Een en ander.
STADSNIEUWS.
Willems-Fonds.
Sint-Sebasfciaan.
Vlaamsche Ster.
Wij zien van nu reeds, hoe de klerikale
konfraters der Boterslraat, aanstaanden za
terdag tegen ons zullen tempeesten, vuur
spuwen, en ons de schoonste benoemingen
van hun visch wij venrepertorium naar het
hoofd zullen slingeren. Doch wat gezegd is,
blijft gezegd. Wij meenen, in dit artikel, de
tolk te wezen van elk rechtschapen man,
wien de onrechtvaardigheid sommiger jurij-
leden en de knoeierijen der schoolwetstrijden
tegen de borst stooten. Indien er personen
zijn, die ons over deze zaken verdere inlich
tingen willen bezorgen, mogen zij in dit
blad op eene warme verdediging rekenen en
vooreerst op onze volledigste bescheiden
heid. J-
Plotselings ontwaakt en reeds weder
ingeslapen, 't Was sedert de gemeentekie-
zingen (dus al drie maanden geleden) dat het
Nieuwsblad ons niet meer genoemd noch
aangevallen had. Nummer Een der Redaktie
werd Niek Brozen, en om te toonen dat er
waarlijk verandering in den boel gekomen
was, liet men het Weekblad voor 3 maan
den gerust. In het voorlaatste Nieuwsblad-
nummer werden wij echter op nieuw be
handeld, metal de fatsoenlijkheid, welke
men van eenen politieken tegenstrever ver
wachten mag in andere woorden wij
werden nogmaals uitgescholden of uitge
maakt. Wij zijn oolijkaards wij hebben
bekrompen schoolmeester verstand", wij
schijven eerloosheid enz. Het geheel ar
tikel van het Nieuwsblad is schimp en
vooral looze aantijging jegens de profes
sors de schoolmeesters en de onder
wijzers op strate Wat mag die geheele
klas lieden het blad wel gedaan hebben, om
regelmatig door hem gehoond en bespot te
worden, en bovenal verantwoordelijk ge
maakt, voor hetgeen het Weekblad schrijft?
Wat de zoogezegde eerloosheid betreft,
waarvan het Nieuwsblad raast, daarop
kunnen wij gerust antwoorden, dat ons blad
nog nooit voor eerloosheid veroordeeld
werd, en dat wij eene klerikale gazet ken
nen, die zulks niet van zich zelve mag nog
kan zeggen
Rn nu, wat is in den grond die eerloos
heid 't Is omdat wij geschreven hebben
dat er kerkfabrieken zijn, die geene juiste'
rekeningen aan de hoogere overheid aanbie
den, zekere ontvangsten wegmoffelen en
alzoo den veroorzaakten deficiet door de ge
meentekas doen betalen. Zulks gebeurt, en
omdat wij de vrijheid nemen, zulke oneer
lijke handelwijze te schandvlekken, zijn wij
eene eerloosheid aan 't schrijven Buis
ter eens, Nieuwsbladge haddet wel kun
nen blijven voortslapen, in plaats van u
kwaad te maken il n'y a que la vérité qui
blesse
Ziehier een staaltje van de onpartijdig
heid onzes tegenstrevers Wij nemen
nogtans de vrijheid van het Weekblad te
doen bemerken, dat er een groot verschil
bestaat tusschen eene rekeninge verwor-
pen omdat er zekere sommen ingeschreven
zijn, welke eene wettig opgestelde begroo-
ting toeliet in te schrijven, en eene reke-
ninge verworpen om reden van rekening-
ji vervalsching, zooals het Weekblad zulks
beweert Dit schrijven is de overmaat
van ombeschaamdheid en dubbelzinnigheid,
zelfs leugentaal. Hierdoor laat het Nieuws
blad bij zijne lezers verstaan, dat de reke
ningen sommiger kerkfabrieken zouden ver
worpen zijn, omdat er te veel ingeschreven
word'!! Het tegendeel is waar sommige
kerkfabriekrekeningen worden verworpen,
omdat zij onder de ontvangsten niet alles
opgeven, dat volgens de wet moest inge
schreven worden 1
En 't zijn mannen die alzoo de echtheid
der feiten vervaïschen, die ons verwijten
eerloosheid te schrijven
Loyola leeft voort in zijne discipelen, tot
glorie van het klerikaal journalism.
Wij houden daarbij staan, dat er rekening-
vervalsching plaats heeft, iedere maal dat al
de ontvangsten niet opgegeven worden
derwijze dat er een te kort uit voortspruit,
welk de burgerlijke overheid moet aan
vullen.
Nu kunt ge nog eens razen tegen ons.
Nevens de zaak
Te Gistel hebben de klerikalen op alle
wijzen eene tooneelvertooning der liberalen
tegengewerkt. De heldendaden dier kongre-
ganisten werden geschandvlekt in het Va
derland en de Flandre libérale van Gent,
in het Weekblad van Oostende, in de Toe
komst van IJperen, enz.
Het Nieuwblad, vol kwade trouw gelijk
gewoonlijk, geloofde het verhaal der feiten
maar half en half. Een ooggetuige heeft ons
echter bevestigd, dat het verhaal van het
gebeurde verre beneden de waarheid moest
blijven, dewijl bet onbetamelijk ware al het
vuile en het schandalige te vertellen dat de
papen van Gistel uilgevonden hadden, om de
vreedzame liberalen te storen.
Het Nieuwsblad, om de zaak in 't be
lachelijke te trekken, viel gedurig op den
champetter van Gistel. Dat het blad den
mindere niet neme, om den meerdere wit te
wasschenOm het nachtrumoer en ketel
muziek, dal duurde van 7 ure 's avonds tot
11 ure 's nachts, te doen ophouden, hadden
de klerikale kommissaris en de klerikale
burgemeester ter plaatse moeten zijn zoo
veel te meer dat de kommissaris, Dokter
C. Loosveldt, den zetel van het openbaar
ministerie bekleedt bij de rechtbank van
enkele politie te Gistel, en dat de burgemees
ter, notaris D. Depuydt, zijn plaatsvervanger
is bij dezelfde rechtbank.
Die lieeren zullen zich dus (ton minste één
van de twee) in de droevige noodzakelijkheid
bevinden, vóór de rechtbank van enkele
politie de toepassing der wet te moeten vra
gen tegen hunne eigene geloofsgenooten,
want de Gendarmerie van Gistel heeft immers
tegen die klerikale schobbejakken proces
verbaal opgemaakt voor ruststoring.
Die onaangenaamheid ware zeker voor
het openbaar ministerie vermeden geworden,
hadden de kommissaris of de burgemeester
persoonlijk tusschengekomen om het nacht
huilen te doen ophouden.
De burgervader van Gistel is not. D. De
puydt hebben wij reeds gezegd; opdat hij
alléén de eer niet hebbe, aan het hoofd eener
geineenie te staan waar de kalote jongelin
gen zoo deftig zijn, zullen wij nog bij
voegen dat de zielenherder der parochie,
niemand anders is dan Je vermaarde deken
Jan Hocko, oud-pastoor van Lichtervelde
Geef den burgemeester wat den burge
meester, en den deken wat den deken toe
kom f
Een mirakel!
Geknipt uit tiet Nieuwsblad van 14 dezer:
Dood aan de voeten van den Paus. In de
de Weenensche dagbladen lezen wij, dat
de heer Enrico Donati, afgeveerdigd door
prins Colonna om den H. Vader een prach-
tig geschenk aan te bieden, door eene
beroerte getroffen werd, op den oogenblik
dal hij het geschenk overhandigde en dood
voor de voeten van Z. H. nederzonk.
Rechtuit gesproken, 't is jammer van Do
nati.
Waren wij echter zijn familielid, wij zou
den tegen den Paus een proces inspannen
voor manslag door onwetendheid of onvoor
zichtigheid. De burgerlijke partij zouden
wij niet vergeten. Ziehier
De H. Vader (zonder kinderen!) heeft de
gewoonte zijne voeten te laten kussen door
de bedevaarders. Moest het nu gebeuren dat
de pauzelij ke voeten zoo onbermhertig ston
ken, als die van eenen kapucijn of van een
broertje van Liefde, dan zou het gemakke
lijk kunnen gebeuren, dat Donati, nuchter
zijnde, door den stank bedwelmd en verstikt
werd.
Daarover zouden wij pleiten en, om de
zaak klaar te trekken, zou er eene expertise
van de pauzelijke vioolkassen moeten plaats
hebben. Dit ware natuurlijk een werkje, als
verandering, voor de klerikale gazette-
knechten....
Ware het feit echter gebeurd met eenen
ongeloovige, de katholieke papiertjes zouden
geschreeuwd hebben van den vinger Gods.
Maar nu zit God er voor niets tusschen; wel
neen, 't komt van eene beroerte 1
kopij dief te!
Is kopijdiefte zonde voor eenen klerikalen
gazetschrijver? Dit vroegen wij ons af, toen
wij in 't Journal d' Ypres (Nr 2299) een
artikel lazen, uit den Bien public overge-
pakt, zonder dezen laatste te noemen.
't Gold een overzicht der thans in Europa
rogeerende vorstenDe eerste is natuurlijk
le vieux Léon of om zoo eerbiedig te
zij a als de Bien publicS. S.lePape
Léon XIII, vicaire de Jésus-Christ,
souverain des Etats de l'Eglise enz.
Onze godvruchtige konfrater kent zijne
geschiedenis niet, anders z u hij weten dat
de vicaris van J.-C. sedert bijna 20 jaren
geen soeverein meer is,en dat het geschreeuw
der klerikate bladen, gedurende lange jaren,
geen ander doel had, dan die zoogezegde
Kerkelijke Staten terug te geven, welke
Viktoor-Emmanuel zoo wel deed bij 't ko
ningrijk Italië te voegen.
Onze koning Leopold II komt de laatste
voor entouré, zegt liet blad, de Vaffection
et du respect de tous les Beiges uitge
nomen van sommige klerikale gazetschrij
vers, vooral de opstellers van Escaut, Pa
trio te de Ridder Geeraard, den Ami de
lOrdre en eene heele reeks kleinere papie
ren. D. N. T.
Aan den Heer opstelier van het Weekblad
in
Ieperen.
Mijnheer,
Vele mijner vrienden, allen bekwaam
heidskiezers, klagen met recht, over de
verspreiding der liberale gedachten bij mid
del van de liberale dagbladeren, daar zij
zooveel te wenschen laat, zoowel in onze
eigene stad als in gansch 't arrondissement.
En waarlijk, ik moet het ook bekennen,
om zich een dagblad dier soort aan te schaf
fen, behoeft men weldra te doen gelijk
Diogène in de oudheid, die met zijne lan
taarn, op den klaren dag op de openbare
plaats te Athènes wapdelde, op zoek naar
een geleerd manzoodanig die bladeren
zeldzaam en weinig verspreid zijn. 't Is
alzoo dat in Ieperen die gazetten, in de
openbare plaatsen door kleine burgers en
werklieden bezocht geenszins te vinden zijn
ten zij in de groote hotels of kofffjhuizen,
zooalsde Concorde, den Sultan enz.
Op den buiten, zijn die dagbladeren ins
gelijks bijna onbekend. Doch echter zijner
in de naburige gemeenten vele inwoners die
niet verslaafd zijn aan de onderwerping der
geestelijken, burgers die. die bladeren geern
zouden lezen en welke niet zouden missen
onmeetbaar veel nut te weeg te brengen en
heelzame vruchten aan de liberale partij te
verschaffen.
Als voorbeeld laat ons eene der belang
rijkste en naast gelegene gemeente onzer
stad nemen. Vlamertinghe, bij voorbeeld.
Men verzekert dat er daar eenige herbergen
zijn, alwaar de liberale bladeren zouden
aangenomen worden, de liefhebbers aange
boden en desnoods, tegen hunne vijanden
zouden beschermd worden. Onder andere
zijn deze: de herberg 't Hoekske,'t Pavil-
lioen, 't Lammeke, de Statie en de Vlas
bloem. Nooit hebben die kroegen tot nu toe,
liberale of vrijzinnige geschriften ontvangen.
En hoe is liet dan mogelijk dat men de
vrijzinnige gedachten onder hef volk ver
spreidt? Men zal waarschijnlijk ons tegen
werpen, dat eene dergelijke propaganda te
onkosten zou na zich slepen, en dat ten
lande gelijk in de stad, de kaloten altijd op
loer zijn naar de liberale geschriften en af
kondigen om ze te vernieten. De klerikalen
kunnen van hunnen kant ook zeggen, dat
zulks te duur valt, en tot wat kunnen onze
verspreidingen per drukpers strekken, aan
gezien de liberalen daar zijn om ze van kant
te brengen. Maar de kaloten redeneeren zoo
niet. Zij deinzen niet voor zulke vrees ach
teruit; zij zijn te vast beraden en te werk
dadig, en verspreiden hnnne geschriften in
overvloed
Overal in 't stêe, en vooral, op den buiten
in de herbergen, in de minste bierhuizen,
zelfs bij de bijzonderen, die geene abonnee
ring of inteekening hebben, vindt men die
bladeren der zwarte bende
Eene zulke werkzaamheid kan niet zonder
goede gevolgen blijven voor den klerikalen
winkel. Dus, in de levendigste hoop, dat
onze oproep en aansporingen zullen aanhoord
worden van deze die het bewind in handen
hebben der liberale partij, die eertijds zoo
bloeiend en schitterend was, en dat zij het
voorbeeld hunner gezworene tegenstrevers
zullen volgen, bid ik u, Mijnheer de opstel
ler, de verzekering mijner hoogste achting
te aanvaarden,
Voor een groot getal bekwaamheids
kiezers van Ieperen,
Een bekwaamheidskiezer,
H. R. N.
P. S. Ziehier eene opnoeming der bij
zonderste gemeenten van 't arrondissement
alwaar er nog groote kiezers zijn die ver
kleefd zijn aan de vrijzinnige partijBoesin-
ghe, Vlamertinghe. Elverdinghe, Woesten,
Oostvleteren, Reninghe, Zuypschote, St Jan,
Zillebeke, Voormezeele.Zo mebeke, Moorsle
de, Passchendale, Meesen en Westnieuw-
kerke.
Het feest, dat verleden Zondag door de
zorgen onzer stedelijke afdeeling van het
Willems-Fonds ingericht werd is naar
wensch gelukt.
Nevens de aangekondigde voordracht,
was er een muzikaal gedeelte. En hier druk
ken wij onzen gulhartigsten dank uit aan de
heeren die door hunne hulp medegewerkt
hebben tot de opluistering van ons concert.
Voor de jonge heeren Beele en De Coene
roepen wij ook bravo! bij hun optreden
in de muzikale wereld, en danken hun uit
ganscher harte voor de stukjes welke zij
ons zoo lief opgedischt hebben.
Het belang van het feest was bijzonderlijk
in de voordracht van den heer Van de
Walle.
Stellen wij den redenaar aan onze lezers
voor:
M. Vande Walle werd in 1849 te Puurs
(provincie Antwerpen) geboren. Hij deed zijne
latijnsche studiën te St-Truiden en volgde
daarna de leergangen der Vrije Hoogeschool
van Brussel. In 1879 werd hij notaris be
noemd te Duffel en thans is hij in dezelfde
hoedanigheid werkzaam te Mechelen, waar
hij gedurende eenigen tijd gemeenteraadslid
was en er thans nog aan het hoofd dei-
liberale partij staat. Op het vooruitstrevend
Kongres, te Brusselnam hij het woord
namens de Mechelsche liberalen, over de
noodzakelijkheid der invoering van een
wetenschappelijk, wereldlijk en onafhanke
lijk zedelijk onderwijs. Jammer dat ons hier
dp plaais ontbreekt om die kernachtige rede
over te nemen.
Doch niet alleen als wakker liberaal
maakte de heer V Vande Walle zich ver
dienstelijk, maar ook als talentvol redenaar
en letterkundige. Van hem z:jn Droom en
mijner eenzaamheid, bundel gedichten;
Blauwe Bloemen, anti-klerikale verzen;
Aan Vlaanderen, vaderlandsche lierzang.
Over een drietal weken verscheen nog van
hem: Drinklied, getoonzet door zijnen vader,
den heer Edmond Vande Walle.
En nu een paar woorden over de voor
dracht van jongstleden ZondagDe strijd
tusschen delwee Staatsparty en in België.
Spreker heeft het publiek ten zeerste behaagd
en zijn onderwerp niet alleen welsprekend,
maar zeer oorspronkelijk behandeld. Ook
zullen de luidruchtige - bravo's welke zoo
dikwijls gedurende zijne rede uitbarsten,
hem de overtuiging gegeven hebben dat
zijne toehoorders het met hem eens
waren en hulde brachten aan zijn redenaars
talent.
Deze voordracht was uitmuntend tot libe
rale propaganda geschikt. Ziehier eenige der
behandelde punten: Wat zijn klerikalism en
liberalism? Vergelijking aan twee waters:
poel, stilstaand water, achteruitkruiperij,
verrotting; anderzijds klare rivier, vooruit
gang, leven en beweging voor handel en
nijverheid.
Verder maakten wij kennis met eenen
klerikalen en vervolgens met eenen liberalen
bestuurder voor Gemeente, Provincie en
Staat. Na eene rappe schets van het verle-
dene der twee partijen, kwam spreker ein
delijk aan zijn hoofddoelAanval tegen ons
huidig Staatsbestuur. Onze meesters heeft
hij onbermhertig gegeeseld in hunne partij
dige beheersching, en al het onrecht of nut
teloosheid aangetoond van de laatst gestemde
partij wetten.
In eene wegslepende narede wekte de
redenaar zijne toehoorders op tot den strijd;
hij deed eenen warmen en welgepasten op
roep lot de liberale jongelingen van IJperen,
die door hun vermogen of hun talent aange
wezen zijn, om een werkzaam deel aan den
kamp te nemen. Hij drukte vooral op de
noodzakelijkheid de politieke opleiding des
volks in de volkstaal te bewerken, en
wenschte dat alle politieke maatschappijen
aan onze taal ten minste haar recht zouden
toekennen, in plaats van ze stelselmatig uit
te sluiten. X.
Verleden Maandag avond vierde de Sinl-
Sebastiaansgilde haren patroon.
's Avonds had er een luisterlijk bal plaats.
Dat dansfeest was nogal vol begeestering.
Doch het had het nog veel meer moeten zijn.
Vele jongelieden, die daar dienden aanwezig
te zijn om het feest leven en bezieling bij te
zetten, waren er te kort. En nochtans in de
maatschappij Les Chceurs, hebben wij hen
gezien met gansch hunne famielje. Maar
ja, het was daar de heer M.... die het feest
gratis gaf.
Inderdaad de maatschappijen Les Chceurs,
Sl-Sebastiaan, Concorde, enz enz, zijn
alle uit omtrent dezelfde leden samenge
steld, hoe komt het dan dat er in de eene
zoovele jongelieden aanwezig zijn, terwijl
velen van deze laatste in do andere, door
hunne afwezigheid schitteren.
Daarbij, vele jongelingen, zelfs die hunne
universiteit gedaan hebben, staan daar de
dansende paarkens te bezien als zieke koeien,
men vergeve ons de vergelijkenis; zij durven
zich niet aanbieden, wanneer het er op aan
komt zich eens galanten complaisant
te toonen en te bewijzen dat zij verstandig,
beschaafd en welopgevoed zijn.
Nog meer, het zijn juist dia helden... van
schuchterheid die de eersten zijn om alios te
beknibbelen, om te klagen dat er in IJperen
nooit iets te doen is en om te zeggen dat men
zich hier onmogelijk goed verlustigen kan.
Zullen wij die vogels met hun huiszezin,
Woensdag aanstaande, ln Februari, en wat
later, in de danspartijtjes door Koormaat
schappij en Concorde gegeven, een flikkertje
zien slaan? Waarschijnelijk ja, want men
zegt dat er daar hope is iets te vangen dat
aan trouwen gelijkt.
Qui vivra ver ra!
Morgen zondag, 29 dezer, om 51/2 ure
's avonds, geeft onze onvermoeibare Too-
neelmaatschappij de Vlaamsche Ster, hare
4' en laatste vertooning van het wintersei
zoen.
De vertooning zal bestaan uit:
1° Een duo voor 2 pistons,
op Lucie de Lammermoor (Donnizetti).
2° De Slaapmuts,
blijspel met zang in één bedrijf;
door P. Geiregat.
3° De goudregen,
afwisselend aria voor klarinet,
door P, Bouillon.
-X38C f m
