Kon dat eigenlijk beter passen? D De Ccesar Gezellehulde te Moorsele iet brede werkveld der Gemeentepolitiek VOOR POPERINGE EN IEPER Provinciaal Tornooi voor Ambulanciers van het Rood Kruis te Poperinge 50 F. R. Boschvogel 12 Kandidatenlijsten Gemeenteverkiezingen 1902 -1952 Westvlaanderens meest populaire Volksschrijver jaar oud DE B.J.B. DEKENIJ POPERINGE BUITENLANDS OVERZICHT De afdeling Boezinge aan de eer Onderwijs - Openbare zedelijkheid - Financies Openbare Gezondheid - Openbare Werken door R. D. De Man, Oud-Minister, Questor van de Senaat De dyncamitering van cl© IJzertoren Nieuw onderzoek is aan gang Nr 39. ZATERDAG Ol Bladzijden mm m PRIJS SEPTEMBER 3 Frank 1952 KATHOLIEK WEEKBLAD VOOR POPERINGE - IEPER - WERVIK EN OMSTREKEN ONZE 3 UITGAVEN: E Herfst deed zijn... nat te intrede Zondag laatst en we hebben begrepen! t Wordt tijd dat we weer in onze schulpe kruipen. Nu zullen we weer gewaar worden hoe goed het is thuis en rond de kachel, wanneer de vroege avond valt. Dan krijgt de thuis zijn eigenlijk... gezicht, dan voelen we de stemming van de thuis, de innigheid, de intimiteit ervan. De kleinen spelen niet meer bui ten, zijn veelal bezig aan hun huiswerk; ze zijn minder rumoerig, ze kunnen soms al de grote avond rust van thuis meevoelen en mee leven. 't Kan er zo huiselijk gaan onder de groten, 't Kan zo innig, zo warm, zo goed gaan bij vader en moeder. Als buiten alles sterft, groeit het familieleven, binnen. We hebben oneindig meer aan dat fa milieleven dan in de Zomer en de lange dagen. En er hangt iets mys terieus in huis, in 't licht, in de warmte wanneer de luiken en de deuren gesloten zijn, wanneer ieder gezin een afgezonderd wereldje wordt. Is ieder gezin geen klein wereldje, waar er veel in omgaat dat werkelijk mysterie blijft zelfs voor de vrienden en de geburen? Ieder gezin heeft zijn blijde da gen, ieder gezin heeft zijn dagen waar 't minder goed gaat. En we houden die blijheid, we houden de kommer en 't verdriet voor ons. 't Kan dat we aan een trouwe vriend iets mededelen dat we ons hart openen, maar in de diepste roerselen van ons hart laten we niemand kijken... Mysteries die we in ons hart dragen... secreten. Zo wordt met de Herfst onze ge moedsstemming anders, de atmos feer is een andere; van de open luchtigheid gaan we naar het inni ge, naar het mysterieuse. Is het dan te verwonderen dat precies die Octobermaand de rozen- kransmaand werd? Kon het beter passen? Is er wel iemand die van zo nabij, zo intiem ons huiselijk le ven nagaat en meeleeft? Is er wel iemand die zo goed de mysteries, de secreten kent van ons gezin als... Moeder. Zij kent ze, maar zij kan helpen, zij kan tussenkomen, zij kan raad geven, zij kan... alles! Wat is die paternoster in Octo bermaand wel anders dan het da gelijks gesprek, het dagelijks kon- takt met Moeder. En mag er iemand achter blijven als we met Moeder spreken? Och, dan hangt er inderdaad mysterie in 't gezin, waar allen saam de paternoster- bidden. We denken aan de blijde myste ries, waar toch altijd een keerzijde was aan de blijheid; armoe van de kribbe, Simeons harde woorden... We delen onze eigen blijde gebeur tenissen mee aan Moeder. Hoe dik wijls is er aan die blijdschap geen bitter smaakske vast? Blijdschap, omdat de jongen nu tenden geleerd is... 't Bitter smaakske... er is geen werk of hij moet nu zijn soldaten dienst beginnen; blij omdat iemand uit 't gezin terugkeerde uit hospi taal of kliniek, maar nu nog maan den moet rusten. Zo zijn er tien tallen gevallen in 't gezinsleven. Daar trekken we Moeder bij; wij overwegen haar mysteries, wij ver trouwen haar de onze toe. Ik versta er niets meer van zo dat geen echt bidden is. Een bidden dat niet ver veelt, Dat ons niet verveelt, die de vele wees gegroetj es aaneen schakelen; en dat de Lieve Vrouw niet verveelt! Hebt gij nog nooit gedacht dat het iedereen zou ver velen altijd maar door de oren af gezaagd te worden door millioenen mensen die altijd maar om hulp vragen, om hulp roepen en schreeu wen? Maar dan zou Moeder geen moeder meer zijn die al haar kin deren, de slechte als de goede, aan 't harte draagt. Maar 't is toch goed voor ons zelf een keer na te gaan uit hoeveel hoeken en kanten naar Moeder wordt geroepen, wijl zij monkelend van uit alle genade oorden schijnt te zeggen: vraagt maar... een moeder kent geen last, zij kent alleen moedervreugde als zij helpen kan. oude wijsheid bevat, nu uitgediend wat ons op het hart deukt. Niemand hebben? Of worden in onze tijd de... droevige mysteries in 't gezin niet meer geheim gehouden dan vroeger? Omdat er zo veel min liefde is, omdat er zo veel min echt medelijden bestaat. Liefde en me delijden brengen niets op! Verloren kapitaal... Waar dan naartoe met onze mi series? Kijkt naar Lourdes, waar de lichamelijke miserie daar voor de basiliek uitgespreid ligt; waar zo velen komen met hun verborgen zielekrampen. Hoe gaan zij van daar weg? Wie kan dc statistiek opmaken van de mate van vertrou wen, van berusting', van vrede, van vreugde in het... lijden waarmede die miserie-mensen terugkeren? Gaat het niet eveneens op die wijze bij onze talloze Vlaamse genade oorden? Wat doen wij als wij de droevige mysteries bidden? We zien voor onze ogen die hele lijdensgebeurte nis, de Kruisweg, het Kruis boven de Calvarieberg en aan ae voet van 't Kruis zien we staan de Lieve Vrouwe van de Zeven Weeën. Haar Kruis maakt het onze lichter. Maar al bidden vertellen we aan Moeder hoort het, niemand weet het... nie mand. Maar Moeder hoort het, Moeder weet het, Moeder... zwijgt. Voor ons is het een ontlasting, de pak is v.an ons hart. Voor haar is het alweer een gelegenheid haar moederliefde, haar medelijden tot ons uit te strekken. Onze droe vige mysteries neemt zij tot zich op. 't Is maar wanneer we aan de glo- rieuse mysteries komen dat we niets onder elkander te wisselen hebben. Dan richten we ons tot haar die zo hoog troont, Koningin van Engelen en Heiligen, troont met ziel en lichaam bij haar Zoon, maar im mer, immer meer, onze Moeder blijft. Neen, dan hebben we niets te wisselen onder elkander, maar dan kunnen we kinderlijk en ver- trouwvol vragen dat we, na de wa terachtige blijde dagen in ons leven en na de zwarte dagen van beproe ving, leed en rouw, bij haar zouden mogen komen. Maria zorgt er voor dat haar kinders ook in de glorieuse mysteries deel zouden hebben. Zou de Rozenkransmaand voor ons betekenis hebben? PÊ VLAMYNCK. Op 15 September trokken 28 flinke landbouwerszonen op bedevaart naar Lourdes. Eerst op 23 dezer zijn zij terug' gekomen. Zij waren vergezeld van 3 EE. HH. Proosten, nl. E. H. Vandenberghe, Onder pastoor van O. L. Vrouw Poperinge, E. H. Deberghe van Westvlete- ren en E. H. Antoon Baert van Oostvleteren. Wij brengen een foto van de mooie groep, genomen aan het Sint-Pietersstation te Gent. Onder de Oppervlakte DE DRUK-OP-DE-KNOP OORLOG Sedert twee jaar wordt er dus in Korea gevochten en het zal nu ook al ongeveer een jaar zijn, ge loof ik, dat men er over een wa penstilstand onderhandelt. Intussen blijven nog altijd de zelfde elementen in 't spel. Noord- Korea is het waarschijnlijk al lang moe, vooral sedert de voortduren de massale bombardementen van de U.N.O. - luchtmacht, maar de communistische bazen willen niet ophouden want zij worden van uit Peking en Moskou gedirigeerd, en daar vindt men het geval interes sant. Inderdaad de oorlog in Ko rea houdt nog steeds heel wat U.N.O.-troepen vast. Dat brengt steeds beroering in 'n boel Wes terse families, brengt grote eco nomische en financiële inspannin gen mee voor al de landen die er aan meewerken en vooral: het zijn grote manoeuvres met echt poeier voor een oorlog die zou gevoerd worden met de middelen waarover men thans beschikt. Dit laatste punt is inderdaad een punt van belang. Zoals alle tegenstanders uit de oorlog 191t0-b5 de burgeroorlog in Spanje met be langstelling, en met min of meer tussenkomst hebben gevolgd, in grote mate om mekaars oorlogs materiaal Van dichtbij te zien en te leren kennen, en er verbeterin gen aan te brengen indien nodig. Hetzelfde speelt zich thans af in Korea. Maar blijkbaar zonder succes. Totnogtoe immers werd er niets nieuws gebruikt. Beide tegenstan ders schijnen het er op aan te leg gen mekaar voor de aap te hou den, en, door alleen materiaal te gebruiken dat reeds gekend is, de indruk te wekken dat ze niets an ders hebben. Het gevaar ligt inderdaad hierin: dat de tegenstander, de nieuwe wa pens waarover men beschikt in handen zou krijgen en dat aldus de eigen kansen in een mogelijk groot conflict zouden dalen. Onlangs nu echter hebben de Amerikanen een uitzondering ge maakt op die algemene regel. Zc hebben een nieuw soort vliegen de bom gebruikt waarmede ze. met volledige trefzekerheid anders haast onbereikbare doelwitten, op ongelooflijke afstanden, kunnen aanvallen. Op een persconferentie die dien aangaande te Tokio werd gegeven, werd van Amerikaanse zijde ver klaard dat men die bommen (waar van men de vlucht per televisie Zondag 21 September had te Po peringe het Provinciaal Tornooi plaats voor ambulanciers van het Rood Kruis. Om reden van het on standvastig weder waren de in richters ertoe genoodzaakt hun plannen te wijzigen en kon het tornooi niet in open lucht door gaan. Het stadsbestuur had even wel de ruime bovenzaal van het stadhuis ter beschikking gesteld en dank zij een goede ordedienst kon zelfs het vrij talrijk publiek de oefeningen volgen. In vier verschillende posten wa ren evenveel ongevallen uitge beeld, vier thema's die het pro gramma van de wedstrijd vormden, in post I was het een persoon die van de trap gevallen was en zich het linker dijbeen brak, een per soon die hulp bood stapte in een kom kokend water en verbrandde zich de voet. In post II was het een ontploffing in een garage die drie slachtoffers maakte. Post III stel de voor hoe drie kinderen oorlog speelden en het slachtoffer werden van hun gevaarlijk spel. In Post Hebben we geen andere mysteries IV waren het ten slotte twee dren- in het huiselijk leven? Gaat het er kelingen die aan .strand gebracht ITTrtUM 1*» /\n itrnn vlAi l m *-■* rt rtvi W AvW A niet zoals... buiten? Niet alleen zon, Waar ook koude, regen en... storm? Ieder huiske heeft zijn kruiske. lou die oude Vlaamse spreuk, die werden en waarbij nog een derde slachtoffer gemaakt werd nameiijk een toeschouwer die gewond werd bij de reddingspogingen. Alles was zeer goed voorgesteld. Het aanwezige publiek in de zaal kreeg vóór de oefeningen de nodi ge uitleg over alles, maar de deel nemende ploegen waren zorgvuldig afgezonderd en wisten hoegenaamd niet welke gevallen zij te behande len kregen. Het was dus niet alleen een kwestie van verzorging der ge kwetsten, doch de ambulanciers moesten eerst zelf een diagnose doen en vaststellen met welk soort van ongeval zij te doen hadden. Tien afdelingen waren opgeko men, namelijk: Oostende. Westen- de, Koksijde, Kortrijk, leper, In- gelmunster, Poperinge, Izegem, Boezinge en Zeebrugge. Iedere afdeling had een ploeg van 8 ambulanciers en ambulan- ciersters gevormd en moest om de beurt in elk der vier posten de voorgeschreven oefening doen. Het dient gezegd dat de uitbeel ding der ongevallen werkelijk knap verricht werd en dat zij zeer echtaandeden. De jury, bestaande uit afgevaar digden van het Rood Kruis en daartoe aangestelde geneesheren, volgde aandachtig de oefeningen. Naarmate de wedstrijd vorderde, kreeg men de stellige overtuiging dat de afdelingen van het Rood Kruis zeer goed werk leveren en dat zij werkelijk opgewassen zijn tegen hun taak. Alhoewel de wedstrijd met een half uur vertraging begon, slaagde men er toch in 't programma tegen 17 u. volledig af te werken. Na beraadslaging der juryleden had de prijsuitdeling plaats. Dhr Burgemeester Van Walle- ghem dankte de deelnemers voor hun inspanningen en .wenste hen geluk om hun prestaties. Mejuffer Van Lierde dankte vervolgens na mens het Hoofdbestuur van het Rood Kruis en wees op de grote taak die het Rood Kruis op zich nam om in elke omstandigheid hulp te bieden. Dr De Winter uit Brugge die, bijgestaan door dhr Carlens, Provinciaal Secretaris en door Dr Warland, Hoofdgeneesheer van het Westvlaamse Rood Kruis, het tornooi met grote bekwaamheid geleid had, maakte vervolgens de uitslagen bekend. De afdeling Boezinge, die pas se dert enkele weken ais zelfstandige afdeling bestaat en tot dan toe bij leper behoorde, wist de eerste prijs weg te kapen en natuurlijk ook de prachtige kristallen beker. leper rangschikte zich tweede en verwierf het gouden plakket; Pope ringe, dat derde werd, kreeg het zilveren plakket en als vierde kwam Koksijde in aanmerking voor het bronzen plakket. De andere deel nemers rangschikten zich ex-aequo en mochten in alphabetische volg orde een herinneringsdiploma ko men afhalen. Aan allen die deel uitmaakten van de ploegen werd een diploma overhandigd. Op deze wj.ize verliep een zeer merkwaardig tornooi dat wel ge handicapt werd door het weder, maar dat door de deelnemers zelf op een zeer hoog peil gehouden werd. voor de Wij maken er onze lezers attent op dat wij toekomende week, al de inlichtingen zul len publiceren aangaande de opkomende lijsten in de on derscheidene steden en ge meenten van ons drieuitgave- bied. Benevens het aantal lijsten zullen wij dan ook in de mogelijkheid zijn de toege kende nummers bekend te maken. SENATOR NIXON Republikeins candiclaat voor het Vice-Presidentschap der V. S. van Amerika, die thans beschuldigd wordt 18.000 dollar ontvangen te hebben voor het voeren van zijn kiescampagne en ze voor persoon lijke doeleinden te hebben aange wend. volgt) op elk ogenblik in de lucht kan laten ontploften wanneer zulks mocht noodzakelijk blijken. Men wil dus in zekere zin zeg gen: het gaat er niet aan toe zoals met de VI en de V 2 waarvan meerdere exemplaren niet ontplof ten en die aldus hun eigen geheim aan de vijand overleverden. Het kan waar zijn, maar wij twijfelen er toch aan. Er kan al tijd ergens een hapering zijn en bijgevolg kan er altijd ergens een exemplaar in vijandelijke handen geraken. Indien men, van U.S.-zijde beslo ten heeft die vliegtuigen zonder piloot te lanceren, dan zijn daar, naar ons oordeel drie beschouwin gen aan vast te knopen: 1) Amerika veronderstelt of weet dat de Sovjets ook over iets der gelijks beschikken. Ze dagen de communisten dan ook uit met hun model van vliegende bom te ant woorden om de waarde van de twee te kunnen vergelijken. 2) Amerika heeft nog straffere dingen gereed en ziet er dus geen bezwaar in dat, zelfs een vliegtuig zonder piloot in vijandelijke han den zou vallen. De onderzoekin gen op dat punt zijn overal zo ver gevorderd dat men het nog moei lijk als een werkelijk geheim wa pen kan beschouwen. SOp het ogenblik dat die nieu we vliegende bom werd gelanceerd waren Chou en Lai met zijn man nen te Moskou voor een grote Chinees-Russische conferentie. Een van de hoofdthema's van die con ferentie was ongetwijfeld de mili taire druk op al de landen van het Verre Oosten. Door plots met die vliegende bom uit te komen kon Amerika al de daar gemaakte plannen overhoop werpen, en China bijvoorbeeld angstig stemmen door het feit dat men nu het Chinees continent kon bombarderen op doeltreffende wijze zonder ook maar één soldaat in het vuur te jagen. In die omstandigheden zijn die vliegende bommen, naar ons oor deel, éven goed een diplomatiek als een oorlogswapen geweest. Maar wat er daar nu ooit van zij, daarmee is tevens een nieuwe phase in de vernietigingsmogelijk heden ingetreden. De druk-op-de- knopoorlog waarvan men jaren geleden al gesproken heeft, is dus vractisch ingezet. Waar dit ons naar toe leidt weet niemand. (Zie vervolg blz. 2) drie eerst gerancschiklen van het tornooi. Van boven naar onder «en wij achtereenvolgens de r.fdelinsen van Boezinge, leper en van foperinge. Foto van het eenvoudig grafzerk van de al te veel vergeten Priester- Dichtcr Caesar Gezelle. Was het leven van de posthuum gehuldigde zonder zon, de Zondag, 21 September 11., welke talrijke oudleeriingen, collega's en bewon deraars te Moorsele samen zag, ving aan met een zwaar' wolkendek dat tot een ware bui uitsloeg op het ogenblik dat het publiek de kerk wilde verlaten om zich stoets gewijze naar het nieuw graf te begeven. Ëen uitzonderlijke ingetogenheid heerste in de bomvolle kerk, waar aan het altaar celebreerde Z. E. H. Kan. Legrand met Z. E. H. Kan. Vervenne en Z. E. H. Noliet (Pas toor te Zwevezele) als assistenten: de twee eersten oudleerlingen, de laatste gewezen collega van de af lijvige. Z. H. Exc. Mgr Lagae as sisteerde pontificaal met naast hem Kan. Vandewalle (beiden oud leerlingen) De Kanselrede werd uitgespro ken door E. H. Van Elslander, le raar aan de Normaalschool te Tor hout, die op meesterlijke wijze de taak van de dichter in de gemeen schap belichtte, en wees op de verbondenheid welke bestond tus- Nadat we de verhouding van de gemeente tot het sociaal vraagstuk, en het sociaal vraagstuk in ver houding tot de gemeente hebben belicht, gaven we de algemene be ginselen aan waarop een gezonde, van christen geest doordrongen ge meentepolitiek moet worden geba seerd, zodót we thans kunnen na gaan hoever en hoe breed het werkveld der gemeentepolitiek zich uitstrekt, waardoor da:i ook een ruim-epgevat programma voor ge meentelijke werkzaamheid zal zijn geschetst. Wanneer wij het werkveld van een gemeentelijk bestuur over- sehouwen, dan vinden we daar be langen die voor ledereen van belang zijn en heel de gemeentelijke ge meenschap betrekken, terwijl er anderzijds belangen zijn, die in het bijzonder één of andere maat schappelijke stand interesseren. We behandelen dan ook in de eerste plaats ALGEMENE BELANGEN cm dan na te gaan, wat voor elke maatschappelijke stand in het bijzonder gedaan kan worden. Onder de gebieden waarop het gemeentelijk bestuur zijn werk zaamheid kan laten gaan en die de gehele gemeentelijke bevolking aanbelangen, noemen we in de eerste plaats: Onderwijs, Openbare Zedelijkheid, gemeentelijke Finan cies, openbare Gezondheid, kunst, vermaak en volksontwikkeling, en openbare wegenis. De taak en de macht van het gemeentelijk bestuur op het gebied van onderwijs is van overwegend belang en van ver-strekkende be tekenis. Immers, de gemeentebe sturen hebben de macht de school programma's aan te vullen, mogen de schoolboeken aanduiden die in de gemeentescholen door de kinde ren zullen werden gebruikt. De ge meenteraad benoemt de leerkrach ten in het gemeentelijk lager on derwijs, mag toelagen verlenen aan de vrije scholen door ze' aan te nemen, heeft de macht om toela gen te verienen aan de na-schoolse werken, aan huishoudscholen voor meisjes, scholen voor volwassenen en beroepsscholen, heeft toelagen te verlenen aan de fondsen voor nieestbegaafden, en leden te be noemen in de schiftingscommissiën voor de fondsen der meestbegaaf- den. De gemeente mag ook klas sen inrichten voor abnormale kin deren, schooleetmalen voor zwakke kinderen, en vacantiekoioniën. Wanneer men nu eens nadenkt over het belang dat er aan vast is, in de gemeentescholen flinke leer krachten te benoemen, die alle waarborgen geven onder opzicht van ontwikkeling en zedelijkheid; van welk kapitaal belang het is voor de opvoeding der kinderen of ze goede schoolboeken gebruiken, waarover onder opzicht van zede lijkheid en christelijkheid niets te zeggen valt; hoe het belang van godsdienst en zedelijkheid wordt gediend door het aannemen van en verlenen van toelagen aan de vrije scholen, dan zal ieder wel denkend christen bekennen moe ten, dat gemis aan belangstelling in de politieke werkzaamheid op stuk van gemeentezaken een groot verzuim is, beschouwd in het licht van het hoogste belang' van de toekomst van het volkskind. (Zie vervolg blz. 7) sen het priester- en dichterschap van E. H. C. Gezelle. Een driestem mige mis van dhr Herman Roel- straeten, die aan het orgel bege leidde, werd met succes uitgevoerd door het mannenkoor van Gulle- gem, onder leiding van dhr Parte man. Aan de offerande werden ge dachtenissen uitgedeeld, met op de voorkant, de jonge Caesar, en ach teraan het schitterende vers «Poeta Nascitur Het ganse verloop van deze mis heeft bij de aanwezigen een uit stekende indruk nagelaten, zodat allen, spijts het onhebbelijk weder, door de gutsende regen in onsa menhangende groepen naar het kerkhof trokken. Intussen was Z. Exc. Minister Dequae toegekomen, en beluisterde naast Mgr Lagae, ohr Streuvels, dhr Demets, Prof. Baur e.a. personaliteiten, de ont roerende grafrede van dhr Senator Muiier, die herinneringen ophaal de uit de studentenjaren aan het St-Amanöuscollege te Kortrijk. Bloemen en kronen werden neer gelegd vanwege de steden Brugge, en leper, in naam der EE. Zusters van het Kindje Jezus te Sleydinge (Franse Zusters) en van de Zus ters der H. Familie te leper. De vlaggen van meerdere katholieke organisaties der parochie, hingen slap in de regen. Vandaar ging het door de Csesar Gezellestraat (vroeger Kortrijk- straat) naar het klooster, waar E. H. C. Gezelle destijds directeur was naar de titel, maar in feite mislezer. Z. E. H. Dewitte, pastoor te Ingelmunster, sprak er in naam der gewezen collega's en haalde zeer pittige brokjes boven uit de leraarsjaren. Daarop ving een maaltijd aan in de feestzaal van het St-Jozef- instituut. Kan. Legrand sprak er in naam van Mgr De Smedt, Mi nister Dequae voor de regering en ten persoonlijke titel, en dhr Van- derveken. Algemeen Davidsfonds- secretaris te Leuven. Om 16 u. be gon de academische zitting' in de parochiezaal, waar dhr Simoens, Afgevaardigde van de Gouw, en Voorzitter Hr Faure, het inleidend woordje sprak, waarna Öhr De- mets, letterkundige en Directeur aan het N.I.R. te Kortrijk, een zeer boeiende en fijnzinnige toe spraak hield over het verband tus sen werk, aard en leven van Csesar Gezelle. Daarop deklameerde Juffr. Teresa Van Marcke uit dezes werk, waarna dhr Dammas uit Gent, een paar fijne gitaarnummertjes, waaronder muziek van Bach en Mozart, ten gehore bracht. Prof. Baur sprak op de hem zo eigen pittige wijze over zijn per soonlijke bevindingen tijdens de jaren dat hij Csesar Gezelle van nabij kende. Dhr Vandevelde be sloot deze buitengewoon interes sante zitting met een dankwoord aan allen die tot het welslagen van deze hoogstaande culturele gebeur tenis bijdroegen. Talrijk waren de afnemers van het memorandum (10 fr.), dat behalve de voordrach ten der sprekers, een kunstig ar tikeltje bevatte van de Nederland se Gezellevereerder Bernard Ver houwen. Zijn Excellentie de Gouverneur van Westvlaanderen woonde met veel belangstelling deze vergade ring bij. Spijts het onverminderd regenweer mag deze dag, wat in teresse en opkomst betreft, zeer ge slaagd heten. Het nieuw onderzoek der dyna- mitering van de IJzertoren, dat door de Minister van Justitie werd bevolen, is begonnen. Verscheidene perscnen die, op het ogenblik der feiten, in de na bijheid van de toren woonden, werden ondervraagd. Advokaat-Generaal Hr Delahaye, die het onderzoek voortzet, heeft naderhand ook verscheidene rijks wachters en de veldwachter van Kaaskerke doen verhoren. Frans Ramon, in zijn werken F. R. Boschvogel. Indien de geboorteregisters van de goede gemeente Aartrijke niet onverbiddelijk zwart op wit voor de waarheid getuigden en blijkbaar van geen vergissing willen weten, zou niemand in ons geliefde West vlaanderen en binnen dit lage land kunnen geloof hechten aan het in derdaad voor velen en niet het minst voor zijn vrienden verras send feit dat de Vlaamse letterkun dige F. R. Boschvogel op 22 Sep tember 1902, hetzij een halve eeuw geleden, ter wereld kwam. Bosch vogel! Er was eens aldus de aanvang van eender welk mooi sprookje een kind dat, vijftig jaar geleden nu, Frans Lodewijk Jozef werd gekerstend en in de noest-sterke, Vlaams-taaie, Rooms- trouwe, want naar ziel en lichaam oergezonde stam Ramon, zijn intre de deed, terwijl niemand minder dan de vaardige dichter en ver dienstelijke volksteller Eerwaarde Heer Alfons Mervillie, de fraaie onderpastoor het twee dagen oude wicht Ramon tot kind onzer gelief de Katholieke Kerk doopte! En hst kind groeide op, was de troost en de trots van ouders en huisgenoten, al belette zulks niet dat vader Ramon als het nood deed! de wijze spreuke uit de Bijbel in letterlijke zin tot de zijne maakte: Wie de roede spaart, haat zijn kind! Hoe ver beneden de rijke en rijpe verbeelding van de begaafde Bosch- vogel zou zijn vriend, de schrijver van deze bescheiden bijdrage, blij ven, indien hij het aandurfde de onvergetelijke kinderjaren van de kleine Ramon te schetsen. Onze lezers stellen zich gerust: Boschvogel zal zich, zekere dag, in naamloos geluk en stille weemoed om wat voorbij is doch niet verge ten, over diezelfde eigen jeugd bui gen en ons aan de rijke dis van zijn jeugdperikelen, vol zon en schoon heid, noden. Frans Ramon, na vooraf mees ters en leerlingen door zijn leer- en levenslust ven-ast te hebben, liet zich ten jare 1918 als student ter Roomse Normaalschool te Torhout inschrijven. Torhout, het hart van het Houtland, dat eenmaal het reu- zenpodium wordt van o.i. Boschvo- gel's beste roman Het Hof der Drie Koningen een sterk en boei end verhaal dat we nog steeds als de gaafste roman betitelen sedert 1945 tot op deze dag door een schrijver uit deze gouw voortge bracht. Met het groot verlof van 1922 heeft de twintigjarige Ramon het onderwijzersdiploma op zak en en kele weken later staat hij in de klas te Zedelg'em. Toeval of niet, maar voor een dynamisch jong mens met een gevoelig hart en comprehensieve geest is de jeugdige onderwijzer een geknipte grote vriend voor de Zedeigemse broek- ventjes, Zedelgem, waar, jaren gele den, niemand minder het levens licht zag dan de geweldenaar naar ziel en lijf: Amaat Vyncke, die heel zijn leven in het teken zou stellen van zijn bestendige zorg voor het kind. In 1924 volgt Ramon's benoeming in eigen gemeente en vijftien jaar lang zal hij de kinderen van ver wanten, vrienden en geburen het beste voorschotelen dat een onder wijzer, diede jeugd in het hart draagt, schenken kan. En men moet enkele van de knapen die nu ook al een heel tijdje in het werkelijk leven staan aan dc klap krijgen over hun wijze en beminde meester Frans Ramon! Geen stijf, dor of zielloos dictaat, maar een manna dat, in het leven van die jeugd, in haar daden, een nasmaak heeft ge laten. Voor een onderwijzer die zich in de late namiddag, knusjes aan de werktafel zet en het agenda voor morgen rustig' bekijkt, biedt de toe komst geen opvallende hindernis sen en wordt hem, met de eerste kale plekken op de schedel of grij zend haar, een lintje toegekend. Hij is iemand in zijn dorp naar wie groten en kleinen eerbiedig opkij ken, want het leven is goed en mild voor hem. Met dergelijke, al te vreedzame vooruitzichten zal een werker als Frans Ramon allerminst vrede ne men. Het kan dan ook niemand ver wonderen dat de jonge dorpsmees ter, reeds ten jare 1926, met brio het regentaat verwerft, hetgeen meteen een leraarschap in het mid delbaar onderwijs mogelijk maakt. Vooraf te Diksmuide, en thans te Brugge, liet Frans Ramon zich ken nen als een leraar in de volle zin van het woord. De studie vormt een mens en gooit vensters open waar iemand, die op één aambeeld klopt, geen oog voor heeft. Die ijorizonten ontdekte Frans Ramon niet op één dag, doch wie zijn geest weet' te verrijken en ogen en oren de kost geeft, ervaart dat het geenszins volstaat zijn x-aantal leerlingen, om het jaar, een certificaat van goed gedrag, vlijt, regeltucht en beleefdheid mee te geven, evenmin dat men van een knaap iemandmaakt gevolg aan een lithografisch mooie kaart met een eervolle vermel ding En thans neemt de derde étape een aanvang in het leven van Frans Ramon en zal hij voortaan jeugd en ouders dienen als schrij ver. Welke knaap of adulte kent thans niet het pseudoniem F. R. Boschvogel? Voor de ex-onderwijzer, thans een gereputeerd leraar, ware het gemakkelijker zich met het slogan dat het thans welletjes iste vleien, maar voor een gewetensvolle die tien talenten van Ons Heer ca deau kreeg, is er de niet-geringe en, voor een buitenstaander, veelal onvermoede verantwoordelijkheid dat er eens rekening wordt gevergd van wat zijn leven, voor de ge meenschap, is geweest. Boschvogel wil zich niet vergenoegen met een benijdenswaardige faam van knap student en schitterend leraar voor de jeugd, hij zal, hij moet zijn volk onderwijzen. En hij doet het, in de eerste plaats, via de kinderen van dit volk, want voor hen schrijft hij de nog steeds actuele als onover troffen «bonte ontdekkingsr.is doorheen onze gouw voor wakkere Vlaamse knapen nl. Ons schoon Westvlaanderen Kom, wie bewees, van onze kunstenaars van het woord dezer gouw. het Westland zo harts tochtelijk lief te hebben als de al truïstische Boschvogel? Wie pilo- teerde onze opgroeiende jongens en meisjes door eigen, ongekende schoonheid als de leraar en de jeugdvriend uit Aartrijke? Wie doet het hem na, met zijn scherpe pen, geestdriftig en toch objectief, indringend en historisch- precies meteen? En wanneer mijn zoontje Hugo de knaap telt ne gen lentes het gesprek met Berten Rodenbachluidop voor draagt. dan moet zijn vader nog dezelfde dag met zoonlief het stand beeld van de Blauwvoet-drager gaan bewonderen, Rodenbach wiens leven schoon en goed was omdat hij met zijn leven zijn volk kon dienen Die woorden werden door Boschvogel in de mond van Roden bach gelegd, doch wie ontkent dat, elke syllabe, niet de levensleuze uit maakt van Bosehvogel-zélf? We moeten vijf-en-twintig jaar terug om, voor de eerste maal in samenwerking met de geniale verteller Emiel Van Hemeldonck de naam van de Westvlaming aan te treffen. Wie zijn lezersdriït eer wil aandoen, beproeve het de oudste publicaties van Boschvogel door te maken en het resultaat luidt on voorwaardelijk: een auteur die, uit sluitend langs de weg van harde en taaie arbeid, op het voorplan kwam, We herinneren ons niet, m de voor oorlogse periodieken, ooit een bij drage te hebben gelezen waarin Boschvogel crediet werd gegund of waarin men de jonge schrijver een loopbaan profeteerde die eens schitterend kon worden integen deel! Er werd, liefst in een onoog lijk lettertype, op zijn bescheiden capaciteiten van braaf en gemoe delijk regionalist gewézen. Maar... 't kan verkêren, zei Breeroo! Het rechtstreekse contact met de levende mens bereikte Bosch- vogel een eerste maal in de gero- manceerde biografie van Jan van Eyck. De warme klank naast een verrassende ontleding in een ge dempt enthousiasme, lieten door schemeren dat voor de Westvla ming een zonnige tijd aanbrak. Het beduidde evenzeer dat het gezond realisme, nl. het uitbeelden van de gehele mens, in Boschvogel een vertolker vond die begrijpend, met eerlijke evenwichtzin, midden zijn .(Zie vervolg blz,. 9} 48' JAAR. POSTABONNEMENT 1952: Belgle (tot einde 1952) 46 fr. Andere landen 4 fr. p. week Verantwoordelijke Uitgever: J. Sansen, Gasthuisstraat 19, Poperinge HOOFDBUREEL en REDACTIE: Poperinge Gasthuisstr. 19. Tel. 9. - Postcheckr. 47.63.60. PLAATSELIJKE BURELEN; Roeselare: J. VERRIEST-DEZEURE, St-Alfonsusstraat 12. - Tel. 1523. leper: P. BRAS-DEKLERCK, de Stuersstraat 4. - Tel. 445. Wervik: ROGER PECTOR, Leiestraat 11. - Tel. Komen 491. Veurne: M. D'HERT, Noordstraat 14. Nieuwpoort: Drukkerij DUMON, Marktstraat. Aangesloten bij het Verbond der Belgische Periodieke Pers. HET WEKELIJKS POPERINGE en IEPER (met Wervik en randgemeenten). R0ESELAR3 (met Izegem-Menen en randgemeenten). KUSTSTREEK (Veurne-Nieuwpoort-Diksmuide en randgemeenten)

HISTORISCHE KRANTEN

Het Wekelijks Nieuws (1946-1990) | 1952 | | pagina 1