tien bp
a
maar een
echte
Is het werkelijk genoeg
YNCHROSTATl
BEHOORT TOT HET VERLEREN/
Zonder deze spoorweg
is Kongo geen centiem waard
Ti
C.O.V. - Opvoedersdag
te Oostende
Denkt aan uw gezondheid
Ï7 C
Een goed recept
tegen verstopping.
De Middenstanders
kijken scherp toe
UNG BU DE NESTOR HARTIN -haarden
KACHEL
J
NESTOR MARTIN ARIANE
VULHAARDEN - BUFFETTEN
Doos fr. 18.»
"L ayc'&U&0£MVC14„
DOE UW VOORRAAD OP
KOLONIALE
LOTERIJ
TREKKING VAN
ZATERDAG 14 NOV.
TE AARSCHOT
SCHUIF
BE DRUIVELAAR
VAM 1954
SCHUIF
Brief uit Brussel
GEDEPONEERD MERK J
rfr AUTOMATISCHESNELHHDSWI5SE-
U doéf éên beweging
Uw toestel doet er verscheidene
[tin «Uw plaats
*ïjn er mede uitgerust
I
DURF EN VERNUFT VAN EIQEN VOLK
.ONDA&iiËTJt
^ERNlETtGT *AT EN M{//o
EEK VAN 7 TOT 14 NOV. 1953
De dagen korten met 21 minuten.
WEERSPREUK
St Maarten's zomerk® moet zijn
If mooie dagen geven.
ZATERDAG 7 NOVEMBER
HH. WilMbrord, Malvtoa, Emest,
Achiel, Engelbent.
Zon op te 7.46 u., onder te 17.02 u.
1877: geboorte van de Limburgse
missionaris Mgr Trudo Jans.
1833: dood van de Vlaamse missio
naris Constant Lievens.
1906geboorte van de Vlaamse
schrijver Jan Vercammen.
1319: dood van de Vlaamse dichter
Prosper Van Langendonck.
ZONDAG 8 NOVEMBER
(24' Zondag na Pinksteren)
.1. Godfried, de HH. Vier Gekroon-
den, H. Arnout.
Zon op te 7.48 u., onder te 17.00 u.
1308: Dood van de Engelse scholas-
tieker Dun Scotus.
1674: Dood van de Engelse dichter
John Milton.
1685: Dood van de Nederlandse vi
ce - admiraal Cornelius de
With.
1847: Geboorte van de Franse
staatsman Casimlr Périer.
MAANDAG 9 NOVEMBER
HH. Theodoor, Estella, Alida.
Zon op te 7.50 u., onder te 16.58 u.
1805: Geboorte van de Vlaamse
dichter Karei Ledeganck.
1818: Geboorte van de Russische
Romanschrijver Toergenjef.
1820: Geboorte van de Nederland
se filoloog Matthias de Vries.
1868: Geboerte van de Vlaamse
letterkundige Em. De Bom.
DINSDAG 10 NOVEMBER
HH. Andreas Avellinus, Triphom,
Respicius, Nympha.
Zon op te 7.52 u., onder te 16.57 u.
1483: Geboorte v. Maarten Luther,
de Duitse afvallige monnik
en kerkhervormer.
1540: Overlijden v. de Nederlandse
schilder Joost van Cleve.
1759: Geboorte v. de Duitse letter
kundige Friedrich Schiller.
1891Overlijden v. de Franse dich
ter Arthur Rimbaud.
WOENSDAG 11 NOVEMBER
(Wapenstilstand oorlog 1914-'18)
HH. Martlnus, Merma.
Zon op te 7.53 u., onder te 16.55 u.
1821: Geboorte van de Russische
romanschr. F. Dostojefski.
1862: Overlijden van de Nederland
se letterkundige Jacob Geel.
1925: Overlijden v. de Nederlandse
letterkundige M. Foslhekke.
DONDERDAG 12 NOVEMBER
BH. Martinius, paus, Livinus van
Gent, Renaat.
Zon op te 17.55 u., onder te 16.53 u.
1578: Geboorte v. de Nederlandse
schilder Frans Snijders.
1757: Geboorte v. de Nederlandse
dichter Jacob Bellamy.
1869: Geboorte v. de Franse schrlj-
ver André Gide.
1888: Geboorte v. de Vlaamse to
neelschrijver Jos. Janssen.
1931: Overlijden v. de Nederlandse
toneelspeler L. Bouwmeester.
VRIJDAG 13 NOVEMBER
HH. Stanislas, Dldacus, Goeman,
Constant, Rrdxius.
Zon op te 7.57 u„ onder te 16.52 u.
1797: Geboorte van de Duitse dich
ter Heimrich Heine.
1850: Geboorte v. de Amerikaanse
roimanschr. R. S. Stephenson.
1859: Overlijden v. de Vlaamse let
terkundige Prud. van Duyse.
1861: Overlijden v. de iDiuitse dich
ter Ludwig Uhland.
1867: Overlijden van de Italiaanse
musicus Rossini.
1907: Overlijden van de Engelse
dichter Francis Thompson.
WEERSPREUK
In handel en wandel
In zeggen en doen
Zijt recht voor de vuist en
Gaat recht In uw schoen.
KINDERBEDE TOT ST MAARTEN
(11 November)
Sinte Marten die, van nacht,
Komt gereden met uw vracht,
Kinderspeelgoed, lekkernij,
Rijd ons hulsken niet voorbij,
Of zeg tot uw paardje: Houl
En kruip eens door onae schouwt
'k Heb mijn korfke daar gezet,
Voor Ik gange naar mijn bed;
Leg het vol. zo vol het kan.
Want gij zijt zo'n goede man,
En die kinderen mint gij t meest,
Die heel 't jaar zijn braaf geweest I
Braaf, dat was Ik Vraag het maar
Aan mijn moeder: 'k minde haar,
'k Deed haar nooit het minst ver-
[driet,
'k Liet ook mijn gebeden niet,
En ter schole ging lk blij:
Slnte Marten, denk aan mij!
Fans Van de Maele.
Koop een biljet van de
Het is een voorraad hoop
voor de
(5300)
LIEBIG ECHO
Het zojuist verschenen Novem-
ber-nummer publiceert op de eer
ste bladzijde een mededeling die de
oude, nieuwe en toekomstige leden
van Liebig Chromo-Club ongetwij
feld ten zeerste zal Interesseren.
De laatste pagina van deze Inte
ressante uitgave blijft geheel voor
behouden aan de Chromo-Beurs,
ten einde de uitwisseling onder de
verzamelaars van Liebig Chromo
reeksen toe te laten. Op blz. 3 vin
den wij het nummer en de titel
vermeld der nog te bekomen reek
sen.
Liebig Echo wordt elke maand
kasteloos aan de leden van Liebig
Chromo-Club gezonden. Een gra
tis-nummer van Liebig-Ecno
wordt bezorgd aan degenen van on
ze lezers die het zullen aanvragen
bij de Cie Liebig, dienst «Liebig
Echo 59, Meir. Antwerpen. Gelie
ve te vermelden in welke taal
(Vlaams of Frans) U het wenst te
ontvangen. Elke persoon die zich
als lid van Liebig Chromo-Club
voor het jaar 1954 laat inschrijven
zal gratis de nummers van October
November en December 1953 ont
vangen.
«HET WEKELIJKS NIEUWS». Zaterdag 7 Nov. IMS. Blz. 1.
SPA
(Vervolg van blad)
land er echter niet u)il uittrekken,
kunnen de andere bezetters het
land niet verlaten op gevaar af
een putsch te zien plaats vinden
zoals in alle bezette landen waar
alleen Sovjets zittenen bijgevolg
een nieuw volk de prooi van
Moskou te zien worden en de
Russische pantserdivisies weer een
paar honderd kilometer dichter
bij het Westen te brengen.
Kanselier Raab en de Oosten
rijkers weten dat ongetwijfeld,
maar zij kunnen het moeilijk of
ficieel zo zeggen.
Het antwoord der drie West
machten ivas echter prompt ge
geven: Wij vragen allang een
vredesverdrag en we hebben al
meer dan één voorstel gedaan,
maar Moskou wil van niets roe
ten.
De Sovjets daarentegen doen
alsof ze doof zijn.
DE OPLOSSING: GROOT ZIJN
In het Oostenrijkse geval is het
overduidelijk: met de kleinen
wordt geen rekening gehouden
als de groten er hun eigen belan
gen in zien, of, juister gezegd:
Rusland ontziet niets en niemand,
en daardoor wordt Amerika ook
verplicht dingen te doen die het
liever niet zou doen.
Er zijn dan ook maar twee mo
gelijke oplossingen voor het ge
val Oostenrijk: ofwel trekt Mos
kou zich vrijwillig terug zoals het
dit 10 jaar geleden beloofd heeft,
ofwel begint het Kremlin respect
te krijgen niet alleen voor Ame
rika, maar ook voor Europa, om
dat het groot geworden is en dat
de grote Rus tegenover twee
groten staat.
Op een vrijwillig terugtrekken
moet wel niet gerekend worden.
Wat het Kremlin vastkreeg lost
hei niet meer goedschiks.
Wij denken dan ook dat de
enige kans voor de bevrijding
van Oostenrijk ligt in de groot-
wording van Europa. Twee hon
derd milUoen mensen, minstens
zoveel dus als in de States of in
de Sovjetrepublieken. Maar veel
meer ontwikkeld, veel beter tech
nisch uitgerust en veel productie
ver. Helaas, niet eensgezinder en
niet bereid tot groter opofferingen.
Al de miseries van deze laatste
jaren zouden wij niet gekend heb
ben, hadden wij tussen 19j5 en
1950 Europa gemaakt.
Wij geraken er dag na dag meer
van overtuigdde oplossing van
de Europese moeilijkheden ligt
daar voor 't grijpen (denk aan de
Saar, Europees kernland of aan
Triest, Europese haven) en de
Europeanisatie van Europa zou
tevens mede brengen de zo nood
zakelijke ontspanning in de we
reld.
Hoe zonderling het dan ook
moge klinken: een deel van do
wereldvrede ligt in Belgische hanr
den. Als wij onze steke staan en
trekpaard spelen aan de Europese
wagen, dan helpen wij Oostenrijk
bevrijden en de wereld de vrede
bezorgen.
Die weg ligt open, binnen korte
tijd zal ook België het verdrag
voor de Europese Verdedigingsge
meenschap bekrachtigd hebben,
en alles laat voorzien dat wij, eer
er twee jaar om zijn, onze eerste
Europese verkiezingen zullen be
leefd hebben en dat een soort
Europese Staat zal tot stand ge
komen zijn.
Als wij dan, economisch en mi
litair groot geworden, zullen zeg
gen: «Nu is het genoegdan
zullen wij gehoord worden in de
gehele wereld. En dan kan de
vrede komen.
Laten wij bij alle gebeurtenis
sen daaraan denken en daar elke
dag voor werken.
3-11-195S. V. WE8TERLINCK.
(qdi# ui» "BMi-jUmanail
U/Qtt
Zor\Bopganq
ca -ondergang
Maonqesuttam
JÖE DRUIVELAAR. WORDT UITGEGEVEN DOOR Df
DRUKKERIJ STROBBE I2EGEM
EN IS VERKRIJGBAAR IN ELKE PAPIERHANDEL
<Mt meen
volledige reeks
Naamfeesten
ABeriflasW «aamtt
na lezing, ons blad In de handen
van een vriend of gebuur die
het nog' niet heeft. U bewijst
er ons een dienst mee. Dank.
Voor Uw kinderen:
Moeder, Uw kind wil niet eten, het
heeft geen eetlust, is een weinig koort
sig en lastig. Pas op, verstopping is
vaak de oorzaak. Vermijd vooral sterk
werkende purgeermiddelen, die erger
schade doen dan de kwaal zelf. Geef
Uw kind een tas Franklin Thee, het
natuurlijke, goed smakende genees
middel. Franklin Thee is uitsluitend
samengesteld uit planten. Haar zachte,
geleidelijke werking kan vergeleken
worden met een dieet van groente en
fruit. Franklin Thee schenkt Uw kin
deren gezondheid.
(Vervolg van 1* blad)
niet schromen uit het verleden die
waarden te halen die geschikt zijn
om in deze tijd goed werk te ver
richten voor het behoud onzer
Christelijke Vlaamse cultuur. Doch
om een volledig cultuuroverdrager
te zijn, moet de onderwijzer ook
uit de huidige tijd in zich opne
men wat tot dit doel kan bijdra
gen.
Na een nieuw liederen- en voor
drachtintermezzo, sprak Oud-Mi
nister Verbist over de Levensstijl
van de Moderne Opvoeder. Aller
eerst bracht spreker hulde aan de
grote pionier der Christelijke Op
voeding, Z. E. H. Kan. Decoene.
Om de delicate taak der leer
krachten scherper te omlijnen,
haalde spreker de woorden aan
van Z. H. de Paus: «gij werkt
met kinderen, de schoonste juwe
len van de Paus De eisen, waar
aan de opvoeder moet voldoen,
legde dhr Verbist vast in: een
diepe overtuiging, ononderbroken
studie en een wel doordachte le
venshouding. Besluitend noemde
spreker de 'eerkrachten de inge
nieurs van het geestelijk genie, de
dijkenbouwers der moderne jeugd.
TENTOONSTELLING EN
SECTIEVERGADERINGEN
Nadat aan de genodigden een
banket werd aangeboden, was er
gelegenheid tot het bezoeken der
tentoonstelling van didactisch ma
teriaal, eveneens in de kursaal on
dergebracht. Het wemelde er als
in een bijenkorf e,n zelden zagen
wij een tentoonstelling die zich in
dergelijke belangstelling mocht
verheugen. De bezoekers waren
trouwens allen mensen van het
•vak.
Te 15 uur was het tijd voor de
sectievergaderingen. In een eerste
afdeling werd door dhr Marcel
Andries, muziekpedagoog aan het
Lemmensinstituut, een inleiding
gegeven over doel en middelen der
hedendaagse muziekopvoeding, dit
geïllustreerd met aangepaste mu
ziekuitvoeringen.
In een tweede sectievergadering
was het voordrachtkunstenaar dhr
De Bois Bert die sprak over voor
drachtkunst op de lagere school,
waarbij leerlingen van het St-Nor-
bertusinstituut te Berchem bij
Antwerpen een demonstratie ga
ven.
Ten slotte sprak Z. E. H. M. Van
Elslande, leraar aan de Normaal
school te Torhout, in de derde
sectievergadering over de be
schaafde omgangstaal. Mej. Tere
sa Van Marcke droeg hierbij ver
schillende gedichten voor.
Ook het stadsbestuur van Oost
ende toonde belangstelling voor de
C.O.V.-Opvoedersdag en ontving te
16 uur een afvaardiging ten stad-
huize.
DE FEESTELIJKE
SLOTVERGADERING
De zo degelijk opgevatte Opvoe
dersdag kende een feestelijk slot.
Te 16.30 uur liep de grote feestzaal
andermaal vol. Een daverend ap
plaus verwelkomde Z. Exc. Mgr
De Smedt, Bisschop van Brugge,
die vooraan plaats nam in gezel
schap van Z. Exc. Minister De
Taeye en van Z. Exc. de Gouver
neur Ridder Pierre van Outryve
d'YdewalIe.
DE IJSLANDVAARDERS
IN EERSTE UITVOERING
DOOR HET N.I.R.
Werk van Westvlaamse com
ponist uit Roeselare.
Wij menen er onze lezers, de
liefhebbers-muzikanten en de ra
dio-luisteraars, te moeten op attent
maken, dat op Maandag 9 Novem
ber, in de loop van het avond
concert, tussen 21 en 22 uur, voor
de Vlaamse Zender van het N.I.R.
de eerste uitvoering doorgaat van
een orkestwerk, een tweedelige sui
te, betiteld IJslandvaarders ge
componeerd door dhr Willy Ostyn.
In dit werk is het harde vissers
leven, de uitvaart, de storm en de
vrolijke terugkeer op bevattelijke
wijze muzikaal geschetst.
Dhr Ostyn, geboortig uit Izegem,
woont thans te Roeselare, waar hij
muziekleraar is aan de Rijksmid
delbare School.
Tot nu toe voerde het N.I.R.
reeds een twintigtal komposities
uit van deze komponist, onder wel
ke wij aanstippen: Vlaamse Dan
sen, Beelden uit het Oosten, Pictu
res of Broadway, Romance voor
Viool en Strijkorkest, de Ouverture
Flandria, Vlaams Cappriccio, Noc
turne voor Piano en Orkest, Pasto
rale voor Orkest en Hobo-solo, Blij
spel-ouverture. Thans komt zijn
laatste, onlangs gecomponeerd werk
aan de beurt: «IJslandvaarders».
Het Is zekerlijk niet overdreven te
beweren dat dhr Ostyn In het
N.I.R. de meest gespeelde West
vlaamse komponist is.
Het Wekelijks Nieuwswenst
hem te dezer gelegenheid hartelijk
geluk en dankt hem voor al het
schone, dat hij ons reeds liet ge
nieten. Moge zijn compositorische
loopbaan zich verder in stijgende
lijn ontwikkelen tot heil van West-
vlaanderen en van het Vlaamse
volk!
Met een Super-Sabre heeft de
Amerikaanse piloot Everest een
snelheid op gesloten omloop be
reikt van 1.215 km., een nieuw
snelheidsrecord vestigend.
Naar bevoegde bron wordt
voorzien dat Frankrijk In 1958 één
millioen televisie - apparaten zal
tellen.
Namens de Christelijke Manda
tarissen van Oostende kwam aller
eerst Volksvertegenwoordiger J.
Piers aan het woord, die hulde
bracht aan Z. Exc. Mgr De Smedt
en aan de Regering.
Vervolgens gaf Mevr. Gelber een
voordracht over Lied en Cul
tuur Spreekster onderlijnde dat
een cultureel voedsel slechts dan
deugdelijk is wanneer het verteer
baar is. Voor de muziek voldoet
vooral het volkslied aan deze eis.
De opvoeder moet in geest en hart
schatten van onze Vlaamse folklo
re meedragen.
De aanwezigen werden dan ver
gast op een waar festijn van lie
deren. Het koor Singhet ende
Weset Vroonder leiding van
dhr M. Denaux, gaf het beste van
zijn repertorium en putte zelfs uit
zijn overheerlijk repertorium van
Arezzo.
Niemand minder dan Minister
De Taeye bracht vervolgens hulde
aan het knappe koor en zijn lei
der, na eerst C.O.V. geluk gewenst
te hebben om het verdienstelijk
werk.
Namens de Minister van Open
baar Onderwijs overhandigde dhr
De Taeye vervolgens twee herin
neringsplaketten aan het koor en
aan zijn leider.
Uit de onuitputtelijke schat van
kinderliederen werden vervolgens
enkele sprankelende juweeltjes op
gediept door Z. E. Br. Urbaan, der
Broeders Xaverianen, en zijn flink
knapenkoor.
Dit was dan meteen het ogen
blik voor de G,ouwvoorzitter, dhr
A. Hemschoote, om aan Remi
Ghesquiere, in de zaal aanwezig,
een grootse hulde te brengen, me
de aan de beide koorleiders. Deze
drie gehuldigden werden daarop
feestelijk in de bloemen gezet.
Mgr De Smedt sprak dan de
vergadering toe en dankte C.O.V.
voor zijn werking. De Kerkvorst
spoorde zijn toehoorders aan hun
voorname en verantwoordelijke
taak met zorg en Gode ter ere te
vervullen. Laten wij de kinderen,
besloot Monseigneur, een edelmoe
dige levenshouding voorspiegelen.
Als laatste spreker bracht Volks
vertegenwoordiger Vandenberghe
hulde aan C.O.V.-Westvlaanderen,
waarop deze feestavond besloten
werd met een laatste optreden
van Singhet ende Weset Vro
Het was inmiddels laat gewor
den. In de donkere avond plaste
de regen. Maar een schone dag
was het toch geweest, een opvoe
dersdag zoals Westvlaanderen er
voordien nog geen beleefde.
GEMO.
SOCIALISTISCHE
TOREN VAN BABEL
WIJ hebben aangetoond hoe
in een bepaalde socialistische
pers, o.m. in «Vooruit» en
Voor Allen en met name
door kamerlid De Sweemer
op de meest demagogische
wijze de triomf van kanselier
Adenauer bij de Duitse ver
kiezingen gebrandmerkt werd.
De Sweemer viel te dezer ge
legenheid op primaire wijze
het Vaticaan aan en had het f
over de kliek van Eisenho
wer. In Voor Allen stond
zelfs te lezen:
Door de verdediging op
zich te nemen van de E.D.G.,
stelt men zich als propagandist
voor de oorlog aanEn wij
voegden er aan toe: Mijnheer I
Spaak, gij zijt niets anders
dan een oorlogspropagandist!
Het staat in uw eigen gazetten
te lezen.
Dhr Spaak heeft niet ge
wacht tot de haan driemaal
gekraaid had om deze lezing
te bevestigen. Als voorzitter
van het Congres van de Euro
pese beweging te Den Haag,
verklaarde hij namelijk: «We
staan er goed voor. Duitsland
heeft zich uitgesproken voor
een Europese politiek en ik
kan het daarom enkel felici
teren.
Daarmee kunnen Olenhaucr,
De Sweemer, Vooruit en Voor
Allen, het voorlopig stellen!
MICHELINE
TEGEN VRACHTAUTO
TE KORTRIjK
Reizigers dooreengeschud,
maar allen ongedeerd.
Chauffeur van vrachtauto
licht gewond.
De Michelinetrein T.A. 8380, ver
trekkend uit Station Kortrijk met
bestemming Ronse te 16.38 u., ge
raakte ter hoogte van de Luipaard-
brug te Kortrijk, aan de pannen-
fabriek, in botsing met een zware
vrachtauto, geladen met pannen en
bestuurd door zekere Desmont uit
Charleroi, in dienst bij Baudoux-
Courcelles uit Charleroi. Desmont
had juist een lading pannen afge
haald in hogergenoemde fabriek en
was op de spoorweg gereden die
langs de fabriek ligt, om te ver
trekken. De schok was vrij hevig,
daar de machinist van de Miche-
line het gevaar slechts op het
laatste ogenblik had bemerkt. Al
de reizigers van de trein, die bom
vol stak, werden dooreengeschud,
doch gelukkig werd niemand ge
wond. De chauffeur van de vracht
auto werd licht aan het hoofd ge
wond.
Trein en vrachtauto werden fel
gehavend. De trein moest op sleep
touw genomen worden naar de
hangaar ln het goederenstation te
Kortrijk.
DE TROEP,
EN ZIJN DROEVE DAGEN
Zoals betoemd Is men nog altijd
ln blij die verwachting naar die ge
boorte van de Europese Defensiege-
meenschap. Daar mankeren nog
enige goedkeuringen van West-
Europese landen maar dat komt
binnenkort wel ln orde. Ook onze
vroede vaderen zullen eerlang hun
parlementaire zegen geven.
Wanneer dat eenmaal ls gebeurd
zal de militaire diensttijd in al de
deelnemende landen op eenvor
mige wijze worden vastgesteld. Het
enige diat hierover vooralsnog kan
worden gezegd ls, dat deze dienst
tijd n|et minder zal bedragen dan
achttien maanden.
Maar misschien ook niet meer.
Het vooruitzicht is wel bemoedi
gend voor de kleine landen, zoals
België en Nederland, die anders
dreigen het kind van de rekening
te worden, omd-a/t zij, naar verhou
ding, een veel grotere last op zich
moesten nemen om hun militaire
verplichtingen na te komen. Gro
tere landen, zoals Duitsland en Ita
lië, kunnen uit een ruimere bevol
king putten om hun troepen sa
men te stellen en moeten allicht
niet eens het jaarlijks contingent
houden en bijgevolg de legerdienst
op 24 maanden te brengen.
De Hr De Greef, minister van
landsverdediging heeft deze aan
gelegenheid onlangs te berde ge
bracht in bewoordingen, welke de
hoop doen ontstaan dat een nieu
we vermindering van de leger
dienst van 21 maanden tot 18
maanden in het vooruitzicht mag
gesteld worden.
Dat zal voorzeker niemand ont
stemmen en zeker niet onze jon
gens die nog niet van de klas
zijn en niet beter vragen dan, et
telijke maanden vroeger dan ver
wacht, het afscheidslied van de
soldaat te mogen aanheffen: «Ver
geten ls de troep, en zijn droeve
dagen...
TE VEEL GOEDE WIL
Onze Eerste-Mlnister wil dus
van geen opslag weten.
Senator Schot had zo op rijn
eentje een berekening gemaakt
dat de Hr Van Hout te de twee
eindjes niet aan elkaar kon kno
pen. En daarom rondweg voorge
steld dat men de wedde van de
Eerste-Minister zou verhogen met
een slordige 300.000 fr. of ruim
45 t.h. De voortvarende parlemen
tair had zielfs enige oppositieleden
ondier de arm genomen en deze
waren allen zeer onder de indruk
I
---
O
O
NESTOR MARTIN
TOONZALEN 110 Adolphe Maxlaan BRUSSEL V18, Meir. ANTWERPEN
na lezing, ons blad in de handen
van een vriend of gebuur die
het nog niet heeft. U bewijst
«r ooa ecu dienkt a"se. Dank.
Dat woord is van de grote Stanley. En
de bedoelde spoorweg is deze van Matadi
naar Leopoldstad, 300 Km. lang. die de
oceaan mee het binnenland verbindt.
Vaar je de Kongcsti'oom op, dan bereik
je eerst Banana, verder Boma, eindelijk
Matadi, waar de watervallen en stroom
versnellingen de verdere vaart afsnijden.
En over land staan daar de schier on-
overschrijdbare kristalgebergten.
Ruim een halve eeuw geleden werd be
sloten een spoorweg aan te leggen.
Op 11 October 1888, dus 65 jaar gele
den. scheept de pionlersploeg in onder
leiding van. Ingenieur Vanthler, bijge
staan door veteranen van het vooraf
gaandelijk studiecomité. Allen weten wat
hun te wachten staat: lijden heel zie
ker en roem misschien als de
onderneming slaagt.
Men legt aan in Guinea, waar een In
landse werkliedenploeg van 74 man wordt
aangeworven.
We schrijven 10 November 1898 als de
voltallige arbeidsploeg paraat staat om
de titanenstrijd aan te vangen. Het
werkplan is veelomvattend; het Inrich
ten van aanlegplaatsen voor het ontsche
pen van materiaal, de laatste voorberei
dende studie afmaken van het eeuwige
terreinvraagstuk tussen Matadi en de
Mo-Pozo, het bouwen van een station op
de rotsgrond van voornoemde stad, in
richten van kantoren, woningen, hut
ten. enz.
Er is een trocst die de andere moeilijk
heden wat draaglijker maakt: voor de
eerste maal wordt het bewijs geleverd dat
grote zeeschepen in één trek tot Matadi
kunnen doorvaren, vanuit de Oceaan,
zonder hun vracht eerst te moeten over
laden.
Begin 1890 wordt vanuit België reeds
versterking gezonden voor de spoorweg-
pioniers: Ingenieur Goffin en Ernest
Paulissen.
Twee maanden later nêemt dan einde
lijk directeur Charmanne de werkelijke
leiding van de werkploegen voor de spoor
wegaanleg op zich en op 15 Maart 1890
i weerklinkt cie eerste hou weelslag over het
f ruwe rotsterrein van Matadi.
Het wérd een hels werk.
Het gevolg bleef niet lang uit: nood
aan arbeidskrachten werd duidelijk voel
baar en dit juist omwille van de naam
die de Kongospcorweg doorheen een
groot wereldgedeelte gekregen had. De
meeste inlanders waren afkomstig van de
Afrikaanse westkust. Wanneer ze in hun
dorp terugkeerden waren ze ziek, uitge
put, geknakt voor immer... Begrijpelijk
dat nieuwe candidaten zover mogelijk uit
Matadi's gebuurte bleven.
De Belg Thijs was de grote leider.
Hij wist zijn levensideaal, rijn spoor
weg bedreigd, als hij zonder arbeids
krachten viel. Het wordt een bedelen voor
werkhanden: In Mozambique, Indië, Chi
na tot Sumatra, Japan en Zoeloeland toe.
Eindelijk kan hij 300 Amerikaanse negers
recruteren op de Engelse Antillen, even
als 500 Chinese koelies uit Macao.
In die dagen bedraagt het aantal
Europeanen in dienst van de Spoorweg-
compagnie: 200, waaronder de meesten
Belgen en verder Italianen, Denen, Fran
sen, Zwitsers. Duitsers, Luxemburgers,
Zweden, I Hollander, 1 Griek en 1 Turk.
Het ondankbare galleienwerk vordert
de eerste jaren ellendig traag en moei
zaam. Het rotsachtig hinterland van Ma
tadi, met zijn overvloed aan hindernis
sen, maakt het werk tot een wanhopige
strijd, van mens tegen oernatuur.
In 1892 heeft men juist... 16 Km. spoor
weg'achter de rug!
Voorbij Palabala wordt het er al niet
veel beter op. Een te beperkt kapitaal, na
de aanvankelijke tegenslagen nog slech
ter gespijsd door landgenoten, dan ooit te
voren, dwarsbomen de heroïsche pioniers-
taak. En intussen volgen het geïnteres
seerde kapitaal, het verre schouwspel met
groeiende scepticisme.
Maar Thijs is daar, de ledder!... Met
koppige volharding drijft hij de ploeg
voorwaarts. Zijn ijzeren wil duidt geen
versagen. Thijs begrijpt dat het doel de
zwaarste offers, ook van mensen, wettigt.
De overwinning staat in het teken van
Kongo's to be, or not to be
Tot dan toe is er nog geen enkel Kon
golees uit onze kolonie zelf bij de werk
ploegen. Dit totaal gebrek aa' eigen in
landers wordt deels geweten aan hun
werkschuwheid, deels aan de 'karavaan-
verbinding Matadi-Leopoldstad, die een
heel leger dragers opslorpte.
Honderden vreemde kleurlingen, van
tientallen diverse rassen, drijven dagen,
weken, maanden lang de houwelen in de
grond en elke duim winst is in werkelij
ke zin doordrenkt met zweet en bloed.
Deze rassenverscheidentoeid maakte het
toezicht der werklieden zeer lastig. Dan
komen de talrijke tropische kwelen er
nog bij: rode loop, moeraskoorts, bloed
armoede. De gelederen worden ziender
ogen gedund. Zowel kleurlingen als Euro
peanen moeten met hele massa's gerepa
trieerd worden, zoniet zou het sterftecij
fer schrikwekkend gestegen rijn.
De drie zwaarste hindernissen van de
eerste étappe zijn: de rotsketen bij Ma
tadi, de Mo-Pozo-vallei e" het Palabala-
gebergte.
Bij het uitkappen van rotsen moeten
de werklui als echte Alpinisten met lad
ders en koorden in de diepte dalen. Kun
nen we ons wel indenken wat dit beuls
werk betekent niet over een paar meter,
Op 14 Januari 1896 zitten we over de
Kwilu. Nu nog omhoog naar Thijsstad,
aan de vallei van de Inkisi, de heuvels
van Tampa.
Begin 1897 bereiken we Thijsstad. In
Maart ligt de Inkisi achter ons en op
1 October schrijden we over het hoogte
punt van Tampa. En nu naar beneden,
naar de Stanley-Pool en Leopoldstad.
We komen er... we schrijven 16 Maart
1898! De spoorweg bereikt Leopoldstad,
klippen, watervallen, oerwoud, brousse,
rotsen en bergrivieren rijn overwonnen.
Vooral de bruggenbouw was lastig ge.
maar over 400 Km. afstand, onder een weest en alleen reeds tussen Matadi en
Afrikaanse zon, in een lucht die zoemt de Pondene-ravijn tellen we niet minder
van malaria, gemarteld door de voort- dan 38 bruggen ln ijzer of staal, met res-
durende aanval van een leger insecten? pectlevelljke lengten van 5 tot 60 meter,
In Juli 1892 is men klaar met de brug Het was feest ln Leopoldstad op 16
over de Mo-Pozo. We noteren op dit Maart 1898. Ingenieurs, arbeiders, ieder
ogenblik een uitgave vam 11.500.000 fr. en was op post. De laatste schroef werd aan
gedraaid de spoorweg Matadi-Leopold
stad was er.
Te 10.30 u., terwijl Leo 21 keren daver
de onder een kanonsalvo, hoorde men
voor de eerste maal in Kongo's hoofd
stad... het fluiten van een locomotief. De
Heer Clto zelf bestuurde deze eerste trein,
feestelijk versierd met de Belgische en
de Kongolese kleuren.
De mens had gezegevierd over de na
tuur De prijs was het leven van 132
Europeanen, waaronder 82 Belgen en van
1800 kleurlingen. De strijd had 9 jaren
geduurd.
Er was een brug geslagen tussen de
oceaan en het hart van Kongo.
Nieuwe onberekenbare mogelijkheden,
o.m. expansie van handel, landbouw, In
dustrie. Mensen en producten konden op
enkele uren tijds naar 't binnenland wor
den gezonden, waar tevoren de hijgende
karavanen van zwarten maanden nodig
hadden op de eindeloze wegen.
In 1936, bij de herinrichting van het
Kongolese transport, ging de spoorweg
over in handen dei- kolonie. Sindsdien
wordt de lijn geëxploiteerd door de paras-
tatale instelling Otraco
dit voor een spoorweg van 9 Km.
Op de kerkhoven van Matadi en de
Mo-Pozo liggen reeds 900 arbeiders en...
Palabala komt nog,
Waar het terrein vlakker wordt is het
klimaat beter en de bevoorrading minder
lastig. Ziekte- en sterftecijfer zijn dan
ook lager. Gelukkig, want de gelederen
der arbeiders worden dunner.
En dan eindelijk komen ze af: de in
landers van Kongo zelf. Ze laten zicih
aanwerva.n, eerst 10, drie maanden later
300, op 2 December 1895 is er een arbeids
ploeg van 4000 man.
Nu gaat het sneller. Einde November
1894 puft de locomotief over de Lufuri-
vier. Dat betekent 82 Km.
De zwarte gravers krijgen moed. Ze
zien dat hun werk vorm krijgt en door
het zien, begrijpen ze. Ze kunnen nu ook
het doel vermoeden. Hun zangen weer
klinken van 's morgens tot 's avonds en
begeleiden het bezeten gemoker der ha
mers. Een spel wordt het met al hun op
zwepende "dansen. De blanke chefs heb
ben een vernuftig plan opgevat: werken
voor een supplementaire premie. Wie het
eerst een aangeduide zone heeft afge
werkt, wint de premie. Het wordt een
wedren. 2 k 3 m. per man en per dag
wordt uitgegraven.
van rijn argumenten en geneigd
om hun steun te verlenen aan het
voorstel.
Het een en het ander was wel te
begrijpen.
Dal de Hr Schot zulk een ver
hoging voorstelde ls begrijpelijk
wanneer mien weet dat de man
leeft in het midden van bankiers
en van parastataJe verenigingen
waar dergelijke hoge jaarwedden
blijkbaar tot de vaste geplogenhe
den behoren.
Dat de socialisten het voorstel bij
vielen is evenmin te verwonderen.
Zij geloven Immers steevast dat de
algemene verkiezingen hun weder
ln het zadel ofte aan het roer van
het staatsschip zullen brengen en
dan kunnen hun mannetjes de rijk
gesmeerde boterham natuurlijk ook
wel gebruiken.
Maar het zonderlinge van de hele
historie is dat de gegadigde zelf, de
Hr Van Houtte, geheel onkundig
was van het welwillende voorne
men van de voorkomende senator.
En dat hij daarmede kennelijk niet
erg in rijn nopjes was.
EEN ONGELEGEN INITIATIEF
De Hr Van Houitte dacht waar
schijnlijk aan de spreuk «die het
onderste uit de kan wil, krijgt het
deksel op de neus
Het initiatief van Senator Schot
kwam waarlijk heel ongelegen. Het
kan immers voor de C.V.P. maar
een slechte kiespropaganda zijn,
wanneer de ministeriële vergoedin
gen tijdens haar homogeen bewind
verhoogd worden. Vooral omdat
diezelfde regering zich verzet heeft
tegen sommige weddeverhogingen,
namelijk in de magistratenwereld,
met het oog op de nodige bezuini
gingen.
De Eenste-Minister heeft er dan
ook goed aan gedaan dadelijk stel
ling te nemen tegen het voorste]
van de Hr Schot en dit af t«
wijzen.
Het ogenblik voor dergelijke ver
richtingen is voorzeker niet ge
schikt en het is trouwens altijd
een hachelijke onderneming voor
een homogene regering. Het argu
ment is dan al te kinderachtig ge
makkelijk voor de tegenpartij, om
dergelijke maatregelen aan te wrij
ven aan de regerenden en te zeg
gen dat deze rich aan de staatsruif
dik gegeten hebben.
De socialisten zullen het dus ook
nog voor een gewoon pree moeten
doen als ze binnenkort of bin
nen lang weer eens aan het be
wind komen.
En Minister Van Houtte zal wel
licht verzucht hebben: «van mijn
vrienden, bewaar me Heer!...
BETALEN MET GELIJKE MUNT
De Kamercommissie voor Eco
nomische Zaken en Middenstand
besprak verleden week het door de
Senaat overgemaakte ontwerp op
de warenhuizen.
Zoals men weet behelst dit ont
werp inzonderheid de beperkende
bepaling luidens welke geen nieuwe
warenhuizen opgericht mogen wor
den in gemeenten met minder dan
30.000 inwoners, maar het laat
daarentegen deze initiatieven ge
heel vrij in gemeenten met een
groter aantal inwoners.
Daar rijn natuurlijk voor- en
tegenstanders.
Wie begaan is met het lot van
de middenstanders en het behoud
van deze sooiale klasse, vindt het
ontwerp natuurlijk niet streng ge
noeg en zou de verbodsbepaling
willen zien uitbreiden tot gemeen
ten met minder dan 50.000 inwo
ners en zelfs met minder dan 100
duizend Inwoners. De verdedigers
van de middenstand ritten natuur
lijk in de rangen van de C.V.P. Voor
de socialisten tellen natuurlijk al
leen de arbeiders als klasse en de
ooöperaties. Zij vragen niets liever
dan zoveel warenhuizen te zien op
richten om de kostprijs hoe dan
ook te drukken. Dit is voor hen het
enige dat telt: de middenstanders
kunnen hem gestolen worden want
rij stemmen toch niet voor de
B.S.P. en kunnen dus gerust dood-
geconcurreerd worden door de mo
loch van de warenhuizen.
De middenstanders kijken echter
thans scherp toe.
Zij weten wie het voor hen heeft
opgenomen en zij zullen zich dat
ten gepasten tijde herinneren.
Want wanneer rij naar de stem
bus gaan, zullen rij zich ook even
bezinnen en bij zichzelf zeggen:
tiens, de partij van Missiaen, die
zullen wij nu eens met gelijke
munt betalen. De B.S.P. kan ons
nu ook gestolen worden, want die
doet toch niets voor ons, noch voor
onze verdediging.
PAS.
HEILIGENVERERING
spr
drukkellJk'van heiligenverering vóór
Christus Hemelvaart. Toch wekt de
H. Geest er ons rechtstreeks op tot
godsdienstige verering van Aartsva
ders en Profeten: «Laat ons loven
de beroemde mannen... In hen heeft
de Heer grote wonderen gedaan...
Van hun wijsheid zullen de volkeren
spreken, en de gemeente zal hun
lof verkondigen... Hun naam zal
blijven ln eeuwigheid.» (Eccl. XLIV.I
De H. Kerk heeft ook altijd de
Heiligen vereerd en aanroepen. Dat
weten wij uit de Overlevering. Oor
spronkelijk vierden de gelovigen en
kel de verjaardagen van de 'martel
dood der H. Martelaren. Qp die da
gen werd het H. Misoffer ter ere
van de martelaren opgedragen. Dank
zij de geweldige christenvervolgingen
in de eerste eeuwen der H. Kerk,
groeide dit martelaren-tal zodanig
aan dat een gemeenschappelijke
feestdag voor alle H. Martelaren
werd ingesteld. Deze feestdag werd
eerst te Antiochlft gevierd op d«
eerste Zondag van Pinksteren. Op
Mei 609 wijdde de Paus het oude
Pantheon van Rome toe (als kerkl
aan de Moeder Gods en aan alle
H. Martelaren. Elk Jaar werd die
kerkwijding op 13 Mei gevierd als
een gedachten Weest van alle Mar
telaren. Later werd die feestdag door
Paus Gregorlus IV verschoven naar
1 November en tot Allerheiligen-
feest voor de hele Katholieke
Kerk verheven.
Het ls goed en rechtmatig de Hei
ligen te vereren. De gezonde rede
zelf getuigt dit. Een standbeeld
langs d straat... Dat is 'n blijven
de herinnering aan 'n man die, ort
zijn uitmuntend verdienstelijk le
ven door zijn medeburgers gehul
digd werd. Zulke openbare burger
lijke verering ls rechtmatig. Iemand,
die door natuurlijke verdiensten uit
blonk, door kunst of wetenschap,
door heldenmoed of zelfopoffering,
ls eer waardig.
Maar, er zijn mensen geweest dl»
uitblonken door bovennatuurlijk»
verdiensten, en die, in Gods ogen.
tot een hoge volmaaktheid zijn op
geklommen, en hierom ook, doof
Oori. tot de onsterfelijke heerlijk
heid werden verheven.
Welnu ere aan wie ere toekomt
Indien het billijk ls, dat de wereld
de natuurlijke verdiensten van eed
mens huldigt, is het dan niet veel
billijker nog dat de Kerk diegenen
vereert, die ln hun g'oelden van
Ifefde tot God en hun evenmens?
Betaamt het dan niet, dat de Hei
lige Kerk haar godsdienstige huid»
brengt, aan hen. die door God rel'
door schitterende wonderen werden
verheerlijkt? E. G.
In de heuvels van Noord-
Asam zijn 25 Indische bestuurs
ambtenaren verdwenen; men is er
van overtuigd dat zij vermoord
opgepeuzeld werden door de iedeji
van een wilde stam uit het gebied.
In de Pakistaanse Provincie
Dacca werden 270 gevallen Wj
cholera vastgesteld waarvan s5
met dodeillka allöjffl
