Kon dat eigenlijk beter passen?
D
De Ccesar Gezellehulde
te Moorsele
iet brede werkveld der Gemeentepolitiek
VOOR POPERINGE EN IEPER
Provinciaal Tornooi voor Ambulanciers
van het Rood Kruis te Poperinge
50
F. R. Boschvogel
12
Kandidatenlijsten
Gemeenteverkiezingen
1902 -1952
Westvlaanderens meest
populaire Volksschrijver
jaar oud
DE B.J.B. DEKENIJ POPERINGE
BUITENLANDS OVERZICHT
De afdeling Boezinge aan de eer
Onderwijs - Openbare zedelijkheid - Financies
Openbare Gezondheid - Openbare Werken
door R. D. De Man, Oud-Minister, Questor van de Senaat
De dyncamitering
van cl© IJzertoren
Nieuw onderzoek is aan gang
Nr 39.
ZATERDAG
Ol
Bladzijden
mm m
PRIJS
SEPTEMBER
3 Frank
1952
KATHOLIEK WEEKBLAD VOOR POPERINGE - IEPER - WERVIK EN OMSTREKEN
ONZE 3 UITGAVEN:
E Herfst deed zijn... nat
te intrede Zondag laatst
en we hebben begrepen!
t Wordt tijd dat we
weer in onze schulpe
kruipen. Nu zullen we weer gewaar
worden hoe goed het is thuis en
rond de kachel, wanneer de vroege
avond valt. Dan krijgt de thuis
zijn eigenlijk... gezicht, dan voelen
we de stemming van de thuis, de
innigheid, de intimiteit ervan.
De kleinen spelen niet meer bui
ten, zijn veelal bezig aan hun
huiswerk; ze zijn minder rumoerig,
ze kunnen soms al de grote avond
rust van thuis meevoelen en mee
leven. 't Kan er zo huiselijk gaan
onder de groten, 't Kan zo innig,
zo warm, zo goed gaan bij vader en
moeder. Als buiten alles sterft,
groeit het familieleven, binnen. We
hebben oneindig meer aan dat fa
milieleven dan in de Zomer en de
lange dagen. En er hangt iets mys
terieus in huis, in 't licht, in de
warmte wanneer de luiken en de
deuren gesloten zijn, wanneer ieder
gezin een afgezonderd wereldje
wordt. Is ieder gezin geen klein
wereldje, waar er veel in omgaat
dat werkelijk mysterie blijft zelfs
voor de vrienden en de geburen?
Ieder gezin heeft zijn blijde da
gen, ieder gezin heeft zijn dagen
waar 't minder goed gaat. En we
houden die blijheid, we houden de
kommer en 't verdriet voor ons.
't Kan dat we aan een trouwe
vriend iets mededelen dat we ons
hart openen, maar in de diepste
roerselen van ons hart laten we
niemand kijken... Mysteries die we
in ons hart dragen... secreten.
Zo wordt met de Herfst onze ge
moedsstemming anders, de atmos
feer is een andere; van de open
luchtigheid gaan we naar het inni
ge, naar het mysterieuse.
Is het dan te verwonderen dat
precies die Octobermaand de rozen-
kransmaand werd? Kon het beter
passen? Is er wel iemand die van
zo nabij, zo intiem ons huiselijk le
ven nagaat en meeleeft? Is er wel
iemand die zo goed de mysteries, de
secreten kent van ons gezin als...
Moeder. Zij kent ze, maar zij kan
helpen, zij kan tussenkomen, zij
kan raad geven, zij kan... alles!
Wat is die paternoster in Octo
bermaand wel anders dan het da
gelijks gesprek, het dagelijks kon-
takt met Moeder. En mag er
iemand achter blijven als we met
Moeder spreken? Och, dan hangt
er inderdaad mysterie in 't gezin,
waar allen saam de paternoster-
bidden.
We denken aan de blijde myste
ries, waar toch altijd een keerzijde
was aan de blijheid; armoe van de
kribbe, Simeons harde woorden...
We delen onze eigen blijde gebeur
tenissen mee aan Moeder. Hoe dik
wijls is er aan die blijdschap geen
bitter smaakske vast? Blijdschap,
omdat de jongen nu tenden geleerd
is... 't Bitter smaakske... er is geen
werk of hij moet nu zijn soldaten
dienst beginnen; blij omdat iemand
uit 't gezin terugkeerde uit hospi
taal of kliniek, maar nu nog maan
den moet rusten. Zo zijn er tien
tallen gevallen in 't gezinsleven.
Daar trekken we Moeder bij; wij
overwegen haar mysteries, wij ver
trouwen haar de onze toe. Ik versta
er niets meer van zo dat geen echt
bidden is. Een bidden dat niet ver
veelt, Dat ons niet verveelt, die de
vele wees gegroetj es aaneen
schakelen; en dat de Lieve Vrouw
niet verveelt! Hebt gij nog nooit
gedacht dat het iedereen zou ver
velen altijd maar door de oren af
gezaagd te worden door millioenen
mensen die altijd maar om hulp
vragen, om hulp roepen en schreeu
wen? Maar dan zou Moeder geen
moeder meer zijn die al haar kin
deren, de slechte als de goede, aan
't harte draagt. Maar 't is toch
goed voor ons zelf een keer na te
gaan uit hoeveel hoeken en kanten
naar Moeder wordt geroepen, wijl
zij monkelend van uit alle genade
oorden schijnt te zeggen: vraagt
maar... een moeder kent geen last,
zij kent alleen moedervreugde als
zij helpen kan.
oude wijsheid bevat, nu uitgediend wat ons op het hart deukt. Niemand
hebben? Of worden in onze tijd
de... droevige mysteries in 't gezin
niet meer geheim gehouden dan
vroeger? Omdat er zo veel min
liefde is, omdat er zo veel min echt
medelijden bestaat. Liefde en me
delijden brengen niets op! Verloren
kapitaal...
Waar dan naartoe met onze mi
series? Kijkt naar Lourdes, waar
de lichamelijke miserie daar voor
de basiliek uitgespreid ligt; waar
zo velen komen met hun verborgen
zielekrampen. Hoe gaan zij van
daar weg? Wie kan dc statistiek
opmaken van de mate van vertrou
wen, van berusting', van vrede, van
vreugde in het... lijden waarmede
die miserie-mensen terugkeren?
Gaat het niet eveneens op die wijze
bij onze talloze Vlaamse genade
oorden?
Wat doen wij als wij de droevige
mysteries bidden? We zien voor
onze ogen die hele lijdensgebeurte
nis, de Kruisweg, het Kruis boven
de Calvarieberg en aan ae voet van
't Kruis zien we staan de Lieve
Vrouwe van de Zeven Weeën. Haar
Kruis maakt het onze lichter. Maar
al bidden vertellen we aan Moeder
hoort het, niemand weet het... nie
mand. Maar Moeder hoort het,
Moeder weet het, Moeder... zwijgt.
Voor ons is het een ontlasting, de
pak is v.an ons hart. Voor haar is
het alweer een gelegenheid haar
moederliefde, haar medelijden tot
ons uit te strekken. Onze droe
vige mysteries neemt zij tot zich op.
't Is maar wanneer we aan de glo-
rieuse mysteries komen dat we niets
onder elkander te wisselen hebben.
Dan richten we ons tot haar die zo
hoog troont, Koningin van Engelen
en Heiligen, troont met ziel en
lichaam bij haar Zoon, maar im
mer, immer meer, onze Moeder
blijft. Neen, dan hebben we niets
te wisselen onder elkander, maar
dan kunnen we kinderlijk en ver-
trouwvol vragen dat we, na de wa
terachtige blijde dagen in ons leven
en na de zwarte dagen van beproe
ving, leed en rouw, bij haar zouden
mogen komen. Maria zorgt er voor
dat haar kinders ook in de glorieuse
mysteries deel zouden hebben.
Zou de Rozenkransmaand voor
ons betekenis hebben?
PÊ VLAMYNCK.
Op 15 September trokken 28 flinke landbouwerszonen op bedevaart
naar Lourdes. Eerst op 23 dezer zijn zij terug' gekomen. Zij waren
vergezeld van 3 EE. HH. Proosten, nl. E. H. Vandenberghe, Onder
pastoor van O. L. Vrouw Poperinge, E. H. Deberghe van Westvlete-
ren en E. H. Antoon Baert van Oostvleteren. Wij brengen een foto
van de mooie groep, genomen aan het Sint-Pietersstation te Gent.
Onder de Oppervlakte
DE DRUK-OP-DE-KNOP
OORLOG
Sedert twee jaar wordt er dus
in Korea gevochten en het zal nu
ook al ongeveer een jaar zijn, ge
loof ik, dat men er over een wa
penstilstand onderhandelt.
Intussen blijven nog altijd de
zelfde elementen in 't spel. Noord-
Korea is het waarschijnlijk al lang
moe, vooral sedert de voortduren
de massale bombardementen van
de U.N.O. - luchtmacht, maar de
communistische bazen willen niet
ophouden want zij worden van uit
Peking en Moskou gedirigeerd, en
daar vindt men het geval interes
sant. Inderdaad de oorlog in Ko
rea houdt nog steeds heel wat
U.N.O.-troepen vast. Dat brengt
steeds beroering in 'n boel Wes
terse families, brengt grote eco
nomische en financiële inspannin
gen mee voor al de landen die er
aan meewerken en vooral: het zijn
grote manoeuvres met echt poeier
voor een oorlog die zou gevoerd
worden met de middelen waarover
men thans beschikt.
Dit laatste punt is inderdaad
een punt van belang. Zoals alle
tegenstanders uit de oorlog 191t0-b5
de burgeroorlog in Spanje met be
langstelling, en met min of meer
tussenkomst hebben gevolgd, in
grote mate om mekaars oorlogs
materiaal Van dichtbij te zien en
te leren kennen, en er verbeterin
gen aan te brengen indien nodig.
Hetzelfde speelt zich thans af
in Korea.
Maar blijkbaar zonder succes.
Totnogtoe immers werd er niets
nieuws gebruikt. Beide tegenstan
ders schijnen het er op aan te leg
gen mekaar voor de aap te hou
den, en, door alleen materiaal te
gebruiken dat reeds gekend is, de
indruk te wekken dat ze niets an
ders hebben.
Het gevaar ligt inderdaad hierin:
dat de tegenstander, de nieuwe wa
pens waarover men beschikt in
handen zou krijgen en dat aldus
de eigen kansen in een mogelijk
groot conflict zouden dalen.
Onlangs nu echter hebben de
Amerikanen een uitzondering ge
maakt op die algemene regel. Zc
hebben een nieuw soort vliegen
de bom gebruikt waarmede ze.
met volledige trefzekerheid anders
haast onbereikbare doelwitten, op
ongelooflijke afstanden, kunnen
aanvallen.
Op een persconferentie die dien
aangaande te Tokio werd gegeven,
werd van Amerikaanse zijde ver
klaard dat men die bommen (waar
van men de vlucht per televisie
Zondag 21 September had te Po
peringe het Provinciaal Tornooi
plaats voor ambulanciers van het
Rood Kruis. Om reden van het on
standvastig weder waren de in
richters ertoe genoodzaakt hun
plannen te wijzigen en kon het
tornooi niet in open lucht door
gaan. Het stadsbestuur had even
wel de ruime bovenzaal van het
stadhuis ter beschikking gesteld en
dank zij een goede ordedienst kon
zelfs het vrij talrijk publiek de
oefeningen volgen.
In vier verschillende posten wa
ren evenveel ongevallen uitge
beeld, vier thema's die het pro
gramma van de wedstrijd vormden,
in post I was het een persoon die
van de trap gevallen was en zich
het linker dijbeen brak, een per
soon die hulp bood stapte in een
kom kokend water en verbrandde
zich de voet. In post II was het een
ontploffing in een garage die drie
slachtoffers maakte. Post III stel
de voor hoe drie kinderen oorlog
speelden en het slachtoffer werden
van hun gevaarlijk spel. In Post
Hebben we geen andere mysteries IV waren het ten slotte twee dren-
in het huiselijk leven? Gaat het er kelingen die aan .strand gebracht
ITTrtUM 1*» /\n itrnn vlAi l m *-■* rt rtvi W AvW A
niet zoals... buiten? Niet alleen zon,
Waar ook koude, regen en... storm?
Ieder huiske heeft zijn kruiske.
lou die oude Vlaamse spreuk, die
werden en waarbij nog een derde
slachtoffer gemaakt werd nameiijk
een toeschouwer die gewond werd
bij de reddingspogingen.
Alles was zeer goed voorgesteld.
Het aanwezige publiek in de zaal
kreeg vóór de oefeningen de nodi
ge uitleg over alles, maar de deel
nemende ploegen waren zorgvuldig
afgezonderd en wisten hoegenaamd
niet welke gevallen zij te behande
len kregen. Het was dus niet alleen
een kwestie van verzorging der ge
kwetsten, doch de ambulanciers
moesten eerst zelf een diagnose
doen en vaststellen met welk soort
van ongeval zij te doen hadden.
Tien afdelingen waren opgeko
men, namelijk: Oostende. Westen-
de, Koksijde, Kortrijk, leper, In-
gelmunster, Poperinge, Izegem,
Boezinge en Zeebrugge.
Iedere afdeling had een ploeg
van 8 ambulanciers en ambulan-
ciersters gevormd en moest om de
beurt in elk der vier posten de
voorgeschreven oefening doen.
Het dient gezegd dat de uitbeel
ding der ongevallen werkelijk knap
verricht werd en dat zij zeer
echtaandeden.
De jury, bestaande uit afgevaar
digden van het Rood Kruis en
daartoe aangestelde geneesheren,
volgde aandachtig de oefeningen.
Naarmate de wedstrijd vorderde,
kreeg men de stellige overtuiging
dat de afdelingen van het Rood
Kruis zeer goed werk leveren en
dat zij werkelijk opgewassen zijn
tegen hun taak.
Alhoewel de wedstrijd met een
half uur vertraging begon, slaagde
men er toch in 't programma tegen
17 u. volledig af te werken.
Na beraadslaging der juryleden
had de prijsuitdeling plaats.
Dhr Burgemeester Van Walle-
ghem dankte de deelnemers voor
hun inspanningen en .wenste hen
geluk om hun prestaties. Mejuffer
Van Lierde dankte vervolgens na
mens het Hoofdbestuur van het
Rood Kruis en wees op de grote
taak die het Rood Kruis op zich
nam om in elke omstandigheid
hulp te bieden. Dr De Winter uit
Brugge die, bijgestaan door dhr
Carlens, Provinciaal Secretaris en
door Dr Warland, Hoofdgeneesheer
van het Westvlaamse Rood Kruis,
het tornooi met grote bekwaamheid
geleid had, maakte vervolgens de
uitslagen bekend.
De afdeling Boezinge, die pas se
dert enkele weken ais zelfstandige
afdeling bestaat en tot dan toe bij
leper behoorde, wist de eerste prijs
weg te kapen en natuurlijk ook de
prachtige kristallen beker.
leper rangschikte zich tweede en
verwierf het gouden plakket; Pope
ringe, dat derde werd, kreeg het
zilveren plakket en als vierde kwam
Koksijde in aanmerking voor het
bronzen plakket. De andere deel
nemers rangschikten zich ex-aequo
en mochten in alphabetische volg
orde een herinneringsdiploma ko
men afhalen.
Aan allen die deel uitmaakten
van de ploegen werd een diploma
overhandigd.
Op deze wj.ize verliep een zeer
merkwaardig tornooi dat wel ge
handicapt werd door het weder,
maar dat door de deelnemers zelf
op een zeer hoog peil gehouden
werd.
voor de
Wij maken er onze lezers
attent op dat wij toekomende
week, al de inlichtingen zul
len publiceren aangaande de
opkomende lijsten in de on
derscheidene steden en ge
meenten van ons drieuitgave-
bied. Benevens het aantal
lijsten zullen wij dan ook in
de mogelijkheid zijn de toege
kende nummers bekend te
maken.
SENATOR NIXON
Republikeins candiclaat voor het
Vice-Presidentschap der V. S. van
Amerika, die thans beschuldigd
wordt 18.000 dollar ontvangen te
hebben voor het voeren van zijn
kiescampagne en ze voor persoon
lijke doeleinden te hebben aange
wend.
volgt) op elk ogenblik in de lucht
kan laten ontploften wanneer
zulks mocht noodzakelijk blijken.
Men wil dus in zekere zin zeg
gen: het gaat er niet aan toe zoals
met de VI en de V 2 waarvan
meerdere exemplaren niet ontplof
ten en die aldus hun eigen geheim
aan de vijand overleverden.
Het kan waar zijn, maar wij
twijfelen er toch aan. Er kan al
tijd ergens een hapering zijn en
bijgevolg kan er altijd ergens een
exemplaar in vijandelijke handen
geraken.
Indien men, van U.S.-zijde beslo
ten heeft die vliegtuigen zonder
piloot te lanceren, dan zijn daar,
naar ons oordeel drie beschouwin
gen aan vast te knopen:
1) Amerika veronderstelt of weet
dat de Sovjets ook over iets der
gelijks beschikken. Ze dagen de
communisten dan ook uit met hun
model van vliegende bom te ant
woorden om de waarde van de
twee te kunnen vergelijken.
2) Amerika heeft nog straffere
dingen gereed en ziet er dus geen
bezwaar in dat, zelfs een vliegtuig
zonder piloot in vijandelijke han
den zou vallen. De onderzoekin
gen op dat punt zijn overal zo ver
gevorderd dat men het nog moei
lijk als een werkelijk geheim wa
pen kan beschouwen.
SOp het ogenblik dat die nieu
we vliegende bom werd gelanceerd
waren Chou en Lai met zijn man
nen te Moskou voor een grote
Chinees-Russische conferentie. Een
van de hoofdthema's van die con
ferentie was ongetwijfeld de mili
taire druk op al de landen van het
Verre Oosten. Door plots met die
vliegende bom uit te komen kon
Amerika al de daar gemaakte
plannen overhoop werpen, en China
bijvoorbeeld angstig stemmen door
het feit dat men nu het Chinees
continent kon bombarderen op
doeltreffende wijze zonder ook
maar één soldaat in het vuur te
jagen.
In die omstandigheden zijn die
vliegende bommen, naar ons oor
deel, éven goed een diplomatiek als
een oorlogswapen geweest.
Maar wat er daar nu ooit van
zij, daarmee is tevens een nieuwe
phase in de vernietigingsmogelijk
heden ingetreden. De druk-op-de-
knopoorlog waarvan men jaren
geleden al gesproken heeft, is dus
vractisch ingezet. Waar dit ons
naar toe leidt weet niemand.
(Zie vervolg blz. 2)
drie eerst gerancschiklen van het tornooi. Van boven naar onder
«en wij achtereenvolgens de r.fdelinsen van Boezinge, leper en van
foperinge.
Foto van het eenvoudig grafzerk
van de al te veel vergeten Priester-
Dichtcr Caesar Gezelle.
Was het leven van de posthuum
gehuldigde zonder zon, de Zondag,
21 September 11., welke talrijke
oudleeriingen, collega's en bewon
deraars te Moorsele samen zag,
ving aan met een zwaar' wolkendek
dat tot een ware bui uitsloeg op
het ogenblik dat het publiek de
kerk wilde verlaten om zich stoets
gewijze naar het nieuw graf te
begeven.
Ëen uitzonderlijke ingetogenheid
heerste in de bomvolle kerk, waar
aan het altaar celebreerde Z. E. H.
Kan. Legrand met Z. E. H. Kan.
Vervenne en Z. E. H. Noliet (Pas
toor te Zwevezele) als assistenten:
de twee eersten oudleerlingen, de
laatste gewezen collega van de af
lijvige. Z. H. Exc. Mgr Lagae as
sisteerde pontificaal met naast
hem Kan. Vandewalle (beiden oud
leerlingen)
De Kanselrede werd uitgespro
ken door E. H. Van Elslander, le
raar aan de Normaalschool te Tor
hout, die op meesterlijke wijze de
taak van de dichter in de gemeen
schap belichtte, en wees op de
verbondenheid welke bestond tus-
Nadat we de verhouding van de
gemeente tot het sociaal vraagstuk,
en het sociaal vraagstuk in ver
houding tot de gemeente hebben
belicht, gaven we de algemene be
ginselen aan waarop een gezonde,
van christen geest doordrongen ge
meentepolitiek moet worden geba
seerd, zodót we thans kunnen na
gaan hoever en hoe breed het
werkveld der gemeentepolitiek zich
uitstrekt, waardoor da:i ook een
ruim-epgevat programma voor ge
meentelijke werkzaamheid zal zijn
geschetst.
Wanneer wij het werkveld van
een gemeentelijk bestuur over-
sehouwen, dan vinden we daar be
langen die voor ledereen van belang
zijn en heel de gemeentelijke ge
meenschap betrekken, terwijl er
anderzijds belangen zijn, die in
het bijzonder één of andere maat
schappelijke stand interesseren.
We behandelen dan ook in de
eerste plaats
ALGEMENE BELANGEN
cm dan na te gaan, wat voor
elke maatschappelijke stand in het
bijzonder gedaan kan worden.
Onder de gebieden waarop het
gemeentelijk bestuur zijn werk
zaamheid kan laten gaan en die
de gehele gemeentelijke bevolking
aanbelangen, noemen we in de
eerste plaats: Onderwijs, Openbare
Zedelijkheid, gemeentelijke Finan
cies, openbare Gezondheid, kunst,
vermaak en volksontwikkeling, en
openbare wegenis.
De taak en de macht van het
gemeentelijk bestuur op het gebied
van onderwijs is van overwegend
belang en van ver-strekkende be
tekenis. Immers, de gemeentebe
sturen hebben de macht de school
programma's aan te vullen, mogen
de schoolboeken aanduiden die in
de gemeentescholen door de kinde
ren zullen werden gebruikt. De ge
meenteraad benoemt de leerkrach
ten in het gemeentelijk lager on
derwijs, mag toelagen verlenen aan
de vrije scholen door ze' aan te
nemen, heeft de macht om toela
gen te verienen aan de na-schoolse
werken, aan huishoudscholen voor
meisjes, scholen voor volwassenen
en beroepsscholen, heeft toelagen
te verlenen aan de fondsen voor
nieestbegaafden, en leden te be
noemen in de schiftingscommissiën
voor de fondsen der meestbegaaf-
den. De gemeente mag ook klas
sen inrichten voor abnormale kin
deren, schooleetmalen voor zwakke
kinderen, en vacantiekoioniën.
Wanneer men nu eens nadenkt
over het belang dat er aan vast is,
in de gemeentescholen flinke leer
krachten te benoemen, die alle
waarborgen geven onder opzicht
van ontwikkeling en zedelijkheid;
van welk kapitaal belang het is
voor de opvoeding der kinderen of
ze goede schoolboeken gebruiken,
waarover onder opzicht van zede
lijkheid en christelijkheid niets te
zeggen valt; hoe het belang van
godsdienst en zedelijkheid wordt
gediend door het aannemen van
en verlenen van toelagen aan de
vrije scholen, dan zal ieder wel
denkend christen bekennen moe
ten, dat gemis aan belangstelling
in de politieke werkzaamheid op
stuk van gemeentezaken een groot
verzuim is, beschouwd in het licht
van het hoogste belang' van de
toekomst van het volkskind.
(Zie vervolg blz. 7)
sen het priester- en dichterschap
van E. H. C. Gezelle. Een driestem
mige mis van dhr Herman Roel-
straeten, die aan het orgel bege
leidde, werd met succes uitgevoerd
door het mannenkoor van Gulle-
gem, onder leiding van dhr Parte
man. Aan de offerande werden ge
dachtenissen uitgedeeld, met op de
voorkant, de jonge Caesar, en ach
teraan het schitterende vers «Poeta
Nascitur
Het ganse verloop van deze mis
heeft bij de aanwezigen een uit
stekende indruk nagelaten, zodat
allen, spijts het onhebbelijk weder,
door de gutsende regen in onsa
menhangende groepen naar het
kerkhof trokken. Intussen was Z.
Exc. Minister Dequae toegekomen,
en beluisterde naast Mgr Lagae,
ohr Streuvels, dhr Demets, Prof.
Baur e.a. personaliteiten, de ont
roerende grafrede van dhr Senator
Muiier, die herinneringen ophaal
de uit de studentenjaren aan het
St-Amanöuscollege te Kortrijk.
Bloemen en kronen werden neer
gelegd vanwege de steden Brugge,
en leper, in naam der EE. Zusters
van het Kindje Jezus te Sleydinge
(Franse Zusters) en van de Zus
ters der H. Familie te leper. De
vlaggen van meerdere katholieke
organisaties der parochie, hingen
slap in de regen.
Vandaar ging het door de Csesar
Gezellestraat (vroeger Kortrijk-
straat) naar het klooster, waar E.
H. C. Gezelle destijds directeur
was naar de titel, maar in feite
mislezer. Z. E. H. Dewitte, pastoor te
Ingelmunster, sprak er in naam
der gewezen collega's en haalde
zeer pittige brokjes boven uit de
leraarsjaren.
Daarop ving een maaltijd aan
in de feestzaal van het St-Jozef-
instituut. Kan. Legrand sprak er
in naam van Mgr De Smedt, Mi
nister Dequae voor de regering en
ten persoonlijke titel, en dhr Van-
derveken. Algemeen Davidsfonds-
secretaris te Leuven. Om 16 u. be
gon de academische zitting' in de
parochiezaal, waar dhr Simoens,
Afgevaardigde van de Gouw, en
Voorzitter Hr Faure, het inleidend
woordje sprak, waarna Öhr De-
mets, letterkundige en Directeur
aan het N.I.R. te Kortrijk, een
zeer boeiende en fijnzinnige toe
spraak hield over het verband tus
sen werk, aard en leven van Csesar
Gezelle. Daarop deklameerde Juffr.
Teresa Van Marcke uit dezes werk,
waarna dhr Dammas uit Gent, een
paar fijne gitaarnummertjes,
waaronder muziek van Bach en
Mozart, ten gehore bracht.
Prof. Baur sprak op de hem zo
eigen pittige wijze over zijn per
soonlijke bevindingen tijdens de
jaren dat hij Csesar Gezelle van
nabij kende. Dhr Vandevelde be
sloot deze buitengewoon interes
sante zitting met een dankwoord
aan allen die tot het welslagen van
deze hoogstaande culturele gebeur
tenis bijdroegen. Talrijk waren de
afnemers van het memorandum
(10 fr.), dat behalve de voordrach
ten der sprekers, een kunstig ar
tikeltje bevatte van de Nederland
se Gezellevereerder Bernard Ver
houwen.
Zijn Excellentie de Gouverneur
van Westvlaanderen woonde met
veel belangstelling deze vergade
ring bij. Spijts het onverminderd
regenweer mag deze dag, wat in
teresse en opkomst betreft, zeer ge
slaagd heten.
Het nieuw onderzoek der dyna-
mitering van de IJzertoren, dat
door de Minister van Justitie werd
bevolen, is begonnen.
Verscheidene perscnen die, op
het ogenblik der feiten, in de na
bijheid van de toren woonden,
werden ondervraagd.
Advokaat-Generaal Hr Delahaye,
die het onderzoek voortzet, heeft
naderhand ook verscheidene rijks
wachters en de veldwachter van
Kaaskerke doen verhoren.
Frans Ramon, in zijn werken F. R. Boschvogel.
Indien de geboorteregisters van
de goede gemeente Aartrijke niet
onverbiddelijk zwart op wit voor de
waarheid getuigden en blijkbaar
van geen vergissing willen weten,
zou niemand in ons geliefde West
vlaanderen en binnen dit lage land
kunnen geloof hechten aan het in
derdaad voor velen en niet het
minst voor zijn vrienden verras
send feit dat de Vlaamse letterkun
dige F. R. Boschvogel op 22 Sep
tember 1902, hetzij een halve eeuw
geleden, ter wereld kwam.
Bosch vogel! Er was eens aldus
de aanvang van eender welk mooi
sprookje een kind dat, vijftig
jaar geleden nu, Frans Lodewijk
Jozef werd gekerstend en in de
noest-sterke, Vlaams-taaie, Rooms-
trouwe, want naar ziel en lichaam
oergezonde stam Ramon, zijn intre
de deed, terwijl niemand minder
dan de vaardige dichter en ver
dienstelijke volksteller Eerwaarde
Heer Alfons Mervillie, de fraaie
onderpastoor het twee dagen oude
wicht Ramon tot kind onzer gelief
de Katholieke Kerk doopte!
En hst kind groeide op, was de
troost en de trots van ouders en
huisgenoten, al belette zulks niet
dat vader Ramon als het nood
deed! de wijze spreuke uit de
Bijbel in letterlijke zin tot de zijne
maakte: Wie de roede spaart, haat
zijn kind!
Hoe ver beneden de rijke en rijpe
verbeelding van de begaafde Bosch-
vogel zou zijn vriend, de schrijver
van deze bescheiden bijdrage, blij
ven, indien hij het aandurfde de
onvergetelijke kinderjaren van de
kleine Ramon te schetsen.
Onze lezers stellen zich gerust:
Boschvogel zal zich, zekere dag, in
naamloos geluk en stille weemoed
om wat voorbij is doch niet verge
ten, over diezelfde eigen jeugd bui
gen en ons aan de rijke dis van zijn
jeugdperikelen, vol zon en schoon
heid, noden.
Frans Ramon, na vooraf mees
ters en leerlingen door zijn leer-
en levenslust ven-ast te hebben, liet
zich ten jare 1918 als student ter
Roomse Normaalschool te Torhout
inschrijven. Torhout, het hart van
het Houtland, dat eenmaal het reu-
zenpodium wordt van o.i. Boschvo-
gel's beste roman Het Hof der
Drie Koningen een sterk en boei
end verhaal dat we nog steeds als
de gaafste roman betitelen sedert
1945 tot op deze dag door een
schrijver uit deze gouw voortge
bracht.
Met het groot verlof van 1922
heeft de twintigjarige Ramon het
onderwijzersdiploma op zak en en
kele weken later staat hij in de
klas te Zedelg'em. Toeval of niet,
maar voor een dynamisch jong
mens met een gevoelig hart en
comprehensieve geest is de jeugdige
onderwijzer een geknipte grote
vriend voor de Zedeigemse broek-
ventjes, Zedelgem, waar, jaren gele
den, niemand minder het levens
licht zag dan de geweldenaar naar
ziel en lijf: Amaat Vyncke, die heel
zijn leven in het teken zou stellen
van zijn bestendige zorg voor het
kind.
In 1924 volgt Ramon's benoeming
in eigen gemeente en vijftien jaar
lang zal hij de kinderen van ver
wanten, vrienden en geburen het
beste voorschotelen dat een onder
wijzer, diede jeugd in het hart
draagt, schenken kan. En men moet
enkele van de knapen die nu ook
al een heel tijdje in het werkelijk
leven staan aan dc klap krijgen
over hun wijze en beminde meester
Frans Ramon! Geen stijf, dor of
zielloos dictaat, maar een manna
dat, in het leven van die jeugd, in
haar daden, een nasmaak heeft ge
laten.
Voor een onderwijzer die zich in
de late namiddag, knusjes aan de
werktafel zet en het agenda voor
morgen rustig' bekijkt, biedt de toe
komst geen opvallende hindernis
sen en wordt hem, met de eerste
kale plekken op de schedel of grij
zend haar, een lintje toegekend. Hij
is iemand in zijn dorp naar wie
groten en kleinen eerbiedig opkij
ken, want het leven is goed en mild
voor hem.
Met dergelijke, al te vreedzame
vooruitzichten zal een werker als
Frans Ramon allerminst vrede ne
men. Het kan dan ook niemand ver
wonderen dat de jonge dorpsmees
ter, reeds ten jare 1926, met brio
het regentaat verwerft, hetgeen
meteen een leraarschap in het mid
delbaar onderwijs mogelijk maakt.
Vooraf te Diksmuide, en thans te
Brugge, liet Frans Ramon zich ken
nen als een leraar in de volle zin
van het woord.
De studie vormt een mens en
gooit vensters open waar iemand,
die op één aambeeld klopt, geen oog
voor heeft. Die ijorizonten ontdekte
Frans Ramon niet op één dag, doch
wie zijn geest weet' te verrijken en
ogen en oren de kost geeft, ervaart
dat het geenszins volstaat zijn
x-aantal leerlingen, om het jaar,
een certificaat van goed gedrag,
vlijt, regeltucht en beleefdheid
mee te geven, evenmin dat men
van een knaap iemandmaakt
gevolg aan een lithografisch mooie
kaart met een eervolle vermel
ding En thans neemt de derde
étape een aanvang in het leven van
Frans Ramon en zal hij voortaan
jeugd en ouders dienen als schrij
ver. Welke knaap of adulte kent
thans niet het pseudoniem F. R.
Boschvogel?
Voor de ex-onderwijzer, thans
een gereputeerd leraar, ware het
gemakkelijker zich met het slogan
dat het thans welletjes iste
vleien, maar voor een gewetensvolle
die tien talenten van Ons Heer ca
deau kreeg, is er de niet-geringe
en, voor een buitenstaander, veelal
onvermoede verantwoordelijkheid
dat er eens rekening wordt gevergd
van wat zijn leven, voor de ge
meenschap, is geweest. Boschvogel
wil zich niet vergenoegen met een
benijdenswaardige faam van knap
student en schitterend leraar voor
de jeugd, hij zal, hij moet zijn volk
onderwijzen. En hij doet het, in de
eerste plaats, via de kinderen van
dit volk, want voor hen schrijft hij
de nog steeds actuele als onover
troffen «bonte ontdekkingsr.is
doorheen onze gouw voor wakkere
Vlaamse knapen nl. Ons schoon
Westvlaanderen Kom, wie bewees,
van onze kunstenaars van het woord
dezer gouw. het Westland zo harts
tochtelijk lief te hebben als de al
truïstische Boschvogel? Wie pilo-
teerde onze opgroeiende jongens en
meisjes door eigen, ongekende
schoonheid als de leraar en de
jeugdvriend uit Aartrijke?
Wie doet het hem na, met zijn
scherpe pen, geestdriftig en toch
objectief, indringend en historisch-
precies meteen? En wanneer mijn
zoontje Hugo de knaap telt ne
gen lentes het gesprek met
Berten Rodenbachluidop voor
draagt. dan moet zijn vader nog
dezelfde dag met zoonlief het stand
beeld van de Blauwvoet-drager
gaan bewonderen, Rodenbach wiens
leven schoon en goed was omdat
hij met zijn leven zijn volk kon
dienen Die woorden werden door
Boschvogel in de mond van Roden
bach gelegd, doch wie ontkent dat,
elke syllabe, niet de levensleuze uit
maakt van Bosehvogel-zélf?
We moeten vijf-en-twintig jaar
terug om, voor de eerste maal
in samenwerking met de geniale
verteller Emiel Van Hemeldonck
de naam van de Westvlaming aan
te treffen. Wie zijn lezersdriït eer
wil aandoen, beproeve het de oudste
publicaties van Boschvogel door te
maken en het resultaat luidt on
voorwaardelijk: een auteur die, uit
sluitend langs de weg van harde en
taaie arbeid, op het voorplan kwam,
We herinneren ons niet, m de voor
oorlogse periodieken, ooit een bij
drage te hebben gelezen waarin
Boschvogel crediet werd gegund of
waarin men de jonge schrijver een
loopbaan profeteerde die eens
schitterend kon worden integen
deel! Er werd, liefst in een onoog
lijk lettertype, op zijn bescheiden
capaciteiten van braaf en gemoe
delijk regionalist gewézen. Maar...
't kan verkêren, zei Breeroo!
Het rechtstreekse contact met
de levende mens bereikte Bosch-
vogel een eerste maal in de gero-
manceerde biografie van Jan van
Eyck. De warme klank naast een
verrassende ontleding in een ge
dempt enthousiasme, lieten door
schemeren dat voor de Westvla
ming een zonnige tijd aanbrak. Het
beduidde evenzeer dat het gezond
realisme, nl. het uitbeelden van de
gehele mens, in Boschvogel een
vertolker vond die begrijpend, met
eerlijke evenwichtzin, midden zijn
.(Zie vervolg blz,. 9}
48' JAAR.
POSTABONNEMENT 1952:
Belgle (tot einde 1952) 46 fr.
Andere landen
4 fr. p. week
Verantwoordelijke Uitgever:
J. Sansen, Gasthuisstraat 19, Poperinge
HOOFDBUREEL en REDACTIE:
Poperinge Gasthuisstr. 19.
Tel. 9. - Postcheckr. 47.63.60.
PLAATSELIJKE BURELEN;
Roeselare:
J. VERRIEST-DEZEURE,
St-Alfonsusstraat 12. - Tel. 1523.
leper:
P. BRAS-DEKLERCK,
de Stuersstraat 4. - Tel. 445.
Wervik:
ROGER PECTOR,
Leiestraat 11. - Tel. Komen 491.
Veurne:
M. D'HERT, Noordstraat 14.
Nieuwpoort:
Drukkerij DUMON, Marktstraat.
Aangesloten bij het Verbond der
Belgische Periodieke Pers.
HET WEKELIJKS
POPERINGE en IEPER (met Wervik en randgemeenten).
R0ESELAR3 (met Izegem-Menen en randgemeenten).
KUSTSTREEK (Veurne-Nieuwpoort-Diksmuide en randgemeenten)