YAM IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Tweede Jaar.
Zaterdag 29" Januari 1887.
Nummer 5.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 4 fr. per jaar voor de stad. 4 fr. 50 voor den buiten. Per 6 maanden: 2 fr. 50. Annoncen: 15 cent. per drukregel. Rechter
lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar öf per maand. 10 centiemen per nummer.Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle
berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnalitelten bevattende worden niet opgenomen.
Eiders en hier.
Weinigen tijd geleden viel mij eene uitnoo-
diging in handen tot eene fransche voor
dracht, getiteldL'éducation de nos filles
au 19 siècle. Die conferentie werd ingericht
door de liberale Associatie van Kortrijk en
heeft er onlangs plaats gehad. Bij het zien
zulker en andere kleinigheden of belangrijke
zaken (zooals men het nemen wil), die elders
gebeuren of geschieden, is het nog al natuur
lijk dat men de toestanden van elders eens
met de onze vergelijke, dat men overlegge
wat ginder en wat hier gebeurt, dat men
naga hoe in beide plaatsen gewerkt wordt
voor de heropbeuring, de versterking en den
bloei van het liberalismus.
Nemen wij twee liberale Associatiënin
het zuiden van West-Vlaanderen werkzaam,
in de hoofdplaats van twee rechterlijke ar
rondissementenKortrijk en IJperen, twee
arrondissementen volkomen aan de paperij
overgeleverd voor de Kamers, voor de Pro
vincie (kanton Meessen uitgezonderd) en bij na
voor al de gemeentenIn zoo eene klerikale
fanatieke streek, is het werk voor die twee
liberale Associatiën zeker wel pijnelijk,
moeilijk, terugstootend.
En wat zien wij Te Kortrijk richt de
Liberale Associatie voordrachten in, en te
IJperen is de Liberale Associatie voor drij
jaar in slaap gevallen; teKortrijk werkt men.
te IJperen sluimert men.
Men moet de Kortrijksche liberalen geluk
wenschen met hunne propoganda gedurende
het jaar door, zelfs dan als er geene kiezin
gen op handen zijn. Die twee- of drijmaande-
lijksche bijeenkomsten der leden eener Asso
ciatie hebben een groot nut: de kiezers komen
bijeen, zien elkander, en spreken over de
zaken der partij, zien hunne hoofdmannen
en spreken met hen, deze kunnen alzoo po
pulariteit winnen; belangrijke zaken kun
nen er dan besproken en overwogen worden,
of wel een flinke redenaar geeft eene knappe
voordracht, versterkt de overtuiging der
aanwezigen, doet de ouderen volharden en
zaait het goede zaad bij de jongeren. Het
goede graan gaat niet verloren, en men is er
zooveel te zekerder van, als het in kalmen
tijd gestrooid wordt. In den woeligen kieslijd
niet, neen, dan wordt er te veel in eens aan
die arme kiezers verleid, hunne ooren tuiten,
ze worden er duizelig van, na het hooren van
redevoeringen, voordrachten, beloften en....
leugens! De kalme propaganda, de langzame
overtuiging gedurende het jaar door, op
eiken tijd en stond, is veel beter om volge
lingen aan te werven, en als de kiezing
nadert vindt men bij de kiezers eene opinie,
welke, zachtjes aan, steenvast geworden is.
In IJperen is het alle drie juar gemeente-
kiezing. Daar de klerikalen ons bevechten,
zelfs woedend en schuimbekkend, is de Li
berale Associatie dan ook verplicht in 't har
nas te komen en wakker te wordeninder
daad er worden drie of vier algemeene
vergaderingen beroepen in de laatste veertien
dagen, die de kiezing vooraf gaan. Na de
gemeentekiezing, waar wij elke maal zege
praalden Gode zij dank! rust de Liberale
Associatie voor drie jaren, tot dat er nog
eens zal moeten gestreden worden. Intus-
schen geene vergaderingen meer, geene
voordrachten ingericht, geene bijeenkomsten
beroepenHewel, volgens mijn gedacht, is
bat niet voldoende, alle drie jaren een verga-
ringske of twee is niet genoeg 1 't Is misschien
wel m°gelijk dat de onverschilligheid bij veel
liberalen zoo groot wordt, tengevolge dier
driejaarlijksche sluimering. Ware er dan
van tijd tot tijd eene voordracht of eene
bijeenkomst, de kiezers zouden er naartoe
stroomen, zouden zich met de liberale zaak
meer bezighouden, zouden meerin aanraking
komen met hunne hoofdmannen, en iedereen
zou er bij winnen, zoowel deze als gene
Want, vergeten wij het niet, de kiezer doet
gaarne een praatje met mijnheer X of Z, die
hem en zijne belangen vertegenwoordigt in
den raad of elders.
Men zal mij tegenwerpenWat zult gij
vertellen in de algemeene vergaderingen der
Associatie als er geene kiezing op handen is?
Waarover spreken Maar wat vertelt men
en doet men elders Moet het daarom altijd
kiezing zijn, om degelijke propaganda te
maken? Is de strijd tusschen den liberaal en
klerikaal niet vol actualiteit op elk oogen-
blik?
Men zal mij nog zeggen: Maar er wordt
gewerkt: overziening der kiezerslijsten, bij
eenkomstder kieskomiteiten, klasseering van
liberalen, klerikalen en twijfelaohtigen,enz.
Goed, dat is iets, maar 't is onvoldoende; dat
is salonpolitiek, en indien zij in enkele geval
len werkdadig is, mag zij in de meeste geval
len weinig vermogendschier nutteloos
genoemd worden Men moet aanhangers
winnen, en zulks is eene kwestie van getal;
men moet ook verlichte volgelingen bezitten
en dan is er kwestie van ze te maken, ze te
bewerken en tot daar te komen. Roept dan
die personen tot u, spreekt ben aan, verlicht
ze, doet een redenaar komen, die het wel
uiteen doet welke ministerjes wij hebben,hoe
onze finantiën mank gaan, hoe ons school
wezen vernietigd wordt, hoe onze klerikaal-
tjes het land ten onder brengen; in een
woord, tracht die menschen voor goed tot
bet liberalismus over te halen en den haat
tegen het klerikalismus in te stampen. Het
moet daarvoor geen kiezing zijn, om dit alle
maal tot het volk te zeggen
Het is te bejammeren dat er in onze stad
zooveel onverschilligheid bestaat, en dat
sommigen denken dat alles op wielkens loopt,
zoodat er voor niets meer moet gezorgd
worden. Toch wel, er moet altijd gewerkt
worden, gezorgd zonder ophouden; want wij
hebben tegenstrevers, die er ons het voor
beeld van geven, die ons tot verdediging
dwingen en die ons over het lijf zullen loo-
pen, als er nog altijd mosselpolitiek gebrouwd
wordt.
Hoe zouden die drie jaren, tusschen twee
opeenvolgende gemeentekiezingen, gemak
kelijk en voordeelig tot liberale propaganda
kunnen aangewend worden, tot politiek bij
klaren dage en in volle lichtWaarom richt
de Liberale Associatie geene fransche voor
drachten in, gelijk het Willems-Fonds de
vlaamsche? Waarom niet beproeven in de
eene maatschappij, wat zoo goed gelukt in
de andere? Dat ze hand in hand gaan: een
dracht maakt macht! Ons Willems-Fonds
bestaat nog geen driejaar, en reeds werden
in de concerten en algemeene vergaderingen
eene reeks van 21 openbare voordrachten
gegeven over wetenschappelijke, letterkun
dige of staatkundige onderwerpen. Tien dier
voordrachten gingen met een muzikaal ge
deelte gepaard en werden gegeven voor eene
volle zaal, telkens 250 toehoorders, die hun
profijt trokken uit hetgeen zij hoorden. An
dere onderwerpen werden meer bepaald voor
de leden behandeld eneenige met oxyhydrisch
licht aantrekkelijker gemaakt. En opdat wij
niet zouden verdacht worden de feiten te
verdraaien, schrijven wij de onderwerpen
dier voordrachten uit de jaarboeken 1884,
'85 en '86 af:
Dat is reeds eene groote summa werk in
min dan drie jaar, niet waar? Dat de Libe
rale Associatie ook zóó doe en uitsluitend
politieke voordrachten inrichte, voor de jonge
bekwaamheidskiezers, wier politieke oplei
ding nog moet gemaakt worden. Dat de
ondervinding de jeugd leere opdat de jeugd
aan de ondervinding hare medewerking ver-
leene. Wij wenschen het van harte.
D. N. T.
Het Nederlandsch
in het middelbaar onderwijs.
Ofschoon het ten onzent, in de laatste ja
ren, volop gewoonte schijnt geworden, al
zulke wetten.waarvan strekkingen bepalin
gen maar eenigszins tegen slenter of voor
oordeel aandruischen, met luid gemor en
klagen, ook wel eens met tandengeknars en
straatrumoer te begroeten, is er wiilicht
geen tweede voorbeeld aan te halen van eene
wet, waarvan men de uitvoering met even
veel moedwil en arglistigheid beeft pogen te
verhindeivn, als tot op dit oogenblik toe,
met de taalwet van 1883 bet geval is.
Nauwelijks was bet nieuws ruchtbaar ge
worden, dat bedoelde wet, krachtens 3
art. 2, van den aanvang af des nieuwen
schooljaars (1886-1887), op het Koninklijk
Athenaeum der stad Antwerpen eene volle
dige toepassing zou erlangen, of de Heeren
van de pen, hoofdopstellers en medewerkers
onzer meestgelezen Fransche bladen, gord
den zich aan ten strijd, en poogden, in korte
en lange, fijnberedeneerde en ook wel eens
onbekookte artikels, het arme wetteken,door
de Vlamingen na jaren en jaren strijdens
verkregen, in de oogen van het openbaar zoo
hatelijk mogelijk te maken.
Ware het bij al dat geschrijf nog maar
gebleven? Eilaas, weldra zou blijken, dat
bet zaad, door de Franscbgezinde pers met
kwistige band verspreid, in geene dorre
aarde was gevallen. Aangevoerd door een
zeer gering aantal mannen, wier baat tegen
al wat Vlaainsch is, voorniemand een raad
sel kan zijn, riepen eenige huisvaders eene
beweging in het leven, met het wel niet luid
bekende, maar geenszins twijfelachtige doel,
de uitvoering der wet van 1883 geheel of
ten deeleonmogelijk te maken.
Moest men de pen- en woordvoerders dezer
reactie gelooven, dan zou de toepassing dezer
wettelijke bepalingen aan het Staatsonder-
riclit in het algemeen en aan de leerlingen
in het bijzonder niets dan schade en schande
berokkenen Men schreef en vertelde, dat de
Staat besloten hadd'adopter le flamand
comme seule langue véhicuiaire a l'Athénée
d'Anvers Chronique van 15 Oct.), en
men voegde er op beteekenisvollen toon bij
ce que nous repoussons, c'est une mesure
essentiellement politique, édictée sans né-
cessité aucune, ne répondant a aucun
besoin, si ce n'est celui d'amener la déser-
tion de notre admirable institut d'enseigne-
ment moyen supérieur, et destinée pro-
voquer la désunion entre les libéraux et
l'irritation parmi les citoyens. Ce que nous
réprouvons, c'est l'illégahté élevée a la
hauteur d'un système de gouvernement
(iChronique19 Oct.)
Le flamand seule langue véhicuiaire....
Désertion de notre Anthénée royal
Désunion entre les libéraux.... Is het
tafereel tragisch en duister genoeg?
Welke zijn dan toch de verregaande over
drijvingen, door die onhandelbare Vlamingen
tot wetsartikels verheven?
Welke de bij uitstek nadeelige gevolgen,
die uit deze wetsartikels spruiten moeten?
Deze vragen oplossen, ziedaar ons doel.
Wij gelooven ons niet te vergissen, indien
wij ai de opwerpingen, tegen de wet van
1883 hier en elders ter lafël gebracht, in de
drie volgende samenvatten
1° bet zal den leerling, in den nieuwen
staat van zaken onmogelijk zijn, eene be-
hoorlijke kennis op te doen van de Fran-
sche taal;
2° de wet van 1883 beantwoordt aan
geene enkele wezenlijke behoefte;
3° het is strijdig met de vrijheid der
huisvaders, ja, met den geest der wet, de
Vlaamsche leerlingen er toe te verplichten,
de nieuw-ingerichte Nederlandsche cursus-
sen te volgen.
Elk dezer drie punten wenschen wij afzon
derlijk te behandelen.
(Wordt voortgezel).
Eens vriendelijke waarschuwing.
Onze medeburger en gemeenteraadslid, M.
P. Vermeulen, heeft voor morgen namiddag
eene politieke voordracht aangekondigd. Om
aan de zaak meer ruchtbaarheid te geven
had hij zijne vrienden en veel bekwaam
heidskiezers uitgenoodigd, terwijl hij aan de
liberale bladen dezer stad eene mededeeling
zond.
De Toekomst en het Weekblad hebben
die mededeeling onvoorwaardelijk en zonder
commentairen opgenomen. Daarin hebben ze
groot gelijk, want het staat den heer P.
Vermeulen gansch vrij op welkdanig onder
werp eene voordracht te houden. Als voor
uitstrevend liberaal is hel hem zeker toege
laten die middelen in 't werk te stellen en te
gebruiken, welke hem voordeelig schijnen
tot het bereiken van zijn doei en tot bet
verwezenlijken zijner gedachten. Plet is dus
voor eigene rekening en onder zijne verant
woordelijkheid dat de heer P. Vermeulen
zijne propaganda doordrijft.
De aankondiging dier voordracht was eene
annonce gelijk eene andere voor de bla
den; men kon ze aannemen of weigeren, al
of niet.
Het Progrès heeft liet zoo niet verstaan,
en wij betreuren het voor hem en voor
anderen.
Onze fransche konfrater heeft dit in 't be
lachelijke getrokken en zelfs den heer P.
Vermeulen willen bespottelijk maken. Wij
keuren zulke doenwijze ten strengste af; de
misnoegdheid onder de liberalen is schier
HET WEEKBLAD
1. Voorrechten der geestelijkheid vóór 1789.
2. Soorten van onderwijs.
3. Voorheen en nu. (voorlezing).
4. De Tooverij en de heksenprocessen.
5. Garibaldi.
6. De liberale en klerikale volksboeken sedert
1830.
7. Iiet Nederlandsch in den Antwerpschen Ge
meenteraad (voorlezing).
8. Drie gedenkdagen uit de geschiedenis van
Vlaanderen.
9. Terugtrekking van het Edikt van Nantes.
10. Het nut en de belangrijkheid van het onderwijs
voor de meisjes der werkende volksklas.
11. Eene wandeling door Hollands hoofdstad (met
zichten).
12. De hel en het bestaan des duivels volgens P.
Schouppe.
13. Reinsert de Vos, liet epos der Burgerij.
14. Eenige zienswaardigheden uit den Haag (met
zichten).
15. Vijf-en-twintig jaren onzer geschiedenis.
16. Een blik in de Europeesche toestanden.
17. Tlieodoor Van Ryswyck.
18. De koopwaren uit den klerikalen winkel.
19. De tunnel van den Oenisburg (met zichten).
20. De strijd der Waldenzen voor de vrijheid van
geweten.
21. De legende van Fortunatus.