VAN IJPERKN IN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Vierde jaar.
Zaterdag 23" Februari 1889.
Nummer 8.
De betooging-Coremans.
Wij deden niet mee.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. 50 voor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoncen: 15 cent. per drukregel. Rechter
lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor ariikels, enz. 8 fr. per 100. Alle
berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamds artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Er valt op de manifestatie-Coremans niefs
af te dingen; zij was grootsch, indrukwek
kend, kalm en waardig.
De stoet uit een driehondertal maatschap
pijen van den vlaamschen lande samengesteld
was overheerlijk.
Vlaggen en opschriften, wapperden bont
gekleurd in de hoogte.
In Vlaanderen, Vlaamsch!
Vlaamsch voor het Assisenhof van
Brabant!
Wij willen eene Vlaamsche Ilooge-
school!
Wij eischen het Vlaamsch in het leger!
Alle billijke rechten wuifden in greote
letters, als het sein der Vlaamsche herleving
door Antwerpens straten en leien.
Doch, dit alles was katholiek, voor de
negen tienden minstens. Katholieken in den
stoet; katholieken in den Landdag, katho
lieken als bewonderaars op den doortocht.
En, dat alles katholiek was, kon men
wellicht opmerken voor het feit dat niet de
minste geestdrift onder die ontzaglijke me
nigte heerschte.
Van wege de vrijzinnige Antwerpenaren
vooral scheen het ordewoord te zijnOnt
houding of wij doen niet meê!
Enkele uitzonderingen, namentlijk dichter
Pol de Mont, de heeren Moortgat en Van-
steenweghen, leeraars aan het koninklijk
atheneum werden onder de aanwezigen
opgemerkt.
Maar het eigentlijke volk hoorden wij
herhaaldelijk de handelwijze der liberalen
beknibbelen.
Hoe die afwezigheid nu uitgelegd?
't Is dat de betooging-Coremans niet alleen
de ophemeling des vlaamschen kampioens
was, maar vooral, in het hart en den geest
der papen, een eerste stap tot de onverwer-
ping van ons stedelijk bestuur. Immers, bij
de kaloten was er tot nog toe gebrek aan
populaire mannen, die desnoods de stemmen
der dobberende kiezers op hunnen naam
verzamelen konden, en zelfs op de hevigste
onder de liberale Vlamingen mochten reke
nen. Het was dus den liberalen een plicht
na te denken of die gewichtige vraag door
hunne bijtreding niet grootendeels ten voor-
deele der katholieken ware opgelost geweest,
te meer daar deze voor de aanstaande kiezing
te gelijker tijd op de afschaffing der recht
hebbende bekwaamheidskiezers steunen mo
gen. En zelfs in den toestand zooals hij zich
nu voordoet, heeft men voor het behoud der
liberalen op het stadhuis niet een weinig te
vreezen
Daarom dus hebben de geuzen van Ant
werpen de onthouding beslotenmet omdat
zij de wet-Coremans niet gnnstig onthalen,
niet omdat zij de verdiensten dezer heeren
verminderen willen maar omdat zij gelukkig
op tijd de vergiftige slang hebben ontdekt,
die onder het gras schuilde
Latelal anguioin herba!
Verre van ons het gedacht van de han
delwijze der Antwerpsche liberalen af te
keuren
Maar de gelegenheid doet zich hier waar
lijk te schoon voor opdat ik niet, voor de
honderdste maal op de ellendigste gevolgen
onzer kleingeestige politiek nederwijze!
Kaloten, doktrinairs, franskiljons, gij
kruipers allen, aanschouwt uw werk! Plukt
de dorre vruchten van den boom dien gij
voor eene halve eeuw ten jare 30 hebt
geplant Het ontbrak hem nochtans noch
aan tijd noch aan vruchtbaren grond om te
wassen, om jeugdige takken te schieten, om
puike vruchten te dragenVruchten, wier
lavend sap misschien wel 's volks dorst naar
rechtveerdigheid had kunnen koelen
Maar neen! Meer dan vijftig jaren hebt
gij getimmerd, gebouwd, afgebroken en
verbrijzeld meer dan vijftig jaren hebt gij
elkaar bedreigd, om den kraag gevat en
afgetakeld in Kamers en Vereenigingen,
afwisselend hebt gij aan den schotel gezeten
en... geleefd zooals vader Malou dat noemde!
Ja, maar het volk gelukkiglijk voor u, te
weinig onderricht het arme volk hebt gij
gedurende geheel dien tijd verraderlijk om
den tuin geleid
En nu, waar zijn wij nu met al dat par-
lementeeren en honor abéleeren, met al dit
veel belooven en weinig geven, met al dit
liegen en bedriegen? Waar zijn wij? Waar
heeft ons dit stomspel gebracht dat sinds
jaren te Brussel op ons nationaal tooneel
wordt uitgevoerd? Waar zijn onze sociale
wetten, die de arbeiders tegen den gelddorst
der patronen, de kinderen tegen de schande
en de rampen der onwetendheid, de jonge
lingen tegen het onrecht der loterij bevrij
den?
Waar is de hooggeroemde gelijkheid der
Belgen, door de grondwet gewaarborgd,
en door beide staatspartijen in alle nijpende
omstandigheden zoo behendig aangeprezen?
Waar staat zij neergeschreven die wet
geving die het alcoolism bijv. te dooden
vermag? Het alcoolism, die hedendaagsche
plaag, die jaarlijks millioenen franken
dus zooveel welvaart aan het volk ont
vreemdt, die zoovele hulpelooze weduwen
en lieve kleinen op duizenden lijken doet
weenen?
Waarom hebt gij die wijze wetten niet
gestemd die in Zwitserland, Noorwegen,
Zweden, enz. bewonderenswaardige uit
werksels gehad hebben
Maar neen, de tijd ontbrak u, niet waar,
om aan zulke nietigheden te denken, dusda-
dige wisjewasjes waren uwer hooge aan
dacht niet waardig
Niels! Niets! Niels!
Ziedaar, in één woord, het bilan opgemaakt
der politiek in België sinds 1830 in voege
En in der mate heeft die kortzichtige
politiek alles overmeesterd, zoodanig is zij
overal ingeslopen dat in plechtige omstan
digheden als deze der betooging-Coremans,
toen een geheel volk had moeten jubelen en
juichen, eene groote Staatspartij tot de
onthouding wordt veroordeeld, wil zij
hare deelneming niet met hare eigene ver
plettering boeten en haar eigen doodvonnis
teekenen
Politiekers, aanziet uw werk... en bloost!
Maar gij, volk, waakt toch, in Gods
naamIckqux.
Op 10 Februari jl. heeft de betooging ter
eere van den Antwerpschen volksvertegen
woordiger Coremans plaats gehad.
Wij namen, als liberale Vlaamschgezinden,
aan die betooging geen deel.
Ons eerste gedacht was van dit besluit
eene breedvoerige uitlegging te geven en
de verwarde begrippen, de driftige uitval
len te weerleggen, door de Vlaamsche
clericale pers omtrent niet-meêdoen en
niet-meêdoeners in het midden gebracht.
Dit is thans niet meer noodig. De clericale
gemeenteraad van Brugge heeft in zijne
laatste zitting onze taak gansch vereenvou
digd en verlicht.
De liberalen namen deel aan den meeting
der Brugsche maatschappijen tijdens de
bespreking van de wet, en wakkerden hier
tot deelneming aan op onzijdig Vlaamsch
gebiedomdat het enkel onze taalrechten
gold en een strijd van beginselen.
Zondag 10 dezer deden wij niet meê;
omdat deze betooging een politiek persoon,
een tegenstrever gold en hoofdzakelijk poli
tiek, clericaal politiek was.
Wat men vooral wilde, dat was aan M.
Coremans eene medeslepende populariteit
bezorgen, om, onder de vlag der onpartijdige
Vlaamschgezindheid, en met hem als sleep-
stoomer, bij de eerstvolgende gemeentekiezing
te Antwerpen, de geheele clericale smokke-
laarsvloot binnen de haven van het Ant
werpsche stadhuis te brengen.
Dit wilden wij bewijzen en tevens ook
te velde trekken tegen eene Vlaamsche
onzijdigheidspolitiek, die niets anders kan
dan onze partij verlammen en doen ver
pletteren.
Maai' deze laatste stelling werd zoo afdoen
de en duidelijk bewezen door Max Rooses
in het Nederlandsch Museum, 3e reeks, 2e
jaar, 12® afl., dat wij liefst al onze lezers
naar dit leerrijk artikel zenden.
Wat de politieke strekking der betooging
betreft, die is thans onloochenbaar, vermits
de clericale gemeenteraad van Brugge, Dr
Van Steenkiste, een der leiders der bewe
ging, aan 't hoofd, er laatst rond voor uit
kwamen. Wij vullen daarbij enkel aan:
politiek, uitgaande van clericalen en door
clericalen driftig verdedigd, kan anders
niets dan clericale politiek zijn, dus de onze
niet.
Ziehier nu verslag, volgens Burgerwel
zijnvan wat er in den Brugschen gemeen
teraad gebeurde,
M. Visart, burg. Er is een brief
gekomen van het bureel der Brugsche mee
ting om een hulpgeld te vragen opdat de
Brugsche maatschappijen zouden kunnen
deelnemen aan de betooging ingericht ter
eere van M. Coremans.
Volgeern breng ik hulde aan de onver
saagde houding van M. Coremans, aan zijne
vastberadenheid, aan zijne wilskrachtzel
den heb ik zulke gewichtige bespreking
bijgewoond dan deze waarin hij manhaftig
en onvermoeid de rechten der Vlamingen,
't is te zeggen onze rechten verdedigd heeft.
Maar betoogingen zooals deze welke
men te zijner eere inricht moeten uitgaan
van het volk en zonder officieele tusschen-
komst bekostigd worden.
M. Fonteyne, schep. Tijdens de betoo
ging Conscience is de stad er wel tusschen-
gekomen
M. Visart, burg. Dit was een letter
kundig feest; THANS GELDT HET EENE
POLITIEKE BIJEENKOMST.
M Muüls. Door wie is die brief ge-
teekend
M. Visart, burg. Door M. den advokaat
De Visschere en M. Van der Cammen.
Het verzoek wordt verworpen behalve
door M. Fonteyne.
In het Journal de Bruges luidt het, in
den mond van M. Visart:
Je ne crois pas que le conseil commu-
nal puisse iniervenir pour soutenir
UNE MANIFESTATION POLITI-
QUE.
Dus heeft zelfs Dr Van Steenkiste mede-
gestemd dat de betooging-Coremans politiek
was, zoozeer zelfs dat ze niet officieel onder
steund kon worden door een gemeenteraad,
die nochtans clericaal is.
Dit beviel natuurlijk niet aan het onpar
tijdig Burgerwelzijn.
Zelfs Burgerwelzijn loochende de poli
tieke strekking der betooging niet.
Geen dubbelzinnigheid meer dus.
De betooging-Coremans was eene katho
lieke politieke betooging, en daarom deden
wij, liberale Vlaamschgezinden, er niet
in meê.
Dat zij nu ten volle gelukte, als katholiek-
Vlaamsche betooging, was onze innige
wensch. Een doorslaande bewijs te geven,
dat de Vlaamschgezinden van beide staats
partijen, zonder samen te heulen, sterk zijn
in getal als zij afzonderlijk optreden, dat kan
anders niet dan aan Walen en fransgezin-
den uit beide kampen ontzag inboezemen.
Dus, 't is goed
Na de liberaal-Vlaamsche betoogingen-
Vuylsteke en Devigne, te Gent, na de libe
rale Breidel-betoogingen van Juli 1887 en
88 te Brugge, kwam de katholiek-Vlaamsche
betooging-Coremans geheel op haren tijd en
op hare plaats.
Een Antwerpsche briefwisselaar schrijft
over dit zelfde onderwerp aan den knappen
Vlaamschen liberalen Dixmudenaar het
volgende
Doch. op den keper beschouwd is ons
niet meêdoen uitte leggen. De katho-
lieken hebben zoo dikwijls met de handen
der Antwerpsche liberalen de kastanjen
uit het vuur gehaald dat onze vrienden
er twee malen op nadenken eer zij zich
nog met hen wagen. De meeting die
zoo fijn aneengesponnen was en zoo fijn
tot katholieke doeleinden geleid heeftdie
sinds 25 jaar katholieke vertegenwoordi-
gers naar de Kamers zendt hetgeen een
schand is voor eene stad gelijk de onze
die meetingpartij is nog niet uit ons ge-
heugen. Ook overwegen wij dat de libera-
len meêdeden in de betooging voor 't praal
graf van Conscience, en dat de katholieken
te huis bleven toen Van Beers werd naar
het graf gedragen. In meer andere gevallen
x nog hebben de katholieken nu getoond
dat zij niets dan hunnen klerikalen winkel
in het oog houden en ons wandelen zenden
x wanneer zij den geringsten stap ten voor-
x deele van het echte Vlaamsche belang
x moeten doen. Daarbij, hun omzendbrief
spreekt alleen over de wet-Coremans
en noemt niet eens den heer De Vigne,
x wiens voorstellen het zijn, die bijna allen
x aangenomen werden, terwijl de heer
Coremans haast niets van de zijne ver-
x kreeg.
x Voor het Vlaamsche land moge de
x Antwerpsche botooging een ideaal zijn
x van onpartijdigheid, voor onze Antwerp-
x sche liberalen is zij enkel eene katholieke
x betooging, omdat wij het streven der ka-
x tholieken kennen als zij van onpartijdigheid
x spreken.
x Ons niet meêdoen x is dus gewettigd.x
HET WEEKBLAD
