontje en 't deed mij en
"'.•li, wel een beetje vreemd dat dit
antwoord besloot met een vergelij
kenis die ons trof, al begrepen we
ze niet: «-...op wie Christus zijn
Kerk... «getimmerd» heeft»; en
onze kerk was toch uit... veldsteen!
Begrijpen we nu beter?
Geschiedenis van 19 eeuwen!
de geschiedenis van de Kerk en
van de Pausen. Die Kerk en die
Pausen in de branding, in de
wereldstormen van negentien
eteiwen.
Rome de rots, de rots die alles
trotseert, rots is en rots blijft, spijts
alle geweld van zee en... duivel!
Onverklaarbaar zeker voor wie niet
ziet of zien wil dat de Heer zelf,
en niemand anders, ZijnKerk
stichtte en door de eeuwen heen
leidt. We leven in eer bewogen tijd,
vergeten dat het rond en om die
rots altijd bewogen tijd was. Zelfs
op de lagere school leerden we hoe
't ging met de vervolgingen onder
het Rooms Keizerrijk, hoe 't ging
wanneer de barbaren... Hunnen en
heel hun... familie uit het Oosten
door het Westen, als een lawine
neerdonderden, we leerden van de
strijd tegen de Moren We leer
den de godsdienstoorlogen kennen,
met het protestantisme, de geuzen
tijd en de beloken tijd in Vlaande
ren, de Franse revolutie, die al
«'t Kerkegoed» heeft gestolen...
dat is nog alles herinnering aan
mijn schooltijd en ook wel aan de
uwe. Ik weet niet of de Meesters
in deze dagen daarover kunnen les
geven zoals de oude meesters
dat deden, zodanig dat ge dat alles
in uw latere tijd nog voor ogen ziet
en ge daar van binnen nog «iets»
van meedraagt. Niet alleen iets.
maar veel genegenheid, dankbaar
heid en liefde voor de Moederkerk
van Rome!
Pius XII?
Wat hadden we toch grote Pau
sen in de laatste honderd jaar.
Pius IX, die 't wel belee'ie dat de
Italiaanse Staat Hem tot de ge
vangene maakte van het Vatikaan,
maar de Paus is van de Onbevlek
te Ontvangenisen van de on
feilbaarheid van de Paus».
Leo XIII, de arend van Carplne-
to, de Paus van «Rerum Nova
rum»! Het Davidsfonds zorgde er
voor dat over Leo XIII een boek
verscheen. Dat was voor mij en voor
velen een ware openbaring. De
Kerk?... was niemendal meer, zij
had uitgedaan, zij had noch aan
zien noch invloed meer. Daar kwam
Leo XIII. Nog nooit had de Kerk
zulke wereldinvloed, zulk hoog ge
zag. Vaster dan ooit stond zij op
de rots, meer dan ooit was Rome,
het Rome van de Paus het centrum
van de wereld.
Sedert ging het nog... crescendo!
Pius X, de simpele jongen van te
lande, de simpele dorpspastoor, de
grote Patriark van Venetië, de Paus
van de... eerste communie van de
ktnders, de heilige Paus, na r wiens
graf duizenden pelgrimeerden, nog
voor Pius XII zijn voorzaat zalig
verklaarde. Was het geen Glanspunt
in 't pontlflkaat van Pius XII, de
onvergetelijke dag van die zalig
verklaring? Pius X die net als Pius
XI zijn leven schonk voor de vrede!
Benedictus XV. Dat is de Paus
van de Oud-Strijders 14-18. We we
ten het te weinig. Hoe heeft die
Paus geijverd voor de vrede. Duits
land wilde niet luisteren. Hoe kan
een anti-pausen Rijkskanselier luis
teren naar een Paus. Maar Presi
dent Wilson hernam in zijn fameu-
se 14 punten voor een vredesvoor
stellen al de... pauselijke voorstel
len. En was het Benedictus XV niet
die wel de nagel op de kop sloeg,
waar hij verklaarde: Vrede is maar
mogelijk wanneer alle staande le
gers afgeschaft worden. Is er wel
een oud-strijder die de verklaring
van de Paus kon vergeten hebben?
Dat was de eerste stap naar een
internationaal verdedigingskorps om
de orde te handhaven. Jaren later
begrijp ik oneindig beter de bete
kenis van dit pauselijk voorstel.
Maar men luisterde dan niet naar
de Paus... de grote politiekers en
diplomaten hebben immers het ver
stand in pacht, 't Is ongelukkig ge
noeg nog niet veranderd. Van Rome
straalt te veel licht en de heren
wroeten liever achter de schermen,
in... 't duister!
Pius XI. Alwie handwerk ver
richt denkt aan Quadrages'mo
anno. Onze christelijke families
denken aan zijn wereldbrief over
het christelijk gezin... ge zult het
niet kwalijk nemen dat ik de La
tijnse naam vergeten heb van die
brief. Latijn immersf Maar wel ken
ik nog de Duitse naam van zijn
brief Mit brennender Sorge
waar Pius XI het Nationaal-Socia-
lisme en het Communisme veroor
deelde. Kort na 't verschijnen van
die brief ging Hitier naar Rome,
Mussolini bezoeken. Hij vertikte
het Pius XI te bezoeken... Hitier
en het Nationaal-Socialisme en het
duizendjarig Duitse Nazi-Rijk?...
een akelig... spookbeeld dr.t voor
bij is.
Pius XII. Nu zouden er reeds
boeken te schrijven zijn over Paus
Pius XII.
We beleefden zijn bedrijvigheid
mee, vooral in de twee laatste ja
ren. Een ongelooflijke, een boven
menselijke bedrijvigheid. We staan
er verbaasd en verstomd voor. Hoe
veel mensen zijn t'j de Paus ont
vangen geweest? Hoe dikwijls
mochten we over de radio zijn stem
horen? Hij sprak tot geneesheren
en ingenieurs, tot rechtsgeleerden,
tot mannen van de wetenschap, tot
de leden van de vrouwenbeweging,
tot arbeiders, voor enkele dagen tot
de leden van de Italiaanse Boeren
gilde... en over de radio tot de Kin
ders van de Verenigde Staten. Beeldt
u dan in welke de zorgen en bekom
mernissen zijn van de Paus... de
kerkvervolging achter het Ijzeren
gordijn, in China! de zorg om de
Missies, om het bestuur van de
Kerk. Die nooit vermoeide Paus is...
76 jaar oud!
Zoudt ge geloven dat wij morgen
tot plicht hebben in de Hoogmis
aanwezig te zijn? Zoudt ge geloven
dat dit Te Deumzou moeten
dreunen en daveren? De dankbede
en de smeekbede voor Vader! Dan
ken moeten we omdat O. L, Heer
ons Pius XII schork... luister van
de Moederkerk. Smeken opdat het
de Heer behage de H. Vader te ze
genen
En... 'k mag het niet /srgeten,
Woensdag St Jozefsdag, patroon
van de H. Kerk. Een timmerman
als 't u belieft! Maar er was ook
nooit maar één zulke timmerman.
En, als ik een jongen was en leerde
dat de Kerk... getimmerd was,
dacht ik dan aan St Jozef! Een
goede timmerman maakt... Kerke
werk, zo zeggen we 't nog als iets
kloek en stevig is. St Jozef levere
dat vragen we hem voor de Moe
derkerk van Rome nog altijd: Ker
kewerk.
PÉ VLAMYNCK.
DE DUBBELE OPSTAND
Geen bloedige, maar politieke re
bellies. Die van de 51 Labourafge-
vaardigden die Bevan volgden in
zijn oppositie tegen Attlee, en die
van de BI Gaullisten die bij de in
vestituur van dhr Pinay vóór ge
stemd hebben in plaats van zich
te onthouden, zoals de groep en
de partij het hun opgelegd hadden
te doen.
Beide rebellies hebben in het
eigen land heel wat'stof opgejaagd.
Die van Bevan in de eerste
plaats.
ledereen wist sedert lang dat
Bevan er niet op elk punt dezelf
de ideeën op na houdt als Attlee.
Dit bleek voor het eerst op zeer
duidelijke manier toen, ongeveer
een jaar geleden Bevan, Wilson en
Freeman, hun ontslag namen uit
de Labourregering omdat ze niet
akkoord waren met de militaire
kredieten die Attlee ter goedkeu
ring aart de Kamers voorlegde.
Maar niettegenstaande die me
ningsverschillen en niettegenstaan
de dat ontslag, was het tot nu toe
nooit voorgevallen dat de Be-
vanisteneen andere stem uit-
Misschien is het wel waar dat
Ste Clara niet erg op katten gesteld
is, want een druilige regen poogde
Zondag 9 Maart het historisch
kattenfeest te leper te bederven.
Gedurende een paar minuten slechts
geraakte de zon heel eventjes
door de grauwe wolken, precies
om de schuldige kat die flink ge
boeid door de stad werd geleid,
wat moed te geven voor het na
kende vonnis.
De liefhebbers van dit volks
spektakel hadden zich evenwel niet
laten afschrikken en zoals dit ver
leden jaar het geval was, kon men
weer op de koppen lopen toen de
nar van uit het balkon der Laken
halle zijn katjes over de menigte
zwierde.
DE KATTENSTOET
Traditiegetrouw was de Markt te
leper tegen Zondagmorgen reeds
druk bezet met kermisattracties.
Meteen voelde men dat er al een
flink stukje lente in de lucht stak,
al was de hemel grauw en over
trokken en viel er af en toe wat
fijne regen. Even na de middag
stroomden de bezoekers toe en de
latekomers, die nog ergens in de
Ieperse straten een parkeerplaats
zochten voor hun wagen, vonden
met moeite nog een vrije ruimte in
het druk bezette stadscentrum.
DE MARE VAN DER FEESTE
Rom, rom, rom.!... slaat de trom!
Snijdend schallen de bazuinen!
Statig gezeten, van op zijn wit
paard, verkondt de heraut: «De
Kattefeeste is ingezet!
't Geluk vliegt en wie 't vangt heeft hetdat gold ook voor de
kattenvangers te leper toen de katjes die lustig door de lucht zwier
den om in de grijpgrage handen van het publiek terecht te komen.
Hierboven een snapshot van een kattenvangst't lijkt wel een
zoekprentje om te weten wie het katje (rechts op de foto) te pakken
heeft. Zelfs de twee politiemannen die glimlachend toekijken schij
nen er niet uit wijs te geraken.
Van één, twee, drie... en daar staat
de stadsnar klaar om de katjes
over de menigte te zwieren.
Hierboven hebben we een foto en Liefdemet Mr Creyf, propa-
van de aanbieding van OPEL-auto, gandist van de tombola, de splin-
de 5" prijs van de Nationale Blin- ternieuwe glanzende auto OPEL
dentombola van Licht en Liefdegaan brengen naar de gelukkige
Op Zaterdag 1 Maart is E. H. winnaar te St - Jacobskapelle-bij-
Ghesquiere, bestuurder van Licht Diksmuide.
O» de foto: links van de auto, de prijswinnaar Mr Valere Vanneste
«et vrouw en kinderen; rechts dhr burgemeester en Eerwaarde H.
Pastoor va» St-JacobskapeUe, met Mr Creyf.
DE KATTESTOET
Rond 4 uur vormt de Kattestoet
op de Capucienenstraat en vervolgt
zijn optocht. Vlaggen wapperen
aan de huisgevels!
Vooraan stapt lepers wapenschild,
met rode kruis en blauwe klokjes!
Tamboer - majoor van Harmonie
Ypriana geeft éiégance aan de
stap. De kleine maskotte, met képi
en uniform-plissérokje, stapt voor
aan de 4 rijen grote landsknecht
trommels en klaroenen. De muzi
kanten spelen opwekkende marsen
en volksliederen.
In staatsie volgen: hellebardiers
en landsknechten, de heraut op het
witte paard, de stadsbaljuw en zijn
magistraten, edelknapen, Graaf Ar-
r.ulrus de Grote, Graaf van leper,
de Graaf en Gravin van Vlaande
ren, te paard, met gans hun gevolg
van jonkers en hofdames!
Dan volgen de lustig dansende,
miauwende, glimmende zwarte kat
ten, door de schildknapen In toom
gehouden! Ten slotte komen de
nar en de kat Freya, in bedwang
gehouden door de beul. Het kabou
tervolkje, de katmsnsjes springen
en zingen het kattelied:
«Miauw, miauw!
Met fonklend oog!
De rugge hoog!
Miauw
Strenge landsknechten sluiten de
stoet.
Burgemeester en Schepenen van
leper, het feestcomité en de joe
lende massa doorkruisen de straten.
Willens, nlllens, denken we terug
aan het eenmaal zo machtig, groot
en rijk oude leper der middeleeu
wen, met zijn 250.000 inwoners!
HET REQUISITORIUM
Vóór het rood-fluweel podium
staan landsknechten, hellebardiers
en tamboers. De purperschitteren-
de, met goud geboorde zetels, wach
ten op de Graaf en de mooie Gra
vin van Vlaanderen!
In de fond de Thebaanse trom
petten, links de katmensjes, rechts
het magistraat. Met hoofse groet
richt de stadsbaljuw zich tot de
Graaf en Gravin van Vlaanderen,
en begint zijn requisitoir:
«Dat kat moet dood! De kat,
zinnebeeld van de Godin Freya, go
din van schoonheid en liefde, oor
zaak van al onze rampen, en ver
persoonlijkheid van de wulpsheid,
zinnebeeld van valsheid, van be
drog, van ontrouw, van zedeloos
heid, van ontucht!... Zij is in ons
gewest het voorwerp van afgoderij
en superstitie! Zij is het, die
's nachts, op straat, haar kattedrif-
ten botviert, onze nachtrust ver
stoort, die ons verderfelijke dro
men zendt!... Daarom: Ik eis het;
De kat moet dood
De zwarte, glimmende katten
roeren niet. Ze zijn vol angst!
(Zie vervolg blz. 2.)
Heer BEVAN
de leider der zogenaamde rebellen in
de schoot der Britse Labourpartij.
brachten dan die van de meerder
heid van hun partij.
Ilet is ten andere een feit dat
niet typisch Engels is, maar gang
bare munt geworden is in de
meeste landen met grote, stevig
georganiseerde partijen.
In Engeland is dit laatste nu,
meer dan waar ook, het geval. Se
dert onheuglijke tijden bestaan er
daar nog slechts twee partijen, de
Oonservatieven en de Labour, die
elkaar aan de regering opvolgen.
Niemand zal daarom nochtans
denken dat alle leden van die twee
partijen steeds hetzelfde denken.
De Conservatieven zijn erin ge
slaagd vogels van zeer diverse plui
mage in hun kooi onder te bren
genterwijl de rechter vleugel van
de Labour de radicalen heeft op
geslorpt en dat hun linker vleugel
een communistische partij elke le
vensmogelijkheid ontnomen heeft.
In dit land waar clericalisme en
anticlericalisme onbekend zijn is
het eerder een kwestie van tem
perament en van parlementaire
tactiek zus of zo te stemmen, dan
wel een ideologisch probleem.
Dat ideologie over 't algemeen
zeer weinig om het hoekje komt
kijken bewijst het behoud, onder
Conservatieve regering, van de na
tionalisaties die door de Laböiir
werden ingevoerd, en waartegen
zij destijds zo hevig hebben gepro
testeerd.
De Bevanistische rebellie is in
dat opzicht dan ook des te' tref
fender en jaagt das te meer stof
op omdat men er met enige re
den trouwens een flirt met het
communisme inziet dat zeker niet
van ideologie is vrij te pleiten.
Niet dat de Bevanisten zelf ho
mogeen zijn. Er zitten pacifisten
tussen, Russofielen, Americanopho-
ben, belijders van de absolute so
ciale vooruitgang met grote hoofd
letters, enz...
Schrik van een scheurpartij heeft
Labour dan ook niet Bevan zegt
trouwens zelf dat hij dat absoluut
niet wil. De twee echte redenen
waarom de partij zich ongerust
maakt om de rebellie van Bevan
zijn: 1) dat ze de eenheid van de
partij in gevaar brengt en dus de
kans op verkiezingssuccessen, en
2) dat ongeveer de helft van de
zes grote syndicaten Bevan-gezind
zijn en tezelfdertijd grotendeels
door communistische noyautage
ondermijnd zijn.
In Frankrijk ziet er de toestand
anders uit.
Daar is een verdeeldheid en ver
scheurdheid in 'n partij geen uit
zondering, maar bijna dagelijkse
kost. We zagen het onlangs nog
bij de val-van de regering Faure,
toen het de zgn. regeringspartijen
zelf waren die door hun versprei
de stemming de regering ten val
bracht. Verder is het ook de eer
ste maal dat alle partijleden van
dhr Pinay hun vertrouwen geven
aac, een eerste-minister uit hun
rangen.
Tot nu toe waren er slechts twee
partijen waar een sterke discipline
heerste: de communisten en de
Gaullisten.
Voor de communisten is dat een
voudig: daar heerst een ijzeren
tucht van het tuchthuis en wie
niet buigt die barst. In de R.P.F.
was het het symbool van de Gaulle
en het sterke Frankrijk dat tot
nu toe de discipline er in hield,
alsmede de gemeenschappelijke af
keer voor de partij-experimenten
der laatste jaren.
Maar... steeds maar wachten is
voor sommige mensen erg en dat
volhouden, nadat de R.P.F. zelf
al in principe toegegeven heeft, als
overgangsmaatregel, met andere
partijen te willen samenwerken,
dat is te machtig gebleken.
Waarheid of legende, maar in
elk geval kenschetsend voor de
atmosfeer en de spanning in de
schoot van de R.P.F. is het vol
gende gesprek dat thans -de toer
van de politieke milieus maakt:
Generaal de Gaulle tot dhr
Barachin: «Wat zoudt gij zijn zon
der mijt
Dhr Barachin: Zonder u zou
ik thans minister zijn.
Tekenend voor de twee tenden-
zen. En alle twee waar, maar het
tweede na het eerste.
De vraag die door die R.P.F.-
rebellie in Frankrijk rijst is er
een geheel andere nochtans als
die opgeroepen door de Bevanisti-
sche opstand.
In Frankrijk kan dit inderdaad
leiden tot het uiteenspatten van
de R.P.F. en alle huidige centrum
partijen liggen er al op te azen.
(Zie vervolo biz. 2.j
Op Zondag e.k., 16 Maart, wordt
te Brugge een grootse Paüshulde
op touw gezet door toedoen van
de Bond der Pauselijke Gedeco
reerden en Afstammelingen van
Oud-Zouaven. Uit reden van de
ongesteldheid van Mgr Lamiroy
werd het feestprogramma ten dele
besnoeid en gaat die plechtigheid
nu door met volgend feestpro
gramma.
Te 10 u., in de hoofdkerk, plech
tige H. Mis waaronder gelegen-
heldspreek door Eerw. Heer O.
Van Rolleghem, aalmoezenier van
de Bond. Wijding der nieuwe zin
nebeeldige Pausvlag en na die ker
kelijke plechtigheid Te Deum ter
gelegenheid van de 13» verjarings
dag van de kroning van Z. H.
Te 11.30 uur, in de feestzaal
Concordia familiaal feest waar
onder de vier gedecoreerden uit de
groep KAJOKSA zullen optreden
en dat besloten wordt met het
afrollen der prachtige Pausfilm:
«PASTOR ANGELICUS».
Dhr A. Deboutte aan zijn schrijftafel, terwijl hij ons bereidwillig in
lichtingen verstrekte over zijn studiereis.
Zaterdag 15 Maart vertrekt van
uit Cherbourg een Belgische zen
ding van 9 personen met bestem
ming naar de Verenigde Staten.
Het iniatief tot deze prospectiereis
gaat uit van de Belgische Dienst
tot opvoering der productiviteit.
Ook Westvlaanderen is er verte
genwoordigd en wel door dhr Al-
bert Deboutte, nijveraar uit Roe
selare.
Welwillend stond dhr Deboutte
ons een vraaggesprek toe over het
doel van deze reis en wij willen
hier al maar dadelijk bekennen dat
wij met betrekking tot het produc
tie- en nijverheidsprobleem zeer
onverwachte aspecten belicht za
gen.
Met de vraag te stellen: «Welk
is het doel van deze reis?kre
gen wij een zeer waardevolle uit
eenzetting over deze belangrijke
kwestie, uiteenzetting die wij hier
onder voor onze lezers samenvat
ten.
AMERIKAANSE EN
EUROPESE PRODUCTIVITEIT
Wanneer men de Amerikaanse
en de Europese nijverheidsproduc-
tiviteit vergelijkt, valt het op dat
beide in 1900 op gelijke voet stón
den. Verplaatst men zich naar 1950
dan blijkt het dat in die tijdsspan
ne van een halve eeuw zich een to
tale ommekeer h eft voorgedaan.
De Amerikaanse iOductie werd 3
tot 4 maal groter dan de Europese.
De gevolgen daarvan bléven niet
uit en het is een vaststaand feit
dat de Amerikaanse arbeider een
veel hogere levensstandaard kent:
zijn salaris is 3 maal zo groot als
dit van de Europese arbeider en
het hoeft zeker geen betoog dat de
Amerikaanse nijverheid toch nog
goedkoper voortbrengt en dus een
geduchte concurrent is van de
Europese nijverheid.
Wanneer men deze algemene
vaststelling doet, dient allereerst
opgemerkt dat wij in onderhavig
geval niet de typische Amerikaanse
Grootnijverheid als Ford, General
Motors en dergelijke bedoelen maar
wel de gewone nijverheidsinstellin
gen zoals deze in ons land aan
getroffen worden. Aldus bekeken
komt men tot het besluit dat de
hogere productiviteit der Ameri
kaanse nijverheid niet uitsluitend
ligt in massa-productie of ketting
systeem.
Evenmin moet de oorzaak van
dit verschijnsel gezocht worden op
het terrein van machines en uit
rusting want gaandeweg komt ook
de Europese nijverheid in het be
zit van dergelijke machines.
Op 12 October 1905, nu ruim zes
en veertig jaar geleden, had op de
hoogvlakte van Koekelberg een
eenvoudige maar indrukwekkende
plechtigheid plaats. Koning Leo
pold II ging er over tot de eerste
steenlegging van de Nationale Ba
siliek van het H. Hart, die zou op
rijzen op de plaats, die de grote
Vorst oorspronkelijk had voorzien
voor de bouw van een pantheon, ter
ere van de beroemdheden en groten
van ons land. Het was de koning
inderdaad voorgekomen, dat 's lands
Een doffe knal deed Maandagavond 10 Maart, rond 6.30 uur de
bewoners der Statielaan te Pittem opschrikken. Ooggetuigen zagen
twee kinderen huilend van de pijn wegspringen, een derde kind, hun
broertje was bloedend ten gronde gestort. Dat is het verkorte relaas
van de zoveelste ramp te wijten aan ontploffend oorlogstuig.
DE TRAGISCHE RAMP
Samen met zijn twee oudere zus
tertjes. Lutgardis en Rasa, was de
10-jarige Guido Masscho, wonende
Statieaan 180 bis te Pittem, Maan
dagavond naar het lof geweest.
Rond 18.30 u. keerden de kinde
ren huiswaarts en natuurlijk trok
het hun aandacht dat er dicht bij
de ouderlijke woning een oud kotje
afgebroken werd, een bijgebouwtje
van het baanwachterhuisje der
spoorwegen. Het gebouwtje was he
lemaal verdwenen en in het ronde
lagen er allerhande prullen, die bij
de afbraak waren te voorschijn ge
komen.
Plots bukte Guido zich en raapte
een metalen buisje op van zowat
25 cm. lang. Zijn zusjes wilden
maar liever hebben dat hun broer
tje dat vreemde ding weer weg
wierp, maar Guido riep triomfan
telijk uit: 'k Ga het verkopen
voor oud ijzer en daar veel geld
mee verdienen».
De jongen was nieuwsgierig om
te weien wat er in dat vreemde
ding wel mocht zitten en terwijl
zijn zustertjes nogmaals aandron
gen om maar vlug mee naar huls
te gaan en het gevondene weg te
wei-pen, bleef de kleine er nog wat
aan prutsen.
Plots scheurde een geweldig knal
door de lucht. Opgeschrikt kwa
men buren toegesneld. Helaas, een
vreselijke ontploffing had onher
stelbaar onheil gesticht,
Hevig bloedend aan het hoofd,
was de kleine Guido neergevallen,
zijn belde zustertjes waren door de
luchtverplaatsing achteruitgeslagen
en huilden van pijn, want kleine
splintertjes hadden hen beide aan
het aangezicht gewond.
Onmiddellijk werden priester en
Het slachtoffer Guido Masscho,
dokter verwittigd. De priester dien
de het zieltogende slachtoffer in
extremis het H. Oliesel toe, terwijl
de toegesnelde dokter een nood
verband legde om de hevig bloeden
de wonde. Het aangezicht van de
kleine jongen was totaal verhak
keld en was één wonde.
Per auto bra.ht de dokter het
ongelukkige kind naar de kliniek
te Tielt over, om een laatste po
ging te doen het jonge leven te
redden. De beste zorgen mochten
helaas niet meer baten en om
streeks 20 u. overleed het ongeluk
kig slachtoffertje aan zijn vrese
lijke wonden.
De beide andere slachtoffers, die
op het eerste zicht eveneens erg
toegetakeld schenen, waren geluk
kig minder erg gekwetst en had
den alleen oppervlakkige, alhoewel
hevig bloedende wonden, aan het
aangezicht opgelopen.
Vermelden wij nog dat het kleine
slachtoffertje, zoontje van Heer en
Mevr. Adolf Masscho, als een le
venslustige en flinke jongen bekend
stond en graag gezien was bij zijn
makkertjes, hij is de vierde uit een
gezin van 10 kinderen.
Helaas, dat éne jongetje werd zo
verraderlijk weggerukt, het laat een
niet te vullen leemte achter.
Wenend overhandigde de moeder
ons de foto van de kleine Guido.
van haar lieve jongen. «Geen en
kele dag wilde Guido het lof mis
sen, 't was toch zo'n goede jongen
De kleine Guido ging vroom naar
de kerk en vandaar naar de hemel.
Dat is de enige troost en ook de
grootste voor zijn treurende ouders,
broertjes en zusjes,
GEMO.
eer niet beter kon worden ver
eeuwigd dan in een heiligdom, dat
getuigenis zou afleggen voor de
diep-christelijke zin en de intense
H. Hart-verering van het volk in
ons land.
Tijdens de eerste wereldoorlog
kregen de grondvesten op de Koe
kelbergse hoogvlakte nog een groot
sere zin. Kardinaal Mereier legde
immers, in naam van de Belgische
bevolking, de belofte af dat onmid
dellijk na de vijandelijkheden de
werken weer zouden worden aange
vat, en dat de nationale basiliek zou
oprijzen als een monument van
dankbaarheid voor de herwonnen
vrijheid en tot nagedachtenis van
alle Belgen, gesneuveld voor het
Vaderland. Die belofte werd, daags
na de ondertekening van het vre-
desverdrag van Versailles op de
hoogvlakte die onze hoofdstad over-
schouwt, publiek herhaald in te
genwoordigheid van Koning Albert
en de koninklijke familie en afge
vaardigden van de parochies uit
het ganse land.
We weten allen hoe d. werken
slechts langzaam maar gestadig
vorderden, hoe de inhuldiging van
het koor in 1936 plaats vond en hoe
Kardinaal Van Roey, tijdens de
tweede wereldoorlog de belofte van
zijn doorluchtige voorga er her
haalde.
Nu zijn ze zover, dat het grootste
deel van de basiliek met het onver
getelijk ceremonieel van October 11.
plechtig kon worden ingewijd door
Zijne Eminentie de Kardinaal, die
hierin de bekroning vond der vie
ring van zijn priester- en 1schops-
jubileum.
Maar het Heiligdom is nog verre
van voltooid. Er zijn nog millioenen
nodig om de tot tweemaal toe her
haalde belofte van het katholieke
België ten uitvoer te brengen. En
die millioenen zullen, evenals de
honderdduizenden giften die het
thans reeds bereikte resu" t heb
ben mogelijk gemaakt, worden bij
eengebracht door de kleine oijdra-
gen van al onze celov!"r". de ge-
ringen zowel als de meer gefortu-
neerden. En we heb en nu een uit
zonderlijke gelegenheid om. ieder
van ons. weer enkele steentjes aan
te brengen. De kardir--! zelf heeft
die gelegenheid onderlijnd door een
dringende oproep te richten tot alle
gelovigen om zoveel mogelijk ge
bruik te maken van de bijzondere
postzegels, die deze maand werden
in om'oop gebracht en waarvan de
voltooiing van ons nationale heilig
dom dichterbij zal helpen brengen.
Het is geen zw -e inspanning, die
van onze katholieken wordt ge
vraagd. Maar ze is van aard om
eens te meer de ware betekenis van
de Nationale Basiliek te bevestigen.
Die Basiliek te Koekelberg is in
derdaad, zoals destijds de machtige
kathedralen, de vrucht der inspan
ning van een ganse gemeenschap
van gelovigen. Het is een nationa
le basiliek, een monument dat,
zoals Koning Leopold II het droom
de, de ziel van ons volk en van ons
land vereeuwigt.
Die geloofsgenoten van ons. die
ons zijn voorgegaan en die met hun
bescheiden giftjes het thans reeds
ingezegende heiligdom hebben op
getrokken, hebben misschien wel
met de dichteres kunnen herhalen:
Wij zijn de bouwers van de tempel
[niet.
Wij zijn alleen riouwers van de
[stenen...
Voor ons echter worden onze bij
dragen de kroon op het werk
dat we zelf zullen zien rroeien op
de hoogvlakte boven de hoofdstad.
Zouden wii kunnen ten achter blij
ven bij diegenen die ons zijn voor
gegaan? Temeer waar ons een zo
eenvoudig middel aan de hand
wordt gedaan om er het onze toe
bij te dragen. Het eenvoudig ver
kiezen van een b? .iliek-postzegel
voor onze briefwisseling: een kleine
geste... maar groots in zijn beteke
nis. L. B.
VEREENVOUDIGING
VAN HET WERK
Ons land is niet het eerste
om dergelijke informatiemissies op
touw te zetten. Nederland en En
geland deden het reeds vóór en
met goed gevolg. Uit de verslagen
van deze zendingen is inderdaad
gebleken dat het geheim der Ame
rikaanse productiviteit eerder
rond de machine dient gezocht.
Het eerste doel der zending is
dus na te gaan, in de bedrijven
zelf, hoe het in Amerika gesteld is
met de zogenoemde work simpli
fication», de vereenvoudiging van
het werk. In verband hiermede kan
men zich de vraag stellen hoe de
te bewerken stukken bij de machi
ne komen en hoe zij er' weer van
vertrekken. Er is hier kwestie van
automatische behandeling. Men
dient eveneens te onderzoeken wel
ke weg er tussen de verschillende
operaties van een bepaald stuk af
gelegd wordt. Dit sluit in de studie
van de uitgevoerde handelingen en
op welke wijze verloren bewegin
gen uitgeschakeld worden.
Het tweede doel dezer zending is
het onderzoek der productiviteit in
algemene zin en hier zal diepen
onderzocht te worden hoe in t
Amerikaans bedrijf de versch
de samenstellende factoren o
ling samen werken. Een bedn is
immers opgebouwd door een finan
cieel-, een uitrustings- en een
menselijk kapitaal.
DE MENSELIJKE FACTOR
Voor de werknemers in onze be«
drijven is er op gebied van salaris
en veiligheid zeker veel gedaan ge
weest, maar men stelt zich zeer
terecht de vraag of de mensen nu
tevreden zijn en of de bekomen at
mosfeer wel gezond is. Men vraagt
zich zelfs af of de mensen nu hun
zelfvertrouwen weergevonden heb
ben en hun levenslust. De mense
lijke materiële behoeften werden
voldaan, maar hoever staat het nu
met hun spirituele en morele be
hoeften?
IN DE ONDERNEMING
Onbetwistbaar staat het vast dat
de werknemer deel uitmaakt van
het raderwerk der onderneming. Op
dit punt loont het de moeite van
na te gaan hoe de Amerikaan en
de Europeaan respectievelijk in
dat raderwerk aangepast worden.
Daar is eerst en vooral het sa
laris, niet alleen het vast loon maar
ook het schommelend loon dat men
kan noemen: het winstaandeel in
het bedrijf. Hier dient ook de so
ciale veiligheid onderzocht waarvan
de Europese werknemer niet vol
doende het gevoel heeft er iets
voor te doen. Ten slotte is er
het gebied van de informatie ovef
de gang van het bedrijf, m.a.w. wat
weet de Amerikaanse arbeider over
de winst van het bedrijf? Al deze
punten hebben ontegensprekelijk
hun weerslag op de werkatmosfeer,
en beïnvloeden het rhythme van
het werk en dus de productivi
teit van het bedrijf.
BUITEN DE ONDERNEMING
De werknemer heeft ook betrek
kingen buiten de onderneming en
hier komen wij op het syndicaal
terrein.
Het syndicalisme is in Europa
zeer sterk ontwikkeld en het is ze
ker nuttig te onderzoeken welke
invloed de syndicaten in Amerika
op de arbeider uitoefenen. Op dit
gebied zal dienen onderzocht te
worden of de Amerikaanse arbei
der een syndicale invloed onder
gaat in strijd tegen of in samen
werking met de onderneming en of
de invloed der syndicaten zuiver
materialistisch is dan of hij te
vens meewerkt tot de morele vor
ming.
EEN PARITAIRE MISSIE
Deze missie die aldus haar werk
programma uitstippelde, werd pa
ritair samengesteld, te weten u
1 neutrale waarnemer, 4 patroor
afgevaardigden en 4 syndicale
gevaardigden.
(Zie vervolo b>'
Begonnen in 1905, is de Basiliek van Koekelberg nog niet voltooid.
Tot op heden stortte iedere Belg gemiddeld nog geen 8 fr. voor dit
nationaal bouwwerk. Thans werd een nieuwe postzegel-serie uitgege
ven en wordt er een oproep gedaan opdat iedereen deze serie zou ge
bruiken. Per postzegel van 1,75 fr. is er enkel een bijtaks van 0,25 fr.
Vele kleintjes maken een groot cn... iedereen doet mede.