VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
PolitiekNieuws-. Handels- en Annoncenblad.
DE SCHAPEKOP.
Eerste Jaar.
Zaterdag lln December 1886.
Nummer 50.
IJzerenweg.
Onwetendheid, bijgeloof k fanatism.
Opgave van voorbeelden.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 4 fr. per jaar voor de stad. 4 fr. 50 voor den buiten. Per 6 maanden: 2 fr. 50. Annoncem 15 cent. per drukregel. Rechter
lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers vour artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle
berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of persónnaiitei ten bevattende worden niet opgenomen.
Vertrekuren van IJperen naar
Poporinghe, 6-50 9-09 10-00 12-07 3-00
Alwie zich laat inschrijven
op dit blad voor het jaar 1887,
zal hetzelfde van heden af tot Nieuw
jaar gratis ontvangen.
1° De Dominikaner Jaak Clementeen
dweper van een ongezellig karakter, bereid
de zich door bidden en vasten, soms nachten
lang, tot den koningsmoord op Hendrik III.
Na tot den biechtstoel en kommuniebank
genaderd te hebben, vertrok de pater naar
St-Cloud des konings hoofdkwartieren
vermoordde den vorst. De geschiedenis ver
haalt dat hij 'met kalm gelaat, de oogen ten
hemel geslagen.de handen op de borst ge
kruist en eene knie ten gronde, de gevolgen
zijner misdaad afwachtte (1589). De andere
paters hielden hem voor eenen heilige en
keurden hem goed.
2° Op 14 Mei 1610, vermoordde de pater
benedictijner Fr. Ravaillacden koning van
Frankrijk, Hendrik IV. Gedurende het pro
ces des moordenaars sprak deze: Ik meende
wel te doen met eenen koning te dooden,
die den Paus den oorlog verklaart; ik heb
n vizioenen en openbaringen gehad en wilde
God dienen. In zijne biecht, gesproken
vóór de halsrêchting, op 27 Mei 1610, ver
klaarde Ravaillac deze misdaad begaan te
hebben om zijne ziel te redden.
3° Toen op hooger bevel, onder het voor
laatste liberaal ministerie, besloten werd dat
I.
Het kon omstreeks 10 ure voormiddag zijn.
De heer Ferdinand Smikkel, divisie-hoofd
op het Brusselse!) stadhuis, onder het beheer
van De Brouckere. zette zijn bril op.
Wanneer de heer Smikkel zijn bril op had,
zag hij er voornaam, ja, zelfs een greintje
vreeselijk uit, zooals het een divisie-hoofd
betaamt.
De achtbare stadsambtenaar zat in zijne
spreekkamer te huis en hield reeds een kwart
uurs starlings zijne blikken gevestigd naar
den overkant der straat, op een vergulden,
reusachtigen scliapekop, die aan den gevel
van den meubelmaker Van Zoen prijkte, een
paar voet boven het opschrift
In den Gouden SchapekopP. J. VanZoen,
meubels en stoelen.
Melancholiek tuurde gemelde schapekop
in de straat op de voorbijgangers neêr;
maar wij zouden niet juist kunnen zeggen of
dit gebeurde onderden strengen blik van het
divisie-hoofd, ofwel omdat de kop een hoorn
kwijt was, zoodat heel de ongewijde wereld
nu in zijn binnenste kijken kon en vaststel
len, dat die schoone, in de zon schitterende,
schapekop, even als veel geruchtmakende
staatslieden, enkel uit gemeene potaarde ge
bakken was.
Het gat, door het verdwijnen van den
hoorn gevormd, hadden een koppel blauwe
het kerkhof van St-Denijs (arrondissement
Kortrijk) zou verplaatst worden om gezond
heidsredenen, werd er in de kerk dier paro
chie eene preek gehouden, waarin de kan
selredenaar uitriep: St-Denijs zal door het
vuur vergaan, gelijk Sodotna en Gomorrha!
Kort nadien barstten schrikkelijke branden
uit, in de pachthoeven der raadsheeren, die
de verplaatsing des kerkhofs gestemd hadden.
De misdadige hand bleef lang onzichtbaar,
tot dat uit eene biecht, op het sterfbed van
den dwependen brandstichter uitgesproken,
kon opgemaakt worden dat die gruwelen
bedreven geweest waren uit fanatism en om
de profetie of voorzegging des preekstoels te
bewaarheden.
4° Op 3 Juli 1869, te midden des nachts,
werd de oude ziekelijke Pieter Pluy, kleine
landbouwer te Lampernisse (een dorpje bij
Veurne), door zijnen zoon uit het bed geno
men, en, terwijl de moeder het hoofd des
lijders achterover trok, sneed de oudste doch
ter hem met een broodmes de keel af. Des
anderendaags gingen allen naar de mis, te
biecht en te kommunie, en bij hunnen terug
keer sneden zij hunne boterhammen met
hetzelfde mes waarmede zij vader vermoord
hadden. Bij vonnis van 8 Februari 1870.
werden die monsters, uitgenomen de dochter,
door het Assisenhof van West-Vlaanderen
ter dood veroordeeld.
5° Iedereen heeft nog de gruwelijke moord
van SelierSt-Denis in 't geheugen, waar de
weduwe Lebon levend verbrand werd door
hare zoons, dochter en zwager. De moorde
naars gingen des avonds bij den pastoor te
biechte, vroegen hem een gewijd zijden lint
je om van ongelukken vrij te blijven en
kwamen 's morgens tot de kommuniebank.
Terwijl de arme oude vrouw onder de vlam
men te huilen lag, zaten de kleinkindertjes
in een hoekje der kamer, op hunne knietjes
eene litanie te bidden. Slechts weinige dagen
geleden werden die wanschepsels door het
hof van Blois, twee ter dood, een tot levens-
durenden dwangarbeid en een tot 20 jaren
gestraft.
6° In het dorpje Careton, bij Mauron, in
Morbihan, woont eene molenaarsfamielje,
bewvpnde uit de weduwe Jallu, hare twee
Zyf en twee dochters. Sedert Vrijdag, acht
dagen-,geleden, werd de dochter Esther Jallu
door hare twee broeders gedood, terwijl
moeder -u de andere dochter bij dat schrik-
--.euöe^ö^o^.^ans,
Zoen was eene vieze land-
rsten te baat
tjft?bouwen, en de
($r die diertjes niet
zijn zoon, ze lief
Hij had vooral een haatje tegen het divi
sie-hoofd, en gaf dan ook gëene gelegenheid
verloren om hetzelve te luchten. In de Dikke
Pomp, waar beiden ter herberg gingen,
sprak hij steeds op zeer luiden toon en met
het hoogste misprijzen over papierkrabbers,
pennelikkers en budgetknagers, vooral als
M. Smikkel er was.
De stadsambtenaar verstond maar al te
wel op wie dit gemunt was. Ook gluurde hij
brandend door zijn bril naar de tafel waar
Van Zoen zat, en vroeg aan een anderen ver
bruiker, terwijl hij zijn hyërjagebit liet zien,
of deze ook de lijst der protesten had gele
zen. Die vraag moest voor doel hebben, te
laten weten dat Van Zoen op gezegde lijst
voorkwam, want de meubelmakerij slabakte
sedert eenigen tijd, en de ingewijden der
Dikke Pomp verzekerden zelfs dat, ging het
zóó voort, de radicale Van Zoen radicaal
naar den dieperik zeilde.
Dat zou natuurlijk den heer Smikkel veel
genoegen hebben verschaft, maar niets was
kelijk schouwspel geknield zaten te bidden.
Esther ging bij de overige leden des huisge-
zins door, als bezeten van den duivel der
hooveerdigheid Men had dien duivel willen
verdrijven, en het lichaam van het jonge
slachtoffer droeg nog de sporen eener afzich
telijke marteling: het voorhoofden de beenen
waren met eene handboor doorstoken.
De moordenaars zijn in het zinneloozen-
gesticht van Lesvellec opgesloten, daar zij
van krankzinnigheid of dolheid, door den
godsdienst verwekt, aangedaan waren.
Gevolgtrekkingen uit die voorbeelden.
Ziedaar zes kleine voorbeelden; wij hadden
er meer kunnen vinden, maar ze zijn voor
onze redeneering voldoende. Men zal hunne
echtheid niet betwisten, want zij zijn uit de
geschiedenis getrokken, en toegelicht door
namen, cijfers, datums en jaartallen.
Bij het lezen dergelijker gruwelen, die alles
wat de inbeelding kan uitdenken, overtreffen
zou men zich nog in de onbeschaafde middel
eeuwen gelooven. Wat denkt van dieduivels-
uitdrijving, van het verbranden eener heks,
nog op onze dagen, in het jaar, O. H. 1886?
En welke verantwoordelijkheid voor dege
nen, die door hunne woorden, in die half
beestachtige hersenen, de kiem zulker mis
daden leggen, welke de dweperij later uit
voert! De schelmen, de redeloozen, Waarvan
wij hierboven gewaagden, waren toch zeker
geen liberalen, geen vrijmetselaars, zooals
het katholieke gazetten wel zouden durven
beweren
De treurige zaak, voor het Hof van Blois
afgewezen, verlicht ons nog eens te meer op
den zedelijken invloed der geestelijkheid in
den buiten. De moordenaars der vrouw
Lebon, waren alle vier zeer kristelijk, kerk-
achtig, zooals men hier zegt. Wij zien het
door twee feiten: den dag vóór demisdaad
deden zij den pastoor ten huize komen, om
de biecht der weduwe Lebon te hooren; en
na de misdaad gingen de zoons zich bij den
pastoor aanbieden, om vergiffenis te beko
men van hunne moedermoord! De misdaad
werd met ongemeene wreedheid voltrokken.
Men weet dat zij de vrouw op eenen stapel
legden, petrolie op haar hoofd goten en daar
aan het vuur staken,, terwijl de kleinkinde
ren de litanie van de H. Maagd baden.
't Was dus juist gelijk in de middeleeuwen,
zeker. Het divisie-hoofd had al lang er aan
gedacht, hoe hij zijn gebuur zou kunnen den
duivel aandoen, maar bij vond niets, al had
hij ook de politie der gebouwen en gestich
ten onder zijn gebied. Over twee jaar had hij
wel Van Zoen 10 fr. boet dóen geven, omdat
deze zijn mèubéls op het voetpad had ge
plaatst, maar, daar de ondervinding nu den
meubelmaker had geteerd, kreeg de stads
klerk hem in zijne netten niet meer, terwijl
hij nu nog heviger op alle papierkrabbers
schold en den achtbaren heer Smikkel veel
kwaad bloed deed brouwen, zoodat dezes
kort, dik persoontje er dreigde door te dun
nen en zijn geel droog gelaat nog geler en
drooger werd.
Dezen morgen echter had eeD grijnslach
dit gelaat betrokken. Als Archimedes uit zijn
bad, sprong het divisie-hoofd uit zijn leun
stoel, wierp zijn kwispelpet op zij, greep
naar zijn hoed en, zonder zelfs zijne dochter
Justina te omhelzen en haar 't eetmaal voor
den middag op te geven, zooals hij dagelijks
deed, ijlde hij de straat door, als een storm
wind door de Alpen, recht naar het stadhuis.
II.
Het was half elf,
Loontjens, de boodschapper, had het kan
toor des werkzamen heer Smikkel rein ge
borsteld en schonk een glas water in, het
welk het divisie-hoofd, dat juist binnenkwam,
met een straaltje Bordeaux vermengde en
gretig uifdronk, want 't was zeer heet.
Dit gedaan zijnde, ging Loontjens.de bood
schapper de Bordeauxflesch weghelpen in een
karton, dat voor opschrift droeg: Affaires
toen de geestelijkheid nog zelve die geloofs-
gerichten bestuurde en voltrok want het
moet gezegd worden, dat moeder Lebon door
slechte behandelingen krankzinnig geworden
was, en door hare kinderen en schoonzoon
als tooverheks aanzien werd.
Bij dit gedacht der kinderen is het niet
ongepast hier de 4e en 5e vragen en ant
woorden der 21e les van den catechismus
aan te halen.
4. Wat kwaad doen de tooveraars (too-
heksen)
In plaats van God nemen zij den dui-
vel tot hunnen Heer, aan dewelken zij zich
zeiven verbonden hebben.
5. Mag men wel bij tooveraars (toover-
heksen) of waarzeggers te rade gaan
Geenzins, want dit is God afgegaan en
den duivel aanhangen, van dewelken deze
weten hetgeen zij zeggen
Uit dezen tekst zien wij genoeg, hoe de
kinderen van vrouw Lebon, tegen haar, eene
tooverheks, moesten gestemd zijn. Zulks
komt nog beter uit bij het overwegen der
T vraag en antwoord van de 20e les
Wie verstaat gij door onzen naasten?
Alle redelijke schepselen, die met ons
deel kunnen hebben in de goddelijke glorie.
En daarop vervolgt het uitleggingsboek
Waarom worden zij onzen naasten ge-
noemd?
Omdat zij, na God, ons naast bestaan;
daar integendeel de onredelijke schep-
selen en de verdoemden ons vreemd zijn.»
Nu verwondert het ons niet, dat die kinde
ren hunne moeder als heks verbranden, ze
dus als hunnen naasten niet aanzagen, de
wijl zij krankzinnig, onredelijk geworden
was.
De superstitie is daarom de ingeefster dier
moedermoord
Eert uwen vader en uwe moeder, zegt
het 4° gebod Gods, opdat gij lang moget
leven op aarde. In den buiten nochtans,
waar de geestelijkheid alvermogend is en de
godsdienst zeer vurig, is de kinderliefde veel
flauwer dan in de steden. Wanneer de ouders
stram en oud geworden zijn, hebben de kin
deren, wier hulp zij inroepen, dikwijls niets
anders over dan misprijzen, en van de zwak-
heid der oudjes gebruik makende, mishande-
particulièresen nam uit het karton
Affaires couranles, de sloffen en de kwis
pelpet zijns oversten.
Op andere dagen, trok de overste gemelde
voorwerpen op zijn duizend gemakjes aan,
maar heden gebruikte hij zóóveel haast, dat
hij de linker slof aan den rechter voet stak en
zijne pet met den kwispel langs achteren
opzette.
Hij greep onmiddellijk een band uit zijne
boekerij en doorbladerde dien zenuwachtig.
Een Havan voldoening liet zich niet lang
wachten en werktuigelijk las M. Smikkel:
Gemeentereglement van 1836, artikel
447bis- paragraaf 2, littera F, primo
Uithangborden of andere voorwerpen,
die niet de noodige waarborgen van vast-
heid aanbieden voor de zekerheid der voor-
bijgangers kunnen door het College niet
geduld worden. Uitzondering wordt echter
gemaakt voor de oude beelden of kentee-
kens, tenware ongunstig verslag van ons
hoofd der betrokken divisie.
Haha! Van Zoen, neem u in acht!
juichte M. Smikkel en legde zijn papiermes
op het artikel 447bis-
Loontjens, ging hij voort, ga een oog
slaan over de konijnen.
De konijnen waren de eenvoudige lasten-
betalers, die ergens tegen hel, politieregle-
ment gezondigd hadden, en nu bij het hoog
mogend divisie-hoofd om een verhoor ver
zochten, ten einde in genade ontvangen te
worden.
H. de Quéker.
(Wordt voortgezet).
WEEKBLAD
4-00 6-25 9-05 9-58.
Poperinghe-Hazebrouck. 6-50 12-07 6-25.
Houthem, 5-30 8-20 11-16 5-20.
Komen, 5-30 8-05 8-20 —9-58 10-10 11-16
2-41 2-53 5-20 8-58.
Komen-Avmentiers, 5-30 8-05 11-16 2-53
8-58.
Rousselare, 7-4510-45 12-20 4-10 6-30.
Langemarck-Ostende, 7-23 12-22 3-58 6-22.
Kortrijk, 5-30 8-20 9-58 11-16 2-41 —5-20.
Kortrijk-Brussel, 5-30 9-58 11-16 2-41 5-20.
Kortrijk-Gent, 5-30— 3-20 11-16 2 41, 5-20.
vf
Die gfc_
zaat. Hij was dwarsdrijver in het bloed, en
was daarom ook radikaal, nu de doctrinairen
boven waren. Hadden de radikalen de koord
achter den knoop gekregen, stellig zou hij
doctrinair geworden zijn. hoewel hij zich
met de beteekenis dier woorden maar weinig
bekreunde.
i
