De Schoolkwestie.
Persoonlijke dienstplicht.
De wet op de faillieten.
Op Kerstavond.
STADSNIEUWS.
Pepa.
Vlaamsche Ster.
lil
Rechterlijke kronijk.
Voor onze zangers.
verpozing en zonder gona 'e belaagt en
onbarmhartig het bestaan ontneemtde han
delaar, die zich liberaal verklaren durft, is
door de klerikale partij geboycoteerdde
pachter, die zich tegen zijnen heer uitdruk
ken durft, is buiten gezetde werkman, de
bediende, die zich durft laten kennen, is
onmeedoogend het brood ontnomen
Met zulke gewoonten, met zulk barbaarsch
stelsel, op het oogenblik waarop de strijd
voor het leven en de mededinging zoo
hevig zijn, is het de vrees die gestadig de
geesten heheerscht. Men keert zich met
schrik af van alles wat met de politiek in
betrekking staat en men eindigt met er zich
nooit meer om te bekreunen, eerstens uit
voorzichtigheid en later uit onverschillig
heid.
Eindelijk en vooral, nooit heeft de massa
der natie, die volledig van de kiesbus ver
wijderd bleef, de gelegenheid gehad haar
leven te doen blijken, of zich rechtstreeks
om de belangen des lands te bekommeren.
Het cijnskiezerskorps geniet een onge
hoord voorrecht. Honderdduizend kiezers
dringen de wet op aan eene natie van zes
milioen inwoners! Zij zorgen natuurlijk
voor hunne belangen en niet, voor deze der
menigte. En die ongelooflijke toestand is
nog verergerd door het gebrekkelijke van
't vertegenwoordigingsstelsel50 100 kiezers
in politieke vereeniging bijeen benoemen de
kandidaten. Die kandidaten zijn aan ecr.e
gezindheid,aangansch het kiezerskorps
opgedrongen! Wat kunnen mannen, in der
gelijke voorwaarden gekozenvertegen
woordigen? En men wil dat bet volk zich
bekommere om de kleingeestige knibbela-
rijen van die vergaderingen en die klieken
Maar die dingen zijn liet volk zoo vreemd
als'de haremlisten.
Ziedaar het kwaad en zijne oorzakenDe
verbetering dringt zich op: onmiddelijke
uitbreiding van hetkiezersrecht, rechtstreek-
sche wetgeving van het volk met invoering
van het Referendum in onze gebruiken --
eenig middel om da burgers wakker te schud
den en als redelijk gevolg de reeks der
groote vqlks'hervormingen 1
Mogen wij hopen nog zooveel gevoelloos
heid te overwinnen en de propaganda der
hervormingsgedachten zal zij voldoende zijn
om den vaderlandsclien geest te doen her
leven?
Wij gelooven het rechtzinniglijk 1
Zeker, sinds 50 jaren, en meermaals hebben
mannen van hart en van groot verstand den
volkskruistocht ondernomenzij hebben in
de woestijn gepredikt!
Maar nooit is de bloei der gedachten zoo
rijk geweest als heden, nooit werd den
strijd zoo kloekmoedig gestreden en dit in
gansch de uitgestrektheid van het land.
De volkskrachten, die reeds aanzienlijk
zijn, komen bijeen, verstaan zich onderling
en leveren zich aan een harden onverpoosden
arbeid.
De goede uitslag hangt enkel af van hunne
volherding.
Zij zullen de natie weten te veroveren!
Terwijl M. Woeste in de Kamer der Volks
vertegenwoordigers bij hoog en leeg ver
klaart dat de schooloorlog geëindigd is
gebeurt te Paliseul, eene hoofdplaats van een
kanton in "het arrondissement Neufchateau,
een feit dat wel in strijd is met het gezegde
van M. Woeste.
Te Paliseul was er, sedert 1881, een
officiëele onderwijzer, die door het feit zelf,
officieel te wezen, van de goesting van mijn
heer pastoor niet was.
Deze laatste stichtte eene katholieke school
en stelde er als onderwijzer den heer
Jacques, komende uit de school der broertjes
van Garisburg. De zwartrok ledigde lang
zaam de gemeenteschool en. eindelijk, bracht
het zoover dat hij er in gelukte den officide
len onderwijzer verleden jaar in beschik
baarheid te doen stellen en t.e vervangen
door den vrijen onderwijzer. Deze trok zege
pralend de gemeenteschool binnen, en.... de
rust over de schoolkwestie was te Paliseul
hersteld.
Maar ongelukkiglijk is niets eeuwig op
deze wereld.
Door zeer delikale omstandigheden, waar
over wij niet mogen uitwijden kwam het dat
onze drietuit niet zeer tevreden meer over
zijnen beschermeling werd. Hij deed hem
wegjagen, om hem te vervangen deed hij
zijnen naastbestaande, M. Rossaert, noemen.
Maar de zwartrok had vergeten wel zijne
schapen te tellen.
Murmelingen, klachten lieten zich hooren;
een onweêr broeide, 't ging losbersten.
Inderdaad, Woensdag rnorgend, wanneer
de nieuwe onderwijzer Rossaert zich ter
school begaf, versperde hem een hoop van
honderd vijftig mannen den weg.
De betoogers buurden dan eenige muzi
kanten, eenen trommelaar en rijtuigen, en
heten zich gansch den dag in Paliseul rond
voeren, alle slacht van liedjes zingende.
's Avonds waren brieven aangeplakt, die
de verzamelingen van meer dan vijf perso
nen op den openbaren weg verboden.
's Anderdaags waren de plakkaten afge
rukt en M. Rossaert durfde zich ter school
niet begeven, het woedende volk was ver
dubbeld, gedriedubbeld en het muziek duurde
maar altijd voort.
Vrijdag beproefde het de Burgemeester,
vergezeld van eene brigade gendarmen,
Rossart in zijne school te stellen.
Het volk had de vensters ingeslagen en
liet de overheid niet in.
De Burgemeester deed de drie gerechtelij
ke opeischingen dan zich tot de haren
mutsen keerende: Handelt! riep hij
Een der betoogers, Istace genaamd, keerde
zich op hetzelfde oogenblik tot zijne twee
honderd makkers en riep hun toe Op rij 1
n. d. d. Op twee gelederen en leve het
vaderland! 't Is met mij dat ifienbegint.
Dan, zich omdraaiende tot de gendarmen
en de borst blootmakende: Schiet, zoo gij
er den moed toe hebt, ge zult ons allen
doodschieten, want geen één van al die hiez
zijn zal verroeren.
De Burgemeester deed opnieuw drie
sommatiën, maar werd uitgefloten en bespot.
De betoogers kwamen dan vooruit op
twee gelederen recht naar de baïonnetten,
die schitterden in het licht. Allen riepen dat
ze zich zouden laten in stukken steken, lie
ver dan een stap achteruit te gaan. Ze waren
zoodanig verontwaardigd dat, zoo de gen
darmen de minste kwetsuur hadden moeten
maken, men misschien schrikkelijke onge
lukken zou te betreuren gehad hebben.
De Burgemeester moest toegeven en
meester Rossart, die al krijschen acht-en-
veertig uren overdenking vroeg, werd door
de gendarmen naar zijn logement geleid.
De betoogers, die de overgroote meer
derheid der gemeente uitmaken, vragen
aHel behoud van den onderwijzer Jac
ques of het weêrkomen van den offlciëelen
onderwijzer;
bHet ontslag van den Burgemeester;
cDe overlegging van de gemeentereke
ningen.
't Is hetgeen plakkaten van drie meters
lang Zaterdag rnorgend aankondigden.
De kiezing van Boulanger laat voelen dat
er wellicht oorlog zal uitbersten tusschen
Frankrijk en Duitschland. La revanche 1
schreeuwen de franschmans.
Is Belgie die tusschen die twee kolossen
woont in slate zijne onafhankelijkheid te
verdedigen
De koning Leopold II verwittigd gestadig
de ministers dat er noodige maatregelen, te
nemen zijn en de persoonlijke dienstplicht
eene der dwingendste is. Maar Woeste wil
niet. Trouwens, zegt hij en de klerikale ga
zetten, het leger is eene school van verderf l!
Diensvolgens, de schijnheiligaards willen
beletten, dat de kinderen der rijke en wel
stellende klas aan het verderf van het leger
blootgesteld zijn, maar voor de kinderen
van den aimen werkman en den ongeluk-
kigen landsman steekt het zoo nauw niet.
Hoe zijn de klerikalen toch trouwe voiks-
weggejaagde vrienden 1
De wet op de faillieten gaat in Frankrijk
herzien worden, in dezen zin, dat de schuld-
eischers het recht hebben e'en of meer
commissarissen aan te stellen, gelast met
de akten der curateurs en liquidateurs te
bewaken, 't Is meer dan tijd dat men in
België dit stelsel ook invoere. Want als hier
eene failliet in handen der rechtbanken is,
duurt het, en 't blijft duren. Als 't lukt dan
kalft de os, en de scliuldeischers mogen de
beentjes aflekken welke de heeren advo-
katen, curateurs, liquidateurs en andere
eurs hebben afgeknaagd en uitgezogen.
meesterstuk van Meilhac en Gandetax
schreef de geleerde kritieker Aug. Vitu,
De prokureur X... zeer godvruchtig man,
gaat met zijne zeer godvruchtige wederheltt,
op Kerstavond, naar de biecht. Het wordt
reeds laat en de priester zit reeds lang in den
bicbtstoel, hij is doodmoe. De vrouw debi
teert het eerst hare kleine en grootein-
tusschen is de priester van vermoeidheid
ingeslapen, de vrouw verlaat den biechtstoel
in de gedachte dat zij de absolu tie ontvangen
heeft, en gaat hare gewone penitentie lezen.
De prokureur volgt zijne vrouw op en hoort
weldra een licht geronk.
Eerweerder Vader, slaapt gij 1 De aan
gesprokene springt eensklaps recht en
antwoordt
Welzeker neen, mevrouw, de laatste
zonde waarvan ge u beschuldigd hebt, is
dat ge driemaal bij den eersten klerk van
uwen man hebt geslapen, ga voort als 'tu
belieft?
Tableau
Na de eerste vertolking van het nieuw
in den Figaro eene
over Pepa waaruit
talen
Zij is vermakelijk
zeer lofrijke kronijk
wij het volgende ver-
om hooren, zegt hij,
te midden vindingrijke tafereelen, die sa
menspraak vol van Parijssche listen en fijne
waarnemingen.
Het is als den doorbladerden album van
een uitmuntenden kunstenaar, die, bij 't
schrijven eenige oorspronkelijke tijpen weet
te scheppen, die in eenige trekken een hoekje
van 't hedendaagsch leven afmaakt en die
de onderlijningen van eene smaakvol ge
peperde vertelling weergeeft. Er is veel
vernuft noodig om een werk van die kiesch-
heid te schrijven wij zullen niemand ver
wonderen mee te zeggen dat men er zooveel
als er noodig was, en meer zelfs gevonden
heefst in den gelukkigen schrijver van
Froufrou en in zijnen nieuwen medewerker
Leo Ganderax.
Wij herinneren onzen lezers dat het too-
neelspel, met zooveel lof door een der streng
ste Parijssche gazetschrijvers beoordeeld,
op onzen schouwburg zal vertoond zijn
morgen Zondag, door den troep van Paul
Deshayes waaronder wij de namen schitte
ren zien van Mevr. Marie Laure, den heer
Pieter Manin en andere kunstenaars, die
reeds bij ons voordeelig gekend zijn.
De Sterrelingen mogen er zich op roemen
eene puike bijtreding te hebben bekomen
voor hunne vertooning van 10 Februari aan
staande.
Ik lees inderdaad in het Weekblad van jl.
Zondag, dat Mev. Rans en Mej. Julia
Cuypers hare kundige medewerking aan het
ontworpen feest leenen.
Nogmaals, MM. de Sterrelingen, liet moet
ter uwer eere vermeld worden dat gij als
doorslepene impressarii in uwen keus zijt
te werk gegaan; want, op schaarsche uit
zonderingen na, verbeelden beide kunste
naressen het nee plus ultra van ons Neder
land scb Tooneel,
Ik weet niet of het den IJperlingen reeds
gegund was het spel dezer dames te bewon
deren; zoo ja, dan is het welgelukken onmis
baar; zoo neen, kan ik bij de liefhebbers niet
genoeg aandringen opdat zij talrijk zouden
opdagen, daar zij nooit zulken avondstond
kunnen beklagen, en in beide gevallen zullen
de kunstminnaren elkaar de beste plaatsen
betwisten.
Mev. Rans en Mej. Cuypers speelden
verleden jaar hoofdrollen aan den Minard-
Schouw'ourg te Gent, nu bekleeden zij eer
volle plaatsen aan het Nederlandsch Too
neel, te Antwerpen.
Ik heb bemerkt dat het programma niets
dan blijspelen behelst; en dat geeft i.ie nu
juist ook de overtuiging dat Mev. Rans niet
alléén op de hoogte harer taak maar zelfs
bewonderenswaardig zal wezen. Mev. Rans
is uitmuntend in het drama, maar beter nog
is zij als zij in een blijspel eene rol ve; tolkt,
die haar past. Ik herinner mij stee is de
vertooning van Het schoonste meisje van
Brussel schoonere maman, leven ier of
't ware uit het volk gegrepen en op de plan
ken getooverd, kan men zich waarlijk niet
inbeelden 1
Wat Mej. Cuypers betreft, over haar laat
ik de IJperlingen oordeelen, daar zij te Ant
werpen evenmin als te Gent. zelden of nooit
in blijspelen optreedt; haar talent heeft zij
voornamelijk aan het drama gewijd.
Doch moet zij evenveel kunst aan den dag
leggen in de comedie als zij er bezit in het
treurspel, dan mag ik voorspellen dat onver
mijdelijk de schoonste lauweren haar be
kronen.
Het meisje Mej. Cuypers vergeve het
ons zoo wij ze maar kort af op z'n vlaamsch
noemen als gij het ziet, bevalt u dadelijk;
rechtstreeks gunt gij haar uwe genegenheid,
alsof gij ze haar verschuldigd waart; maar
als gij eerst hare luide, zuivere stem hoort
klinken, als gij hare kunsmatige, zenuwach
tige gebaren ontleedt, dan, o dan, achtbare
lezers, weest verzekerd dat zij reeds naar
goeddunken over u beschikt, dat gij haar
een slaaf zijt geworden, een slaaf dien zij
naar willekeur weenen doet of juichen; weest
overtuigd dat gij tot het einde toe onder ha
ren bekoorlijken invloed blijft, te gelukkig
van hem te ondergaan, te trotsch van hem
te deelen 1
Ik weet niet, ik kan niet zeggen wat een
engelachtig iets Mej. Cuypers ten haren
voordeele doet geldente Gent werd zij be
wonderd en haar talent hoog geprezen; te
Antwerpen, wordt zij bemind en hare kunst
aanbeden
Vóór tien dagen nog zagen wij haar in
den Meester der Smeltovens van G. Ohnet
optredenhet was hare beneficie-voorstel
ling. Zij was prachtig, hare stem helderlui-
dend en of 't ware met forsche kracht naar
't hart gericht; haar spel was levendig, na
tuurlijk, indrukwekkend. Onder de toehoor
ders, deed zij de begeestering ten hoogste
stijgen; en bloemtuilen en geschenken wer
den haar rijkelijk gereikt.
Wij koesteren de overtuiging dat de bijval
dien zij te IJperen zal oogsten, alle evenre
digheid voorbehouden, niet min Leerlij),
zijn zal dan de betooging grootsch was, ry
haar onlangsffe Antwerpen te beurt viel.
Ickqux.
Ziehier het programma der vertooning die
de Sterrelingen den 10 dezer zullen geven
De Wolf in 't Hageland,
blijspel met zang in 3 bedrijven;
De Bolders,
blijspel met zang in een bedrijf;
Wit en Zwart,
blijspel met zang in een bedrijf.
Onnoodig te zeggen dat deze vertooning de
vorige nog in luister overtreffen zal. Het
programma en het alom gewaardeerd ver.
nuft der Sterrelingen staan daar borg voor,
Nogeens zal de tooneelzaal veel te klein
zijn om hen allen een behoorlijk plaatsje te
laten, die zich haasten zuilen om van dié
puike vertooning te genieten en de moedige
Sterrelingen eens dapper toe te juichen.
Op! allen dus in tijds naar de tooneelzaal!
o»
oo
co
G
<1
Ph
w
Z
H
G
ÏS
t»
2;
H
esJ
m
55
O
£H
55
<1
'flSS'flSS S
fco
tas
-a es
B T3
as M
BS C
Sp
g'S'S g g
.2.2
fee
's «3
.9
35
1212 IS g 12
.3
m -3 o
Assisenhof van Westvlaanderen.
Zaak H. Coussement, oud 35 jaren,
katholieke schoolmeester te Wielsbeke, ge
trouwd en huisvader, beticht voor aanslagen
op de zeden zijner leerlingen.
Die zaak, na vier dagen geduurd en de
openbare aandacht in de hoogste mate gaan
de gehouden te hebben, is met een vonnis
van vrijspreking geëindigd.
62 Vragen waren de gezwoornen gesteld
geweest, die meer dan een uur lang beraad
slaagd hebben.
Het vonnis werd met 7 stemmen tegen 5
uitgesproken, behalve op twee vragen, waar
er 6 tegen 6 waren.
De heer Duwelz, substitut van den proku
reur des konings, heeft, bij het volhouden
der beschuldiging, veel krachtdadigheid aan
den dag gelegddoch de uitslag was deze
niet, waaraan het publiek zich verwachtte,
dat pijnlijk aangedaan uiteengegaan is.
's Avonds heeft dat vonnis te Brugge tot
veel gerucht aanleiding gegevenmen be
sprak het, legde het uit en men was er over
verwonderd.
De zaak ten laste van genaamden Filip De
Schoolmeester, geboren en wonende te Key-
em, landwerkman, beschuldigd van moord
en poging tot diefte, werd, over eenige da
gen, voor het assisenhof onzer provincie
opgeroepen.
De gezwoornen gaven een bevestigend
antwoord op de drie kwesties, die hun ge
steld waren en De Schoolmeester werd tot de
doodstraf veroordeeld.
Zeer dikwijls is het ons gebeurt, en u mis
schien ook lezer, wanneer het ons gebeur
de Fransche romances van soms twijfelachti-
S=3
cö
fs-
i
HH
h—I
•G
H
O
t
M
O
Q
Cv*
yS ys T3 T3 TJ 73
gCOOOOi.OOClOOOCi
bfi bö ÖD
bo cS d bD a t,D bJD
d T3 T3 C3 'b d d
rÖ Cl fl T3 TJ
22 d cs G3 w W
2 cö ctf d G G
T3 T3 -ö -d T3 -a >0
WHWWHMCOH
bo be
-o cs be be cs n -a
52 -o <v bs -a
bfi
fl T3
d w
3
r-1 r—I O O iT JO p"
Cl O O O O Cl 05
hioco-ico vifloe
a r—t i os
bo bo bc
bei cs boT3 ca es bo
cS "W iS S 53 o
rg c-c-S o a "O "S-o
:=>ca™sc«es52ïïs
t-, ra .2 o <g .2 -2 o
>gfloS2C(3Q
3
a>
rC
bfi
Ci)
«3
O- O
ft O 'h
Cft Ph
ei
o
bc
Y"
CO lO
-of TT
t-,
d
o <n <o
CO 00
-rf
a
G*
G
2?
t/3 'j>
CR-,
Q d <0
O o 4)
co O i
iO 10
