VOOR POPERINGE EN IEPER
12
£11
De Schoolkwestie
in de Senaat
Het Tweejaarlijks Congres
van het A. C. V. te leper
schitterend geslaagd
HET FILMPROBLEEM
Kerstverlichting te Brussel
Moordend oorlogstuig maakte
slachtoffer in het Vrijbos te Merkem
Inwoner uit Merkem, vader van drie kinderen, op slag gedood
Eisenhower
thans «gekozen» President
KATHOLIEK WEEKBLAD VOOR POPERINGE - IEPER - WERVIK EN OMSTREKEN
ONZE 3 UITGAVEN:
ZATERDAG
Bladzijden
PRIJS
DECEMBER
3 Frank
1952
Geen begoochelingen over Senator Gillon
Vrij en
Middelbaar
Onderwijs
Interessante cijfers.
AAN ONZE
CORRESPONDENTEN,
ADVERTEERDERS
VERKOPERS
BUITENLANDS OVERZICHT
In het teken van werkverschaffing
in eigen streek
AAN ONZE POSTABONNENTEN
Inschrijvlngsbulletijn
Gezamenlijke Brief van de Kardinaal en de Bisschoppen van België
Dringende oproep tot allen die, in welke hoedanigheid ook,
verantwoordelijkheid dragen in het probleem van de cinema
FEEST VAN -HET LICHT
ALGEMENE HERNIEU
WING DER IDENTI
TEITSKAARTEN
DE NIEUWE MINISTER
VAN JUSTITIE
OPGEPAST VOOR
DE FRANKERÏNG
Kerstnacht
in het Vaticaan
College der kiesmannen deed uitspraak.
HOOFDBUREEL en REDACTIE:
Poperinge Gasthuisstr. 19.
Tel. 9. - Postcheckr. 47.63.60.
PLAATSELIJKE BURELEN:
Roeselare:
J. VERRIEST-DEZEURE,
St-Alfonsusstraat 12. - Tel. 1523.
leper:
P. BRAS-DEKLERCK,
de Stuersstraat 4. - Tel. 445.
Wervik:
ROGER PECTOR,
Leiestraat 11. - Tel. Komen 491.
Veurne:
M. D'HERT, Noordstraat 14.
Nieuwpoort:
Drukkerij DUMON, Marktstraat.
Aangesloten bij het Verbond der
Belgische Periodieke Pers.
HET WEKELIJKS
POPERINGE en IEPER (met Wervik en randgemeenten).
ROESELART (met Izegem-Menen en randgemeenten).
KUSTSTREEK (Veurne-Nleuwpoort-Diksmulde en randgemeenten)
48' JAAR.
N' 51.
POSTABONNEMENT 1953:
België (tot einde 1953) 136 fr.
Andere landen
4 fr. p. week
Verantwoordelijke Uitgever
J. Sansen, Gasthuisstraat 19, Poperinge
DE Senaat behandelde on
langs de wetsontwerpen
van Minister Harmei
over de subsidiëring van
het Vrij Middelbaar Onderwijs en
de oprichting van de gemengde
onderwijs - commissies. Het lijdt
geen twijfel dat de oppositie-par
tijen aan deze projecten een vette
kluif hebben gehad om hun fana
tisme bot te vieren. Opvallend
daarentegen was de matige toon
die de liberale partijbonzen Gillon
en Hoste in de loop van dit debat
aansloegen. Tijdens deze liberale
slot-tussenkomsten loofde de voor
malige senaatsvoorzitter de op
rechtheid van Minister Harmei in
het nastreven van de schoolvrede,
terwijl Hoste de nadruk legde op
de vrijheid van schoolkeuze voor
de huisvader, zoals ze is gewaar
borgd door de Europese Conventie
over de Rechten van de Mens en
zelfs impliciet in een verklaring
van de Liberale Internationale te
Oxford werd opgenomen.
Als we naïef waren, zouden we
misschien toch nog kunnen gaan
geloven dat de atmosfeer voor het
scheppen van een klimaat van
schoolvrede begint op te klaren
zoals we het overigens reeds voor
meer dan twee jaar hebben ge
meend, toen een socialistisch mi
nister van State de eeuwfeestvie
ring van het officieel onderwijs te
baat nam om de gegrondheid te
erkennen van een schoolpolitiek,
die het Vrije Onderwijs uit het
slop zou halen. Zoals die eerste
socialistische zwaluw toen hoege
naamd nog de lente niet met zich
bracht, zo ziet het er naar uit dat
de dubbele zwaluwvlucht in de li
berale hemel, ook al niet veel
nieuws zal brengen.
HET OFFICIEEL ONDERWIJS
STIEFMOEDERLIJK
BEHANDELD
Indienaldus de Kortrijkse
liberaal, iemand er belang bij
heeft dat er schoolvrede heerst,
dan zijn het wel de leden van de
oppositie, die zich in een minder
heidspositie bevindenDat zijn
zo van die dingen die herhaald
worden, totdat men het ten slotte
zou gaan geloven. Maar de objec
tiviteit had nochtans Senator Gil
lon ertoe moeten brengen, niet mee
te doen aan dat spelletje. Het of
ficieel onderwijs, dat door de op
positie met man en macht wordt
voorgestaan, bevindt zich, wat de
materiële en praktische belangstel
ling van de staat betreft, verre van
de minderheidspositie, die het hier
wordt toegedicht. De begroting
voor Openbaar Onderwijs geeft
hierover een duidelijk beeld. Om
ons te beperken tot normaal en
middelbaar onderwijs, die de jong
ste tijd aan de politieke dagorde
waren, ziehier trouwens enkele
nuchtere cijfers.
Alleen voor de gewone gang van
het onderwijs is voor de Rijksnor
maalscholen een krediet ingeschre
ven van 118 millioen frank voor
de te subsidiëren scholen (provin
ciale, gemeentelijke en vrije nor
maalscholen van de verschillende
graden) is een krediet van 90 mil
lioen fr. uitgetrokken. Niettegen
staande het feit dat de Rijksnor
maalscholen veel minder talrijk
zijn dan de andere, in een verhou
ding van nagenoeg één voor vijf.
Voor het middelbaar onderwijs
van de staat worden kredieten ge
postuleerd alleen voor de nor
male gang van het onderwijs dus
- ten belope van ruim 1 milliard
350 millioen terwijl voor de gesub
sidieerde scholen slechts 294 mil
lioen nodig zijn (268 millioen voor
het vrij onderwijs en 26 millioen
voor de gemeentelijke en provin
ciale middelbare scholen). Is dit
een minderwaardigheidspositie?
DE SCHOOLKWESTIE
OP PARLEMENTAIR PLAN
Naast deze eerste ongerechtvaar
digde bewering, hield de tussen
komst van Gillon. nog een verwijt
in tot de regering, dat ze misbruik
zou maken van haar parlementaire
positie. Mijnheer Gillon meent in
derdaad, dat het scheppen van een
klimaat van schoolvrede in België
het werk zou moeten zijn van een
coalitie-regering. Van een doorwin
terde parlementair hadden we toch
wat anders verwacht. De oud-voor
zitter van de Senaat weet immers
even goed als wijzelf, dat de coali
tie-regeringen in een regiem als
dat van ons land een noodzakelijk
kwaad zijn. waardoor nooit een
enkele partij de kans krijgt een
Verleden Woensdag heeft de
hr A. E. Janssen, Minister
van Financiën, de Kamerle
den van op de tribune toege
sproken ongeveer als een ge
zapige papa zijn zoons, die de
waarde van het geld niet
kennen en die er maar op los
tamboeren. Hij praatte niet
boven de hoofden van zijn
auditorium. Hij sloeg spijkers
met koppen.
Toen de socialisten hem o.a.
de toelagen voor het vrij on
derwijs voor de voeten gooi
den, antwoordde hij. dat hij,
als Minister van Financiën,
gelukkig is, dat er in ons land
een vrij onderwijs bestaat.
In het lager onderwijs kost
een leerling der openbare
school 5.000 fr. tegen 2.630 fr.
in de vrije scholen. In het
middelbaar onderwijs is de
verhouding 17.000 fr. tegen
1.500 fr. en in het normaal
onderwijs 27.000 fr. tegen
18.000 fr. Of een besparing
van 2 milliard per jaar, dank
zij het vrij onderwijs.
Doch van besparingen trek
ken de linksen zich natuur
lijk niets aan, dat weet ieder
een in dit land. De Staat zal
kei betalen, maar de Staat
Zei Minister Jan.ssen, dat is
de belastingen en clus de be-
'jtótingbetaler.
eigen programma uit te voeren,
waarop het kiezerskorps nochtans
het mandaat heeft gevestigd. Het
is niet omdat de politieke constel
latie van België gedurende jaren
van het coalitie-compromis een
noodzaak heeft gemaakt, dat het
tot een systeem moet verheven
worden.
Hierook weer maakt Gillon ge
bruik van een argument, dat door
een machteloze oppositie al te ge
makkelijk wordt aangehaald, maar
dat in feite de negatie inhoudt
van de parlementaire structuur der
democratie, die juist het best ge
dijen kan met een regering, die
haar volle verantwoordelijkheid
kan aanvaarden en daarover ook
bij het eerstvolgende grondwette
lijk vastgesteld verdict kan beoor
deeld worden. We voelen ons een
beetje onwennig, zulke elementaire
regelen i van democratisch parle
mentarisme te moeten herinneren
aan iemand als Gillon.
Ten slotte heeft de oud-senaats
voorzitter de Minister van Onder
wijs nog verweten, des Guten zu-
viel» te willen, en teveel ontwer
pen aan het parlement voor te leg
gen. Laten we de dingen nuchter
bekijken, mijnheer Gillon. U hebt
waarschijnlijk ook reeds gedurende
maanden horen spreken over de
veertien wetsontwerpen van Mi
nister HarmeiMaar hebt U dan
niet in de kranten gelezen, wat
die ontwerpen inhouden? Drijf as
jeblief de komedie niet zover, al
die ontwerpen als strijdrossen te
gaan bekijken. Of is het statuut
van de Belgische leraars in het
buitenland, of het ontwerp op de
faciliteiten die te verlenen zijn aan
kinderen van diplomaten, zijn die
dingen nu waarlijk politieke stuk
ken? De ontwerpen op de autono
mie der Rijksuniversiteiten, of op
de technische homologatieregeling
der latijns-wetenschappelijke hu
maniora kunnen toch ook be
zwaarlijk als vruchten van politiek
Harmel-fanatisme bestempeld wor
den.
Als we uiteindelijk een nuchter
bilan opmaken van de realisaties
van Minister Harmei, dan zien we
toch maar dood-eenvoudig dat hij
alleen in elk van de onderwijssec
toren en het is toch zijn schuld
niet, dat niet alle onderwijssecties
door een enkele algemene wetge
ving worden geregeld de toe
stand heeft aangezuiverd. Er is de
wet geweest van Juni 1951, die de
wedden der lagere onderwijzers ge-
lijkschakelde, de voorlopige wet op
de subsidiëring van het vrij mid
delbaar onderwijs, die dan door
een definitieve wet is gevolgd, de
wet op de regeling van het nor-
maalonderwijs, en een ontwerp van
organieke wet op het technisch
onderwijs is in het vooruitzicht ge
steld. Is dit nu zoveel, mijnheer
Gillon? Het is natuurlijk gemak
kelijker, zoals de linkse Ministers
van Onderwijs het na de bevrijding
gedaan hebben met het Rijkstech-
nisch Onderwijs, dingen in gang te
zetten zonder door een wet gedekt
te zijn. Of maakt ge misschien Mi
nister Harmei het verwijt, achteraf
die situatie te hebben in het reine
getrokken?
Wanneer we ten slotte even die
per ingaan op deze liberale slot-
tussenkomsten, moeten we vast
stellen dat de kritiek van Senator
Gillon ondanks haar gematigde
toon louter berust op ijdele
woorden, die moeilijk van aard
kunnen zijn om de schoolvrede in
de hand te werken.
I. D.
Daar Kerstdag en Nieuw
jaar dit jaar midden de week
vallen, zien wij ons verplicht
volgende maatregelen te tref
fen: de uitgaven Roeselare-
Menen en omliggende en deze
der Kuststreek zullen op de
Woensdagen 24 en 31 Decem
ber worden gedrukt en ver
spreid; de uitgave Poperinge-
Ieper-Wervik zal zoals ge
woonte de Vrijdag van de pers
gaan.
Wij dringen dus bij AL onze
correspondenten en adverteer
ders aan om hun inzendingen
EEN DAG VROEGER dan
naar gewoonte te doen.
'N HEILIG ARABISCH VERBOND
Generaal Naguib die Faroek in
ballingschap dreef, is iedereen be
kend door de jongste gebeurtenis
sen in Egypte. Kolonel Chickakly,
de huidige dictator van Syrië is
minder bekend omdat de staats
greep daar al van oudere datum is
en minder ophef in het Westen
heeft gemaakt.
Nu hebt U dezer dagen wellicht
in uw krant gelezen dat de kolonel
een bezoek gebracht heeft aan de
generaal en dat hij, bij een recep
tie in het tehuis voor officieren te
Kaïro een heildrcnk heeft uitge
bracht, waarbij hij gezegd heeft
dat hij en de Egyptische Staats-
GENERAAL NAGUIB
leider nog slechts één geest waren
in twee lichamen.
Gij hebt met die spreuk mis
schien gelachen en gezegd: «dat is
weer op zijn Oosterszonder U
af te vragen wat er daar kan
achter steken.
Welnu, dit is niet zo zonder be
lang.
Aanvankelijk bekeken de twee
militairen mekaar met een nijdig
oog. Thans hebben ze een heilig
Arabisch verbond gesloten.
Eerst wilden, ze elk de leiding
nemen van de Arabische staten,
thans schijnen ze het samen te
zullen doen.
Inderdaad, Chickakly heeft zich
aangesteld als de kampioen van de
Arabische eenheid. Enigs tijd ge
leden verklaarde hij zelfs dat hij
Syrië wilde maken tot het Pruisen
van de Arabische staten.
Hij stichtte dan ook de Be
weging der Arabische Bevrijding
die een concurrent van de Arabi-
sche Liga moest worden, wier zetel
traditioneel in Egypte gevestigd
was en moest dienen om Egypte
de rang en het prestige van leiden-
de Arabische mogendheid te geven,
i De heildronk van Chickakly be-
tekent dus dat hij en Naguib thans
accoord gekomen zijn mekaar geen
concurrentie meer aan te doen,
maar samen te marcheren.
Voor de Westerse wereld heeft
dit nu ook zijn betekenis. Daar
waar men vroeger de Arabische
landen kan verdelen en gebeurlijk
aan verschillende koorden kan
doen trekken, daar zal men zich
nu geplaatst zien tegenóver een
tamelijk goed gesloten blok. Dat
zal de Franse positie in Tunis
Boven: de voorzitterstafel tijdens de welkomrede van dhr Nuytten,
Voorzitter van het A.C.V. leper. Aan zijn zijde bemerken wij van
links naar rechts: Z. E. H. Verbeke, Arrondissementsproost; dhr Cool,
landelijk Voorzitter en dhr dhr Bode, Arrondissementssecretaris.
Onder: Een zicht op de eerste rijen tijdens de spreekbeurten. Men
herkent o.m.: Advocaat Dehem, Volksvertegenwoordiger Jer. Stubbe,
Oud-Minister De Man en dhr Van Eyghen, secretaris van de Chris
ten Mutualiteiten van het Arrondissement.In de inzet: Professor
Breyne tijdens zijn merkwaardige toespraak.
Toen Voorzitter Nuytten Zondag
in het Kristen Volkshuis te leper
het tweejaarlijks congres van het
gewestelijk lepers Vakverbond open
de, hadden ruim 500 leden de stem
mige zaal gevuld. In zijn openings
woord mocht hij o.m. volgende per
sonaliteiten begroeten: dhr De Man,
Oud-Minister en Senator; Prof. A.
Breyne, Secretaris van de Nationale
Arbeidsraad van België; dhr Cool,
Algemeen Voorzitter van het A.C.V.
dhr Dehem, Schepen van leper; de
HH. Rik Cuylen, Verstraelen, Adv-
Grillet, Z. E. H. Verbeke, arrondis
sementsproost, enz.
Hij verleende daarna het woord
aan de gewestelijke secretaris Mar
cel Bode, die het activiteitsverslag
1950-52 voorlas.
De morgenzitting werd besloten
met een bespreking, geopend door
Senator De Man, die de nadruk
legde op de bijzondere pogingen
door het A.C.V. aangewend om de
tewerkstelling in het arrondisse
ment leper te bevorderen.
In de namiddagzitting werd le
zing gegeven van drie telegrammen,
resp. aan de Minister van Finan
ciën, van Buitenlandse Zaken en
van Arbeid en Sociale Voorzorg, in
verband met het grensarbeiders
probleem.
(Zie vervolg blz. 2)
en Marokko niet vergemakkelijken.
En dit zal evenmin van aard zijn
om de hangende problemen tussen
Egypte en Engeland nader bij een
oplossing te brengen.
Op zichzelf vinden wij dat niet
zo erg. Integendeel, het kan geen
kwaad dat de Arabische landen
zich bewust worden van hun na
tuurlijke gebondenheid en van hun
gemeenschappelijke belangen.
Indien de nieuwe liga of hoe
het nieuw geboren kind ook moge
heten zich bezig houdt met de
positieve opbouw van 'n Arabische
wereld, dan moeten wij dit eerder
toejuichen.
We vrezen alleen maar dat de
nieuwe liga, zoals de oude, eerder
negatief zal werken en zich vooral
zal keren tegen zekere dingen. De
afschuw voor de vreemdeling
is er zeer sterk. En die uit zich dan
vooral tegen die vreemdelingen
die het dichtst in zijn bereik val
len nl. de oude Europese koloniale
mogendheden.
Dit heeft dan voor gevolg dat
een algemene animositeit gescha
pen wordt tegen Engeland en
Zie vervolg blz. 7.
Op bijna alle plaatsen kwam de bode rond om het abon
nementsgeld voor 1953, zijnde 136 fr., voor een vol jaar, te ont
vangen.
Wie verzuimde te betalen kan er nog voor zorgen HET
WEKELIJKS NIEUWS» zonder onderbreking te ontvangen.
Hij dient onderstaand inschrijvingsbulletijn in te vullen en
het onder open omslag met zegel van 0,20 fr. op te sturen
naar Het Wekelijks NieuwsDrukkerij Sansen, Poperinge.
Ook hij die tot nog toe geen postabonnement had, kan dit
bekomen met aan zelfde werkwijze te voldoen.
Ondergetekende begeert een postabonnement op
«HET WEKELIJKS NIEUWS»
voor het ganse jaar 1953
Uitgave(1)
NAAM
ADRES
GEMEENTE (STAD)
(Handtekening)
Vergeet niet de uitgave te vermelden:
(1) Poperinge-Ieper-Wervik
of Roeselare - Izegem - Menen
of Veurne - Nieuwpoort - Diksmuide.
WIE NU HET BEDRAG VAN HET JAARABONNEMENT,
hetzij 136 fr., stort op Postcheck 4763.60 van Het Wekelijks
Nieuws te Poperinge, ontvangt ons blad per post tot einde '53.
0
Z. Em. de Kardinaal-Aartsbis
schop en H.H. E.E. de Bisschoppen
van België behandelden in een ge
zamenlijke Herderlijke Brief het
fümprobleem. Deze Brief werd voor
gelezen in alle parochiekerken en
openbare kapellen der Bisdommen
van ons land, onder alle Missen,
op Zondag 14 December jl.
Het Herderlijk schrijven luidt als
volgt:
Zeer Beminde Broeders,
Bij het aanbreken van deze Win
ter aanzien de Bisschoppen van
België het als een zware verplich
ting van hun herderlijk ambt, de
aandacht van alle christenen van
het land te vestigen op het pro
bleem van de cinema.
De jongste statistieken hebben
aangetoond, dat elke week twee
millioen tweehonderdduizend Bel
gen een filmvoorstelling bijwonen
in de zowat tweeduizend donkere
zalenthans over onze bisdom
men verspreid.
Zo wij tot dit herderlijk schrij
ven hebben besloten, is het geens
zins om de wonderbare uitvinding
te veroordelen, die door haar be
weeglijk beeld de trouwe spiegel is
van de wereld. Haar documentaire
banden brengen ons in aanraking
met kunsten en wetenschappen:
haar actualiteitenmaken ons
vertrouwd met het leven der vol
keren en laten ons zowel de vreug
den als de smarten delen van al
onze broeders, hoever ze ook van
ons verwijderd leven. Draagt de
cinema er ook niet toe bij, om door
haar ontspannende verhalen, in
ons druk en gespannen bestaan
rust en verstrooiing te brengen?
Maar de cinema is nog meer. Zij
kan ons doen lachen of wenen;
maar zij kan ook oplossingen voor
stellen, die een antwoord geven aan
de levensproblemen. Heeft men
haar niet de avondschool van de
massa gedoopt? Inderdaad, diep
beïnvloedt zij de zielen die, lijd
zaam, haar invloed ondergaan.
Ziet Brussel onder deze lichtguir landes er niet uit als een sprook.jes-
stad-bij-nacht? Is het te verwonderen dat duizenden en duizenden
naar dc hoofdstad trekken om dit merkwaardig feeëriek lichtspel te
bewonderen?
Sinds Vrijdagavond 5 December
jl, vooravond van het Sint Ni-
klaasfeest is de feeërieke Brus
selse feestverlichting aan gang. Men
krijgt werkelijk de indruk dat men
in deze stad met alles tevoren leeft:
begin November stroomde het vol
in de straten waarlangs de koddige
Sint Niklaasstoet (er waren stelt
lopers en dansgroepen bij) zou voor
bijtrekken op zijn tocht naar de
grote magazijnen: in alle uitstalra
men werd men aan de nabije
komst van de grote Kindervriend
herinnerd en een firma had er zelfs
de leuze op gevonden Sint Niklaas
komt ook voor de grote mensen
Nu ls alles wat aan de zesde De
cember deed denken, weg. Sinds
enkele dagen is het reeds zo.
Overal zag men winkeliers en
étalagisten druk in de weer om
een Kerstétalage te maken. Wan
neer wij op vandaag door de ver
lichte straten lopen zien wij t'al-
lenkante Kerstkribbetjes, Kerst
mannetjes en Nieuwjaaravond-me-
nu's- De luidsprekers in de straten
spelen zachte muziek en soms reeds
Kerstzangen...
Het is nu reeds het vijfde Jaar
dat met de Kerst,- en Nieuwjaars
dagen enkele voorname straten in
het centrum van Brussel verlicht
worden op een wijze die waarlijk de
benaming «lichtstad», die men
vroeger aan Parijs gaf voor de
schitterende 14 Juliverlichtingen,
beter op Brussel van toepassing
maakt. Het begon in 1947. Toen de
den nog een paar andere straten
mee, o.a. de Koninklijke Straat...
De verlichting viel ei echter zo po
ver uit, wanneer men ze vergeleek
met wat er op de Anspachlaan of in
de Nieuwstraat gebeurde, dat men
het daar maar opgegeven heeft. Ook
dit jaar is de verlichting weer be
perkt tot deze paar belangrijke en
drukke handelsstraten bij uitstek,
die van de Beurs naar het oude
Noordstation lopen. De overige han
delsplaatsen leggen verlichtingen
aan bij andere gelegenheden- de
Catharinastraat en de buurt achter
de Beurs doen het bij de wijkkermis
zoals het Zuidkwartier bij de grote
Brusselse kermis, terwijl de Naamse
Poort en de Louisa-Poort Dagen
der twee Poorten inrichten
Feestverlichtingen, dat is iets wat
de Brusselaars cbenlijk een oeetje
in het bloed schijnt te zitten Men
vertelt bv. dat Napoleon zelfs niet
in Parijs met zulk een sprookjes
achtige verlichting werd ontvangen,
toen hij tot keizer gekroond was.
als hier in Brussel. Toen werkte
men nog met vetpottekes, die alle
soorten gekleurd licht gaven. Maar
reeds in 1840 werd ter gelegenheid
van de tienjarige herdenking van
onze onafhankelijkheid een voor
die tijd ophefmakende gasverlich
ting gehouden. Nochtans had men
niets anders gedaan dan enkele te
keningen in licht te voegen bij de
al ongeveer twintig jaar bestaande
gaslantaarns. In Brussel werd na
melijk in 1819 de eerste gasfabriek
van het vasteland ingehuldigd; al-
leen de Engelsen waren ons voorge
schoten. Het cokes-gas is trouwens
een uitvinding van een professor
j van de Universiteit van Leuven.
Juist de voorsprong die wij had-
I den op het gebied van het gas, zou
maken dat wij wat betreft electri-
citeit niet meer zozeer vooraan zou
den komen. Alle gaslantaarns wa-
ren immers uitgerust geworden met
het (dure) sterk-lichtgevende kous
je dat door de Duitse ingenieur
Auer was uitgevonden. Met dat be-
ruchte gaskousje hebben onze voor
vaderen zich lange tijd goed uit de
slag getrokken. In 1905 werd, ter
gelegenheid van de 75-jarige her
denking onzer onafhankelijkheid,
een proef gedaan van verlichting
met electrische lampen in het Park
voor het Parlement en bij een paar
monumenten.
Het zou echter duren tot in 1907
vooraleer de Brusselse straten per
manent electrisch verlicht werden.
Bij die gelegenheid werd een groot
lichtfeest gehouden. De toenmalige
burgemeester De Mot stak van op
het de Brouckèrepldn met één be
weging van zijn vinger de 144 boog
lampen aan die ever de twee kilo
meter lange boulevard van het
Noord- naar het Zuidstation, waren
gehangen. Men had terzelfdertij d
de ongeveer honderdvijftig gaslan
taarns verdubbeld. Het succes was
(Zie vervolg blz. 2)
Het verschrikkelijk oorlogstuig,
waarmede de grond nog door-
zaaid is, zal wellicht nooit 'ophou
den dodelijke ongevallen te ver
wekken in onze gewesten. De zo
veelste dergelijke ramp is thans
gebeurd te Merkem in het Vrij
bos, Woensdagvoormiddag, rond
11 uur. Een geweldige slag deed
de mensen opschrikken en hen
met beklemd gemoed de omgeving
afzoeken, waar een wegdrijvende
rookwolk de plaats aanduidde
waar het zoveelste slachtoffer van
het rampzalig ijzerzoeken onver-
biddellijk was neergeslagen.
In het stille huisje nummer 16
in de Langemarkstraat hebben
wij een wenende vrouw en drie
onschuldige kindertjes, 4 jaar,
2 jaar en 5 maand oud, aangetrof
fen. Snikkend vertelde de vrouw,
Emma Schacht, hoe haar man in
de voormiddag thuis hout gehakt
had. Rond 10 uur had hij hier
mede gedaan en aan zun vrouw
gezegd dat hij «nog wat Hzer ging
zoeken. De vrouw -wist wat zulks
betekende en wat voor gevaarlijk
Vanaf 1 Januari 1953, hou
den de identiteitskaarten van
het oude model op geldig te
zijn. Wie op deze datum nog
niet in het bezit is der nieu
we identiteitskaart, kan rech
terlijk vervolgd worden. Het
voorleggen van de identiteits
kaart van het oude mode)
kan niet meer doorgaan, om
bij noodzakelijkheid zijn iden
titeit te bewijzen. Wie tot nog
toe nalatig geweest is om zijn
identiteitskaart te vernieuwen
neme onmiddellijk zijn voor
zorgen.
Wij maken al onze briefwis
selaars er op attent dat wij
geen enkele brief of postkaart
nog zullen aanvaarden, die
niet voldoende gefrankeerd is.
Voor de te gebruiken frankeer-
tarieven, verwijzen wij naar
de frankeertabel die verder in
dit blad wordt afgedrukt.
Op een brief moet 2 fr.
Op een express moet 8 2 fr.
werk het is en had reeds dikwijls
dat gevaarlijk werk afgeraden.
Zoveel dingen zijn er die men
moet afkeuren en die men toch
kan begrijpen. André Bardijn, die
seizoenarbeider is, was sedert ge
ruime tijd zonder werk, kon se
dert een paar weken geen werk
lozensteun meer genieten en be
sloot dan wat geld te verdienen
met ijzerzoeken.
De geschikte plaats leek hem
het Vrijbos, in de omgeving van
zijn woning, waar momenteel we-
geniswerken worden uitgevoerd en
waar hier en daar oorlogstuig
wordt bovengehaald. Sommige de
len van het bos worden aldaar
geroeid en Bardijn had zich in
een aanpalend bosje, naast de
straatweg die hersteld wordt, te
ruggetrokken om er obussen te
ontwapenen. In vogelvlucht ligt
deze plaats 1 km. van zijn woning.
Niemand was getuige van het
gevaarlijk werk dat de man ver
richtte. Plots, rond 11 uur, deed
zich een geweldige ontploffing
voor. Het duurde ruim een kwar
tier alvorens iemand uit de om
trek de eenzame plaats bereikte.
De rijkswacht van Merkem
werd verwittigd die spoedig ter
plaatse kwam en het onderzoek
instelde.
Slechts een verhakkeld lijk,
waarvan de benen letterlijk afge
sneden waren, werd teruggevon
den. Tot 10 meter in het ronde
vond men in de takken van de
hoogopgeschoten heesters stukken
der aan flarden gereten kleding
stukken. Op een achttal meter
van het lijk stond een papieren
zak met dynamietpoeder in. Ver
moedelijk was het dus de eerste
obus niet die de man die dag leeg
maakte. In een gracht lagen nog
twee gevaarlijke obussen. Op meer
dan 50 meter van elkaar verspreid
lagen de kop en de houten steel
van de hamer dij voor het losma
ken der obussen gebezigd was, ook
een beitel werd teruggevonden.
Daaruit kan men afleiden dat
de noodlottige ontploffing zich
voordeed op het ogenblik dat de
ijzerzoeker de banden der obus
sen bij middel van zijn beitel los
klopte.
De echtgenote van het slachtof
fer, die de ontploffing had waar
genomen en door een angstig
voorgevoel naar de plaats der
ramp gejaagd werd, moest door
de samentroppelende nieuwsgieri
gen op afstand gehouden worden.
Met de droevige zekerheid dat
haar man zo verraderlijk uit het
leven gerukt werd, ging de vrouw
wenend terug naar huis.
In de namiddag werd het stof
felijk overschot van de ongeluk
kige Bardijn door leden van de
brandweer naar het dodenhuisje
te Merkem overgebracht.
Zal dit het laatste slachtoffer
In vervanging van de Hr Lagae,
ontslagnemend om gezondheidsre
denen. werd de Hr Bus de W'arnaffe,
tot Minister van Justitie benoemd.
De nieuwe C.V.P.-Minister heeft
reeds een vruchtbare Darlementairc
loopbaan achter de rug.
Bevestigd wordt dat Z. H. Paus
Pius XII de Kerstnachtmis in de
Mathilda-kapel in het Vatikaan
zal opdragen. De dienst, waarop
de leden van het corps diplomati
que en de Romeinse adel zullen
uitgenodigd worden, zal door ra-
dio-Vatikaanstad. worden uitgezon
den.
zijn van het rampzalig ijzerzoe
ken? Niemand gelooft dat, want
ieder ijzerzoeker beweert dat hij
het geheim kent om dit werk zon
der gevaar te verrichten. Tragisch
is het wel hierbij te moeten be
denken dat de broer van het
slachtoffer, Roger Bardijn, in No
vember 1947 op dezelfde wijze en
bijna op dezelfde plaats om het
leven kwam.
André Bardijn, geboren te St-
Jan-bij-Ieper op 1 Mei 1926, was
graag gezien bij zijn werkmak-
kers met wie hij het zware sei
zoenwerk in Frankrijk verrichtte.
Het Wekelijks Nieuws biedt
aan het beproefd gezin, zijn kris-
telijke deelneming aan.
GEMO.
Wanneer een film ware principes
huldigt, wanneer zij gezond is, mo
reel en verheffend, dan komen de
toeschouwers beter uit de voorstel
ling. Integendeel, wanneer zij sub
versieve theorieën verkondigt, wan
neer zij onwelvoeglijk of immoreel
is, dan worden de zielen, vooral van
de jongeren, erdoor verdorven of
bezoedeld.
In naam van deze zielen, tempels
van de Heilige Geest, zijn wij, hun
Herders, gerechtigd een cinema te
eisen, die in ruimere mate het mooie
aanschijn van de wereld en van
haar onuitputtelijke schatten var.
vreugde en zuiverheid weerspiegéit
Want er worden helaas, op het
witte doek meer figuren gebracht
van misdadigers dan van eerlijke
heden, en de atmosfeer waarin de
filmen gedompeld zijn, is er eerder
een van leugen dan van waarheid,
eerder van passie dan van plicht,
van onzedelijkheid dan van deugd.
De mensen van goede wil en
voornamelijk de christenen, moe
ten een hoger peil nastreven. Te
dien einde richten wij een drin
gende oproep tot allen die, in welke
hoedanigheid ook, verantwoorde-
li Ikheid dragen in het probleem
van de cinema.
DE VERDELERS
EN ZAALUITBATERS
De verdelers van filmen en de
uitbaters van zalen vooreerst. Ze
ker, wij kennen de moeilijkheden
waarvoor zij geplaatst worden door
de draconische regels die in de
filmhandel gebruikelijk zijn. Weet
men dat, om een goede film te
kunnen voorstellen,, deze verdeleis
en uitbaters dikwijls verplicht wor
den een contract af te sluiten,
waardoor .hun opgelegd, wordt vor-
schjllende films zonder eniae artis
tieke noch morele waarde te draai
en? Dergelijke dwang is onaan
vaardbaar. In elk geval houden wij
er aan, met het V* Concilie van
Mechelen (art. 91, 1), de uitMt-prs
eraan te herinneren dat zii. op
straf van zware zonde, nooit in hun
zalen een werkehik slechte film.
die door de Katholieke Selectie
commissie als «te miiden» werd
beoordeeld, mogen vertonen. Geen
enkele economische reden kan
iemend machtigen om on e°n zo
rechtstreekse wrizo met, het kwaad
mee te werken. Wij wensen dat de
(Zie vervolg blz. 9)
De nieuwe President met zijn vrouw.
Het college der kiesmannen heeft
Dinsdag 16 dezer, Eisenhower tot
34° president der Verenigde Sta
ten verkozen hierdoor de uit
slag van 4 November, waarbij de
republikeinse candidaat 33.927.549
stemmen behaalde, bevestigend.
Eisenhower zal echter pas op 6
Januari officieel als president uit
geroepen worden, nl. nadat de
voorzitter van de senaat tijdens
een vergadering van het congres,
de stemmen van het kiescollege
zal nageteld hebben.
De kiesmannen hebben, volger;
de grondwet, de meest volledigr
stem vrij held doch de traditie
wil, dat zij zich houden aan de
candidaat, onder wiens vlag zij
verkozen werden, en dat zij aldus
de beslissing van het kiezerskorps
slechts bevestigen. Daar dit dus een
pure formaliteit geworden is, be
schouwen vele Amerikanen het
college van kiesmannen als ver
ouderd en zijn van oordeel, dat
men het zou moeten afschaffen of
althains wijzigen.