STADSNIEUWS.
Maatschappij Burgerwachten
Burgerstand
De droevige gebeurtenissen te Charleroi
hebben onloochenbaar en voor veel in de
kiesbalans gewogen.
Wij besluiten
Onze tegenstrevers beschikken in schijn
overeene onzaglijke macht en in de werke
lijkheid hangt hunnen toestand aan een
draadje.
Hadde de heer Yan Cleemputte, te Gent,
3 stemmen min bekomen, hadde de liberale
partij te Gent de kans gehad van in ballotee
ring te komen, dan zouden wij dinsdag
laatst reeds gewroken geweest zijn.
Dus zoo wij er niet in gelukken de kleri
kale meerderheid bij twee jaren omver te
werpen, wat heel wel mogelijk is, zij zal
toch op hare laatste beentjes loopen en bin
nen vier jaren zullen onze meesters zoo
verpletterd zijn als zij nu machtig schijnen.
Zij zullen genoodzaakt zijn druipneuzend de
ministeriën te verlaten, waar zij G jaren te
lang zullen gezeteld hebben.
Brief
van het Algemeen Bestuur van het Wil-
lems-Fonds aan den heer Minister van
Oorlog.
Gent, den 3 .Juni 1886.
Mijnheer de Minister,
Meer dan eens werd aangetoond, en het
wordt nu ook niet meer ernstig betwist, dat
in een tweetalig leger als het onze, hot nood
zakelijk is dat de oversten, die de manschap
pen in den wapenhandel moeten oefenen en
die hen in tijden van gevaar ten strijd zullen
aanvoeren, beide landstalen machtig zijn.
Onlangs werden door U maatregelen ge
nomen om bij de onderofficierendie allen de
Fransche taal verstaan en spreken, ook het
gebruik der Nederlandsche taal te versprei
den; en bij de Kamer der Volksvertegen-
woogdigers is een voorstel hangende om bij
de wette bepalen dat voortaan niemand offi
cier van het Belgisch leger zal benoemd
worden, die de twee talen niet kent.. Op die
wijze zou, wat het krijgsonderricht betreft,
de gelijke behandeling van alle dienstplich
tige Beigen bevorderd worden, en ook in
geval van oorlog de samenhang en bruik
baarheid onzer strijdkrachten merkelijk
worden versterkt.
Het gebruik der beide landstalen dringt
zich echter bijzonder op aan de officieren van
den gezondheidsdienst. Het geldt hier niet
alleen de goede inrichting, maar het behoud
zelfvan de bestanddeelen van het leger; niet
alleen het belang van den soldaat om doel
matig en spoedig in den krijgsdienst onder
richt te worden, maar zijne gezondheid en
soms zijn leven.
Dat zulks ook uwe overtuiging is, Mijn
heer de Minister, bleek ons uit het ministe
rieel besluit van 30 September 1885, beve
lende dat alle drie maanden,door die officieren
voordrachten over de gevaren der zedeloos
heid en de regelen der gezondheidsleer aan
de manschappen zullen gegeven worden, in
het Fransch en in het Nederlandsch.
In het leger echter zijn vele krijgsdocloren
met die laatste taal gansch onbekend. Niet
alleen zal het hun dus onmogelijk zijn uwe
goede inzichten ten volle te verwezenlijken
en ook de Vlamingen aan het nut der door
U bevolene voordrachten deelachtig te ma
ken; zij zijn daarenboven buiten staat om
aan de Vlaamsche, de talrijkste onder de
hun toevertrouwde soldaten, in geval van
ziekte of verwonding, de ondervragingen en
raadgevingen toe te sturen, welke het vol
brengen hunner zending vereischt. Wel is
waar kunnen zij zich, door tusschenkomst
van eenen taalman, met de lijders in betrek
king stellen; docb. wie weet niet dat zulke
tusschenkomst altijd onvoldoende, ja soms
gevaarlijk is? En wat gedaan indien de taal
man niet kan gevonden worden, iets dat,
vooral bij mobiliseering van het leger, licht
gebeuren kan?
Het is dus onloochenbaar dat hier ook de
Vlaamsche soldaat in min goede omstandig
heden verkeert dan zijn Waalsche strijdbroe-
der; en men mag, zonder aan de kundigheid,
den ijver en de nauwgezetheid der niet Ne-
derlandsc'nsprekende krijgsdoctoren te kort
te doen, vaststellen dat er gevallen moeien
voorkomen, en in oorlogstijd.talrijk voorko
men zullen, waar zij, door hunne onbekend
heid met de taal van den soldaat, onbekwaam
zijn hem op volledige wijze de vereischte
zorgen *>e te dienen.
Het is echter de plicht van den Staat om
aan hen, die hij tot 's lands verdediging op-
eischt, en aan hun gezin, aan hun beroep
onttrekt, in geval van ziekte of lichamelijk
letsel de beste en meest doelmatige verple
ging te verzekeren; 't is dus ook zijn plicht
om die verpleging slechts op te dragen aan
hen, die bij de bekwaamheid in hun vak ook
de noodige kennis der taal van de verpleeg
den voegen. Aan die verplichting kan de
Staat gemakkelijk, en zelfs zonder krenking
van persoonlijke belangen, voldoen, daar
alwie door lange en moeilijke studiën het
vereischte diploom van doctor in genees- en
heelkunde kan verwerven, ook bekwaam is
om zich, benevens de Fransche taal, nog
eene tweede levende taal eigen te maken.
Om die redenen, Mijnheer de Minister,
nemen wij de vrijheid eerbiedig te verzoe
ken de noodige maatregelen te willen nemen
opdat al de nieuwe te benoemen krijgsdocto
ren eene genoegzame kennis van beide lands
talen zouden bezitten, en ook diegenen, welke
reeds in bediening zijnde, de Nederlandsche
taal onmachtig zijn, in de gelegenheid gesteld
worden om die taal aan te leeren.
Aanvaard, Mijnheer de Minister, de uit
drukking onzer eerbiedige gevoelens.
Namens het Algemekn Bestuur van het
Wülemsf Fonds:
J. Vuylsteke, Voorzitter
Aug. Gondry, Secretaris-Schatbewaarder.
Men schrijft ons uit Brussel:
Vrijdag 4n Juni 1886, tusschen 10 en 11 1/2
ure 's morgens, verschepen er. voor de boet
straffelijke rechtbank van Brussel, eenige
menschen, welke zich van de Vlaamsche
taal wilden bedienen. Nauwelijks hadden zij
begonnen, of de Voorzi tter snauwde hen toe:
Kunt gij dan geen Fransch? Spreek Fransch!
Die Vlamingen gehoorzaamden (daarin had
den zij ongelijk) en legden hunne verklarin
gen af in het Fransch, ofschoon het blijkbaar
was dat zij die laatste taal niet vloeiender
kunnen spreken dan het grootste deel der
inwoners van Brussel.
Zulke feiten gebeuren meermaals voor
onze rechtbanken. Zij bewijzen hoe noodig
het is nieuwe en strengere wetten te beko
men in slede der tegenwoordige wetgeving,
die de Vlamingen, tegen de inbreuken, wel
ke een franschgezinde magistraat zich op
hun taalrecht veroorlooft, niet kan bescher
men.
IJST BRUSSEL.
Aan het Weekblad van IJperen.
Nog een schandaalDe heer Minister van
Openbaar Onderwijs, zaliger-memorie, komt
alweer te toonen, dat zoo het gouvernement
mag wikken, het de hooge papierkrabbers
zijn die beschikken.
Het is sedert lang geen uieuws, dat de heer
Minister Thonissen, voor algemeenen be
stuurder heeft een der hevigste franskiljons,
die in België bestaan, voor de Walen, die
geen vlaamsch willen leeren, een echte red
der in 't fransch Sauveur.
Dat heerschap komt een program op te
maken voor de examens ter aanneming in
gemeld ministerie. En de heer Thonissen, die
zegt de Vlamingen genegen te zijn, heeft dat
onderteekend. 't Is een echt schandaal!
Ofwel de goede trouw van M. Thonissen
is verrast, ofwel hij spot met de Vlamingen.
Van twee, één!
Dat program is een echte kaakslag voor
onze taal en ons volk. Onder het handteeken
van M. Thonissen, wordt daar de minderheid
der vlaamsche Belgen voor de openbare be
sturen gehandhaafd, 't Is een echt schandaal!
Volgens het program van der Walen red
der in 't fransch Sauveur mag ieder
een in 't ministerie benoemd worden zonder
een woord vlaamsch te kennen.
Als het noodig zal zijn, voegt de hooge
papierkrabber erbij, zal de vlaamsche taal
geëischt worden. (Art. 5.)
Nu, wij weten, dat het volgens die hooge
menheeren, die ons in hunne programmes
nog gratis durven beleedigen en op zulke
wijze uitlachen, nooit noodig is. En M.
Thonissen van Hasselt onderteekent dat!
Die een ambt wil bekomen bij M. Thonis
sen, moet alles in het fransch afleggen,
rekenkunde, aardrijkskunde, enz. Wil hij
daarbij nog toonen, dat hij vlaamsch kent,
men is toel zoo goed hem die dioaze gril
toe te laten. Maar hij moet het voorop vra
gen. En meent gij, dat hij daar profijt uit
trekken zal, indien hij 2 talen kent in plaats
van één? Bij lange niet! Wel integendeel.
Den Waal, den verstokten Waal, die meent
met zijn fransch alléén de wereld door te
geraken, hem worden alle gemakkelijkheden
toegestaan. Met een klad fransch en de vier
regels zeilt hij bij M. Thonissen de haven
binnen, op sleeptouw genomen door den
Walen redder in 't fransch Sauveur.
En de goedzakkige flamingant (O la, la,
't kan bijkans niet zijn!) M. Thonissen laat
dat alles onder de oogen van zijnen ministe-
riëelen bril gebeuren.
Luistert, brave Vlamingen, hoe men u
voor den zot houdt.
In het program in kwestie staat, dat men
als rechtschrijven naai' een volmaakt
fransch dictaat 30 punten bekomt. Kent
men twee talen, dan heeft men in elke taal
15 punten.
Alzoo een Waal, die zijne taal goed kent,
zal in het fransch 30 punten bekomen.
De Vlaming, die zijne taal zonder eene
faut schrijft, en die daarenboven nog eene
goede brok fransch, krijgt zal misschien ten
hoogste 26 of 27 punten behalen
Wie twee talen kent is dus ten achtere,
wie maar ééne kent gaat voorop.Hoe dommer
kinkel, hoe eerder geplaatst.
En dat teekent M. Thonissen! (Art. 21, 23,
28, 33.)
't Is een echt schandaal. Beter de Vlamin
gen geheel uitsluiten dan op dergelijke wijze
er den zot mede te houden.
Nog meer. Men laat den Vlaming verstaan
dat zijn vlaamsch maar goed is om het gou
vernement kosten aan te doen. De jurij
bestaat uit den direcleur-général en eenige
andere papierzwartmakers, walen en frans
kiljons. Voor dezen die het vlaamsch nog bij
hun exaam willen voegen, moet een speciale
jurij uit Staatsleeraars benoemd worden.Wat
geknoei!
En de directeur-général, de befaamde
Walen redder in 't fransch Sauveur
heeft eene overwegende stem in de keuze
der beambten. Zal dat heerschap ooit iets
anders noemen dan Walen? Neen.
Weihoe,weihoe! M. Thonissen, een vlaam
sche Minister, laat moedwillig de Vlamingen
uit zijn bestuur sluiten, 't Is een echt schan
daal.
In name aller Vlamingen vragen wij U,
M. Thonissen, het volgende:
1. De talen zullen op gelijken voet gesteld
worden. Er zal eene moedertaal zijn en eene
bijtacd voor eiken kandidaathij weze Vla
ming of Waal. 2/3 of 3/5 der punten zullen
aan de eerste en 1/3 of 2/5 aan de tweede
vergund worden.
2. Het vlaamsch, zoowel als het fransch
zal voor alle aanzoekers verplichtend zijn.
3. De jurij zal uitsluitelijk uit mannen
van onderwijs bestaan. Elkeen der leden zal
moeten bekwaam zijn op alle vakken van
het programma te ondervragen.
In name der gansche Vlaamsche Beweging,
zoowel katholieke als liberale, durven wii
hier verklaren, dat het program Thonissen-
Sauveur, in 't gezegende jaar 1886, door alle
Vlamingen als een kaakslag wordt be
schouwd, als eene bekrachtiging van het
hatelijke sijsteem van minderheid, sedert
1830 jegens onze broeders door de franskil
jons ingehuldigd.
En wij eischen, ja wij eischen, dat dit
program verdwijne, dat M. Thonissen die
beleediging jegens de Vlamingen herstelle;
anders zullen wij verplicht zijn hem als on
zen rasvijand aan de kaak te stellen.
En wij durven hopen, dat de katholieke
organen Nieuiosblad medegerekend) ons in
die vaderlandsche taak zullen behulpzaam
zijn.
Het afbreken van het bolwerk aan den
statiekant geeft eene zeer groote hoeveelheid
steengruis, dat uitnemend geschikt is tot het
verbeteren der lage aardwegen, die 's win
ters onder water staan of schier onbruikbaar
zijn door het bovenmatig slijk.
Ons stadsbestuur laat toe aan de inwo
ners, die langs zulke wegen wonen, het
steengruis af te halen om hunnen weg te
verbeteren. Tot heden zijn er reeds meer dan
250 karren weggehaald, tot het ophoogen
en verbeteren der aardwegen bij den Ver
loren Hoek, aan het Wil Huis (weg naar
Kemmel) en van de Augustijnenstraat(die
de steenwegen van Brielen en Vlamertinghe
vereenigt).
Er zijn zeker nog wel andere zandstraten
rond IJperen, die zouden kunnen verbeterd
worden bij middel van steengruis. De per
sonen, die deze gelegenheid willen te baat
nemen, moeten niets inzien dan hunne
moeite.
Willems-Fonds.
I-Ieden avond, om 8 1/2 ure, algemeene
maandelijksche vergadering voor de leden
der afdeeling, in het gewoon lokaal, Den
Gouden Arend.
Dagorde
1. Verslag.
2. Stemming van 4 nieuwe leden.
3. Mededeelingen.
4. Eenige ziens waardigheden uit den
Haag, voordracht met zichten bij middel
van oxhydrisch licht.
Nog de PaardenSoopstrijden.
Zaterdag 11. gaven wij een beknopt over
zichtvan denuitslag der paardenloopstrijden,
en in onzen haast vergaten wij heel en gansch
de heeren van de Inrichtings- en Bijgevoegde
Commissiën onzen innigen dank te betuigen
voor de loffelijke en onbaatzuchtige pogingen
die zij onophoudelijk in het werk stellen om
hunne medeburgers eens hartelijk te verma
ken en om de IJpersclie neringdoenders de
gelegenheid te verschaffen een mooi stuiver
ken te verdienen.
Aan hen allen dan bieden wij heden onzen
oprechten dank, die daarom niet te min wel
gemeend is, omdat hij wat laat komt.
Een woord lof vooral aan den heer Ed. de
Florisone, voorzitter van den Sport-Hippi-
que, die zoo heusch en op 't gepaste oogen-
blik eenen der prachtigste bloemtuilen in
naam der inrichtings-commissie aanbood aan
de beminnelijke gade van den heer Majoor-
Bevelhebber der Rijschool, die zoo bereid
willig de prijzen aan de heeren officieren en
onderofficieren, overwinnaren, ter hand stel
de.
Aan allen dus, die iets bijbrachten tot het
welslagen van dat mooie feest, nog eens on
zen hartelijkan en oprechten dank.
Dief sta!.
De dieven, die zoo behendig den heerHel-
denberg, uurwerkmaker op de Oude Kleer-
markt alhier, met inbraak bestolen hadden
van verscheidene zakuurwerken en eene
pendule, zijn reeds aangehouden.
Het zijn franschmans.
Vrijdag hebben zij voor den onderzoeks
rechter verschenen.
Sterfgeval.
Een zoo wreede als onverwachte slag komt
eene der achtbaarste familiën van Veurne te
treffen.
Maandag overleed aldaar, getroffen door
eene schielijke beroerte, de heer Baron L.
van Grave, voorzitter van den Veurnschen
rechtbank van eersten aanleg en ridder der
Leopoldsorde.
Baron van Grave is lange jaren vrederech
ter van het kanton Meesen geweest, later
bekleedde hij hier te IJperen eenigen tijd de
plaats van onderzoeksrechter en eindelijk
werd hij voorzitter van den rechtbank van
Veurne benoemd.
Zijn zoo schielijk overlijden heeft op zijne
lallooze vrienden een zoo diepen als pijnlijken
indruk gemaakt.
Hij was een man van minzamen omgang
en liefderijk in gansch zijnen handel en
wandel. Hij stond voor het recht van al zijne
medeburgers en was een eerlijk, openhartig
en rechtschapen magistraat.
Baron van Grave was van eenieder geacht
en bemind en zijn te vroegtijdig afsterven
wordt algemeen en diep betreurd.
Zijne plechtige begraving hadji. Donder
dag morgend om 11 ure te Veurne plaats.
Concert
van IJperen.
Schieting van Maandag 1 Juni f888.
Naar de punten.
Boedt Leon
Vanniewenhuyse C.
Butaye Arthur
Ligy Albert
Masscheleyn Alfons
Swekels Leon
Vantholl Hendrik
Lesaffre Auguste
Naar het wit.
Bogaert Alfons.
Schieting gegeven door liet Staatsbestuur.
Eerste dag der schieting
MAANDAG 14 JUNI 1886.
van den 4 tot den 18 Juni 1886.
Geboorten.
Mannelijk geslacht 7. Vrouwelijk id. 8.
lEuweJljlcen.
Emiel Ghys, klakkenmaker, en Maria Le-
majeur, breidster.
Petrus Gergiez, metser, en Virginia Leroy,
kantwerkster.
Auguste Vandenberghe, daglooner en Pelagia
Lozie, kantwerkster.
Karei Pittellion, daglooner, en Rosalia De-
leu, dagloonster,
Karei Dechievre, beidende aan den telegraaf,
en Maria Eelbo, zonder beroep.
Petrus Verheylewegen, zonder beroep, 66
jaar, ongehuwd, lange Thouroutstraat.
Karei Thiebault, hotelhouder, 76 jaar, we-
duwaar van Maria Ferricx, Rijselstraat.
Annoot Benedictus, notarisklerk, 38 jaar,
ongehuwd, Heere Jan straat.
Melania Vanderplancke, zonder beroep, 66
jaar, ongehuwd, Bollingstraat.
Catherina Minnekeer, zonder beroep, 71
jaar, weduwe van Joannes Spinnewyn,
Recollettestraat,
Edmondus Bonquet, bakker, 31 jaar, echt
genoot van Maria Carbon, Rijselstraat.
e
Programma van het Concert dat morgen Zondag,
20 .Tuni. zal gegeven worden, door het muziek der
Pompiers, onder het bestuur van den heer J. Wit-
tebroodt, in het zomerlokaal der Concorde, om
5 1/2 ure 's avonds.
1. Les Montónégrins, introduction Limnander.
2. La Reine d'un jour, ouverture Adam.
3. Fackeltanz Meyerbeer.
4. Aubade printanière Lacombe.
5. Une Chasse dans les Ardennes E. Marie.
6. Les Cloches de Corneville.fantaisie Planquette.
7. La Malle des Indes, galop
3
5
3
4
3
18
3
2
4
3
4
16
4
3
4
1
4
16
3
3
4
3
3
16
4
3
1
1
5
14
0
3
3
4
4
14
1
4
3
3
3
14
1
1
4
4
3
13
Ligy Albert
5
5
3
4
5
22
Mailliard Gustaaf
3
5
2
3
4
17
Butaye Arthur
0
5
3
4
4
16
Vermeulen Hendrik
4
1
4
3
3
15
Bogaert Alfons
5
4
3
3
0
15
Poot Arthur
1
4
3
0
4
12
Lesaffre Auguste
2
4
3
1
2
12
Vannieuwenhuyse C.
3
4
2
3
0
12
Overlijden®.
