Haringoorlog te Oostende
De Provinciale Cultuurdagen 1953
Fred Gerrno
MAAGKWALEN
5) Silvo
Romancier van ons Westland
De Academische Plechtigheid
in het Provinciaal Hof te Brugge
Proclamatie der Prijskampen - Tentoonstelling
«VITAM'EJE»
HET ZINNEBEELD DER VRIJHEID
Tegen
Assisenhof van
WesfvBaanderen
Protestbetoging tegen Duitse invoer
met sukses bekroond
"SILVO werd
speciaal
ontworpen
voor het
mooiste
zilverwerk
P I G A
eiwitrijke kern
voor varkens
USINES VERMYLEN
BAASRODE
Afdeling
PE DRUIVELAAR
MM 1954
Karelperlode getoond', speciaal
ontworpen voor de opvoering op Za
terdag 28 November 'te Oostende.
De mod'^lopvoering viel ten zeer
ste to de smaak van de toneellief
hebbers en regisseurs, aangezien
het Oostendse Conservatoriumto
neel een hoog spelpeil heeft bereikt,
en Ibesllst aan de spite staat van
wat momenteel to Westvlaanderen
op de planken wordt gepresteerd.
Tussen de verschillende fragmen
ten in werd door dhr Storme de
uitslag van de toneelwedstrijd be
kend gemaakt. De deelnemende
srendgtogm werden als volgt ge
rangschikt: 1. In t vroede en in
't sotte, Veldegem; 2. Spaederycke,
Fervijze; 3. De Dageraad, Bredene;
4. Zeegbare Harten, Roeselare: 5.
Niet uit eerzucht maar uit leer
zucht, Stavele; 6. Hoger Op, Wer-
vik; 7. St.-Antonlusgild. Oostende:
8. De Kleppers St.-Andries.
De prijs voor de zuiverheid van
uitspraak ging naar Bredene. De
bijzondere prijs voor toneelleiding
werd niet toegekend, aangezien geen
enkele vereniging blijk gaf va.n op
merkelijke verdiensten op dat ge
bied.
Met een slotwoord door de heer
Storme eindigde deze geslaagde
toneelnamid'dag.
De aandacht van het publiek
wordt erop gevestigd dat de ten
toonstelling van beeldhouwkunst
en toegepaste kunst, in het Pro
vinciaal Hof, Markt, te Brugge, vrij
toegankelijk blijft en tot en met
Zondag 29 November a. s.
De eetlust ontbreekt U, ge rijt krach
teloos en zonder moed. Uw maag
hindert U en weigert zelfs de smake
lijkste gerechten. Pas op voor te sterk
werkende laxeermiddelenl Gebruik
uitsluitend een zuiver natuurlijk pro-
dukti Franklin Thee, dat samenge
steld is uit 9 planten. Zijn zacht»
werking kan vergeleken worden met
een dagelijks dieet van groente en
fruit. Franklin Thee zal U Uw goede
eetlust teruggeven. Een tas Franklin
Thee is een tas gezondheid.
DE MOORDPOGING
TE ST MICHIELS
Van Tieghem veroordeeld
tot twee jaar gevangenisstraf.
Op Vrijdag en Zaterdag 20 en 21
November jl beeft het Assisenhof
van Westvlaamderen de behande
ling doorgevoerd van de moordpo
ging gepleegd' te St Madhdels, door
de 18-jarige Roger Van Tiegffoem,
op zijn stiefmoeder Germatoe De
Büeck.
De feiten deden zich voor op 17
Januari 1953. Die dag bad Germai-
ne De Blieok een briefje van 50 fr.
gehaald uit de klederen van baar
stiefzoon. Het gield zou door de be
tichte genomen zijn geweest uit de
mantelzak van zijn zuster. Om dit
bankbriefje ontstond een hevige
ruzie.
Roger Van Tiegheim beweerde
dat zijn stiefmoeder een stok is
gaan balen. Na het eten zou de
vrauiw zich to een zetel hebben ge
zet om het dagblad te lezen en de
jongeling heeft haar dan met een
hamer op het hoofd bewerkt. De
vrouw werd zwaar gewond.
Tijdens bet onderhoor der getui
gen werd door diezen gewezen op
de harde behandeling welke de
vrouw haar stiefkinderen deed on-
dcr^cUiii
Roger Van Tieghem werd door
de jury sohuldig bevonden aan het
toebrengen van vrijwillige slagen
die verwondingen hebben veroor
zaakt die onbekwaamheid tot wer
ken bijbrachten; waarvoor hem de
maximumstraf van twee jaar ge
vangenis werd opgelegd door het
Hof, plus een boete van 2.000 fr.
BuLtX
Kokend water naar belleven.
Welke mooie droom, Mevrouw,
maar opdat hij zou duren kies uw
toestel,
Weet U dat het merk BULEX zodanig
befaamd Is dat zijn naam tegenwoordig
synoniem Is van keykengelser,w
Om uw droom niet tot een nachtmerrie
te zien ontaarden, els een ware
GAS SNEIWATERVERWARMER»
Het Is een produet van CONT1METER, Blrmtnghamstraat, S3. BRUSSEL
De voorbije week was In de
visserijmiddens gekenmerkt door
een nog nooit gekend protest
vanwege de vissers en reders te
gen de rechtstreekse aanvoer
van Duitse haring. Het kwam
tot een protestbetoging te Brus
sel en ook het stadhuis van
Oostende werd naderhand «be
zet De vissers hebben ten slotte
voldoening gekregen, en dat is
maar best.
VIER DUITSE SCHEPEN
Het eerste Duitse schip kwam de
haven binnen omdat het een kabel
In de schroef had. Niemand vond
natuurlijk graten in het lossen van
de haring die het schip aan boord
had. Maar spoedig bleek het dat
er geen kabel in de schroef zat en
de hele komedie was slechts be
doeld als proefballon om de Belgi
sche reactie te zien op de recht
streekse landingen door Duitse
schepen.
Enkele dagen later was er reeds
een tweede schip in het visserij
dok. Hierop kwamen vissers en re
ders in actie en onder leiding van
het Verbond der Belgische Zeevis
sers werd een campagne ingezet.
Toen er nog een derde schip kwam
binnengevaren, werd de reactie
nog groter. De vislossers weigerden
aan het werk te gaan en men was
De groep manifesterende vissers vóór het Ministerie van Landbouw
te Brussel.
Het oordeel van.de zilversmid
Uw zilverwerk heeft
grote waarde.
Daarom gebruik nooit
20 maar een of ander product, gebruik steeds een
kwaliteitsproductSILVO. Uw zilverwerk krijgt
daardoor weer zijn ware, natuurlijke glans. Silvo
laat geen reuk of smaak achter. Jarenlange onder
vinding heeft mij geleerd dat Silvo het zilverwerk
niet aantast. Probeert U het eens
de „SILVER POLISH" der zilversmeden
V SILVER POLISH Vj
genoodzaakt de vis met grote moei
lijkheden in het handelsdok te
lossen.
Vorige week Woensdagavond liep
een vierde boot de haven binnen.
Ondertussen werd over Radio
Oostende een bericht uitgeseind,
dat alle vissers op zee samen riep
in de thuishaven. Onmiddellijk na
dat de schepen Donderdagmorgen
waren samengekomen, werd een
protestvergadering belegd. Hierop
besloten de vissers een grote actie
te beginnen die volgende punten
omvatte:
1. - De concessionarissen die de
bennen en loskranen verhuren,
voor de keus stellen, ofwel de Duit
se haring te helpen lossen, en het
dan later zonder de Belgische vis
sers te tellen; of te weigeren.
2. - De Oostendse firma, voor wie
de Duitse haring geleverd wordt,
zal geen ijs meer krijgen. Indien
ze haar ijs elders haalt, zullen ook
die firma's geboycot worden.
We moeten evenwel opmerken
dat de concessionaris die de ben
nen verhuurt volgens zijn contract
verplicht is, bennen te leveren aan
elk schip die de haven van Oost
ende aandoet.
Dus werd de vis toch gelost.al
hoewel er door de werkbeurs dras
tische maatregelen dienden getrof
fen te worden om de vislossers die
zich solidair stelden met de vissers
aan het werk te krijgen. Zo wer
den verscheidene lassers voor 1?
weken werklozensteun geschorst.
NAAR BRUSSEL
Dezelfde Donderdagmorgen, rond
9 uur, vertrokken vier grote auto
cars naar Brussel, vol met vissers
in hun gewone werkkledij. Een af
vaardiging werd op het Ministerie
van Landbouw ontvangen en kreeg
er de belofte dat er geen nieuwe
invoervergunningen zo.uden toege
staan worden, en dat men zou
trachten de bestaande vergunnin
gen te schorsen.
De vissers waren hiermee niet
helemaal tevreden. Ze besloten dan
maar terug te keren naar Oosten
de en zich tot het stadsbestuur te
wenden, dat zich tot dan toe nief
aan -de zijde van de vissers hac
gesteld.
OP HET STADHUIS
Aan het voorlopige stadhuis te
Oostende werden de vissers ver
welkomd door een sterke po
litiemacht, rijkswachters met twee
jeeps en burgerlijke politie, met
een totaal van minstens 35 man.
De vissers vroegen zich verwon
derd af wat die politie er kwam
doen. Bij hun protestbetoging in
Brussel hadden ze geen enkele po
litieman bespeurd en in hun eiger.
stad werden ze beschouwd als ge
vaarlijk.
Allen werden in de gemeente
raadszaal ontvangen, die bij deze
gelegenheid te klein was. Burge
meester Van Glabbeke kwam eerst
aan het woord en hii trachtte zich
spoedig van het zaakje af te ma
ken, door te beweren dat hij ei
weinig kon aan helpen en dat hij
de zaak zou bespreken in het. sche
pencollege die volgende dag ver
gaderde. Maar de vissers hielden
voet bij stek en wilden de zaal niet
eerder verlaten, vooraleer voldoe
ning gekregen te hebben.
Zij verlangden vooral dat het
stadsbestuur de toelating zou ver
lenen aan de concessiehouder van
bennen, om zijn materiaal te wei
geren. Er kwamen erge discussies
bij te pas, tót eensklaps bericht
uit Brussel kwam, dat de vergun
ning aan de Oostendse firma om
Duitse haring in te voeren inge
trokken was. Hierop trachtte de
burgemeester de schijn te geven
dat hij partij koos voor de vissers
en hij alle verantwoordelijkheid
op zich nam.
De vissers betoonden hun tevre
denheid met luide hoerakreten,
waarop ze het stadhuis verlieten.
HET PROCES TEGEN DE
BELASTERAARS DER
VLAAMSE GESNEUVELDEN
Voor de rechtbank van eersite
aanleg te Dendermonde, waar het
proces aanhangig is dat door het
IJzerbedevaart-comité en de fami-
liën der Vlaamse gesneuvelden Re-
naat De Rudder en Hubert Wil-
lems werd ingespannen tegen de
personen die deze gesneuvelden
hadden belasterd in een weekblad,
heeft het openbaar ministerie zijn
advies gegeven.
Het advies luidde dat de eisen
van het ÏJaerbedevaart-oomité en
van de famillën De Rudder en Wil-
lems ontvankelijk en gegrond voor
kwamen.
De rechtbank aal haar vonnis
ufepreïrón op 18 December aa.
ffa Vijftien Jaar
C HET WEKELIJKS NIEUWS Zaterdag 28 NOV. 1953. BIz. 9.
MUNITIEFABRIEK
VLIEGT DE LUCHT IN
TE LISSABON
dende kracht van hun gedachte
leidde tot en bewuste deformatie.
Hoe scherper de vorm, hoe meer het
volume wordt afgetakeld. Naarma
te zij echter de expressionnlstische
bedoelingen lieten varen, heeft het
klassiek modélé zijn betekenis te
rug gewonnen. De tweede generatie
van de expressionnisten, met beeld
houwers als Lepla en Graer, be
landde dan ock in de antoisme dat
bekoorlijker beelden schJIep doch
minder aangrijpend bleef. Als Jong
ste richter noemde de heer Ducha-
teau de zg. abstracte soulptuur,
waarbij het natuurbeeld meer en
meer vervangen wordt door het
kunstbeeld, met al de gevaren van
decoratieve verstarring welke hier
uit kunnen voortspruiten. Spreker
besloot zijn betoog met een advies
dat geen enkele jongere blijk geeft
van een formaat dat dit van de gro
te Vlaamse expressionnisten even
aart. Hij wii hun echter krediet
schenken. In aansluiting hieraan
weidde de heer Duchateau nog even
uit over de provinciale prijskamp
voor de beeldhouwkunst. Naar aan
leiding van zeker perscommentaar
beklemtoonde hij dat de jury, vol
slagen onbekend met de persoon
lijkheid van de deelnemers, geoor
deeld had aan de hand van de wer
ken die op dat ogenblik waren in
gediend; dat echter op de tentoon
stelling van beeldhouwkunst reeds
ander en jonger werk van de be
kroonden te zien was, waaruit de
toeschouwers eventueel nieuwe con
clusies mocht trekken.
De Cholare der Roeselaaxse
Kunstconcerten, o.l.v. de heer Jozef
Hamoude, bracht hierna een mu
zikaal intermezzo ten gehore. Zij
voerde opeenvolgend uit: de koraal:
Wenin ich einmal soil scheiden
de koorstukken Meto Jesu, guite
Nachten Wlr setzen uns mit
Tranen», allen uit de Matheus -
Passion van J. S, Bach, en een drie
tal fragmenten uit het Credo van
de Missa in Si-klein, van dezelfde
toondichter.
ProfVan der Meuren voerde ver
volgens het woord over de toege
paste kunst. Geheel het maat
schappelijk leven, aldus spreker, is
zich bewust van de aesthetisohe
nood. De mensheid ervaart zulks
vanaf de vroegste tijden. Uit het
wonder van het eerste huishoude
lijk gebruiksvoorwerp groeide al-
lengerhand een sierstuk tot bevre
diging van het zuiver schoonheids-
bewustzijn. 2elfs zonder geleerd
heid beshikt de mens óver een ge
voelen van harmonie dat zich uit
drukt in smaak en desnoods in
wansmaak, doch dat niettemin het
kunstscheppend vermogen van een
volk helpt richten. De voorwerpen
van de toegepaste kunst behoren
daarom tot het bezit van alle tij-
dien. Het is o. m. de verdienste van
de St Lucassoholen dat zij, tijdens
de jongste decennia, opnieuw to
deze zin de aandacht hebben ge
vestigd op de vakmanskunst en
hierdoor tegemoet komen aan een
eis van het sociaal leven. De re
denaar drukte de hoop uit dat de
provinciale cultuurdagen op hun
beurt deze nood aan schoonheid
mochten lenigen.
De heer Storme, lid van de Be
stendige Deputatie, dankte de bei
de sprekers en ging over tot de pro
clamatie van de prijskamp voor
beeldhouwkunst ingericht door de
Provincie Westvlaanderen.
De uitslag luidt als volgt:
1. Prijs voor de grote sculptuur:
De hoofdprijs werd niet in zijn
geheel toegekend doch gesplitst in
twee ongelijke delen, t. w.:
Een prijs van 10.000 fr. aan de
h. Roger Bonduel, Pittem en
Een prijs van 7.500 fr. aan de h.
Lucien Degheus, Popertoge.
De volgende aanmoedigingspre
mies werdén verleend-:
Een premie van 3.000 fr. aan de
h. Michel Bollion, Lombardzijde,
Een premie van 2.500 fr. aan de
h. Ferdinand Vonck, Blanken-
berghe.
Een premie van 2.000 fr. aan de
h. Frans Van der Smissen.
2. Prijs voor klein beeldhouw
werk, geschikt voor de huiskamer:
De prijs van 5.000 fr. werd even
redig verdeeld onder de heren Bert
Bynens (De Panne), Gustaaf Calu
(Harelfcteke), Jos. De Decker (Den-
diermonde)Gustave Fischweiler
(Schaarbeek) en Paul Van Rafel-
gem (Brugge).
De prijs voor medaillons, nopens
het thema De waterramp 1953
werd niet toegekend.
(De H. Storme gaf tevens lezing
van de uitslag van het Provinciaal
Koorfestival, dat op Zondag 15 Nov.
11. in de stadsschouwburg te leper
werd gehouden. Deze uitslag werd
reeds in de pers bekend gemaakt.
De academische zitting in de
Raadszaal besloot met. het tweede
optreden van de Chorale der Roe-
selaarse Kunstconcerten. Zij voer
de uit: de koraal Wer dat dich
so geschilagen van J. S. Bach, een
koraal uit het oratorium Maria
van Joseph Ryelandt, en het lied:
Kalme en Gelukkige Vaartvan
L. v. Beethoven. Tot slot van deze
vonniddagzltttog richtte de h. Stor
me een dankwoord aan allen die
hun medewerking aan de Provin
ciale Cultuurdagen verleenden. Hij
deelde tevens mede dat de Vlaamse
Televisie-uitzendingen een bijzon
dere reportage zouden verzorgen in
de rubriek Panorama, op Zaterdag
28 Noveber a. s., met momentopna
men van deze laatste cultuurdag.
Onrniddelijk na de zitting, bega
ven de genodigden zich naar de be
nedenzaal van het Provinciaal Hof,
alwaar de heer Gouverneur der pro
vincie overging tot de opening van
do tentoonstelling ven beeldhouw
kunst en toegepaste kunst. In zijn
gelegenheidswoord richtte de heer
Gouverneur zich tot alle medewer
kers die hij hartelijk dank zegde;
hij bracht ook hulde aan de leden
van de Bestendige Deputatie van
Henegouwen die deze manifestaie
met hun attentievolle aanwezigheid
opluisterden. Onder de personali
teiten welke aan deze plechtige bij
eenkomst deelnamen, bevonden
zich o. m. de heren leden van de
Bestendige Deputatie van West
vlaanderen, en de heer provinciaal
griffier, André, Lefrancq en Pain-
blanc, leden van de Bestendige De
putatie van Henegouwen, Kesteloot,
voorzitter van de rechtbank van eer
ste Aanleg te Brugge, Senator De-
vrienrlt, burgemeester van Blan-
kenbenghe. Van Coillie. burgemees
ter van Diksmuide, De Meester,
schepen en vertegenwoordiger van
de stad Brugge, Botte, arrondisse
mentscommissaris, Baron J. Rye
landt, Mter Faure, provinciaal voor
zitter van het Davidsfonds, Dr Jan
Vereammen e. v. a. Een talrij pu
bliek verdrong zich voor de toon-
kasten waarin tal van kunstvoor
werpen waren uitgestald, of bewon
derde bet beeldhouwwerk dat dooi
de Westvlaamse Kunstenaars werd
ingestuurd.
In het kader der provinciale cul
tuurdagen had Zondagnamiddag in
het provinciaal hof te Brugge de
proclamatie plaats van de toneel
wedstrijd, ingericht voor vereni
gingen van tweede afdeling. Deze
proclamatie ging gepaard met een
modelicpvoering door het Conserva-
toriumtoneel van Oostende, onder
regie van Rikke Schmitz, en werd
bijgewoond door de Gouverneur, de
leden der Bestendige Deputatie, de
bestuursleden van de provinciale
toneelverenigingen en een grote
schaar liefhebbers.
Na oen openingswoord door depu
tatielid Storme, gaf dhr Schmitz
enkele toelichtingen in verband met
de modelopvoering. waarna frag
menten werden opgevoerd uit Het
Huwelijk, van Gogol: Oorlogsman
nen, van Shaw: De Grote Gast, van
Zweig en Barbara Blomberg, van
Zuckmeyer. Van dit laatste werden
de prachtige costumes uit Keizer
FRED GERMONPREZ,
Kijk naar zijn foto: snijdig, pa
raat, een vat vol dapperheid en
durf.
Zo is de Fred, die we laatst ont
moetten, de man, die het zijne
heeft meegemaakt, die er innerlijk
en uiterlijk van langs gekregen
heeft...
Maar het lijden heeft hem niet
neergehaald, het lijden was hem
een harde doch heilzame boetseer
der, die ons het beeld van Fred
Gerrnonprez heeft geschonken zo
als hij thans is: een hart met
warme klop, een ziel die droomt
en bouwt beide.
Het leven is een schoon gevecht.
Alleen de groten halen het! Tot
dezen behoort Fred Gerrnonprez,
wiens werk met wortel en stam
vastzit in de kloeke grond van ons
Westland, kloek en breed, zoals
de wilgen over het weidse land.
Dit werk! En ik denk dan op de
eerste plaats aan Volk van de
Westhoek, de Jonge, grote belofte
aan de pakkende roman Ise-
land, Iselanden aan de grote
historische roman «De Moerdui-
vels
Vijftien Jaar geleden zette hij
zijn eerste stappen ln de literaire
wereld.
We hebben hem op zijn woord
gepakt: Ja, ik wil Je wel een en
ander daarover vertellen.
In 1938 kwam toch Je eerste
roman Kinderen van de Zee
Fred? Wat was er zoal voordien
gebeurd? Vertel eens wat over Je
eigen groei, man!
Ik ben schrijver geworden,
of liever ik was het, want ik ge
loof niet dat men schrijver wordt,
men is dit. Het kan een vloek zijn
of een genade, doch het zit de
mens in het bloed net gelijk het
varen bij een zeeman. Reeds ln de
humaniora schreef men liever een
verhandeling dan het oplossen van
een vraagstuk van driehoeksmeet
kunde. Voor zoiets wordt men
door de leraar in wiskunde be
straft, doch de leraar die ons
Antigone en Koning Oedipos leer
de genieten, en ons de grootheid
en de poëzie der Griekse en La
tijnse classici veropenbaarde, zeg
de ons, bij het afscheid in de rhe
torics maar voort te schrijven.
Een mens denkt sociale en po
litieke wetenschappen te volgen
aan de universiteit en dan over
valt hem plots een ziekte, zo on
verwacht als de eerste verliefdheid
bij een bakvis. In de Kempische
bossen moeten we een gebroken
gezondheid herstellen. Men wordt
er wat stiller door en leert voor
het eerst wat eenzaamheid bete
kent en het heimwee naar een
verloren geluk. Men kijkt minder
om zich heen; doch begint to blik
ken in zijn eigen gemoed.
Uit die periode, 1936, dateren
onze eerste verhalen waarvan en
kele verschenen in «Nieuw Vlaan
deren en «De Nieuwe Gidsin
Nederland, waarvan Mevr. Wed.
Kloos toen redactiesecretaresse
was. We mochten met haar een
drukke briefwisseling voeren en
leerden er heel wat bij. Twee jaar
later kwam dan het eerste werk
t Kinderen van de Zeedat ge
nadig werd onthaald door de cri
tici; in 1939 Wij Leven
Ben je tevreden over Je werk,
Fred?
We schrijven uit innerlijke
noodzaak, het is ons telkenmale
een bevrijding en misschien ook
wel een ontgoocheling omdat het
boek nooit dat is geworden wat
we wel hadden gehoopt maar
dat ervaart wel ieder schrijver en
ook ieder mens, die het leven an
ders droomt dan het voor hem
uiteindelijk wordt.
We mogen zeggen dat gij tot
de zeer kleine bent behoort, die
we schrijvers van de zee mogen
noemen. We zitten halsoverkop in
zee als we uw eerste werk lezen,
ook uw ontroerende Iseland, Ise
land»! Je bent een kind van de
zee, Fred!
Wie over zee wil schrijven,
moet waarlijk midden dit deco
rum van witte duin en de onein
digheid van de branding hebben
geleefd. Denkt niet dat wij geva
ren hebben al staken we nu en
dan wel eens in de prettige jeugd
jaren in zee, aan boord van een
jol, maar we hebben naast de zee,
vooral de mens leren liefhebben,
de zeeman zelf. Als kleine jongen
zagen we onze zeebonken zo vaak
ln de vroege ochtend, de lege
«benne» op de schouders en met
de oliejekker en de zuidwester
aan naar de haven toestappen.
We konden met open mond naar
hun verhalen luisteren en soms
trokken wij ln het duin naar Oost-
duinkerke, waar de kleine witge
kalkte huisjes staan, bewoond
1
door de laatste Vlaamse IJsland-
vaarders. We hoorden hen vertel
len over hun zware strijd om de
bete broeds ginder in het barre
Iseland... De zee blijft in onze ro
mans steeds het decorum en de
mens van de streek zelf, de visser,
de smokkelaar, de IJslandvaarder
worden de hoofdpersonnages.
We hebben ook nog een klein
verhaal geschreven over Jan Bart,
de beroemde Duinkerkse kaper
uit de 17' eeuw, die het aandurf
de de Franse koning in het Ne
derlands aan te spreken.
Beste lezer, ln dat mij zo
dierbare!! boek «Iseland, Ise
land heeft Fred Gerrnonprez de
twee tragedies van de zeekant,
van zee en land, de IJslandvaart
en het gevaarlijke smokkelen in
tens met het verhaal verweven.
Om de twee figuren, even sterk
geborsteld, de smokkelaar Kilo en
pastoor Zoete, wentelt het leven
van dit zeevolk met zijn goed en
kwaad. Groot, echt, ontroerend!
Een boek dat elk van u moet
lezen.
Het succes van Fred Gerrnon
prez ls dubbel en dik verdiend.
Ik geloof dat je met dit werk
een ereplaats hebt bezet onder de
schrijvers van de streekroman.
En dan ben je daar voor een jaar
plots met uw Moerduivels voor
de dag gekomen.
Verwondert je dat?
Nee! Is het weer niet de mens
van bij ons die opnieuw het
heroïsche gevecht met het water
aangaat. Die Moeren hebben je fel
aangegrepen, Fred. Anders zou je
er niet zo heerlijk en zo echt heb
ben over geschreven.
Ik heb een diepe bewonde
ring voor Coeberger, die in de
streek van Veurne-Duinkerke de
Kleine en Grote Moeren wist droog
te trekken rond de jaren 1618-1627.
Met ondernemer Decuyper en de
Moerduivels, die eigenlijk begena
digde rabauwen en fielten waren,
werd een der grootste onderne
mingen tot een goed einde ge
bracht. Het gaat meer om het ge
vecht van de mens tegen de zee,
de strijd om het veroveren van
het land met alles wat deze strijd
aan triomf en tragedie biedt.
Buiten deze roman, die men wel
eens als streekroman betitelt
al moet erkend worden zoals An
ton Coolen dit nog vóór enkele
tijd verklaarde, dat een streekro
man daarom niet minder literair
mag aangezien worden schre
ven we ook nog in 1939 een ro
man Wij Levendat vooral in
Noord-Nederland zeer goed ont
haald werd en waarvan een Duit
se vertaling verscheen.
Laat ik voor de weetgierige
lezer bijvoegen dat De Moerdui
vels zeker een stuk Brouwer en
Breughel, doch met een zo tragi
sche en diepmenselijke inslag, dat
we er allemaal iets van onze eige
ne onvolkomenheid in terugvin
den, thans als het beste werk van
Fred Gerrnonprez staat aange
schreven.
Demedts getuigde: «Tussen Ise
land en De Moerduivels ls de stij
ging minder scherp, doch ze is er,
zodat we mogen besluiten dat
Gerrnonprez' jongste werk steeds
zijn beste roman is...»
De zeer critische Urbain Van de
Voorde zei: «Een boelende, vlot
geschreven romanen Vande
Moortele besluit: Een degelijke
aanwinst voor onze literatuur en
een verdienstelijke historische ro
man.
Ik geloof dat leder van ons die
een beetje een bibliotheek heeft,
dan beide boeken: «Iseland, Ise
land! en «De Moerduivels» moet
op de plank hebben staan. We
zijn het aan ons zelf en aan onze
eigen roemrijke Westland ver
schuldigd.
En wat brengt de dag van
morgen, Fred?
Ja, dat verwacht ik, zo'n
vraag. Komaan, zolang een schrij
ver niet dood is, zal hij plannen
maken. Momenteel werken we aan
een nieuwe roman Mensen in de
SchaduwDe hoofdpersonages
zijn longzieken. Het moet een op
timistisch boek worden, dat geloof
en hoop weet te wekken bij deze
beproefden.
Ook over Jan Bart zouden wij
een boek willen schrijven met de
kapersgeschiedenis van onze men
sen. Hoe het nog allemaal worden
moet, weten wij zelf niet. Wij
maken nooit een plan van een
boek, omdat een werk groeit en
we vaak zelf verwonderd zijn hoe
onze helden hebben geëvolueerd
en heel wat andere dingen ge
daan, die niet voor hen voorzien
waren.
Misschien verwerken we ook
wel Iseland, Iseland tot een to
neelstuk in samenwerking met
Jos. Janssen. Een Duitse vertaling
van De Moerduivels is in voor
bereiding. Voor de rest werken
we voort in de hoop eens dat
boek te schrijven, waarover we
zelf zouden kunnen verklaren: Nu
ls het waarlijk geworden wat wij
hebben gedroomd... maar of dit
ook komt, weten we niet. Toch is
er het verlangen en de hoop die
in iedere auteur leven zoals in
ieder mens verlangen en hoop,
bewogen op de ebbe en vloed van
het leven, dat wij zelf niet in onze
handen houden.
Het maakt ons gelukkig een
schrijver van bij ons zo te horen
spreken. Symphonie van blijde be
loften.
Wat kunnen we anders dan er
de ondertoon van onze hoop en
bewondering te laten ln mee-
gonzen.
Je haalt pas toekomend jaar je
vierde kruisje, en we hopen en ge
loven dat onze wens waarheid
worde! We hopen het, Fred Ger
rnonprez, voor U, en ook voor ons!
F. R. BOSCHVOGEL.
VLUGGE EN
VOORDELIGE GROEI
VERZEKERD
N. V.
(5083)
DE MOORD IN DE TREIN
WENEN-OOSTENDE
Als moordenaar van Mevr. De
Ridder, die in de nacht van 16 op
17 November jl. uit de expresstrein
Wenen - Oostende werd geworpen
en de dood opliep, werd in Duits
land zekere Stefan Matosik aan
gehouden.
Matusik is een Kroaat die uit
een vluchtelingenkamp was ont
snapt. Op zijn trenchcoat werden
bloedvlekken ontdekt zodat hij van
de moord beschuldigd werd.
TCMp. tijdig m "Bfa-k-odinatiak
W$sg cprwAx»
Zontopqanq
M «ondergane
„t»I DWtVELAA*. WORDT WTQfQfVSM DOOR Of
DRUKKERIJ STROBBE IZEQEM
IC H&KKUa&U* at 11X1 PAPIStWBDO.
Een reeks van academische plech
tigheden in het Provinciaal Hof te
Brugge, besloot Zondag 11. de jaar
lijkse cultuurdagen van de Provin
cie Westvlaanderen,
Te 9 u. droeg Z. E. H. Doimon
oud-legeralmoezenier, in de Basi
liek van het H. Bloed een H. Mis
op ter intentie van de artisten. Het
mannenkoor van Cantores o. 1. v.
de heer Aimé De Haerne luisterde
de plechtigheid op. E. H. Dr Albert
Smieets hield een kanselrede waarin
hij die rijke bronnen belichtte welke
de Kerk ter beschikking van de
kunstenaar stelt.
Onder de grote belangstelling
nam d-e plechtige zitting in de
Raadszaal van het Provinciaal Hof
te 10 u. een aanvang. De heer Rid
der Pierre van Outryve d' Ydewalle,
gouverneur der provincie, sprak
de openingsrede uit. Hij noemde de
provinciale cultuurdagen een teken
van beschaving en een sein tot
volksopleiding en verheffing, niet
volgens een beperkte provincialis
tische maat doch ingesteld op de
menselijke cultuur in de breedste
zin. De smaak van het publiek moet
verbeterd worden. Veel kunstbedrij
ven staan bloot aan dezelfde harde
strij. De overheid wil bijdragen op
dat dit tweevoudig cultureel vraag
stuk gunstig zou opgelost worden.
Vervolgens behandelde de heer
Marcel Duchateau de Vlaamse
Beeldhouwkunst van 1900 tot 1950.
Op leerrijke en methodische wijze
besprak de redenaar de ontwikke
ling van deze kunstvorm. Na erop
gewezen te hebben dat de beeld
houwkunst in Vlaanderen, sinds
1900, niet meer de ondergeschikte
rol uit vroegere eeuwen vervult,
schetst hij opeenvolgend die meest
belangrijke strekkingen dezer hal
ve eeuw.
Georges Minne, de grote voorlo
per van St Maiajrtens-Laibhcm. had
leerlingen noch navolgers, hoog
stens een paar epigonen. Nochtans
beheerste zijn persoonlijkheid het
werk van zijn tijdgenoten uit het
symbolisme, een richting welke bet
beeld maakt tot een zinnebeeld en
tot een prototype. Sinds 1915 ging
de plastiek geleidelijk op to het ex-
presstonmisme. Spreker citeerde het
woord van J. W. Goethe: Vóór
zij schoon was, was de Kunst beel
dend». Onder de Vlaamse expres
sionnisten treden vooral de beeld
houwers Puvrez, Jespers, Wynants
en Cantré op de voorgrond. De beel-
Sinds 1886 prijkt het Amerikaans Vrijheidsstandbeeld aan de ingang
van de haven van New-York. De reizigers uit Europa worden daar
mede verwittigd dat ze binnen weinige ogenblikken de vrije Ameri
kaanse grond zullen betreden. Hierboven het monumentaal beeld uit
een ongewone hoek gezien. De foto werd Inderdaad van uit een
helicopter genomen.
BRITS KONINGSPAAR
OP REIS VOOR EEN
DUUR VAN 6 MAANDEN
Het Britse Vorstenpaar is Maan
dagavond jl. per vliegtuig uit Lon
den vertrokken, op kroningsreis
Deze reis zal zes maanden duren
en. loopt over 65.000 km, doorheen
het Britse Gemenebest.
Zullen o.m. aangedaan worden,
de Bermuden-eilanden waar zij
reeds geestdriftig werden onthaald
Jamaica, de Fid.il - eilanden,
Australië, Nieuw-Zeeland, Ceylon,
de Kokos-eilanden. Oeganda, Libye,
Malta en Gibraltar. In die zes
maanden zal de Koningin slechts
vi.jf dagen rust kunnen genieten.
Tijdens de reis zal Koningin Eli
sabeth van Engeland zes Parle
menten openen, 50 bals bijwonen,
talrijke maaltijden en plechtighe
den met haar aanwezigheid ver
eren en 135 recepties geven.
Zoelct g'iets t'huren of te kopen,
Zoekt ge 'n meid, 'n plaats of wat?
Wacht niet langer, plaats nog heden
'n Kleine ZOEKERin ons blad!
Dc nieuwe magazijnen van de Meubelindustrie Moncarey, Iepersteenweg te Popering-e, Taillen van een
overdekte buitcngalerij voorzien zijn, waarvan men hier de opbouw ziet.
14 doden en 150 gewonden.
Een munitiefabriek, gelegen in
het centrum van Lissabon is Dins
dag jl., bij een reeks ontploffingen,
in de lucht gevlogen. In de fabriek
en omgeving werd een verschrikke
lijke verwoesting aangebracht.
Dinsdagavond jl. telde men reeds
14 doden en circa 150 gewonden.
