VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT. PolitiekNieuws-, Handels- en Annoncenblad. Tweede Jaar. Zaterdag 4n Juni 1887. Nummer 23. Hoe ZIJ de geschiedenis schrijven Pierre Detaille. Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. 50 voor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoncem 15 cent. per drukregel. Rechter lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor arükels, enz. 8 fr. per'100. - Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De an nonce n voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en douerteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen. i. Eene legende door de klerikalen uitgevonden. ZIJ, dat zijn de mannen van 't Nieuws blad. Hetgene, waarover wij onze lezers onder houden willen, is geen nieuws uit eerste hand; maar voor velen zal het nogmaals een bewijs zijn dier hatelijke klerikale lafhartig heid, welke wij zoo dikwijls hebben moeten schandvlekken. De heer Buis, burgemeester en volksver tegenwoordiger van Brussel, heeft tijdens de bespreking van het budget van onderwijs, gewezen op de onmenscheiijke vervolgingen welke de officiëele onderwijzers te verduren hadden, en onder andere wees hij nogmaals op den ongelukkigen Dethise van Ciergnon, die aan hart en zielewee gestorven was, als slachtoffer zijner katholieke beulen. Men weet dat de hevigste vervolger diens ambtenaars niemand anders was dan de be ruchte burgmeester van Ciergnon, J. Daury. Wanneer de Chronique hem zijne onmen scheiijke handelwijze verweet, aarzelde hij niet aan onzen konfrater eenen brief te zen den, waarin hij door logen en laster, de onbevlekte nagedachtenis van den heer Dethise wilde bezwadderen. Hij noemde zulksde dooden eerbiedigen! Hij wilde het land doen gelooven dat de onderwijzers niet bezweken aan vervolging, maar wel aan overdaad en dronkenschap: daarom schreef hij. den 24 Januari 87, van zijn slachtoffer sprekende, het volgende Or, personne ici n'ignore que, se trou- vant, il y a quelques mois, dans un état d'ébriété complet, il est tombé, en revenant de Rochefort par Jambline, dans la rivière un peu en dessous du chateau royal et, sans aucun doute, on l'y aurait retrouvé le lendemain matin k l'état de cadavre, sans le secours dun compagnon de hasard qui l'a retire de l'eau avec les plus grandes difflcultés. Voilü bien ce qui a le plus contribué h sa mort et ce dont on ne dit mot, et pour cause. Omtrent dat tijdstip, namen wij in ons blad een artikel over, dat veel feiten van ver volging en onmenschelijkheid opsomde ten laste der Regeering en der klerikale gemeen ten, jegens de officiëele onderwijzers en onderwijzeressen. Men wees op het schan daal van Ciergnon, waar de onderwijzer Dethise aan klerikale vervolgingen bezwe ken was. Het Nieuwsblad, acht dagen later, (nr 1101, 5 Febr. 87) spotte met al die ongelukken en riep uit Waarom al dat geraas? Omdat een op wachtgeld gestelde onder- wijzer, die een wachtgeld opschoof van boven de 1800 frank in 't water gevallen is, j. eene koude op de borst gevangen heeft, en er aan bezweken is. Men ziet dat het Nieuwsbladzonder de schaamtelooze bewering des burgmeesters van Ciergnon letterlijk te herhalen, dezelve omschrijft of in andere woorden teruggeeft, 't Riekt meer naar den Jezuiet, maar 't ligt te beter in de traditiën en gewoonten van 't Nieuwsblad. II. De logenstraffingen en de eerherstelling Gelukkiglijk zijn er in het land van Namen nog brave lieden dus geen jezuieten en die de waarheid liefhebben. Verontwaardigd over het schandelijk schrijven des klerikalen burgmeesters Daury, logenstraften zij dien officiëelen lasteraar in het volgende bewijs schrift Les soussignés Wal tin, cabaretiers au moulin de Jamblinne, commune de Villers- sur-Lesse, déclarent et certifient que feu Louis Dethise, ancien instituteur commu- nal a Ciergnon, est repassé par cbez eux, revenant de Rochefort, le Dimanche 10 Novembre 1886, et qu'il n'était ni soül m en état d'ébriété quand il en est sorti vers 10 heures du soir pour retourner Cier- gnon, en compagnie de Pierre Detaille, de Ciergnon, soussigné. Les sieurs Juilen Willems fils,de Villers- sur-Lesse, et Victor Closset, de Jemelle,qui ont fait une partie de cartes avec Louis Dethise, cette même soirée du 10 Novembre 1886, déclarent et certifient la même chose que les cabaretiers ci-dessus, c'est-a-dire que le sieur Louis Dethise n'était ni soül ni en état d'ébriété au moment de son départ de Jamblinne pour Ciergnon en compagnie du sieur Pierre Detaille, de Ciergnon. Jamblinne, le 26 Janvier 1887. Joseph Waltin, Désiré Waltin, Julien Willems flls, Victor Closset, Pierre Detaille. Ziehier hoe de persoon, die met den heer Dethise denzelfden avond naar huis terug keerde, protest aanteekent tegen de taal van den officiëelen leugenaar Le soussigné Pierre Detaille, domicilié a Ciergnon, déclare et certifle que revenant de Jamblinne, le 10 Novembre dernier, il cótoyait la Lesse avec feu le sieur Dethise, Louis, et que marchant cóte cöte, son camarade Louis Dethise posa le pied gau- che sur le bord du chemin et glissa les - pieds dans l'eau. Je certifle en outre que le sieur Dethise n'était nullement en état d'ébriété, comme veut bien le dire Monsieur le Bourgmestre - de Ciergnon, et qu'il n'est pas resté deux secondes dans l'eau, et qu'environ dix mi- nutes après sa chute, le sieur Dethise ren- trait chez lui. Ciergnon, le 26 Janvier 1887. - Le soussigné Jacques-Joseph Henri, con- seiller communal a Ciergnon, reconnait véritable la signature ci-dessus. J.-J. Henri. Deze beide certifikaten werden aan de Chronique gestuurd, welke ze in haar num mer van 31 Januari 1.1. opnam. Wij hebben ze in hunne oorspronkelijke taal uit dit blad overgenomen. Doch daarmede ontevreden, ging een op steller der Chronique naar Ciergnon, om er ter plaats eene en andere getuigenissen te verzamelen, en de nagedachtenis van den heer Dethise te wreken tegenover de snood heden van zijnen laffen klerikalen beul. De opsteller zag er verscheidene certifikaten, uitgaande van kantonale schoolopzieners, en verklarende dat de heer Dethise een uitmun tend onderwijzer was, met onberispelijke zeden. Dergelijke verklaring werd ook gege ven door den heer Bilquin, beambte bij het koninklijk domein van Ardenne op het grondgebied van Ciergnon gelegen. Ziehier een bewijsstuk afgeleverd door den oud-pastoor van Ciergnon, tegenwoordig pastoor te Biesme. Het Nieuwsblad zal zeker het handteeken van eenen geestelijke niet loochenenZoo luidt het stuk Je certifie volontiers que pendant tout le temps que j'ai été curé a Ciergnon, o'est-a dire depuis la Noël 1871 jusqu'au 8 Sep- tembre 1879, je n'ai eu qu'ü me féliciter de la conduite vraiment exemplaire de M. l'instituteur Dethise. Biesme, le 25 Janvier 1885. A.-J. Clobert, curé de Biesme. Doch hetgeen men de verkeerde wereld heeten mag, is dat de burgmeesler van Cier gnon den heer Dethise voor slechterik wilde doen doorgaan, nadat hij hem een eigenhan dig getuigschrift, met het gemeentezegel bestempeld, afgeleverd had in Februari 1884, dus vóór de aankomst van het katholiek ministerie. Ziehier het certifikaat Je soussigné, Joseph Daury, bourgines- tre de la commune de Ciergnon, déclare et certifle que M. Louis Dethise, instituteur primaire dans cette commune depuis 1870, est de bonne vie et mceurs et qu'il s'est jusqu'a ce jour comporté de manière k mériter l'estime et la confiance du public. n En foi de quoi le présent certiflcat lui est délivré pour servir et valoir ce qui de droit. 'i A Ciergnon, le 8 Février 1884. J. Daury. Deze twee laatste getuigschriften vonden wij in de Flandre Libérale van 5 Februari laatst. Zoodat de heer Dethise, die 14 jaar lang (1870-1884) te Ciergnon een voorbeeldig man geweest was, eensklaps veranderde onder 't regiem dier gevloekte wet van 1884, welke aan de gemeenten die lieflijke zelfstandigheid schonk, in wier naam men brave beambten tergt, vervolgt, zedelijk vermoordt; in wier naam al die schurkerijen gebeuren,de schan de van ons land; hatelijkheden die aan het rotte klerikalism den genadeslag geven zul len! III. 7 Is te laat den stal gesloten, als 7 paard gestolen is. Het schaamteloos Nieuwsblad schreef in zijn Nr van 5 Februari laatst dat M. Dethise - een wachtgeld opschoof van boven de 1800 frank. Merk wel op, waarheidslievend pas toorsblad, dat men dit wachtgeld aan den heer Dethise toegekend had op het papier maar dat hij het in wezenlijkheid niet op schoof en dat juist het niet-betalen van zijn wachtgeld aan den braven ambtenaar zooveel ellenden berokkende, en hem en zijn huisge zin deden worstelen tegen de moeilijkheden van een benauwden finantiëelen toestand. Dat alles, waarheidslievend papierke, hebt gij vergeten te zeggen.... of wist gij misschien niet! Ge ziet wel, niet waar, dat het monopool der eerlijkheid in geene kleri kale gazet te vinden is? Toen de heer Dethise als slachtoffer der katholieke vervolgingen bezweken was, trok de drukpers de aandacht des lands op dit diep beproefd huisgezin. De Réforme opende eene inschrijvingslijst ten voordeele der ongelukkige weduwe en'de zes arme Wceskens van den afgestorvene. De Koning Leopold II zond twee honderd franks, en gaf alzoo eene klinkende afkeuring aan het snood gedrag van Daury, en aan de verwijfde nalatigheid van Thonissen, die ge durende die vervolgingen nooit tusschen ge komen was. Thonissen dan, ziende dat de openbare meening door het gebeurde diep geschokt was, wilde zooveel mogelijk het kwaad her stellen, en zond aan de weduwe Dethise, die niets aan hem gevraagd had, een onder stand van 400 frs, omdat zij weduwe is van eenen oud-gemeenteonderwijzer. En de felle Seppen Daury, vernomen heb bende dat een opsteller der Chronique te Ciergnon geweest was en hein eene nieuwe saus voorbereidde, kreeg berouw en schrik voor de vlaag, en den volgenden dag van het bezoek des brusselschen reporters, ontving we Dethise, uit de handen des gemeenteont vangers, den achterstallig en trimester van 1886 en de maand Januari van 1887! Had die officiëele hulp wat eerder geko men, stellig ware aan het beproefde huisge zin Dethise veel ellende ontspaard geweest, en misschien ware de ongelukkige vader, door zielelijden afgemarteld, niet ten grave gedaald 1 IV. Oog voor oog, land voor tand. Thonissenvreezende van door de liberale volksvertegenwoordigers beschreeuwd te zijn, nam zijne voorzorgen en laakte den Burgemeester van Ciergnon. Seppen Daury kreeg eene blaam,... in plaats van een rid derkruis voor zijne heldendaden. Er blijft nu nog te onderzoeken indien deze ministeriëele blaam wel gemeend was, of als ze maar gegeven wierd voor de frime en om de openbare meening voldoening te geven 1? Het officieel orgaan der Regeering, 't Journal de Bruxelles, heeft zelf, naar aanleiding van den onderwijzer van Cier- gnon, doen uitschijnen dat de gemeente- raad de wet miskend had. Negen maanden lang was die onderwij- zer gebleven zonder zijne jaarwedde te ontvangen! Eerst dan besloot de Regeering er toe zich de zaak aan te trekken! (Redev. Buis. Beknopt Verslag-, bl. 367.) De zoo treurig beroemde burgemeester van Ciergnon kon wel vermoeden, als braaf katholiek en kristen mensch, dat de wraak, door Gods rechtvaardige bemiddeling, hem treffen zou. 't Gebeurde alzoo. Op 27 Maart 11. lazen wij in de dagbladen: De weduwe van den ongelukkigen De- thise, vervolgde onderwijzer te Ciergnon, spant voor de rechtbank van Dinant een proces in, voor schade en intrest, tegen den vermaarden meier van Ciergnon. Zij heeft de verdediging harer rechten toever- trouwd aan Meester Vermeire, advokaat der balie van Dinant. Ziehier eenen trek die wel den Burgemees ter van Ciergnon kenschetst. Mr Vermeire, voor de aanklaagster ver schijnende, vroeg aan de rechtbank het pro deo. Sieur Daury, in persoon, beweerde dat de Tribunaal deze gunst niet mocht toe staan, omdat de weduwe Dethise van alle kanten hulp kreeg en omdat de inschrijvings- lijsten der liberale dagbladen veel opgebracht hadden Gelukkiglijk had dit persooriaadje vergeten dat hij over eenige maanden aan de weduwe Dethise een certifikaat van onvermogendheid indigenceafgeleverd had, om gratis de bijeenroeping van den famieljeraad te beko men, voor de voogdij harer kinderen. Mr Vermeire bracht dit certifikaat te -voorschijn en, in een krachtig pleidooi, brandmerkte hij 's burgemeesters handelwijze. De rechtbank heeft den verdediger gelijk gegeven en het pro deo toegestaan. De processen voor laster regenen op den Burgemeester. Hij heeft er een gekregen van een zijner gemeenteraadsleden. De algemeene bewaker der koninklijke eigendommen heeft den adv. Thirionnet gelast dien zonderlingen Burgemeester te vervolgenvoor valsche schriften aan den Koning gestuurd te heb ben. Andere processen in dien aard zijn aan gekondigd. Zou de straf beginnen? Men mag het gelooven, zegt de Chronique. wanneer men den vriend en vertrouweling van Daury, pastoor Cousot, als voorzichtig man, eenen post te Cul-des-Sarts op de gren zen, ziet verkiezen 1 Wenschen wij dat Recht, geschiede en dat de straf zoo streng zij als hij het vendient. Bravo, katholieke partij, met uwe katho lieke burgemeesters, vrienden uwer pastoors en ministers! Wij zijn blijde in onze rangen geene mannen te tellen, zooals J. Daury, burgemeester van Ciergnon, de onderwijzersbeul Zooals De Malander, oud-burgemeester van Ronse, veroordeeld tot 4 maanden gevang voor afdwingen van handteekens; Zooals Kervyn de Volkaersbeke, burge meester van Nazarethveroordeeld voor menschen in den pishoek te doen begraven; Zooals Jan Capelle, oud-burgemeester van Watou, veroordeeld door de rechtbank van Veurne voor bankroet; Zooals Buyssens, den overleden burge meester van Gulleghem, die stierf op het oogenblik dat de failliet verklaard was; enz. Ziedaar, klerikale partij, uwe mannen! Vereert en vult ze op na hunne dood! Ze zijn uwer waardig! d. N. T. HET WEEKBLAD - - - - n—nu» pi ft Cl Ti— i

HISTORISCHE KRANTEN

Het weekblad van Ijperen (1886-1906) | 1887 | | pagina 1