Onklopbaar STEVENS Gebroeders Bescherming van de Kleinhandel ïm$ÈiSSÊiïÊËtém&tR Brief uit Brussel Vanaf Woensdag GANTERIE TEGEN PRUZEN ZONDER VOORBEELD IEDEREEN MOET PROFITEREN VAN DIT UNIEK AANBOD VAN DE GANTERIE GASTON SAM DAM BOTERSTRAAT 23 - IEPER ZEEWIJDING TE OOSTENDE DOOR MGR DE SMEDT I LANDBOUWERS. MELKMACHINE Onfromers Hl ©lotte Melkmachines Surge MeSofte. RADSCAN G. Demyttenaere Apotheker - Geluwe. leper PcperSsige ji MELOTTE Kwaliteit I Hoog rendement, i i (1324) Duurzaamheid De Volksheilige van de week: GLANS VAN OUDE DAGEN «HET WEEHLUKB NIBUWflZaterdar 4 JuM 1933 WEEK VAN 4 TOT 10 JULI De dagen korten met 9 minuten. WEERSPREUK Regen op ste Godelieve's feest, Water binst 6 weken om ter meest. ZATERDAG 4 JULI H.H. Flaviaan, Bertha, Ulric, Theo- door, Libertus. Zon op te 4.24 u., onder te 21.05 u. 1674' Overlijden van de Vlaamse Cats, Pater Adriaan Poirters. 1761' Overlijden van de Engelse romanschrijver Samuel Ri chardson. 1807: Geb .orte van de Italiaanse vrijheidsheld Garibaldi. 1945: Overlijden van de Vlaamse letterkundige Van Cauwe- laert August. ZONDAG 5 JULI Zesde Zondag na Pinksteren. H.H. Zoë, Antonius, Maria Zacca- ria, Philomena, Marinus. Zon op te 4.24 u., onder te 21.04 u. 1853: Geboorte van de Engelse staatsman Cecil Rhodes, eer ste minister van Kaapkolo nie, veroveraar van Rhodeslë en medeaanstichter van de Boerenoorlog. 1880: Overlijden van de Neder landse auteur Jacob Cremer. 1886: Geboorte van de Vlaamse letterkundige Felix Timmer mans. MAANDAG 6 JULI H.H. Godelieve, Maria Goretti, Odo, Thomas Morus. Zon op te 4.25 u., onder te 21.04 u. 1415: Dood van de Boheemse kerk hervormer Jan Huss. 1533: Dood van de Italiaanse dich ter Ludovico Ariosto. 1832: Geboorte van Keizer Maxi- miliaan van Oostenrijk. 1934: Dood van de Vlaamse volks schrijver Edward Vermeulen, ook gekend als Warden Oom 1939: Dood van de Vlaamse jour nalist en volksschrijver Hans Abraham. 1941: Dood van de Vlaamse god geleerde Pater Aloïs Jans- sens, Scheutist. zeewater in de hand had gewerkt, De Senator was ook voldaan over de overwogen ontzanding van Nleuwpoort, die de kleine tuinbou- wers uit de streek in staat moet stellen hun bedrijf te herbeginnen en voort te zetten. Hij had echter te klagen over een gebrek aan aangepast materieel. De Hr Sobry bepleitte ook een verbetering en verbreding van de weg van Lo naar de Franse grens en het herstel van de Jaagpaden langs de IJzer- en Lovaart en van de bruggen over deze waterwegen, Belangwekkend was zijn betoog, waarin hij de Minister verzocht de nodige aandacht te besteden aan de teleurgang van de landbouw streek Veurne-Ambacht, Inzonden held rond Diksmulde. In dit ven band verzocht de Hr Sobry uit ts zien naar middelen ter verbetering van de bodem, naar gelegenheden om deze streek, die door werkloon held zwaar ls getroffen, bij ts staan door werkverschaffing on der meer door verbetering van ds landbouwwegen en door de indus trie voor plantaardappelen midde len aan de hand te doen om zich t» vestigen en uit te breiden. VOOR BETERE VERBINDINGEN MET WESTVLAANDEREN In dezelfde bespreking stond ook Senator Allewaert op de bres ter verdediging van de belangen van het verkeer op de Westvlaamse waterwegen. Hij kwam op voor de rechttrekking van de vaart Roese- lare-Lete te Ingelmunster. Terecht belcloeg hij zich verder over sommige haarkloverijen van de diensten voor urbanisatie, waar door kleine mensen verhinderd worden te bouwen langs grote we gen en te genieten van de bouw- premies. In sommige landelijke zo nes wordt de verplichting opgelegd te bouwen over een frontbreedte van ten minste 20 meter langs de weg. Dergelijke bouwgrond, die dan gewoonlijk nog ruim B0 meter diep is valt bulten do grenzen van de wet De Taeye en ook buiten de mogelijkheden van de beurs van de kleine man. De Senator drong verder aan op een verbetering van het wegennet tussen Westvlaanderen en Gent en ook in de richting van de hoofd stad. Van groot belang is de ven bredlng van de smalle doortocht te Izegem. WARENHUIZEN De Senaat heeft ook het wets voorstel tot regeling van de klein handel besproken. Dit heeft, zoals men weet, betrekking op de vesti ging en uitbreiding van de zoge naamde warenhuizen. Er bestond een voorstel van de C.V.P.-er Clijnmana dat er toe strekte de mogelijkheden In dit verband op drastische wijze in te krimpen en de vestiging van nieu we warenhuizen voortaan onmoge lijk te maken in centra met min der dan 100.000 inwoners. Dit voor stel werd in de commissie heel wat gemilderd en versoepeld, maar ter- zelf dertijd werden andere bepalin gen opgesteld om het een en het andere te regelen. Minister Duvieusart heeft dien aangaande enige uitleg gegeven in de Senaat en er onder meer op ge wezen dat warenhuizen voortaan in agglomeraties van minder dan 30.000 inwoners alleen met de toe lating van de Minister opgericht mogen worden. De nieuwe wet ver biedt niet alleen de vestiging, maar ook de uitbreiding en overplaat sing van warenhuizen die vroeger geduld werd. Bovendien kunnen wetsovertredingen ter zake thans bestraft worden met de sluiting van het onwettèlijk opgericht wa renhuis. De nieuwe wet vormt ongetwij feld een verbetering, doordat zij thans paal en perk stelt aan de overrompeling door warenhuizen van de kleinere centra van minder dan 30.000 inwoners en biedt aldus een waarborg voor de instandhou ding van de handeldrijvende mid denstand en van de kleinhandel. De nieuwe wet is misschien van minder belang voor grootsteden, waar niet kan getornd worden aan het bestaande stelsel van waren huizen, maar zij levert daar haar belang op, doordat zij de onderlin ge concurrentie tussen de waren huizen zal verscherpen en door de afschaffing van de grendelwet de totstandkoming van monopolisti sche warenhuisbedrijven in de weg staat. Voor kleine agglomeraties is ze in elk geval een verwezenlijking die op het actief van de homogene regering moet worden geboekt. PAS. LEDERHANDSCHOENEN, klassiek en mooie fantasies LEDERHANDSCHOENEN voor Dames, mooie snede, binnenkant in geitenleder HANDSCHOENEN in netwek AJOURHANDSCHOENEN in zijde GEHAAKTE HANDSCHOENEN, met de hand gemaakt, mooie fantasies HANDSCHOENEN, 100% Nylon HERENHEMDEN, schone popeline, boorden en man chetten definitief gesteven, alle tinten, van 36 tot 43 SPORTHEMDEN, alle tinten, schone popeline NYLONKOUSEN, gewaarborgd 1« keus MOOIE BLOESEN voor Dames vanaf en een geheel assortiment in Nylonkousen, Fijne Lingerie, Pyjama's, Sjerpen, enz. (3362) INTERNATIONALE MISSIETEN TOONSTELLING GEOPEND TE OOSTENDE De grote Internationale Missie- tentoonstelling, in de Koninklijke Gaanderijen te Oostende, waar der tig missieorganisaties een schat van aanschouwelijk materieel en kunst werken uit alle hoeken van de we reld exposeren, werd Zaterdag avond geopend. Mgr De Smedt was daar, twee grijze Missiebisschoppen, Mgr Mo rel en Mgr Laga, waren daar, ook Minister Dequae en tal van andere personaliteiten, o. m. Mgr Quaege- beur, Dom Nève, Abt van Loppem; Z.E.H. Butaye, Deken van Oosten de; dhr Burgemeester van Oostende BELASTINGEN IN MEI In Mei werden 5,898 milliard fr. belastingen geïnd, wat meer is dan werd voorzien. Er is dus een ver betering tegenover de vorige maan den. Tot 31 Mei werd over 1953 in totaal 23,4 milliard fr. geïnd, wat 240,7 millioen minder is dan de be grotingsramingen. HET MILLIOEN VAN DE STAAT VOOR DE HEROPBOUW VAN DE IJZERTOREN In de Senaat werd door de So cialist Cornez de afschaffing ge vraagd van de toelage van één mil lioen welke in de Begroting voor Wederopbouw is voorzien voor de herophouw van de IJzertoren. Deze vraag werd verworpen door de C.V.P. tegen al de andere par tijen. Zelfs al de Vlaamse Socialis tische Senatoren stemden tegen die toelage, behalve de HH. de Prince en Craeybeckx die zich onthielden. Z. Exc. Mgr De Smedt, Bisschop van Brugge, zal op Zondag 5 Juli eerstkomende overgaan tot de plechtige zeewijding te Oostende. Te 10 uur zal Mgr de Bisschop een Pontificale Mis opdragen in de kerk van St Petrus en Paulus en het sermoen houden. Vervolgens heeft een plechtige processie naar de zeedijk plaats waar de zeewij ding zal doorgaan. (Vervolg van 1" blad) Van hier trok de optocht verder naar het St Jan Berchmanscollege, waar een tweede gedenksteen, een. geschenk van het College, Streu- vels was hier student aan het Col lege van 1883 tot 1886», door Kan. K. Dubois onthuld werd. Z. E. H. Bruggeman, Principaal van het College, sprak zijn trots uit, omdat Stijn Streuvels, de meester van het Vlaamse woord, hier gestudeerd had. Omdat hier zijn talent werd ontdekt en voor verdere ontwikkeling en bloei op ruimere en hogere banen werd ge leid. Na Z. E. H. Bruggeman, richtte Kan. K. Dubois zich in volgende termen tot de grote en aandachtig luisterende schare. Het is een schoon, vroom en groot volk, het volk van tussen Leie en Schelde, een noest en werkzaam arbeiders- voik, dat zijn grootheid vindt in zijn eigen labeur, dat Streuvels hier heeft ontdekt. Het is een eer voor Avelgems College dat een man als Streuvels hier is uitgegroeid. Hier in dit katholieke instituut bij ■uitstek, wordt er gezorgd voor een volledige opvoeding, wordt er ge tracht van de student een eerlijk man, een volmaakt beroepsmens te maken. Moge ons land nog veel zulke inrichtingen bezitten, moge ons land nog veel zulke figuren als Streuvels krijgen, moge het Avel gems College nog veel zulke man nen vormen en kneden, mensen die als Streuvels een blijvende plaats bij ons volk Innemen BIJ DE INTIMITEIT VAN EEN VRIENDENMAAL Aan de Vlaams versierde en ver zorgde feesttafel, bemerkte men naast de familie Labeur, o.m. Mi nister Dequae, «die, zoals hij zegde, bij Streuvels was geweest om lang te leren leven, d-oor... niet te zere te leven, vele te voete te gaan en... naar velokoersen te gaan kijken». Verders dhr Moerman, privé-secre- taris van Minister De Taeye, oud- student aan dit College Z. E. H. Dhondt, Deken van Avelgem; Z. E. H. Bruggeman, Principaal van het College; Kunstschilder Saverijs; Hr Julien Bourgois, voorzitter van de Middenstand; Hr Willem Vande- kerkhove, kopman der plaatselijke C.V.P.-lijst; Hr Firmin Vanderbe- ken, voorzitter van de plaatselijke A.C.W.-afdelingen; E. H. Ghekiere uit Kortrijk. Va.n 't Davidsfonds bemerkten we ook nog de HH. Ma rion en Van Assche. alsmede dhr Braeckeveldt, afgevaardigd door het Leuvens bestuur. Dhr A. Van der Plaetse, die in de plaats van de belet zijnde Wil lem Putman opkwam, oogstte veel bijval met het voordragen van een paar stukjes Streuvels-proza. De 1 ruifuriflitofljviniWMVMVVifVV>nor^n**r/*"''"jt"i**>'*i4*'^*Y*'a*v'ni' waarom aarzelen. De machines met dubbele waarborg, deze van het gun stig gekend Huis MELOTTE, en deze van de Hoofd vertegenwoordigers canaries, vinken, parkieten enz. GEZOND met Verkrijgbaar bij uw Apotheker zoniet bij 25 fr de fles, tegen rembours 30 fr. f5227 het Huis dat reeds SO j aar ten dienste staat van de j i landbouw, en dat uw ve rtrouwen geniet. De HH. Martelaars van Ghorkum. De Watergeuzen die zich op 1 April 1572 meester maakten van Den Briel, hadden als aanvoerder de wrede Lumey van der Mak, een fanatieke godsdiensthater, die met zijn kapiteins de omstreken afliep om alle papen en hun compli cen te vangen en te folteren. Zo werden in dat ongelukkig jaar 1572 meer dan 100 kloosterbroeders en priesters ter dood gebracht. Toen nu op 26 Juni van datzelfde jaar, ook de stad Ghorkum in han den der Watergeuzen viel, werden 19 geestelijken gevangen genomen en door de gemene soldatenbende op de laagste wijze bespot en ge marteld. Lumey van der Mark deed de martelaars naar den Briel over brengen. Onderweg werden ze voor geld tentoongesteld en beledigd, en deze mishandeling werd in Den Briel door Lumey zelf en door het gemene volk herhaald. Men trachtte hen op allerlei wij ze hun geloof te doen verzaken en ■hen het oppergezag van de Paus en de tegenwoordigheid van Chris tus in het H. Sacrament te doen afzweren. De Katholieken van Ghorkum, die midderwijl een ge zantschap naar de Prins van Oran je hadden gestuurd, verkregen van de landvoogd een bevel tot vrijla ting der geestelijken. Een aJschrift van dat bevel werd naar Lumey ge stuurd. maar deze, die bemerkte dat hij enkel met een afschrift te doen had, deed de gevangenen in de schuur van een klooster in al- lerhaast nog diezelfde nacht (8-9 Juli) ophangen. De lichamen dier koelbloedige belijders werden na de dood nog onteerd en verminkt en In twee putten geworpen. Later hebben de katholieken in het geheim de over blijfsels opgegraven en naar Brus sel gestuurd. De 19 martelaren van Ghorkum werden op 24 November 1675 zalig verklaard en op 29 Juni 1867 door Paus Pius IX onder het getal der heiligen opgenomen. Jaarlijks komen duizenden bede vaarders op deze dag naar het martelveld te Gorkum. Verleden week vertelden we over Sinte Pieter, die het arme wevershuls bezocht. Dit vertelsel is niet uit. Want nu zult ge lezen over een volgend bezoek van de Hemelse Portier. Sinte Pieter wil zich vergewissen of zijn beschermelingen een goed hart heb ben bewaard. Daarom trekt hij 't volgend jaar weer vrogezind naar het goede Vlaanderen. Weer loopt hij over de oude weg. Ja, weerom ook voorbij het hof van die barse boerin. Hij heeft zich ter dege voorgenomen nooit meer een stap op dit hof te zetten. En daar loopt hij nu het hof op, ja, letterlijk lopen. Waarom? Heel eenvoudig. Omdat Onze Lieve Heer in zijn wijsheid het nu plots slagwater laat regenen, 't Is Zomerdag, een mens heeft niet veel om het lijf en als ge van verre komt gelijk Sinte Pieter, zoudt ge rap een verkoudheid vangen. Sinte Pieter komt dus het hof opgelopen. En wat ziet hij gebeuren? De barse bperin ruikt het gordijntje weg en lacht hem zeemzoet tegen. Opgepast zegt Sinte Pieter, want lachende wijven zijn al zo gevaarlijk als dolle wijven. Hij wil vlug langs de gevel naar de achterdeur lopen, dooh de boerin staat reeds op de drempel van de voordeur. Kom er vlug in, vriendschap noodt ze, kom en ga zitten, ik zal een lékkere pot melk warmen». Lekkere melk? Afgeroomde melk ls het. Maar Sinte Pieter drinkt en zwijgt. Hij voelt immers dadelijk waar ze naar toe wil. Ze is op de hoogte van dit wonderlijk weefsel. Nu wil ze Sinte Pieter vangen! Dat wil ze inderdaad. Ze zet hem eten en drinken voor en een polk In het hooi krijgt hij ook. Doch het eten riekt muf en voor een bed vindt ze haar heilige gast nog te gemeen. Van haar gezicht en uit «het minste gebaar van haar gretige vingeren leekt de zuiverste wrekkigheid. Sinte Pieter is vroeg uit de veren. Hij is immers een bed van engelenveertjes gewoon. Maar toch zet hij zijn liefste gezicht op en bedankt met schone woor- nen, het bebloemde schouwkleed. De boer wil haar tegenhouden, doch de boerin vecht knippend tegen hem. En zo meesterlijk dat een deel van zijn nek haar en de helft van zijn verweerd boe- renoor door de knipschaar gaat. Laat me knippen, vent, of ik knip uw neus af!krijt het wijf. De kofferkleren, de lakens, de klels en borstrokken, het nieuwe weefsel, de saai, het garen en de familiepapieren, al din gen van grote waarde worden in snip pers verknipt-. «Het is een ramp, het is een ramp!» vloekt de boer en hij gaat troost en la fenis zoeken bij de geneverkruik in de kelder. Hij drinkt zich een roes en valt opnieuw in slaap. Als hij wakker wordt, vindt hij het wijf in de woonkamer. Ze ligt met haar hoofd op tafel te grollen. De noodlottige schaar ligt naast haar. De boer schudt haar wakker. Samen lopen ze door het huis. Het is of duizend ratten en muizen hebben huisgehouden. Nu meent ge dat boer en boerin aan 't schelden en verwijten gaan. Nee, Sinte Pieter oordeelt daarboven dat het nu al welletjes ls. Ze kijken een ogenblik groen en sip op elkaar. Om daarna alle bei in een lach uit te schieten. Want dat is het slot van dit oude Sinte Pietersverhaal. Plots zien ze alle bei in hoe vlug het rijkste bezit verlo ren kan gaan. Plots zien ze ln hoe IJdel alles ls. Ze schreien niet, ze lachen. Want en daarvoor had de allerbeste Sinte Pieter gezorgd hun wildste on deugd, die de tweede plaats bekleedt in de rij der hoofdzonden, hebben ze even eens stukgeknipt. Ze worden mild en goed voor de klei nen en armen en dat maakt hen geluk kig. En welgesteld bovendien. Nu zou het varken met zijn staartje kunnen komen, doch we zullen het maar in de hoek van de stal laten. Want ln haar knipwoede heeft dat wijf ook het aardige varkensstaartje afgesneden. F. R. BOSCHVOGEL. den. Doch de boerin wil met wat anders dan bloemen bedankt worden. «Zijt gij de man niet die verleden jaar bij dit kleuterboertje geslapen hebt? «En het goudlaken uit de weefstoel getoverd heeft! doet Sinte Pieter voort. Ja, ik hoor het. Ze hebben het ver klapt. En nu zoudt ge ook een wens wil len uiten. Kijk, wat ik U voorstel: Het werk dat gij morgen bij dageraad ver richt, zult ge de hele dag verrichten. «Bravo!» kraait de boerin. En het scheelt geen haar of ze vliegt de grote Sint om de hals. Sinte Pieter haast zich het hof af. Hij glimlacht stil. Of ls het lachen in zijn vuist? Een eind verder trekt hij een oude soldatenfrak om en gaat nu kreupel en krank naar het huis, waar hij verleden jaar zo welgekomen was. Alles ls nieuw, net en welgesteld: het is een vreugde dit hof te zien. Sinte Pieter is heel onkennelijk. Hij hinkepinkt het hof op en bedelt om een boterham. Hij moet dadelijk binnen gaan. En wordt hem eierspek voorgezet, leis wat alle Pieters en Petrussen lusten, zelfs Sinte Pieter. Hij laat het zich har telijk smaken, want het flauwe eten van de wrekkige boerin heeft hij maar even aangesproken. Nu eet hij stevig. Als hij opstaat wordt hem nog een daalder ln de vuist gestopt. Ter ere van God en Sinte Pieter, zegt de boerin. Zit ge er dan zo warm In? We mogen niet klagen. God zegene u en Ste Pieter sta u bij En die arme soldaat ik wil zeggen Sinte Pieter strompelt zielsgelukkig het hof af. De avond valt, de nacht is daar. Sinte Pieter is op terugweg naar de hemel. En in een boerenhuis zitten een boer en een boerin te redekavelen over het werk dat ze tegen de morgen zullen aanvangen. Ook fijn goudlaken weven, vent? Boterpotten vullen, vrouwe? Met boter? Natuurlijk. Nee, ik heb het. Met goud. Laten we nu alle mogelijke kruiken bijhalen vóór het eerste hanengekraai. Dan zullen we onze bruidschat, die pot met gouden guldens opdelven. En van uit die pot be ginnen goudstukken te leggen in een kruik. De hele dag zullen we het voort doen en morgen zijn we rijker dan de hertog! Ze beginnen dan vliegensvlug alle pot ten, kannen en kruiken samen te bren gen. Af en toe moeten ze even blijven pozen om hun blijdschap lucht te geven. En de boer is zo welgezind dat hij het jeneverkruikje aanspreekt als hij krui ken zoekt in de kelder. Het smaakt hem hemels. De ene slok na de andere gaat door het keelgat. En ln de hoek van de kelder valt hij ln slaap. De boerin zoekt manlief tevergeefs. Ze loopt den huize door met een lantaarn. Vindt eindelijk de snurkende Jeneverdrinker. Paf, par- dafl Tegen zijn beide wangen, dat moet ge niet vragen. De boer wordt kwaad. &ls ge niet ophoudt met schelden en slaan, schop ik de hele kruikenbazar in scherven, Ja, dat kan vrouwlief bekoelen. Af en toe begint ze opnieuw uit te varen, doch de man dient haar van antwoord. En in redetwisten gaat er veel schone tijd ver loren. Het is al over middernacht. En nu moeten ze nog hun pot met gouden daal ders bovenhalen. Die pot zit al een half mensenleven onder de derde plavuis naast de keukendeur. De boer werkt de plavuis uit de grond, scharrelt in de aarde. Mens, geen pot meer te zien. Een nieuwe plavuis wordt uitgebroken, een derde, een vierde... De helft van de keu kenvloer gaat onder de hamer. En nog vinden ze niets. De aarde wordt uitgeschopt. Man en vrouw liggen op hun knieën te krauwen en te krabben in het vochtige zand. Er is gehuil en geknars van tanden. Maar geen pot te vinden. Intussen roept de koekoek aldoor nieuwe uren af in de woonkamer. Daar beginnen boer en boerin te kra kelen over de Juiste plaats waar de pot geborgen werd. Het wordt een hoogoplo pende twist. De vrouw staat op het punt haar wederhelft een stuk plavuis naar het 'hoofd te gooien. Ze houdt er mee op. Want op hetzelfde ogenblik botst hij met zijn schop op een hard voorwerp. De pot? Ja, de pot ls het! Ach, na zoveel jaren was de grond verslljkt en de pot was een paar voet dieper ln de grond gezonken. «Haast u, vent!» kijft de vrouw, want de haan zal spoedig kraaien. Ze halen de pot boven. Uit de pot komt de lederen zak waarin het goud zit weggeborgen. Die zak is toegeregen met een stevig koord. Nee, dit stomme koord is nog niet rot. Ze kunnen het niet stuktrekken. Om de liefde Gods, vlug de schaar, zegt de boerin. De boer haalt de schaar. De boerin be gint de koord door te knippen, de boer zet de eerste kruik klaar om de daal ders er in te leggen. En daar gaat een luide en klare koke- rlko op. De haan kraalt. En de boerin? De boerin knipt het laatste eindje koord door. Ze knipt. En nu moet ze heel de dag door knippen. Ze knipt haar eigen voor schoot stuk. Ze loopt in de beste kamer en knipt het tafellaken stuk, de gordlj- O

HISTORISCHE KRANTEN

Het Wekelijks Nieuws (1946-1990) | 1953 | | pagina 2