VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annonoenblad.
L Achtste^jaar.
Zaterdag 23" Januari 1892.
Nummer 4.
Vroeger en Nu.
GESCHIEDENIS
TWEE VRIENDEN
De kiezing van Antwerpen.
Abmnementspriis voorop betaalbf» ar: 3 50 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. voor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoncen: 15 cent. per drukregel. Rechte
lHke eerherstellingen1 fr. per regel. - Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle
i «richten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. - De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen ioor den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. - Men wordt verzocht alle hoegenaamd# artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteek end toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Wat zijn de tijden toch veranderd!
Waar gaan we heen? Welke eeuw
van vervolging beleven we toch? Zou
de booze antichrist reeds op de we
reld zijn? Dat zijn de uitroepingen
en vragen welke de dienaars Christi
steeds in den mond hebben wanneer
ze van op den stoel der waarheid het
heilig woord Gods, aan de hun toe
vertrouwde kudde moeten onderwij
zen. Ja, de tijden zijn veranderd en
fel veranderd, en ze zullen nog
meer veranderen. De godsdienst gaat
om zeep, het geloof geraakt uitge
doofd, kerken eh kapellen blijven le
dig, en honderden personen welke
vroeger trouw ter kerk gingen en
nauwkeurig hunne godsdienstplich
ten vervulden, hebben thans zooniet
aan dienzelfden godsdienst, ten min
ste aan zijne bedienaars vaarwel- ge
zegd, en aanzien de kerk niet meer
als een huis van vrede en broeder
liefde zooals vroeger, maar wel als
y eene vergaderplaats waar haat, twist
- en tweedracht met volle monden
wordt uitgebazuind.
Waal bm die schromelijke verande
ring, wie en welk is de oorzaak van
dien ganschen ommekeer
Dit komt omdat de toepassing van
den roomschen godsdienst van heden
hemelbreed verschilt met de vroege
re toepassing, omdat de vroegere be
dienaars, gewoonlijk met recht den
naam van herder der parochie ver
dienden, met lijf en ziel aan hunne
parochianen verknocht, noch moeite
7de Vervolg.
Celina zocht niet meer hare verlegenheid,
haren angst te verbergen; Ireurige voorge
voelens ontroerden haar, hare nachten wa
ren slapeloos. De schoone kleuren harer
•wangen verdwenen; hare oogen omringden
zich met een blauwachtigen kring, want zij
weende dikwijls, ja dagelijks als zij aan den
afwezige dacht en hare tweelingen kuste.
Iedereen deelde in hare droefheid, de be
wijzen van genegenheid ontbraken haar niet.
Men trachtte haar te troosten met haar hoop
in te spreken.
Om mij te troosten moet ik de terug
komst van mijnen echtgenoot hebben of eenen
brief van hem ontvangen, antwoordde zij.
En daar Stefanus niet terugkwam en dat
men geen brieven ontving, bleef de arme
Celina troosteloos.
Was Stefanus Radoux dood? De jonge
vrouw had meer dan eens dit droevig ge
dacht gehad. Zij verwierp het eerste met
krachtdadigheid, zij kon aan zulk groot on
geluk niet gelooven; naar het kwam met
nog meer hardnekkigheid terug en het was
noch geld, noch ontberingen spaar
den om ongelukkigen te troosten en
te helpen omdat zij het woord van
den goddelijken meester niet alleen
voorhielden maar met daden nakwa
men, hunne levenswijze naar zijne
voorschriften richteden; omdat zij
niets beters vroegen dan dat vreug
de, vermaak, welstand en broeder
liefde heersen teil, daarom waren zij
geeërbiedigd, daarom weiden zij be
mind en aanhoord.
En thans, ja thans zijn die tijden
ongelukkig veranderd. De voorhou
dingen, de aangeduide princiepen van
Christus zijn nog wel dezelfde geble
ven, maar de toepassing, oh de toe
passing.
Soms hooren we nog wel eens, of
schoon bij uitzondering, de armoede
aanprijzen, en de geldzucht vermala-
dijden, in woorden van den preek
stoel rollen maar zijn er grootere
geldwolven onder de zon dan de pries
ters, komt alles niet steeds en altijd
voor hun op geld uit, wordt er ge-
dóopt, getrouwd of begraven zonder
geldmoeten er bij 't zingen en bid
den, voor missen en getijden, geene
klinkende species zijn; de armoede
wordt aangeprezen? En waar worden
de lekkerste bitjes, de fijnste wijnen,
de keurigste cigaren verorberd, is
dit niet in de pastorijen. De armoede
wordt aangeprezen? En wie bewoont
het schoonste huis, wie heeft de kos
telijkste meubels, en wie laat na een
gelukkig en werkeloos leven duizen
den en duizenden franken achter; zijn
haar niet meer mogelijk het te verwijderen.
Zekerlijk, het stilzwijgen van Stefanus en
de elf maanden die verloopen waren sedert
de vrede geteekend was, verrechtvaardigden
maar al te wel deze vrees. Men had twee
brieven naar het ministerie van oorlog ge
stuurd. In antwoord op den eersten, beloof
de men neerstige onderzoekingen te doen no
pens den serjant Stefanus Radoux en den
krijgsgevangene aan de pruisische overheid
terug te vorderen. Men had op de tweede
vraag nog niet geantwoord. Als men er de
jonge vrouw over sprak, schudde zij droevig
het hoofd, zeggeude:
Ik weet waaraan mij te houden, de
minister zal mij niet meer antwoorden.
Zij bedroog zich.
Zekeren inorgend bracht de brievendrager
een grooten brief. Hij kwam uit de bureelen
van het ministerie van oorlog en was met
zwart lak toegezegeld. De omslag bevatte
den doodbrief van den serjant Radoux,welke
naar het ministerie was gestuurd geweest,
volgens inlichtingen in Pruisen genomen.
Celina slaakte een schrikkelijken kreet en
viel stijf op den vloer.
Wanneer zij tot bewustzijn kwam, nam zij
hare kinderen in hare armen, drukte ze te
gen haar hart en overlaadde ze met kussen.
Hare oogen bleven droog; sedert een jaar
dit niet de bedienaars van den room
schen godsdienst. D&armoede wordt
aangeprezen? En 't is klaar en duide
lijk aan de mollige kaken en opge
blazen aangezichten aande dikke bui
ken en breede nekken der zwartjes,
dat men zien kan, dat bij hun de ar
moede buiten blijft en er slechts voor
weelde, wellust en overvloed plaats
is.
En broederliefde, waar schuilt die,
hoe wordt ze aanbevolen en uitge-
- veerd? Maar daar zullen we later
liever eens op terugkomen.
Een vroeger katholiek.
Welk is de beteekenis der kiezing van
Antwerpen?
M. Max Bausart, catholiek, socialist-repu
blikein, aanhanger van Algemeen Stemrecht
en voorstaander der afschaffing van den Se-
iiaat, neemt in de Kamer de plaats van
wijlen Victor Jacobs, den reactionnairsten
bestrijder der volksrechten.
Nooit had eene kiezing in zulke zonder
linge en onverwachte omstandigheden plaats.
Eerst wilden de clerikalen den heer Del-
beke voordragen, een advocaat in den aard
van Victor Jacobs.
Wat is er gebeurd, dat deze werd ter zijde
gesteld, en de clerikalen zich moesten wen
den tot Max Bausart, democraat, volbloed
republikein, vriend der socialisten, en zelf
socialist, zooals Lammenais, en zonder poli
tieke ambitie?
De candidatuur? Men heeft ze hem opge
drongen. Aan een der heeren, die hem aan
spoorde nu zijne gedachten te veranderen,
antwoorde hij- - Veranderen! Ik vraag u
niets, ik vraag geene candidatuur. Gij zult
mij nemen zooals ik ben, of ik weiger.
had zij zoovele tranen gestort dat zij niet
meer weenen kon. Maar de zuchten en de
tranen zijn niet altijd de uitdrukking der
hevigste droefheid.
Ik zal het langen tijd dragen, zegde zij,
de eerste maal dat zij haar weduwenkleed
aantrok. Vrouw Pérard nam den rouw aan
gelijk de moeder Radoux. Was Stefanus ook
haar zoon niet
Den volgenden Zondag zag zij een breeden
sluier aan den hoed van haren zoon. Jaak
droeg de rouw zijns broeders.
De zomer kwam aan, met zijne schoone
dagen vol zon en vol vreugde,- maar voor
Celina konden er geene schoone dagen en
nog min vreugde zijn. Men oogstte de vruch
ten in die, in dit jaar 1872, bij uitzondering
overvloedig waren. Die kostbare oogst van
graangewassen kwam vele lijden verzach
ten door den oorlog teweeggebracht en een
gedeelte der bittere verliezen herstellen die
onze bouwlanden onderstaan hadden. Op de
hoeve bemerkte men dat de twee beste ar
men aan het werk ontbraken.
Na den maaitijd van het nagras, die den
zaaitijd van het koren en het dorschen der
granen voorafgaat, het laatste belangrijk
werk voor de landbouwers, kwam Jaak Pé
rard de weduwe van Stefanus Radoux be
zoeken. De jonge vrouw bemerkte dat hij
En men heeft hem genomen zooals hij is,
met zijn republikeinsch, socialitische begin
selen, welke hij handhaven en verdedigen
zal; met zijne verkleefdheid aan 't Algemeen
Stemrecht, dat hij in de Kamer met al de
kracht zijner overtuiging zal voorstaan.
Wat is er gebeurd, dat de clerikale partij
over het verleden heeft heengestapt van den*
opsteller der Stormklokwaarin de politie
ke redactie, onder al hare vormen, duchtig
werd gegeeseld?
Wat is er gebeurd, dat Huis van Antwer
pen. waar de nobele jonkers met hunne leus;
- Voor God, Vaderland eln Vorst pronken,
Max üausart hebben moeten te voet vallen,
den iieftigen bestrijder van het koningdom,
den verdediger der Commune van Parijs .-
den catholiek, die opziet naar het Kruis en
naar het voorbeeld van Jezus, de kleinen, de
geringen, de miskenden, de vervolgden zegt
te beminnen
Cavholiek is Bausart, ja; maar niet catho
liek gelijk deleden van 't Huis van Antwer
pen, die het goud kalf in 't tabernakel hun-
Der kerken aanbidden, als hun eenigen God.
Wat is er gebeurd?
Er is gebeurd, dat de politieke verhouding
der partijen van nu af eene grondige veran
dering ondergaatdat de democratische
wind, die weldra het verouderd en onrecht
vaardig kiesstelsel zal vervangen, reeds zijn
invloed doet gevoelen en de clerikalen noopt
aan de tijdsgeest te offeren.
Het is voldoende geweest, dat de klasse
der kleiue neringdoeners een candidaat uit
haar midden koos, om de belangen der
kleinen te verdedigen en de tergende uitbui
tingen waarvan zij van wege de regeering
zijn onderworpen, aan te klagen, en dat die
candidaat zich tevens voorstaander van Al
gemeen Stemrecht verklaarde, opdat de cle
rikalen zich genoodzaakt zagen den eerlijk
sten en den populairsten hunner mannen te
smeeken eene candidatuur te willen aan
vaarden, overtuigd.dat al hunne Delia Fail
le's, Moretussen, edelen, advocaten en groote
meer dan naar gewoonte ontroerd was en
dat hij er gedwongen en verlegen uitzag.
Celina, zegde Jaak op ernstigen toon,
ik kom u heden bezoeken om ernstiglijk met
u te spreken. Wat ik u te zeggen heb is zeer
netelig, maar ik koester de hoop dat gij mij
zult aanhooren.
Zij zag hem met verwondering aan.
Eerst, vervolgde hij, wil ik u een ge
heim toevertrouwen, dan zal ik u eene vraag
doen. Gij weet hoezeer Stefanus en ik mal
kander beminden; die vriendschap dagtee-
kent van onze kinderjaren.
Toen hij de eerste maal vertrok, Celina,
hadt gij den ouderdom van achttien jaar be
reikt en gij waart zijne verloofde. Om u over
zijne afwezigheid te troosten en volgens zij
ne dringende aanbevelingen kwam ik u dik
wijls bezoeken. Nevens u gezeten, gelijk op
dit oogenblik, spraken wij langen tijd van
hem en van duizend andere dingen, Ik ge
voelde eene oneindige verrukking den klank
uwer stem te hooren, en onze gesprekken,
die van langsom inniger werden, verschaf
ten mij een vermaak dat ik nimmer gevoeld
had. Wat zal ik u nog zeggen, Celina? Bui
ten uw weten en zonder dat ik het zelf ver
moedde, ik beminde u.
De jonge vrouw sidderde, maar zij liet
Jaak voortgaan. (Wordt voortgezet).
A
HET WEEKBLAD
VAN
