VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Oe ondankbare Dochter,
Derde jaar.
Zaterdag 22n September 1888.
Nummer 38.
De macht der papen door cijfers
bewezen.
Isidoor Albert.
Aan onze jeugd!
Abonnementsprijs voorop betaalbaars 3 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. 50 voor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoncen: 15 cent. per drukregel. Rechter
lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100.Alle
berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
(Zesde vervolg en slot.)
Wij gaan deze studie niet langer rekken,
omdat het gedurig dezelfde rimram is, waar
van alleenlijk de cijfers veranderen. Tot
heden zagen wij dat er gedurende het jaar
1872 in het Bisdom Brugge alléén opge
haald, of liever geschooid, wierd
Voortplanting des geloofs, fr. 73136,86
Sint Pieterspenning, 83393,40
Zoogezegde H. Kindschheid, 48046,63
fr. 204576,89
Zegge: twee honderd en vier duizend,
vijf honderd zes-en-zeventig franks, 89
centiemen
In die ontzaggelijke som ligt er eene les
voor de liberalen: als wij de milddadigheid
der katholieken van op den keper beschou
wen, voelen wij voor de welstellende en rijke
liberalen den dringendsten plicht da vrijzin
nige werken, maatschappijen dagbladen,
enz. te ondersteunen. Volgen wij de klerika-
len na en gebruiken wij ons te missen geld,
niet om domme kiezers om te koopen,
gelijk de papen doen, maar om het volk
te verlichten en wanneer wij het tot daar
zullen gebracht hebben, zal het den katho
lieken fel moeilijk zijn aan verstandige en
eerlijke kiezers eene stem, zelfs voor duizend
franks, te koopen
Wij hebben nog verscheidene zulke gewij
de verslagen vóór ons liggen, maar in plaats
van ze omstandig over te drukken zullen wij
ze in eenige regelen samenvatten.
In het jaar 1873 schooiden de Papen, in
het bisdom Brugge, de volgende sommen
voor de voortplanting des geloofs
Aartspriesterdom Brugge, fr. 4222,56
Dekenij van Brugge (Noord), 2112,15
(Zuid), 1545,70
Avelghem, 3166,00
Dixmude, 6160,43
Ghistel, 1559,50
Kortrijk, 8651,96
TOONEELSPEL IN TWEE BEDRIJVEN,
(Vervolg.)
Zevende Tooneel.
De vorigen, min Elodie.
Juffer Geers.
Eene weldoenster is den echten zin des
woords.
Emma.
Moesteres, hoeveel leerlingen zijn er nu al
voor de nieuwe avondschool?
Juffer Geers.
Zeven en twintig, maar stellig zullen wij
op de twee dochters uit de Snep mogen re
kenen.
Emma.
Vergauw's dochters
Juffer Geers.
Ja.
Sophie.
Een schoon getal reeds, niet waar?
(Victorine, als bedelares, komt op het
tooneel.)
Achtste Tooneel.
De vorigen, Victorine.
Meenen,
8400,60
Oostende,
1199,00
Poperinghe,
3680,09
Roeselare,
4432,71
Thielt,
4140,42
Thourout,
4589,65
Veurne,
3068,26
IJper,
4760,45
Seminariën,
1007,61
Bisschoppelijke Collegiën,
1633,43
Gestichten, pensionnaten,
908,00
Bijzondere giften,
32664,94
Te zamen fr. 97903.43
Dat boekje is te Brugge gedagteekend, den
4n Maart 1874 en door kan. P. Bethune
echt verklaard.
In hetzelfd jaar 1873 werden in het bis
dom Brugge, voor den Sint Pieterspenning,
de volgende sommen afgebedeld
Aartspriesterdom Brugge (16465,26 fr.),
dekenij Brugge-noord (3676,05), d. Brugge-
zuid "(2477,45), d. Avelghem (4171,66), d.
Dixmude (2607,36), d. Ghistel (2566,55), d.
Kortrijk (8741,77), d. Meenen (7221,02), d.
Oostende (2392,00), d. Poperinghe (3835,72),
d. Roeselare (5206,92), d. Thielt (7081,64),
d. Thourout (4797,70), d. Veurne (4293,33),
d. IJper (5898,59), Semenariën (441,45), Bis
schoppelijke Collegiën (616,41), Gestichten,
pensionnaten, enz. (151,47), Bijzondere gif
ten (1048,00). Totaal der geschooide sommen;
83690 fr. 35 centiomen, goedgekeurd te
Brugge den 30 Maart 1874, door den voor
zitter van het genootschap R. Vandewalle-
De Ghelcke.
In het Bisdom Brugge werd er in 1873
voor de H. Kindschheid 57002,00 fr. aan de
schooljeugd afgezogen, 52620,00 fr. in 1874
52443,00 fr. in 1875 en eindelijk 55165,00
fr. in 1876.
In de opgegevene scholen, die tot dat
werk medegeholpen hebben, treffen wij min
stens een zestigtal arme en kostelooze scho
len aan, slechts door kinderen van nooddruf
tige ouders bijgewoond en die toch centjes te
veel hebben voor eene aftroggelarijWij
vinden er onder andere 39 speldewerkscho-
len, waarvan 11 in het liberale IJperen zelf!
Victorine.
Mejuffers, men heeft mij gezegd dat het
hier feest ismag ik u vermaken met een
lied?
Allen.
Wel zeker, arm meisje?
Victorine (tokkelt haar speeltuig).
Van 's morgens vroeg tot 's aronds laat
De vorigen, Elodie.
(De bedelares doet hare ronde om eene
almoes, aan Elodie gekomen deinst zij
een paar stappen achteruil.
Victorine. (ter zijde)
O Godik bedrieg mij nietMijne tante
Elodie
Elodie (verschrikt).
Ik bedrieg mij niet!... deze stem... Victo-
nine. (Ze valt, ongesteld, in eenen leu
ningstoel).
Victorine.
Juffers, helpt mij een weinig. (Allen ko
men toegeloopen.)
De afzonderlijke bewaarplaats of depot van
de stoffelijke voorwerpen voor de dekenij
IJperen, staat opgegeven bij Joufvrouw
Valérie Verleure, Oude Kleerstraat, te
IJper (Zie blz. 24 van 't verslag.)
Op blz. 19 van 't verslag bemerken wij de
Tafel der ontvangsten van de H. Kindsch
heid in het Bisdom van Brugge, sedert
1845 toen men slechts 80 fr. kreeg, tot 1876
wanneer men reeds 55165 fr. 00 ophaalde.
Het totaal beloopt tot 920123,00 fr
Hewel, liberale vriendjes, comment trou-
vez-vous le bouillon
Van dezelfde blz. 19 schrijven wij letter
lijk af: Voegen wy hier by dat de aelmoes-
sen van de katholyke wereld voor de H.
Kindschheid, in het jaer 1875, (in één
jaar. a. u. b.) niet min dan fr. 2.378.270,
05 c. opgebragt hebben; eene som die nog
nooit bereikt is geweest sedert dit Werk
gesticht werd ten jare 1843. God zy ge-
dankt
Wij gelooven het wel, dat God daarvoor
gedankt zijhij heeft er m'n zieltje, geen
nadeel bij, want 't geld komt allemaal uit de
zakken der rijke onnoozelaars en van de
arme menschen, die ongelukkiglijk den moed
niet hebben aan de schooiende drietippen een
penningske te weigeren. Immers in den bui
ten is er geld te krijgen voor elk werk,
al ware het zelfs de ophaling der kapitalen
voor Langrand-Dumonceau wanneer het
de pastoor of zijne kapelaans zijn die de zaak
optouw zetten! En de klerikale werken,
waaraan zelfs de arme lieden verplicht zijn
mede te doen omdat ze bang zijn voor den
papenrok, noemen wij vlakweg ontfutseling,
aftroggelarijDoch daarmede zijn we nog
geen haartje verder. Werken wij ook, on
dersteunen wij ook onze liberale inrichtin
gen en vooral zorgen wij dat onze vrouwen
en dochters niet verkwezeld worden. De
paperij vreest meer eene liberale vrouw Jan
vijf vrijzinnige kiezers: haar invloed is veel
gevaarlijker voor de toekomst
X.
Victorine werptzich knielend voor
hare tante).
Tante, vergeef me wat ik moeder en u
heb misdaan? Ik heb zooveel te lijden. (Mid
delerwijl komt Elodie tot beterniï, en de
meisjes staren dit tooneel stilzwijgend
aan.) Ach! verstoot mij niet; ik was wel
ondankbaar jegens u beiden. Zeg mij, waar
is moeder, dat ik haar vergiffennis afsmeek?
(Elodie slaat verschrikt op).
Elodie (ter zijde.)
Wat zal er hier gebeuren?
Victorine.
Tante, spreek, breng mij bij moeder, ik
zal piet meer eigenzinnig zijn.
Elodie ter zijde).
Dat is verschrikkelijk
Victorine.
Ge zwijgt... gij wilt mij niet meer herken
nen, niet waar? O tante Elodie! tante Elodie!
hoe die ik u miskend(Zij weent).
Elodie.
Ik bemin u nog als vroeger, kom, Victo
rine, in mijne armen.
Victorine (werpt zich in hare armen).
Ik ben wederom gelukkig. Dank, tante
Elodie! (na eene poos) Zal moeder mij ook
willen vergiffennis schenken?
Elodie.
Moeder heeft u gezegend en vergiffenis
geschonken.
De klerikale overbeersching schijnt nog
eenige jaren te moeten duren. Wie weet of
dat ongeluk voor ons niet in geluk verande
ren zal. Van nu tot dan zullen wij onze ge
lederen hervormd hebben en het land zal
intusschen maar al te wel gevoelen welk
overgroot kwaad een klerikaal bestuur doen
kan en met welke ijdele beloften het gefopt
geweest is. Het is eene harde les, wel is
waar, maar misschien was zij eene noodza
kelijkheid geworden.
De liberale jeugd heeft eene schoone rol te
vervullen in den strijd dien wij te leveren
hebben zullenwant het is aan haar dat de
toekomst is.
Acht jaren, in de politieke geschiedenis
van Belgie is eene groote tijdruimte en in
dien tijd kunnen leemten ontstaan onder de
leiders der vrijzinnige partij
Zal men dan, onder de liberale jonkheJen,
bekwame mannen vinden om die leemten
aan te vullen, die ontbrekende leiders te
vervangen en de rol te hernemen, die zij te
vervullen hadden
Hernemen is niet genoeg zeggenmen zal
moeten nog beter werk verrichten dan zij,
want de liberale gezindheid moet aan het be
wind komen met het vast besluit in de wet
geving den vooruitgang te verwezentlijken,
die de liberale gedachten zullen gedaan heb
ben, zonder te verwaarloozen uit de onder
vinding der bedrevene misslagen nut te
trekken.
Zal onze jeugd, bij vier jaren genoegzaam
getoond hebben, dat zij voor het werkzame
deel, voor het bestuur rijp is?
Rondborstig gesproken, neen, als zij voort
gaat met in vadsigheid te leven, zooals zij
het maar al te dikwijls doet.
Ja, zekerlijk ja, als zij er toe besluit al de
krachtdadigheid, waarmede zij behebt is,
te gebruiken om zich in het toekomende
voor te bereiden en ook om in alle omstan
digheden aan het land te toonen welk on-
Victorine.
Ah! God dank, ik voel geene smarten meer.
Zeg mij waar is moeder, dat ik haar omhels.
{Elodie slaat hare oogen ten gronde). Gij
zwijgt! Is zij ziek?
Elodie (ter zijde),
O dat is vreeset jkl
Elodie.
Ne...en, Victorine, maar daar (met de
oogen hemelwaartswaar alle lijden en
strijden gedaan is.
Victorine.
(Valt met eenen rouwen kreet en opge
heven handen op de knien.)
Dood! dood! mijne moeder dood God! ge
straft mij zwaar. Lichtzinnige dochter/ Wat
blijft er mij nog op aarde?
Elodie Victorine oprichtende).
Bedaar, Victorinenam God uwe moeder
van deze aarde, toch liet hij u nog uwe
tante, die u bemint en u nooit zal verlaten.
(Naar de meisjes wijzend). Hierbij ziet ge
niets dan zusters, die met u het pad der
deugd zullen bewandelen.
Victorine.
O dank, goede tante, ik verdien zulks niet
Elodie (tot de meisjes
Vriendinnen, vandaag is het een dubble
feest! de inhuldiging der nieuwe liberale
school; de terugkomst eener verdwaalde
dochter.
Gordijn.
HET WEEKBLAD
DOOR
Moet ik alomme dwalen.
Vergeef me dat ik zing op straat:
't Is om mijn brood te halen...
Geen sprankel heil valt mij ten deel
Ik doe slechts nieis dan weenen,
O, geeft mij, iets, al is 't niet veel,
't Jaagt mijne smarten henen, j ls'
IVegende Tooneel.
TT~3>