BANK VAN KORTRIJK
YLOERBOL
V
Henri Laboureur-Lambert.
De Vlaamsche Illustratie
BANQÜE OE COURTRAI
Groot Internationaal Festival
1200 Fr. Premiën.
Poelcapelle.
Kemniel.
Becelare.
Met Woensdag ln Mei aanstaande
A yendre d'occasion
a 3 registres
Gemeente Brielen.
GROGTE PRIJSKAMP
op Zondag 28 April 1889,
EENE BROUWERIJ
Het o-erecht begaf zich Maandag 11. naai
poelcapelle, om een onderzoek te doen no-
nens het vergiftigen van koeien, door het
Seven van vervalschte koeken. Deze werden
in b 'slafr genomen. Acht koeien van eenen
stal zijtalie ofwel dood ofwel ziek. De schrit
is algemeen. De boeren durven geene koeken
meer geven. Zijn die koeken nu wezenthjk
ZOO zeer vervalscht dat zij den dood kunnen
oor gevolg hebben, zoo ja, wie is de verval-
scher, de grootste plichtige? Men beeft bij de
gedachte aan de rampen, door zulke bedrie
gerijen, en dat enkel om aan eene laaghertige
hebzucht te voldoen.
Honen wij dat die zaak in 't klare zal ge
trokken worden en dat de landbouw met
eeuwig en ervig de speelbal van de geldschui-
mers van allen aard en alle kleur blijven
zal.
In eenen epistel tot de Kemmelsche jon
gelingen gericht, en die o jammer 1 door
weinigen gezien werd, daar we weten
met waarom - het Nieuwsblad waarin wij
"mvindan taKemm.l aiat vertocht «eri
Zoo wij goed lezen, de briefmaker maant
in bedoeld schrijven de Kemmelsche Jenge-
lin«en aan zich te toonen zooals zij wezen
lijk zijn: oprechte katholieken, en verder
wakkert hij hen aan zonder aarzelen
<tnh -e au clair te velde te trekken tegen
deze die niet katholiek zijn, des te meer daar
zij maar te doen hebben meteenen hands
vol gasten die de zolen van hunne schoe
nen niet waard siju.
Met Blauwbaard's laatste wijf roepen wij
Anna, zuster Anna ziet ge ze nog me
komen?
Intusschen dat ze daar zijn, willen wij
den briefmaker de gelegenheid verschaffen,
den Kemmelsche jongelingen aan te wijzen
hoe zij moeten te werk gaan. Dit zullen wij
doen met te bekennen dat wij geen katho
liek zijn, dat wij liberaal zijn.
Wij spelen dus in de kaarten van den
briefmaker.
Wij zijn liberaal! Waarom?
Zoo de mensch bij iedere zijner handelingen
die hij verricht, bij al zijn doen en laten
steeds de vraag waaromt moet stellen,
voorzeker is hij dit dan verplicht te doen
•waar het de keuze geldt van zijne politieke
en godsdienstige richting.
Wilden wij te werk gaan zooals de Me-
chelsche katechismus, ons antwoord ware
spoedig gereed. In dat kleine boekje immers,
■worden de meest gewichtige vragen met een
paar woorden opgelost. Wij moeten echter
bekennen niet in staat te zijn m enkele
woorden 't antwoord op de gestelde vraag
te geven; wij moeten eepigzins breedvoeri
ger zijn.
Van uit de vroegste tijden, van uit ue
oudste geschiedenissen blijkt het dat de vrij
zinnige denkwijze ten allen tijde bestaan
heeft. Evenals in de natuur heeft er ook
op het gebied van den geest altoos eenen
strijd plaats gehad tusschen licht en duister
nis, tusschen vrijheid en slavernij.
Lang is de lijst der namen van mannen,
die van af de vroegste eeuwen tot op den
dag van heden, de vrijzinnigheid, het libe
ralisme én op politiek én op godsdienstig
gebied hebben verkondigd en bevorderd.
Hunne namen bekleeden de eereplaats in t
boek der beschavingsgeschiedenis en worden
met eerbied door ieder weldenkend mensch
genoemd.
Twee machten hebben steeds bestaan, die
elkander bevochten. De eene wilde vrijheid
en licht, de andere slavernij en duisternis.
De eene wil den mensch vormen tot een
denkend, zelfstandig wezen, zijnen geest
zuiveren van begrippen, die met de weten-
schap strijden en door haar geloochend
worden; zij wil dat de mensch een zedelijk
wezen zij, en van zijn doen en laten reken
schap geve, een wezen dat de deugd beoetent
en bemint niet met hoop op belooning, maar
uit overtuiging, maar omdat de deugd
schoon en goed is; en het kwade verfoeit,
niet uit vrees voor straf maar omdat het
slecht is; zij erkent in het geweten en de
rede de twee onfeilbare leidslieden op s
menschen levensweg.
De andere macht wil den mensch tot slaaf
vernederen, zijnen geest verstikken met be
grippen, die tegen de wetenschap en de
waarheid indruischende mensch behoeft
geen zedelijk wezen te zijn, hij doet het
goede om eene belooning hier of hierna
maals of laat het kwade uit vrees voor de
gloeiende vlammen der hel. De rede erkent
zij niet, of liever zij noemt die gevaarlijk
het geweten wascht en reinigt zij met de
genademiddelen eener heilige kerk, met door
geld gekochte aflaten.
Noemt de eerste macht het liberalisme,
dan heet de andere het clericalisme.
Welke macht moeten wij huldigen?
Een blik op de landen waar het clericalis
me geheel en al meester is, zal ons hierop
het beste antwoord geven en ons doen zien
in wat ellendigen toestand zij verkeeren
onder zedelijk, verstandelijk en bijgevolg
ook stoffelijk opzichtwant het clericalisme
oefent eenen verderfelijken invloed uit op
den zedelijken toestand van het volk.
Onderzoekt eens, tot welke partij de
schuldigen behooren die voor diefstal, brand
stichting en moord, voor gerechtshoven
verschijnen, en gij zult verbaasd staan over
den uitslag van uw onderzoek, lezers.
Vraagt eens, wie zij zijn voor wie zelfs
de jeugd niet heilig is en die onschuldige,
reine kinderen met hunne afschuwelijke,
meer dan dierlijke aanslagen op de zeden
bezoedelen
'Ook op den verstandeiijken toestand! Ik
vraag u, wat doet het clericalisme voor de
verstandelijke ontwikkeling des volks? En
wat kunt gij nog antwoorden? Gij kunt
wijzen op een overgroot getal scholen, waar
de jeugd, eenige jaren geleden, door be
voegde, bekwame, brave onderwijzers tot
nuttige leden der maatschappij werd opge
leid, en thans ledig staan of wel bevolkt zijn
met een jeugdig geslacht, dat stelselmatig
dom en onwetend wordt gehouden.
Nauwelijks had de clericale partij gezege
vierd in ons land, of de oorlog tegen de
openbare school werd gepredikt. Die scholen
waren slecht en goddeloos. Zegt ons, waar
om waren zij slecht en goddeloos? Was dit
omdat de jeugd daar onderwezen werd in
datgene wat haar later tot nuttige en ver
standige menschen kon vormen, omdat de
kinderen daar eerbied ingeprent werden
voor de wetten des lands, omdat zij daar
uit de geschiedenis leerden, wat ons roem
rijk voorgeslacht geleden heeft, ten offer
bracht voor de vrijheid, die wij thans ge
nieten was dit ten slotte omdat de clerica-
len begrepen, dat de kinderen in die scholen
opgeleid en opgevoed en onderwezen, den
kende, verstandige menschen zouden worden
en geen gewillige werktuigen in hunne
hand, geen blinde volgers van hunne politiek,
als zij eenmaal tot mannen en vrouwen
opgegroeid waren. Ja, dit was hetEn daar
om, werden die scholen gesloten, de banvloek
uitgesproken over de ouders, welke hunne
kinderen goed en degelijk onderwijs willen
doen genieten; de onderwijzers aan plicht
en eed getrouw, schandelijk van hunne be
diening ontzet
De jeugd moet dom blijven! Zij mag niet
onderwezen worden duister moet het zijn
in de scholen, duister in de hoofden der
kinderen, duister overal dan eerst blijven
de klerikale leiders meester en behoort de
toekomst geheel en al aan hen.
Ook op den stoffeiijken toestand! Waar
het volk zedelijk en verstandelijk ten gronde
gaat, raakt ook het stoffelijk welzijn in
gevaar.
Waar de ellende het bitterst gevoeld
wordt, is het op die streken waar de cleri-
calen heer en meester zijn, waar het volk
uitgebuit wordt met wonderdoende beelden,
genezingwekkende bronnen, Lourdes-water
en honderde middeltjes meer. Klagen de suk
kels over gebrek en armoede, dan wijst men
hen op degroote belooning, de schoone kroon,
die hen hiernamaals wacht en hun roept men
toe: Zalig zijn de armen, want zij bezitten
het koninkrijk der hemelen en zullen God
zien! Ofwel de priesters prediken over het
aardsche slijk waarmede zij zoo gaarne
hunne handen vuil maken over de gevaren
van den rijkdom en herhalen voor den
zooveelsten keer: Eerder gaat een kemel
door het oog van eene naald dan dat een
rijke de poort des hemels binnen treedt.
En weer zijn de lichtgeloovige, eenvoudi
ge, domme lieden tevreden gesteld, en weer
gaat de priester door met het inzamelen van
het aardsche slijk, ja ontziet zich niet ook
het laatste penninksken der arme weduwe
in ontvangst te nemen en streelt tongen
buik en mest zich ten koste der hongerige
armen
Ja, wij zijn liberaal, waarom?
Wij zijn liberaal uit zedelijke en politieke
overtuiging.
Uit zedelijke overtuiging: Indien het cle
ricalisme den mensch redelijk beter maakte,
dan zouden ook die landen, waar Rome
oppermachtig is en hare priesters geheel en
al meester zijn over de menigte, zooniet
hooger, dan toch minstens even hoog moeten
staan, als die landen, welke zich aan 't cle
ricalisme ontworstelden. En is dit zoo?
Rome, de heilige stad, de zetel van den
Paus, geeft ons hierop het beste antwoord.
Vóór dat die stad de zetel werd van de libe
rale Ilaliaansche regeering de regeering
waarvan onze pastoorsblaadjes zooveel
kwaad weten te zeggen bedroeg het aan
tal onechte kinderen bijna 2 1/2 maal zoo
reel als dit der echte, terwijl er op elke 750
inwoners één® moord werd gepleegd.
In Londen telde men in dat jaar ééne
moord op elke 178.000 inwoners, een on
echte op 25 echte geboorten. In 1871 bedroeg
het getal van hen, die lezen noch schrij
ven konden 52 per cent in 1881 was dit
verminderd tot 37 per honderd de schuld
der liberale ministers.
Bandieten en roovers staan een gedeelte
van hunnen buit en diefstal af, aan kapellen
en kerken. Op die wijze weten zij vergeving
te krijgen voor hunne misdaden.
En Spanje, is het daar niet even treurig
gesteld? Hoe diep is dit eenmaal zoo mach
tige en fiere volk gezonken, daDk zij den
invloed der priesters!
Blikken wij waar we willen, overal waar
't clericalisme heerscht, bemerken wij ach
teruitgang en zedelijk verval
En kan het anders? Op welken zedelijken
grondslag rust het clericalisme? Met welke
misdaden gij ook uw geweten bezoedeld....
geen noodde kerk schenkt vergiffenis.
Te Antwerpen leest men in eene der kerken
het volgende in gouden letters op wit mar
mer
Men wint den hemel door geweld I
Of is te koop door kracht van geid
Ja geld, daarop komt alles neer. Doe on
rechtvaardigheid uw leven lang, wees slecht
en goddeloos, zoo gij maar zorgt, dat na
uw dood eenige honderden franken in de
beurs der geestelijke heeren te recht komen,
zijt gij de beste en zijn zij volgaarne bereid
om op uwe gedachtenis (doods ueeldeken) te
laten drukken: u De overledene was een
braaf man en wandelde in den weg des
Heeren.
Ook uit politieke overtuiging zijn wij
liberaal. Eene breede bloedstreep loopt door
de geschiedenis der menschheid. Zij werd
achtergelaten door de gruweldaden eener
kerk. In naam eener heilige kerk, die ons
als eene liefderijke moeder wordt afgeschil
derd, richtten de priesters en hunne hand
langers ook eenmaal in onze gewesten
schavot en galg op, en deden het bloed van
duizenden stroomen. De rechten van den
mensch erkennen Rome's dienaren niet, de
vrije denkwijze is een gruwel in hunne
oogen, onderwerping eischen zij, onderwer
ping geheel en al. De belangen van het
vaderland? Wat bekommeren zij zich om
die belangen, zij die geen vaderland kennen
dan Rome? Hebben zij niet in 16e eeuw met
liunne inkwisitie, hunne vervolgingen, hunne
moordtuigen de besten onzer burgers uit de
zuidelijke Nederlanden verdreven, den han
del en de nijverheid gedood, onze kunste
naars en geleerden verbannen, en rampen
en ellende gebracht in de eenmaal zoo wel
varende steden en bloeiende landouwen.
Vernietiging van het volkswelzijn, ver
krachting en verstomping van den geest,
uitroeiing van het onderwijs, verslaving en
ontzenuwing van de natie. Ziedaar de ramp
zalige vruchten van het clericalisme.
Daarom zijn wij geen klerikaal maar wel
liberaal.
En nu, Kemmelsche jongelingen, opgelet
naar de weerlegging van den briefmaker.
Wanneer hij ons met eene hagelbui van
klare, zonneklare bewijzen zal verpletterd
hebben, zult gij dan mogen te velde trekken,
zooals hij het verlangt (tegen die eenige
gasten waarvan hij in hooger bedoelden
epistel gewaagt.
Nogmaals, Kemmelsche jongelingen, op
gelet
Een ijselijk ongeluk heeft gansch onze
gemeente in opschudding gebracht. Zaterdag
11. waren de echtgenooten Pieter Vanden-
berghe naar IJperen markt gegaan en kwa
men laat in den avond weder te huis op het
gehucht Terhand. Toen het duister begon te
worden wilde hun oudste zoontje, tellende
elf jaren, in hunne afwezigheid de lamp aan
den balk der zoldering ophangen, juist daar,
waar een geladen geweer hing. Het kind
nam het geweer weg om de lamp te hangen,
maar het wapen ontglipte zijne hand, viel op
den grond en het schot ging af. De dienst
knecht, een jongeling van 16 jaar, die zich
aan tafel bevond om zijn avondmaal te ne
men, kreeg de volle lading lood en viel op
den slag dood.
Weiger bepaald elke doos Zwitserschn
Pillen die u aangeboden wordt, indien ze
niet van Parijs komen en den band ter
waarborg niet draagt, geteekend door M
Pel erin, apotheker, 12, Schildknaapstraat,
Brussel,
Stoumont, 4 oogst 1888. Ik ben zeer
verheugd u te mogen melden dat uwe Zwit-
sersche Pillen Hertzog van Parijs, (1 fr. 50
de doos) eenen zeer goeden uitslag hebben
gehad; sedert mijne vrouw dezelve neemt
hebben hare maagpijnen opgehouden.
(Handteeken gewettigd).
o a
w
N® 30 3e jaar. zaterdag 21 April.
IIsT/EïOTTID
Platen:De discipelen van Emmaüs,
naar Gustaaf Doré. Christus sterft. De
kempische herderin. Teekening van H. Cas-
siers. Joanna d'Arc, naar het standbeeld
van Chapu.
Tekst Onze platen. De paasch-
vuren en paascheieren. 's Konings doop-
kind. (Vervolg). Stabat Mater, Ilymnus
uit de XIVe eeuw van Jacobus V. Todi.
De Franschen te Tongerloo. De moord
van Duinkasteel (vervolg.)
Men abonneert zich ten bureele van dit blad.
.ZIJNE BUREELEN
VERPLAATSEN EN OPENEN
Nummer 52,
BOTERSTRAAT.
A DATER DU
Mercredi 1' Mai prochain
les btareatax
seront transférés
RUE AU BEURRE, N° 52.
EN TRES BON ÉTAT.
S'adressar au bureau du Journal.
STAD TONGEREN.
OP 2, 9 EN 16 JUNI 1339,
Voor inlichtingen en voorwaarden
wende men zich tot M. advokaat Fr..
Deploige, schrijver der inrichtende
commissie.
in de herberg öe Halve Maan,
bewoond door Petrus Meyfroodt.
30 FR. PRIJZEN.
Inleg 50 centiemen. Inschrijving van 2
tot 3 ure. Andere conditiën naar gewoon
te.
FRANKS 500 TOT 600
vraagt in elke stad en groote gemeente van
het land, een agent depothouder voor het
verkoopen van zijn bier Gold ale in flesschen
en in vaten. Zeer voordeelige prijzen. Daar
er reeds zulke depots in gang zijn kan men
aan eenen werkzarnen agent den besten uit
slag verzekeren. Goede waarborgen worden
gevraagd. Voor de voorwaarden en stalen
zich te bevragen Office de Publicité, A. B. 10
Brussel.
Fr
GW ow 0y 1*
^-«aBaaeamm*
00
00
CM
O
GNÏ
GJ
00
CO
u
CM
CC
s a
5 p.
a
S
W
a
15
o
ID O
1> IO
O O
i O O
O O
O lO
O LO lO O O GO lO
r—I -T-t -H CQ r—I t~~
Ol
O O O O O O O
O O O O O O o
co w (M -H o_ n
CO H H CO
oooooooo
1D LO O IO lO O IO
cTiOOcToo oo oh
r—t r—I i—i~H r-H
o O O O O O O
O o O O O O 10
o oo co o o
CD CvT
CD u
tD <D
ÖD
PnKweq
X/l
r—I
O
CM
CM
c3
■"O o
JM -+3
CÖ C
<1 CQ
lO
<D
T3
ZAL DE
DE LA
MET DE
Men kan gemakkelijk iedere maand die som
winnen door liet verkoopen van eecn loopend
artikel. Met den huidigen stand op te geven,
wordt men verzocht bij vrachtvrijen brief zich 8
te bevragen bij L. L. 326, Office de Publicité, J
Brussel.
v, $V" vA'
