Aan de liberale Jeugd.
Niet slapen wakker zijn.
STADSNIEUWS.
Wetenschappen.
Veeartsdienst.
Eene onderscheiding.
Willems-Fonds.
Vlaamsche Ster.
VRIJE KRUISBOOGSCHUTTERS.
Burgerwacht.
Doodgeschoten.
Gestolen.
Kerken.
Burgerstand
Rechterlijke KroDijk.
haren doodslaap opsta en overal aan het volk.
het gevaar toone dat wij loopen; dat zij
onder andere eene statistiek opmake en
verspreide van al de bezittingen van kerken
en kloosters in Belgie, en zij zal een goed,
een nationaal werk verrichten.
Wij deelen hierachter den oproep inede,
gedaan tot de Jongelingen door Het laatste
Nieuws en moedigen alle liberalen aan ooi,
elk van zijnen kant, mede te werken tot het
vormen van bekwaamheidskiezers
Een klein woordje aan de liberale jonge
lingen zal niet ten onpas komen.
We draaien zachtjes aan naar Nieuwjaar
op. Eens 89 begonen, hebben we seffens de
maand Maart, en ge weet, dan staan de kies-
examens weer aan de deur.Sommigen denken
misschien: Maart 89maar dat is nog eene
eeuwigheid van kantNeen, vrienden, dat
is om den duivel geene eeuwigheid. En let
wel op onze woorden: Wie met zekerheid
zijn examen wil passeeren, wie zoo gauw
mogelijk het kiezersrecht wil verwerven,
door zijne bekwaamheid, die moet zich van
nu af, aan 't werk begeven. Stilekens aan
moet hij zijn geheugen beginnen op te fris-
schen, met al wat hij op de schoolbanken
geleerd heeft. Het vergetene moet langzamer
hand herhaald worden. Dag aan dag een
beetje van het kiesboek bestudeerd, en men
is zeker van zijne zaak. Wil men heel het
vraagboek in eenige weken overzien, dan
loopt het hoofd vol muizennesten, dan vat
men eene indigestie en dan ook ligt de
buis kant en klaar.
Velen zeggen: ik kan me met die vodden
het hoofd niet breken.
Dat is ofwel zijne onmacht bekennen, of
wel bewijzen, dat men te lui is, om zich tot
het examen voor te bareiden. Nog meer zulke
personen stellen geen belang in de welvaart
hunner gemeente noch in de toekomst van
het land.
Iedereen, die den noodigen ouderdom heeft
en wien de vooruitgang van de liberale partij
nauw aan het hart ligt, moet alles in 't werk
stellen om te gelukkenkost wat kost, moet
hij het diploma zoeken te bekomen.
De clericale doen liet wel, en wij liberalen,
zullen ons toch zeker niet laten kloppen op
het gebied van verlichting en verstand?
Laat ons niet vergeten, dat de bekwaam
heidskiezers de hoop en de toekomst zijn voor
het opkomend liberalism.
Met duizenden en duizenden moeten wij
ons tot examen voorbereiden. Niet getalmd,
niet gewacht, dadelijk aan 't werk. lederen
dag, dien we verliezen, is er eenen. We moe
de zwarte dwingelanden, die ons totaal in
hunne macht wanen, doen schrikken en be
ven bij ons overgroot getal kandidaten.
Vrienden en kennissen opgezocht, en leer
gangen ingericht óveral. Dat de liberale as
sociaties zich de zaak aantrekken. Wat min
der politiek geschreeuwd, maar wat deugde
lijker gewerkt, en we zullen de vruchten
wellicht eerder plukken dan we zelf wel
denken.
Een leger bekwaamheidskiezers moet het
op en mompelde nog: Och, Mijnheer, ik
heb het toch zoo hoog noodig...
De bediende keek haar zelfs niet meer aan
en, met tranen in do oogen, verliet zij het
gebouw.
Wat moest ervan bare kinderen geworden?
En wat moest zij aan het kleine Wimpie
zeggen
Geheel ter neêr geslagen kwam zij te huis.
Geen ander middel om de hongerige ma
gen van hare lievelingen te vullen bleef haar
over, dan te bedelen, en zoo was het dat ik
haar op straat tegengekomen was.
Zoowel mijne vrouw als ik, wij hadden
beiden ziele's medelijden met het arme schep
sel.
Wij vroegen hare woonst, en den volgen
den morgen ging ik mij van de waarheid
van haar verhaal overtuigen.
Zij had er niets aan toegevoegd en ons de
geheele waarheid verteld.
Onnoodig te zeggen dat wij haar zooveel
mogelijk van de nijpendste zorgen ontlastten.
Dien nieuwjaarsmorgen was er vreugde in
de schamele woning en Wimpie kreeg zijne
belooning omdat hij zóó ivijs geweest
was.
Hendrik Hussen.
reeds bestaande komen vergrooten. In het
aangroeien van een verstandig en verlicht
kiezerskorps, ligt de eenige hoop van de al-
geheele ontsiaving van het Belgisch libe
ralism
Nog eens dan, de handen uit de mouwen
en aan 't werk
Heer Uitgever,
Sedert een tweetal jaren vooral zijn de
klerikale bladon, en onder ander ook het
Nieuwsblad van IJperen, 'opgevuld met ar
tikelen over alle slack van kerkelijke on
deugden, welke den liberalen aangewreven
worden. Daarom zou Uit het Noorden
wel eens de geestelijke leugenaars allen met
den neus in hunne eigene vuiligheid duwen
willen. Daartoe hoopt hij de geestelijke ge
nootschappen van den tijd, dat de macht der
inkwisitie ten top gestegen was, eens in het
geheugen te brengen. Hij is van rneening dat
de tegenwoordige toestand veel overeen
komst heeft met dien van over drie eeuwen.
DE INKWISITIE.
Dit woord is van velen gekend, doch wei
nigen hebben er een ook maar onvolledig
begrip vande zaak zelve is voor het mee-
rendeel iets afschuwwekkends doch raadsel
achtigs. En evenwel heeft ook in ons land
die verschrikkelijke geesel gewoed.
Beginnen wij met een kort overzicht van
den oorsprong en den aard dier bloedgierige
instelling.
De inkwisitie vond haren oorsprong in de
onverdraagzaamheid welke den Rooinschen,
evenals alle andere godsdiensten, maar al ie
wol kenmerkt
Gelijk alle andere godsdiensten bleef de
Roomsche er ook niet bij, alleen andersden
kenden, zoogezegde ongeloovigen, uit zijne
gemeenschap te sluiten, weldra verhief hij
tot geloofspunt den plicht de afgescheidenen
(schismalieken) te verdelgenaldra riep hij
tegen deze laatsten de wraak der wereldlijke
macht in. «Zoohaast het Christendom eigen
keizers had, deed het de heidenen vervolgen
zoodra de oud-kerkelijke geloovigen eigen
vorsten bezaten, deden zij de meer vrijden-
kenden verdrukken en ombrengen. (A. Du-
verger).
Alzoo bracht men de volkeren in de dwa
ling dat God een wezen is, dat alleen bestaan
zou om te martelen, te dooden en te ver
branden.
Eerst waren de bisschoppen gelast met het
opsporen, het vonnissen, het bestraffen, het
overleveren aan de crimineele rechtbanken,
van diegenen hunner onderdanen, welke zich
verwijderden van de oud-kerkelijke leerin
gen. Maar weldra bevonden de pauzen en
de conciliën, dat de bisschoppen, de wereld
lijke geestelijkheid veel te verdraagzaam
was, om redenvan hare menigvuldige be
zigheden, hare gedurige betrekkingen met
de burgerlijke overheid, hare zorg voor het
behouden harer populariteit, hare bekomme
ring om hare belangen, enz.
De pauzen verstonden alras dat monikken,
bezield met eene vreeselijke vereenigings-
kracht, door de regelen hunner orde buiten
de maatschappij geplaatst, vreemd aan dezer
belangen en daardoor zelve onttrokken aan
al de invloeden, welke den iever der bis
schoppen matigden, ten dienste van het
katholiek geloof eene veel grootere drift aan
wenden zouden, en het zoo goed begonnen
werk best voleindigen konden. De Inkwisi
tie werd aldus geboren gedurende de lange
kruistochten tegen de Albigenzen; zij werd
regelmatig ingericht door het Concilie van
Toulouse in 1229,en door Gregorius IX, die,
zonder de bisschoppen heel en al van hunne
rechtsmacht te ontrooven, welhaast de bede
lende ordens.de Dominikanen (predikheeren)
gelastte de ketterij overal te bevechten.
De paus verzocht terzelfdertijde de
christene vorsten hunnen iever bij dezen der
broeders-predikheeren te voegen, en de ket
ters, door de inkwisitie aangeklaagd, te
straffen met de pijnen, welke zij verdiend
haddon.
De wetgeving en de rechtsmacht der nieu
we inrichting vormden zich langzamerhand,
totdat er niets anders meer aan ontbrak dan
mensclielijkheid en rechlveerdigheid
In 1378, op bevel van den paus Clement,
verzamelde een verkleefd en vernuftig
manNikolaas Eymerie, langen tijd
inkwisiteur in Aragon en in Catalonië, de
dekreten der pauzen.de kanons der conciliën,
de beslissingen der kerkleeraars, en hij stelde
zijn Directorium Inquisitorium op, dat
voortaan aan alle inkwisitiën, uit Rome be
stuurd door de heilige congregatie, tot wet
boek dienen zou. Dit werk werd in 1578 ts
Rome herdrukt met eene goedkeurende bulla
van Gregorius XIII en zeer uitgebreide op
helderingen van den pater Pegna.
-
In hare zitting van de Oogstmaand heeft
de Belgische Koninklijke Academie (klas der
wetenschappen) het overdrukken in hare
in-4° afkondigingen (bekroonde memoriën
en memoriën van vreemde geleerden), ge
stemd van een werk van den heer Hendrik
Micheels, dokter in natuurwetenschappen
en leeraar aan het stadskollegie dezer stad,
dat voor titel draagt: Recherches sur les
jeunes pal miers. Opzoekingen op de ion-
ge palmboom en).
Wij lezen in de Gentsche dagbladen dat de
heer dokter Cruyl het verslag aan de Ge
neeskundige Maatschappij dier stad komt aan
te bieden over een werk van onzen stads
genoot, Karei Debersaques, getiteldUn
cas de syphilis. Een geval van syphilis).
Gelykvormiglijk de besluiten van het
verslag zal het werk overgedrukt zijn en
de heer Debersacques is briefwisselend lid
der Maatschappij genoemd.
De heer Decaestecker, veearts van het
staatsbestuur voor de afdeeling Langemarck
is in dezelfde hoedanigheid voor de afdeeling
IJperen benoemd.
Wij vernemen met genoegen dat twee on
zer stadsgenooten eene der vleiendste onder
scheidingen bekomen hebben.
De heeren gebroeders Heylbroeck, photo-
grafen in onze stad, hebben oogenblikkelijke
photografiën naar de Tentoonstelling van
Leuven gezonden, waarmede zij een eer-di
ploma bekomen hebben.
Wij bieden den heeren Heylbroeck onze
rechtzinnigste en gulhartigste gelukwen-
schen aan.
Het Bestuur der Stedelijke Afdeeling van
het Willems-Fonds heeft de eer ter kennis
van het publiek to brengen, dat van Zondag
af 14 October, de boekerij der Afdeeling alle
Zondagen zal open zijn van 11 1/2 tot 12
ure 's voormiddags, in het Lokaal Gouden
Arend
Katalogen der boeken zijn in de bibliotheek
te bekomen.
Ingang langs het Gouden Violonstraatje.
Wij vernemen dat de tooneelmaatschoppij
de Vlaamsche Ster voornemens is hare
eerste vertooning van het tooneeljaar 1888-
1889 te geven den Zondag 21 October.
Deze vertooning zal bestaan uit
Elena,
een episood uit den boerenkrijg,
drama met zang in vier bedrijven, door
N. Destanberg.
De Duivel op 't dorp,
blijspel met zang in 1 bedrijf, door Van Peene.
Deze vertooning zal dus niet moeten on
derdoen voor de voorgaande en wij twijfelen
er niet aan of de Sterrelingen zullen niets
verwaarloozen om hun publiek op eene reeks
vermakelijke avondfeesten vergasten.
De personen die nog niet ingeschreven
hebben en begeeren deel te maken als be
schermend of bijtredend lid, wenden zich tot
den heer Karei Deweerdt, schatbewaarder
der Maatschappij.
Maatschappij
Schieting van Maandag 8 October 1888.
Naar de cirkel.
Hoogst getal.
Maillard, 11 8 10 10 S9
Laagst getal.
Vancampo, 2 3 7 3 15
Schieting van Woensdag 10 October.
Y er anderlij k blazoen
Hoogst getal.
Deweerdt, 25 1 25 25 76
Laagst getal.
Pinteion F. 1 1 18 1/2 11 1/2
Maandag, 22 dezer, zal de koningschieting
plaats hebben, ter dezer gelegenheid zal een
prijs in zilver, ter waarde van 40 franks, te
winnen zijn.
Volgens den omzendbrief dich wij komen
te ontvangen, vernemen wij dat de weke-
lijksche schieting der Maatschappij-Burger
wachten voortaan den Donderdag zullen
plaats hebben in stede van den Zondag.
Wie te veel de flesch aanspreekt vergaat
door de flesch, dacht een bediende der tol
rechten, die Reninghelst bewoond en hij joeg
hem eenen kogel door de hersens, terwijl hij
stapelzot was. Hij is op staanden voet naar
't pierenland. Doch het ergste van al is dat
hij eene weduwe met vijf kleine kinderen
achterlaat, voor wie hij het dagelijks brood
winnen moest.
Men krijgt geene blenen van goed te stelen
dat loopen kan, zegden zekere mannen met
lange vingeren en ze stolen eene schoone koe
uit de weide van boer Rattez, te Zillebeke.
Zij hebben het zoo fijn weten aan te leggen
dat dieven en koe verdwenen zijn zonder het
minste spoor achter te laten, zoodat al de
pogingen, door onze wakkere politie gedaan,
om de dieven te knippen, waarschijnelijk
zonder uitslag blijven zullen.
De kerkfabriek van Ten Brielen te Komen
is gemachtigd om aan den hoogsten koers
van den dag een nominaal kapitaal van
14,800 franks, dat op het grootboek der
openbare schuld van Belgie, 3 °/0, ingeschre
ven is, te verkoopen, ten einde met de op
brengst van dien verkoop een deel van haar
aandeel in den prijs der bouwingswerken
van gezegde kerk te betalen.
van den 5 tot den 12 October 1888.
Geboorten.
Mannelijk geslacht 4. Vrouwelijk id. 5.
Hu well i ken.
Arthur Duprez, kleermaker, eu Celina De-
leye, naaister.
Prosper Santy, steenhouwer, en Felicia
Goethals, kantwerkster.
Overlijden».
Goleta Declercq, kantwerkster, 65 jaar,
weduwaar van Jan Slosse, Meenenstraat.
Lucia Nevelstyn, kantwerkster, 53 jaar,
echtgenoote van Nestor Glissoux, Kla
verstraat.
Juliana Venieze, kloosterlinge, 36 jaar,
Wcnninckstraat.
Theresia Duhen, kantwerkster, 57 jaar, on
gehuwd, Meenenstraat.
Hubertina Dehem, scholierster, 11 jaar,
Haalstraat.
Alix Deconinck, zonder beroep, 20 jaar, on
gehuwd, St Jacobs buiten.
Maria Saelens, huishoudster, 32 jaar, echt
genoote van Emiel Devos, Meenenstraat.
Celina Harteel, zonder beroep, 24 jaar, on
gehuwd, Vleeschouwersstraat.
Kindoren beneden de 7 j aren.
Mannelijk geslacht 4. Vrouwelijk id. 0.
Assisenhof van West-Vlaanderen.
Lijst der heeren gezwoornen, om te oor-
deelen over de zaken die in de eerste Jreeks
van het 4e kwartaal zullen opgeroepen wor
den. Opening, maandag, 5 november, onder
voorzitterschap van den raadsheer Verbeke.
Titelvoerende gezworenen.
MM. L. Valcke, bijzondere, Kortrijk.
K. Van der Stichele, vlask., Gullegem.
K. Cloet, gemeente-ontvanger, Ardoie.
Beyls-Van Poucke, schepen, Deerlijk.
Coussée-Facon, handelaar, Roeselare.
G. De Bruyne, grondeigenaar, Dixmude.
«aaagscraaa
is
- nm-nsa» 4^SXgxSiSSn»i.
