TAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
De ondankbare Dochter,
Derde jaar.
Zaterdag 21" Juli 1888.
Nummer 29.
IJzerenweg.
De tijden zijn slecht.
Isidoor Albert.
Een nieuwe strijder.
Boekbeoordeeling.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. 50 voor don buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoncen: 15 cent. por drukregel. Rechter-
li'ke eerherstellingen* 1 fr- pe1' regel. Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100.Alle
berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicitó, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle lioegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteilen bevattende worden niet opgenomen.
Vertrekuren van IJperen naar
Poporinghe, 6-50 9-09 10-00 12-07 3-00
Vraagt hoe het gaat aan kapitalisten en
•werklieden, aan renteniers en bedelaars, aan
vleeschhouwers en apothekers, in één woord,
aan rijken, burgers en armen, en zij zullen
u antwoorden De tijden zijn slecht.
De eigenaars klagen over de vermindering
der pachtprijzen de boeren over de weinig
•waarde van hun oogst, hoe prachtig hij ook
zij; de nijveraars over de slapte in handel
en nijverheid; de winkelier over den slechten
verkoop,- de werklieden dat het werk
schaars en slecht betaald is. En allen heffen
in koor eene en dezelfde klacht aande
lasten zijn te hoogEn nochtans is het leven
niet duur. Het brood is goedkoop, de aard
appelen en de boter zijn het ook, de eieren
zijn niet schreeuwend van prijshet Yleesch
zou kunnen goedkooper wezen doch is veel
duurder geweest als thans; de kleederen
verminderen van dag tot dag in prijs; enkel
de huishuur, in de steden, is nog schromelijk
hoog.
Men ziet het, de elementen tot een goed,
tot een welstellend leven bestaan en toch
zijn de klachten algemeen en verre van
ongegrond. Wat mag hiervan de reden zijn?
Moet men het in den politieken vorm der
regeering zoeken? Wie onpartijdig oordeelt,
moet neen antwoorden. Inderdaad. liet
liberaal ministerie is gevallen door de nieuwe
belastingen die het heeft ingevoerd. Het
katholiek ministerie is nu aan het bewind.
Is het beter Is er meer werk, meer loon
dan over jaren voor denzelfden arbeidmeer
vooruitzicht dat het beteren zal?
Neen, dit is er niet. De toestand blijft
slecht, de handel slap, de verkoop onzeker
TOONEELSPEL IN TWEE BEDRIJVEN,
(Vervolg.)
ijl'tle Tooneel.
De vorig en, weduive_ Vermeersch.
Weduwe Vermeersch.
Elodie, wat is er hier gaande?
Elodie.
Geloof me, 't is te ergZe zet ziek te
weenen.)
Weduwe Vermeersch.
Viclorine, hebt ge uwe tante beleedigd?
Victorine.
Ja, moeder, maar ze heeft mijne vriendin
Valentina ook beleedigd, en dat is alles.
Weduwe Vermeersch.
Zwijg, Victorine, ik kan wel raden wat er
gebeurd is. Uwe tante heeft u te recht be
rispt.
Victorine.
Noemt ge dat te recht, wanneer mijne
vriendin heengaat en tante Elodie ze durft
beleedigen
Elodie staat woedend op).
Ja, Julie, ik heb uwe dochter berispt over
hare vriendin Valentina. Die juffers gaan van
en klein, de winst gering, het werk
schaarsch.
De verandering van den politieken vorm
der regeering heeft nog eens te meer be
wezen dat, hoe meer die vorm verandert,
hoe meer die zaken gelijk blijven en dat de
oorzaak der algemeene krisis in iets anders
moet worden gezocht dan in den politieken
vorm der regeering.
De ministeries verschillen, maar is hun
werk niet schier hetzelfde? Blijven niet al
de instellingen bestaan als koningdom, staan
de legers, budget der eerediensten, schreeu
wende bezoldigingen voor de hoogebeambten
die alleen de oorzaak zijn van de hooge
lasten?
Men huilt van besparingen, telkens eene
partij aan het bewind komt! En op wie
worden de beparingen toegepast? Op de
kleinen, op de mindere», maar de groote
koppen blijven even vet betaald als van te
voren.
En wanneer die burgerstaat zich eens het
lot van handel en nijverheid wil aantrekken,
wat doet hij
Eenige bijzondere nijverheden waar
sommigen de regeerders belang bij hebben
bevoordeeligen door zware inkomende
rechten op de voortbrengselen der vreemde
concurrentie en dit alles ten nadeele der
inlandsche verbruikers.
Wanneer het een of ander land door het
ontwikkelen en verbeteren van zijn arbeids-
materiëel, de baas wordt op de wereldmarkt
en zijne voortbrengselen hier goedkooper
levert als onze' nijveraars en landbouwers
meent gij dat de Staat er zal tusschenkomen
om ons werkgereedschap op de hoogte van
dat der vreemden te brengen? O neen; de
staat mag zich daar immers Diet mede
bemoeien, maar hij mag het zich aantrekken
en doet zulks om de bevolking te
beletten van de voordeelen te genieten die
het talent van den vreemde ons schent en
om de inlandsche nijverheid in minderheid
te houden.
De tijden zijn slecht! Maar kunnen onze
werklieden niet meer werken; brengen onze
landen niets meer op; zijn onze mijnen over
stroomd of hare adders in rotsen veranderd?
Niets van dit alles. De lust tot werken is
te lezen op de gezichten der honderde werk
lieden.die arbeidloos langs de straten loopen,
gelijk de strijd bij eene openbare aanbeste
ding bewijst hoe ieverig de burgerij ook is.
De tijden zijn slecht, niet omdat het libe
raal ministerie van het roer werd geworpen
avond te zamen naar den kouter.
Weduwe Vermeersch.
Dat zal niet gebeuren. Zondag laatstleden
zijt gij om elf uren van de danszaal gekomen,
hetgeen voor een treffelijk meisje niet be
taamt. Nu gaat gij naar den kouter met een
meisje van slechten naam. Neen, Victorine,
ik mag zulks niet toelaten.
Victorine.
Ahge denkt dat ik nog een kind ben Zie,
mijn geduld is ten einde. Wij zullen maar
verhuizen. Onwederroepelijk vertrek ik mor
gen naar Parijs. Ik ben oud genoeg en kan
mijn brood winnen. Valentina treedt bin
nen.)
^tescSü Tooneel.
De vorigenValentina.
Valentina.
Is er geen belet, als ik binnen ben?
Victorine.
Neen, Valentina.
Weduwe Vermeersch (tot Valentina)
Mejuffer, ik heb veel liever dat gij voorbij
mijne deur gaat, dan dat gij er binnen treedt.
Gij zijt het, die mijne dochter misleidt. Gij
zult de schuld zijn haars ongeluks. Ik begrijp
niet hoe ge niet beschaamd zijt eene vriendin
te verleiden, en uwe ouders te bedriegen.
Valentin x (gestoord.)
Vrouw Vermeersch, ik doe wat ik doen
moet en heb van u geene berispingen te ont
vangen, weet ge
en de klerikalen er zijn aangekomen, neen,
maar omdat de sanfenleving ziek is. Is de
krisis niet dezelfde in de republieken: Frank
rijk en Amerika: in de keizerrijken Duitscli-
land en Oostenrijk; in de koninkrijken
Engeland, Italië, enz.?
De stoomtreinen, booten en telegrafen
hebben de volkeren dichter bij elkander ge
bracht, maar ze ook van elkanders ruïne of
welstand afhankelijk gemaakt.
De oorzaak der algemeene ramp ligt hierin
dat de winsten van den arbeid, sinds jaren
opgeleverd, in de kassen van enkele rijke
farniliën zijn samengestroomd, die dit geld
ophouden uit vrees voor verlies of onvol
doenden intrest. Er is in de wereld geen
gebrek aan geld, aan levensbronnen, maar
het geld dat er bestaat komt niet genoeg in
den handelmen laat er niet genoeg ver
dienen.
En verre dat die noodlottige strekking
schijnt te eindigen, zij blijft duren, zij dreigt
te klimmen.
Sleeds grooter wordt het getal kleine bur
gers en nijveraars die bezwijken; steeds
kleiner het getal der gieren, die alles samen-
lioopen in hunne handen.
Het werken voor zich zeiven, dit
ideaal voor den werkman, is voor altijd ver
vlogen. Gelukkig als hij nog kan werken
voor anderen, aan den prijs dat zij hem wel
willen betalen.
Het bezitten der fabrieken, mijnen en
werkhuizen door bijzonderen is ook eene
reden van den slechten tijd.
De meesten der fabriekanten hebben naar
anders niet gezien dan 0111 veel geld met
weinig onkosten te winnen. Wanneer een
vreemde mededinger hen trof, hebben zij de
loonen verminderddaardoor konden de
werklieden minder koopen, verkochten de
winkeliers' minder en zoo werd de slapte
algemeende slechte tijd heerschte.
Wil de slechte tijd eindigen, dan moet de
regeering hare rol veranderenal de beam-
ten die het land kan missen te beginnen
met den koningen zijn hofal de bezol
digingen en instellingen die ons in schulden
brengen, als het leger, enz., moeten worden
afgeschaft of veel worden verminderd.
De regeering moet zich het lot des lands
anders aantrekken, dan ons de ellende in
het land te brengen.
De fabrieken, de werkhuizen en mijnen
moeten Staatseigendommen worden en de
Elodie.
Gij onbeschaamde! Vertrek maar vlug van
hier
Valentina.
Voor u is zwijgen moeilijk,mejuffer Elodie.
Neem u maar een weinig in acht. Stoor u
met langer, ik zal heengaan.
Elodie [terzijde).
De ondeugd in persoon
Victorine.
Neen, Valentina, gij moet blijven. Wacht
maar, ik heb slechts mijnen hoed op te zet
ten, en ik ben klaar.
Weduwe Vermeersch.
Victorine, ik verbied u mede te gaan.
Victorine.
En wie zou mij zulks nog kunnen beletten?
Weduwe Vermeersch.
Ik, uwe moeder
Victorine.
Komaan, Valentina, 'k ben bereid. (Hare
moeder houdt haar terug, maar Victorine
draait zich uit de handen en is weg.)
Beiden driftig af.)
DIodic, weduwe Vermeersch.
Elodie.
Men kan maar zijnen plicht gedaan heb
ben. Wij hebben ons niets te verwijten,
't Ware te hopen dat God haar geene harde
beproevingen deed onderstaan.
winsten daarvan al de onkosten afgere
kend moeten aan de werklieden komen.
En wanneer al de werklieden de volle
vrucht van hun arbeid zullen genieten dan
zal de welstand algemeen zijn, want iedereen
brengt veel meer waarde voor, dan hij aan
levensbehoeften verbruiken kan.
Een nieuwe medestrijder is ons geboren
en hij ziet er kloeken leefbaar uit: Het
laatste Nieuws van Brussel is een blad dat
wij onze vrienden aanbevelen. Liberaal voor
al en Vlaamschgezind, als toemaat, is wat
Het laatste Nieuws betracht. Het blad
verschijnt zes maat per week, en kost maar
acht frank 's jaars, 1 cent per dag! Ziedaar
eene uitmuntende gelegenheid voor de Libe
rale Vereeningen en andere vrijzinnige
maatschappijen, die eene nuttige liberale
propaganda willen inrichten bij middel eener
dagelijks verschijnende gazet. Het laatste
Nieuws geeft, nevens een twee of drietal
hoofdartikels, verscheidene kolommen nieuws
uit de provinciën van Viaamsch België, de
marktprijzen,Kunst- en Letternieuws, beurs
berichten en een mooi mengelwerk of feuil
leton. In zake van nieuws is het jonge blad
dikwijls zijne grootere en oudere fransche
confraters der hoofdstad vooruit. Dit hebben
wij reeds meermalen bestadigd en wij schrij
ven het toe aan de talrijke briefwisselaars,
welke het bestuur zich heeft weten aan te
schaffen in de voornaamste steden des lands.
Gaat maar voort, konfraters van Het
laatste Nieuwsmet op papen en Vlaamsch-
haters te ranselen; wij juichen toe! Goedbeii
in 't leven Het Weekblad.
In het Julinummei der Toekomst, een
tijdschrift aan wetenschap, onderwijs, taai
en volkenkunde gewijd, vinden wij eene
recensie van het voorlaatste werkje, door
de zorgen van het Willems-Fonds uitgegeven.
Wij deelen ze hieronder mede
Vraagboek tot het zamelen van Vlaam-
sche Folklore of Volkskunde, door Au
gust Gittée. Gent. J. Vuylsteke. 64 blz.
Prijs: fr. 0,75. Uitgave van het Wil
lems-Fonds.
Het was waarlijk een voortreffelijk en
prijsbaar idee van het Willems-Fonds, de
Weduwe Vermeersch.
Misschien zal ze te laat haar da woorden
herinneren, die haar vader op zijn sterfbed
zegde: Kind, bemin uwe weldoeners, dat
ondankbaarheid nooit in uw hartsluipe.
Elodie.
Welaan, Julie, schep maar moed; wij zul
len haar bij hare tehuiskomst eens goed de
les spellen, en nieuwe pogingen aanwenden
om haar van 'l slecht gezelschap te onttrek
ken.
Weduwe Vermeersch.
Niets zal haar verbeteren; de ondeugd is
reeds veel te diep in haar hert geprent.
Elodie.
Victorine is nog zoo slecht niet als ge
meent; want ze heeft dikwijls bewijzen gege
ven van een goed karakter. Kom, kom, laat
ons maar avondmalen. [Elodie legl al het
noodige op tafel voor hel avondmaal.)
Weduwe Vermeersch.
Geloof mij, Elodie, ik heb maar weinig
eetlust. De tranen komen mij in de oogen,
als ik denk hoe Victorine onze talrijke opof
feringen beloont. Gij, even als ik, zijt haar
altoos eene moeder geweest.
Elodie.
't Is waar, maar ze zal misschien wel ten
inkeer komen. Lieve zuster, eet maar een
weinig, dat zal uwe sombere gedachten ver
drijven (Julie en Elodie zetten zich beiden
aan tafel.)
HET WEEKBLAD
4.00 6-25 9-05 9-5S.
Poperinghe-Hazebrouck, 6-50 12-07 6-42.
Houthem, 5-30 8-20 11-10 5-20.
Komen, 5-30 7-55 8-20 —9-58 10-03 - 11-16
2-41 2-51 5-20 7-50 8-35.
Komen-Armentiers, 5-30 7-55 11-16 2-54
5-20 8-55.
Rousselare, 7-45 10-45 12-20 4-10 6-30
Langemarck-Ostende, 7-16-9-51 -12-17 -3-56-6-21
Kortrijk, 5-30—8-20—9-58—11-16—2-41—5-20—7-50
Kortrijk-Brussel, 5-30 9-58 11-16 2-41 5-20
Kortrijk-Gent, 5-308-20 11-16 2 41, 5-20.
DOOR
Zevende Tooneel.
1__. ome «sijj". -