VOOR POPERINGE EN IEPER
10
16
Van Bedevaarten
en gebeurtenissen
5
De Militaire
Diensttijd
Twee gebroeders bij ontploffing op het strand
te Lombardsijde om het leven gekomen
2 Soldaten uit Lombardsijde botsen per moto
op stilstaande vrachtwagen en worden op
slag gedood De autogeleider met zijn vrachtwagen ip de vlucht
DerdeGarnaalfeest
Dodelijk werkongeluk
te Wijtschate
Militiantn mogen na
21 maanden afzwaaien
Mgr Roelensfeesten
met luister gevierd te Oostduinkerke
Koning Garnaal hield duizende Toeristen in Feeststemming
blijft bepaald op
24 maanden
KATHOLIEK WEEKBLAD VOOR POPERINGE - IEPER - WERVIK EN OMSTREKEÏ
Bladzijden
PRIJS
3 Frank
ZATERDAG
AUGUSTUS
1952
maar...
BUITENLANDS OVERZICHT
Een derde door granaatscherven gekwetst
Ardooie, 15 Oogst
UURROOSTER DER
FEESTELIJKHEDEN
Nachtelijke botsing te Esen
Landbouwer door eigen tractor
doodgereden
HOOFDBUREEL en REDACTIE:
Poperinge Gasthuisstr. 19.
Tel. 9. - Postcheckr. 47.63.60.
PLAATSELIJKE BURELEN:
Roeselare:
J. VERRIEST-DEZEURE,
St-Alfonsusstraat 12. - Tel. 1523.
leper:
P. BRAS-DEKLERCK,
de Stuersstraat 4. - Tel. 445.
Wervik:
ROGER PECTOR,
Leiestraat 11. - Tel. Komen 491.
Veurne:
M. D'HERT, Noordstraat 14.
Nieuwpoort:
Drukkerij DUMON, Marktstraat.
Aangesloten bij het Verbond der
Belgische Periodieke Pers.
HET WEKELIJKS NIEUWS
ONZE 3 UITGAVEN:
POPERINGE en IEPER (met Wervik en randgemeenten).
ROESELAR3 (met Izegem-Menen en randgemeenten).
KUSTSTREEK (Veurne-Nleuwpoort-Diksmuide en randgemeenten)
48' JAAR.
N' 33.
POSTABONNEMENT 1952:
België (tot einde 1952) 58 fr.
Andere landen 4fr. p. week
Verantwoordelijke Uitgever:
J. Sansen, Gasthuisstraat 19, Poperinge
NA de Boerenjeugd, de ar
beidersjeugd!
Ge moet gezien of ten
minste gehoord hebben,
hoe die 11.000 Kajot-
sters, die 9.000 Kajotters gebede
vaart hebben te Lourdes! Ge moet
vooral vernemen van buitenstaan
ders of vreemdelingen, welke onbe
schrijflijke indruk die bedetocht
van onzemeisjes en jongens
heeft gemaakt. Hoe er dan nog
mensen gevonden worden, die me
nen dat die jeugdorganisaties nut
teloos zijn of uit den boze zijn!...
Fiel zei er mij 't zijne over...
raak zoals hij dat kan!
Hij wist er ook, zo niet alles, dan
(och veel over, want hij was in die
dagen ook te Lourdes, met Vlaan-
derens Bedevaartmaar zlj-n oude
Kajottersliefde was weer opge
weld en hij... stokte meer dan een
keer als hij mij 't relaas gaf van
die gebeurtenis. Want het wds een
gebeurtenis.
Die Dinsdag, wanneer dat leger
Kajotters en Kajotsters daar op de
Esplanadehun toewijding ver
nieuwden aan de Lieve Vrouw, bij
het zwaaien van honderden vlag
gen, bij de zang van die vele dui
zenden... dan stonden nog meer
duizenden stom van ontroering,
dan ging een rilling over dat een
delijk plein; dan moest de ergste
papenvreter, die ook eens naar
Lourdes komt, qm de... afgoderij
te bekijken, of weglopen van razer
nij of de indruk opdoen dat er een
geslacht opgroeit dat in zijn ge
loof vastgegroeid zit als in de rot
sen van de Pyreneeën.
De DonderdagnachtAanbidding
nn nachtmis, in... open lucht. Was
het de Dinsdag onbeschrijflijk, die
nacht was onvergetelijk! Donkere
lucht maar verlicht plein! Duizen
den en nog duizenden uniformen,
waartussen ook... soldaten-unifor
men. Onder de bomenrijen... biecht
in open lucht. Biecht van jonge
mannen!
Pé, zei Fiel, dè,t heeft me meest
gepakt, dat en de kruisweg van de
jongens. Ik zag die rijen en rijen,
ik zag hoe er steeds meer priesters
biecht moesten horen; ik vernam
nadien dat er... zestig biechtvaders
waren, die nacht!
Kwezelaars?... Mannen die niet
bang zijn ook hun binnenste eens
naar buiten te keren; ook dit bin
nenste waar de X-stralen niet bin
nen kunnen! Alleen de bangeriks,
met een mond als een steenoven en
een hert als een tabak-zaadje, zul
len van kwezelaars gewagen.
Ik sprak over de kruisweg» Pé!
Dat moest ge gezien hebben!... Ik
zegu dat ik... gepakt was. Die jon
gens hebben... gebeden zoals ik
nooit zag; en niet éénmaal, met de
groep, maar in kleine groepjes gin
gen ze opnieuw die lastige kruis
weg; zoals zij in groepjes naar de
grot gingen, bij 't gekroonde beeld
baden.
Er groeit een nieuwe wereld, Pé,
een kwade die we kennen, maar
ook een goede, waarvan we niet
eens vermoedden dat zij nog goed
was! En ik spreek dan nog niet
over de mijnwerkers-brancardiers
en de talloze andere brancardiers!
Daar staat ge paf voor!
De vreemdelingen stonden
verbaasd. Kon men nog wel den
ken dat in onze tijd van onver
schilligheid en... platheid er nog
jonge mannen waren uit één stuk?
En kerels vol vuur en leven die
Lourdes deden daveren niet alleen
op de Esplanade! Het Kajotterslied
dreunde dagen door de stad, de
Vlaamse Leeuw was nooit het
klauwen moe en de man-nen van
't Kortrijkse hadden zelfs het Be
zem-lied mee uit het Gulden-
Sporenspel
Pé, zei Fiel, dat moeten alle
mensen in Vlaanderen weten! Dat
moeten ze weten! Dat zijn van die
gebeurtenissen die sporen nalaten.
Een manifestatie, dat is als vuur
werk... klapt open en verdwijnt.
De kinders klappen in de handen
en roepen: Oh! en vergeten...
Maar die gebeurtenis? Dat is een
aanloop! Zij luidt een nieuwe pe
riode in van immer dieper werking.
Ik geloof dat Fiel gelijk heeft.
Ik geloof dat er inderdaad een
nieuwe wereld groeit, een kwade
die we kennen, die zich iedere dag
op straat vertoont in al haar le
lijkheid en onbeschaamdheid.
Er is echter een andere, betere
wereld, waar geloof, sterk geloof,
als enthousiasme voor dat geloof
aan de grondslag ligt. Die open
baart zich af en toe bij een ge
beurtenis zoals te Lourdes, werkt
dan verder, niet zo veel op straat,
maar van persoon op persoon,
voedt overtuiging en durfkracht,...
werft, werft bewust!
Zuiver was immers hun bedoe
ling... hun land te dienen. Zij
dienden het in zo ver dat zij het
offer van hun leven brachten. Zij
brachten dat offer, spijts misken
ning en vervolging.
We bidden daar... ingetogen en
vroom; is het niet meer nodig voor
hen, dan toch... tot hen, want dan
is hunvoorspraak van enorme
waarde. Daar moet Vlaanderen...
bidden! Dé,t is bedevaart.
Het worde ook een gebeurtenis,
geen... manifestatie. Het kan wel
dat sommigen een manifestatie
wensen, een ontploffing van en
thousiasme of verbittering. Het
kan wel dat sommigen er een ge
beurtenis willen van maken in de
kwade zin: de verdeeldheid niet
alleen zaaien, maar aanvuren. Ver
deeldheid was immer een ramp,
blijft Immer een ramp. Waren we
niet verdeeld geweest, dan waren
we sedert lang meester in eigen
huis.
Het worde dan een gebeurtenis!
in goede zin! Verdeeldheid worde
afgezworen, Vlaanderen voor
Christus zij geen slogan Nooit
werd die leus door de oude
Blauwvoeten elders bedoeld.
Wie Christus zegt denkt aan
naastenliefde, niet aan verbit
tering of haat. Er is te veel...
heidendom in onze beweging ge
slopen, en juist dat heidendom
heeft onze beweging vergiftigd.
We moeten naar de zuivere be
weging: «Alles voor Vlaanderen,
Vlaanderen voor ChristusDan
wordt die bedevaart een gebeurte
nis eendracht, gezonde ver
standhouding, echte liefde voor
volk en land, niet met woorden
maar met de daad van iedere dag,
geen afbreken, maar een gestadig
opbouwen. Ben gestadig opbouwen
van de IJzertoren worde 't sym
bool van de opbouw van de jongere
Vlaamse beweging. Dan is inder
daad die Ijzerbedevaart niet een
manifestatie, maar een echte ge
beurtenis. PÉ VLAMYNCK.
Actie en Waakzaamheid
Op verzoek van de Belgische Re
gering zijn Dinsdag 12 Aug. jl. te
Parijs de vertegenwoordigers van de
zes landen aangesloten bij de Euro
pese Verdedigingsgemeenschap bij
eengekomen om zo mogelijk voor
alle leden van deze gemeenschap
een eenvormige militaire dienst
plicht vast te stellen.
Een akkoord kon evenwel niet
worden bereikt, daar o.m. Frankrijk
evenmin als Italië bereid gevonden
werden de dienstplicht te verhogen
tot twee jaar. In Frankrijk bedraagt
die thans 18 maanden. Als reden
voor de Franse weigering zou tekort
aan wapens en aan fondsen zijn
aangehaald.
Te Brussel werd met spanning de
beslissing van de conferentie te Pa
rijs verwacht. Voor Woensdag jl.
werd een kabinetsraad voorzien om
de kwestie te behandelen en des
gevallend beslissingen te treffen.
Woensdagnamiddag 13 Aug. werd
een mededeling gedaan betreffende
de militaire diensttijd. Tijdens de
kabinetsraad werd besloten de mi
litaire diensttijd op 24 maanden te
handhaven, voorlopig althans, en
dit tot een overeenkomst onder de
N.A.T.O.-landen zal zijn bereikt in
deze kwestie.
Er werd evenwel medegedeeld dat
ten voorlopigen titel de miliciens
na 21 maanden dienst in verlof zul
len worden gezonden.
GEEN BLOEMENSLINGERS
TE HONOLULU
Als wij namen horen zoals Haiti,
Taiti of Honolulu, dan komen ons
onmiddellijk beelden voor de geest
van jonge meisjes met grote bloe
menkransen om de hals, dansend
in paradijsachtige decors.
Maar deze keer is er te Hono
lulu wat anders gebeurd. Men
heeft er gesproken over een Stille
Oceaan Pact in de zin zoals aan
deze kant van de wereld een
Noord-Atlantisch verdrag werd af
gesloten.
Of het nu morgen of pas over
morgen tot stand komt, doet wei
nig terzake. De kwestie is aange
sneden en een tweede regionaal
pact in de zin van artikel 57 van
het handvest van San Francisco
is in wording.
Het mag nu wel zo zijn dat de
huidige besprekingen te Honolulu
mede een binnenlandse betekenis
hebben voor de Verenigde Staten,
op het idee zelf is niet meer terug
te komen, en ofwel wint Eisenho
wer en dan gaat de aandacht voor
de Stille Oceaan en het Verre
Oosten onder republikeins impuls
zeker versterkt worden, ofwel win
nen de democraten en dan moeten
zij hun ingezette actie doorvoeren.
Het is trouwens duidelijk dat
men in Amerika hoe langer hoe
minder gelooft in de vredeswil van
het internationaal communisme en
dat men hoe langer hoe waakza
mer is voor de beveiliging van die
halve wereld en zijn kwetsbare
punten.
Men doet te Pan Moendjon nog
wel altijd voort, maar intussen
worden Amerikaanse marinevlieg
tuigen door onbekende jagers on
der vuur genomen, worden t'allen
kante in de Stille Oceaan onbe
kende duikboten gesignaleerd en
maakt het U.N.O.-hoofdkwartier te
Tokio bekend dat 58 Noord-Ko-
reaanse steden door de luchtmacht
zullen bezocht worden.
Dat ruikt allemaal niet zeer erg
naar vreedzame regeling van de
geschillen.
Geen wonder dan dat men een
beetje haastiger wordt om ook de
KONING TALAL VAN JORDANIË
die verplicht werd troonafstand te
doen ten voordele van zijn 17-jarige
zoon Hoessein.
Dan dacht ik aan een andere
bedevaart... de Ijzerbedevaart!
Ja, daar zullen ook de Kajotters
zijn.
Daar zullen ook duizenden ande
ren zijn.
Daar zullen ontelbaren zijn!
't Blijve een bedevaart en het zij
een gebeurtenis!
Een bedevaart uit ingetogenheid
en vroomheid!
We gaan naar een dodenveld, we
blijven bidden voor hen die mis
schien sedert lang voor... ons bid
den.
Wegens het koude en killige we
der lag het strand van Lombard
sijde als verlaten ondanks de sei-
zoendrukte. De drie gebroeders
Sureouf, Claude en Jacques Guil-
bert, nog steeds van Franse natio
naliteit, doch sedert 1938 te West-
ende en Lombardsijde gehuisvest,
waren op 't strand dezer laatste
gemeente oud ijzer aan het uit
delven. Even na 20 uur Donderdag
avond 7 Augustus, waren ze aan
dit gevaarlijk werk bezig tegenover
't Cristal Palace, aan de uiterste
Noord-Oosthoek van 't militaire
kamp. Onverwachts werd een vre
selijke knal gehoord, een granaat
ontplofte en twee slachtoffers te
meer vielen ten prooi aan de mu
nitie uit de eerste wereldoorlog.
Twee onderofficieren, die de
slachtoffers zojuist hadden aange
sproken en tot 200 m. van de
plaats des onheils waren, boden de
eerste hulp. Het onderlichaam van
Sureouf en Claude was aan stuk
ken gereten en vreselijk verminkt
moeten ze niet min dan op slag
zijn gedood. Claude droeg nog de
medaille van de H. Theresia om de
hals. Jacques, die op een 4-tal
stappen van zijn broer stond toe
te zien, werd aan de rechterwang
gewond en aan het ganse onder
aangezicht verbrand. Voor de eerste
zorgen werd hij naar het militair
kamp overgebracht. In min dan
vijf minuten na het ongeval was
Z. E. H. Pastoor Bauteman ter
plaatse om de beide slachtoffers de
H. Olie in extremis toe te dienen.
Dr Loones kon geen hulp meer
bieden, gezien hij enkel het over
lijden kon vaststellen.
De veldwachter M. Govaert en de
Rijkswacht van Middelkerke zorg
den voor de ordedienst. Het parket
van Veurne, telefonisch opgeroe
pen, gaf bevel het stoffelijk over
schot der beide slachtoffers naar
het gemeentehuis over te brengen,
gezien het wassende water dit
dreigde mee te sleuren. Gaston
Coulier en Frans Dheeren zorgden
voor het bergen der fietsen en
spaden van de Guilbert's. Een
zakje met ongeveer 35 kgr. oud
ijzer werd eveneens nevens hen
gevonden.
WIE ZIJN DE SLACHTOFFERS?
De beide jonge mannen, woon
achtig in de Kleitendijkstraat op
de wijk 't Hoge waren geboren
te Linselles, nabij Wervik in
Frans Vlaanderen en stonden be
kend als eerlijk en uiterst werk
zaam en hadden een harde jeugd
doorgemaakt welke zij nu moei
zaam waren te boven gekomen.
Sureouf, 23 jaar, visser van beroep,
was nog maar sedert 6 weken ge
huwd en laat een jonge weduwe
van nauwelijks 19 jaar achter.
Claude, 22 jaar, handlanger, was
jonggezel en woonde bij Jacques,
die gekwetst werd. Sureouf en
Jacques waren gehuwd met twee
gezusters, nl. Mariette en Marie-
Louise Coopman.
In deze levenslustige doch goede
gemeente heeft dit pijnlijk onge-
I val een ware verslagenheid veroor
zaakt.
iDe twee siacliteilet» Surcoui es Claude Guilbcrl.
OORZAAK EN AAN WIE
DE VERANTWOORDELIJKHEID?
Donderdag was het stroomtij
en dan is het strand aldaar onge
veer 400 meter breed. Meer dan
dertig jaar geleden wérden op de
zelfde plaats van dit ongeval wij
de putten gedolven; met obussen
en granaten gevuld en deze met
een dikke laag zand bedekt. Bij
hoogtij werd dan dit goedje tot
ontploffing gebracht. Talloos zijn
de obussen welke aan genoemde
ontploffingen ontsnapten en deze
liggen thans, met een één-centi
meter roestlaag overdekt, bloot of
bedolven onder het zand over het
strand verspreid. Zolang er niet op
gekapt of geklopt wordt, leveren
ze geen gevaar meer op.
Mijn twee broeders stekten
met de spade in 't zand, verklaarde
nog dezelfde avond de gekwetste
Jacques aan de Rijkswacht ten ge
meentehuize, en moeten op een
obus gestekt hebben, welke onder
het zand was bedolven
Zeer lonend is het delven van
oude metalen, gezien de hoge prijs
welke er in de laatste twee jaar
werd voor gegeven. De drie ge
broeders beschouwden dit opdelven
als iets alledaags en ze schenen er
de kneep van te hebben om, alle
gevaren trotserend, elk ongeluk te
ontgaan. Doch ditmaal is het de
arme jongens fataal geworden.
Enerzijds hebben ze wellicht niet
zeer voorzichtig gehandeld, maar
anderzijds dragen ook de openba
re besturen mede verantwoordelijk
heid om het gebeurde, door het
niet wegnemen van oorlogstuig dat
op enkelen 'n zekere aantrekkings
kracht uitoefent en voor allen een
bestendig gevaar betekent.
Meermaals heeft de gemeente
lijke overheid bij de bevoegde
overheid aangedrongen om dit ge
vaarlijk tuig weg te halen. Maar
het ongeluk is ftu gebeurd, zeggen
onze mensen.
We mogen nog aanstippen dat
juist op die plaats in 1920, toen
aldaar munitie tot ontploffing ge
bracht werd, bij het verhandelen
van granaten, vijf werklieden op
slag gedood werden, waaronder Ju
les Dewitte als enig Lombardsljde-
naar. Twee zwaar gekwetsten be
zweken korte tijd nadien.
HARTROERENDE BEGRAFENIS
Ondanks de onwetendheid van
de meerderheid der bevolking no
pens de dag en uur der begrafenis
van beide ongelukkige slachtoffers,
was de deelname aan de plechtig
heid zeer groot. Door acht geburen
zijn de jongens ten grave gedra
gen. Van het gemeentehuis ging
de droeve stoet naar de kerk.
Achter de kisten ging Jacques, die
als bij mirakel aan de dood ont
snapte. Dezes zoontje, de 4-jarige
Willy, liep aan de hand van Henri
Coopman, schoonvader van Sur
eouf en Jacques.
Gelijk de belde broeders Sureouf
en Claude steeds samen lief en
leed hebben gedeeld en naast el
kaar woonden, zo liggen ze thans
vereend in de dood, in een gemeen
schappelijk graf, op het rustige
kerkhof hunner gemeente. Een
nieuwe kerkelijke plechtigheid zal
later doorgaan.
NAKLANK VAN DE RAMP
Vrijdag en Zaterdag, de ganse
dag waren een 5-tal soldaten van
de Zeemacht uit Oostende, onder
de leiding van Luitenant Destan-
berg, duchtig in de weer om het
ganse strand te zuiveren. 47 obus
sen, meestal voortkomende uit de
eerste wereldoorlog, met een totaal
gewicht van meer dan 800 kgr.
werden opgedolven en meegeno
men. Een 4-tal tellermijnen wel
ke veel gelijkenis vertonen met
een telloor en te gevaarlijk blijken
voor het vervoer, werden ter plaat
se en bij lage tij, tot ontploffing
gebracht. Een ongevaarlijke «pa
ravan», waarvoor geen Franse
of Nederlandse benaming bestaat,
van 1,50 m. lengte, welke juist op
een vliegerbom gelijkt en dient om
de kabels van een mijnenveger op
te houden, is eveneens opgedolven.
De badgasten, de soldaten van
het militaire kamp en de ganse
bevolking kunnen nu weerom vrij
ademen.
strategische plannen voor het Stille
Oceaangebied beter op punt te
stellen.
Dat er dan in dit verband ge
sproken werd over een wederbe-
wapening van Japan is zo klaar
als pompwater en zo onvermijde
lijk als de wederbewapening van
Duitsland in het kader van de
Westerse beveiliging.
Men heeft dienaangaande gezegd
dat die wederbewapening een be
rekend risico was; dat er tijdens
de eerste vijf tien jaar een
scherpe controle zou moeten uit
geoefend worden; en ten slotte dat
men voorlopig Japan alleen zou
toelaten defensieve wapens te be
zitten.
Dat is allemaal zeer mooie lite
ratuur waardoor niemand zich laat
misleiden. De werkelijkheid is
deze: het Verre Oosten loopt, in
zijn geheel, het gevaar door
het communistisch imperialisme te
worden aangevallen.
Om dat te verhinderen moet men
divisie tegen divisie en tank tegen
tank kunnen stellen. Amerika kan
dit in geen geval volledig op eigen
rug nemen, alhoewel het ook een
evident Amerikaans belang is.
Maar het is evenzeer een belang
der Oost-Aziatische volkeren.
Welnu in dit raam en in dat per
spectief is een militaire wederuit-
rusting van Japan onvermijdelijk
en noodzakelijk en wel om volgen
de pertinente redenen:
1. - Japan is het eerste bolwerk
dat kan aangevallen worden.
2. - Japan is een springplank
naar de Stille Oceaan.
8. - Japan heeft een reusachtige
Te 10 u.: Pontificale Hoog
mis, opgedragen door Mgr Bi -
GIRUMWAMI, eerste Kongo
lese Bisschop. - Ruandese Mis,
gecomponeerd door een neger
priester, uitgevoerd door d
Schola der Witte Paters, He
verlee. - Kanselrede door Mgr
CRUYSBERGHS.
Te 11.30 u.: Roelenscantate:
tekst P. Meersseman, muziek
Remi Ghesquière (500 uitvoer
ders)
Te 12 u.: Ontvangst der per
sonaliteiten op het Gemeente
huis.
Te 13 u.: Feestbanket.
Te 15 u.: Luisterrijke stoet.
Te 16.15 u. nemen de per-
sonalitieten de stoet in ogen-
schouw (hoek Brugstr. en Mgr
Roelensstr.)
Te 17 u.: Onthulling van het
bronzen standbeeld door Wel
edele Hr Ridder P. van OUT-
RYVE d'YDEWALLE, Gou
verneur van Westvlaanderen.
- Dankwoord door Hr Marcel
Sercu, Burgemeester van Ar
dooie. - Eresalut door eer
student. - Feestrede door Heer
Senator Oud-Minister VER
BIST. - Roelenscantate (50
uitvoerders)
Te 18 u. Muziekconcerten.
Te 22 u. Groot Kunstvuur
werk.
bevolking die goed onderlegd is en
technisch uitgerust.
li. - Japan is het land met de
grootste militaire traditie en vor
ming van geheel het Verre Oosten.
Wil men dan ook de Stille
Oceaan doelmatig beveiligen, dan
moet men de gewezen vijand tot
volwaardig bondgenoot maken.
DE VERTRAGING
IN DE OORLOGSINSPANNING
Eigenaardig en spijtig genoeg
valt de conferentie van Honolulu
samen met een vertraging van de
oorlogsinspanning in hei Westen
en in Amerika zelf.
In Amerika is men de credieten
gaan verminderen voor de hulp
aan Europa, en stelt men vast dat
het reuze-programma van mate-
rieelproductie niet volledig op tijd
volgens plan verloopt.
Anderzijds krijgen wij uit Enge
land de berichten dat ook daar de
oorlogsinspanning verslapt en dat
de conservatieve regering in ze
kere zin de back-bencher Aneurin
Bevan gelijk geeft, wanneer die,
bij zijn ontslagname als Labour-
minister zegde dat het Engelse
volk de last van het opgesteld
militair programma niet kon dra
gen.
Verder is er de conferentie van
Dinsdag 12 Augustus onder de ex-
perten van de zes landen van het
Europees leger tot vaststelling van
de gemeenschappelijke diensttijd
in al de deelnemende landen en
waarvan men mag aannemen dat
hij eerder op 18 maand dan op
2Jf zal worden vastgesteld, want
Frankrijk schijnt in elk geval niet
de minste lust te gevoelen om,
naast al zijn andere moeilijkhe
den, nog te moeten afrekenen met
de verhoging van de militaire
dienstplicht.
En er is ten slotte de criminele
agitatie van het socialistisch syn-
dikaat, de socialistische jonge
wachten, de socialistische partij
en de beruchte comité's voor ge
meenschappelijke actie tegen de
21, maanden.
En van al die zaken is de actie
van de Belgische socialisten de
meest verderfelijke en de gevaar
lijkste.
In de eerste plaats omdat zij het
moreel van de troepen volledig ka
pot maakt en de soldaten tot on
verantwoordelijke opstand aanzet.
In de tweede plaats omdat zij
aan de bevolking de indruk geeft
dat het rode gevaar geweken is
en dat men het bijgevolg met die
militaire inspanning niet zo heel
ernstig meer moet opnemen.
In fle derde plaats omdat het
buitenland er de nadelige terug
slag van ondergaat en in die socia
listische misdaad het bewijs vindt
dat België de bewapeningsinspan-
ningen moe is.
Waar is de tijd, Meneer Spaak,
dat gij met tremolo's in de stem
aan het adres van de Russen ver
kondigde nous avons peur
Waar is de tijd dat gij, als eerste
voorzitter van de vergadering te
Straatsburg de alarmklok luidde
voor het tot standbrengen van een
Europees leger en het opvoeren
van onze militaire inspanningen?
Waar is de tijd dat gij samen met
uw collega van landsverdediging
Defraiteur, te Luxemburg de ver
dragen ondertekende die de 21,
maanden dienst inslotent
Is dat alles voorbij en door de
geschiedenis uitgevaagd
Is dat gevaar geweken? Hebt gij
geen «peur» meer?
Toch wel. Daar is niets van dat
alles veranderd, tenzij dat er op
12 October in België gemeentever
kiezingen gehouden worden, dat
de socialisten de G.V.P. daar in het
zand willen doen bijten in de hoop
dan de Kamers te kunnen doen
ontbinden en... weer in de regering
te treden. (Zie vervolg biz. 2)
De plaats waar het ongeval gebeurde. Vooraan rechts, de tractor die
vastliep in de gracht. Op het achterplan de garagepoort vanwaar de
tractor gereden kwam toen het ongeval gebeurde.
De rustige wijk Diependaal
een paar kilometer voorbij Sint-
Elooi en ongeveer op de grens
scheiding ti, sen Voormezele en
Wijtschate, werd Maandagnamid
dag rond 16.30 uur in beroering
gebracht door een smartelijke on
geval. De 72-jarige Evarist Cardi-
nael, die daar in een nette lande
lijke woning gehuisvest is, samen
met zijn zuster Marie en zijn twee
broers Cyriel en Hector, werd er in
de garage der woning door zijn
eigen tractor gegrepen en meege
sleurd. Hij werd verpletterd door
het logge voertuig dat slechts 5
meter verder in een gracht tot
stilstand kwam. Een half uur na
het gebeurde gaf de ongelukkige
ouderling de geest.
HOE HET ONGEVAL GEBEURDE
Precies uitmaken hoe het onge
val gebeurde kan alleen door ver
onderstellingen, gesteund op tech
nische gegevens, geschieden. Alleen
het slachtoffer was in de garage
aanwezig toen het ongeval zich
voordeed.
Te 16 uur hadden de drie ge-
broers en hun zuster, samen de
vier-uren-koffie gebruikt. Oogsttijd
is een drukke tijd voor de land
bouwers en de oogst die verbouwd
wordt op de 2 Ha. land van het
gezin Cardinael moest onverwijld
binnengehaald worden, vermits
het weder toch nog altijd wankel
baar was. Terwijl Marie nog wat
thuiswerk verrichtte, maakten Cy
riel en Hector aanstalten om naar
het werk op het land te gaan. Eva
rist ging intussen in de garage,
die aan de woning paalt, om de
tractor naar buiten te halen en de
oogst naar huis te voeren. Daar de
tractor van geen batterijen voor
zien is, moest deze langs voor met
de handle in gang gezet worden.
Er moet evenwel iets gehaperd
hebben aan de koppeling, want al
hoewel de koppelingspedaal op
ontkoppeling der drijfas wees, is het
voertuig toch in beweging geko
men van het ogenblik dat de land
bouwer de motor in gang trok.
Door de schok moet de landbou
wer onmiddellijk ten gronde zijn
gevallen met het gevolg dat de
tractor over hem heen reed. De
ongelukkige werd echter door het
onderstel van de tractor nog mee
gesleurd naar buiten waar het log
ge tuig de aardeweg kruiste en
slechts in de gracht aan de over
kant tot stilstand kwam.
Op het hulpgeroep van het
slachtoffer, dat onder de tractor
gekneld zat, kwam zijn zuster Ma
rie toegelopen.
Nadat deze haar twee broers tei'
hulp geroepen had, slaagde Cyrlel
erin de motor, die nog steeds de
achterwielen deed ronddraaien, sti]
te leggen.
Alhoewel zwaar gekwetst, had
het slachtoffer zelf nog de tegen
woordigheid van geest om te vra<
gen dat men een cric zou halen ten
einde het voertuig op te tillen
Spoedig kon de ongelukkige bevrijd
worden en in huis worden binnen
gedragen. Inderhaast werd de ge
neesheer verwittigd maar na een
half uur gaf Evarist Cardinael de
geest nadat hem door Z. E. H
Pastoor van Wijtschate de Sacra
menten der stervenden waren toe
gediend.
Bij het geneeskundig onderzoek
was gebleken dat het slachtoffer
een open schedelbreuk, linker dij
breuk en een zware wonde aan de
rug had opgelopen.
SLACHTOFFER VAN
Z'N ZELFGEBOUWDE TRACTOR
Evarist Cardinael, geboren op
31-12-1880 had zich altijd veel be
zig gehouden met mechanische
constructie. Destijds was het zijn
broodwinning geweest, toen hij,
nog vóór de eerste wereldoorlog naar
Canada vertrok' en te Montreal als
paswerker in de Mac Dougail con-('
structiewerkplaatsen werkte. In 19141
kwam hij voor 'n kort verlof terug
naar ons land, maar vertro! er haar
de nieuwe wereld om er in 1921 voor
goed uit terug te komen. Hij ves
tigde zich bij zijn familie te Wijt
schate als dorsondernemer. Hij
had uit Canada een Ford perso
nenwagen, model 1917 medege
bracht, en het duurde niet lang of!
hij had als handig mekanieker de
wagen omgebouwd tot een deugde-:
lijke tractor, die hem bij het werk
veel diensten bewees. Ia 1937 gaf hij
de dersonderneming op, doch alle
dagen stond hij nog in zijn kleine
werkplaats waar hij als oude pas
werker nog altijd met mekaniek
bezig was en op zijn tractor aller
lei verbeteringen wist toe te pas-
sen.
Hij zou ten slotte, zoals zijn broe
der het zegde, het slachtoffer wor
den van zijn eigen werk.
De politie van Wijtschate kwam!
de nodige vaststellingen doen. AI- -
les wijst op een gewoon werkonge
val, te wijten aan een defect ir
de koppeling van de tractor.
Een verschrikkelijk nachtelijk verkeersongeval heeft Maandag
11 dezer, grote opschudding verwekt te Esen en omgeving. Twee sol
daten, gekazerneerd te Lombardsijde, en die per moto uit verlof te
rugkeerden, botsten rond 23 uur op de achterzijde van een stilstaan
de vrachtwagen langs de baan Esen - Diksmuide, op 't rechte baan-
einde tussen de wijk Eikhof en de Esenkapel. De ongelukkige slacht
offers werden op slag gedood, terwijl de autogeleider met z'n vracht
wagen op de vlucht sloeg.
TWEE LIJKEN LANGS DE BAAN
Enkele minuten na 23 u. kwam
dhr Octaaf Verhelst, landbouwer,
wonende in de Kruisstraat te Esen,
met zijn auto huiswaarts van uit
de richting Diksmuide. Gekomen
op een SOO-tal meters van het
kruispunt Eikhof. waar de grote
baan naar links draait ill de rich
ting Esen en waar rechts de banen
van Woumen en Klerken op de
grote baan uitkomen, bemerkte de
autogeleider in de kopiichten van
zijn wagen een vormeloze massa
op de linkerkant van de baan.
Toen hij zijn voertuig tot stil
stand bracht en uitstapte, zag dhr
Verhelst met ontzetting een ver
nielde moto waarop twee perso
nen met ingedrukte schedel uitge
strekt lagen. Intussen was een
fietser, dhr Duyck uit Bovekerke,
van zijn rijwiel gestapt. Terwijl
dhr Duyck ter plaatse bleef, haast
te dhr Verhelst zich per auto naar
Esen en was hij enkele minuten
later met' dokter Denys ter plaatse,
die enkel het overlijden van de
Alles wees er op dat het ongeval
zich pas enkele minuten voordien
had voorgedaan.
Bij het identificiëren der slacht
offers, bleek het hier te gaan om
twee militairen der luchtmacht ge
kazerneerd te Lombardsijde. De
ene is Soetens Gabriël, geboren te
Heestert op 3 Juli 1931 en aldaar
wonend in de Outrijvestraat 92:
de andere is Klapuyt Roger, ge
boren te Zwevegem op 13 Januari
1927, echtgenoot van Vanoverber-
ghe Denise en wonende Broeken-
hoekstraat 21, te Moen.
DE VERDWENEN
VRACHTWAGEN
Het geheimzinnige van dit ver
schrikkelijk verkeersongeval was
wel dat uit alles duidelijk bleek
dat de twee slachtoffers ergens te
genaan gebotst waren, terwijl er
noch boom noch muur op deze
plaats langs de baan stond. An
derzijds hadden de bewoners van
het dichtstbij gelegen huis, duide
lijk de slag van een botsing ge
hoord en waren er zelfs door uit
twee sekwetaten kou vaststellen, hun slaap gewgkt, doch toen zij
zich op straat begaven, bemerkten
zij niets in het nachtelijk duister.
Het was pas toen zij een wagen
bemerkten, deze van dhr Verhelst,
die stilhield op de plaats der ramp,
dat zij naderbij kwamen.
Dhr Verhelst wist evenwel aan
de Rijkswacht een belangrijke
mededeling te doen. Toen hij op
een 700-tal meters van de plaats
was waar hem dit verschrikkelijk
schouwspel wachtte, kruiste hij
een zware vrachtwagen die zonder
vracht reed en aan hoge snelheid
het midden, der baan hield. Deze
wagen, komende uit de richting
Esen, verplichtte zelfs dhr Ver
helst sterk naar rechts uit te wij
ken om een aanrijding te voorko
men. In het voorbijgaan kon de
getuige vaststellen dat het vracht-
wagenstel bestond uit tractor en
aanhangwagen, de tractor was van
het type waarvan de motor in de
kabine is ingebouwd. Het ganse
stel had naar schatting van getui
ge 12 meter lengte.
VERDACHTE OLIEVLEKKEN
Reeds tijdens de nacht werden
opmetingen gedaan ter plaatse
door de Rijkswacht te Diksmuide,
onverwijld werd het militair par
ket verwittigd. Telefonisch werden
politiediensten en rijkswachtbriga
des uit de provincie verwittigd,
zodat een strenge wegcontrole in
voege trad. k „(Zie vervolg biz. 2)
Alles wat met folklore betrekking
heeft, is een dankbaar onderwerp
voor inrichters van feestelijkheden,
maar als het avond wordt zien de
toeschouwers met een tikje wee
moed de reuzen en andere pronk
stukken terug naar het museum
verhuizen. Te Oostduinkerke is dat
anders, daar wordt er aan folklo
re gedaan, maar die is er nog zo
stevig geworteld in het alledaags
leven dat Oostduinkerke zich zelf
niet meer zou zijn, zonder strand-
vissers die er iedere dag, te paard en
met de zuidwester aan, op uit trek
ken om garnaalvisvangst te beoefe
nen. Het gebruik is zo oud, dat het
tot de beste stukken folklore be
hoort, maar het leeft nog voort in
een dagelijkse beoefening.
Maar Zondag 10 Oogst was het
voor de derde maal Garnaalfeest
en toen mochten die stoere vissers De zee stond woelig en een ideaal
er niet aan ontbreken, want zij wa- weder was het dus niet voor gar-
ren de spil van het feest, zowel jn uaalvangst, maar op hun zware j
de voormiddag tijdens de garnaal
vangst als in de namiddag tijdens
de feeststoet.
GARNAALVANGST
Er was Zondag maar één zuur-
kijker en pretbederver te Oost
duinkerke en dat was de storm
wind die van uit het Zuid-Westen
het zand in een ononderbroken
vlaag over het brede strand joeg.
Indachtig dat een kermis een ge
seling waard is, trokken de bad
gasten door het zandgordijn heen
en werden dan beloond door het
onvergetelijke schouwspel dat die
dertien vissers te paard aan de
toeschouwers boden.
Boven: door de woelige zee slepen de paarden degarnaalnetten ach
ter zich aan, de visser, met de zuidwester op, beheerst zee en wind.
Onder: na de vangst trekken de vissers op hun bonkige paarden
terug huiswaarts. Inzet links: sympathieke vissertjes en visserin-
netjes ijl de feeststoet.
paarden trokken zij, met hun net
op sleeptouw, het water in. Dat
was waarachtig levende folklore
die tientallen fotografen en cine
asten aanlokte. Enkelen maakten
opnamen met de télélens van op
het droge, terwijl anderen schoenen
en sokken afdeden, de broekspijpen
opstroopten en moedig te water
gingen om het spectakel van dich
terbij op de gevoelige plaat te
brengen.
Terwijl de vissers het strand
afkordenwaren de kinderen
ook aan de slag gegaan. Garnaal-
vissertjes in de dop en gewapend
met kleine handnetten dregden er
in ondiep water met de netjes over
de grond, dat het een aard had.
Een grote garnaalmand gelijk de
echte garnaalvissers er altijd een
mee hebben, hadden zij niet bij de
hand, maar die werd gunstig ver
vangen door een sierlijk strand-
emmertje. Neen, 't was geen laehe-
spel op het strand te Oostduinker
ke, het was een ernstige wedstrijd
om het meest garnaal te vangen
en de wind slaagde er niet in de
mededingers van hun stuk te
brengen.
Terwijl de wedstrijd te 10 uur
begon voor de garnaalvissers, had
er in het Hotel Gaucquieeen
receptie plaats, waar achtereen
volgens dhr Loones, secretaris van
het feestcomité in het Nederlands
en dhr Ferrand, voorzitter van het
feestcomité in het Frans, de ge
meentelijke overheden en de jour
nalisten verwelkomen en dankten
om hun belangstelling.
Oostduinkerke met zijn prachtig
strand waar de natuur van het
Noordzeestrand zo ongeschonden
bewaard bleef, houdt ook van zijn
oude tradities en zeer terecht deden
beide sprekers opmerken dat het js
garnaalvissen, zoals het hier be- If
oefend wordt, een der dagelijkse !f
bezigheden is waar altijd talrijk:
toeristen voor in bewonderin;
staan.
GARNAALFEEST
Voor grote en kleine garnaalvis- i
sers was het bij stormwind een
zware karwei geweest om buit tef
bemachtigen. Op het middaguur
werd op de dijk de vangst binnen
gebracht en werd dadelijk aange
vangen met het koken van de gar
naal. Intussen waren in de ver
schillende hotels de fijnste gerech-
(Zie vervolg biz. 2)
