VAN IJPËREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Tierde jaar.
Zaterdag 21n September 1889.
Nummer 38.
Aan onze strijdgenooten.
De aalmoezeniers in het leger.
De nieuwe kieswet.
Ramp van Antwerpen.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 fr. por jaar voor de stad. 3 fr. 50 voor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoncem 15 cent. por drukregel. Rechter
lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand!10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle
berichten van verknopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annóncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
,iie voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaam.de artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteekend toè te zenden. Artikelen ongêteekenff orpérsonnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Het valt niet meer te betwijfelen
Alle clericale dagbladen, zoowel de mi-
nistericele Journal de Bruxelles als de
volbloede ultramontaansche Courrier de
Bruxelleszijn het eeDS om te verklaren,
dat de clericale meerderheid van Kamer en
Senaat er vast toe besloten is reeds met het
aanvangen van den aanstaande zittijd, het
ontwerp van kieshervorming in zijn geheel
te stemmen, opdat het ministerie onmiddelijk
daarna zou kunnen overgaan tot de ontbin
ding van alle provincie- en gemeenteraden
en dadelijk nieuwe verkiezingen uitschrijven.
Volgens alle waarschijnlijkheid zullen die
Kiezingen plaats grijpen in Maart of April
van het aanstaande jaar, in alle geval
vóór de Juni kiezingen, daar de clericalen
vreezen dat deze tot eene ontbinding van
van Kamer en Senaat aanleiding zullen
geven en dan tot verkiezingen, die de libe
rale partij aan het bewind zouden terug
brengen.
Wij staan dus in alle geval vóór eenen
hevigen strijd, waar het te doen zal zijn
om alle provincie en gemeenteraden van
het land.
Deze strijd zat beslissend zijn en een eind
vonnis vellen over de geheele toekomst onzer
partij.
Verklaart het nieuwe kiezerskorps, vol
gens het ontwerp van kieshervorming
samengesteld, zich tegen ons, dan is onze
heerlijke blauwe vlag zoo goed als voor
immer neergetrapt; dan is de hoop op betere
toekomst onvermiddelijk verloren; dan is
en blijft de clericale partij over Belgie be
schikken even als over een wingewest
gedurende jaren en jaren, om de jongere
geslachten in hare scholen en volgens hare
leerstelsels op te leiden en derwijze een
nieuw, kloek en talrijk leger uit te rusten,
dat op zijne beurt nieuwe lauweren zal
plukken.
Men werpe ons niet tegen, dat eene cle
ricale zegepraal in de aanstaande provincie-
en gemeenteraden zonder duurzame en
ernstige gevolgen zou blijven, indien zij op
gevolgd werde door eene liberale zegepraal
in de Juni kiezingen voor de Kamer, daan
deze liberale zegepraal aanleiding zou geven
tot eene ontbinding van Kamer en Senaat
en de daaropvolgende verkiezingen noodza-i
kelijk ten gunste der liberalen zouden uit
vallen dat gevolgentlijk er terstond eene1
meerderheid inde nieuwgekozene Kamers
zou aangetroffen worden oei de clericale
kieswet voor provincie en gemeente af ie
schallen
Eerst deze afschaffing verkregen worde,
zouden wij twee schitterende zegepralen
?oor Kamer en Senaat behooreti te behalenj
in de huidige omstandigheden, tc midden der
algeineene slaperigheid, der ongeneesbare
onverschilligheid, der ingewortelde lamlen
digheid der liberale partij, mag die dubbele i
en schitterende zegepraal voor het minst
twijfelachtig genoemd worden.
Welnu laat ons veronderstellen dat de
eerste dezer zegepralen behaald worde; dat
in Juni aanstaande, en Gent, en Verviers, en
Charleroi, en Waremme, enz. de meerderheid
aan de liberale partij teruggeven en dat er
bij de kroon aangedrongen worde op ont
binding.
Zullen de clericalen zich op hunne beurt
hiet beroepen, niet alleenlijk meer op de
overgeblevene meerderheid in Kamer en
Senaat; maar veeleer nog op de behaalde
zegepraal in de gemeente- en provinciekie-
zingen om tot den Koning te zeggen
De natie is met ons en tegen de libara-
Ionde uitslag der kiezingen voor gemeen-
te en provincie bewijzen het ten overvloede
- op onontstootbare wijze!
Zou de Koning, met het oog op dien uit
slag, niet aarzelen, ja riiet weigeren naar de
eisehen der liberalen te luisteren en tot
geene ontbinding overgaan?
Ja, wij zeggen het rondborstig; eene cle
ricale zegepraal in de aanstaande gemeente
en provinciekiezingen sluit alle vooruitzicht
uit op eene ontbinding dor Kamers.
De reeds zoo benarde toestand der liberale
partij zou nog erger worden, daar hare
tegenstrevers niet alleen zouden blijven
beschikken over 's lands algemeen beheer,
maar de laatste vestingen in handen zouden
krijgen, die thans nog hun wederstand
bieden.
De algemeene strijd die zal geleverd wor
den binnen zes of zeven maanden, ten gevol
ge der ontbinding van provincie- en ge
meenteraden, zal beslissend zijn voor de
beide partijen, voor de onze vooral.
Met al onze krachten zullen wij bebooren
te velde te rukken. Geene opofferingen
zullen ons te zwaar mogen voorkomen.
Het worde luidt gezegd
't Is niet op het laatste oogenblik, een
paar weken voor de kiezingen, dat wij den
veldtocht mogen openen.
Uit hervaring bebben wij aangeleerd hos
zwaar het ons te verduren staat den ouden
slenter te volgenvele nederlagen, omniet
te zeggen alle nederlagen, hebben wij gele
den omdat wij slechts aan den vooravond
van dezen of genen kiesworsteling op de
gedachte zijn gekomen, dat wij een strijden
de houding behoorden aan te nemen.
Begaan wij nog eens denzelfden uitslag,
dan loopen wij geene min of meer eerlijke
nederlaag te gemoet, maar stellen wij ons
bloot aan eene overrompeling, aan eene
verplettering.
Wij zullen inderdaad staan vóór een splin
ternieuw kiezerskorps, dat gezuiverd zal
zijn van zijne beste ®n vertrouwbaarste
bestanddcelen, van de bekwaamheidskiezers
van rechtswege, en op wiens nieuwe be
standdeelen wij weinig mogen steunen, voor
het oogenblik ten minste.
Willen wij deze nieuwe opgeroepen kie
zers langs onze zijd® krijgen, dan is er geen
oogenblik meer te verliezen, voor zooveel
het nu reeds niet te laat zij.
Wij, liberalen, wij kunnen slechts over
twee wapenen beschikken, het geschreven
en het gesproken woord, om overtuiging en
beginselvastheid aan te kweeken. Wij kun
nen niet dreigen met hel en vagevuur; wij
willen niet dreigen met broodrooverij
drukking, welke ook de vorm zij die zij
aannemen, stoot ons tegen de borst, als
zijnde de verloochening der beginselen van
vrijheid, die de reden en kern van ons pro
gramma uitmaken.
Drukking immers baat tot weinig; wordt
zij matig uitgeoefend, zij blijft zoo goed als
vruchteloos; wordt zij te krachtig toegepast,
zij verwekt tegenstanden reactie.
Voor eene partij is overtuiging alleen
vruchtbaar in blijvende gevolgen.
't Is zij die wij, vrijgezinden, moeten
aankweeken. Door verspreiding onzer be
ginselen zullen wij alleen in onze pogingen
slagen.
Aan het werk dan Wij beschikken over
een aantal dagbladen; ze zijn te weinig onder
het volk verspreid; hun invloed blijft be
perkt; in onze kleine steden en dorpen
moeten zij doordringen tot de kleine burgerij,
tot den werkman.
Aan onze Jonge Wachten valt de taak
ten laste dagbladen in te zamelen en in
tweede lezing te verzenden tot ben, die geen
lust of geene middelen bebben om er aan te
koopen.
Aan al onze politieke vereenigingen valt
de taak ten laste voordrachten in te richten,
om diegenen voor te lichten, die niet ia staat
zijn het geschreven woord te lezen en te
begrijpen.
Hoe talrijk zijn deze niet, in een land
waar bet onderwijs met zulke karige band
is uitgedeeld, als in Belgie
In Oost- en West-Vlaanderen bedraagt
het getal ongeletterden ongeveer 50 °/0de
helft der bevolking
Hoe beperkt zijn clan nog de kennissen
dergenen, die geletterd worden genoemd
volgens de statistiek
Aan het werk danmet nieuwe, ionge,
verdubbelde krachten, om onze gedachten,
onze beginselen, onze strevingen te ver
spreiden onder die standen, die binnen eenige
maanden het kiesrecht zullen verkrijgen,
het recht om de leiding van de staatkunde
aan te wijzen en te bepalen. De toekomst
onzerpartij.de toekomst der natie staat op
spel
Het vaderland is eindelijk gered, voor
geenen buitenlandschen vijand, hoe sterk
hij ook weze, moeten wij voortaan benauwd
zijn, de paternosterbrabbelaars Peereboom,
minister der ontriggelingen heeft het ge
vonden; geweer en buskruid zijn voortaan
onnoodig want die geniale geest heeft tijdens
hij met het ministerie van oorlog gelast was,
aalmoezeniers in het leger benoemd. Pontus
is een speelreisje gaan doen om op zijn
gemak een wetsvoorstel over zijnen droom:
iedereen soldaat te zoeken en alzoo aan
zijn gegeven woord getrouw blijven, zulks
zou ten minste elk eerlijk man doen, maar
Pontus doet heel wat anders, zijn speel
reisje is eene bedevaart naar Dadizeele, om
bij den grooten stoet tegenwoordig te zijn,
misschien verwachtte hij ook een mirakel,
doch hij is gelijk al de andere sukkelaars er
di'uipneuzend moeten van onder trekken.
Aalmoezeniers, zijn zwarte budgetkna-
gers in de kazernen gestoken, om hunne
zakken goed te vullen, de discipelen van
Christus werken immers altijd voorniet!!
en om de soldaten den duivel aan te doen.
Die zwarte kinkels moeten dan nog eenen
hoogen graad hebben om beter de soldaten
naar hunne grillen te doen dansen. Simpel
soldaat of kaporaal zijn is niet voldoende en
ofschoon zij van het leger zooveel kennen
als een ezel van safraan eten, toch heeft
Pater Boum Boum, hun den graad van offi
cier gegeven, met een overheerlijk kostuum,
dat al de soldaatmokjes achter hunne hielen
zal doen loopen.
Zelfs de officieren zullen voor deze gewijde
gasten moeten onderdoen want het overdra
gen zal in het legereene groote rol spelen.
Wee aan diegenen die niet regelmatig ter
kerk tn te biechten gaanvoor hun geene
verhooging meer.
Peereboom verdient met dezen maatregel
voorzeker eenen gouden stoel in den hemel,
want hij betaalt hem rijkelijk met het geld
der lastbetaalders wel te verstaan, immers 48
aalmoezeniers aan 2500 frank ieder maakt
een totaal van 120 duizend frank per jare
gerekend tegen 3 °/0 vertegenwoordigt deze
som een kolossaal kapitaal van 4 millioen
franken.
Met recht mag men zeggen dat Belgie het
luilekkerland der papen van alle slag en
kleur is, immers zoo maar in eens 4 mil
lioen toegeworpen worden om anderen den
duivel aan te doen, is iets dat maar door
papenslaven kan gebeuren, en in geen ander
land der wereld ongestraft zou toegelaten
worden.
Tot heden toe mochten de verstandige
menschen ook tijdens de kiezingen ter stem
bus trekkendoch de klerikalen, gezworen
vijanden van alle geestesontwikkeling, wil
len eene verandering, teenemaal ten hunnen
voordeele, inbrengen.
Ons mouchardsministerie dat ons arm
Belgie bestuurt, gevoelde reeds dat, dank
aan hare lafhartige verklikking, het den
afkeer van alle deftige en verstandige bur
gers op hem getrokken had, het gevoelde
dat het dag voor dag meer en meer veld
verloor en om zich te redden legt het een
ontwerp van kieswet neder dat al de
bekwaamheidskiezers van rechtswege af
schaft en van de kiezerslijst schrabt al wie
zich met iets anders bezig houdt dan met
bedevaarten en processiën, ai wie in geen
geur van heiligheid bij de geestelijkheid
staat. Het doel onzer meesters schijnt
klaarblijkelijk uit: de groote liberale ge
meenten veroveren.
Doch,
Een rijk van dwang
Duurt niet lang.
Vroeger dan zij het misschien denken komt
de tijd dat zij met klank aan de deur vliegen
en dan zal hot de beurt aan de liberalen zijn
onze klerikale dwingelanden te kortvleuge
len.
De verschrikkelijke ramp van Antwerpen
blijft nog altijd het onderwerp aller gesprek
ken. Nog dagelijks vindt men rond de plaats
waar de kardoezenfabriek bestond, onder
de puinen en in het water stukken van
menschen die in de ontploffing omkwamen.
Het rechterlijk onderzoek heeft bewezen
dat de ramp niet in de peiroolmagazijnen
maar in de kardoezenfabriek ontstaan is. De
eigenaar dezer laatste, M. Corvilain alsook
zijn ingenieur zijn in echtenis genoi len en
naar het gevang overgebracht.
Men zou betzelfde moeten doen met de
domoorige leden der klerikale bestendige de
putatie van Antwerpen; zij ook, zou rech
terlijk moeten verantwoorden voor de
ontelbare slachtoffers door hare schuldige
zorgeloosheid gemaakt. Te vergeefs trachten
die leden zich wit te wasschen: de open
bare meening zal hen ten eeuwige dage met
de vingers wijzen al de eerste oorzaak der
HET WEEKBLAD
