s STADSNIEUWS. Maatschappij Burgerwachten klerikalen vijand enkel bestaat in de ver deeldheid die onder de liberalen heerscht. Alle dagen een lepel. Laatst bevatte de Moniteur weer mach tigingen aan twee-en-dertig gemeentera den om hare belastingen te verhoogen. De gevolgen der klerikale schoolwet Een plakkaat. Het volgende plakkaat werd onlangs in de de stad Gent uitgehangen BURGERS Minister Thonissen heeft in de Kamers de officiëele cijfers aangaande den toestand van het volksonderwijs neêrgelegd. Ziehier wat er van dit volksonderwijs onder het klerikaal ministerie geworden is De klerikalen hebben afgeschaft 877 lagere scholen. 228 bewaarscholen. 1079 scholen voor volwassenen. Te zamen twee duizend honderd vier en tachtig scholen (2184). Die scholen werden bezocht door VIER EN VEERTIG DUIZEND NEGEN HON DERD ZES EN NEGENTIG LEERLINGEN (44,996). Zij hebben duizend zeven en veertig on derwijzers en onderwijzeressen afgedankt. Zij hebben de jaarwedde van drie duizend drie honderd zestien onderwijzers en on derwijzeressen verminderd. En waarom dit alles? Ten einde TWEE MILLIOENEN FRANKS aan de klerikale scholen te kunnen geven waarvan 638 scholen toevertrouwd zijn aan duizend vier honderd en negen broerkens en nonnekens Onder die 1409 broerkens en nonnekens zijn er duizend en een en zeventig die zelfs geen diploma bezitten. De klerikale Ministers hebben beweerd dat die gansche omwenteling in het onder wijs voor gevolg zou hebben aanzienlijke besparingen te doen. Minister Thonissen bekent nu dat er geene besparingen gebeurd zijn. Hetgeen de Staat min betaalt, betalen de gemeenten en de provinciën heden in zijne plaats. De gemeenten en de provinciën samen betalen heden voor het lager onderwijs 2,295,208 franks, zegge Twee mülioen tioee honderd vijf en negentig duizend twee honderd acht franks meer dan onder het liberaal ministerie. Ook zijn de belastingen met geenen cent verminderd geworden De Gentsche schatplichtigen alleen ver liezen uit dien hoofde ongeveer 200,000 franks. BURGERS Ziedaar het gevolg der klerikale regeering! ï5Kas®©3»afrC Men hadde waarlijk gezegd dat de katho lieke drukpers met ongeduld op de inlichtin gen wachtte, welke minister Thonissen over het uitvoeren der schoolwet aan de Kamer mededeelen ging. Zeker was zij er over te mogen kroonhalzen. Maar nu, dat die inlichtingen gegeven zijn, dat, van den eenen kant, al de rampen en alle de verwoestingen van het open baar onderwijs aan het licht gebracht zijn en, van den anderen kant, dat men klaar ziet, wat heerlijken buit de heeren Jacobs en Thonissen aan de geestelijkheid en aan de kloosters geleverd hebben, nu zwijgt de kle rikale pers dood stil. De leugenstraffing, welke de begane daden aan al de beloften, aan al de verbintenissen van onze politieke vijanden geven, is zoo in 't oog springend, dat de onvoorzichtigsten zelve er gansch mede versteld staan. Het is dat er niet eene, maar niet een enkele, hunner beloften is, waarvan de protest akte zich niet onder de inlichtingen, door M. Thonissen aan de Kamer geleverd, bevindt. Nooit zag men vollediger en hatelijker bankroet Geldt het 't onderwijzend personeel, maar de heer Woeste zelf had stellig beloofd van depositie van hen, die leerlingen hadden, te eerbiedigen. Zijn vermaard dat ze naar den duivel loopen was, volgens zijne eigene verklaringen, enkel tot hen gericht, wier school ij del stond. Doch nu ziet men, wat zij werkelijk deden: meer dan duizend onder wijzers en onderwijzeressen werden afge steld. En of hunne school ijdel stond! oordeel, lezer. Die duizend onderwijzers en onderwij zeressen hadden meer dan vier-en-veertig duizend leerlingen! Is er sprake van de leden van het onder wijzerskorps, die in bediening bleven, maar 's avonds voor de kiezingen nog, welke het bestuur in handen onzer tegenstrevers leve ren zouden, schreef het Journal de Bru- xeiles in grooie letters, dat, zoo de klerikalen aankwamen, de positie der onderwijzers zou vtó-beterd worden! En wat gebeurde er? Bui- i rf "die duizend afgestelde onderwijzers, zijn tis swj^og ver boven de drie duizend, wier jaarwedden verminderd werden voor een totaal sommetje van een millioen franks! Geldt het 't vrij onderwijs, de aangenome- ne scholen, het onderwijs dat men er geeft, het personeel dat er werkzaam is, men spotte met den invloed van broertjes en nonne tjes men had te veel eerbied voor de voor beeldige onderwijzers, aan wie de Kerk de opvoeding en het odderwijs der kinderen toevertrouwde En wat zeggen minister Thonissen's inlich tingen? Dat er op een personeel van 2700 onderwijzers en onderwijzeressen, meer dan 1400 broertjes en nonnetjes gevonden worden; dat, van die 1400 broêrtjesen non netjes, er meer dan 1000 zijn zonder het minste bekivaamheids bewijs! en dat op die 2700 onderwijzers en onderwijzeressen er meer dan 150Ó zijn zonder diploma! Geldt het de schooluitgaven eindelijk, hoe veel zinsneden, hoeveel redevoeringen hoor den wij niet, hoeveel dagblad-en tijdschrift artikelen lazen wij niet tegen de uitzinnige, buitensporige schooluitgaven, tegen den on dergang van al wat gemeente was? Het was eene schande, niet waar? van een paar on derwijzers die geen leerlingen hadden omdat de geestelijkheid met gevaar van - den godsdienst hatelijk te maken, hunne school gebanvloekt en op straffe van doodzonde ver boden hadden. Er waren er-zoo misschien een vij ftigtal in het heele land en zoo men er een honderd duizend franks voor uitgaf, was het al. En nu zijn er meer dan duizend, die voor niets te doen betaald wordenmeer dan duizend, aan wie men hunne school en hun ne leerlingen ontnomen heeft, ten einde ze te geven aan de broêrtjes en nonnetjes! meer dan duizend, aan wie men meer dan een millioen 's jaars betaalt, ten einde jaarlijks aan de broêrtjes en nonnetjes, aan de kloosters dus, die zoo onrechtvaardig de plaatsen der onderwijzers ingepalmd hebben, ineer dan twee millioenen twee hon derd duizend franks te kunnen toewer pen! De gemeenten waren onder de belastingen verpletterd, niet waar? en de nieuwe lasten, door het Staatsbestuur in 1883 gevraagd, waren enkel bestemd om eenen oorlogschat daar te stellen, om den schoolstrijd altijd te kunnen voortzetten? Eens de klerikalen aan het bestuur en die lasten zouden afgeschaft zijn, de gemeentelasten vooral gingen ver minderd worden! En wat zien wij Dat de Staat den heelen opbrengst der be lastingen, door het liberaal bestuur gesteld, behouden heeft, wat zeggen wij behouden Ge zijt er wel meè! Hij heeft ze nog ver zwaard en niettegenstaande die verzwaring ten voordeele van den Staat, betalen de ge meenten nu bij de drie millioenen franks meer dan onder het liberaal bestuur! Zoo de openbare denkwijze niet heel en gansch versmacht is, welke omkeering moet die eropenbaring in haar niet teweegbren gen van zulke volledige bankroet, van zulke reusachtige fopperij, die heel ten koste van het land en enkel ten vooordeele van pries ters en kloosters geschiedt? HOMMEL. Boeren, past op Belgenland brengt middelmatig drie maal zooveel hoppe voort als het noodig heeft tot zijn verbruik. De negen tienden van het overschot wordt naar Engeland uitgevoerd. Indien Engeland zijn hoppekweekers be schermde tegen de concurrentie hun aange daan, dan ware voorzeker de Belgische hoppekweek geruïneerd. Er bestaat thans in Engeland eene bewe ging strekkende om rechten op den buiten- iandschen hommel te leggen. Indien de rechten hier gevraagd op de beesten gestemd worden, zullen de Engelsche paarden en vee in ons land moeten betalen en de Engelsche hommelboeren zullen zoo veel te gemakkelijker van hun Gouverne ment de ingangsrechten op de hoppe ver krijgen. Het ware de ondergang van Poperinghe en van gansch het arrondissement. Deze zaak wekt angst op in alle de hom melstreken der wereld. Zie wat de Utica Herald uit Amerika ons meldt, onder datum van 2n Januari laatst De hoppeteelt in Engeland is zoo ge- t drukt en de prijzen zooveel beneden den x kost van produktie dat de boeren van x Kent, Sussex, Worcester en andere Engel- x sche gewesten beginnen te denken dat x hunne stiel ten gronde ligt. In hunnen x jammerlijken toestand wenden zij zich tot x het Gouvernement en vragen rechten op x den vreemden hommel. Engeland brengt niet genoeg voort voor x eigen verbruik, gelijk men weet. Voor de x laatste tien jaren heeft het jaarlijks, door- een, 155,000 quintalen ingevoerd. Dit is gelijk aan ongeveer een derde van Enge- x lauds gewone opbrengst. De Engelsche x hommelboer klaagt dat, wijl h(j beter x hommel voortbrengt dan het vaste land en x dan Amerika, hij verplicht is die te ver- x koopen in concurrencie met degene van x vreemde teelt, en gevolgentlijk dat deze laatste de prijzen van zijne waar doen dalen. Als zijne opbrengst klein is, en deze - van den vreemde groot, lijdt hij niet al- x leenlijk door de geringheid van zijnen - oogst, maar nog door de concurrentie van - den meer gelukkigen vreemden tegenstre- ver. Bovenal, zegt hij, laat ons toch recli- x ten hebben op de vreemde hoppe, om uit x ons huis en heerd niet te worden gedre- ven. - Indien de Engelsche boeren er in geluk- ten van rechten van veertig centimen per x pond op den vreemden hommel te leggen, x dan ware het den doodslag van Amerika's x hoppeteelt en uitvoer belangen, x Hetgeen voor Amerika zou gebeuren, zou voor België ook geschieden. Dus, hommelboeren, past op en weest voorzichtig. De rechten op de beesten zou den het vleesch doen opslagen en uwen toestand niet verbeteren, maar waarsctiijne- lijk verslechten. De grondeigenaars zouden er de beste mede zijn. Zegt dit aan uwe representanten en vraagt hun dat zij het stemmen van die rechten moedig en vrank bestrijden, wilt gij dat de hommelteelt en handel blijve bestaan in ons arrondissement. Uit hoofde van plaatsgebrek hebben wij bet onderstaande artikel tot heden moeten verschuiven. Derde concert-voordracht van het Willems-Fonds. Zoo men het overzicht mocht maken van de werkzaamste maatschappij onzer stad, zou het jeugdig Wülems Fonds op eene eereplaats in de reeks voorkomen. Gedurende het winterseizoen heeft de afdeeling wel het hare bijgebracht era onze bevolking eerlijk en nuttig, zelfs heilzaam vermaak te ver schaffen, door het inrichten harer maande- lijksche concert-voordrachten. Zoo be gaven wij ons verleden Zondag naar de groote zaal van den Arend en waren niet weinig verwonderd er niet het minste plekje meer te vinden, stoelen en banken bezet, langs de zijden en in het achtergedeelte der zaal was de ruimte letterlijk door het volk ingenomen. Wij hebben dus slechts van ver kunnen zien en luisteren; eene goede les om niet meer te laat te kómen. Nogmaals be- statigen wij met genoegen het groot getal vrouwen, in de concertzaal tegenwoordig. Bravo! dat belooft, en 't is een blijk, dat er wat geestiger is dan naar vesper en lof te gaan, ja, veel vermakelijker en voordeeliger. Het muzikaal gedeelte van het feest, zon der uitgebreid te zijn, is heel goed uitgevoerd geworden, door de heeren leden die hunne medewerking tot liet gelukken der concer ten verleenen. Een openingstuk voor piano uit den Bar bier van Sevilla werd met kunst en vuur afgetakeld; de twee schoone fantasiën voor saxophone: «Norma» en de Karnaval van Venitie werden lustig gesmaakt, dap per toegejuicht. Het krachtig Nederlandsch krijgslied en het gemoedelijke Vlaamsch hadden den welverdiensten bijval, terwijl de vreugd, door de twee kluchtliederen teweeggebracht, niet minder was. De komieke zanger moest terugkeeren met zijne Vaslmavondzot- ien en in de kleeren van Verwaande Klaas Zeggen wij nog met hoeveel vol doening wij het fijne tweespel Juanita bolero voor piano en harmonium gehoord hebben, en hoe wij die knappe heeren uit voerders met hun talent geluk wenschên. Thans een woordje over de voordracht. Men had de Inhwisitie in de Nederlanden aangekondigd, maar de spreker, om redenen van zijnen wil onafhankelijk, had de noo- dige bouwstoffen niet in tijds kunnen ver zamelen en vergastte ons met Het dogma cler hel en het bestaan des duivels'. Het ontwerp was niet te min aantrekkelijk, grootendeels dank aan de wijze, waarop het voorgedragen werd. Spreker bepaalde zich bij het bespreken en lezen eeniger uittrek sels, over de kwestie, uit het boek van Pater Schouppe, professor in liet jesuïeten kollegie van Gent: Het boek dagteekent van 1882 (gansch nieuw) en is door J. J. Faict, van Brugge, goedgekeurd. Het boekje, dat door het echt en rechtzinig katholiek Davids- fonds in Vlaamsch België zou moeten verspreid worden, is een voorbeeld van - historisch knoeiwerk, onbehendig wa:,r- heidverdraaiing en smakelooze pastoprs- x vreugden. Beter specimen voor dien eigenaardigen tak onzer Zuid-Nederland- x sche letterkunde weleer zoo bloeiend onder de spaanscke regeering zou men x thans moeielijk kunnen aanwijzen, x Voe gen wij er nog bij, dat het gedrukt is in de V Augustinus drukkerij, te Brugge, verte len jaar zoo vermaard, ten gevolge der lajffioüding eeniger kongregaaiien voor.... ïetgeen men weet. M. Parmentier heeft ons, gedurende dn\? kwart uurs, wel vermaakt en zijne stof klaar voorgedragen; wat niet weinig mede- hielp tot zijnen bijval, zooals wij hooger zegden, was de wijze waarop hij zijne komiek tragische tafereelen van hel en duivel ophing. Hij heeft ons zeer bevallen en wij verlangen hem nog te zien terug keeren. St-Sebastiaans-feesten. De leden onzer Koninklijke Gilde van S'-Sebastiaan hebben zich Zondag op eene schitterende wijze vermaakt. Het banket was prachtig en vol leven en op alle aanwezigen las men niets dan vreugde en opgeruimdheid. Maar wat de kroone spaude was heel zeker het mooie dansfeest. Talrijk waren'de lieve dames en juffers, die er deel aan namen. Nooit zag men meer minzame aanzichtjes, die met hunne lieve uitlokkende lachjes allen tot dansen noodig- den. Ook zag men nooit levendiger bal. Daar werd er eens hartelijk geflikkei'beenrl en wel tot 's morgens toe. Luisterlijk feestje, dat liet water zou doen in den mond komen hebben. Jl. Maandag was het de beurt der gilde- mannen van IJper-Hoekje x. Ook hebben zij zich hartelijk verzet en moeten aan de eerste genoemde niets benijden. Zij hadden om te beginnen een uitgelezen banket.dat in eene ruime en kunstig versierde zaal (au Saumon) opgedischt werd. Daar deed men zijn buiksken eene zielmisdaar werd er hartelijk getikt, terwijl menig kluchtigaard een algemeen gelach, met zijne liederen,wist uit te lokken. Op het banket volgde ook hier een mooi dansfeest. Nauwelijks hoorde men de eerste tonen van het orkest, of vijftig lieve paar- kens vloden draaiend en wemelend door de zaal. Daar klonk nog al een kusje op de wang van de blozende juffertjes. In een woord een gul feest, dat nauwelijks voorbij is en reeds teruggewenscht wordt. De tooneellisten, onder het bestuur van den heer Pascal-Delagarde, wier aankomst in onze stad wij voor de eerste dagen van Februari aangekondigd hebben, zuilen ons eene vertooning geven van de Martyrs de Strasbourg Schieting van Zondag 24 Januari. Hoog getal. Boedt Leon 20 25 25 25 20 115 Ligy Felix 15 25 20 25 25 110 Ligy Albert 25 20 20 20 20 105 Fraipont Maurice 25 20 25 20 15 105 Mailliard Gustaaf 20 15 20 20 25 100 Vlaamsch in 't Fransch. Er is geen franskiljon, trouwe lezer van Gazelle en Chronique en groot verstand A l'avenant die bij het eerste fransche stadhuiswoord, dat hij nauwelijks verstaat, niet al grinnikend vraagt aan een Vlaamsch- gezinde, zoo hij er een in de nabijheid heeft Comment diriez-vous ga en flamand? x Diezelfde Mijnheer, oh! gij kent de tijpezal ook opspringen bij 't minste fransche woord, dat hij in 't Vlaamsch hoort gebruiken en uitroepen, bij voorbeeld: Eh! machine en is geen VlaamschZiet-ge, x met uw Vlaamsch En de persoon zal lachen, zelfvoldaan alsof hij eens, in 't voor bijgaan, spiritueel geweest was als een Parijsenaar. Voor hem hebben we geen zalf noodig aan zulke krankheden strijkt men geen zalf; maar voor de galerie, die soms te goeder trouw meêlacht, alleen omdat ze niet weet, en ook al wat Chronique en Gazette in de maag heeft, voor de galerie willen wij eens het woord geven aan eenen Franschman, geen belgische franskiljon, neen, een gezonde, verstandige Franschman, die de waarheid durft zien en zeggen. Die Franschman, M. Pacquet-Sympiio- rien, in een boek Voyage historique et pittoresque, fait dans les ci-devant Pays- Bas et dans quelqu.es départements voi- sins pendant les années 1811, 1812, 1813, en uitgegeven te Parijs bij Firmin Didot, n° 2644 der stadsbibliotheek van Brugge, die Franschman zegt en bewijst dat, als de Vlamingen en Hollanders, uit mode of toe gevendheid, hier en daar fransche woorden gebruiken, de Franschen integendeel veel Vlaamsche woorden gebruiken uit nood wendigheid. Ja, lieve galerie, de Franschen gebruiken Vlaamsche woorden! M. Pacquet-Sympho- rien zegt en bewijst het, en hij voegt er bij waarom de Franschen dat doen. Is het niet om uw geloof in Frankrijks onfeibaarheid in duigen te stooten. Luistert nu naar M. Pacquet-Symphorien en vertelt het voort aan de Chronique'. x Déja avant cette époque brillante (de la M00 de Bourgogne), la Belgique avait servi de modèle a la plupart des autres pays. Fournissant des habits A toutes les nations, c'estf -elle qui a appris aux Anglais A fabri- quer eux-mêvpes ces belles toisons, qu'ils n avaient su jusqu'alors que lui vendre en nature pour les ravheter ensuite converties en drap par l'industi'ie flamande. C'est chez les Beiges aussi aue la France a appris 4 SP— i J'gWSBSKg-C

HISTORISCHE KRANTEN

Het weekblad van Ijperen (1886-1906) | 1886 | | pagina 2