VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT. Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad. LIEFDE en DWEEPZUCHT STADSNIEUWS. Zevenste jaar. Zaterdag ln October 1892. Nummer 40. Vader, waar zendt ge uw zoontje naar 't verlof STRxJiDFEisriNrxisrca-. Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 50 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. voor den buiten. Per 6 maanden: 1 ft1. 75. Annoncent 15 cent, per drukregel. Rechte lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. - Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle berichten van verkoopingen of andere bekt udmakingen ten bureele dezer gedrukt -worden eens gratis ingelijfd. Deannoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede die voor het buitenland worden ontvangen ioor den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vr\j en onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen. Het groot verlof loopt ten eindeNiet zon der spijt ziet de knaap den dag aanbreken die een einde moet stellen aan zijne verma ken en hem nogmaals voor maanden op de schoolbank zal brengen; doch, kijkt haar kind ook weemoedig, moeder is toch tevre den; welhaast zal ze een beetje gerust leven kunnen genieten en van dat eeuwig zagen ontslagen zijn 1 Vader ziet ook met blijd schap het nieuwe schooljaar te gemoet, niet omdat hij nu het gedurig razen en kijven van moeder tegen den zoon, die 's noens en 's avonds vuil als eene slijkmossel naar huis keert, niet meer zal moeten hooren daar bekreunt hij zich weinig ommaar wel, omdat zijn kind nu vooruitgang zal doen, omdat dezes geest zich ontwikkelen zal on der de wijze leiding van bekwame meesters. En vader is daarmede onophoudend bezig, gedurig schijnt hij te studeeren waar hij best zijn kroost ter school zal laten gaan. Brave vader, wil niet langer daarover nadenken, luister liever eens naar mij die op onpartijdige wijze U mijne meening me- dedeelen zal. Tusschen twee onderwijsgestichten hebt ge te kiezen de staatsmiddelbare school en het bisschoppelijk kollegie. Ziehier eerst mijn gedachtWilt ge van uwen zoon eenen nietsweter maken, wilt ge hem eene op alle manieren gebrekkige op voeding laten bekomen, lever hem in de handen van pastoors; wilt ge echter uw jongen als man zien opgroeien, wilt ge van hem een nuttig lid der maatschappij maken, vertrouw hem aan staatsleeraars. Ik bewijs het gegronde mijner zienswijze: Hoe wilt ge dat de geestelijke professors hunne leerlingen een goed en deugdelijk onderwijs verschaffen Om goed professor Walter Hervormer. Vóór mij bevond zich eene dezer smarten waarvan de romanschrijvers ons noch het geheim noch de diepte kunnen verklaren en doen beseffen. Het meisje beminde den jongen onderwij zer met al het vuur eener eerste liefde. Dit gevoel had haar geheel en gansch in zijn be zit. Hij was alles voor haar. Eéne gedachte slechts hem beminnen, hield haar bezig, niets anders kon tot haren geest toegang vin den, vermaak, noch verzet kon hare smar ten stillen. Die liefde lag in haar hart opge sloten als een vuur dat eenen uitgang zocht en er zich geenen kon verschaffen, tenzij door dit harte te verbrijzelen. Het tooneel waaraan ik, bij toeval, tegen woordig was geweest, had mij pijnlijk ge troffen en meer dan ooit stelde ik belang in het ongelukkig meisje. III. Den volgenden Zondag namiddag begaf ik mij naar het dorpje Ramskerke. De baan die er van de stad naar toe leidt, loopt door vel den en weidenniet een boom schenkt er lommer tegen de brandende zonnestralen. te zijn, moet men natuurlijk een grondig onderwijs genoten hebben en wat meer is, bewezen hebben dat men kennissen bezit. Noch 't een noch 't ander heeft de bis schoppelijke leeraar aan zijn actief Van zijne jongste jaren af, heeft hij een onderwijs ontvangen dat, verre van in ver band te staan met de vereischten van onzen tijd, vroegere eeuwen toebehoortZijne pro fessors gaven les juist als hunne voorzaten van voor honderd jaarhoe wilt ge dan, dat hunne leerlingen, op hunnen toer, ook lee raars geworden, het anders doen of kunnen Eene kleine authentieke proef: In de kol- legies is er geen enkel leeraar die den leer lingen les geeft, zonder letterlijk het schrijf boek te volgen, dat hem gediend heeft toen hij zelf nog op de schoolbanken zat. Ik wil niet betwisten dat men in de kolle- gies soms professors ontmoet, die op kundi- dige wijze, doch steeds naar Fenelon en Bossuethet latijn en het grieksch aan- leerendat er zelfs zijn, ik spreek van IJperen nietdie de letterkunde goed bezitten; maar, spreek hun over pedagogie of opvoedingsleer (tenzij over deze 300 jaar voor Christus, door Xenophon in de Cyro- pedie vooruit gezet) daar weten zij niets vanTracht hunnen mond te openen als gij kunt, over wis- of dierkunde! Vraag hun niet, wat ze van algebra, physica en meet kunde weten! De aardrijkskunde van Pa lestienen en de geschiedenis van het heilig land bezitten zij tot de minste punten, maar gewaag over algemeene historie en geogra- phie niet't ware bernicSpreek hun ook nooit over NederlandschVlaamsch en Vlaamsch alleenkennen zij, als 't wel gaat Wat meer is, de bisschop noemt professor wie hij wil en slechts nepotisme zal zijnen keus leiden. Zal hij bijvoorbeeld onderzoeken of deze of geene seminarist bekwaam is dit of dat Ook was ik heel tevreden mij in het prieeltje der herberg De Gouden Kroon met een lekke r glas vlaamsch bier te kunnen vergasten. In de ruime herbergzaal, noch in den tuin was iemand, tenzij den baas, te zien. Al de lieden, mannen als vrouwen waren op dit uur in de kerk en woonden de vespers en lof bij. De baas onzer oude vlaamsche herberg is een zeer belangrijk persoon op eene gemeente. Bij hem wordt immers al het nieuws verteld, hij komt tusschen in alle ge sprekken, hij is het die in alle te nemen be sluiten het laatst zijn gedacht zegt en het aannemen doet. Heel dikwijls ook maakt hij deel van kerk- of gemeenteraad. Voor den baas der Gouden Kroon was er echter, zooals ik later vernam, eene uit zondering hij was noch van den eenen noch den anderen raad en dit omdat hij door zijne eenigzins vooruitstrevende gedachten de vriend des pastoors niet was, zonder wiens machtige ondersteuning men immers niets is in vele vlaamsche gemeenten. Baas Jan was in den vollen bloei der ja ren, een kloekgespierde, blozende veldeling. Zijne hooge gestalte, zijne houding, de toon waarmede hij zijne bezoekers aansprak, de uitdrukking van ernst en gulhartigheid die op zijn gelaat zweefde, alles in hem boezemde zelfbeheer en gevoel zij ner waardigheid uit. Spoedig had hij bemerkt dat ik een vreemde ling washij zette zich op de bank rechtover mij en na eenige woorden over het schoon vak aan te leeren Neen 1 zelfs het minste examentje zal hij van den candidaat-leeraar niet vragen; hij noemt hem,dat hij zich uit den slag trekke Maar ook, welke leerlingen komen uit de collegies als zij hunne humaniora niet vol trokken hebben? Wat kennen die jongens zijn ze niet altijd den baard geschoren als zij met leerlingen die staatsscholen verlaten hebben, mededingen om eene plaats te be komen in den post, den telegraaf, de contri- butiën, het cadaster of iets dergelijks? Ouders, doet uwe oogen open en zorgt voor het welzijn van uw kind I Lever uw kroost in handen niet van leeraars die zich uitsluitelijk met photographie bezighouden die met een jachtgeweer in een of ander huis, de raven liggen te beloerendie er zich eenen eeretitel van maken van gansche namiddagen in de duinen, als konijnen uit gestrekt te liggen 1 Zendt uwe kinders naar de staatsscholen, daar zal men er gewetensvolle burgers van maken en eerbiedwaardige leden voor de maatschappij Ik zal de leeraars dier gestichten niet op hemelen het zij mij genoeg U te herinneren da+ zij leerlingen gevormd hebben die man nen geworden zijn en dat de staat hunne kennissen en bekwaamheid erkend heeft, met hun een diploma af te leveren. weder, over den toestand der akkers, over de aangename wandeling en het verfrisschend vlaamsch bier want baas Jan bezat eene kleine brouwerij nevens zijn huis gewis seld te hebben; maakte hij mij kenbaar met al wat in het dorp omging. Zoo kwam het gesprek op de gemeente school, ik had nog den tijd niet gehad des aangaande eene vraag te stellen. Op de uit drukking van mijn gelaat had baas Jan gele zen dat eenige nadere bijzonderheden over de school mij welkom zouden wezen. Gij stedelingen, sprak hij, kunt niet begrijpen hoe hevig de schoolstrijd in de bui tengemeenten wordt gevoerd, met welke hinderpalen de offïcieële onderwijzer hier te kampen heeft. Overal, zei ik, zoowel in de steden als in de dorpen voert de priesterschap eenen hevigen strijd tegen de nieuwe schoolwet, doch in onze steden bekommert men zich weinig om het gebed Yan scholen zonder God en meesters zonder geloof, verlos ons, Heer het volk is verlicht en weet de goede onderwijzers naar waarde te schatten. Hier is zulks het geval niet, luister, ik zal u de geschiedenis van onzen jongen meester verhalen Nu een jaar geleden verscheen de nieuwe wet op het lager onderricht. Zij was nog niet uitvoerbaar toen onze pastoor, na ieder ser moen, reeds hevig donderde tegen de wet der logie, tegen de onderwijzers-vrijmetselaars en met valsche tranen in de oogen de ouders smeekte de zielen hunner kinderen niet in de klauwen des duivels te werpen. Onze oude gemeenteonderwijzer was tevens koster in de kerk en door de sermoenen van den her der misleid en opgehitst besloot de man, die een talrijk huisgezin te onderhouden had en slechts van zijne jaarwedde leefde zijn ont slag in te dienen. Vruchteloos bad hem zijne vrouw in naam der zes kleine kinderen aan de broodwinning niet te verzaken. De ver dwaalde antwoordde haar te bedenken dat hij toch eerst en vooral voor fzijne zaligheid te zorgen had; zult gij en de kleinen mijne ziel uit het helsche vuur redden eens de dood mij aan dit tranendal komt ontrukken, vroeg hij. Verder aandringen was vruchteloos, de man weigerde zijnen dienst als onderwijzer voort te zetten en sinds dien leeft de geheele familie van de luttele spaarpenningen die zij bezaten en van de giften welke milddadige lieden hun doen. Verledene winter liepen de kindertjes, blauw van honger en koude, van de eene hoeve naar de andere om almoezen te verza melen. De vader kan dit alles zonder wroe ging aanzien De verdwaalde is niettemin gelukkig beweert hij, want zijne ziel is gered. Hoevelen hebt gij er eertijds niet uit de kerk gedreven, hoevelen hebben u niet ver laten, beschaamd over uw ellendig gedrag. Alle middelen stelt gij in het werk om uw HET WEEKBLAD DOOR (2e VERVOLG). Vijf volksgezinde jassers. 0,40 Tot dat ik burger worde in mijn land derf ik weekelijks twee pintjes. 0.20 Waarvoren zijn Carcassonne en Basviool in retraite geweest met eene fiesch genever 0.10 Waarom heeft Colaertdrij uren lang geboft en gestoft in den k. k. met zijne auooqos redevoering over Vanden Peereboom? 0.10 Omdat tjeppen met beter compagnons zoude gaan of zijn lange rnuille overal te roeren. 0.10 Omdat M. zijne moeder wat beter voor't jep- pen zoude zorgen of de treffelijkste dienst meiden hunne reputatie te schenden. 0.10 Omdat de Bazinne zeideAls ik u respec teer, dan respecteer ik geheel de wereld I Omdat zij algelijk blijde was van te spelen voor den puiden vanger. 0.10 Pourque MeIle ne veille plus nier qu'elle a été rencontrée au bras du maréchal des logis. Pourque la politesse règne plus a l'esta- minet. 0.10 Omdat zij geen pennemes zou vragen aan deze die het niet hebben. Omdat Tripolie eene okkernoot gehad heeft van de Bazinne tegen hare goeste. 0.10 Omdat zij moebte spelen en niet wilde, en als zij niet mochte, dat zij speelde, 't Is te ho pen dat wij een ander maal beter zullen ontvangen worden. 0.10 Omdat M. J. uit de Sterrestraat wat verzich- ter zou zijn met zijn lange tonge dat hij het zoo gemakkelijk niet zal hebben gelijk met den verkoopen. 0.10 Phuit de Sterrestraat, niet moet uitste ken dat den hond wroed is, want dat den tamboer van de natte kazakken dikwijls wroed genoeg is. 0.10 Omdat den Oliephant uit de herberg zooveel niet moet komeeren van een andere dat zij op haar zeiven moet letten. 0.10 Trek uw vaandel in, riep de fanatieke paap V. D. R. uit de Rijselstraat: De geuzen gaan passeeren, en zijne vrienden Jam- lekkers gehoorzaamden. 0.10 Omdat het zwijntje ook iemand zou vinden die zijne schwilt betalen, gelijk hij iemand gevonden heeft die zijne voyage betaald heelt. 0.10 Omdat den dobbelen rosten enz. 0.10 Parceque P. veut ee battre avec Annetje pour Jultje. 0.05 P. était si contente quand eile avait tous ces baisers de Jultje par la porte de Lille. Le bossu avec l'enfant par devant, et Jultje avec P. bras-dessus, bras-dessous par der rière. 0.10 DikdikDikta trekttrekttrekt 't vaandel inde....delili....libe- ralen met't mu...mu...ziek zijn daar, Sur.... Sur....mont heeft het....het ook ge....ge.... daan. En vroeger te Meessen stak hij zijn g.. door 't venster wanneer de kaloten pas seerden. 0.10

HISTORISCHE KRANTEN

Het weekblad van Ijperen (1886-1906) | 1892 | | pagina 1