TAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Derde jaar.
Zaterdag 30"
Juni 1888.
Nummer 26.
Allen godsdienstig in Rusland.
Onwetendheid en gallomanie.
De rechten op het graan.
STADSNIEUWS.
Onvoorzichtigheid.
Benoeming.
Feest bij de Taartevissohers.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. 50 voor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annonoan: 15 cent. per drukregel. Rechter
lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen pW nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100.Alle
berichten van vérkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiteu bevattende worden niet opgenomen.
Een rusisch schrijver, de heer Tsakni,
heeft onlangs breedvoerig den zonderlingen
geestes toestand gestudeerd, die sinds een
vijftigtal jaren in de slavenwereld ontstaan
is, en die onder vele opzichten gelijksoortige,
maar veel oudere gedaanten herinnert in het
leven der westersche volkeren. Het betreft
de godsdienstige gisting, die een millioen
menschen in opschudding brengt en de ver-
schillendste gedaanten aanneemt onder eene
menigte sekten, die allen op zoek zijn naar
de waarheid, den waren God en de
eeuwige zaligheid
Het pessimismus, dat een zoo groote trek
is van den russischen aard, komt vooral in
de wijsbegeerte dezer sekten voor. Daar ziet
men het de uiterste palen bereiken en tot
zijne logieke gevolgtrekking komen, den vol-
strekten afkeer van het leven, die zich dooi
den zelfmoord vertolkt.
De hoofden dezer nieuwe godsdiensten
roepen uit dat het menschdom in de zonde
gedompeld is, dat er geene deugd meer is op
aarde, dat er de duivel heerscht, dat het
kwaad zegepraalt. Als heelmiddel wijzen zij
de beslissende verzaking aan de wereld aan,
de vernieuwing van het maatschappelijk
leven op nieuwe grondvesten, of zeer een-
voudiglijk den vrijwilligen dood.
Onder de duizenden predikers die deze
beweging heeft doen ontstaan, was de rnonik
Faloré, die zijn apostelschap op de boorden
der Volga uitoefende, een der volklievcndste.
De grond zijner leering was de noodzakelijk
heid van den zelfmoord voor alwie zijne
zaligheid wilde bewerken. Men kan in deze
•wereld van onmenschelijkheid en zonde niet
meer leven, zegde hij met eene woeste logiek.
't Is in den dood dat men de zaligheid zoeken
moet. Sterven wij voor Kristusl...
Dit leerstelsel verleidde een groot getal
discipels, die zich aan den meester hechtten
met het vast besloten gedacht in zijn gezel
schap te sterven. Vier-en-tachtig onder hen
besloten in eene spelonk te vergaderen om
er te bidden en te vasten tot ter dood. Zij
hadden zorg gehad in de nabijheid houtbun
dels en stroo opeen te stapelen, om zich le
vende te verbranden, indien de policic bij
toeval hun ontwerp wilde verhinderen.
't Is juist hetgeen gebeurde. Eene vrouw,
die twijfelde aan de noodzakelijkheid van
den zelfmoord in 't gemeene, ontsnapte en
boezemde schrik in. De gendarmen omring
den de spelonk. Maar de dweepers hadden
zorg gehad schildwachten in het ronde te
plaatsen; zoodra zij verwittigd werden dat
de oningewijden naderden, begonnen zij te
roepen: De antekrist komt!... Vallen wij
niet levende in de handen van den vijand!
De brand wordt ontsteken. Te vergeefs
trachten de gendarmen en de inwoners van
een naburig dorp hem uit te blusschen en
de ongelukkigen van dien schrikkelijken
dood te redden. Zij worstelen hardnekkiglijk,
dooden malkander met bijlslagen en werpen
zich in de vlammen, ai roepende: Sterven
wij voor Kristus
Onder dezen die men er in gelukte te red
den, bevond zich een boer, Tousclikof geliee-
ten, die voor de rechtbank geroepen en tot
eeuwigdurende opsluiting veroordeeld werd.
Hij ontsnapte en begon de leering van den
zelfmoord te verkonden. Zijn apostelschap
had den grootsten bijval: welhaast had hij
zestig personen rond zich geschaard die tot
den dood besloten waren, en waaronder zich
gansche huisgezinnen bevonden, vader, moe
der en kinderen.
Ditmaal koos men geene spelonk tot too-
neel van het drama, maar eene boeren izba.
Op een gegeven teeken, begonnen al die
ongelukkigen elkander te vermoorden met
messteken en bijlslagen.Toen de policie, door
het gehuil der gekwetsten aangelokt, toe
kwam, waren er reeds vijf-en-dertig dooden.
Eene talrijke sekte is deze der '-springers»,
die zich sedert omtrent vijf-en-twintig jaren
ia den Caucasus ea de naburige provinciën
ontwikkeld heeft. De bevolking dezer stre
ken, voor het grootste deel samengesteld uit
vurige afgevallene die het russisch beheer
daar henen voert om hunne zedelooze propa
ganda tegen te houden, is een terrein dat
voor de geheimzinnige gedachten geschikt is.
Het meestendeel der russische sekten tel
len er hunne vertegenwoordigers. De nog
half wilde staat der streek en de verwijde
ring van het midden gezag laten den dweep-
zuclitigsten toe hun leven te schikken naar de
voorschriften van hun geloof en zij trekken
er voordeel uit om zich aan een werkzaam
apostelschap onder de inboorlingen en de
koloniebewoners over te leveren.
't Is daar dat zich de nieuwe godsdienst
der Prigouni veropenbaard heeft, waarvan
de overste den titel van God aannam, den
nakenden vervaldag van het einde der we
reld predikte en voorhield dat de eenige
middel om aan de eeuwige verdoemenis te
ontsnappen, deze was aan hem te biechten.
De staat van gratie die zich bij den vergevou
zondaar openbaarde deur de rechtstreeksche
nedordaling van den Heiligen Geest en door
eenen aanval van besmettelijken wijtsdaus,
waren de ongeloovigsten zelf verplicht zich
over te geven.
Men zag de geloovigen in onmacht vallen,
zich aan allerhande stuiptrekkingen overle
veren, hunne plaats verlatenwonderlijke
sprongen doende om zonder muziek te begin
nen dansen; eindelijk vielen zij in malkan-
ders armen en kusten zich broederlijk. Hoe
twijfelen aan de onfeilbaarheid der genade,
bij zulkdanige gymnastiek. De aanhangers
werden ontelbaar.
Maar het schrikkelijkste drama dal het
gevolg geweest is van die zeldzame godsdien
stige besmetting, had plaats in de provincie
Perm, te midden van een bosch. Een boer,
Ivhodine genaamd, die eene zekere opvoeding
ontvangen liad en die gedurig geheimzinnige
boeken las, speelde er de voornaamste rol.
Na eenige jaren van dat regiem kwam
Ktiodine tot de overtuiging dat het einde der
wereld naderde. Hij besloot daaruit dat het
eenige wat men redelijk doen kon, indi< n
men zijne ziel wilde redden, de wereld te
verlaten was, zich in de eenzaamheid der
bosschen te verschuilen en een einde te
stellen aan een zondig en schandig leven.
Vooraleer echter zijn ontwerp uit te voe
ren, achtte hij het geraadzaam zijne vrien
den en kennissen er mede bekend te maken,
om lien ten minste eene kans te geven om tot
het eeuwig geluk te geraken. Zijne moeder,
zijn broeder, zijne schoonzuster en een oude
oom verhaastten zich zijne zienswijze aan te
nemen; verscheide andere discipelen voegdtn
zich weldra bij die kleine kudde. Er werd
overeengekomen dat men zou vertrekken
om in een wild bosch te dringen, er zich
levende te begraven en allen te zamen van
honger te sterven.
Maar eerst behoorde het een toilet te ma
ken dat met de omstandigheden overeen
kwam. De vrouwen brachten drie dagen door
met rouwkleederen te maken die de aanhan
gers aantrokken om zich op weg le stellen,
na eerst aan Satan, zijne pomperijen en zijne
werken verzaakt te hebben.
Toen zij op de plaats gekomen waren die
voor het sacrifiicie bestemd was. zei Khodine
hun: Nu dat gij aan Satan verzaakt hebt,
valt er niet anders meer te doen dan honger
en dorst te verdragen. Indien gij twaalf
dagen zonder eten of drinken blijft, zult gij
in het rijk Gods treden. Alsdan begonnen
weken van onuitstaanbaar lijden. De vrou
wen en kinderen, onbekwaam het te door
staan, snikten en smeekten dat men hen
eenige druppels water zou geven; die tranen
bewogen eenige der fanatieken; zij wierpen
zich voor de voeten van den meester om hem
te verzoeken ten minste medelijden met de
kleinsten te hebben.
Maar Khodine bleef ongevoelig aan die
gebeden. Noch de tranen, noch Let gehuil,
noch het zicht der folteringen die deze onge
lukkigen verscheurden konden licm bewe
gen. Hij beschouwde met onverschilligheid
de kinderen die gras aten, varenkruid ver
slonden of liandvollen aarde opslikten. Twee
der aanhangers echter waren in staat niet
die afschuwelijke tooneelen te verdragen en
vluchtten binst den nacht.
Khodine werd benauwd toen hij hunne
afwezigheid bemerkte en besloot den dood te
te verhaasten, die zoo traag was om komen.
Het uur is geslagen; zijt gij gereed?... vroeg
hij aan zijne discipelen. Wij zijn gereed!
antwoordden de ongelukkigen.
Aanstonds begon men de kinderen te ver
moorden en ze te begraven. Daai na hielden
de overlevenden raad en besloten dat het
verdienstelijker ware nog te lijden en maar
door den honger te bezwijken.
Maar stappen lieten zich hooren; stellig
hadden de vluchtelingen de policie verwit
tigd; men mocht niet levende in de handen
van het antechristgebroed vallen... De man
nen wierpen zich op de vrouwen met bijl
slagen, en vermoordden dan elkander.
Toen de gendarmen toekwamen, vonden
zij er nog slechts drie, waaronder Khodine,
bij wion het leven niet uitgedoofd was.
Sommige lieden, eenvoudig van geest en
om zich eenige importance te geven, schrij
ven en spreken bijna altijd fransch. Vlaainscii
is te gemeen; 't is de taal des volks en der
minderen, en bij dezen kan men niet ten
achteren staan. Zoo leest men fransche
gazetten, fransche werken, fransche kerk
boeken, men laat fransche aankondigingen,
visietkaartjes en rekeningen drukken en
boven zijne deur een fransch opschrift plaat
sen. Goed in Frankrijk, maar in het vlaam-
sclie land noemt men dat van zijnen neus
maken vlaamsche gaaien, welke zich inet
fransche pluimen opsmukken. En zoo dat
fransch nog onberispelijk ware; maar een
parijzenaar zou het niet verstaan, zoodanig
is het met vreemdsoortige en wanklinkende
doorspekt. Dat is niet alleen voor de gewone
volksklas gezegd, maar de Kamerheeren,
die het vlaamsche land vertegenwoordigen,
hebben ook meer dan eens reusachtige ke
mels geschoten, toen zij eene hoogdravende
rede afga\en. Men zou me zeggen, dat de
menschen in het vlaamsch zich ook niet
fouten zouden uitdrukken: 't akkoord; maar
dan is de feil toch zoo belachelijk niet, als
in eene taal die onzer gewesten vreemd is.
Zoo luidde een briefje, dat onze waschvrouw
als rekening opgaf.
Lavaas du Janviee
Chemiese fr.
Mojaardepoos.
Col
per manchet
per chooset.
Baajs
Eschuim n
Zou men niet ziek worden van lachen?
En dat men niet zegge: die vrouw is on
geleerd of zij doet wat ze kan! Neen, ge
melde vrouw ging in hare kinderjaren
negen jaar ter school, naar eene goede
nonnenkantwerksehool, welke thans nog
bestaat, 't Is alleenlijk jammer dat die de
gelijke school die ievervoile en geleerde
nonnekens bestuurd, slechts naar zulk
een armzalig voorbeeld moet geschat wor
den
Zou men er niet beter wat schooner fransch
of vlaamsch leeren, in plaats van de kinde
ren van den vroegen morgen tot den laten
avond, te doen spellevverkeii voor eenige
centiemtjes.
De franschdolheid, de haat of afkeer tegen
onze taal, is alleen bestand om sommige
lieden zoo belachelijk te maken. Wat denkt
men, als men in den dagelijkschen omgang
spreuken als deze hoortJe ne sais de rein,
(een leelijk flandriscisme); avec ce-la voor
la-dessus; dites wie fois voor dit es un
peua ma maison voor chez moisortez
dehors voor sovlcz d'icihet trekt erop,
ga lire ld dessusenz.
Die voorbeelden zouden wij nog kunnen
vermenigvuldigen; maar wij denken dat
deze staaltjes zullen voldoende zijn, om een
gedacht te geven van ons eigenaardig fransch.
Met dergelijke uitdrukkingen slaat eene
hooveerdige dame, die slechts aan de keu
kenmeid of aan de groenselierster vlaamsch
gewaardigt te spreken, ver in de schaduw
van den eersten den gereedsten werkman
van Parijs. En wanneer men het op die
hoogte gebracht heeft, telt men dikwijls
vijftien of twintig jaren kostschool achter
den rug! Twintig jaren levens in eenen
franschen aristokratischen dampkring! twin
tigjaren oorgesuis en gedruis der beminne
lijke taal van chez nous!
Het ware min belachelijk, voorzichtiger
en zelfs betamelijker, indien elk de gewoon
te aanam zijne moedertaal te spreken en te
schrijven.
Terwijl de clericalen nog altijd aandringen
op het invoeren van rechten op het vreemd
graan, is het niet slecht nategaan, wat er in
Frankrijk gebeurt waar men insgelijks zij
nen toevlucht hoeft genomen tot invoer
rechten op het graan te eischen.
De bakkers te Lyon hebben don prijs van
hun brood met twee centiemen per kilo ver
hoogd; het brood wordt er nu verkocht
menagiebrood, 36 centiemen; wit brood,
43 centiemen.
In verschillige andere steden is het brood
opgeslagen en zelfs nog meer dan twee cen
tiemen per kilo.
Men weet het bij ondervinding, eens dat
de opslag begint, weet men niet wanneer hij
zal eindigen.
Maar het bijzonderste van al is, dat de
boerkens daar geen profijt uit zullen trek
ken de rijke eigenaar alleen zal door het
verhoogen zijner pachten van do nieuwe
rechten genieten, die zoo zeer op het volk
zullen drukken.
Overigens zijn er meer boeren, die brood
moeten koopen bij de bakkers, als er zijn die
graan te verknopen hebben.
Wij zeggen hetde opslag van het brood
verwekken is, in deze ongunstige tijden, zeer
gevaarlijk; het is met vuur spelen.
Verleden woensdag avond was de zeven
jarige knaap E. M..., op een schip inde
Kaai aan het visschen. Een vischje willende
ophalen, schoot hij eensklaps vooruit en
viel in het water. Een schipper het gevaar
bemerkende snelde hem ter hulp en was
gelukkig genoeg na veel moeite, het jongen
tje te redden. Nog een minuut en het was
te laat.
Welke onvoorzichtigheid van zulke kin
doren te laten gaan visschen.
De lieer Gorissen, tusschentijdige bestuur
der bij. het middenbestuur van registratie eu
domeinen, is bij dat zelfde bestuur, bestuur
der benoemd.
Ter gelegenheid van S' Pietersdag zullen
onze dappere Lijuvisschers, gezegd Taarte-
visschers, morgen en overmorgen hartelijk
feest vieren.
Zondag, Koningvissclien en andere verma
kelijkheden.
Maandag, ten 1 1/2 ure 's namiddag, lek
kere maaltijd.
Ten 4 ure, kiezing der commissie, gevolgd
door eene luisterlijke prijsvissching.
Ten 8 ure, groot bal. Binst de repos koniu-
WEEKB
