YAN IJPEREN ES HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Zaterdag 7" December 1889.
Nummer 49.
BERICHT.
Eene uitdaging.
Antwoord
JOAMES-BAPTISTA MALOU,
Een beetje geschiedenis.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. 50 voor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoncen: 15 cent. per drukregel. Rechter
eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen psr nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle
6 hten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
f voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
^derteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
om
De personen die een abonnement
zullen nemen aan het Weekblad voor
1890, zullen, van af den dag hun
ner inschrijving tot den 1 Januari,
het blad gratis ontvangen.
De feiten uit de geschiedenis verdraaien,
ze in een valsch daglicht stellen om het ge
drag der klerikale kopstukken, van alle
tijden, of hunner sleppedragers te verrecht
vaardigen of dat te verontschuldigen, dat is
de taak, die de volgelingen van Ignatius van
Loyola zich opgelegd hebben en zich nog
alle dagen opleggen.
Die school is heden zeer in achting geste
gen. Het kan niet anders ook. De japneuzen-
partlj kan maar bestaan door de onwetend
heid der massa. Om die onwetendheid in
stand te houden, moet men de gebeurtenissen
uit het verleden loochenen of verdraaien en
tegen het onderwijs oorlog voeren. Dat is
ook de eigenschap, het kenteeken van 't kle-
rikalism.
De stoutheid in het liegen is eene zijner
noodzakelijkste hoedanigheden. Zoo ook ge
beurde het, onlangs, tengevolge eener aan
haling, door Le Progrès gedaan, van het
ontbindend grondbeginsel- het einde wet
tigt de middelen -, welk de overleden bis
schop Malou bewierookte in eenen herderlij
ken kiezingsbrief, die eene heuglijke bladzijde
in de geschiedenis onzer politieke worstelin
gen blijven zal, dat de Journal d' Ypres
eerstgenoemd blad uitdagen durfde het
bestaan diens herderlijken briefs te bewijzen.
Het was vermetel! Spijts al onzen lust,
zegt Le Progrès, om te antwoorden, be
waarden wij het stilzwijgen, nieuwsgierig
als wij waren om te zien tut waar de Jour
nal zijne vermetelheid drijven zou. In zijn
nummer van 20 November 11. drong hij op
nieuw aan en stuurde ons eene nieuwe op-
eisching. Wij konden niet beter doen dan
stom te blijven en hem te laten zich meer en
meer in den strik vangen. Eindelijk in zijn
nummer van Zaterdag 11. schrijft de Journal
d'Ypres het volgende: Wij wachten im
mer op het antwoord van Le Progrès op de
Traag die wij hem gesteld hebben, om le
weten welke de herderlijke brief van den
overleden Mgr Malou is, tot do geschiedenis
behoorende, en waarin er gezegd is dat het
«inde de middelen wettigt.
Drie opeischingen zijn altijd en in alle
omstandigheden als voldoende aanzien ge
weest. Ziehier het
BISSCHOP VAN BRUGGE,
Pügt
Het is echt schandalig, nog min noch
meer!
Nu is het woord aan den Journal d' Ypres
die ons ter kennis brengen zal in welke
rangen de eerloozen zich bevinden, hij, die
zich z )o graag van het woord eerloosheid
bedient!
Stellen wij nu tegenover den hatelijken
herderlijken brief van bisschop Malou de
edele woorden van Mgr. Sibour, aartsbis
schop van Parijs
Het is volstrekt noodzakelijk, onze zeer
lieve medewerkers, dat, in onze gedrags-
lijn opzichtens de geloovigen, wij vreemd
- blijven aan alle goeddunkens, aan alle ge-
zindheden, welke overigens ook onze
overtuigingen en onze samenneigingen zijn.
- De priester, die in zijn maatschappelijk
leven, in zijne officiëele en dagelijksche
betrekkingen met de wereld, zich in de
drittige woelingen der politiek mengen
zou hij vooral, die, in de vervulling der
- plichten van zijne heilige zending, en bij-
- zonderlijk in deprdiking van het woord
Gods, den eerbied vergetende aan den
- christelijken preekstoel verschuldigd, de-
zen in eene soort van tribune doen ontaar-
den zou, of er zich enkel zinspelingen
veroorloven zou min of meer rechtstreeks
betrek hebbende op de staatkundige zaken
- of op hen, die er deel aan nemen, die zou
al gauw met zijne waardigheid van
priester, de verheven belangen van den
godsdienst verdacht gemaakt hebben-,
die, zelve zijn geloof en zijnen ijver on-
vruchtbaar makende, zou vooraf al de
werken van zijn priesterschap vruchteloos
maken, voor hen, ten minste, wier gevoe-
lens hij gekwetst zou hebben door zijne
partijdige uitvallen, uitvallen van dan af
nog schuldiger dan ongepast, echt mis-
dadig voor de oogen van God als voor
deze der menschen.
En zeggen dat het de Malou's van onze
dagen zijdie Belgie besturen Zeggen dat
onze ministers hunne zeer nederige knech
ten hunne poesje nellen zijnZeggen dat wij
sedert 1884 zuchten onder het juk van eene
alvermogende geestelijkheid, die, om haren
dorst naar overhuersching telesschen, om aan
het bewind te geraken, voor geen enkel
middel achteruil gedeinsd is, zelfs niet
voor do verlaging van hare eigene waardig
heid
Vermits het klein Journal d'Ypres, het
sakristiebladje van ons arrondissement, ons
door zijne domme koppigheid verplicht heeft
een oud klerikaal dokument op te graven,
zegt Le Progrès, laat ons eens de omstan-
standigheden herinneren, waarin het stuk
dat men komt te lezen, voortgebracht en
ruchtbaar gemaakt werd. Herinneren wij
ons in welke omstandigheden de geestelijk
heid onzer Vlaanderen, zonder vrees, zon
der schaamte, van in de toekomst al den
eerbied, welken de verstandige mannen.
HET WEEKBLAD
"OOR DE BERMHERTIGHEYD GODS EN DE GENADE VAN
DEN H. APOSTELYKEN STOEL,
'tOVS-PRELAET VAN ZYNE HEYHGHEYD EN ASSISTENT BY
DEN PAUZELYKEN TROON,
Aen de Geestelykheid en de Geloovigen van ons
Bisdom, Zalighëyd en Zegen.
Zeer Lieve Broeders,
heeds menigmael hebben Wy de gelegenheid
u indachtig te maken welke aengelegene
ot van consciëntie het voor u is van, in de ge-
vaerlyke tydsomstandigheden in welke wy ons be
vinden, uw kiezsrsregt uyt te oefenen.
Nu nog eens, da er eene nieuwe kiezing, in de
maend Juny. aenstaende is, komen Wy u deze pligt
herinneren, die ten gevolge van zekere gebeurte
nissen, aen u, helaesal te wel bekend, meer dan
ooyt, dringend en ten hoogste noodzakelyk gewor
den is.
Vruchteloos zou men het zich zoeken te ontveyn-
zen, hetgeen in de aenstaende algemeene kiezingen
in 't spel is, is niet het eene of het andere tydelyk
voordeel, niet de eene of de andere burgerlyke vry-
beid; maer het is de vryheid van consciëntie, het is
het bestaen van dan katholyken godsdienst, het
zyn de heiligste regten der christenen, de onafne-
melyke regten onzer H. Kerk.
Om dit te bewyzen, is het genoeg eenige openba-
re daedzaken aen te halen, die iedereen in de oogen
springen.
Gy weet, Z. L. B., wat er van de vryheid van
consciëntie en denkwyze, voor de katholyken, in
Belgie geworden is. Onvermydelyk worden de ka
tholyken, enkelvk omdat zy katholyken zyn, uyt al
de openbare plaetsen gesloten; hunne denkwyze
strekt hun tot beschuldiging en hun geloof wordt;
hun tot misdaed gerekend, en men zoekt liet volk
wys te maken, is het niet met de woorden, ten min
ste met de werken, dat hoe meer men vyandig is
aan den godsdienst, 'hoe beter men in de wereld
kan gelukken.
Voor de huysvaders, die van eene openbare ad
ministratie afhangen, en dit getal is zeer groot, is
de vryheyd van onderwys een ydel woord gewor
den er blyft aen die burgers geene andere vryheid,
voor wat het onderwys aengaet, dan hunne kinders
toe te vertrouwen aen meester*. die liun, gebieden
der wyze, aengewezen worden.
Wy zuilen hier niet spreken van al de lastighe
den en kwellingen zonder eynde, die men onze lief
dadige gestichten en onze katholvke armscholen
aendoet. Dit alles is u, door het openbaer gerucht,
al te wel hekend. Het zy Ons genoeg u te zeggen,
Z. L. B., dat deze gestichten en scholen die, over
eenige jaren, naest God, Vlaenderen gered hebben
hedendaegs niets anders dan kwaedwillighevd en
tegenstand ontmoeten, daer, waer zy eertyds hulp
en onderstand vonden en altyd moesten vinden.
In don herderlyken brief, welken Wy u, dit jaer
tergelegenheyd van den Vasten, toegestierd hebben,
iiebben Wy u uytgeleyd tot hoe ver de vryheyd der
christelyke begraefnis blootgesteld is.
Terwyl Wy u deze woorden schryven, zyn onze
Kamers bezig met te beramen over een wetsontwerp,
hetwelk tot oogwit heeft al onze oude katholyke
fondatien, ten voordeele van het kath&Lyk onderwys
gemaekt, al met eens af te schatten, om dezelve,
ten minsie ten giooten deeïe, tot een onkatholyk
onderwys te doen dienen.
Moeten Wy hier byvoegen dat er Ons, in dezen
oogenblik, een wetsontwerp voor oogen ligt, het
welk gvoor doelwit heeft de kerkgoederen, in den
naem van den Staet, aen te slagen; de Bisschoppen
te beiooven van het besti.r der kerkelyke eygen-
dommen van hun bisdom, ja zelfs van een deel hun
ner geestelyke maglen aen de Pastors het dage-
lyks bestier af te nemen van hunne eygene kerk,
om het toe te vertrouwen aen de eerstgekomen
wereldlyken mensch, als hv maer gemeente-kiezer
is.
Eynde'yk, hetgeen, sedert het bestaen van Belgie,
nooit is gehoord geworden, heeft men onlangs, in
onze Kamer der Volksvertegenwoordigers, den
wensch hoorenuytdrukken van den val van Pius IX,
'tis te zeggen van den ondergang der katholyke
Kerk.
Gy ziet het, Z. L. B,, al de vraegstukken die
hedendaegs in België, het zy in het hoog bestuer,
het zy door de nieuwsbladeren, het zy door de open
bare opinie, verhandeld worden, zyn allen gespro
ten uit eenen geest van opentlyke vyandschap te
gen de katholyke Kerk, met het oogwit van haer
van hare vryheid en van hare regten teherooven.
Nu, al die vraegstukken zullen aen de kiezers, in
de kiezing van 9 Juny, voorgedragen, en meer of
min regtstreeks door hen besiist worden.
I)e kiezers die voor de katholieken of bewarende
kandidaten stemmen, zullen stemmen voor de ka
tholyke Kerk, voor alle regten en vryheden deze
die tegen die kandidaten stemmen, zullen stemmen
tegen" de gkatholyke Kerk, en zullen, volgens hun
vermogen hare vry.ioid en regten verstooten.
Geene dnbbelzinnigheyd is hier n.ogelyk: ieder
een verstaet he: zoo.
Neemt dan wel in aendaeht, gy allen, Z. L. B.,
die het doopsel van J.-C. ontvangen hebt, en die
door dit doopsel de kinderen van God en van de H.
Kerk geworden zyt, wat u te doen staet, om aen
uwe hoedanigheyd en aen uwen naem van christen
te beantwoorden en de heylige wet uwer pligten
te volbrengen., Onderzoekt of gy, in consciëntie,
uwe Moeder [moogt verloochenen en haer aen de
slagen harer vyanden overlaten en als gy wel den
toestand zult begrepen hebben, doet dan volgens de
ingevingen uwe herten I
In zulk eenen toestand onverschillig blyven, dat
ware uwe heyligste pligten verbreken. Noch ne
menigvuldigheyd uwer bezigheden, noch uwe ge-
negenheyd tot rust en vrede, noch uwen af keer
van de kiezingsberoerten, niets kan u ontslaen van
de overgroote pligt die God zelf u oplegt, te weten
van uwe eygene regten en de regten van uwen gods
dienst te verdedigen.
Hier moet gy dan byzonderlijk op het grondstel-
se! letten. Den keus der goede kandidaten, daervau
moogt gy overtuygd zyn, zul overal ten beste mo-
gelyk geschieden. Indien dien keus u niet aenstond,
wacht u wel van daerom de uytoefening uwer reg
ten en de verdediging uwer vryheden te verzuymen.
öe persoonen staen hier maer
op <le tweedeplaets, en zyn niet
anders dan enkele WEItKTUI-
GfiiLW. De groote zaek ss de vry
heyd van couscientie en de vry
heid van godsdienst te behou
den. De WETTIGE en EEKLY-
liE middels die men gebruykt,
zyn hier maer eene TOEVAL-
lillGE zaek, die nooit tennadee-
le van het voorname doelwit
kennen oS mogen strekken.
Daeruyt zult gy besluyten. Z. L. B., dat gy uwe
stem niet rnoogt geven aen kandidaten die de Kerk
vyandig zyn, hoe gedienstig en vriendelyk zy zich
ook, in de betrekkingen van het huislyk leven,
toonon vooral moogt gy het geroep uwer consciën
tie niet slagtofferen aen de hoop van eenig geld of
eenigen onderstand te bekomen, voor wat het ook
zyn moge. De belangen van den katholyken gods
dienst, waerop het Uier eigentlvk aenkomt, gaen,
in de tegenwoordige omstandigheden, alle andere
bedenkelyke belangen oneindiglyk te boven.
I; dien er een vyand der Kerk poogde uwe stem
at te koopen, antwoordt hem regtuyt gelijk den H.
Petrus aen Simon, die voor geld de gaven van den
H. Geest wilde koopen Dat uw geld met u verga
Die gevoelens van geloof en van liefde voor de II.
Kerk moeten overigens vry bbyven van allen haet
en nyd tegen de menschen die. op eene zoo trouw-
looze wijze, de Kerk aanranden en onophoudelyk
werken om hare regten te vernietigen. Hier nog
eens moet men het grendstelsel inzien, en weynig
acht eernen op de persoonen zelfs, waer het moge-
iylc is, zult gy hen trachten te verschoonen.
De verleyding, dit kan men niet ontkennen, is
hedendaegs zeer groot; de verergernis komt van
hoogerhandeene onteerde, verachtelyke, zedalooze
en schynheilige drukpers bederft de locht door hare
dwaelredens en leugens en lasteringen vele ver
standen zyn verleyd geraekt door eene onverschil
lige of ongodsdienstige opvoeding of door slechte
lezingen men moet natuerlyk met hun ongeluk
medelyden hebben. Gy zult danEzorgvuldiglyk, voor
u zeiven, die verleydingen vermyden en een gevoe
len van deernis hebben voor deze die zich hebben
laten verleydengy zult hen als uwen evennaesten
blyven beminnen, maergy zult hunne ondernemin
gen en werken verachten gy zult voor hen bidden,
maer niet voor hen of met hen stemmen en dan,
wel overtuigd van de aengelegenheyd van uw kie-
zersregt, zult gy uwe pligt kwyten zoo als het ware
kinde's der H. Kerk, cnopregte soldaten van J.-C.
betaemt.
Z. L. B., Wy sturen u deze woorden toe om te ge
hoorzamen aen het geroep onzer consciëntie, by het
aenzien der rampen die de H. Kerk bedreygen,
Mogten zy, aen iedor van u, den vasten en edelmoe-
digen wil inboezemen van, gedurende deze beslis
sende dagen, te doen hetgeen God enzyne consciën
tie van hem vragen en verwachten. Wy hebben
eene pligt gekvetm met u over uwe geestelyke be
langen en godsdienstige vryheden te spreken dat
nu elkeen van u, Z. L. B., ook zyae plichten kwyte.
Deze herderlyken brief zal, volgens gewoonte, op
den predikstoel afgelezen worden, in al de paro
chiale kerken, kapellen enbidplaetsen des bisdoms.
Zondag 17 Mey.
Gegeven te Brugge, den 8 Mey 1863.
t J.-B., Bisschop van Brugge.
Op bevel zyner Doorl. Boogweerdigheyd,
F. Nolf, Kan. Secret.
Brugge, druk. Vr. Vanhee-Wante.
