VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT. Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad OE PRINSES MARIA Viei'de jaar. Zaterdag 28" December 1889. Nummer 52. BERICHT. Het Kerstfeest. 't Is winter. JT i' Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 fr. per jaar voor Je stad. 3 fr. 50 voor. den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoncen: 15 cant, per drukregel. Rechter lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle Wichten van verkoopingcn/Of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede ,üe voor het buitenland wo^demuptvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamd© artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en ouderteekend toe te zenden.Artikelen ongeteekend of.personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen. De personen die een abonnement zullen nemen aan het Weekblad voor 890, zullen, van af den dag hun ner inschrijving tot den 1 Januari, het blad gratis ontvangen. Onder alle kerkelijke feesten is het Kerst feest datgene welk het meest algemeen en van in de oudste tijden gevierd wordt. Belgie is zeker wel een der landen die daarop uitzondering maken, maar b. v. in Holland, Duitscbland, Frankrijk en Engeland wordt Kerstfeest herdacht zoowel in de hut van den arme als in het paleis van den rijke. Kerstfeest is het feest der wederzijdsche geschenken; gelukkig dengene die gevoelt dat geven verhevener is dan krijgen. Men weet dat de katholieke godsdienst op Kerstdag de geboorte viert van het kindeken Jesus, die later de Messias zou worden, die de verlossing preèkte en met zijn bloed de zonde der wereld afkocht. Wetenschappelijk is echter bewezen dat Kerstfeest geen christelijken maar heiden- scben oorsprong hééft, evenals vele kerkelij ke gedenkdagen. De oude Germanen vierden bet lang voor het ontstaan van 't christen dom, ja, voor de geboorte van Christus. Maai de kerk behield het feest met zijne meeste gebruiken juist als Paschen uit sluw heid en gaf het eene andere zinnebeeldige bestemming. De wereld ging verlorenChristus werd geboren! Alleluia! Verheugt u christenen Aldus juicht en jubelt de kerk. Van het verloren gaan der wereld, volgens den christelijken zin, wisten de oude Germa nen niets. Zij hadden wel is waar in hunne mythologie (godenleer) een godenverschijnsel waardoor zij aan een toekomend vergaan der wereld terzelfder tijd met het verdwijnen hunner goden geloofden, maar zulks berustte Derde deel. (28e Vervolg.) Dezelfde verleidende en innemende glim lach van daareven kwam. het meisje terug tot beradenheid brengen. Ik bedoel geenszins u te betalen, beste Gerald, hernam zij. Gij kunt in moeilijkheden tomen, geld noodig hebben, en dit bied ik u Vriendelijk aan. Wilt gij nu? Ik wil u eene hartsvriendin zijn, wilt gij mijne hulp afwij zen? De page scheen overtuigd. Kom, geef, zei Geraldina. Ik zal het tot de uitvoeiing mijner wraak gebruiken. Nu froet ik heèn; mijn dienst roept mij. Vaar wel, jonkvrouw. Zij verwijderde zich een oogenblik, doch hch plolselijk bezinnend, keerde op hare happen terug en vroeg wantrouwend: Maar, zeg mij, zijt gij er niet op uit, in 't verderf te storten? Onnoozel kind, lachte de jonkvrouw. Ik ben er op uit den bisschop onschadelijk te "'akenop niets anders, dat zweer ik ook. De page drukte hare handen in volle ver alleen op iets gansch natuurlijks, namelijk op het heerschen der no.ordsche natuurkrach ten en op het invallen der strenge winter koude. ^Kerstfeest was bij hen het feest der win- terlijke zonsomwenteling, het vereeren van het wederkeeren der weldoende zon en het verlengen der dagen, dat er mede gepaard ging. Het was om zoo te zeggen een voorleest van de aanstaande terugkomende lente. Vol gens de germaansche zeden was het ook het feest van den zonnegod Fro en den noorschen Freier, waarvan verscheidene opgegraven beelden ons het tastbare bewijs hebben gele verd. Deze féésten duurden van den 25 decem ber tot den 6 januari en werden Kerstdag en de Twaalfden genoemd. (Opmerkelijk is dat nu nog Nieuwjaar, Verloren Maandag en Drij koningendag binnen de hei lensche Kerstfeesten vallen.) Men at en dronk buitenmate, gaf geschen ken, offerde en ontstak groote vuren om zich over het verlengen der dagen te verheugen. De tafels der rijken waren voor d'e armen gedekt; men durfde op die daen niet werken, het gerecht werd opgeschorst en slechts het noodzakelijkste werk mocht eerst na toe stemming uitgevoerd worden. Voor Je misdeelden van dien tijd betee- kende Kerstfeest dus rust en vermaak. Voor de hedendaagsche zwoegers, kommer en zor gen, want menige huismoeder weet in het te kort niet te voorzien, gemaakt door het gemis van 't dagelijksche loon. Van de oude gebruiken der germaansche kerstfeesten hebben zich de meesten tot op heden overgeplant. Het geven van geschen ken is daarvan het karakteristiekst. Ook de kerstboom stamt af van het germaansche heidendom. De kerk heeft echter die zeden en gewoonten niet zonder verzet aangenomen en op de geboorte van Chritus toegepast. Tot in de negende eeuw werden zelfs de kerstvermaken door de kerk verboden. Eerst in de twaalfde eeuw, na overtuigd te zijn dat die gebruiken onder 't volk onuitroeibaar trouwen. Het zal geschieden, vaarwel! zei zij. Goed zoo! antwoordde de jonkvrouw. Vaarwel, Gerald. Zeer zenuwachtig liep Geraldina henen, terwijl de jonkvrouw haar achterna zag met blikken van voldoening en tevens van mede lijden. Zij wist dat.zij de zuiverste ouderenliefde van het goede kind gebruikte om bare min der belijdbare driften tot baar doel te bren gen en, zoo doende, Gelaldina in liet verderf stortle. Ongelukkig kind, mompelde zij, ik offer hem op aan mijne lijdenschap. Het is bijna zeker dat alles zal ontdekt worden en hij het met zijn leven boeten zal. Doch kom, zijn geslacht zal door de dood van Bayeux gewro ken worden en wellicht krijg'ik den prins in het liefdenel, dat ik langs alle kanten voor hem openstel. Neen, er is geen terugkeeren aan, die liefde verteert en martelt mij. Ik moet alles, alles wagen. Maar die arme Gerald.... Och, laat ons daar niet aan den ken. Kom Met dergelijke redeneeringen hielp zij zich af van de gedachte aan het bedreven kwaad. Zij sprak luidop en wandelde gejaagd heen. Een blos betrok haar bleek gelaat. Zij waren, heeft men ze met eene sluwheid die liet christendom kenmerkt op den ge boortedag van hunnen zoogenaamnen ver losser der wereld toepasselijk maakt. De germaansche naam van 't ..Kerstfeest was YuloiJul, hetgeen zooveel dis zonne schijf beteekent. In zweden en Noorwegen worden thans nog vreugdevuren omstoken ..tót vereering van de zonsomwenteling. Kerstnachtbalda- digheden schuilen nog altijd in de zeden der volkeren en even als vroeger ziet men ze nu nog gebeuren. tiet wild zwijn was het aan den god Fro gSwijde dier. Men verbeelde hem altijd geze ten op zulk een beest, met gouden borstels, zinnebeeldige zonnestralen. Late? heeft men dit wild zwijn door een gewoon varken ver vangen. In tal van landen, ook nog in België, slacht men een zwijn om Kerstavond te vieren en de steedsche familiën, die gister avond een konijntje of iets dergelijks oppeuzelden, den ken zeker dat dit een overblijfsel is van de gebruiken hen door hunne voorouders nage laten. In Zweden en Noorwegen, begint men nooit een Kerstmaal, zondereen blok met een zwijnenvel overtrokken (het zinnebeeld van Fro's wild zijn) op Je tafel te hebben gezet. Een oud gebruik, dat thans geheel verloren is gegaan, wilde dat men in eene kamer den geheelen nacht een vuur maakte, waaraan de dooden zich konden komen warmen. Kerstdag en de daaropvolgende christelijke feestdagen zijn dus niets anders dan heiden- sche overleveringen die met de kerk niets gemeens hebben, maar waar deze zich over meester maakte om het volk te beheerschen, zelfs in zijne vermaken. De kerk stelt Wodan, de germaansche god, gelijk met Satan; de andere godheden zijn booze geesten en de priesteressen zijn looverheksen. De religiën vernederen altijd elkanders schaamde zich, ni-t omdat zij door misdaad een misdadiger zou dooden, maar omdat zij door list het onschuldig kind ten ondergang j ook brengen zou. Doch alsof die kwelgedachte steeds voor haren geest wederkeerde, maakte zij eon driftig gebaar, duwde de handen op hare bleeke slapen en verwijderde zich met snelle schreden. Nauwelijks was ze verdwenen, ais, over handen en voeten kruipende, een vermomde monik binnen sloop en zich achter een zetel verborgen hield. De man moest ergens vervolgd geworden zijn, of reden hebben om zich te verbergen, want men hoorde hem hijgen, terwijl hij mompelde: Sakkerloot! ja, 'k zou naar den oorlog gaan? 'k Zal mij haasten! Misschien worden La Brosse en Van Wezemaal op dit oogen blik kort en klein gekapt. Maar hoe hier, in deze vermomming, den dag doorbrengen? Ik ben er heel verlegen meè. Dat ik uit het paleis kon geraken. Ei, wat hoor ik? Een lakei.... De monnik verdook zich nog beter achter eenen troonzetel, doch ontblootte nu zijn gelaat en men kon bemerken dat het de leekebisschop Bayeux in eigen persoon was. waren, juist gelijk de schoenmakers hunne oude sloffen op de markt. Wij. socialisten, hebben met de verledene, tegenwoordige en toekomende godsdiensten niet te maken. Ons doel is de vrijmaking der volkeren, niet oin ze gelukkig te maken in don hemel hiernamaals, zooals Christus het wilde wiens geboorte heden gevierd wordt, maar wij willen ze vrij en gelukkig zien op de. aarde; door 't Socialismus. De winter is in 't land gekomen en met hem koude, sneeuw en ijs! 't Is het oogenblik dat vele menschen die soms met een klein loon vrouw en kinderen moeten onderhou den zonder werk vallen. De inkomsten verminderen dus en de uitgaven vermeerde ren: want eenieder weet dat de noodwendig heden eens huisgezins grooter zijn in den winter dan in den zomer. De winter is dus voor vele menschen een tijd van ontbering en ellende! Gij, goede lezers, die altijd bij eene wel- opgedischte tafel zit. gij die in een zacht en warm bed slapen kunt, gij die in eene goed verwarmde kamer moogt zitten, denkt dan op uwen evenmensch, op uwen broeder, die metijdele maag zijne stijve leden moet uit strekken op eene koude en harde legerstede! Ja, denkt op deze die honger en koude lijden en geeft zooveel gij geven kunt, niet om den hemel le verdienen maar uit liefde, uit gene genheid voor den lijdende! Geeft uwe aalmoezen niet in de handen der zwarten of hunner zendelingen! Indien gij wilt dat uwe aalmoes in goede handen komt, dan moet gij ze zelf geven aan de l jdenden die het waarlijk noodig hebben, 't Is gekend dat de zwarljes slechts aan dege nen geven die kunnen huichelen en die van achter aan de kerkdeur zitten, opdat, bij het einde der mis, zij door zulk een heer of zulk eene dame zouden gezien worden. Men geeft met volle handen aan degenen die hun huis- De lakei, die nu wantrouwig binnensloop, scheen evenmin op zijn gemak dan Bayeux, doch na een paar zware zuchten geloosd te. hebben, ging hij zich in den troonzetel ach ter welken Bayeux zat nedervleien en sprak luid tot zich zeiven Ja, waarachtig, de kamerheer van het fransche hof heeft andere dingen te doen, dan zich in eene schermutseling te laten doodslaan. Dat is goed voor verliefde zotten, gelijk van Wezemaal, en voor verkens, gelijk Bayeux.... De in lakei vermomde kamerheer lachte zelftevreden bij de ge 'achte, dat de dappere Bayeux ten oorlog getogen was. Verkens? dacht Bayeux. Heil, beuhij is beleefd, mijn vriend La Brosse. Nu ben ik toch zeker onkennelijk in dit gewaad, mompelde deze verder. Ik zal mij hier of daar versteken, en wachten tot de kroonprins met de troepen terugkeert, 't Zal dan altijd mogelijk zijn de eene of andere historie uit te vinden om te bewijzen dat ik er geweest ben. Maar indien Bayeux... Bah! die zal er zeker niet van terugkeeren; men zal dat verken wel bloed gelaten heb ben. Wordt voortgezet.) ~H ËTW E E K B £AV> «-wr.

HISTORISCHE KRANTEN

Het weekblad van Ijperen (1886-1906) | 1889 | | pagina 1