PmiÊEËiÈ
achterna
zwanen
Socialistische verdeeldheid
Nieuwe Toren en Zijbeuken
der Kerk van Kruiseke gewijd
^ÊRNIETlGT RAT EN Mü/
GROTE JACHTPRIJSKAMP
10.000 Fr.
Brief uit Brussel
BISDOM BRUGGE
PRIESTERBENOEMINCEN
Voor de huisvrouw'
Voor de ambachtsman
School
voor Verpleegsters
«H. ELISABETH
Oostmeers - Brugge
NIEUW PLAN
Twee grote loten van
twee en een half millioen,
Een groot lot van een millioen,
Twee grote loten van
500.000 fr.
In het totaal:
25 millioen in 45.413 loten.
HANDELAAR UIT HAREL-
BEKE DOOD ACHTER ZIJN
STUUR AANGETROFFEN
TE KORTRIJK
MOTORIjDER
UIT ROESELARE
DOOR AUTO CECREPEN
TE CITS
EIQEN SCHOON, RIJKSTE KROON
(Vervolg van 1* blad)
Steunend op hun zin voor zake
lijkheid en werkelijkheid wilden
de V. S. deze leemte aanvullen,
zelfs in voor de tegenpartij gun
stige voorwaarden. Het Westers
verdedigingsdispositief moest ook
langs het Iberisch schiereiland
volgens de regelen der militaire
kunst afgewerkt worden. Aan die
afwerking werd, tenminste op di
plomatiek gebied, op 26 Septem
ber 11. de laatste hand gelegd, toen
do Spaanse minister van Buiten
landse Zaken Seila Martin Arvajo
en de Amerikaanse ambassadeur,
Mr Dunn, het bewust akkoord on
dertekenden.
Het doel va/n deze overeenkomst
werd bekend gemaakt: het Wes
ten beter in staat te stellen de
vrede en de internationale veilig
heid te handhavenDe inhoud
van het akkoord werd ook gepu
bliceerd. ten minste in zijn grote
lijnen: de bouw en het gebruik
van militaire installaties in Spanje
door de V. S.; financiële hulp die
op haar beurt economische hulp
en het verschaffen van militaire
artikelen aan Spanje zal mogelijk
maken. De beginduur van het ak
koord is vastgesteld op 10 jaar.
Daarbij heeft men alle redenen
om aan te nemen dat er wel een
paar geheime clausules aan dit
akkoord zullen vast zitten, want
het is daarom een militair ak
koord.
Bij het afsluiten van deze over
eenkomst is er vooral een zaak die
in het oog springt: Spanje is geen
stap verder gegacm als het moest.
Het had de oogmerken van Ame
rika gevat, maar ook de factoren
begrepen die de V. 8. er om zo te
zeggen toe dwongen de hand naar
Spanje uit te reiken. Het heeft een
grote inspanning gedaan om het
vertrouwen te winnen en in de
herwonnen vertrouwenssfeer zijn
internationale belangrijkheid ló
ten gelden.
BETEKENIS
VAN HET VERDRAG
Op de eerste plaats is van het
allergrootste belang het feit dat
met dit verdrag Spanje zijn isola-
tiepositie opgeeft, zijn neutraliteit
laat gaan en stelling kiest ten
voordele van de V. 8. en langs
daar om voor de Westerse landen.
De twijfel die rond dit land bleef
zweven over zijn houding bij een
gewapend conflict is opgeheven.
Spanje zal niet onzijdig toezien.
Spanje zal zich niet nestelen in
een afzijdige stelling. Spanje heeft
een daad gesteld waardoor het de
finitief in een kamp wordt inge
deeld, en waardoor het hem on
mogelijk zal zijn inactief te blij
ven in geval van gebeurlijke con-
flictomsta/ndigheden. Zelfs een te
rugkeer naar de vroegere houding
schijnt voor Spanje onmogelijk.
Hierbij dient eveneens aange
stipt dat Spanje opnieuw het ac
tieve internationale plan betreedt,
hetgeen sinds meer dan een eeuw
niet meer het geval was geweest,
dit in tegenstelling met z'n overwe
gende en toonaangevende machts
positie van tijdens vroegere
eeuwen. En het lot heeft gewild
dat zulks zou gebeuren met een
land uit een werelddeel waar
Spanje eertijds zoveel koloniale
bezittingen heeft gehad, waar
Spanje zijn conquistadores had
op afgestuurd. Het is dat Amerika
dat Spanje nu nuttig is en het is
bovendien de eerste keer in de ge
schiedenis dat de V. S. en Spanje
een overeenkomst sluiten.
Evenwel kan men zich niet ont
doen van de indruk dat Spanje die
stap heeft gezet, na langdurig en
zeer rijpelijk overleg, ja zeker...
maar ook na ingezien te hebben
dat zijn positie toch onhoudbaar
was geworden, dat ook voor Span
je een soort van noodwendigheid
bestond die op een onontkoomba
re wijze tot een dergelijk eindre
sultaat moest leiden.
Dit land was inderdaad toch
omringd door landen aangesloten
bij het Atlantisch pact en het was
om zo te zeggen een krijgskundi
ge nonsens te willen blijven geïso
leerd staan te midden gebieden en
zeeën bezet en bevaren door de
N.A.T. O.-strijdkrachten.
Anderzijds is het ook waar dat
Spanjf's economie er alles behal
ve schitterend voorstaat. Alleen
buitenlandse hulp, en dan nog
substantiële, is in staat aan de
huishouding van dit land nieuw le
ven en nieuwe kracht te schenken.
In het raam hunner Europese
hulpactie hadden de V. S. van
overheidswege en langs particulie
re banken dollars ter beschikking
gesteld, maar het krediet van hon
derd en een kwart milttoen die in
October 1951 werden ter beschik
king van Spanje gesteld door het
Amerikaans Congres voor Econo
mische en Militaire Hulp, plus de
loten kredieten, alles samen 226
millioen dollar, werden niet uitge
keerd op dat ogenblik, maar af
hankelijk gesteld van de thans af
gesloten overeenkomst. Dit laatste
gebaar vanivege Amerika werd be
doeld 't zij als lokmiddel, 't zij als
middel van zachte druk, maar het
gaat. toch om een hulp welke
Spanje dringend nodig had.
DRAAGWIJDTE
VAN HET VERDRAG
Toch heeft Spanje het klaar ge
speeld dat het zijn souvereine
rechten niet in het gedrang heeft
gebracht. Souvereiniteit en onaf
hankelijkheid blijven gehand
haafd. Amerika mag wel bases
bouwen, Spanje blijft eigenaar
van de grond met zijn rechten op
de er opgetrokken bestendige ge
bouwen, en deze bases zullen geza
menlijk worden gebruikt en be
nuttigd. De in het Iberisch schier
eiland gestationneerde Ameri
kaanse troepen zullen niet talrijk
mogen zijn en zich bovendien nog
moeten schikken naar de in voege
zijnde wetgeving in Spanje. Het
gebruik van bases en militaire in
stallaties in oorlogstijd zal ook
ook maar geregeld worden als die
veronderstelling eens werkelijk
heid zou, worden, maar dan ook
door een wederzijdse regeling. In
tussen blijft Spanje ook nog sou-
verein voor wat dit laatste aspect
van de zaak betreft.
Maak, mot enkele van de volgende twintig letters, vier DIER
NAMEN: een van drie, vier, zes en acht letters; diernamen die
voorkomen ofwel vetgedrukt ln Verschuerens Modern Woorden
boek, vijfde uitgave (nieuwe spelling), ofwel met blokletters in
Vandale's Handwoordenboek, zesde uitgave (nieuwe spelling).
IJ 2 letters.
Maak de som van uw ge-
A 30 O 20 B 10 IP 8 plaatste diernamen, over-
N 28 S 18 Z 10 F 8 eenkomstig de cljferwaar-
E 26 T 16 D 10 1=8 de der letters, b.v.: KAT
R 24 M 14 W 10 V 8 12 30 16 58,
G 22 K 12 H 10 L 8 HERT 76, PALING
-104, MELKGEIT 132.
Totaal: 58 76 104 132 370.
Prijzen: 10.000 fr., te verdelen onder de deelnemers die het
hoogste totaal sommeren. Uw oplossing moet toekomen, in
gesloten omslag, samen met het deelnemingsrecht: een briefje
of o vei schrijving van twintig frank, ten laatste met de morgen -
post van Vrijdag 9 October, aan ST-JOZEFSKRING, St-Hu-
rechtstraat, 29, ROESELARE (Postr. 503.861). - Uitslag: 17 Oct.
Z. H. Exc. Mgr De Smedt heeft
benoemd tot
Fastoor te:
WAREGEM (Ste Margareta)Z.
E. H. Diet Henri, pastoor te
Wulpen:
RENINGELSTZ. E. H. Delcour
Eugeen, pastoor te Dranouter;
BRIELEN: Z. E. H. Van Maele
M., onderpastoor aan O. L. Vr.
te Roeselare;
DUINBERGEN: Z. E. H. Cools
Herman, onderpastoor aan St
Michiels te Roeselare.
Toen bij de Jongste wetgevende
verkiezingen de C.V.P. de meer
derheid behaalde en besloot het
land te besturen zonder medehulp
van andere partijen, blokletterden
de socialistische dagbladen, dat de
homogene regering en formule
geen Jaar zou stand houden en
dat de C.V.P. zou bezwijken on
der de mokerslagen haar door de
oppositie toegediend.
Te pas en te onpas werd deze
sombere voorspelling herhaald. De
C.V.P. heeft echter zegevierend
stand gehouden en alles laat voor
zien dat zij tot het Jaar 1954, in
hetwelk nieuwe verkiezingen moe
ten plaats hebben, zal blijven be
sturen. De voorspellingen zijn niet
uitgekomen. Ondanks de zware
militaire lasten, opgelegd door de
Internationale verplichtingen, aan
gegaan door de Heer Spaak, is
het land verre van falliet! In elke
sector van de bedrijvigheid werd
prachtig gepresteerd.
Voor het ogenblik zien we geen
artikels meer in de socialistische
pers verschijnen, aansturend op
onmiddellijke verkiezingen en ont
binding. Weliswaar zullen de ver
kiezingen om grondwettelijke re
denen vervroegd worden na de
stemming van de E.D.G. en van
het ontwerp van verklaring tot
herziening van de Grondwet in de
beide Kamers, maar op dat ogen
blik zullen we de normaTe datum
der verkiezingen dicht genaderd
zijn.
Hoe komt het dat de socialisten
een domper gezet hebben op hun
schreeuwerige eis om onmiddel
lijke verkiezingen? De reden ligt
voor de hand: de socialisten zijn
zelf hopeloos verdeeld, zowel in
zake de binnenlandse als Inzake
de buitenlandse politiek.
VERDEELDHEID INZAKE
DE BINNENLANDSE POLITIEK
De socialistische verdeeldheid
Inzake de binnenlandse politiek is
de vorige week ten duidelijkste
gebleken. Deze wordt beheerst
door de verhouding tussen Vla
mingen en Walen. Van weerskan
ten worden er grieven naar voren
gebracht van taalkundige, sociale
en economische aard.
Een belangrijke groep van
Waalse socialisten drijft naar het
federalisme, d.i. de splitsing van
het land in twee delen, elk voor
zien van een eigen parlement,
waarboven een bondsparlement de
gemeenschappelijke zaken regelt.
Deze groep wordt aangevoerd door
een minister van Staat, dhr Joseph
Merlot, en door de onder-voorzit
ter van de Kamer; dhr Van Belle.
In -de Kamer kwam de ver
deeldheid tussen de Waalse fede
ralisten en de Vlaamse unitaristen
reeds tot uiting. Dhr Achlel Van
Acker en dhr Spinoy bekampten
op het spreekgestoelte de federa
listische opvattingen van hun po
litieke vrienden.
Ook ln de speciale commissie
gelast met het onderzoek van het
ontwerp van verklaring tot her
ziening van de Grondwet kwam
de verdeeldheid tot uiting. De HH.
Merlot en Van Belle hadden een
amendement ingediend ten einde
art. één van de Grondwet even
eens aan herziening te onderwer
pen. Dit artikel bepaalt de een
heid van België. In de commissie
werd het amendement verworpen
met de steun van socialisten.
Thans heeft de Algemene Raad
van de B.S.P. zich met het vraag
stuk onledig gehouden. De HH.
Merlot en Van Belle verdedigden
met klem de scheiding van het
land. Zij werden tegengesproken
door de HH. Vermeylen en Van
Acker. De Algemene Raad heeft
geen uitspraak gedaan maar een
resolutie aangenomen in dewelke
het federalisme een vrije kwestie
wordt. Deze resolutie wordt thans
aan het advies van de gewestelij
ke federaties onderworpen en in
October zal het Congres bepaald
Uitspraak doen. Alles laat voorzien
dat het federalisme een vrije
kwestie zal blijven.
Het Oostenrijks dorpje Do-
bersorf werd voor de helft ver
nield door een reusachtige brand
welke veroorzaakt werd door kin
deren die aardappelen wilden bak
ken op het veld en door de hevige
wind, die het vuur overbracht
naar de huizen.
'ier diernamen:
een van DRIE letters
een van VIER letters;
een van ZES letters:
een van ACHT letters:
Totaal at
N. B. Enkele prijswinnaars uit vorige prijskampen: Mar
yland Paul, Landbouwstr., 22, Roeselare: 10.000 fr.; Deschacht
Hon., Onderw., Brugstraat, Ruiselede, 5.000 fr.; Dobbelaere M
St-Michielsstr., 22, Helt, 2.000 fr.; David Marcella, Werkzaam
heidstraat, 84, Oostende, 1.600 fr. (4720)
Geïllustreerde brochure E 347 gratis op gewone aanvraag
aan ELNA, 47, Grote Markt, Kortrljk.
WEEK VAN 3 TOT 9 OCTOBER
De dagen korten met 23 minuten.
WEERSPREUK
October met groene blaan
Duidt een strenge winter aan.
ZATERDAG 3 OCTOBER
HH. Gerard (van Brogne), There-
sia v. 't Kind Jezus, Plat.
Zon op te 6.44 u., onder te 18.15 u.
1859: geboorte van de Italiaanse
actrice Eleonora Duse.
1871: geboorte van de Vlaamse
schrijver Stijn Streuvels.
1905: dood van de Franse dichter
de Héredia.
1943: dood van de Vlaamse schil
der Gustave de Smet
ZONDAG 4 OCTOBER
19° Zondag na Pinksteren.
Misdag voor de Behangers.
H. Frapciscus van Assisië, Z. Ba-
si:!, visser van Ingelmunster.
Zon op te 6.45 u., onder te 18.13 u.
1582: dood van de H. Theresia
van Avila.
1669: dood van de Nederlandse
schilder Rembrandt.
1814: geboorte van de Franse schil
der Millet.
MAANDAG 5 OCTOBER
HH. Flavia, Reml, Placldus en
Gezellen.
Zon op te 6.47 u., onder te 18.10 u.
1864: geboorte van de Franse
scheikundige Lumière.
1880: dood van de Duitse compo
nist Jacques Offenbach.
1889: dood van de Vlaamse musi
cus Karei Miry,
1936: dood van de Nederlandse let
terkundige Slauerhoff.
DINSDAG 6 OCTOBER
HH. Bruno, Arthur.
Zon op te 6.49 u., onder te 18.08 u.
1628: dood van de Franse dichter
Malherbe.
1680: dood van de Franse schrij
ver Scarron.
1912: dood v. de Belgische staats
man August Bqernaert.
1926: dood van de Vlaamse letter
kundige Karei van den Oever.
V/OENSDAG 7 OCTOBER
O. Vrouw vam de Rozenkra/ns.
HH. August Marcus I, paus.
Zon op te 6.50 u., onder te 18.06 u.
1842: geboorte van de Vlaamse
volksschrijver Janssens Lo-
dewijk.
1849: dood van de Amerikaanse
letterkundige Edgar Poe.
1866: geboorte van de Zwitserse
novellist Federer.
1883: geboorte van de Nederland
se letterkundige K. Meekel.
DONDERDAG 8 OCTOBER
HH. Brigitta van Zweden, Lauren-
tio, Pelagia, Amor.
Zon op te 6.52 u., onder te 18.04 u.
1754: dood van de Engelse schrij
ver Henry Fielding.
1803: dood van de Italiaanse treur
speldichter Vlttorio Alfierl.
1854: geboorte van de Vlaamse
dichter Victor de la Mon-
tagne.
VRIJDAG 9 OCTOBER
HH. Dionysius. Ghisleen, Johan
nes, Leonard!, Rusticus, Eleu-
therius.
Zon op te 6.54 u., onder te 18.02 u.
1623: geboorte van de Vlaamse
missionaris Ferdinand Ver
bist.
1835: geboorte van de Franse mu
sicus Saint Saëns.
1987: dood van de Vlaamse toon
dichter August de Boeck.
1945: dood van de Vlaamse teke
naar en schilder Alfred Ost.
WEEKSPREUK
Verloren eer,
keert moeilijk weer.
Grote straten en pleinen hebben
wij niet, aldus spreker, maar wij
hebben onze scholen en onze kerk
waarover wij teredht fier zijn. Dit
was voor dhr Depoorter de gelegen
heid om een dankbare hulde te
brengen aan Z. E H. Vercruysse,
de eerste pastoor der parochie; Z.
E. H. Vanhoutte, de tweede pastoor,
de volksvriend die omwille van
ziekte met gebroken hart de paro
chie moest verlaten, en ten slotte
aan Z. E. H. Grymonprez, wiens
daden genoeg spreken. Juichend
onderlijnden de aanwezigen deze
laatste woorden. Spreker herinner
de ook dankbaar aan Mgr Waffe-
laert, zaliger, die de kerk liet bou
wen, aan Mgr Lamiroy, zaliger, die
de parochie stichtte, en dankte ten
slotte speciaal Mgr De Smedt die
geldelijk steunde om de verbou
wingswerken mogelijk te maken.
Vervolgens was het de beurt aan
Z. E. H. Grymonprez, pastoor van
Kruiseeke, die de geschiedenis
schetste van zijn parochie, waar 20
jaar geleden de gelovigen nog een
uur en half ver naar Wervlk moes
ten, naar de St-Medardusparochie,
een 300-tal parochianen waren toen
aangewezen op Komen-ten-Brielen.
Op schoolgebied was de toestand
iets beter en de eerste Klytschool,
gebouwd in 1848, kende wel onge
lukkige tegenkomsten, zoals de li
berale schoolwet van 1880 met de
daaraan verbonden verjaging der
zusters, de vernieling in de oorlogs
jaren 1914-18, maar zou niettemin
•herrijzen en de grondslag vormen
Van de huidige parochie Kruiseeke.
De Vroegere Klytschool, meer
Wervlkwaarts gelegen, werd een
kwartier verder in de richting van
Kruiseeke herbouwd. Op 6 Januari
1922 werd deze school geopend en
het was in dit schoolgebouw dat
vanaf 22 October 1922, met toe
stemming van Mgr Waffelaert,
Iedere Zondag mis gelezen werd.
Zo ontstond stilaan de parochie
Kruiseeke. Op aanvraag van Z. E.
H. Goethals verleende Mgr Waffe
laert in September 1927 toelating
tot het bouwen van een kerk naar
de plannen van architect Bos-
schaert uit Wervlk.
Z. E. H. Huys, Deken te Menen,
legde de eerste steen op 25 Januari
1928 en Z. E. H. Goethals wijdde
ze in met als patroon het H. Hart.
Op 7 Maart 1932 werd de parochie
kerkwettelijk opgericht door Mgr
Lamiroy.
Zo ontstond de parochie die zich
stilaan uitbreidde nadat Z. E. H.
Vercruysse er op 2 April 1932 plech
tig. tot pastoor werd aangesteld.
De parochie zou zich snel ont-
ER WORDT EEN VOOR
BEREIDENDE LEERGANG
GEGEVEN
Vereiste ouderdom:
minstens 17 jaar
op 31 December 1953.
(4614)
wikkelen. Een nieuwe pastorij werd
gebouwd, een kerkhof aangelegd en
voor de scholen werd nieuwe uit
breiding gezocht ln het oprichten
van een jongensschool op 1 October
1934 terwijl de bestaande meisjes
school zich verder uitbreidde.
Na gewezen te hebben op de in
tense ontwikkeling van het paro
chiaal leven op Kruiseeke, had
Z. E. H. Grymonprez een zeer har
telijk woord van dank en waarde
ring voor zijn parochianen die het
mogelijk maakten de huidige ver
bouwingen van de kerk uit te voe
ren.
Naar de plannen van architect
Nolf van Torhout en na de onver
mijdelijke administratieve beslom
meringen werden toren en zijbeu
ken der kerk opgetrokken door de
Firma Desombre uit Menen. Op 13
Februari van dit jaar werd de eer
ste steen gelegd en op 2 Augustus
werd met veel plechtigheid het
haantje op de toren geplaatst.
Z. E. H. Grymonprez besloot met
een hartelijk dankwoord aan allen
die medewerkten en vooral aan
Monseigneur, wiens bezoek het
schoonste geschenk is voor de kerk
van Kruiseeke bij het Zilveren Ju
bileum van haar oprichting.
Monseigneur besloot dan deze
vergadering met een hartelijk
woord tot de aanwezigen. Kruis
eeke, aldus de Bisschop, heeft de
allures van een grote parochie.
Met zijn bekende hartelijkheid
bracht Monseigneur ten slotte hul
de aan Z. E. H. Pastoor Grymon
prez die hij noemde: de pastoor
die zijn plan trekt en die een goed
hart heeft.
Tot besluit gaf Monseigneur aan
de aanwezigen zijn Bisschoppelijke
zegen.
De feestzitting was ten einde,
doch het feest op Kruiseeke niet.
Dat feest heeft gans de dag ge
duurd, een feest van gezond volks
vermaak en ontspanning rond de
kerk die 's avonds feestelijk ver
licht werd.
16 loten van 100.000 fr.
16 loten van 50.000 fr.
56 loten van 25.000 fr.
80 loten van 10.000 fr.
200 loten van 5.000 fr.
240 loten van 2.500 fr.
800 loten van 1.000 fr.
4.000 loten van 500 fr.
40.000 loten van 200 fr.
Het Biljet: 100 fr.
Het Tiende: 11 fr.
TREKKING
WOENSDAG 7 OCTOBER
TE WILRIJK.
(4730)
Bewoners van de Aalbekesteen-
weg te Kortrijk hoorden reeds ge
durende ruim I uur een motor ron
ken van een auto, die geparkeerd
scheen langs de baan.
Een hunner, door dit zonderling
gebeuren argwaan krijgend, ging
zien en trof de voerder levenloos
aan, met het hoofd op het stuur.
Uit nader onderzoek door politie
en dokter, bleek dat de man door
een hartaderbreuk werd getroffen.
Hij zal zich waarschijnlijk onpas
selijk hebben gevoeld en zijn wagen
langs de baan hebben geplaatst,
doch de kracht niet hebben gehad
om de motor af te sluiten.
Het betreft de 43-jarige Sp. M.,
handelaar ln suikergoed, Veldstr.,
Harelbeke. De man had Juist enkele
boodschappen verricht te Kortrijk.
De familie werd met alle omzich
tigheid op de hoogte gebracht.
In verband met bovenstaand be
richt van 2 weken geleden in ons
blad overgedrukt, ontvingen we van
dhr W. Lemahleu, advokaat te
Veurne en raadsman der Fa Pol
let uit Aartrijke, bijgaand schrij
ven
De melding: «...de onvoorzichti
ge autogeleider vervolgde zijn weg
en kon niet geïdentificeerd wor
den. is onjuist.
De geleider van de auto van de
Firma Pollet is ter plaatse gebleven,
heeft de Rijkswacht verwittigd en
dadelijk een ambulancewagen ter
plaatse doen komen. Van voort-
vluehtigheid is dus geen sprake.
Waarvan akte.
Te St-Jans-Molenbeek werd
weeral een taxichauffeur ver
moord door schurken die hij ver
voerde. Zijn begrafenis, werd een
indrukwekkende uitvaart,, o.m.
door het feit dat honderden taxi
voerders de lijkstoet volgden met
hun wagens. Door de taxivoerders
werd een actie ingesteld opdat,
hun veiligheid beter verzekerd
worde.
Nabij Essen, Duitsland, wer
den 8 mijnwerkers bedolven op
250 m. diepte tengevolge een in
storting.
Zoekt g'lets t'huren of te kopen,
Zoekt ge 'n meid, 'n plaats of wat7
Wacht niet langer, plaats nog heden
'n Kleine ZOEKER in ons bladl
gen, getemd, vermenigvuldigd om er te
blijven.
Een ding staat vast: de zwanen zijn
reeds meer dan 500 jaren in Brugge. En
nog zijn de kunstenaars niet moede die
zwanen te fotograferen, te schilderen, te
bezingen in woord en klank.
Laten wij van al deze gelegenheden
profiteren om Brugge nader te leren ken
nen. Straks is het Winter: lees iets over
Brugge, lees tets over 't eigen schoon ln
eigen land. Ge zult zien hoeveel genot het
heeft. En als er eens door onze culturele
kringen voordrachten met lichtbeelden of
uitstapjes moeten worden belegd, denk
dan ook aan Brugge. Wij hebben in eigen I
land zoveel schatten, maar ze blijven on- I
bekend, Leer ze kennen! I
WIJ, Vlamingen, zijn het aan ons voor- I
geslacht, aan onze eigen rijkdom ver- I
plicht, met geestdrift ons verleden, onze 1
kunstwerken, onze elgendommelijkheden
te leren kennen. 1
Vooral de jeugd moet er voor gewonnen
worden. Want, er is thans zoveel, dat de
jeugd naar omlaag haalt. Jeugd, die met
de adel der kunst, met de grote ziel van
ons verleden, dweept, is al een grote stap
vooruit. Zulke Jeugd zal niet meer zo
makkelijk naar onverschilligheid en ze
deloosheid overslaan.
Ken uw volk, ken uw land, het ls uw
geluk, het is uw plicht.
Het is me, als gids van Brugge, el zo
raak opgevallen dat vreemdelingen zich
zo geweldig aan Brugge, de schoonste
stad van Vlaanderen, interesseren.
Dank zij onze studenten, ons Davids-
fonids, en niet het minst dank zij het
werk van onze goede Vlaamse school
meester, voelt ge nu ook het volk van
Vlaanderen geboeid worden door eigen
schoonheid en eigen schatten. «Het We
kelijks Nieuws», dat op dit gebied wer
kelijk een rol van belang stelt, doet daar
aan' mee.
WIJ ook! Het is daarom, nu Brugge's
schoonste seizoen nadert, de herfst, dat
we met alle liefde, op vraag van een weet
lustige lezer, een woordje zeggen over de
Brugse Zwanen, een der eigenste specla-
I liteiten van Brugge.
Van waar komen die zwanen, sinds
wanneer zijn er die zwanen en waarom
zijn er die zwanen? We vinden dit zo heel
natuurlijk dat wij menen dat die schone
dieren er altijd zijn geweest. En toch is
dit niet zo. Er was een tijd dat die zwa
nen er niet waren. Maar, omtrent de da
tum van het verschijnen van de eerste
1 zwaan op de reien tast men werkelijk in
het duister. Misschien zijn ze er van zelf
gekomen, eerst als wilde zwanen, die op
hun trektochten, lang geleden, toen Brug
ge nog omgeven was van moerassen, op de
reien neerstreken.
Misschien zijn er van deze gevangen
geworden, getemd, enz. Men weet het niet
precies. Daarrond bestaan zovele veron
derstellingen die nog niet bewezen zijn de
De Volksheilige van de week:
H. BRUNO
Dinsdag 8 Ootober.
De H. Bruno, de stichter van de
Orde der Karthuizers, volgens de
hervormde regel der Benedictij
nen, werd ln 1030 te Keulen gebo
ren. Te Parijs studeerde hij god
geleerdheid. Daarna trok hij met
zes gezellen naar de wildernis der
Chartreuse bij Grenoble.
In 1034 stichtte hij daar een
klooster naar de regel van St Be-
nedictus, regel die hij verstreng
de. Naar de streek die zij be
woonden, werd hun Orde die der
Karthuizers(les Chartreux)
genoemd. Paus TJrbanus, die een
leerling was van Bruno, Het in
1039 de heilige naar Home ont
bieden en bood hem het aartsbis
dom Reggio aan, maar Bruno
wees alle eerbewijzen af. Hij werd
het leven aan het pauselijk hof
moe, vertrok naar Calabrië waar
hij een ander klooster stichtte.
Daar bleef hij tot aan zijn dood
(t 1101). Eerst in 1623 werd hij
heilig verklaard.
De H. Bruno wordt door de
buitenlieden aanroepen tegen de
masscher(soort zwam) ln de
tarwe.
zoals nu nog de edelen, een wapenschild
hadden dat als kenmerk van hun familie
gold. Zulk een wapenschild had P. Lan-
chals ook. Op dat schild stond een zwaan:
dus een vogel met een lange hals, wat di
rect op de naam van Lanchals sloeg. En
nu willen enkele geschiedkundigen doen
geloven dat de zwanen door de Stad Brug
ge, als boetedoening voor de terechtstel
ling van P. Lanchals, in 1488 voor het
eerst op de reien weiden gezet. Net als de
legende van het Minnewater is het een
mooi sprookje dat wij niet verplicht zijn
te geloven. In elk gevaal is het sprookje
zangerig genoeg en zou het stof kunnen
geven tot een mooi toneelstuk of een film.
Maar. Het sprookje wordt door de Brug
se stadsrekeningen totaal de kop ingesla
gen, want in 1403 werden reeds 8 zwanen
aangekocht door de stad Brugge en die
uitgave werd in de stadsrekeningen inge
schreven. Dus, dat was 85 jaar vóór Lan
chals' dood. Dus konden de zwanen in de
reien niet zijn geplaatst als eerherstel.
Van waar komen die hagelblanke dieren
dan? 't Zal wel zijn zoals Tempo veron
derstelt: Zij zijn reeds in Brugge van toen
het rond de stad neg allemaal water, bos
óf moeras was, zij zijn aldaar neergestre
ken op een trektocht, een koppel gevan
't waren de Bruggelingen zelf die Maxi
miliaan om vrede vroegen. Natuurlijk dat
P. Lanchals in ere werd hersteld. Noch
tans, onze Fleter stak zijn Oostenrijkse
gezindheid niet onder stoelen of banken
en hij was een trouwe dienaar van Oos
tenrijk. Eindelijk, op 1-2-1488, de Kwade
Dagvaart, zat het spel voor goed op de
wagen en zwichtte Maximiliaan voor het
oproer en werd Lanchals afgezet. Op
6-2-1488 begon het nog erger voor Maxi
miliaan te stinken. De 7-2-1488 zat Maxi
miliaan in Kranenburg gevangen. Kra
nenburg kennen wij als café en hotel op
de grote markt zeer goed. En 't was daar
dat Maximiliaan gevangen gehouden
werd. Op 22-3-1488 werd Lanchals door de
oproerige Bruggelingen op het schavot ge
dood. Eerst op 16-5-1488 werd Maximi
liaan losgelaten. Later bleek dat Lan
chals zich aan geen verklikking had
schuldig gemaakt en dat hij slechts een
vleier van Maximiliaan was en een mens
die zich. niet bekommerde om de vrijhe
den en de rechten van zijn Brugse mede
mensen.
En daarin zit juist de mening van som
migen dat de Brugse zwanen iets met
Pieter Lanchals zouden gemeens hebben.
Ge weet dat vroegere Jaren de groten,
juiste te zijn. Geschiedschrijvers noemen
ze ook de vogels van Pieter Lanchals.
Hij was een Brugse schout die in 1483
door de Bruggelingen, wegens zijn sym
pathie voor Maximiliaan van Oostenrijk
en van wie de Bruggelingen niet moesten
weten, werd verbannen. Op 28-2-1483 ver
scheen Maximiliaan met een leger voor
de stad, doch hij werd er niet binnenge
laten en bleef voor de gesloten poorten
staain. Bemerk wel dat in 1860, dus nog
geen 100 Jaar geleden, Brugge nog al zijn
poorten had, en deze nog bij valavond
sloot, zodat men bulten speciale toelating
die men aan de wachters moest tonen, na
valavond noch ln noch uit de stad kon.
Vandaar nog dat men op heden op de
buiten nog durft zeggen dat Brugge ge
sloten is en men zich de moeite niet moet
doen naar Brugge te gaan. Vandaar wel-
lioht ook nog dat men de kinderen durft
plagen met te zeggen dat men aan de
poorte van de stad zijn hemdeslippe moet
tonen of dat men anders niet door mag!
Tot daar. Wij waren over Pieter Lanchals
bezig. Ten slotte kwam Maximiliaan toch
binnen de stad nadat in 1483 tot 1485 de
BruggeHngen vele aanhangers van Maxi
miliaan hadden veroordeeld. Toen begon
hun handel en welvaart te kwijnen en
F. R. BOSCHVOGEL,
