VAN IJPËREN EN HET ARRONDISSEMENT.
PolitiekNieuws-, Handels- en Annoneenblad
DE FAMILIE C3IJPZQUT.
Tweede Jaar.
Zaterdag- 18" Juni 188T.
De klerikale winkel of papenhandel.
Verbond der
Vlaamsche liberale Vereenigingen.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. 50 voor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoneem 15 cent. per drukregel. Rechter
lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. S fr. per 100. Alle
bet ichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Briafeel. Men wordt verzocht alle hoegenaatnde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
't Is een zeer uitgebreid onderwerp, om
het geheel en gansch te behandelen.
De katholieke geestelijkheid is er toe ge
komen, door den loop der eeuwen en bij
middel eener oneindige reeks aftroggelarijen,
het goedzakkig menschdom langzaampjes het
vel af te stroopen. Door tussclienkomst van
God, in wiens naam en tot wiens eer die
scherrewegstreken begaan worden, hebben
de geestelijken eenen tol geheven op de
lichtgeloovigheid der brave kristenen.
Het ware verband tusschen den hernel en
de aarde is het geld; heteenigste betrekkings
middel tusschen het schepsel en den Schep
per is weeral het geld; de borg van eenig
geluk hiernamaals is nog eens het geld.
Altijd geld, bestendige uitbating, gedurige
aftroggelarij
Reeds over achttien eeuwen, werd er in
de tempels, de kerken van dien tijd, handel
gedreven. Het Evangelie van den H. Marcus,
hoofdstuk XI, verset 15 tot 18, leert ons dat
Christus naar Jerusalem ging om het Paasch-
feest te vieren, en dat hij verontwaardigd
was bij het zien, dat den Tempel ingenomen
wierd door wisselaars en kooplieden, die er
handel dreven en deze plaats onteerden. De
Heiland dreef de schachelaars naar buiten,
zeggendeWeg van hier, en maakt van het
huis mijns Vaders geene plaats van koophan
del Die woorden ontstaken de woede dei-
papen van Jerusalem, en in hunnen haat
zwoeren zij Jezus ter dood te brengen. De
toenmalige Pharizeërs en Schriftgeleerden,
priesters des volks, deden hun slachtoffer op
het kruishout sterven.
De kristenen volgden nochtans de heiden-
sche gebruiken na, en onze priesterhandel is
hedendaags veel uitgebreider dan de negotie
der Heidenen.
In de eerste tijden der kerk ging de
schooier ij der priesters zoover, dat er in 370
eene wet verscheen van Keizer Valentianus
om daaraan perk te stellen. Het was den pa
pen verboden in het huis der behoeftigen,
[Tiende vervolg
Elke lezer zal nu verstaan hoe en waardoor
het kwam dat de fabrikant niet grimmiger
tegen Schimmel uitvaarde. Trouwens een
man die uitgescholden wordt, al is hij zelfs
een hongerlijder, zal zich weinig geneigd
voelen eene nieuwe soort van plakpap uit te
vinden, voor den meester die hem uitscheldt.
En dat verstond de heer X. Grijpzout. De
koude luchtstroom, die door het dakvenster
tje joeg, liet hem niet toe daar lange te ver
blijven. Hij nam Schimmel naar zijne kamer
meê, deed hem eenige glazen krachtig bier en
eenige druppels rhum drinken en eene fijne
cigaar rooken, iets wat de schrijver sedert
zijnen studententijd niet meer hadde kunnen
doen.
Hoor, Schimmel, zei de patroon, toen
de eerste wat warmhoofdig werd, ik heb
daar eene wedding aangegaan. Een mijner
mededingers in 't vak beweerde, dat hij op
't punt stond een nieuw soort plakpap uit te
vinden voor hoedendoozen. Ik heb tegen hem
gewed, dat ik maar 48 uren noodig had om
zulk een materie uit te vinden. Sappernu! ik
dacht natuurlijk aan u en uwe wijsheid, mijn
beste Schimmel. Zult gij uwen ouden school
kameraad de wedding doen winnen? Welze
ker, niet waar. Ha ha ha! Gij kunt hem toch
niet konfuus laten worden, als hij u van
weduwen en weezen te gaan, om andere
reden dan godsdienstige. Men wist te goed
dat deze ongelukkigen tegen het geven van
aalmoezen en geschenken niet bestand wa
ren, zonder zich zeiven te kort te doen.
Dit belette echter niet, dat de behendige
aftroggelaars er meermalen voor godsdien
stige redenen binnenslopen, en zich het ge
mis van klinkende penningen door vleesche-
lijkegenuchten deden vergoeden!
Niet alleenlijk ging er geruimen tijd voor
bij, dat de absolutie voor geld te krijgen was;
maar er werd een tarief uitgevonden tot
afkooping der schuld sommiger zonden. Zoo
kostte het 87 pond 15 schellingen om de ver
giffenis te bekomen der zonde ven eenen bis
schop te slaan; voor alle gepleegde of nog te
plegen moord kostte de vergiffenis 168 p.
15 s.; om zijne vrouw, zuster of moeder af
te ranselen was de prijs maar 3 p. 4 s.; de
absolutie van een ketter werd 131 p. ver
kocht, en de dispensatie van eenen eed te
doen slechts29 schellingen; alle andere deug-
nietentrekken betaalde men 181 p. 14 s.
Naderhand hield de geestelijkheid zich niet
meer tevreden met het doen betalen van ver-
giffenissen; zij ving eenen nieuwen handel
aan, den schandelijken aflatenhandel, begon
nen onder Paus Sixtus IV en voortgezet on
der Paus Leo X. Dezes groote gelduitgaven
voor het bouwen der Sl Pietersbasiliek, deden
hem besluiten door de Dominikanerpaters
aflaten rond te venten om munt te slaan. Die
walgelijke en oneerlijke middelen verwekten
de Hervorming in den persoon van Maarten
Luther, een Augustijnermonik, die zich van
de handeldrijvende Kerk losscheurde en het
protestantismus in 't leven riep (1520).
Een behendig middel om het geld uit de
zakken der medelijdende geloovigen te klop
pen, werd aldus uitgedachtOm de zieltjes
der afgestorvenen uit het vagevuur te ver
lossen, is het goed missen te doen lezen.
Die missen moeten betaald zijn. Maar daar
de zieltjes slechts in het vagevuur lijden,
voor kleine dagelijksche zonden (dewijl de
doodzonden in de hel uitgeboet worden)
straat opnam. Toe, drink uwen druppel uit,
'k zal nog eens opgieten. En ziet ge wel,
mijn beste Schimmel, ik denk altijd aan
mijne vrienden. Ik heb de wedding aange
gaan voor een pot snuif. Ha ha, sappernu!
daarmêe wil ik u beloonen als ik win. Hoe
vindt gij dat, zeg?
Als 't u belieft, mijnheer, lachte Schim
mel en rolde dronkemans oogen. Ik zal mijn
best doen.
Goed zoo, sappernu! Dat is gesproken!
riep M. X. Grijpzout en Cie. Boven op 't ach
terkamertje liggen wel duizend oude boeken,
voortskomende van de bibliotheek van Moe-
derhens papa. Ga daar morgen eens in snuis
teren. Hier is de sleutel. Gij, die dokter zijt,
zult daar al gauw iets gevonden hebben. Toe,
drink uw druppel uit. Het wordt laat. Wij
zullen slapen gaan. Sappernu! mijn beste
Schimmel, gij hebt een pluimpje. Zult gij
boven geraken? Ja, 't zal gaan. Goeden
avond; goeden avond!
En terwijl Schimmel op viervoetersmanier
naar zijn kiltig vlieringkamertje klauterde,
sloeg de beroemde fabrikant de deur toe en
lachte bij zich zelve
Heu, heu! Sappernu? Wat heb ik hem
daar een historie opgevest. De dommerik! Als
hij me nu maar uit den slag trekt...
Schimmel snuisterde drie achtereenvolgen
de nachten in de ruïnen der boekerij van
wijlen M. Tempels, en kwam er eindelijk toe
een plakpap samen te stellen, die niet merk
waardiger was dan andere dergelijke voort
waarom trekt de paus, de machtige plaats
vervanger van Christus op aarde, die lijders
en lijderessen niet uit den vlammenkuil? Uit
loutere liefde en menschelijkheid zou hij
moeten, door een woord, perk stellen aan de
folteringen van de leden der lijdende Kerk.
Er bestaat wel eenige solidariteit tusschen
hen en het hoofd der strijdende Kerk
Doch de geestelijke nègotiëmannen gingen
nog verder. Zij lieten toe aan de lieden, die
wel konden betalen, het gevaar van naar de
hel gezonden te worden, af te koopen.
Zoo bevat het British Museum (gelooven
wij) daarover een belangrijk stuk 't is eene
soort van kontrakt, waardoor de Jezuieten,
in naam hunner compagnie, aan Hipp.Braem,
licentiaat in de rechten, bescherming belo
ven tegen de machten der hel, en hem bij den
H. Petrus, doorluchtigen prins der aposte
len, aan bevelen. Dit echt onderteekend
stuk draagt eenen stempel, de dagteekening:
Gent, 26 Mei 1650, en de liandteekens der
Jesuieten Fr. de Seclin, reet. der Comp.
Jesu, Fr. de Surhon en Petit de Poye.
Zoo worden de levenden niet alleen geëx
ploiteerd; men buit ook de zieltjes uit in
het vagevuur zelf. 't Is evenwel aardig dat
meir dit plekje en attendant niet eer
uitgevonden heeft. Misschien waren de geld-
afpersers terug gehouden door de stellige ver
klaring van den H.Augustinus en kerkvader,
die geen 3 plaatsen na het leven aanvaardde
en volhield dat hij, die niet met Christus
was, integendeel met den duivel zich be
vond. Heel goed of heel slecht, geen tus-
schenschot.
Paus Gregorius de Groote verspreidde in
593 het dogma des vagevuurs. Deze uitvin
ding is voor de katholieke geestelijkheid zeer
vruchtafwerpend. In veel kerken bestaat
inderdaad een bevoorrecht altaar voor de
zieltjes des vagevuurs. 't Is bij het zicht van
dergelijk altaar in eene Roomsche kerk, dat
de ernstige staatsman, Adolf Thiers, lichtjes
spottend zegdelei on déiivre (hier koopt
men vrij).
Nochtans de kunstgrepen gelukken niet
brengselen, maar die hij voor de rariteit in
het hemelsblauw kleurde.
M. X. Grijpzout jubelde bij die ontdekking.
Weinige dagen nadien hechtte de stadsplak-
ker reusachtige drukpapieren aan de muren
op weke men lezen kon:
De waarheiid was, dat het nieuwe product
nergens verkrijgbaar was. De uitvinder zelf
bezat er slechts een enkel potje van. En toch
namen alle Brusselsche kranten, die aankon
diging eene maand lang in groote letters op,
boven het stadsnieuws; ja zelfs veel bladen en
tijdschriften, wier opstellers bij het hoofd
der firma een paar malen waren verzocht
geweest, wijdden er een groot deel hunner
wetenschappelijke kroniek aan.
Geen wonder dan, dat eenige maanden
later de vernuftige fabrikant zijne uitvinding
zag breveteeren, met staatswaarborg, iets
wat opnieuw in al de kranten vermeld werd.
En toen de strijd tusschen liberalen en onaf-
hankelijken in 1884 uitbrak, enM. Grijpzout
aan het comiteit dezer laatste partij groot
moedig een strijdfondsvan tien duizend frank
verleende, werd de beroemde man nog be-
altijd, omdat God alleen de macht van ver
lossing bezit. Dit blijkt wel degelijk uit den
inhoud van den Manuel des indulgences
authentiques (Handboek der echte aflaten)
te Parijs in 1869 verschenen, met de goed
keuring van' den bisschop van Dijon. Eene
onmiddelijke verlossing is, voor liet eerste
het beste zieltje, niet altijd mogelijk volgens
het vakblad, een tijdschrift des vagevuurs
L'Echo du Purgatoire, opgesteld door P.
Gay, met de goedkeuring des bisschops van
Lyon.
Om wel te doen zien, dat er niet alleenlijk
van het vagevuur kwestie is, in zake van
katholieke uitvindingen, laten wij hier, vol
gens chronologische orde, de voornaamste
uitvindingen der groote klerikale fabriek
volgen:
Het gewijd water dagteekent van het
jaar 120 der kristene tijdrekening, het be
rouw van het jaar 157, de paters van 348, de
latijnsche mis van 394, het heilig oliesel van
550, de aanroeping der H. Maagd en der
Heiligen van 715, het kussen van den pause
lijken voet sedert 809, de heiligverklaringen
van 933, het doopsel der klokken van 't jaar
1000, de ongehuwde staat der priesters van
1015, de aflaten van 1119, de vastenvergun-
ningen sedert 1200, het opheffen der hostie
in 't zelfde jaar, de inkwisitië van 1204, de
oorbiecht van 1215, de onfaalbaarheid van
den paus sedert 1870 (J. D. B).
Wij meenen dat hier nog het dogma der
onbevlekte ontvangenis (1848) vergeten is.
X.
Vervolg
Niet uisluitend op financieel en administra
tief gebied, heeft het Hoofdbestuur zich be
wogen gedurende het afgeloopen dienstjaar.
In het hoogervermeld Verslag over de
eerste maanden van het bestaan des Verbonds,
zegden wij
roemder. Daar de kieskamp de onafhanke-
lijken voordeelig was, las mqn eenigen tijd
later, dat Z M. willende de uitstekende
diensten beloonen, door den heer X. Grijpzout
aan de wetenschap en de nijverheid door
zijne uitvindingen bewezen, hem met het
ridderlint der Leopoldsorde vereerde iets
wat alweer in al de kranten stond.
Confucius vader kreeg dus zijne welver
diende belooning, maar Schimmel had zijn
pot snuif nog niet en zou hem waarschijnlijk
ook niet gekregen hebben ware hij niet op
het gedacht gekomen zijnen patroon te gaan
gelukwenschen, waarop deze, uit loutere
goedheid, hem met het verzoeken om een
snuifje vereerde, en bemerkte dat de schrij
ver lang het doosje op zijnen nagel kloppen
moest eer hij 't gevraagde aanbieden kon. De
heer X. Grijpzout en CIe zond Bertine om
eenen pot gemeenen snuif, overhandigde hem
plechtig den dokter in de rechten, dien hij
van de straat had opgeraapt, en nam de ge
legenheid waar om eene redevoering te hou
den over de eeuwige erkentelijkheid, welke
de bedienden aan goede meesters verschuldigd
zijn. Schimmel lachte zeer beleefd en was of
scheen tevreden.
Ziedaar in 't kort hoe het beroemde hoofd
der firma aan zijn ordelint en de schrij
ver derzelfde firma aan een pot gemeenen
snuif geraakten, die hem echter niet miDde-
genoegen baarde als die hooge ondersch ei
ding van zijnen meester.
Wordt voortgezet
-.iseaca
HET WEEKBLAD
MERVEILLEUSE INVENTIE.
CÓLLA GRIJPZOUTIANA COLLA GRIJPZOUT!ANA
COLLA GRIJPZOUTIANA.
Het merkwaardigste produkt der moderne chemie
en der XlXe eeuw.
vastheid! duurzaamheid! nut!
Geen verstandig burger of hij zal zicli de COLLA
GRIJPZOUTIANA aanschaften, verkrijgbaar bij alle
groothandelaars.
-^Trrï^r>-few^r<g «gaggirrrji
