VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad
OE PRINSES MARIA
Viei'de jaar. Zaterdag 28" December 1889. Nummer 52.
BERICHT.
Het Kerstfeest.
't Is winter.
JT i'
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 fr. per jaar voor Je stad. 3 fr. 50 voor. den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoncen: 15 cant, per drukregel. Rechter
lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle
Wichten van verkoopingcn/Of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
,üe voor het buitenland wo^demuptvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamd© artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
ouderteekend toe te zenden.Artikelen ongeteekend of.personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
De personen die een abonnement
zullen nemen aan het Weekblad voor
890, zullen, van af den dag hun
ner inschrijving tot den 1 Januari,
het blad gratis ontvangen.
Onder alle kerkelijke feesten is het Kerst
feest datgene welk het meest algemeen en
van in de oudste tijden gevierd wordt.
Belgie is zeker wel een der landen die
daarop uitzondering maken, maar b. v. in
Holland, Duitscbland, Frankrijk en Engeland
wordt Kerstfeest herdacht zoowel in de hut
van den arme als in het paleis van den rijke.
Kerstfeest is het feest der wederzijdsche
geschenken; gelukkig dengene die gevoelt
dat geven verhevener is dan krijgen.
Men weet dat de katholieke godsdienst op
Kerstdag de geboorte viert van het kindeken
Jesus, die later de Messias zou worden, die
de verlossing preèkte en met zijn bloed de
zonde der wereld afkocht.
Wetenschappelijk is echter bewezen dat
Kerstfeest geen christelijken maar heiden-
scben oorsprong hééft, evenals vele kerkelij
ke gedenkdagen. De oude Germanen vierden
bet lang voor het ontstaan van 't christen
dom, ja, voor de geboorte van Christus. Maai
de kerk behield het feest met zijne meeste
gebruiken juist als Paschen uit sluw
heid en gaf het eene andere zinnebeeldige
bestemming.
De wereld ging verlorenChristus werd
geboren! Alleluia! Verheugt u christenen
Aldus juicht en jubelt de kerk.
Van het verloren gaan der wereld, volgens
den christelijken zin, wisten de oude Germa
nen niets. Zij hadden wel is waar in hunne
mythologie (godenleer) een godenverschijnsel
waardoor zij aan een toekomend vergaan der
wereld terzelfder tijd met het verdwijnen
hunner goden geloofden, maar zulks berustte
Derde deel.
(28e Vervolg.)
Dezelfde verleidende en innemende glim
lach van daareven kwam. het meisje terug
tot beradenheid brengen.
Ik bedoel geenszins u te betalen, beste
Gerald, hernam zij. Gij kunt in moeilijkheden
tomen, geld noodig hebben, en dit bied ik u
Vriendelijk aan. Wilt gij nu? Ik wil u eene
hartsvriendin zijn, wilt gij mijne hulp afwij
zen?
De page scheen overtuigd.
Kom, geef, zei Geraldina. Ik zal het tot
de uitvoeiing mijner wraak gebruiken. Nu
froet ik heèn; mijn dienst roept mij. Vaar
wel, jonkvrouw.
Zij verwijderde zich een oogenblik, doch
hch plolselijk bezinnend, keerde op hare
happen terug en vroeg wantrouwend:
Maar, zeg mij, zijt gij er niet op uit,
in 't verderf te storten?
Onnoozel kind, lachte de jonkvrouw.
Ik ben er op uit den bisschop onschadelijk te
"'akenop niets anders, dat zweer ik ook.
De page drukte hare handen in volle ver
alleen op iets gansch natuurlijks, namelijk
op het heerschen der no.ordsche natuurkrach
ten en op het invallen der strenge winter
koude.
^Kerstfeest was bij hen het feest der win-
terlijke zonsomwenteling, het vereeren van
het wederkeeren der weldoende zon en het
verlengen der dagen, dat er mede gepaard
ging. Het was om zoo te zeggen een voorleest
van de aanstaande terugkomende lente. Vol
gens de germaansche zeden was het ook het
feest van den zonnegod Fro en den noorschen
Freier, waarvan verscheidene opgegraven
beelden ons het tastbare bewijs hebben gele
verd.
Deze féésten duurden van den 25 decem
ber tot den 6 januari en werden Kerstdag
en de Twaalfden genoemd. (Opmerkelijk is
dat nu nog Nieuwjaar, Verloren Maandag
en Drij koningendag binnen de hei lensche
Kerstfeesten vallen.)
Men at en dronk buitenmate, gaf geschen
ken, offerde en ontstak groote vuren om zich
over het verlengen der dagen te verheugen.
De tafels der rijken waren voor d'e armen
gedekt; men durfde op die daen niet werken,
het gerecht werd opgeschorst en slechts het
noodzakelijkste werk mocht eerst na toe
stemming uitgevoerd worden.
Voor Je misdeelden van dien tijd betee-
kende Kerstfeest dus rust en vermaak. Voor
de hedendaagsche zwoegers, kommer en zor
gen, want menige huismoeder weet in het
te kort niet te voorzien, gemaakt door het
gemis van 't dagelijksche loon.
Van de oude gebruiken der germaansche
kerstfeesten hebben zich de meesten tot op
heden overgeplant. Het geven van geschen
ken is daarvan het karakteristiekst. Ook de
kerstboom stamt af van het germaansche
heidendom. De kerk heeft echter die zeden
en gewoonten niet zonder verzet aangenomen
en op de geboorte van Chritus toegepast.
Tot in de negende eeuw werden zelfs de
kerstvermaken door de kerk verboden. Eerst
in de twaalfde eeuw, na overtuigd te zijn dat
die gebruiken onder 't volk onuitroeibaar
trouwen.
Het zal geschieden, vaarwel! zei zij.
Goed zoo! antwoordde de jonkvrouw.
Vaarwel, Gerald.
Zeer zenuwachtig liep Geraldina henen,
terwijl de jonkvrouw haar achterna zag met
blikken van voldoening en tevens van mede
lijden.
Zij wist dat.zij de zuiverste ouderenliefde
van het goede kind gebruikte om bare min
der belijdbare driften tot baar doel te bren
gen en, zoo doende, Gelaldina in liet verderf
stortle.
Ongelukkig kind, mompelde zij, ik offer
hem op aan mijne lijdenschap. Het is bijna
zeker dat alles zal ontdekt worden en hij het
met zijn leven boeten zal. Doch kom, zijn
geslacht zal door de dood van Bayeux gewro
ken worden en wellicht krijg'ik den prins in
het liefdenel, dat ik langs alle kanten voor
hem openstel. Neen, er is geen terugkeeren
aan, die liefde verteert en martelt mij. Ik
moet alles, alles wagen. Maar die arme
Gerald.... Och, laat ons daar niet aan den
ken. Kom
Met dergelijke redeneeringen hielp zij zich
af van de gedachte aan het bedreven kwaad.
Zij sprak luidop en wandelde gejaagd
heen. Een blos betrok haar bleek gelaat. Zij
waren, heeft men ze met eene sluwheid
die liet christendom kenmerkt op den ge
boortedag van hunnen zoogenaamnen ver
losser der wereld toepasselijk maakt.
De germaansche naam van 't ..Kerstfeest
was YuloiJul, hetgeen zooveel dis zonne
schijf beteekent.
In zweden en Noorwegen worden thans
nog vreugdevuren omstoken ..tót vereering
van de zonsomwenteling. Kerstnachtbalda-
digheden schuilen nog altijd in de zeden der
volkeren en even als vroeger ziet men ze nu
nog gebeuren.
tiet wild zwijn was het aan den god Fro
gSwijde dier. Men verbeelde hem altijd geze
ten op zulk een beest, met gouden borstels,
zinnebeeldige zonnestralen. Late? heeft men
dit wild zwijn door een gewoon varken ver
vangen.
In tal van landen, ook nog in België, slacht
men een zwijn om Kerstavond te vieren en
de steedsche familiën, die gister avond een
konijntje of iets dergelijks oppeuzelden, den
ken zeker dat dit een overblijfsel is van de
gebruiken hen door hunne voorouders nage
laten.
In Zweden en Noorwegen, begint men
nooit een Kerstmaal, zondereen blok met
een zwijnenvel overtrokken (het zinnebeeld
van Fro's wild zijn) op Je tafel te hebben
gezet.
Een oud gebruik, dat thans geheel verloren
is gegaan, wilde dat men in eene kamer den
geheelen nacht een vuur maakte, waaraan
de dooden zich konden komen warmen.
Kerstdag en de daaropvolgende christelijke
feestdagen zijn dus niets anders dan heiden-
sche overleveringen die met de kerk niets
gemeens hebben, maar waar deze zich over
meester maakte om het volk te beheerschen,
zelfs in zijne vermaken.
De kerk stelt Wodan, de germaansche
god, gelijk met Satan; de andere godheden
zijn booze geesten en de priesteressen zijn
looverheksen.
De religiën vernederen altijd elkanders
schaamde zich, ni-t omdat zij door misdaad
een misdadiger zou dooden, maar omdat zij
door list het onschuldig kind ten ondergang
j ook brengen zou.
Doch alsof die kwelgedachte steeds voor
haren geest wederkeerde, maakte zij eon
driftig gebaar, duwde de handen op hare
bleeke slapen en verwijderde zich met snelle
schreden.
Nauwelijks was ze verdwenen, ais, over
handen en voeten kruipende, een vermomde
monik binnen sloop en zich achter een zetel
verborgen hield.
De man moest ergens vervolgd geworden
zijn, of reden hebben om zich te verbergen,
want men hoorde hem hijgen, terwijl hij
mompelde:
Sakkerloot! ja, 'k zou naar den oorlog
gaan? 'k Zal mij haasten! Misschien worden
La Brosse en Van Wezemaal op dit oogen
blik kort en klein gekapt. Maar hoe hier, in
deze vermomming, den dag doorbrengen? Ik
ben er heel verlegen meè. Dat ik uit het
paleis kon geraken. Ei, wat hoor ik? Een
lakei....
De monnik verdook zich nog beter achter
eenen troonzetel, doch ontblootte nu zijn
gelaat en men kon bemerken dat het de
leekebisschop Bayeux in eigen persoon was.
waren, juist gelijk de schoenmakers hunne
oude sloffen op de markt.
Wij. socialisten, hebben met de verledene,
tegenwoordige en toekomende godsdiensten
niet te maken. Ons doel is de vrijmaking
der volkeren, niet oin ze gelukkig te maken
in don hemel hiernamaals, zooals Christus
het wilde wiens geboorte heden gevierd
wordt, maar wij willen ze vrij en gelukkig
zien op de. aarde; door 't Socialismus.
De winter is in 't land gekomen en met
hem koude, sneeuw en ijs! 't Is het oogenblik
dat vele menschen die soms met een klein
loon vrouw en kinderen moeten onderhou
den zonder werk vallen. De inkomsten
verminderen dus en de uitgaven vermeerde
ren: want eenieder weet dat de noodwendig
heden eens huisgezins grooter zijn in den
winter dan in den zomer. De winter is dus
voor vele menschen een tijd van ontbering
en ellende!
Gij, goede lezers, die altijd bij eene wel-
opgedischte tafel zit. gij die in een zacht en
warm bed slapen kunt, gij die in eene goed
verwarmde kamer moogt zitten, denkt dan
op uwen evenmensch, op uwen broeder, die
metijdele maag zijne stijve leden moet uit
strekken op eene koude en harde legerstede!
Ja, denkt op deze die honger en koude lijden
en geeft zooveel gij geven kunt, niet om den
hemel le verdienen maar uit liefde, uit gene
genheid voor den lijdende!
Geeft uwe aalmoezen niet in de handen
der zwarten of hunner zendelingen! Indien
gij wilt dat uwe aalmoes in goede handen
komt, dan moet gij ze zelf geven aan de
l jdenden die het waarlijk noodig hebben,
't Is gekend dat de zwarljes slechts aan dege
nen geven die kunnen huichelen en die van
achter aan de kerkdeur zitten, opdat, bij het
einde der mis, zij door zulk een heer of zulk
eene dame zouden gezien worden. Men geeft
met volle handen aan degenen die hun huis-
De lakei, die nu wantrouwig binnensloop,
scheen evenmin op zijn gemak dan Bayeux,
doch na een paar zware zuchten geloosd te.
hebben, ging hij zich in den troonzetel ach
ter welken Bayeux zat nedervleien en sprak
luid tot zich zeiven
Ja, waarachtig, de kamerheer van het
fransche hof heeft andere dingen te doen,
dan zich in eene schermutseling te laten
doodslaan. Dat is goed voor verliefde zotten,
gelijk van Wezemaal, en voor verkens, gelijk
Bayeux....
De in lakei vermomde kamerheer lachte
zelftevreden bij de ge 'achte, dat de dappere
Bayeux ten oorlog getogen was.
Verkens? dacht Bayeux. Heil, beuhij
is beleefd, mijn vriend La Brosse.
Nu ben ik toch zeker onkennelijk in
dit gewaad, mompelde deze verder. Ik zal
mij hier of daar versteken, en wachten tot
de kroonprins met de troepen terugkeert,
't Zal dan altijd mogelijk zijn de eene of
andere historie uit te vinden om te bewijzen
dat ik er geweest ben. Maar indien Bayeux...
Bah! die zal er zeker niet van terugkeeren;
men zal dat verken wel bloed gelaten heb
ben.
Wordt voortgezet.)
~H ËTW E E K B £AV>
«-wr.