VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT. Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad. Zevenste jaar. Nummer 21. De Heilige Inquisitie in Spanje. Woeste en Beernaert. T Was tijd. De Godsdienst is niet veranderd. Jaarwedden. Verplichtend Onderwijs. Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 50 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. voor den buiten. Per 6 maanden: 1 ft». 75. Annoncen: 15 cent. per drukregel. Rechte lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. - Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle berichten van verkoopingen of andere bekeudmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. Da annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede die voor het buitenland worden ontvangen ioor den Office de Publicüé, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamd® artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en onderteekend toe te zenden. - Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen. 59 Vervolg) Den 23" hoofd-inquisiteur, door Anna- Maria van Oostenrijk benoemd, was D. Pas cal d'Aragon, Kardinaal, aartsbisschop van Tolédo. Maar de Koningin vroeg weldra zijn ont slag, en gaf zijne bediening over aan den duitschen jesuït Jan Everard de Nitardo, haren biechtvader. Dien 24° hoofd-inquisiteur trad in bedie ning op 't einde van het jaar 1666. Op een bevel der koningin ontzegde hij die bediening drie jaren later. Men telt 244 personen levend verbrand, 48 in verbeeltenis en 476 andere slachtoffers der Heilige Inkwisitie, eindigden huD akelig lot in de galeien. Spanje had voor 25n hoofd-inquisiteur De Diégue Sarmiento de Valladorès, aartsbis schop en gouverneur des raads van Castilië. Hij stierf in het jaar 1695 na zijne bediening gedurende 26 jaren te hebben uitgeoefend. Binst (lit tijdstip van de geschiedenis der Heilige Inquisitie, werden 1,248 ongelukki- gen persoonlijk levend verbrand, 416 in ver beeltenis en 4.992 moesten verscheidene andere straffen ondergaan. Jan Thomas de Rocaberti, generaal der dominikanen en aartsbisschop van Valencia, was de navolger van Sarmiento, en werd 26n hoofd-inquisiteur van Spanje, onder de regeering van Karei II Hij stierf in 1699, na onder zijn ministerie te hebben laten veroordeelen: 240 personen levend verbrand, 80 id verbeeltenis en 960 tot verscheidene andere straffen. D. Alphonso Fernandez de Gardova y Aiguilar volgde hem cp welhaastmaar dien 27n hoofd-inquisiteur van Spanje stierf voora leer van zijne bediening te hebben kunnen bezit nemeu. Hij werd den 30Q October 1699 vervangen door Baltazar de Mandoza y San- dova, bisschop van Ségovie. Dit had plaats onder de regeering van Karei II en toen Philip V op den troon klom, den ln November 1700. Volksman. (Wordt voortgezet). Dat groene Woeste en Neuzius Beernaert, sedert het wegschoppen van Woeste als mi nister in 1884, geene hoesemvrienden zijn was iedereen bekend, het galachtig persona- gie toonde zulks herhaalde malen door zijne redevoeringen, en door stemmen, waarin de andere verslaafde papenknechten Woeste blindelings volgden, en het streven van den zinken kanselier dwarsboomden, zulks was het geval met den persoonlijken dienstplicht en zulks ware ook weer het geval geweest met het koninklijk referendum of herziening van art. 26 der grondwet, hadde Beernaert niet op tijd lont geroken, en de kabinets kwestie gesteld, wel wetende dat hij onmis baar is, daar de klerikale kamerleden een voudig nuliteiten zijn, op zooverre, dat hij verplicht is, drie ministers buiten de kamers te kiezen Hoewel met tegenzin moest Woeste on derdoen, en Beernaert de herziening van zijn gevraagd referendum toestaan, doch hij be sloot zich te wreken, en dees maal deed hij het zoo geheimzinnig dat Beernaert er geen het minste spoor van ontdekte. Beernaert is vurig partijganger van de vertegenwoordi ging der minderheid en om zulks in voege te brengen vroeg hij de herziening van art. 48 der grondwet,- hier neemt Woeste zijne weerwraak en doet de herziening verwer pen met 68 stemmen tegen 55. Bij dit vernemen schoot Beernaert in eene overgroote kolerie, terwijl Woeste in zijne vuist lachtedoch zijne leute zal niet lang duren, want de zinken kanselier, heeft de herziening var gemeld art. voor het Senaat gebracht, en daarna zal het weer voor de ka mer komen, en groene Woeste zal nogmaals door Beernaert geklopt worden. Hoe groot deze slag voor den Aalster- schen leider ook zal wezen, toch zal deze politieke windhaan er zich moeten naar schikken, 't zal misschien heel gemakkelijk zijn want draaien, draaien is zijne rol, zulks heeft hij reeds meermaals bewezen. De aartsbisschop van Mechelen, zal zijne algebiedende stem moeten laten hooren en de klerikale onderlinge veeten tot zwijgen trachten te brengen, ofschoon hij waarschijn lijk hierin zal gelukken, is het niettemin klaar bewezen dat de klerikale verdeeldheid diep ingeworteld is, en indien het kiezers korps op 14 Juni al die Woeste mannen niet naar hunne donkere holen weerstuurt, zou het wel kunnen gebeuren dat Beernaert door zijne eigene mannen wordt omver ge smeten. Zulke kaakslag zou te hard wezen voor den vriend van Pourbaix, de kiezers zullen zulks vermijden en zorgen dat Beernaert er mex een weinig meer eer kan van doortrek ken. Het zij zoo. Bravohet volk heeft onze kamerslekken met algemeene stemmen eindelijk de her ziening doen aannemen. Het vervloekt artikel 47 der grondwet ligt voor eeuwig begraven. De cijns verdwijnt latende achter zijn dood niets dan wraakroepende gevolgen. 'T is den cijns die van de natie een bas taard heeft gemaakt met het volk van zijne politieke rechten te verwijderen. Men mag zeggen dat dit voor ons land schadelijker geweest is dan een oorlog, een hongersnood, eene besmettelijke ziekte, eene koophandels of landbouw crisis. Ja zeker, want'tis alom het geweten teer lagen, het volk te vernederen dat de openba re geest is verdrukt geworden. Ons België heeft langzamerhand al de schande door het cijnskiesstelsel teweeg ge bracht zich zelf tegenover de vreemde lan den verachtelijk gemaakt- En hoe kan het anders wezen wanneer men al de onrechten overdenkt, zooals: verkwisting der openbare intresten, beder ving der stemmers, geldverspilling in de financieele zaken door de bestuurders opge- jagen, schending van het leger uit het volk bestaande en als politiemacht tegen het zelve gebruikt, ondergeschiktheid van 't openbaar onderwijs aan de geestelijkheid en aan onbe kwame mannen overgelaten. Aan al die treurige denkbeelden is er klaarblijkend te zien dat de regeering ons op kristehjke wijze door de modder heeft gesleept Daarom is het dat wij allen, volksvrien den, het cijnskiesstelsel meteen oveigroote vreugdekreet zien begraven liggen. Nu moet er met kracht gewerkt werden, nieuwe meetings ingericht, ferm propaganda gemaakt, in een woord, met verdubbelde moed 't algemeen stemrecht wordengeeischt. Zoodus, mannen, houdt een oog in 't zeil, en dapper vooruit, de zege is aan ons. Volksman. De Godsdienst is niet veranderd, zoo ba zuinen de hedendaagsche dienaars Christi op alle toonen hoog en laag uitzij bezitten immers de vermetelheid zich als de ware opvolgers van Christus apostelen te willen doen doorgaan. Gelukkig, voor de waarheid, dat er nog schriften en boeken bestaan van vroeger, welke gansch klaar bewijzen, dat de toepassing en uitvoering van den heden- daagschen godsdienst hemelbreed verschillen met de vroegere. De wetenschap is hiervan voorzeker wel voor het grootste deel de oorzaak van, want ofschoon met tegenzin en hoe langzaam ook, toch moet de godsdienst haar volgen, anders ware hij reeds lang van den wereldkloot Yer J a enen. Om dit klaarder te bewijzen hoeven we niet tot in het begin der eeuwen op te klim men, maar slechts een paar honderdtal jaren achteruit te gaan. Over honderd vijftig jaren was het volgens de roomsche kerke een onbetwistbaar iets, dat er heksen en spoken bestonden, dat de meuschen zich met de geesten der andere wereld konden in betrekking stellenhunne ziel aan den duivel verkoopen en alsdan zoo rijk en machtig worden als ze slechts wil den dit is zoo waar dat de gids der biecht vaders, een boek destijds uitgegeven, de penitenties opsomt, welke voor die zonden, in den biechtstoel beleden, den boetelingen moeten opgelegd worden. In dien tijd was de kerk almachtigalle overheid moest voor den priestren zwichten, en niemand waagde het den gekruinden het hoofd te bieden, de penitenties voor de zon den, ondergingen insgelijks het gevolg van deze macht en waren hondermaal zwaarder dan de tegenwoordig opgelegde. Ook waren de penitenties van dien tijd geen klein bier, maar bestonden in bedevaarten, dragen van boetkleederen, op brood en water, bloots hoofds en barrevoets, gedurende de hoogmis aan de kerkdeur staangeene herbergen meer bezoeken en tal van anderen te lang of te zedenkwetsend om op te noemen. Voor eene zonde, welke thans door onze hemeldragond- rs als eene nietigheid be schouwd wordt, had men algauw eenige jaren bovengenoemde penitenties te vervul len, zooals men uit het volgende oordeelen kan Om de duivelskunst of de hetoovering uit geoefend te hebben, zeven jaren penitentie. Om de geesten geraadpleegd te hebben, vijf jaren. Voor eenen valschen eed afgelegd te heb ben, uf iemand hiertoe te hebben aangezet, veertig dagen water en brood, en de zeven volgende jaren op penitentie. Wat is het toch gelukkig, dat er toen geene kiesenkwes- ten waren 11 Om in 't openbaar god, de heilige maagd of eenen anderen heiligen gelasterd te heb ben, zeven Vrijdagen op water en brood, zeven achtereenvolgende Zondagen gedu rende de hoogmis aan de kerkdeur staan, zonder schoenen noch mantel, ®met eene koord aan den hals, en twee of drie armen aan tafel vragen. Om 's Zondags gewerkt te hebben, drie dagen water en brood. Om publiek gedanst te hebben, drie jaren penitentie. Om in de kerk gedurende de diensten ge klapt te hebben, op water en brood gedu rende tien dagen. Om eene der vastendagen vergeten te heb ben, twintig dagen water en brood. Toen zou men den vasten niet gaarne afgeschaft hebben. Voor gewichtiger feiten, te zedenkwetsend om hier op te noemen waren de straffen overgroot. Moesten er hedendaagsch nog zulke straf fen gegeven worden, de kerkdeur zou 's Zondags vol boetelingen staan, of misschien zou den biechtstoel gedurig vruchteloos ach ter biechtelingen wachten, want het volk zou niet weinig met dergelijke penitenties den aap houden, en ze den papen zeiven laat uitvoeren, en nochtans houden deze laatste staande dat niets in den godsdienst veranderd is. Biechtelingen leest en besluit? Er is voor de tiendemaal, in de Kamer spraak geweest van de verhooging der jaar wedden van de magistratuur; en ook voor de tiendemaal werd dit voorstel, dat zeer gegrond en rechtvaardig is, naar... betere tijden verzonden Er is geen geld in de kas, zegt de eene minister; de rechters hebben ruim genoegroept de andere uit. Als er maar geen tijd komt, dat men het snoeimes zal leggen aan de tegenwoordige wedde der priesters van Themis, gelijk men gedaan heeft met de onderwijzers. Alles is mogelijk onder een ministerie dat zoo goed het spreek woord kent Veel beloven maar niet geven, Doet den zot in vreugde leven. Ziehier welke sommen de verhoogde jaar wedden der magistraten zouden vormen. Verbrekingshof. Eerste voorzitter en pro cureur-generaal, 16,000 fr.Kamervoorzit ter, 13,000; raadsleden, 11,250; advoca ten-generaal, 12,000. Beroepshof. Eerste voorzitter en procu reur-generaal, 11,240; kamervoorzitters en eerste advocaten-generaal, 8500; raadsle den, 7500; tweede advocaten-generaal, 8000substituten der procureurs-generaal, 7000. Rechtbank van la aanleg. Rechtbank van ln aanleg van Brussel; voorzitter en procureur des konings, 8500. Rechtbank van l9 klas. Voorzitters en procureurs des konings, 7500; ondervoor zitters, 6500 onderzoeksrechters, 6250 rechters en substituten, 5000. Rechtbank van 2e klas. Voorzitters en procureurs des konings, 7000onder-voor zitters, 5500onderzoeksrechters, 5250 rechters en substituten, 4500] Rechtbank van 3e klas. Voorzitters en procureuus des konings, 6000; onderzoek - rechters 4500rechters en substituten 4000. Onlangs spraken wij van het verplichtend onderwijs, dat vele kinderen, die nu op de straat loopen, en daar slechte voorbeelden HET WEEKBLAD

HISTORISCHE KRANTEN

Het weekblad van Ijperen (1886-1906) | 1892 | | pagina 1